المائدة ٦٢
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ تَرَى کَثِيراً مِنْهُمْ يُسَارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ أَکْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا کَانُوا يَعْمَلُونَ |
ترجمه
| المائدة ٦١ | آیه ٦٢ | المائدة ٦٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْعُدْوَانِ»: ظلم و ستم. تعدّی و دست‌درازی. «السُّحْتَ»: مال حرام.
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۵۷، سوره مائده
- علت نهى از محبت كفار
- اگر ايمان به خدا قابل استهزاء باشد، عدم ايمان به خدا و پرستش طاغوت بدتر ورسواتر است
- سرزنش علماء اهل كتاب به جه گنهكارى اهل كتاب و سكوت آنان درمقابل آن معاصى
- وجوهى كه در معناى سخن يهود كه گفتند: (يدالله مغلولة )، گفته شده است
- معناى جمله : (بل يداه مبسوطتان ) و معانى ((يد)) در موارد اضافه به خداى سبحان
- معناى اينكه فرموده : ((آنچه بر تو نازل شده قرآن بر طغيان و كفر يهود مى افزايد))
- مراد از: ((ما انزل اليهم )) در آيه : ((ولو انهم اقامواالتوريةوالانجيل و ما انزل اليهم ...))
- مؤ ثر بودن اعمال بشر در نظام كون و طبيعت
- (رواياتى در ذيل آيات گذشته درباره وظيفه علماء، دست خدا، امت مقتصده و...)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ «62»
و بسيارى از آنان (مدعيان ايمان) را مى‌بينى كه در گناه و ظلم و حرامخوارى شتاب مى‌كنند. به‌راستى چه زشت است آنچه انجام مى‌دهند.
نکته ها
در آيه‌ى گذشته، سخن از روحيّه‌ى كفر ونفاق اهل كتاب بود، در اينجا بيان فسادهاى اخلاقى و اجتماعى و اقتصادى آنان است.
«سحت» در اصل به معناى جدا كردن پوست و نيز به معناى شدّت گرسنگى است، سپس به هر مال نامشروع به خصوص رشوه گفته شده است، زيرا اين گونه اموال، صفا و طراوت و بركت را از اجتماع انسانى مى‌برد. همان طور كه كندن پوستِ درخت باعث پژمردگى يا خشكيدن آن مى‌گردد. بنابراين «سحت» معناى وسيعى دارد و اگر در بعضى روايات مصداق خاصّى از آن ذكر شده، دليل اختصاص نيست. «1»
پیام ها
1- در انتقاد از منحرفان، بايد انصاف داشت. «كَثِيراً مِنْهُمْ» (نه تمام آنها)
2- سيماى جامعه اسلامى، سبقت در خيرات است، «يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ» «2» ولى سيماى جامعه كفر و نفاق، سبقت در فساد است. «يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»
3- بدتر از فساد اخلاقى «اثم» و فساد اجتماعى «عدوان» و فساد ادارى اقتصادى «سُحت»، عادت به فساد و سرعت در آن است. يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ ...
( «يُسارِعُونَ»، دلالت بر استمرار دارد)
4- چه بسا مدّعيان ايمان كه به گناه، تجاوز و حرامخوارى شتاب مى‌كنند. تَرى ...
يُسارِعُونَ ...
«1». تفسير نمونه.
«2». مؤمنون، 61.
جلد 2 - صفحه 328
5- بدتر از آلودگى به گناه، غرق شدن در گناه است. «فِي الْإِثْمِ»
6- با اينكه تجاوز و عدوان و حرامخوارى از نمونه‌هاى اثم و گناه است، ولى نام اين دو به خاطر اهميّت و خطر و يا به خاطر شيوع در ميان اهل كتاب، جداگانه آورده شده است. «يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ (62)
وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ: و مى‌بينى بسيارى از ايشان يعنى رؤساى يهود و منافقان. يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ: سرعت مى‌كنند در تحصيل حرام يا در گفتن دروغ. وَ الْعُدْوانِ: و در ظلم يا تجاوز از حدود در معاصى. و گويند اثم هر گناهى است كه مقصور بود بر فاعل آن، و عدوان گناهى كه ضرر آن به ديگرى رسد. وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ: و ايضا در خوردن ايشان رشوه يا ربا را. تخصيص ذكر اين به جهت مبالغه است. لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ: هر آينه بد چيزى است كه ايشان مى‌كنند، زيرا عاقبتش وخيم است.
در جامع الاخبار- از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام ايّاكم و الرّشوة فانّها محض الكفر و لا يشمّ صاحب الرّشوة ريح الجنّة: «1» بر شما باد پرهيز كردن از رشوه، پس بدرستى كه رشوه، محض كفر است و نمى‌شنود صاحب رشوه بوى بهشت را.
و در خبر معراج فرمايد: مررت بقوم بين ايديهم موائد من لحم طيّب و لحم خبيث يأكلون اللّحم الخبيث و يدعون الطّيّب فقلت من هؤلاء يا جبرئيل فقال هؤلاء الّذين يأكلون الحرام و يدعون الحلال هم من امّتك يا محمّد صلى اللّه عليه و آله. «2» از امام جعفر صادق عليه السّلام در خبر معراج فرمود پيغمبر
«1» جامع الاخبار، فصل 117.
«2» بحار الانوار، جلد 18، صفحه 323 (بنقل از تفسير علىّ بن ابراهيم قمّى)- و نيز جلد 75، صفحه 172، حديث 9.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 126
صلى اللّه عليه و آله: مرور كردم به قومى. پيش آنها موائدى بود از گوشت طيّب و خبيث. مى‌خوردند خبيث را و واگذاشتند طيّب را. از جبرئيل پرسيدم اينها كيستند؟ گفت: آنهايند كه مى‌خورند حرام را و مى‌گذارند حلال را و ايشان از امّت تو باشند اى محمّد صلى اللّه عليه و آله.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ (62)
ترجمه
و مى‌بينى بسيارى از آنها را كه ميشتابند در گناه و تعدى و خوردنشان حرام را هر آينه بد است آنچه بودند كه بجا مى‌آوردند.
بيان
چنانچه سرعت در امر خير و ثواب ممدوح است سرعت در گناه و تجاوز از حدود الهى مذموم است و كاشف از شقاوتى زائد بر ارتكاب معصيت است و بعضى گفته‌اند گناه آنستكه ضرر آن فقط بمرتكب ميرسد و عدوان آنستكه ضرر آن بغير هم ميرسد و بنظر حقير مصاديق هر دو متحد است نهايت آنكه از جهت آنكه مخالفت امر مولى است گناه است و از جهت آنكه تجاوز از حدود او است عدوان است و انتزاع عناوين متعدده از مصداق واحد در اين مقامات براى تأكيد ردع است كه طرف بفهمد چند عنوان قبيح بر عمل او منطبق است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ تَري كَثِيراً مِنهُم يُسارِعُونَ فِي الإِثم‌ِ وَ العُدوان‌ِ وَ أَكلِهِم‌ُ السُّحت‌َ لَبِئس‌َ ما كانُوا يَعمَلُون‌َ (62)
و مشاهده ميكني يا رسول اللّه که بسياري از اهل كتاب مبادرت ميكنند در معاصي و ظلم و تعدي در حقوق ناس و خوردن اموال را بدون وجه شرعي هر آينه بد چيزي است آنچه را که عمل ميكنند.
وَ تَري كَثِيراً مِنهُم بالجمله اينکه اهل كتاب سه قسم هستند که هر سه مورد نكوهش و مذمت هستند: قسمت اول كساني هستند که يُسارِعُونَ فِي الإِثم‌ِ وَ العُدوان‌ِ اثم مطلق معاصي است مثل زنا، شرب خمر، كذب و امثال اينها. و عدوان تعدي و تجاوز در حقوق است مثل ظلم، سرقت، قمار، غش در معاملات، تقلب در اجناس و غير اينها.
قسمت دوم- قضات و رؤساء و زمام داران که اموال را بحيل و لطائف ميربايند رشوه ماليات، ظلم بدون وجه شرعي که مشمول وَ أَكلِهِم‌ُ السُّحت‌َ هستند البته در هر عصر و زماني فسقه، فجره، ظلمه بسيار بودند ولي امتياز يهود نسبت بديگران مبادرت و مسارعت و اصرار بر معاصي و ظلم آنها بوده که از حد گذراندند لذا ميفرمايد لَبِئس‌َ ما كانُوا يَعمَلُون‌َ معصيت و ظلم بد عمليست لكن در نظر اهلش خوب ميپندارند زَيَّن‌َ لَهُم‌ُ الشَّيطان‌ُ أَعمالَهُم انفال آيه 48 الَّذِين‌َ ضَل‌َّ سَعيُهُم فِي الحَياةِ الدُّنيا وَ هُم يَحسَبُون‌َ أَنَّهُم يُحسِنُون‌َ صُنعاً كهف آيه 104، لكن يهود باندازه‌اي تجاوز كردند که در انظار اهل عالم بسيار بد است حتي كفار و مشركين و ساير ملل عالم لذا ميفرمايد لَبِئس‌َ ما كانُوا يَعمَلُون‌َ که اينکه جمله را تمام ملل عالم و تمام دول دنيا اذعان و اعتراف دارند.
جلد 6 - صفحه 415
قسمت سوم- علماء و متدينين که احبار و رهبانان آنها باشند که ميتوانستند جلوگيري از اينكه تعديات و تجاوزات ننمايند لكن با آنها مداهنه كردند و معاشرت که روز بروز در ازدياد شد و اينها مشمول آيه بعد هستند که ميفرمايد:
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- حرکت آشکار و بدون پرده پوشى اهل کتاب معاصر پیامبر (ص)، در گناه، تجاوز و حرام خوارى (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت) «ترى» (مى بینى و مشاهده مى کنى) دلالت مى کند که اهل کتاب به طور آشکارا و علنى مرتکب آن اعمال ناروا مى شدند.
۲- پیامبر (ص)، شاهد شتاب بسیارى از اهل کتاب در گناه، تجاوزگرى و حرام خوارى (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت) «السحت» در لغت به معناى حرام است.
۳- مسابقه و پیشى جستن در ارتکاب گناه، تجاوز و حرام خوارى، شیوه بسیارى از اهل کتاب در عصر بعثت (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت)
۱- «یسرعون «از مصدر» مسارعة» مى تواند به معناى پیشى جستن از یکدیگر باشد. ۲ فعل مضارع «یسرعون» دلالت مى کند که ارتکاب این اعمال شیوه آنان بوده و به طور مستمر انجام مى داده اند، جمله «کانوا یعملون» نیز دلالت بر این معنا دارد.
۴- رواج رشوه خوارى در بین اهل کتاب عصر بعثت (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى ... و اکلهم السحت) راغب در مفردات آورده است که «رشوه را سحت مى گویند».
۵- تجاوز به حقوق دیگران، حرام خوارى و رشوه گیرى، از گناهان بزرگ (یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت) ذکر تجاوز و حرام خوارى پس از کلمه «اثم» که شامل همه گناهان مى شود (ذکر خاص بعد از عام)، مى تواند اشاره به بزرگى آن دو گناه داشته باشد.
۶- رواج گسترده تر تجاوز، حرام خوارى و رشوه گیرى در بین اهل کتاب نسبت به دیگر گناهان (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت) بدان احتمال که ذکر تجاوز و حرام خوارى پس از «اثم» براى رساندن این معنا باشد که این دو گناه در بین اهل کتاب رواج بیشترى داشته است.
۷- رواج گناه و تجاوز و حرام خوارى در بین اهل کتاب، نمودى از فسق آنان (و إن اکثرکم فسقون ... و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون) به مقتضاى ارتباط بین آیات این بخش از سوره مى توان گفت: آیه مورد بحث با بیان مصداق و نمونه هایى از فسق اهل کتاب براى اثبات «ان اکثرکم فسقون» استدلال کرده است.
۸- گروهى از اهل کتاب مردانى صالح، پرهیز کننده از گناه، و بدور از تجاوز و حرام خوارى (و ترى کثیراً منهم یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت)
۹- زشتى و ناروایى گناه، تجاوز و حرام خوارى (یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت لبئس ما کانوا یعملون)
۱۰- نکوهش شدید خداوند از اهل کتاب، بخاطر آلودگى آنان به گناه، ستمگرى و حرام خوارى (یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت لبئس ما کانوا یعملون)
۱۱- لزوم پرهیز از گناه، تجاوز، رشوه گیرى و حرام خوارى (یسرعون فى الاثم و العدون و اکلهم السحت لبئس ما کانوا یعملون)
موضوعات مرتبط
- اهل کتاب: صدر اسلام ۱، ۳، ۴ ; تجاوزگرى در اهل کتاب ۱، ۲، ۳، ۶، ۷ ; حرامخوارى اهل کتاب ۱۰ ; حرامخوارى در اهل کتاب ۱، ۲، ۳، ۶، ۷ ; رشوه در اهل کتاب ۴، ۶ ; سرزنش اهل کتاب ۱۰ ; صالحان اهل کتاب ۸ ; ظلم اهل کتاب ۱۰ ; فسق اهل کتاب ۷ ; گناه اهل کتاب ۱۰ ; گناه در اهل کتاب ۱، ۲، ۳، ۷
- تجاوز: اجتناب از تجاوز ۸ ; زشتى تجاوز ۹ ; گناه تجاوز ۵
- حرامخوارى: اجتناب از حرامخوارى ۸، ۱۱ ; زشتى حرامخوارى ۹ ; گناه حرامخوارى ۵
- خدا: سرزنشهاى خدا ۱۰
- رشوه: اجتناب از رشوه ۱۱ ; گناه رشوه ۵
- عمل: ناپسند ۹
- گناه: اجتناب از گناه ۸، ۱۱ ; زشتى گناه ۹ ; گناه کبیره ۵ ; مسابقه در گناه ۳
- محمّد (ص): و اهل کتاب ۲
منابع
