المائدة ٦١
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ إِذَا جَاءُوکُمْ قَالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْکُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا کَانُوا يَکْتُمُونَ |
ترجمه
| المائدة ٦٠ | آیه ٦١ | المائدة ٦٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«دَخَلُوا بِالْکُفْرِ»: کافرانه به پیش تو آمدند و کافرانه از پیش تو برگشتند. حرف (بِ) باء ملابسه یا باء حالیّه است. همان گونه که می‌گوئیم: «خَرَجَ زَیْدٌ بِسِلاحِهِ، ای مُتَسَلِّحاً ...»: زید مسلّحانه بیرون رفت.
نزول
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
اين آيه درباره عبدالله بن ابى نازل گرديده است، هنگامى كه اظهار اسلام نمود در حالتى كه در كفر داخل بوده است.[۳]
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۵۷، سوره مائده
- علت نهى از محبت كفار
- اگر ايمان به خدا قابل استهزاء باشد، عدم ايمان به خدا و پرستش طاغوت بدتر ورسواتر است
- سرزنش علماء اهل كتاب به جه گنهكارى اهل كتاب و سكوت آنان درمقابل آن معاصى
- وجوهى كه در معناى سخن يهود كه گفتند: (يدالله مغلولة )، گفته شده است
- معناى جمله : (بل يداه مبسوطتان ) و معانى ((يد)) در موارد اضافه به خداى سبحان
- معناى اينكه فرموده : ((آنچه بر تو نازل شده قرآن بر طغيان و كفر يهود مى افزايد))
- مراد از: ((ما انزل اليهم )) در آيه : ((ولو انهم اقامواالتوريةوالانجيل و ما انزل اليهم ...))
- مؤ ثر بودن اعمال بشر در نظام كون و طبيعت
- (رواياتى در ذيل آيات گذشته درباره وظيفه علماء، دست خدا، امت مقتصده و...)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِذا جاؤُكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما كانُوا يَكْتُمُونَ «61»
و هرگاه (منافقان يا بعضى از اهل كتاب) نزد شما آيند، مى‌گويند: ايمان آورديم، در حالى كه آنان با كفر بر شما وارد مى‌شوند و با همان كفر بيرون روند و خداوند به آنچه كتمان مى‌كردند آگاهتر است.
پیام ها
1- اظهار ايمان افراد، شما را فريب ندهد. قالُوا آمَنَّا ... وَ اللَّهُ أَعْلَمُ اظهار ايمان با زبان، نشانه‌ى رسوخ ايمان در قلب نيست.
2- خداوند، از خود انسان‌ها هم به ضميرشان آگاهتر است. «اللَّهُ أَعْلَمُ»
3- كسانى كه منافقانه اظهار ايمان مى‌كنند، بدانند كه خداوند از درون آنان آگاه است. قالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ ... وَ اللَّهُ أَعْلَمُ ...
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 327
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ إِذا جاؤُكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما كانُوا يَكْتُمُونَ (61)
بعد از آن در صفت منافقان مى‌فرمايد:
وَ إِذا جاؤُكُمْ قالُوا آمَنَّا: و چون بيايند شما را منافقان يهود، يا عامه اهل نفاق، گويند ايمان آورده‌ايم مانند شما. وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ:
و حال آنكه داخل مى‌شوند به كفر، يعنى در وقت دخول و خروج بر صفت كفرند. وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما كانُوا يَكْتُمُونَ: و خداى تعالى داناتر است به آنچه
«1» اصول كافى، جلد 2 كتاب الايمان و الكفر، صفحه 318، حديث 11.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 125
هستند كه مى‌پوشند از كفر و نفاق و كينه مسلمانان. در اين وعيد است مر ايشان را از اظهار ايمان و ابطان كفر و عناد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ إِذا جاؤُكُمْ قالُوا آمَنَّا وَ قَدْ دَخَلُوا بِالْكُفْرِ وَ هُمْ قَدْ خَرَجُوا بِهِ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما كانُوا يَكْتُمُونَ (61)
ترجمه
و چون آيند نزد شما گويند ايمان آورديم با آنكه بتحقيق داخل شدند با كفر و آنها بتحقيق خارج شدند با آن و خدا داناتر است بآنچه بودند كه پنهان ميداشتند.
تفسير
حضرات يهود منافق هم بودند وقتى وارد در محضر مبارك پيغمبر (ص) و اهل ايمان مى‌شدند اظهار ايمان مينمودند با آنكه مواعظ و نصايح و دلائل آنحضرت ابدا در
جلد 2 صفحه 239
آنها تأثيرى نداشت پس با حال كفر وارد شده بودند و با حال كفر خارج ميشدند و ميخواستند امر را به پيغمبر (ص) و اهل ايمان مشتبه نمايند با آنكه خداوند بر سرائر آنها مطلع بود و به پيغمبر خود الهام مى‌فرمود و آنحضرت هم باهل ايمان اعلام ميداشت و آنها رسوا مى‌گشتند و قمى ره فرموده اين آيه در شأن عبد اللّه بن ابى منافق مشهور نازل شده است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ إِذا جاؤُكُم قالُوا آمَنّا وَ قَد دَخَلُوا بِالكُفرِ وَ هُم قَد خَرَجُوا بِهِ وَ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما كانُوا يَكتُمُون‌َ (61)
و زماني که آمدند نزد شما مسلمين گفتند ايمان آورديم و حال آنكه كافر بودند يعني در حال دخول و خروج هر دو كافر بودند و حال آنكه خداوند داناتر است بآنچه كتمان ميكنند.
وَ إِذا جاؤُكُم كلمه اذا اضافه بمدخول است که جمله فعليه باشد بخلاف متي جاءك زيرا متي متضمن معناي جزاء است و مدخولش عامل در آن است و اذا چون اضافه است نميشود مضاف اليه عمل در مضاف نمايد و مجي‌ء آنها تشرف خدمت حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله و سلّم است.
قالُوا آمَنّا بلسانهم لا بقلوبهم که اشد اقسام كفر نفاق است که في الدرك الاسفل من النار.
وَ قَد دَخَلُوا بِالكُفرِ قد اگر بر ماضي داخل شود تقريب بحال ميشود و اگر بر مضارع داخل شود دلالت بر تقليل دارد يعني دخول آنها با حال كفر بود که حقيقة ايمان نداشتند وَ هُم قَد خَرَجُوا بِهِ و حال آنكه آنها در حال خروج از خدمت نبي (ص) هم كافر و با حال كفر خارج شدند که فرمايشات نبي و آيات قرآن و معجزاتي که از آن حضرت مشاهده كردند خردلي در آنها تأثيري نگذاشت بهمان حال باقي بودند.
وَ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما كانُوا يَكتُمُون‌َ اگر باين اظهار ايمان بخواهند مسلمين را اغفال كنند خدا را نميشود اغفال كرد او بهتر از خود آنها از قلب آنها داناتر است که حقايق را ميديدند و درك ميكردند ولي عناد و عصبيت و حب جاه و مال جلوگير
جلد 6 - صفحه 414
بود و قلوب قاسيه آنها قابليت قبول ايمان نداشت خذلهم اللّه.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- گروهى از اهل کتاب در حضور پیامبر (ص) و مؤمنان، به دروغ مدعى ایمان به خدا، قرآن و دیگر کتب آسمانى (و إذا جاءوکم قالوا ءامنا ... و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون) با توجه به آیه ۵۷، ۵۸ که اهل کتاب را استهزا کننده اسلام و نماز معرفى کرده بود، معلوم مى شود تنها گروهى از آنان نزد مسلمانان، خود را اهل ایمان قلمداد مى کردند. گفتنى است که مراد از «ءامنا» به قرینه آیه ۵۹ ایمان به خدا، قرآن و دیگر کتب آسمانى است.
۲- نکوهش خداوند از اهل کتاب به خاطر برخورد منافقانه آنان با اهل ایمان (و إذا جاءوکم قالوا ءامنا و قد دخلوا بالکفر و هم قد خرجوا به)
۳- پافشارى و اصرار اهل کتاب، بر کفر خویش (و قد دخلوا بالکفر و هم قد خرجوا به) جمله «قد دخلوا بالکفر و هم قد خرجوا به» به این معناست که هیچ نقصانى در کفر آنان حاصل نشد و با همان کفر خارج شدند که با آن به پیشگاه پیامبر (ص) آمده بودند.
۴- تظاهر به اسلام، شیوه گروهى از اهل کتاب براى فریب مسلمانان و ضربه زدن به اسلام (و إذا جاءوکم قالوا ءامنا ... و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون) جمله «اللّه اعلم بما کانوا یکتمون» با توجه به دشمنى اهل کتاب با مسلمانان، مى رساند که آنان در تظاهر به اسلام اهداف پلیدى را تعقیب مى کردند و آن از بین بردن اسلام بوده است.
۵- افشاى اسرار پلید منافقان اهل کتاب از سوى خداوند (و قد دخلوا بالکفر و هم قد خرجوا به)
۶- ضرورت هشیارى مؤمنان در برابر اهل کتاب به هنگام تظاهر آنان به اسلام (و إذا جاءوکم قالوا ءامنا ... و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون)
۷- خداوند داناتر از خود اهل کتاب به اسرار پلید آنان در تظاهر به اسلام (و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون) «اعلم» به معناى داناتر است. و چون هیچکس جز اهل کتاب به نیات پلیدشان آگاهى نداشت، بنابراین مفضل علیه کلمه «اعلم» خود اهل کتاب هستند ; یعنى «اللّه اعلم من انفسهم بما کانوا یکتمون».
۸- علم خداوند به اسرار درونى هر کس، کاملتر از آگاهى خود اوست. (و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون)
۹- اهل کتاب مورد تهدید و هشدار خداوند به خاطر برخورد منافقانه آنان با مسلمانان (و اللّه اعلم بما کانوا یکتمون) هدف از بیان آگاهى کامل خدا به اسرار پلید گروهى از اهل کتاب، مى تواند تهدید آنان به رسوایى در دنیا و عذاب الهى در آخرت باشد.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۴ ; تظاهر به اسلام ۴، ۶، ۷
- انسان: راز انسان ها ۸
- اهل کتاب: ادعاهاى اهل کتاب ۱ ; افشاى اهل کتاب ۵ ; اهل کتاب صدر اسلام ۱ ; اهل کتاب و اسلام ۴ ; اهل کتاب و محمّد (ص) ۱ ; اهل کتاب و مسلمانان ۴، ۹ ; اهل کتاب و مؤمنان ۱، ۲ ; برخورد اهل کتاب ۲ ; تظاهر اهل کتاب ۶، ۷ ; تهدید اهل کتاب ۹ ; راز اهل کتاب ۷ ; سرزنش اهل کتاب ۲ ; کفر اهل کتاب ۳ ; مکر اهل کتاب ۴ ; نفاق اهل کتاب ۲، ۹ ; هشدار به اهل کتاب ۹
- ایمان: به خدا ۱ ; ایمان به قرآن ۱ ; ایمان به کتب آسمانى ۱ ; متعلق ایمان ۱
- خدا: افشاگرى خدا ۵ ; تهدید خدا ۹ ; سرزنشهاى خدا ۲ ; علم غیب خدا ۷، ۸ ; هشدار خدا ۹
- راز: افشاى راز ۵
- زیرکى: اهمیّت زیرکى ۶
- کفر: اصرار بر کفر ۳
- منافقان: و اهل کتاب ۵
- مؤمنان: زیرکى مؤمنان ۶ ; مسؤولیت مؤمنان ۶ ; مؤمنان و اهل کتاب ۶
منابع
