سوره المائدة

سوره النساء	سوره المائدة	سوره الأنعام
شماره کتابت : ٥ جزء : نزول ترتيب نزول : ١١٢ محل نزول : مدينه اطلاعات آماری تعداد آیات : ١٢٠ تعداد کلمات : ٣٢٠٥ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَاکُم آتَيْتُمُوهُن آتَيْنَاه آثَارِهِم آمَن آمَنُوا آمَنّا آيَاتِه أَبَدا أَحَد أَحَدا أَحَل أَحْسَن أَحْسَنُوا أَخَذْنَا أَخِي أَخِيه أَخْدَان أَذِلّة أَرْجُلَکُم أَرْجُلِهِم أَرْسَلْنَا أَسَرّوا أَشَدّ أَشْرَکُوا أَصْحَاب أَضَل أَضَلّوا أَطَعْنَا أَطِيعُوا أَعِزّة أَعْلَم أَعْمَالُهُم أَعْيُنَهُم أَقَامُوا أَقْرَب أَقْرَبَهُم أَقْسَمُوا أَمْر أَمْرِه أَنّمَا أَنّهُم أَنْت أَنْزَل أَنْزَلْنَا أَنْصَار أَنْفُسُهُم أَنْفُسِهِم أَهْل أَهْوَاء أَهْوَاءَهُم أَوْلِيَاء أَيّام أَيْدِيهِم أَيْدِيَکُم أَيْدِيکُم أَيْمَانِهِم أَکْثَرَکُم أَکْلِهِم أُجُورَهُن أُحِل أُمّة أُمّه أُنَبّئُکُم أُنْزِل أُوتُوا إِذا إِسْرَائِيل إِلَيْنَا إِلَيْهِم إِلَيْکُم إِلٰه إِنّه إِنّهُم إِنّي ابْن اتّخَذُوا اتّخَذُوهَا اتّخَذُوهُم اتّقَوْا اتّقُوا احْذَرُوا احْذَرْهُم احْکُم اخْشَوْن ادْخُلُوا اذْکُرُوا اسْتُحْفِظُوا اعْبُدُوا اعْتَدَى اعْلَمُوا التّوْرَاة الدّمْع الدّنْيَا الرّبّانِيّون الرّسُل الرّسُول الزّکَاة السّبِيل السّحْت السّمَاء السّمَاوَات السّن الشّاهِدِين الشّهْر الشّيْطَان الصّابِئُون الصّالِحَات الصّالِحِين الصّدُور الصّلاَة الصّيْد الطّاغُوت الطّيّبَات الظّالِمُون الظّالِمِين اللّه النّار النّاس النّبِي النّسَاء النّصَارَى النّعَم النّفْس الْآخِر الْآخِرَة الْآيَات الْأَحْبَار الْأَرْض الْأَزْلاَم الْأَنْف الْأَنْهَار الْأُذُن الْإِثْم الْإِنْجِيل الْبَحْر الْبَرّ الْبَغْضَاء الْبَلاَغ الْبَيْت الْجَاهِلِيّة الْجَحِيم الْجَنّة الْجُرُوح الْحَرَام الْحَق الْخَاسِرِين الْخَمْر الْخَنَازِير الْخَيْرَات الْعَالَمِين الْعَدَاوَة الْعَذَاب الْعَيْن الْعُدْوَان الْعِقَاب الْغَائِط الْغَالِبُون الْغُيُوب الْفَاسِقُون الْفَاسِقِين الْقَلاَئِد الْقَوْم الْقِرَدَة الْقِيَامَة الْمَرَافِق الْمَسِيح الْمَيْسِر الْمُؤْمِنَات الْمُؤْمِنِين الْمُبِين الْمُحْسِنِين الْمُحْصَنَات الْمُعْتَدِين الْهَدْي الْيَهُود الْيَوْم الْکَافِرِين الْکَعْبَة الْکَلِم الْکُفّار الْکِتَاب امْسَحُوا انْتِقَام انْظُر بَالِغ بَصِير بَعْض بَعْضُهُم بَلّغ بَلّغْت بَنِي بَيْنَهُم بَيْنَهُمَا بَيْنَکُم بِآيَاتِنَا بِأَن بِأَنّهُم بِالسّن بِاللّه بِالنّفْس بِالْأَنْف بِالْأُذُن بِالْإِيمَان بِالْبَيّنَات بِالْحَق بِالْعَيْن بِالْغَيْب بِالْفَتْح بِالْقِسْط بِالْکُفْر بِبَعْض بِذَات بِرُءُوسِکُم بِشَرّ بِشَيْء بِعِيسَى بِقَوْم بِوُجُوهِکُم بِکُل تَأْس تَاب تَتّبِع تَتّبِعُوا تَتّخِذُوا تَجِدُوا تَجْرِي تَحْت تَحْتِهَا تَخْتَلِفُون تَخْشَوُا تَرَى تَشْکُرُون تَصَدّق تَعْتَدُوا تَعْدِلُوا تَعْلَم تَعْمَلُون تَغْلُوا تَفِيض تَفْعَل تَقْتُلُوا تَنَالُه تَنْقِمُون تَهْوَى تَوَلّوْا تَوَلّيْتُم تَکُون تُبْدُون تُحَرّمُوا تُحْشَرُون تُصِيبَنَا تُفْلِحُون تُقِيمُوا ثَالِث ثَلاَثَة ثَمَنا جَاء جَاءَنَا جَاءَهُم جَاءَک جَاءَکُم جَاءُوکُم جَزَاء جَعَل جَعَلْنَا جَمِيعا جَنّات جَهْد جُنَاح جُنُبا حَبِط حَبِطَت حَرّم حَسِبُوا حَظّا حَلاَلا حُرُم حُرُما حُرّم حُکْما حِزْب حِل حِين خَاسِرِين خَالِدُون خَالِدِين خَبِير خَرَجُوا خَلَت خَوْف خِزْي دَائِرَة دَاوُد دُمْتُم دِينَکُم دِينِه دِينِکُم ذَا ذَوَا ذُنُوبِهِم ذُو ذُکّرُوا ذِکْر رَاکِعُون رَب رَبّنَا رَبّهِم رَبّي رَبّک رَحِيم رَزَقَکُم رَسُول رَسُولَه رَسُولُنَا رَسُولُه رَسُولِنَا رُسُلا رُهْبَانا رِجْس رِسَالَتَه رِمَاحُکُم سَاء سَبِيل سَخِط سَفَر سَلَف سَمِعُوا سَمِعْنَا سَمّاعُون سَوَاء شَاء شَدِيد شَرّ شَنَآن شَيْء شَيْئا شُهَدَاء شِرْعَة صَالِحا صَعِيدا صَمّوا صَيْد صِيَاما ضَرّا ضَل ضَلّوا طَعَام طَعَامُه طَعَامُکُم طَعِمُوا طَيّبا طَيّبَات طُغْيَانا عَاد عَبَد عَدَاوَة عَدْل عَذَاب عَرَفُوا عَزِيز عَشَرَة عَصَوْا عَظِيم عَفَا عَلاّم عَلَيْه عَلِيم عَمَلُه عَمُوا عَمِل عَمِلُوا عَنْکُم عِنْدِه عِيسَى غَضِب غَفُور فَأَثَابَهُم فَأَصْبَح فَأَصْبَحُوا فَإِنّه فَاجْتَنِبُوه فَاحْکُم فَاسِقُون فَاسْتَبِقُوا فَاعْلَم فَاعْلَمُوا فَاغْسِلُوا فَامْسَحُوا فَاکْتُبْنَا فَتَرَى فَتَيَمّمُوا فَتَکُون فَجَزَاء فَحُکْم فَرِيقا فَسَادا فَسَوْف فَصِيَام فَضْل فَعَسَى فَعَمُوا فَلَم فَلَه فَهَل فَهُو فَوْقِهِم فَيَنْتَقِم فَيُصْبِحُوا فَيُقْسِمَان فَيُنَبّئُکُم فِتْنَة فِيهِم قَال قَالَت قَالُوا قَبْلِه قَبْلِکُم قَتَل قَتَلَه قَدِير قَدّمَت قَفّيْنَا قَلِيلا قَوْم قُل قُلُوبَهُم قُلُوبِهِم قُلْت قُلْتُم قُمْتُم قِسّيسِين قِصَاص قِيَاما لاَئِم لاَمَسْتُم لَأَکَلُوا لَبِئْس لَتَجِدَن لَجَعَلَکُم لَسْتُم لَعَلّکُم لَعَنَه لَعِبا لَفَاسِقُون لَمَعَکُم لَمِن لَوْمَة لَيَبْلُوَنّکُم لَيَزِيدَن لَيَمَسّن لُعِن لِتَعْلَمُوا لِسَان لِقَوْم لِلتّقْوَى لِلسّيّارَة لِلظّالِمِين لِلنّاس لِلّذِين لِلّه لِلْمُتّقِين لِلْکَذِب لِيَبْلُوَکُم لِيَجْعَل لِيَذُوق لِيَعْلَم لِکُل لْيَحْکُم مَأْوَاه مَاء مَائِدَة مَتَاعا مَثُوبَة مَرَض مَرْجِعُکُم مَرْضَى مَرْيَم مَسَاکِين مَوَاضِعِه مَوَدّة مَوْعِظَة مَکَانا مُؤْمِنُون مُؤْمِنِين مُبِين مُتَعَمّدا مُتّخِذِي مُحْصِنِين مُسَافِحِين مُصَدّقا مُقْتَصِدَة مُلْک مُنْکَر مُهَيْمِنا مُوسَى مِثْل مِنّا مِنْهَاجا مِيثَاق مِيثَاقَه مِيثَاقَهُم نَادَيْتُم نَادِمِين نَخْشَى نَدْخُلَهَا نَصَارَى نَطْمَع نَفْسِي نَفْعا نُؤْمِن نُور نِعْمَة نِعْمَتَه نِعْمَتِي هَادُوا هَدْيا هَل هُدًى هُزُوا هٰؤُلاَء وَاثَقَکُم وَاحِد وَاحِدَة وَاسِع وَبَال وَلِيّکُم وُجُوهَکُم يَأْتِي يَبْغُون يَتَنَاهَوْن يَتَوَل يَتَوَلّهُم يَتَوَلّوْن يَتُوبُون يَجِد يَجْرِمَنّکُم يَحْزَنُون يَحْکُم يَخَافُه يَخَافُون يَخْرُجُوا يَدَيْه يَرْتَدّ يَسْتَغْفِرُونَه يَسْتَکْبِرُون يَسْعَوْن يَشَاء يَصُدّکُم يَصْنَعُون يَعْتَدُون يَعْصِمُک يَعْقِلُون يَعْلَم يَعْمَلُون يَغْفِر يَفْتِنُوک يَفْعَلُون يَقُول يَقُولُون يَقْتُلُون يَمْلِک يَنْتَهُوا يَهْدِي يَوْم يَکْتُمُون يَکْفُر يُؤْتُون يُؤْتِيه يُؤْمِنُون يُبَيّن يُجَاهِدُون يُحَرّفُون يُحِب يُحِبّهُم يُحِبّونَه يُدْخِلَنَا يُرِيد يُسَارِعُون يُشْرِک يُصِيبَهُم يُعَذّب يُقِيمُون يُنَزّل يُوقِع يُوقِنُون کَانَا کَتَبْنَا کَثِير کَثِيرا کَذّبُوا کَذٰلِک کَفَر کَفَرُوا کَفّارَة کُفْرا کُلُوا کُلّمَا کُونُوا کِتَاب

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠ ٦١ ٦٢ ٦٣ ٦٤ ٦٥ ٦٦ ٦٧ ٦٨ ٦٩ ٧٠ ٧١ ٧٢ ٧٣ ٧٤ ٧٥ ٧٦ ٧٧ ٧٨ ٧٩ ٨٠ ٨١ ٨٢ ٨٣ ٨٤ ٨٥ ٨٦ ٨٧ ٨٨ ٨٩ ٩٠ ٩١ ٩٢ ٩٣ ٩٤ ٩٥ ٩٦ ٩٧ ٩٨ ٩٩ ١٠٠ ١٠١ ١٠٢ ١٠٣ ١٠٤ ١٠٥ ١٠٦ ١٠٧ ١٠٨ ١٠٩ ١١٠ ١١١ ١١٢ ١١٣ ١١٤ ١١٥ ١١٦ ١١٧ ١١٨ ١١٩ ١٢٠

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا أَوفوا بِالعُقودِ أُحِلَّت لَكُم بَهيمَةُ الأَنعٰمِ إِلّا ما يُتلىٰ عَلَيكُم غَيرَ مُحِلِّى الصَّيدِ وَ أَنتُم حُرُمٌ إِنَّ اللَّهَ يَحكُمُ ما يُريدُ (١)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! به تمام قراردادها(ی خود و دیگران) وفا کنید. برای شما تمامی حیوانات زبان‌بسته‌ی نعمت‌وار حلال گردیده، جز آنچه (حکمش) بر شما خوانده می‌شود؛ حال آنکه شکار را در حال احرام یا حرم حلال نشمرید. خدا هر چه را بخواهد حکم می‌دهد.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تُحِلّوا شَعٰئِرَ اللَّهِ وَ لَا الشَّهرَ الحَرامَ وَ لَا الهَدىَ وَ لَا القَلٰئِدَ وَ لا إمّينَ البَيتَ الحَرامَ يَبتَغونَ فَضلًا مِن رَبِّهِم وَ رِضوٰنًا وَ إِذا حَلَلتُم فَاصطادوا وَ لا يَجرِمَنَّكُم شَنَـٔانُ قَومٍ أَن صَدّوكُم عَنِ المَسجِدِ الحَرامِ أَن تَعتَدوا وَ تَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَ التَّقوىٰ وَ لا تَعاوَنوا عَلَى الإِثمِ وَ العُدوٰنِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَديدُ العِقابِ (٢)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! حرمت شعائر خدا و ماه حرام و قربانی (بی‌نشان) و قربانی‌های نشانه‌دار و راهیان بیت‌الحرام را - در حالی که فضل و خشنودی پروردگار خود را می‌طلبند - نگه دارید. و چون از احرام و یا حرم بیرون آمدید (می‌توانید) شکار کنید. و هرگز مبادا کینه‌توزی گروهی که شما را از مسجدالحرام بازداشتند، به تجاوزتان وادارد. و در نیکوکاری و پرهیزگاری با یکدیگر همکاری کنید و در گناه -تأخیراندازنده از خیر- و در دشمنی، همکاری نکنید. و از (خشم) خدا پروا نمایید که خدا همواره سخت‌کیفر است.

حُرِّمَت عَلَيكُمُ المَيتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحمُ الخِنزيرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَيرِ اللَّهِ بِهِ وَ المُنخَنِقَةُ وَ المَوقوذَةُ وَ المُتَرَدِّيَةُ وَ النَّطيحَةُ وَ ما أَكَلَ السَّبُعُ إِلّا ما ذَكَّيتُم وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَن تَستَقسِموا بِالأَزلٰمِ ذٰلِكُم فِسقٌ اليَومَ يَئِسَ الَّذينَ كَفَروا مِن دينِكُم فَلا تَخشَوهُم وَ اخشَونِ اليَومَ أَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ أَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الإِسلٰمَ دينًا فَمَنِ اضطُرَّ فى مَخمَصَةٍ غَيرَ مُتَجانِفٍ لِإِثمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (٣)

(اینها) بر شما حرام شده است: مردار و خون (ریخته شده) و گوشت خوک و آنچه به نام غیر خدا فروافکنده و کشته شده و (حیوان) خفه شده و چوب‌خورده و از بلندی افتاده و شاخ خورده و آنچه درنده (از آن) خورده - مگر آنچه را (از اینها) زنده دریافته، سر ببُرید - و (همچنین) آنچه روی بت‌ها سر بریده شده و (نیز) اینکه با تیرهای قرعه (حیوانی را، میان خود) بخش کنید؛ اینها فسق و نافرمانی (خدا)ست. امروز کسانی که کافر شدند از (کارشکنی در) دین شما نومید گردیدند، پس از اینان مترسید و از من بهراسید. امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم و این (اسلام) را برای شما (به عنوان) طاعتی (شایسته و بایسته و پیوسته) پسندیدم‌؛ پس هرکس (در این جریان و مانند آن) دچار تنگی و تنگنایی شود، بی آنکه به گناهی متمایل باشد، (اگر آنچه را منع شده است انجام دهد) خدا همواره پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

يَسـَٔلونَكَ ماذا أُحِلَّ لَهُم قُل أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبٰتُ وَ ما عَلَّمتُم مِنَ الجَوارِحِ مُكَلِّبينَ تُعَلِّمونَهُنَّ مِمّا عَلَّمَكُمُ اللَّهُ فَكُلوا مِمّا أَمسَكنَ عَلَيكُم وَ اذكُرُوا اسمَ اللَّهِ عَلَيهِ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَريعُ الحِسابِ (٤)

از تو می‌پرسند چه چیز برایشان حلال شده‌؟ بگو: «چیزهای پاکیزه برایتان حلال گشته و (نیز) صید به وسیله‌ی حیوانات درنده (زمینی، دریایی و هوایی) که شما (مربیان شایسته‌ی حیوانات شکاری) از آنچه خدایتان به شما آموخته، به آنها تعلیم داده‌اید (برایتان حلال شده). پس از آنچه آنها برای شما گرفته و نگاه داشته‌اند بخورید و نام خدا را (در حال صید) بر آنها ببرید و خدای را پروا بدارید (که) خدا همواره زودشمار است.»

اليَومَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبٰتُ وَ طَعامُ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ حِلٌّ لَكُم وَ طَعامُكُم حِلٌّ لَهُم وَ المُحصَنٰتُ مِنَ المُؤمِنٰتِ وَ المُحصَنٰتُ مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ مِن قَبلِكُم إِذا إتَيتُموهُنَّ أُجورَهُنَّ مُحصِنينَ غَيرَ مُسٰفِحينَ وَ لا مُتَّخِذى أَخدانٍ وَ مَن يَكفُر بِالإيمٰنِ فَقَد حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِى الإخِرَةِ مِنَ الخٰسِرينَ (٥)

امروز چیزهای پاکیزه برایتان حلال شده و طعام کسانی که کتاب (وحیانی) داده شدند، برایتان حلال و طعام شما (هم) برای آنان حلال است و (نیز ازدواج با) زنان پاکدامن باایمان و زنان پاکدامن از کسانی که پیش از شما کتاب (آسمانی) به آنان داده شده (حلال است)، هنگامی‌که مهریه‌هایشان را به ایشان بدهید و (خودتان و آنان) پاکدامن و نگه‌دار (خود و همسرانتان) باشید. نه زناکاران و نه زنانی را (از روی شهوت) به دوستی برگیرید. و هرکس به ایمان کافر شود، بی‌گمان عملش تباه شده و او در آخرت از زیانکاران است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا إِذا قُمتُم إِلَى الصَّلوٰةِ فَاغسِلوا وُجوهَكُم وَ أَيدِيَكُم إِلَى المَرافِقِ وَ امسَحوا بِرُءوسِكُم وَ أَرجُلَكُم إِلَى الكَعبَينِ وَ إِن كُنتُم جُنُبًا فَاطَّهَّروا وَ إِن كُنتُم مَرضىٰ أَو عَلىٰ سَفَرٍ أَو جاءَ أَحَدٌ مِنكُم مِنَ الغائِطِ أَو لٰمَستُمُ النِّساءَ فَلَم تَجِدوا ماءً فَتَيَمَّموا صَعيدًا طَيِّبًا فَامسَحوا بِوُجوهِكُم وَ أَيديكُم مِنهُ ما يُريدُ اللَّهُ لِيَجعَلَ عَلَيكُم مِن حَرَجٍ وَ لٰكِن يُريدُ لِيُطَهِّرَكُم وَ لِيُتِمَّ نِعمَتَهُ عَلَيكُم لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (٦)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! چون به نماز برخاستید، صورت و دست‌هایتان را تا آرنج‌هاتان بشویید و بخشی از سرهایتان و (تمام روی) پاهایتان را تا دو برآمدگی (نخستین) مسح کنید. و اگر جُنُب بودید، خود را (سر تا پا هرگونه بخواهید) پاک نمایید [:غسل کنید] و اگر بیمار یا در سفری بودید یا یکی از شما از موضع قضای حاجت آمد یا با زنان نزدیکی کردید، پس آبی نیافتید، در این صورت بلندای پاکیزه‌ای را بجویید و از آن به بخشی از صورت و (بخشی از) دست‌هایتان بکشید. خدا نمی‌خواهد بر شما هیچ تنگی بگیرد، ولی می‌خواهد شما را پاک کند و نعمتش را بر شما تمام گرداند، شاید سپاس گزارید.

وَ اذكُروا نِعمَةَ اللَّهِ عَلَيكُم وَ ميثٰقَهُ الَّذى واثَقَكُم بِهِ إِذ قُلتُم سَمِعنا وَ أَطَعنا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدورِ (٧)

و نعمتی را که خدا بر شما (ارزانی‌) داشته و (نیز) پیوندش را -که با شما پیوندی پایدار بسته- به یادآورید، چون گفتید: «شنیدیم و اطاعت کردیم.‌» و خدای را پروا بدارید که خدا به (راز) ذاتی سینه‌ها بسی داناست.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا كونوا قَوّٰمينَ لِلَّهِ شُهَداءَ بِالقِسطِ وَ لا يَجرِمَنَّكُم شَنَـٔانُ قَومٍ عَلىٰ أَلّا تَعدِلُوا اعدِلوا هُوَ أَقرَبُ لِلتَّقوىٰ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبيرٌ بِما تَعمَلونَ (٨)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! برای خدا بسیار به فضیلتْ پایدار، ارج‌گذار و استوار باشید، در حالی‌که به تقسیم کردن (عادلانه) شهادت‌دهنده‌اید و هرگز نباید دشمنی گروهی شما را بر آن وادارد که عدالت نکنید. عدالت کنید (که) آن به تقوا نزدیکتر است و خدا را پروا بدارید. به‌راستی خدا به‌آنچه انجام می‌دهید بسی آگاه است.

وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ لَهُم مَغفِرَةٌ وَ أَجرٌ عَظيمٌ (٩)

خدا کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته(ی ایمان) کردند، برایشان پوشش و پاداشی بزرگ وعده داده است.

وَ الَّذينَ كَفَروا وَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا أُولٰئِكَ أَصحٰبُ الجَحيمِ (١٠)

و کسانی که کافر شدند و با آیات ما (همان‌ها و ما را) دروغ انگاشتند، اینان دوزخیانند.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنُوا اذكُروا نِعمَتَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ هَمَّ قَومٌ أَن يَبسُطوا إِلَيكُم أَيدِيَهُم فَكَفَّ أَيدِيَهُم عَنكُم وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَى اللَّهِ فَليَتَوَكَّلِ المُؤمِنونَ (١١)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! نعمت خدا را بر (سر و سامان) خودتان یاد کنید. چون قومی آهنگ (آن) نمودند (که) سویتان دست یازند، پس (خدا) دستشان را از شما بازداشت و خدا را پروا بدارید. و مؤمنان باید بی‌گمان تنها بر خدا توکل کنند.

وَ لَقَد أَخَذَ اللَّهُ ميثٰقَ بَنى إِسرٰءيلَ وَ بَعَثنا مِنهُمُ اثنَى عَشَرَ نَقيبًا وَ قالَ اللَّهُ إِنّى مَعَكُم لَئِن أَقَمتُمُ الصَّلوٰةَ وَ إتَيتُمُ الزَّكوٰةَ وَ إمَنتُم بِرُسُلى وَ عَزَّرتُموهُم وَ أَقرَضتُمُ اللَّهَ قَرضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنكُم سَيِّـٔاتِكُم وَ لَأُدخِلَنَّكُم جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ فَمَن كَفَرَ بَعدَ ذٰلِكَ مِنكُم فَقَد ضَلَّ سَواءَ السَّبيلِ (١٢)

و خدا از فرزندان اسرائیل همواره پیمان گرفت و از آنان دوازده (سر کرده‌ی) پیگیر کارگشا (درباره‌ی آنان) برانگیختیم و خدا فرمود: «من حتماً با شما هستم، اگر نماز را بر پا بدارید و زکات را بدهید و به فرستادگانم ایمان بیاورید. و بر گرامی‌داشتشان یاریشان کنید و وام نیکویی به خدا دهید. بی‌گمان گناهانتان را از شما می‌زدایم و شما را همواره به‌راستی در باغ‌هایی که از زیر (درختان)شان نهرها روان است در می‌آورم. پس هر کس از شما بعد از این کافر شود، به‌راستی راه راست را گم کرده است.»

فَبِما نَقضِهِم ميثٰقَهُم لَعَنّٰهُم وَ جَعَلنا قُلوبَهُم قٰسِيَةً يُحَرِّفونَ الكَلِمَ عَن مَواضِعِهِ وَ نَسوا حَظًّا مِمّا ذُكِّروا بِهِ وَ لا تَزالُ تَطَّلِعُ عَلىٰ خائِنَةٍ مِنهُم إِلّا قَليلًا مِنهُم فَاعفُ عَنهُم وَ اصفَح إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُحسِنينَ (١٣)

پس به (سزای) پیمان شکستنشان لعنتشان کردیم و دل‌هایشان را سخت گردانیدیم، در حالی‌که کلمات (وحیانی) را از‌جایشان جابه‌جا می‌کنند (و) بخشی از آنچه را بدان یادآور شده بودند به فراموشی سپردند. و تو بی‌وقفه بر خیانتی بزرگ از آنان آگاه می‌شوی؛ مگر اندکی از ایشان (که خیانتکار نیستند). پس از آنان درگذر و روی بگردان که خدا نیکوکاران را همی دوست می‌دارد.

وَ مِنَ الَّذينَ قالوا إِنّا نَصٰرىٰ أَخَذنا ميثٰقَهُم فَنَسوا حَظًّا مِمّا ذُكِّروا بِهِ فَأَغرَينا بَينَهُمُ العَداوَةَ وَ البَغضاءَ إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ وَ سَوفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِما كانوا يَصنَعونَ (١٤)

و برخی از کسانی که گفتند: «ما نصرانیانیم‌» از ایشان (نیز) پیمانشان را گرفتیم. پس بهره‌ای بس شایسته از آنچه را بدان یادآوری شده بودند به فراموشی سپردند. پس ما (هم) تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه‌توزی را درآمیختیم و به زودی خدا آنان را از آنچه می‌ساخته‌اند خبری بزرگ خواهد داد.

يٰأَهلَ الكِتٰبِ قَد جاءَكُم رَسولُنا يُبَيِّنُ لَكُم كَثيرًا مِمّا كُنتُم تُخفونَ مِنَ الكِتٰبِ وَ يَعفوا عَن كَثيرٍ قَد جاءَكُم مِنَ اللَّهِ نورٌ وَ كِتٰبٌ مُبينٌ (١٥)

هان ای اهل کتاب! پیامبر (بسیار برجسته‌ی) ما به‌راستی سوی شما آمده است که بسیاری از چیزهایی از کتاب (آسمانی خود) را که پوشیده می‌داشته‌اید، برای شما بیان می‌کند و از بسیاری (هم در بیان وحیانی ویژه‌اش) چشم‌پوشی می‌نماید. بی‌گمان برایتان از جانب پروردگار(تان) نور و کتابی روشنگر آمده است.

يَهدى بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضوٰنَهُ سُبُلَ السَّلٰمِ وَ يُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُمٰتِ إِلَى النّورِ بِإِذنِهِ وَ يَهديهِم إِلىٰ صِرٰطٍ مُستَقيمٍ (١٦)

خدا هر کس را که خشنودیش را پیروی کند، به وسیله‌ی آن (کتاب) به راه‌های سلامت رهنمون می‌شود و به اذن خویش، آنان را از تاریکی‌ها سوی روشنایی برون می‌برد و به راهی راست رهبریشان می‌کند.

لَقَد كَفَرَ الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ المَسيحُ ابنُ مَريَمَ قُل فَمَن يَملِكُ مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا إِن أَرادَ أَن يُهلِكَ المَسيحَ ابنَ مَريَمَ وَ أُمَّهُ وَ مَن فِى الأَرضِ جَميعًا وَ لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ ما بَينَهُما يَخلُقُ ما يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (١٧)

بی‌گمان کسانی که گفتند: «خدا، همو مسیح پسر مریم است‌» (که توحیدشان در خدایی مسیح است) بی‌چون کافر شدند. بگو: «اگر (خدا) اراده کند که مسیح پسر مریم و مادرش و هر که در زمین است جملگی را به هلاکت رساند، پس چه‌کس از سوی خدا اختیاری دارد؟ حال آنکه فرمانروایی آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است تنها از آنِ خداست‌؛ هر چه بخواهد می‌آفریند و خدا بر هر چیزی بسی تواناست.»

وَ قالَتِ اليَهودُ وَ النَّصٰرىٰ نَحنُ أَبنٰؤُا۟ اللَّهِ وَ أَحِبّٰؤُهُ قُل فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنوبِكُم بَل أَنتُم بَشَرٌ مِمَّن خَلَقَ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَ يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَ لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ ما بَينَهُما وَ إِلَيهِ المَصيرُ (١٨)

و یهودیان و نصرانیان گفتند: «ما پسران و دوستان خداییم.» بگو: «پس چرا خدا شما را به (کیفر) گناهانتان عذابتان می‌کند؟ (نه،) بلکه شما (هم) بشری هستید از جمله‌ی آفریدگان.» (خدا) برای هر که بخواهد می‌پوشاند و هر که را بخواهد عذاب می‌کند و فرمانروایی آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است تنها از خداست و بازگشت (همه) تنها سوی اوست.

يٰأَهلَ الكِتٰبِ قَد جاءَكُم رَسولُنا يُبَيِّنُ لَكُم عَلىٰ فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَن تَقولوا ما جاءَنا مِن بَشيرٍ وَ لا نَذيرٍ فَقَد جاءَكُم بَشيرٌ وَ نَذيرٌ وَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (١٩)

هان ای اهل کتاب! بی‌گمان پیامبرمان سویتان آمده که در حالت فترت رسولان (تمام حقایق را) برای شما بیان می‌کند تا مبادا بگویید: «برای ما هیچ بشارتگر و هشداردهنده‌ای نیامد.» پس همانا برای شما بشارتگر و هشداردهنده‌ای آمده و خدا بر هر چیزی تواناست.

وَ إِذ قالَ موسىٰ لِقَومِهِ يٰقَومِ اذكُروا نِعمَةَ اللَّهِ عَلَيكُم إِذ جَعَلَ فيكُم أَنبِياءَ وَ جَعَلَكُم مُلوكًا وَ إتىٰكُم ما لَم يُؤتِ أَحَدًا مِنَ العٰلَمينَ (٢٠)

و چون موسی به قوم خود گفت: «ای قوم من! نعمت خدا را بر خودتان یاد کنید، آن‌گاه که در میان شما پیامبرانی برجسته قرارداد و شما را مالکان خود ساخت (و از بندگی فرعون نجاتتان داد) و آنچه را که به هیچ‌کس از جهانیان نداده بود به شما داد.»

يٰقَومِ ادخُلُوا الأَرضَ المُقَدَّسَةَ الَّتى كَتَبَ اللَّهُ لَكُم وَ لا تَرتَدّوا عَلىٰ أَدبارِكُم فَتَنقَلِبوا خٰسِرينَ (٢١)

«ای قوم من! به سرزمین مقدسی که خدا برایتان مقرر داشته درآیید و بر گذشته‌هاتان بازنگردید که (این خود) بازگشتی زیان‌بار است.»

قالوا يٰموسىٰ إِنَّ فيها قَومًا جَبّارينَ وَ إِنّا لَن نَدخُلَها حَتّىٰ يَخرُجوا مِنها فَإِن يَخرُجوا مِنها فَإِنّا دٰخِلونَ (٢٢)

گفتند: «ای موسی! در آنجا مردمی زورمندِ ستم‌پیشه‌اند و تا آنان از آنجا بیرون نروند ما هرگز داخل آن نمی‌شویم. پس اگر آنان از آنجا بیرون روند ما (هم) بی‌چون (به آنجا) وارد می‌شویم.»

قالَ رَجُلانِ مِنَ الَّذينَ يَخافونَ أَنعَمَ اللَّهُ عَلَيهِمَا ادخُلوا عَلَيهِمُ البابَ فَإِذا دَخَلتُموهُ فَإِنَّكُم غٰلِبونَ وَ عَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلوا إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (٢٣)

دو مرد از (زمره‌ی) کسانی که (از خدا) می‌هراسیدند (و) خدا به آنان نعمت داده بود گفتند: «از آن دروازه (ناگهان) بر ایشان درآیید که اگر از آن داخل شدید، بی‌گمان پیروزمند خواهید شد. و اگر مؤمن بوده‌اید پس بر خدا توکل کنید.»

قالوا يٰموسىٰ إِنّا لَن نَدخُلَها أَبَدًا ما داموا فيها فَاذهَب أَنتَ وَ رَبُّكَ فَقٰتِلا إِنّا هٰهُنا قٰعِدونَ (٢٤)

گفتند: «ای موسی! تا هنگامی که آنان در آن (شهر) هستند ما بی‌گمان هرگز پای در آن ننهیم، پس تو برو و (با) پروردگارت با آنها جنگ کنید، ما همواره همین‌جا نشستگانیم.»

قالَ رَبِّ إِنّى لا أَملِكُ إِلّا نَفسى وَ أَخى فَافرُق بَينَنا وَ بَينَ القَومِ الفٰسِقينَ (٢٥)

(موسی) گفت: «پروردگارم! من جز اختیار شخص خود و برادرم را (در رسالت) ندارم، پس میان ما و میان این قوم نافرمان جدایی بیفکن.»

قالَ فَإِنَّها مُحَرَّمَةٌ عَلَيهِم أَربَعينَ سَنَةً يَتيهونَ فِى الأَرضِ فَلا تَأسَ عَلَى القَومِ الفٰسِقينَ (٢٦)

(خدا به موسی) فرمود: «پس (ورود به) آن سرزمین بی‌گمان چهل سال بر ایشان حرام گشت (و) از آن محرومند حال آنکه در زمین(شان) سرگردان خواهند بود. پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور.»

وَ اتلُ عَلَيهِم نَبَأَ ابنَى إدَمَ بِالحَقِّ إِذ قَرَّبا قُربانًا فَتُقُبِّلَ مِن أَحَدِهِما وَ لَم يُتَقَبَّل مِنَ الإخَرِ قالَ لَأَقتُلَنَّكَ قالَ إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ المُتَّقينَ (٢٧)

و خبر دو پسر آدم را به تمامی حقیقت بر ایشان بخوان. چون (هر یک از آن دو) قربانی‌ای پیش‌کش داشتند، پس از یکی از آن دو پذیرفته شد و از دیگری پذیرفته نشد. (قابیل) گفت: «بی‌چون و بی‌امان تو را خواهم کشت.» (هابیل) گفت: «خدا بی‌گمان تنها از تقواپیشگان می‌پذیرد؛»

لَئِن بَسَطتَ إِلَىَّ يَدَكَ لِتَقتُلَنى ما أَنا۠ بِباسِطٍ يَدِىَ إِلَيكَ لِأَقتُلَكَ إِنّى أَخافُ اللَّهَ رَبَّ العٰلَمينَ (٢٨)

«اگر ناگزیر دستت را سوی من دراز کنی - تا مرا بکشی - من دستم را سوی تو درازکننده نیستم تا تو را بکشم. من به‌راستی از خدا - پروردگار جهانیان - می‌ترسم.»

إِنّى أُريدُ أَن تَبوأَ بِإِثمى وَ إِثمِكَ فَتَكونَ مِن أَصحٰبِ النّارِ وَ ذٰلِكَ جَزٰؤُا۟ الظّٰلِمينَ (٢٩)

«من همی خواهم که تو با گناهِ من و گناه خودت (سوی خدا) بازگردی؛ پس از همدمان آتش باشی و همین است سزای ستمگران.»

فَطَوَّعَت لَهُ نَفسُهُ قَتلَ أَخيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصبَحَ مِنَ الخٰسِرينَ (٣٠)

پس نفس (امّاره)اش برایش قتل برادرش را هموار و راهوار و (او را) وادار کرد؛ پس او را کشت و در نتیجه از زیانکاران شد.

فَبَعَثَ اللَّهُ غُرابًا يَبحَثُ فِى الأَرضِ لِيُرِيَهُ كَيفَ يُوٰرى سَوءَةَ أَخيهِ قالَ يٰوَيلَتىٰ أَعَجَزتُ أَن أَكونَ مِثلَ هٰذَا الغُرابِ فَأُوٰرِىَ سَوءَةَ أَخى فَأَصبَحَ مِنَ النّٰدِمينَ (٣١)

پس خدا زاغی را برانگیخت که زمین را می‌کاوید تا به او نشان دهد چگونه جسد برادرش را پنهان کند. (قابیل) گفت: « وای بر من! آیا عاجز بودم که مثل این زاغ باشم تا جسد برادرم را پنهان کنم‌؟» پس از (زمره‌ی) پشیمانان گردید.

مِن أَجلِ ذٰلِكَ كَتَبنا عَلىٰ بَنى إِسرٰءيلَ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفسًا بِغَيرِ نَفسٍ أَو فَسادٍ فِى الأَرضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النّاسَ جَميعًا وَ مَن أَحياها فَكَأَنَّما أَحيَا النّاسَ جَميعًا وَ لَقَد جاءَتهُم رُسُلُنا بِالبَيِّنٰتِ ثُمَّ إِنَّ كَثيرًا مِنهُم بَعدَ ذٰلِكَ فِى الأَرضِ لَمُسرِفونَ (٣٢)

برای همین (هم) بر فرزندان اسرائیل نبشتیم که هر کس کسی را- جز به (جزای کشتن) کسی، یا فسادی در زمین - بکشد، چنان است که گویی همه‌ی مردم را کشته و هر کس کسی را زنده بدارد، چنان است که گویی تمامی مردمان را زنده کرده. و همواره پیامبران ما تمامی روشنایی‌ها را برایشان آوردند، سپس بسیاری از ایشان همواره در زمین بی‌گمان زیاده‌رو می‌باشند.

إِنَّما جَزٰؤُا۟ الَّذينَ يُحارِبونَ اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ يَسعَونَ فِى الأَرضِ فَسادًا أَن يُقَتَّلوا أَو يُصَلَّبوا أَو تُقَطَّعَ أَيديهِم وَ أَرجُلُهُم مِن خِلٰفٍ أَو يُنفَوا مِنَ الأَرضِ ذٰلِكَ لَهُم خِزىٌ فِى الدُّنيا وَ لَهُم فِى الإخِرَةِ عَذابٌ عَظيمٌ (٣٣)

سزای کسانی که با (ربانیت) خدا و (با رسالت) پیامبرش می‌جنگند و در زمین به افساد می‌کوشند، جز این نیست که پیاپی کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست‌ها و پاهایشان در خلاف جهت یکدیگر بریده شود یا از سرزمین(شان به‌گونه‌ای متناسب با گناهشان) رانده شوند. این رسوایی برایشان در دنیاست و برایشان در آخرت عذابی بزرگ است.

إِلَّا الَّذينَ تابوا مِن قَبلِ أَن تَقدِروا عَلَيهِم فَاعلَموا أَنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (٣٤)

مگر کسانی که پیش از آنکه بتوانید بر ایشان دست یابید توبه کرده باشند. پس بدانید که (در این صورت) خدا پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ابتَغوا إِلَيهِ الوَسيلَةَ وَ جٰهِدوا فى سَبيلِهِ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (٣٥)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! از خدا پرواکنید و سوی او از (آن) وسیله(ای که خشنود است) جستجو کنید و در راهش جهاد نمایید، شاید رستگار کنید.

إِنَّ الَّذينَ كَفَروا لَو أَنَّ لَهُم ما فِى الأَرضِ جَميعًا وَ مِثلَهُ مَعَهُ لِيَفتَدوا بِهِ مِن عَذابِ يَومِ القِيٰمَةِ ما تُقُبِّلَ مِنهُم وَ لَهُم عَذابٌ أَليمٌ (٣٦)

بی‌گمان کسانی که کفر ورزیدند، اگر تمامی آنچه در زمین است برای آنان باشد و مثل آن را (نیز) با آن (داشته باشند) تا بدان وسیله خود را از عذاب روز رستاخیز بازخرید کنند از ایشان پذیرفته نشود و برایشان عذابی پردرد است.

يُريدونَ أَن يَخرُجوا مِنَ النّارِ وَ ما هُم بِخٰرِجينَ مِنها وَ لَهُم عَذابٌ مُقيمٌ (٣٧)

می‌خواهند که از آتش برون آیند، در حالی‌که از آن بیرون‌آمدنی نیستند و برای آنان عذابی پایدار است.

وَ السّارِقُ وَ السّارِقَةُ فَاقطَعوا أَيدِيَهُما جَزاءً بِما كَسَبا نَكٰلًا مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَزيزٌ حَكيمٌ (٣٨)

و مرد و زن دزد را - به (سزای) آنچه به دست آورده‌اند - دست‌هایشان را به کیفری از جانب خدا قطع کنید. و خدا عزیز حکیم است.

فَمَن تابَ مِن بَعدِ ظُلمِهِ وَ أَصلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتوبُ عَلَيهِ إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (٣٩)

پس هر کس پس از ستمش توبه و اصلاح کند، خدا به‌راستی بر او بازگشت می‌کند. خدا بس پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

أَلَم تَعلَم أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (٤٠)

آیا ندانستی که فرمانروایی آسمان‌ها و زمین از آنِ خداست؛ هر که را بخواهد عذاب می‌کند و برای هر که بخواهد (گناهش را) می‌پوشد و خدا بر هر چیزی بسی تواناست.

يٰأَيُّهَا الرَّسولُ لا يَحزُنكَ الَّذينَ يُسٰرِعونَ فِى الكُفرِ مِنَ الَّذينَ قالوا إمَنّا بِأَفوٰهِهِم وَ لَم تُؤمِن قُلوبُهُم وَ مِنَ الَّذينَ هادوا سَمّٰعونَ لِلكَذِبِ سَمّٰعونَ لِقَومٍ إخَرينَ لَم يَأتوكَ يُحَرِّفونَ الكَلِمَ مِن بَعدِ مَواضِعِهِ يَقولونَ إِن أوتيتُم هٰذا فَخُذوهُ وَ إِن لَم تُؤتَوهُ فَاحذَروا وَ مَن يُرِدِ اللَّهُ فِتنَتَهُ فَلَن تَملِكَ لَهُ مِنَ اللَّهِ شَيـًٔا أُولٰئِكَ الَّذينَ لَم يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلوبَهُم لَهُم فِى الدُّنيا خِزىٌ وَ لَهُم فِى الإخِرَةِ عَذابٌ عَظيمٌ (٤١)

هان ای پیامبر! کسانی که در کفر(شان) شتاب می‌ورزند، تو را غمگین نسازند؛ آنان که با زبان خود گفتند: «ایمان آوردیم‌» و حال آنکه دل‌هایشان ایمان نیاورده. و برخی از یهودیان بسیار به سخنان گزاف گوش می‌سپارند و برای گروهی دیگر که (خود) نزد تو نیامده‌اند، گوش فرا می‌دارند و کلمات را از جاهای خود دگرگون می‌گردانند (و) می‌گویند: «اگر این (حکم) به شما داده شد، آن را بپذیرید و اگر آن به شما داده نشد، (از آن) دوری کنید.» و هر که را خدا بخواهد به آزمونی آتشین درافکند، هرگز در برابر خدا برای او از دست تو چیزی بر نمی‌آید. اینانند که خدا نخواسته دل‌های‌شان را پاک گرداند. در دنیا برایشان رسوایی و در آخرت عذابی بزرگ است.

سَمّٰعونَ لِلكَذِبِ أَكّٰلونَ لِلسُّحتِ فَإِن جاءوكَ فَاحكُم بَينَهُم أَو أَعرِض عَنهُم وَ إِن تُعرِض عَنهُم فَلَن يَضُرّوكَ شَيـًٔا وَ إِن حَكَمتَ فَاحكُم بَينَهُم بِالقِسطِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ المُقسِطينَ (٤٢)

بسی شنوایانی پذیرای دروغند (و) بسیار حرام‌خوارند. پس اگر نزد تو آیند میانشان داوری کن یا از ایشان روی بگردان و اگر از آنان روی برتابی هرگز زیانی به تو نتوانند رسانید و اگر داوری کنی، به عدالت در میانشان داوری کن (که) خدا دادگران را همی دوست می‌دارد.

وَ كَيفَ يُحَكِّمونَكَ وَ عِندَهُمُ التَّورىٰةُ فيها حُكمُ اللَّهِ ثُمَّ يَتَوَلَّونَ مِن بَعدِ ذٰلِكَ وَ ما أُولٰئِكَ بِالمُؤمِنينَ (٤٣)

و چگونه تو را داور قرار می‌دهند حال آنکه نزدشان تورات است (که) در آن حکم خداست‌؟ سپس بعد از این (طلب داوری) ، پشت می‌کنند و ایشان (از) مؤمنان نیستند.

إِنّا أَنزَلنَا التَّورىٰةَ فيها هُدًى وَ نورٌ يَحكُمُ بِهَا النَّبِيّونَ الَّذينَ أَسلَموا لِلَّذينَ هادوا وَ الرَّبّٰنِيّونَ وَ الأَحبارُ بِمَا استُحفِظوا مِن كِتٰبِ اللَّهِ وَ كانوا عَلَيهِ شُهَداءَ فَلا تَخشَوُا النّاسَ وَ اخشَونِ وَ لا تَشتَروا بِـٔايٰتى ثَمَنًا قَليلًا وَ مَن لَم يَحكُم بِما أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولٰئِكَ هُمُ الكٰفِرونَ (٤٤)

ما تورات را -که در آن رهنمود و نوری است- به‌راستی نازل کردیم (و) پیامبرانی برجسته که تسلیم (فرمان خدا) بودند به موجب آن برای یهود داوری می‌کردند؛ و (همچنین) دانشمندان ربانی یهود و دانشمندان نصرانی با آنچه از کتاب خدا بدان نگهبانی شایسته شدند، حال‌آنکه بر آن گواه بودند. پس از مردم نترسید و از من بهراسید و با آیات من بهای ناچیزی را نخرید [:معامله نکنید]. و کسانی که به آنچه خدا نازل کرده داوری نکنند، آنان خودشان کافرانند.

وَ كَتَبنا عَلَيهِم فيها أَنَّ النَّفسَ بِالنَّفسِ وَ العَينَ بِالعَينِ وَ الأَنفَ بِالأَنفِ وَ الأُذُنَ بِالأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الجُروحَ قِصاصٌ فَمَن تَصَدَّقَ بِهِ فَهُوَ كَفّارَةٌ لَهُ وَ مَن لَم يَحكُم بِما أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولٰئِكَ هُمُ الظّٰلِمونَ (٤٥)

و در آن [:تورات] بر آنان نبشتیم که بی‌امان جان در برابر جان و چشم در برابر چشم و گوش در برابر گوش و دندان در برابر دندان است و زخم‌ها (نیز به همان ترتیب) قصاص [:پیگیری] دارند. پس هر کس از آن (قصاص در صورت مصلحت) درگذرد کفّاره‌ای برای اوست و کسانی که به آنچه خدا نازل کرده داوری نکرده‌اند، آنان خود ستمگرانند.

وَ قَفَّينا عَلىٰ إثٰرِهِم بِعيسَى ابنِ مَريَمَ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِ مِنَ التَّورىٰةِ وَ إتَينٰهُ الإِنجيلَ فيهِ هُدًى وَ نورٌ وَ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِ مِنَ التَّورىٰةِ وَ هُدًى وَ مَوعِظَةً لِلمُتَّقينَ (٤٦)

و عیسی پسر مریم را به دنبال آنان [:پیامبران اسرائیلی]آوردیم، در حالی‌که تورات را - که در برابرش بود - تصدیق کرد و انجیل را بدو دادیم، حال آنکه در آن هدایتی و نوری و تصدیق‌کننده‌ی تورات است (که) پیش روی خود اوست و برای پرهیزگاران رهنمود و اندرزی است.

وَ ليَحكُم أَهلُ الإِنجيلِ بِما أَنزَلَ اللَّهُ فيهِ وَ مَن لَم يَحكُم بِما أَنزَلَ اللَّهُ فَأُولٰئِكَ هُمُ الفٰسِقونَ (٤٧)

و انجیلیان باید به آنچه خدا در آن نازل کرده داوری کنند و کسانی که به آنچه خدا نازل کرده حکم نکنند، آنان خودشان فاسقانند.

وَ أَنزَلنا إِلَيكَ الكِتٰبَ بِالحَقِّ مُصَدِّقًا لِما بَينَ يَدَيهِ مِنَ الكِتٰبِ وَ مُهَيمِنًا عَلَيهِ فَاحكُم بَينَهُم بِما أَنزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِع أَهواءَهُم عَمّا جاءَكَ مِنَ الحَقِّ لِكُلٍّ جَعَلنا مِنكُم شِرعَةً وَ مِنهاجًا وَ لَو شاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُم أُمَّةً وٰحِدَةً وَ لٰكِن لِيَبلُوَكُم فى ما إتىٰكُم فَاستَبِقُوا الخَيرٰتِ إِلَى اللَّهِ مَرجِعُكُم جَميعًا فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم فيهِ تَختَلِفونَ (٤٨)

و ما این کتاب [:قرآن] را به تمامی حقّ سوی تو فروفرستادیم، حال آنکه تصدیق‌کننده‌ی کتاب‌های پیشین برابرش و حاکم و محیط و نگهبان بر آنهاست. پس میان آنان برآنچه خدا نازل کرده حکم کن و هواهایشان را - با تجاوز از حقّی که سوی تو آمده - پیروی مکن. برای هر یک از شما (امّت‌های ولایت عزم ) شریعت و راهی روشنگر قرار داده‌ایم. و اگر خدا می‌خواست شما را (در تکوین و دین) همواره امّت واحدی قرار می‌داد، ولی همی‌خواهد شما را در آنچه به شما داده است بیازماید. پس در کارهای نیک بر یکدیگر سبقت بجویید. بازگشت همه‌ی شما سوی خداست؛ پس درباره‌ی آنچه در آن اختلاف می‌کرده‌اید به خوبی خبری مهم خواهد داد.

وَ أَنِ احكُم بَينَهُم بِما أَنزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِع أَهواءَهُم وَ احذَرهُم أَن يَفتِنوكَ عَن بَعضِ ما أَنزَلَ اللَّهُ إِلَيكَ فَإِن تَوَلَّوا فَاعلَم أَنَّما يُريدُ اللَّهُ أَن يُصيبَهُم بِبَعضِ ذُنوبِهِم وَ إِنَّ كَثيرًا مِنَ النّاسِ لَفٰسِقونَ (٤٩)

و (دیگر) اینکه میان اینان به (موجب) آنچه خدا نازل کرده داوری کن و از هواهای‌شان پیروی مکن و از آنان برحذر باش، مبادا تو را در بخشی از آنچه خدا بر تو نازل کرده به فتنه در اندازند. پس اگر پشت کردند، بدان که خدا می‌خواهد فقط با پاره‌ای از گناهان‌شان گزندی بدیشان رساند. و بی‌گمان بسیاری از مردمان بسی نافرمان‌اند.

أَفَحُكمَ الجٰهِلِيَّةِ يَبغونَ وَ مَن أَحسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكمًا لِقَومٍ يوقِنونَ (٥٠)

پس آیا حکم جاهلیت را می‌جویند (که بپویند) ؟ و برای مردمی که یقین می‌آورند، داوری چه کسی از خدا بهتر است‌؟

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَتَّخِذُوا اليَهودَ وَ النَّصٰرىٰ أَولِياءَ بَعضُهُم أَولِياءُ بَعضٍ وَ مَن يَتَوَلَّهُم مِنكُم فَإِنَّهُ مِنهُم إِنَّ اللَّهَ لا يَهدِى القَومَ الظّٰلِمينَ (٥١)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! یهودیان و نصرانیان را اولیاء [:دوستان و سرپرستان](خود) مگیرید. بعضی از آنان اولیاء بعضی دیگرند (و) هرکس از شما آنان را به ولایت برگیرد، بی‌گمان (خود) از آنان است. خدا بی‌چون گروه ستمگران را هدایت نمی‌کند.

فَتَرَى الَّذينَ فى قُلوبِهِم مَرَضٌ يُسٰرِعونَ فيهِم يَقولونَ نَخشىٰ أَن تُصيبَنا دائِرَةٌ فَعَسَى اللَّهُ أَن يَأتِىَ بِالفَتحِ أَو أَمرٍ مِن عِندِهِ فَيُصبِحوا عَلىٰ ما أَسَرّوا فى أَنفُسِهِم نٰدِمينَ (٥٢)

پس می‌بینی کسانی که در دل‌هایشان بیماری‌ای است، در (رابطه‌ی با) آنان شتاب می‌ورزند.گویند: «می‌ترسیم (در غیر این صورت) حادثه‌ی ناگواری گریبان‌گیرمان شود.» امید است خدا فتح یا امر دیگری را (به ویژگی) از جانب خویش پیش آورد، پس (در نتیجه آنان) از آنچه در (دل‌های) خودشان پنهان داشته‌اند پشیمان باشند.

وَ يَقولُ الَّذينَ إمَنوا أَهٰؤُلاءِ الَّذينَ أَقسَموا بِاللَّهِ جَهدَ أَيمٰنِهِم إِنَّهُم لَمَعَكُم حَبِطَت أَعمٰلُهُم فَأَصبَحوا خٰسِرينَ (٥٣)

و کسانی که ایمان آوردند گویند: «آیا ایشان کسانی‌اند که به خدا سوگندهای سختشان را می‌خوردند (که) بی‌گمان با شمایند؟» اعمالشان تباه شد؛ پس ناگهان زیانکار گردیدند.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا مَن يَرتَدَّ مِنكُم عَن دينِهِ فَسَوفَ يَأتِى اللَّهُ بِقَومٍ يُحِبُّهُم وَ يُحِبّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى المُؤمِنينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الكٰفِرينَ يُجٰهِدونَ فى سَبيلِ اللَّهِ وَ لا يَخافونَ لَومَةَ لائِمٍ ذٰلِكَ فَضلُ اللَّهِ يُؤتيهِ مَن يَشاءُ وَ اللَّهُ وٰسِعٌ عَليمٌ (٥٤)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! هرکس از شما از دین خود برگردد خدا - در آینده - گروهی (دیگر) را می‌آورد که آنان را دوست می‌دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند. (اینان) بر مؤمنان، فروتن (و) بر کافران، سرفراز و فراتن‌اند (و) در راه خدا جهاد می‌کنند و از ملامت هیچ ملامتگری نمی‌ترسند؛ این فضل خداست، آن را به هر که بخواهد می‌دهد و خدا گشایشگری بسیار داناست.

إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ وَ الَّذينَ إمَنُوا الَّذينَ يُقيمونَ الصَّلوٰةَ وَ يُؤتونَ الزَّكوٰةَ وَ هُم رٰكِعونَ (٥٥)

ولیّ شما تنها خدا و پیامبرش و کسانی‌اند که ایمان آوردند؛ (همان) کسانی که نماز را بر پا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند.

وَ مَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ الَّذينَ إمَنوا فَإِنَّ حِزبَ اللَّهِ هُمُ الغٰلِبونَ (٥٦)

و هر کس خدا و پیامبرش و کسانی را که ایمان آوردند ولیّ خود برگیرد (پیروزمند است). پس حزب خدا بی‌گمان همانا پیروزمندانند.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَتَّخِذُوا الَّذينَ اتَّخَذوا دينَكُم هُزُوًا وَ لَعِبًا مِنَ الَّذينَ أوتُوا الكِتٰبَ مِن قَبلِكُم وَ الكُفّارَ أَولِياءَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (٥٧)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! کسانی را که دین شما را به مسخره و بازی گرفته‌اند (چه) از کسانی که پیش از شما به آنان کتاب داده شده و (چه از) کافران (دیگر، اینان را) اولیائی (برای خودتان) مگیرید و اگر مؤمن بوده‌اید از خدا پروا بدارید.

وَ إِذا نادَيتُم إِلَى الصَّلوٰةِ اتَّخَذوها هُزُوًا وَ لَعِبًا ذٰلِكَ بِأَنَّهُم قَومٌ لا يَعقِلونَ (٥٨)

و هنگامی‌که (با اذان و اقامه مردمان را) به نماز می‌خوانید آن را به مسخره و بازی می‌گیرند، از آن روی که آنان بی‌گمان گروهی هستند (که)خردورزی نمی‌کنند.

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ هَل تَنقِمونَ مِنّا إِلّا أَن إمَنّا بِاللَّهِ وَ ما أُنزِلَ إِلَينا وَ ما أُنزِلَ مِن قَبلُ وَ أَنَّ أَكثَرَكُم فٰسِقونَ (٥٩)

بگو: «هان ای اهل کتاب! آیا جز برای این از ما انکار و انگار و پیگیری دارید که ما به خدا و آنچه سوی ما نازل شده و به آنچه پیش از این فرود آمده‌است، ایمان آوردیم و اینکه بی‌گمان بیشترتان فاسقانید؟»

قُل هَل أُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِن ذٰلِكَ مَثوبَةً عِندَ اللَّهِ مَن لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيهِ وَ جَعَلَ مِنهُمُ القِرَدَةَ وَ الخَنازيرَ وَ عَبَدَ الطّٰغوتَ أُولٰئِكَ شَرٌّ مَكانًا وَ أَضَلُّ عَن سَواءِ السَّبيلِ (٦٠)

بگو: «آیا شما را به بدتر از (گرفتاران به) این کیفر در پیشگاه خدا خبری مهم از جهت ثوابشان نزد خدا بدهم‌؟ کسانی که خدا لعنتشان کرده و بر آنان خشم گرفته و از آنان بوزینگان و خوکان قرار داده. و آنان که طاغوت را پرستش کردند اینانند که از نظر جایگاه، بدتر و از راه راست (از همگان) گمراه‌ترند.»

وَ إِذا جاءوكُم قالوا إمَنّا وَ قَد دَخَلوا بِالكُفرِ وَ هُم قَد خَرَجوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعلَمُ بِما كانوا يَكتُمونَ (٦١)

و هنگامی که نزد شما آیند گویند: «ایمان آوردیم.‌» در حالی که بی‌چون با کفر وارد شده و بی‌گمان با (آن) بیرون رفتند و خدا به آنچه پنهان می‌داشته‌اند داناتر است.

وَ تَرىٰ كَثيرًا مِنهُم يُسٰرِعونَ فِى الإِثمِ وَ العُدوٰنِ وَ أَكلِهِمُ السُّحتَ لَبِئسَ ما كانوا يَعمَلونَ (٦٢)

و بسیاری از آنان را می‌بینی که در گناه پیگیر و دشمنی و حرام‌خواریِ هلاکت‌بارشان شتاب می‌کنند؛ همواره چه کارهای بدی انجام می‌داده‌اند.

لَولا يَنهىٰهُمُ الرَّبّٰنِيّونَ وَ الأَحبارُ عَن قَولِهِمُ الإِثمَ وَ أَكلِهِمُ السُّحتَ لَبِئسَ ما كانوا يَصنَعونَ (٦٣)

چرا ربّانیان آنان را از گفتار گناه‌آلودشان و (از) حرام‌خوارگی هلاکت‌بارشان باز نمی‌دارند؟ به‌راستی چه بد است آنچه می‌ساخته‌اند.

وَ قالَتِ اليَهودُ يَدُ اللَّهِ مَغلولَةٌ غُلَّت أَيديهِم وَ لُعِنوا بِما قالوا بَل يَداهُ مَبسوطَتانِ يُنفِقُ كَيفَ يَشاءُ وَ لَيَزيدَنَّ كَثيرًا مِنهُم ما أُنزِلَ إِلَيكَ مِن رَبِّكَ طُغيٰنًا وَ كُفرًا وَ أَلقَينا بَينَهُمُ العَدٰوَةَ وَ البَغضاءَ إِلىٰ يَومِ القِيٰمَةِ كُلَّما أَوقَدوا نارًا لِلحَربِ أَطفَأَهَا اللَّهُ وَ يَسعَونَ فِى الأَرضِ فَسادًا وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ المُفسِدينَ (٦٤)

و یهودیان گفتند: «دست خدا بسته است.» دست‌های خودشان بسته است و به سبب آنچه گفتند از رحمت خدا دورند. بلکه (خدا) هر دو دستش گشاده است، هرگونه بخواهد می‌بخشد و همانا آنچه از جانب پروردگارت سوی تو فرود آمده، بی‌گمان بر طغیان و کفر بسیاری از ایشان خواهد افزود و تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم. هربار که آتشی برای پیکار برافروختند، خدا آن را خاموش کرد و (آنان) در زمین به اِفساد می‌کوشند و خدا مفسدان را دوست نمی‌دارد.

وَ لَو أَنَّ أَهلَ الكِتٰبِ إمَنوا وَ اتَّقَوا لَكَفَّرنا عَنهُم سَيِّـٔاتِهِم وَ لَأَدخَلنٰهُم جَنّٰتِ النَّعيمِ (٦٥)

و اگر اهل کتاب ایمان آورند و پرهیزگاری کنند، از ایشان گناهانشان را بی‌گمان می‌زداییم و به‌راستی آنان را به بوستان‌های پرنعمت درمی‌آوریم.

وَ لَو أَنَّهُم أَقامُوا التَّورىٰةَ وَ الإِنجيلَ وَ ما أُنزِلَ إِلَيهِم مِن رَبِّهِم لَأَكَلوا مِن فَوقِهِم وَ مِن تَحتِ أَرجُلِهِم مِنهُم أُمَّةٌ مُقتَصِدَةٌ وَ كَثيرٌ مِنهُم ساءَ ما يَعمَلونَ (٦٦)

و اگر آنان تورات و انجیل و آنچه را از جانب پروردگارشان سویشان نازل شده‌است بر پا دارند، بی‌چون از بالای سرشان (از برکات آسمانی) و از زیر پاهایشان (از برکات زمینی) خورده و برخوردار می‌شوند (تا چه رسد به مسلمانان!)؛ از میان آنان گروهی میانه‌رو هستند و بسیاری از ایشان چه بد عمل می‌کنند.

يٰأَيُّهَا الرَّسولُ بَلِّغ ما أُنزِلَ إِلَيكَ مِن رَبِّكَ وَ إِن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعصِمُكَ مِنَ النّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهدِى القَومَ الكٰفِرينَ (٦٧)

هان ای پیامبر! آنچه را از جانب پروردگارت سوی تو نازل شده، ابلاغ کن و اگر (ابلاغ) نکنی پیام (سرنوشت‌ساز) رسالتش را نرسانده‌ای و خدا تو را از (گزند) مردمان نگاه می‌دارد. خدا گروه کافران را بی‌گمان هدایت نمی‌کند.

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لَستُم عَلىٰ شَيءٍ حَتّىٰ تُقيمُوا التَّورىٰةَ وَ الإِنجيلَ وَ ما أُنزِلَ إِلَيكُم مِن رَبِّكُم وَ لَيَزيدَنَّ كَثيرًا مِنهُم ما أُنزِلَ إِلَيكَ مِن رَبِّكَ طُغيٰنًا وَ كُفرًا فَلا تَأسَ عَلَى القَومِ الكٰفِرينَ (٦٨)

بگو: «هان ای اهل کتاب! بر هیچ (آیین حقّی) نیستید تا (هنگامی‌که) تورات و انجیل و آنچه [:قرآن] را از جانب پروردگارتان سویتان نازل شده‌است بر پا دارید.» و همواره آنچه از جانب پروردگارت سوی تو نازل شده، همانا بر طغیان و کفر بسیاری از آنان خواهد افزود. پس بر گروه کافران اندوه مدار.

إِنَّ الَّذينَ إمَنوا وَ الَّذينَ هادوا وَ الصّٰبِـٔونَ وَ النَّصٰرىٰ مَن إمَنَ بِاللَّهِ وَ اليَومِ الإخِرِ وَ عَمِلَ صٰلِحًا فَلا خَوفٌ عَلَيهِم وَ لا هُم يَحزَنونَ (٦٩)

بی‌گمان کسانی که ایمان آورده و کسانی (هم) که یهودی شده و (یا) صابئی [:التقاطی] و (یا) نصرانی‌اند، هر کس به خدا و روز بازپسین ایمان آورد و کار نیکو کند، نه بیمی بر ایشان است و نه ایشان اندوهگین می‌شوند.

لَقَد أَخَذنا ميثٰقَ بَنى إِسرٰءيلَ وَ أَرسَلنا إِلَيهِم رُسُلًا كُلَّما جاءَهُم رَسولٌ بِما لا تَهوىٰ أَنفُسُهُم فَريقًا كَذَّبوا وَ فَريقًا يَقتُلونَ (٧٠)

ما به‌راستی از فرزندان اسرائیل پیمانی سخت گرفتیم و سویشان پیامبرانی روانه کردیم. هر بار پیامبری چیزی برخلاف هواهایشان برایشان آورد، گروهی را تکذیب کردند و گروهی را می‌کشند.

وَ حَسِبوا أَلّا تَكونَ فِتنَةٌ فَعَموا وَ صَمّوا ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيهِم ثُمَّ عَموا وَ صَمّوا كَثيرٌ مِنهُم وَ اللَّهُ بَصيرٌ بِما يَعمَلونَ (٧١)

و پنداشتند که آزمایشی آتشین در کار نیست. پس کور و کر شدند. سپس خدا بر ایشان بازگشت (تا سویش بازگردند). سپس بسیاری از ایشان کور و کر شدند و خدا به آنچه انجام می‌دهند بسی بیناست.

لَقَد كَفَرَ الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ هُوَ المَسيحُ ابنُ مَريَمَ وَ قالَ المَسيحُ يٰبَنى إِسرٰءيلَ اعبُدُوا اللَّهَ رَبّى وَ رَبَّكُم إِنَّهُ مَن يُشرِك بِاللَّهِ فَقَد حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيهِ الجَنَّةَ وَ مَأوىٰهُ النّارُ وَ ما لِلظّٰلِمينَ مِن أَنصارٍ (٧٢)

کسانی که گفتند: «خدا همان مسیح پسر مریم است‌» بی‌چون و بی‌امان کافر شدند. حال آنکه مسیح گفت: «ای فرزندان اسرائیل! خدا را، (که) پروردگار من و پروردگار خودتان (است) بپرستید. بی‌شک هرکس به خدا شرک آورد، همانا خدا بهشت را همواره بر او حرام ساخته و جایگاهش آتش است و برای ستمکاران هیچ یاورانی نیستند.»

لَقَد كَفَرَ الَّذينَ قالوا إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلٰثَةٍ وَ ما مِن إِلٰهٍ إِلّا إِلٰهٌ وٰحِدٌ وَ إِن لَم يَنتَهوا عَمّا يَقولونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذينَ كَفَروا مِنهُم عَذابٌ أَليمٌ (٧٣)

کسانی که (به تثلیث قایل شده و) گفتند: «خدا سومین (شخص از) سه (شخص یا سه اقنوم) است‌» بی‌شک و بی‌چون کافر شدند. حال آنکه هیچ معبودی جز خدای یکتا نیست و اگر از آنچه می‌گویند باز نایستند، به کسانی از ایشان که کافر شدند بی‌چون و بی‌امان عذابی دردناک خواهد رسید.

أَفَلا يَتوبونَ إِلَى اللَّهِ وَ يَستَغفِرونَهُ وَ اللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ (٧٤)

پس آیا (از این گناه) سوی خدا برگشت نمی‌کنند، و پوشش نمی‌خواهند؟ و خدا بسی پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

مَا المَسيحُ ابنُ مَريَمَ إِلّا رَسولٌ قَد خَلَت مِن قَبلِهِ الرُّسُلُ وَ أُمُّهُ صِدّيقَةٌ كانا يَأكُلانِ الطَّعامَ انظُر كَيفَ نُبَيِّنُ لَهُمُ الإيٰتِ ثُمَّ انظُر أَنّىٰ يُؤفَكونَ (٧٥)

مسیح پسر مریم جز پیامبری نیست که پیش از او (نیز) پیامبرانی گذشتند و مادرش زنی بسیار راست بود. هر دو غذا می‌خوردند. بنگر چگونه آیات (خود) را برای آنان به روشنی جداسازی می‌کنیم‌؛ سپس بنگر کجا و کی به دروغ (از حقیقت) دور افکنده می‌شوند.

قُل أَتَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ ما لا يَملِكُ لَكُم ضَرًّا وَ لا نَفعًا وَ اللَّهُ هُوَ السَّميعُ العَليمُ (٧٦)

بگو: «آیا غیر از خدا -چیزی را که اختیار زیان و سودتان را ندارد-می‌پرستید؟ حال آنکه خدا -(هم) او- بسیار شنوای بس داناست.»

قُل يٰأَهلَ الكِتٰبِ لا تَغلوا فى دينِكُم غَيرَ الحَقِّ وَ لا تَتَّبِعوا أَهواءَ قَومٍ قَد ضَلّوا مِن قَبلُ وَ أَضَلّوا كَثيرًا وَ ضَلّوا عَن سَواءِ السَّبيلِ (٧٧)

بگو: «ای اهل کتاب! در دین خود، غلوّ (و زیاده روی) نکنید! و غیر از حق نگویید! و از هوسهای جمعیّتی که پیشتر گمراه شدند و دیگران را گمراه کردند و از راه راست منحرف گشتند، پیروی ننمایید!»

لُعِنَ الَّذينَ كَفَروا مِن بَنى إِسرٰءيلَ عَلىٰ لِسانِ داوۥدَ وَ عيسَى ابنِ مَريَمَ ذٰلِكَ بِما عَصَوا وَ كانوا يَعتَدونَ (٧٨)

از میان فرزندان اسرائیل، آنان که کفر ورزیدند، به زبان داوود و عیسی پسر مریم لعنت شدند. این (کیفر) به خاطر آن بود که عصیان ورزیده و (از فرمان خدا) تجاوز می‌کردند.

كانوا لا يَتَناهَونَ عَن مُنكَرٍ فَعَلوهُ لَبِئسَ ما كانوا يَفعَلونَ (٧٩)

از کار زشتی که آن را مرتکب می‌شدند، یکدیگر را باز نمی‌داشتند. راستی چه بد بود آنچه می‌کرده‌اند.

تَرىٰ كَثيرًا مِنهُم يَتَوَلَّونَ الَّذينَ كَفَروا لَبِئسَ ما قَدَّمَت لَهُم أَنفُسُهُم أَن سَخِطَ اللَّهُ عَلَيهِم وَ فِى العَذابِ هُم خٰلِدونَ (٨٠)

بسیاری از آنان را می‌بینی که با کسانی که کفر ورزیدند پیوند تنگاتنگ ولایت دارند. راستی چه زشت است آنچه ایشان برای خودشان پیش فرستادند که (در نتیجه) خدا بر ایشان خشم گرفت و هم ایشان در عذاب ماندگارانند.

وَ لَو كانوا يُؤمِنونَ بِاللَّهِ وَ النَّبِىِّ وَ ما أُنزِلَ إِلَيهِ مَا اتَّخَذوهُم أَولِياءَ وَ لٰكِنَّ كَثيرًا مِنهُم فٰسِقونَ (٨١)

و اگر به خدا و پیامبر برجسته و آنچه که سوی او فرود آمده ایمان می‌آوردند، آنان را به ولایت نمی‌گرفتند. لیکن بسیاری از ایشان فاسقانند.

لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النّاسِ عَدٰوَةً لِلَّذينَ إمَنُوا اليَهودَ وَ الَّذينَ أَشرَكوا وَ لَتَجِدَنَّ أَقرَبَهُم مَوَدَّةً لِلَّذينَ إمَنُوا الَّذينَ قالوا إِنّا نَصٰرىٰ ذٰلِكَ بِأَنَّ مِنهُم قِسّيسينَ وَ رُهبانًا وَ أَنَّهُم لا يَستَكبِرونَ (٨٢)

همواره یهودیان و کسانی را که شرک آورده‌اند، بی‌گمان دشمن‌ترین مردمان نسبت به مؤمنان می‌یابی، و کسانی را که گفتند: «ما نصرانی هستیم‌»، همواره به‌راستی نزدیکترین مردم در دوستی با مؤمنان می‌یابی، زیرا برخی از آنان کشیشان و تارکان دنیا می‌باشند و به‌راستی آنان تکبر نمی‌ورزند.

وَ إِذا سَمِعوا ما أُنزِلَ إِلَى الرَّسولِ تَرىٰ أَعيُنَهُم تَفيضُ مِنَ الدَّمعِ مِمّا عَرَفوا مِنَ الحَقِّ يَقولونَ رَبَّنا إمَنّا فَاكتُبنا مَعَ الشّٰهِدينَ (٨٣)

و هنگامی که آنچه را سوی این پیامبر نازل شده، بشنوند، می‌بینی بر اثر آن حقیقتی که شناخته‌اند، اشک از چشم‌هایشان می‌جوشد (و) گویند: «پروردگارمان! ما ایمان آوردیم، پس ما را در زمره‌ی گواهان بنویس‌.»

وَ ما لَنا لا نُؤمِنُ بِاللَّهِ وَ ما جاءَنا مِنَ الحَقِّ وَ نَطمَعُ أَن يُدخِلَنا رَبُّنا مَعَ القَومِ الصّٰلِحينَ (٨٤)

«و برای ما چیست [:چه عذری است‌] که به خدا و آنچه از حقّ به ما رسیده ایمان نیاوریم و با این حال چشم داریم پروردگارمان ما را با گروه شایستگان درآورد.»

فَأَثٰبَهُمُ اللَّهُ بِما قالوا جَنّٰتٍ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها وَ ذٰلِكَ جَزاءُ المُحسِنينَ (٨٥)

پس به (پاس) آنچه گقتند، خدا به آنان باغستان‌هایی پاداش داد که از زیر (درختان)شان نهرها روان است، حال آنکه در آنها جاودانند و این پاداش نیکوکاران است.

وَ الَّذينَ كَفَروا وَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا أُولٰئِكَ أَصحٰبُ الجَحيمِ (٨٦)

و کسانی که کفر ورزیدند و با آیات ما (همان‌ها و ما را) تکذیب کردند، آنان همدمان آتشند.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تُحَرِّموا طَيِّبٰتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُم وَ لا تَعتَدوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ المُعتَدينَ (٨٧)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! چیزهای پاکیزه‌ای را که خدا برای (استفاده‌ی) شما حلال کرده، حرام مشمارید (و از حکم خدا) تجاوز نکنید که خدا تجاوزکنندگان را بی‌گمان دوست نمی‌دارد.

وَ كُلوا مِمّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ حَلٰلًا طَيِّبًا وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذى أَنتُم بِهِ مُؤمِنونَ (٨٨)

و از آنچه خدا روزیتان گردانیده، حلالی پاکیزه را بخورید و خدایی را که شما به او ایمان دارید پروا بدارید.

لا يُؤاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغوِ فى أَيمٰنِكُم وَ لٰكِن يُؤاخِذُكُم بِما عَقَّدتُمُ الأَيمٰنَ فَكَفّٰرَتُهُ إِطعامُ عَشَرَةِ مَسٰكينَ مِن أَوسَطِ ما تُطعِمونَ أَهليكُم أَو كِسوَتُهُم أَو تَحريرُ رَقَبَةٍ فَمَن لَم يَجِد فَصِيامُ ثَلٰثَةِ أَيّامٍ ذٰلِكَ كَفّٰرَةُ أَيمٰنِكُم إِذا حَلَفتُم وَ احفَظوا أَيمٰنَكُم كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُم إيٰتِهِ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (٨٩)

خدا شما را به سوگندهای بیهوده‌تان (بدون پیمان در آن) مؤاخذه نمی‌کند، ولی به سوگندهایی که از روی پیمان می‌خورید (و می‌شکنید) شما را مؤاخذه می‌کند. پس کفّاره‌اش خوراک دادن به ده بینواست - از غذاهای متوسطی که به کسان خود می‌خورانید- یا پوشانیدن آنان یا آزاد کردنِ در بندی. پس کسی که (هیچ‌یک از این‌ها را) نیابد (باید) سه روز روزه بدارد. این است کفّاره‌ی سوگندهای شما که از روی پیمان خوردید. و نگهبان سوگندهای خود باشید. این‌گونه خدا آیات خود را برای شما بیان می‌کند، شاید شما سپاسگزاری کنید.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا إِنَّمَا الخَمرُ وَ المَيسِرُ وَ الأَنصابُ وَ الأَزلٰمُ رِجسٌ مِن عَمَلِ الشَّيطٰنِ فَاجتَنِبوهُ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (٩٠)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! شراب و کار آسانگر گناه [:محرماتی مانند قمار] و بت‌ها و تیرهای قرعه، پلیدی‌(هایی‌) از عمل شیطانند پس از آنها دوری گزینید؛ شاید (خود و دیگران را) رستگار کنید.

إِنَّما يُريدُ الشَّيطٰنُ أَن يوقِعَ بَينَكُمُ العَدٰوَةَ وَ البَغضاءَ فِى الخَمرِ وَ المَيسِرِ وَ يَصُدَّكُم عَن ذِكرِ اللَّهِ وَ عَنِ الصَّلوٰةِ فَهَل أَنتُم مُنتَهونَ (٩١)

جز این نیست (که) شیطان همی خواهد با شراب و کار آسانگرِ گناه، میان شما دشمنی و کینه‌توزی افکند و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد. پس آیا شما (از این‌ها) دست برمی‌دارید؟

وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسولَ وَ احذَروا فَإِن تَوَلَّيتُم فَاعلَموا أَنَّما عَلىٰ رَسولِنَا البَلٰغُ المُبينُ (٩٢)

و خدا را اطاعت کنید و پیامبر را (نیز) اطاعت کنید و (از مخالفت با آنان) برحذر باشید. پس اگر روی گرداندید، بدانید که برعهده‌ی پیامبرمان فقط پیام‌رسانی روشنگر (ربّانی) است.

لَيسَ عَلَى الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جُناحٌ فيما طَعِموا إِذا مَا اتَّقَوا وَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ثُمَّ اتَّقَوا وَ إمَنوا ثُمَّ اتَّقَوا وَ أَحسَنوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ المُحسِنينَ (٩٣)

بر کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند گناهی در آنچه خورده‌اند نیست، در حالی که تقوا پیشه کردند و ایمان آوردند و کارهای شایسته(ی ایمان) نمودند؛ سپس تقوا پیشه کردند و ایمان آوردند؛ پس آن‌گاه تقوا پیشه کردند و (در تقوا و ایمان و عمل صالح) بهترین راه را انتخاب کردند. خدا نیکوکاران را دوست می‌دارد.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لَيَبلُوَنَّكُمُ اللَّهُ بِشَيءٍ مِنَ الصَّيدِ تَنالُهُ أَيديكُم وَ رِماحُكُم لِيَعلَمَ اللَّهُ مَن يَخافُهُ بِالغَيبِ فَمَنِ اعتَدىٰ بَعدَ ذٰلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَليمٌ (٩٤)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! خدا همواره شما را به چیزی از شکار -که در دسترس شما و نیزه‌هایتان باشد- بی‌چون می‌آزماید تا نشانه گذارد کسی را که در نهان از او می‌هراسد؛ پس هرکس پس (از آن) تجاوز کند برایش عذابی دردناک است.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَقتُلُوا الصَّيدَ وَ أَنتُم حُرُمٌ وَ مَن قَتَلَهُ مِنكُم مُتَعَمِّدًا فَجَزاءٌ مِثلُ ما قَتَلَ مِنَ النَّعَمِ يَحكُمُ بِهِ ذَوا عَدلٍ مِنكُم هَديًا بٰلِغَ الكَعبَةِ أَو كَفّٰرَةٌ طَعامُ مَسٰكينَ أَو عَدلُ ذٰلِكَ صِيامًا لِيَذوقَ وَ بالَ أَمرِهِ عَفَا اللَّهُ عَمّا سَلَفَ وَ مَن عادَ فَيَنتَقِمُ اللَّهُ مِنهُ وَ اللَّهُ عَزيزٌ ذُو انتِقامٍ (٩٥)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! در حالی که مُحرِمید (یا داخل حَرَمید)، صید را مکشید و هرکس از شما عمداً آن را بکشد، باید نظیر آنچه کشته است کفّاره‌ای از اَنعام [:نعمت‌های حیوانی] بدهد (که) بر آن دو تن عادل از میان شما حکم کنند - در حالی‌که (این) هدیه‌ای است که به کعبه می‌رسد- یا به کفّاره‌ای مستمندانی را خوراک بدهد یا معادلش روزه بدار تا سزای زشتکاری خود را بچشد. خدا از آنچه گذشته، عفو کرده است و هرکس (آن را) تکرار کند، خدا از او انتقام می‌گیرد. خدا عزیزی صاحب‌انتقام است.

أُحِلَّ لَكُم صَيدُ البَحرِ وَ طَعامُهُ مَتٰعًا لَكُم وَ لِلسَّيّارَةِ وَ حُرِّمَ عَلَيكُم صَيدُ البَرِّ ما دُمتُم حُرُمًا وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذى إِلَيهِ تُحشَرونَ (٩٦)

صید دریا و خوراکیش برای شما حلال گشته، حال آنکه برایتان و برای راهیان بهره‌ای است، و صید بیابان - مادامی که مُحرِم (یا در حرم) می‌باشید- بر شما حرام گردیده است. از خدایی که سویش محشور می‌شوید پروا بدارید.

جَعَلَ اللَّهُ الكَعبَةَ البَيتَ الحَرامَ قِيٰمًا لِلنّاسِ وَ الشَّهرَ الحَرامَ وَ الهَدىَ وَ القَلٰئِدَ ذٰلِكَ لِتَعلَموا أَنَّ اللَّهَ يَعلَمُ ما فِى السَّمٰوٰتِ وَ ما فِى الأَرضِ وَ أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيءٍ عَليمٌ (٩٧)

خدا کعبه -بیت‌الحرام- را وسیله‌ی قیام [:به پاخاستن] مردمان قرار داده و ماه حرام و قربانی‌های نشان‌دار را (نیز به همین منظور مقرّر فرموده). این برای آن است تا بدانید خدا بی‌گمان آنچه را در آسمان‌ها و آنچه را در زمین است می‌داند و همواره خدا بر هر چیزی بسیار داناست.

اعلَموا أَنَّ اللَّهَ شَديدُ العِقابِ وَ أَنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيمٌ (٩٨)

بدانید خدا سخت‌کیفر است و خدا بی‌گمان بسی پوشنده‌ای رحمتگر بر ویژگان است.

ما عَلَى الرَّسولِ إِلَّا البَلٰغُ وَ اللَّهُ يَعلَمُ ما تُبدونَ وَ ما تَكتُمونَ (٩٩)

بر پیامبر (خدا وظیفه‌ای) جز ابلاغ رَسا(ی رسالت) نیست. و خدا آنچه را آشکار و آنچه را پنهان می‌کنید می‌داند.

قُل لا يَستَوِى الخَبيثُ وَ الطَّيِّبُ وَ لَو أَعجَبَكَ كَثرَةُ الخَبيثِ فَاتَّقُوا اللَّهَ يٰأُولِى الأَلبٰبِ لَعَلَّكُم تُفلِحونَ (١٠٠)

بگو: «پاک و پلید یکسان نیستند، هرچند کثرتِ پلید، تو را به شگفت آورد. پس ای اندیشمندان از خدا پروا کنید، شاید (خود و دیگران را) رستگار کنید.»

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا لا تَسـَٔلوا عَن أَشياءَ إِن تُبدَ لَكُم تَسُؤكُم وَ إِن تَسـَٔلوا عَنها حينَ يُنَزَّلُ القُرإنُ تُبدَ لَكُم عَفَا اللَّهُ عَنها وَ اللَّهُ غَفورٌ حَليمٌ (١٠١)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! از چیزهایی مپرسید که اگر برای شما آشکار شود، بدآیندتان است و اگر هنگامی‌که قرآن نازل می‌شود درباره‌ی آنها بپرسید برایتان آشکار می‌شود. خدا از آنها [:پرسش‌های بیجا] در گذشت. و خدا بسی پوشنده‌ی بردبار است.

قَد سَأَلَها قَومٌ مِن قَبلِكُم ثُمَّ أَصبَحوا بِها كٰفِرينَ (١٠٢)

گروهی پیش از شما (نیز) بی‌چون از این (گونه) پرسش‌ها کردند، سپس به سبب آنها (از) کافران یا کفران‌کنندگان شدند.

ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ وَ لا سائِبَةٍ وَ لا وَصيلَةٍ وَ لا حامٍ وَ لٰكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ وَ أَكثَرُهُم لا يَعقِلونَ (١٠٣)

خدا (چیزهای ممنوعی از قبیل) بحیره و سائبه وصیله و حام را (حرام) قرار نداده است، ولی کسانی که کفر ورزیدند، بر خدا دروغ می‌بندند و بیشترشان خردورزی نمی‌کنند.

وَ إِذا قيلَ لَهُم تَعالَوا إِلىٰ ما أَنزَلَ اللَّهُ وَ إِلَى الرَّسولِ قالوا حَسبُنا ما وَجَدنا عَلَيهِ إباءَنا أَوَلَو كانَ إباؤُهُم لا يَعلَمونَ شَيـًٔا وَ لا يَهتَدونَ (١٠٤)

و هنگامی که به آنان گفته شود: «سوی آنچه خدا نازل کرده و سوی پیامبر(ش) بیایید» گویند: «آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم ما را بس است.» آیا و هرچند (که) پدرانشان چیزی نمی‌دانند و راهی نمی‌یابند؟

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا عَلَيكُم أَنفُسَكُم لا يَضُرُّكُم مَن ضَلَّ إِذَا اهتَدَيتُم إِلَى اللَّهِ مَرجِعُكُم جَميعًا فَيُنَبِّئُكُم بِما كُنتُم تَعمَلونَ (١٠٥)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! بر (عهده‌ی) شماست (که) به خودتان بپردازید؛ هرگاه هدایت یافتید آن کس که گمراه شده است به شما زیانی نمی‌رساند. بازگشت همه‌ی شما سوی خداست، پس شما را از آنچه انجام می‌داده‌اید آگاهی مهمی می‌دهد.

يٰأَيُّهَا الَّذينَ إمَنوا شَهٰدَةُ بَينِكُم إِذا حَضَرَ أَحَدَكُمُ المَوتُ حينَ الوَصِيَّةِ اثنانِ ذَوا عَدلٍ مِنكُم أَو إخَرانِ مِن غَيرِكُم إِن أَنتُم ضَرَبتُم فِى الأَرضِ فَأَصٰبَتكُم مُصيبَةُ المَوتِ تَحبِسونَهُما مِن بَعدِ الصَّلوٰةِ فَيُقسِمانِ بِاللَّهِ إِنِ ارتَبتُم لا نَشتَرى بِهِ ثَمَنًا وَ لَو كانَ ذا قُربىٰ وَ لا نَكتُمُ شَهٰدَةَ اللَّهِ إِنّا إِذًا لَمِنَ الإثِمينَ (١٠٦)

هان ای کسانی که ایمان آوردید! گواهی میانتان در وقت وصیت، هنگامی‌که یکی از شما را (نشانه‌های) مرگ در رسد، دو مرد عادل از شماست. یا اگر راهیِ راهی دشوار شوید و مصیبت مرگ، شما را فرا رسید (و شاهد مسلمانی هم نبود) دو تن از غیر (همکیشان) خود را (به شهادت بطلبید) و اگر (در صداقت آنان) شکّ کردید، پس از نماز(شان) آن دو را نگهدارید، آن گاه به خدا سوگند یاد کنند که: «ما این (حقّ) را به هیچ قیمتی نمی‌فروشیم، هرچند (پای) خویشاوند نزدیکترمان (در کار) باشد و شهادت الهی را کتمان نمی‌کنیم و بی‌گمان (اگر حق را کتمان کنیم) در این صورت از گناهکاران خواهیم بود.»

فَإِن عُثِرَ عَلىٰ أَنَّهُمَا استَحَقّا إِثمًا فَـٔاخَرانِ يَقومانِ مَقامَهُما مِنَ الَّذينَ استَحَقَّ عَلَيهِمُ الأَولَيٰنِ فَيُقسِمانِ بِاللَّهِ لَشَهٰدَتُنا أَحَقُّ مِن شَهٰدَتِهِما وَ مَا اعتَدَينا إِنّا إِذًا لَمِنَ الظّٰلِمينَ (١٠٧)

و اگر دریافته شد که آن دو دستخوش گناهی پیگیر شدند، پس دو تن دیگر که بر آنان ستم رفته است و هر دو (به میّت) سزاوارترند به جای آن دو (شاهد پیشین) قیام کنند. پس به خدا سوگند یاد می‌کنند که: «گواهی ما همواره از گواهی آن دو شایسته‌تر است و (از حق) تجاوز نکرده‌ایم، اگر چنان کنیم از ستمکاران خواهیم بود.»

ذٰلِكَ أَدنىٰ أَن يَأتوا بِالشَّهٰدَةِ عَلىٰ وَجهِها أَو يَخافوا أَن تُرَدَّ أَيمٰنٌ بَعدَ أَيمٰنِهِم وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ اسمَعوا وَ اللَّهُ لا يَهدِى القَومَ الفٰسِقينَ (١٠٨)

این (روش) -برای اینکه شهادت را به صورت درستش ادا کنند یا بترسند که بعد از سوگند خوردنشان، سوگندهایی (به وارثان میّت) برگردانده شود- (به صواب) نزدیکتر است. و از خدا پروا بدارید و (این پندها را) بشنوید. و خدا گروه فاسقان را هدایت نمی‌کند.

يَومَ يَجمَعُ اللَّهُ الرُّسُلَ فَيَقولُ ماذا أُجِبتُم قالوا لا عِلمَ لَنا إِنَّكَ أَنتَ عَلّٰمُ الغُيوبِ (١٠٩)

روزی که خدا پیامبران را گرد آوَرَد، پس فرماید: «چه پاسخی به شما داده‌شد؟» گویند: «ما هیچ نمی‌دانیم، همواره این تویی تو بسیار دانای رازهای نهان.»

إِذ قالَ اللَّهُ يٰعيسَى ابنَ مَريَمَ اذكُر نِعمَتى عَلَيكَ وَ عَلىٰ وٰلِدَتِكَ إِذ أَيَّدتُكَ بِروحِ القُدُسِ تُكَلِّمُ النّاسَ فِى المَهدِ وَ كَهلًا وَ إِذ عَلَّمتُكَ الكِتٰبَ وَ الحِكمَةَ وَ التَّورىٰةَ وَ الإِنجيلَ وَ إِذ تَخلُقُ مِنَ الطّينِ كَهَيـَٔةِ الطَّيرِ بِإِذنى فَتَنفُخُ فيها فَتَكونُ طَيرًا بِإِذنى وَ تُبرِئُ الأَكمَهَ وَ الأَبرَصَ بِإِذنى وَ إِذ تُخرِجُ المَوتىٰ بِإِذنى وَ إِذ كَفَفتُ بَنى إِسرٰءيلَ عَنكَ إِذ جِئتَهُم بِالبَيِّنٰتِ فَقالَ الَّذينَ كَفَروا مِنهُم إِن هٰذا إِلّا سِحرٌ مُبينٌ (١١٠)

چون خدا فرمود: «ای عیسی پسر مریم! نعمتم را بر خود و بر مادرت به یاد آور: چون تو را با روح‌القُدُس تأیید کردم که در گهواره و (اینک) در میان‌سالی با مردم سخن (وحیانی) می‌گویی؛ و چون تو را کتاب و حکمت و تورات و انجیل آموختم؛ و چون به اذن من از گِل، (چیزی) شکل پرنده می‌ساختی، پس در آن می‌دمیدی و به اذن من پرنده‌ای می‌شد؛ و کور مادرزاد و پیس را به اذن من شفا می‌دادی؛ و آن‌گاه که مردگان را به اذن من (زنده از قبر) برون می‌آوردی؛ و چون (آسیب) بنی‌اسرائیل را- هنگامی که برای آنان حجت‌های آشکار آورده بودی - از تو بازداشتم، پس کسانی از آنان که کافر شده بودند گفتند این(ها چیزی) جز افسونی آشکارگر نیست.»

وَ إِذ أَوحَيتُ إِلَى الحَوارِيّۦنَ أَن إمِنوا بى وَ بِرَسولى قالوا إمَنّا وَ اشهَد بِأَنَّنا مُسلِمونَ (١١١)

«و چون فراسوی حواریوّن وحی (غیررسالتی) کردم که به من و فرستاده‌ام ایمان آورید، گفتند: ایمان آوردیم، گواه باش به اینکه ما به‌راستی تسلیم شدگانیم.»

إِذ قالَ الحَوارِيّونَ يٰعيسَى ابنَ مَريَمَ هَل يَستَطيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَينا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ قالَ اتَّقُوا اللَّهَ إِن كُنتُم مُؤمِنينَ (١١٢)

چون حواریّون گفتند: «ای عیسی پسر مریم! آیا پروردگارت می‌تواند از آسمان، خوانی بر ما فرود آورد؟» (عیسی) گفت: «اگر مؤمن بوده‌اید از خدا پروا بدارید.»

قالوا نُريدُ أَن نَأكُلَ مِنها وَ تَطمَئِنَّ قُلوبُنا وَ نَعلَمَ أَن قَد صَدَقتَنا وَ نَكونَ عَلَيها مِنَ الشّٰهِدينَ (١١٣)

گفتند: «می‌خواهیم از آن بخوریم و دل‌هایمان (بدان) آرامش یابد و بدانیم که به ما راست گفته‌ای و بر آن از گواهان باشیم.»

قالَ عيسَى ابنُ مَريَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنزِل عَلَينا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَكونُ لَنا عيدًا لِأَوَّلِنا وَ إخِرِنا وَ إيَةً مِنكَ وَ ارزُقنا وَ أَنتَ خَيرُ الرّٰزِقينَ (١١٤)

عیسی پسر مریم گفت: «بار خدایا! پروردگارمان! از آسمان، خوانی برایمان فرو فرست تا عیدی برای اوّل و آخرمان باشد و (نیز) نشانه‌ای از جانب تو (برای حواریان) و ما را روزی ده، حال آنکه تو بهترین روزی‌دهندگانی.»

قالَ اللَّهُ إِنّى مُنَزِّلُها عَلَيكُم فَمَن يَكفُر بَعدُ مِنكُم فَإِنّى أُعَذِّبُهُ عَذابًا لا أُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ العٰلَمينَ (١١٥)

خدا فرمود: «من آن را بر شما فرو فرستنده‌ام، پس هرکس از شما بعد (از آن) انکار ورزد، بی‌گمان وی را (چنان) عذابی کنم که هیچ‌یک از جهانیان را (آن چنان) عذاب نکنم.»

وَ إِذ قالَ اللَّهُ يٰعيسَى ابنَ مَريَمَ ءَأَنتَ قُلتَ لِلنّاسِ اتَّخِذونى وَ أُمِّىَ إِلٰهَينِ مِن دونِ اللَّهِ قالَ سُبحٰنَكَ ما يَكونُ لى أَن أَقولَ ما لَيسَ لى بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلتُهُ فَقَد عَلِمتَهُ تَعلَمُ ما فى نَفسى وَ لا أَعلَمُ ما فى نَفسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلّٰمُ الغُيوبِ (١١٦)

و چون خدا فرمود: «ای عیسی پسر مریم! آیا تو به مردم گفتی: “من و مادرم را (همچون) دو خدا به جای خدا(ی یکتا) بپرستید؟”» گفت: «منزّهی تو، مرا نسزد که (درباره‌ی خویشتن) چیزی را که حقّ من نیست بگویم. اگر آن را گفته بودم بی‌گمان همان را می‌دانستی. آنچه در ذات من است تو می‌دانی و آنچه در ذات توست من نمی‌دانم. به‌راستی تو خود بس دانای رازهای نهان هستی.»

ما قُلتُ لَهُم إِلّا ما أَمَرتَنى بِهِ أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ رَبّى وَ رَبَّكُم وَ كُنتُ عَلَيهِم شَهيدًا ما دُمتُ فيهِم فَلَمّا تَوَفَّيتَنى كُنتَ أَنتَ الرَّقيبَ عَلَيهِم وَ أَنتَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ شَهيدٌ (١١٧)

«جز آنچه مرا بدان فرمان دادی (چیزی) به آنان نگفتم که: “خدا پروردگار من و پروردگار خودتان را عبادت کنید.” و تا هنگامی که در میانشان بودم بر آنان گواه بودم. پس چون مرا برگرفتی، تو خود بر آنان دیده‌بان بودی و تو بر هر چیزی گواهی.»

إِن تُعَذِّبهُم فَإِنَّهُم عِبادُكَ وَ إِن تَغفِر لَهُم فَإِنَّكَ أَنتَ العَزيزُ الحَكيمُ (١١٨)

«اگر عذابشان کنی، پس آنان بندگان تو هستند و اگر برایشان بپوشانی، پس همواره تو خود توانای حکیم هستی.»

قالَ اللَّهُ هٰذا يَومُ يَنفَعُ الصّٰدِقينَ صِدقُهُم لَهُم جَنّٰتٌ تَجرى مِن تَحتِهَا الأَنهٰرُ خٰلِدينَ فيها أَبَدًا رَضِىَ اللَّهُ عَنهُم وَ رَضوا عَنهُ ذٰلِكَ الفَوزُ العَظيمُ (١١٩)

خدا فرمود: «این روزی است که راستان را راستیشان سود بخشد؛ برایشان باغ‌هایی است که از زیر (درختان)شان نهرها روان است، حال آنکه در آن جاودانند. خدا از آنان خشنود است و آنان (نیز) از او خشنودند. این است رستگاری بی‌رنج بزرگ.»

لِلَّهِ مُلكُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ ما فيهِنَّ وَ هُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (١٢٠)

فرمانروایی آسمان‌ها و زمین و آنچه در آنهاست تنها از آنِ خداست و او بر هر چیزی تواناست.

محتوای سوره

• تفسیر آیات