نتایج جستجو

معاد رده:دلایل معاد جسمانى رده:دلدارى به محمد رده:ذکر ربوبیت خدا رده:ذکر لطف خدا رده:ذکر نعمت رده:رؤیت جبرئیل رده:ربوبیت خدا رده:رذایل اخلاقى رده:رسالت

طريقى كه دريافتن آن دقيق باشد. 3- با دوستان لطف كند تا ثابت شوند، و با دشمنان لطف نمايد تا آشنا شوند. 4- لطف او بر اين نهج است كه بيشتر از كفايت بدهد و

ابراهیم(ع) بر مأیوس نشدن از لطف و رحمت خداوند در زندگى (قالوا ... فلاتکن من القنطین) «قنوط» به معناى ناامید شدن از خیر است. ۳- یأس از لطف و رحمت خداوند، نکوهیده

پروردگارت تو مجنون نیستی، كه تو، به لطف پروردگارت، مجنون نيستى [كه‌] تو، به لطف پروردگارت، ديوانه نيستى. که تو به لطف و رحمت پروردگارت هرگز دیوانه نیستی

سعادتمندان: ۵ صابران: بشارت به صابران ۷; هدایت صابران ۸ لطف خدا: تحصیل لطف خدا ۷; مشمولان لطف خدا ۱ مؤمنان: سعادت اخروى مؤمنان ۵; سعادت دنیوى مؤمنان ۵;

سنتهاى خدا ۱; عمومیت لطف خدا ۲; عمومیت نعمتهاى خدا ۱، ۲; لطف خدا ۴; وسعت عطایاى خدا ۶ دنیاطلبان: نعمتهاى دنیاطلبان ۱ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴ نعمت: مشمولان

بیابان ۲ ترک اولى: کیفر ترک اولى ۴ خدا: آثار لطف خدا ۲، ۳; آثار نعمتهاى خدا ۲، ۳; هشدارهاى خدا ۴ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱ ماهى: نجات از شکم ماهى ۱ محمد(ص):

خدا: زمینه لطف خدا ۸; علم خدا ۶ کمال: عوامل کمال ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۴ موسى(ع): فضایل موسى(ع) ۳; کمال موسى(ع) ۳ نیازها: نیاز به لطف خدا ۵ هارون(ع):

حورالعین ۲ خدا: پاداشهاى خدا ۲; نشانه هاى امتنان خدا ۱; نشانه هاى لطف خدا ۱ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱

آیات شامل این کلمه «رئوف» اشاره به محبت و لطف خاص خدا نسبت به مطیعان است. رئف‌ (۱۳ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) وَ رَحِيم إِن اللّه بِالنّاس رَبّکُم مَا إِلاّ فِي

:۱ ترک اولى: معرضان از ترک اولى ۷ خدا: آثار ربوبیت خدا ۳; آثار لطف خدا ۲; نشانه هاى لطف خدا ۵ صالحان: فضایل صالحان ۶، ۷ نبوت: منشأ نبوت ۳ یونس(ع): آثار

نوح: آثار هلاکت قوم نوح ۴ کافران: منشأ مهلت به کافران صدراسلام ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱ محمد(ص): حامى محمد(ص) ۱; دشمنان محمد(ص) ۱

رفع شدن مشکلاتشان در پرتو عنایت و لطف خداوند، امیدوار ساخته و به این امیدوارى تشویق و ترغیب کرده است. ۱۳ - عنایت و لطف ویژه خداوند، نسبت به قشر آسیب پذیر

خدا ۴; بشارتهاى خدا ۲; تداوم لطف خدا ۲ خیر: منشأ خیر اخروى ۴; منشأ خیر دنیوى ۴ قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲، ۵ مبغوضان خدا: محرومیت

نشانه هاى لطف خدا ۶; وعده هاى خدا ۲، ۵; وفاى خدا به وعده ۱ سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۳ عمل: آثار اخروى عمل ۱۳; پاداش عمل ۹ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ متقین:

شکر ۶; نشانه هاى شکر ۵ عبودیت: آثار عبودیت ۶ عذاب: نجات از عذاب ۴ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ لوط(ع): شکرگزارى خانواده لوط(ع) ۲; شکرگزارى لوط(ع) ۲; عوامل

را از پاداش هاى الهى بى نیاز مى شمرد. بر عکس گروه اول که چشمشان دائماً به لطف خدا است. و یا خود را از اطاعت پروردگار مستغنى مى بیند و دائماً آلوده گناه

گناهکاران ۱۵; عذاب روحى گناهکاران ۱۵; گناهکاران در جهنم ۱۵ لطف خدا: محرومان از لطف خدا ۱۳; مشمولان لطف خدا ۱۷ محرمات: ۱۹ موجودات: حقیقت موجودات ۵; ظاهر موجودات

به جاى برآوردن حاجت در دنيا، در قيامت جبران مى‌كند و گاهى به جاى لطف به ما، به نسل ما لطف مى‌كند كه همه‌ى اين مطالب در روايات آمده است. «1». مولوى. «2».

عاقلان: عاقلان و قصه ایوب(ع) ۱۱ عبرت: عوامل عبرت ۱۱ عقل: آثار عقل ۱۲ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲ مردگان: احیاى مردگان ۱ نعمت: نعمت خانواده ۵; نعمت زن ۵;

ربوبیت خدا ۳; ذکر لطف خدا ۳ سوگند: فلسفه سوگند به تاریکى شب ۷; فلسفه سوگند به نور خورشید ۷ قرآن: سوگندهاى قرآن ۷ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ مبغوضان خدا

خدا ۱۲; نشانه هاى لطف خدا ۱۲ عمل: روش تشویق به عمل خیر ۶ فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۱۲ قرض: قرض با ارزش ۲; قرض نیکو ۲ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۲

با او و پیامبرش به مبارزه برمى خیزند، ذلت و خوارى قرار مى دهد و آنها را از لطف بى کرانش منع مى کند. بعضى از مفسران «کبتوا» را به عنوان نفرین گرفته اند، و

قوم ثمود: هلاکت قوم ثمود ۴ کافران: فلسفه مهلت به کافران صدراسلام ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱ محمد(ص): حامى محمد(ص) ۱; دشمنان محمد(ص) ۱ مشرکان: دشمنى مشرکان

آثار اراده خدا ۱; امدادهاى خدا ۳، ۴ درختان: رویش درختان پهن برگ ۴ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۳، ۵ یونس(ع): آثار تسبیح یونس(ع) ۵; آثار دعاى یونس(ع) ۵; امداد

خدا ۱۰; تکذیب دعوتهاى خدا ۷; حتمیت کیفر مکذبان دعوتهاى خدا ۸; زمینه لطف خدا ۲; فلسفه لطف خدا ۴ دعا: آثار دعا ۱، ۲، ۳; فضیلت دعا ۱۱ دین: حتمیت کیفر تکذیب دین

غزوه تبوک ۵; متخلفان از غزوه تبوک ۱، ۴، ۵ قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۳ مؤمنان: تشخیص مؤمنان ۸ محبوبان خدا: ۳ محمّد (ص): سرزنش محمّد

حمایتهاى خدا ۳، ۶; موجبات لطف خدا ۶ دشمنان: انتقام از دشمنان ۷; عفو از دشمنان ۸ ذکر: آثار روانى ذکر حمایتهاى خدا ۹ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲، ۵ مبلغان: فضایل

وسعت لطف خدا ۶ ذکر: آثار ذکر علم خدا ۱۰ شرک: تشویق به ترک شرک ۴ کافران: تشویق کافران ۴ کفر: آمرزش کفر ۵ گناه: آمرزش گناه ۵، ۷; منشأ آمرزش گناه ۲ لطف خدا:

از رحمت پروردگارش نوميد مى‌شود؟» ابراهیم گفت: به جز مردم گمراه چه کسی از لطف خدای خود نومید می‌شود؟ گفت: چه کسی جز گمراهان از رحمت پروردگارش ناامید می

کعبه ۸; مالک کعبه ۲، ۳، ۸; مالکیت کعبه ۸; مدبر کعبه ۲، ۳; نقش کعبه ۷ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴ نعمت: نعمت امنیت ۶

گناه ۵ گناهکاران: زمینه هلاکت گناهکاران ۳; عوامل کیفر گناهکاران ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ هلاکت: منشأ هلاکت ۲

پيامبران و اوليا و بزرگان را از خدا بياموزيم. «سَلامٌ عَلى‌ إِلْ‌ياسِينَ» 2- لطف و عنايت نسبت به نيكوكاران، سنّت خداست و همواره جريان دارد. «كَذلِكَ نَجْزِي

از حکومت ظالم ۶ دین: مشکلات تبلیغ دین ۵ فرعونیان: نقش فرعونیان ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ موسى(ع): اهمیت نجات موسى(ع) ۲; رفع اندوه موسى(ع) ۱; عوامل اندوه

۱، ۲; نعمتهاى الیاس(ع) ۲ خدا: افعال خدا ۱ خوشنامى: اهمیت خوشنامى ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ نعمت: مشمولان نعمت ۲; نعمت خوشنامى ۲

تعبیرهاى بسیار جالبى است که نشان مى دهد خداوند بزرگ از این میهمانان گران قدر با لطف خاصش استقبال مى کند، و آنها را که غرق شادى و سرورند در سایه رحمتش جاى مى دهد

عیسى(ع) ۱۱; عیسى(ع) از آیات خدا ۱۰; فضایل عیسى(ع) ۱۰; مقامات عیسى(ع) ۹ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ مریم(ع): آثار عفت مریم(ع) ۶; اعجاز باردارى مریم(ع) ۱۱; تقرب

جانب پروردگارت [به تو برسد]، زيرا فضل او بر تو همواره بسيار است. مگر رحمت و لطف پروردگار (از تو مدد کند) که فضل (و رحمت) او بر تو بزرگ و بسیار است. [ولی محو

انن اذا کم موت حتى کلل کون اين ما لو بل وکل وله على شىء بغى درک قد جمع اخر لطف اله ربب نا خوف سفل علم قمر بعث ثم نعم تبع فرعون غرق خشى ى کلا خبر نفق ايان

آن حضرت ده اسم است...[و از جمله آن اسامى ]«...المزّمّل» است...». لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۳ محمد(ص): اذیت محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۳; لباس محمد(ص) ۱; مشکلات

نفرستادیم، بر تو جز ابلاغ رسالت تکلیفی نیست، و ما چون به انسان (بی‌صبر کم ظرف) از لطف و رحمت خود بهره‌ای بخشیم بدان شاد شود و اگر به کیفر کردار خود رنج و عذابی

تبشّرون) ۳- امکان فرزنددار شدن انسان کهن سال و مأیوس از فرزنددار شدن، با لطف و قدرت خداوند (إنا نبشّرک بغلم علیم . قال أبشّرتمونى على أن مسّنى الکبر) ۴-

نشانه لطف و رحمت الهى به انسان ها است. (لو نشاء لجعلنه حطمًا . فظلتم تفکّهون) انسان: نیازهاى انسان ۳ خدا: آثار اراده خدا ۱; آثار رحمت خدا ۴; آثار لطف خدا

رحمتى از جانب ما [شامل آنها گردد] و تا چندى [آنها را] برخوردار سازيم. مگر باز لطف و رحمت ما آنها را نجات دهد و تا وقت معیّن بهره زندگی بخشد. مگر [اینکه] رحمتی

۲; حاکمیت قدرت خدا ۲; قدرت خدا ۶ عوامل طبیعى: تأثیر عوامل طبیعى ۲ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴، ۵ مبلغان: امداد به مبلغان ۵; مبلغان هنگام سختى ۵ موجودات:

در عین آگاهى بر کردارهاى آدمیان، به آنان لطف دارد. (هو یدرک الأبصر و هو اللطیف الخبیر) از معانى «لطیف» رفق و لطف است و مقتضاى کنار هم آمدن دو صفت لطیف و

درخواست نموده‌اند و به فکرشان نیامده است) عطاء می‌کند. امّا کافران (به جای لطف و احسان یزدان) عذاب سخت و شدیدی دارند. و (درخواستِ) کسانی را که ایمان آورده

از سخن بى عمل ۲; سرزنش سخن بى عمل ۱ عمل: مبغوضیت مدعیان بى عمل ۳ لطف خدا: محرومان از لطف خدا ۳ مبغوضان خدا :۳ وعده: آثار خلف وعده ۵ کافى، ج ۲، ص ۳۶۳، ح ۱;

۷ عبادت: آثار عبادت ۳ عمل: آثار عمل ۷ عمل صالح: زمینه عمل صالح ۶ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ متقین: پاداش متقین ۴; فضایل متقین ۱، ۲; وراثت متقین ۱ تفسیر

منشأ نجات قریش ۵; نظم زندگى قریش ۲; نعمتهاى قریش ۹ کعبه: نقش کعبه ۸ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ مکه: تاریخ مکه ۴، ۷; حاکمان مکه ۴ نعمت: مشمولان نعمت ۹ تفسیر

بى نیازى ۳ خدا: اطمینان بخشى خدا ۴; فضل خدا ۲ فقر: ناپسندى فقر ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴ محمد(ص): اجابت دعاى محمد(ص) ۶; تاریخ محمد(ص) ۱; فضایل محمد(ص)

افراد بد، «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ» «2»*، «فَلا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ» «3» و هم به لطف و امداد الهى. «وَ قِهِمُ السَّيِّئاتِ» 2- رحمت الهى، تنها كاميابى مادى نيست،

(إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۴ - امید پیامبران و مبلغان مخلص دین، تنها به لطف و پاداش الهى (إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۵ - تنها خداوند، شایسته پاداش خواهى

رحمت (و إنّه لهدًى و رحمة) ۲ - هدایت خلق به وسیله کتاب آسمانى، بارزترین نمود لطف و رحمت الهى بر آنان (و إنّه لهدًى و رحمة) از این که خداوند پس از مطرح ساختن

پیامبر (ص) مأمور پیروى از وحى است. (اتبع ما أوحى الیک من ربک) ۲- پیامبر (ص) از لطف و عنایت ویژه خداوند برخوردار است. (الیک من ربک) ۳- ضرورت پیشگامى حاملان وحى

مننّا علیک مرّة أُخرى) خدا: آثار مشیت خدا ۵ ذکر: ذکر منشأ نعمت ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲، ۳ موسى(ع): اجابت دعاى موسى(ع) ۱; دلایل اجابت دعاى موسى(ع)

اخلاص: عوامل مؤثر در اخلاص ۱، ۳، ۴ اسباب طبیعى:۵ اللّه: اراده اللّه ۵ ; لطف اللّه ۲ ایمان: آثار ایمان ۳، ۸ ; ایمان و کفر ۸ پیروزى:۶ آثار پیروزى ۶ ۱ جنگ:۱

مشمولان رحمت خدا ۱۰ زن: محدوده جلب رضایت زنان ۷ عمل: عمل ناپسند ۶ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱ محمد(ص): آمرزش محمد(ص) ۱۰; تاریخ محمد(ص) ۴، ۸، ۱۱; تحریم حلال

اجْتَباهُ رَبُّهُ فَتابَ عَلَيْهِ وَ هَدى‌ «122» سپس پروردگارش او را برگزيد، پس (لطف خويش را) بر او باز گرداند و او را هدايت كرد. ثُمَّ اجْتَباهُ رَبُّهُ فَتابَ

خداوند به بندگانش، از روى لطف و مرحمت او است. (ذلک یخوّف اللّه به عباده یعباد فاتّقون) تعبیر «اى بندگان من» نشانگر اظهار لطف خداوند به بندگان خویش است

۲ - رام و مسخرّ کردن دام ها (شتر، گاو و گوسفند) براى بشر، جلوه قدرت خدا و لطف او بر بندگان است. (و ذلّلنها لهم) ۳ - خداوند برخى از دام ها (چون شتر و گاو)

إلاّ على ربّ العلمین) ۴ - امید پیامبران و تبلیغ کنندگان مخلص دین، تنها به لطف و پاداش الهى (و ما أسئلکم ... إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۵ - تنها خداوند،

العزیز الرحیم) ۵ - مهلت خداوند به کافران حق ستیز صدراسلام، به خاطر رحمت و لطف او بود; نه برخاسته از ضعف و ناتوانى. (و ما کان أکثرهم مؤمنین . و إنّ ربّک

(إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۴ - امید پیامبران و مبلغان مخلص دین، تنها به لطف و پاداش الهى (و ما أسئلکم علیه من أجر إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۵ - تنها

طغیان و سرکشى، على رغم مشاهده لطف و رحمت الهى در حق ایشان (و لو رحمنهم ... للجّوا فى طغینهم یعمهون) ۸ - ناسپاسى در برابر لطف و رحمت الهى و سوء استفاده از

۶; فرصت عمل ۱۵ فرصت: اهمیت استفاده از فرصت ۱۴ فقرا: حقوق فقرا ۱۷ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ مالک: مالک حقیقى ۷ مؤمنان: تقرب مؤمنان ۲; دعوت از مؤمنان ۱۳;

پیشگوییهاى خدا ۶; نشانه هاى رضایت خدا ۵ فرزند: عوامل مؤثر در تربیت فرزند ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۶ محمد(ص): آینده محمد(ص) ۶; اطمینان به محمد(ص) ۶، ۶; امداد به

رهبران دینى ۵ سختى: استقامت در سختى ها ۵ شرح صدر: اظهار سرور از شرح صدر ۳ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲ محمد(ص): تبرى محمد(ص) ۴; شرح صدر محمد(ص) ۶; عوامل اطمینان

ندهد شما را به كرم خدا شيطان بسيار فريب دهنده. تبصره: خداوند منان از راه لطف و مرحمت نسبت به بندگان آگاه فرمايد ايشان را به دو دشمن بزرگ كه فريب دهنده‌اند:

(إذ أوحینا إلى أُمّک) خدا: تدبیر خدا ۶ فرزند: نقش مقامات فرزند ۵ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۲ مادر: زمینه مقامات مادر ۵ موسى(ع): رفع نگرانى مادر موسى(ع)

عده دیگر به مثل آنها باز به او عطا کردیم تا هم لطف و رحمتی در حق او کرده باشیم و هم اهل عبادت متذکر (لطف و احسان ما) شوند. پس ندایش را اجابت کردیم و آنچه

عبرت: اهمیت عبرت ۱; عوامل عبرت ۱ گرایشها: زمینه گرایش به ارزشها ۷ لطف خدا: تفاوت مشمولان لطف خدا ۳ مؤمنان: مراتب مقامات مؤمنان ۱۰; مقامات اخروى مؤمنان ۸ مقامات:

مقامم خلف صالح نباشند و راه باطل پویند) و زوجه من هم نازا و عقیم است، تو از لطف خاص خود فرزندی به من عطا فرما. و همانا من پس از خود از خویشاوندانم بیمناکم،

الذین امنوا ان تطیعوا فریقاً ... یردّوکم بعد ایمانکم کافرین) ۵ - توجّه و لطف خاص خداوند به اهل ایمان (یا ایها الذین امنوا ان تطیعوا) با توجّه به آیات قبل

دست مى آید. ۴ - ایمان به خدا و همراهى با پیامبران، مایه نجات و بهره مندى از لطف و رحمت الهى (و نجّنى و من معى من المؤمنین . فأنجینه و من معه) ۵ - کشتى نوح،

عوامل تحصیل خواسته ها ۴ دعا: آثار دعا ۴ کوه طور: نقش کوه طور ۵، ۶ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷ مدیران: تأمین نیاز مدیران ۸ مسؤولان: تأمین نیاز مسؤولان ۸ موسى(ع):

مى تواند نوعى پاداش به ایشان و لطف الهى در حق آنان باشد. ۵ - قرب و منزلت مؤمنان تائب و پیرو دین در پیشگاه خداوند و لطف ویژه الهى به آنان (جنّت عدن الّتى

۲; کرامت خدا ۲، ۵; نشانه هاى قدرت خدا ۸ زمین: فناپذیرى اهل زمین ۲ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴ محمد(ص): فضایل محمد(ص) ۴ مرگ: نقش مرگ ۷ موجودات: مرگ موجودات

و بنى اسرائیل ۶; فرعونیان و هجرت بنى اسرائیل ۵; منافع فرعونیان ۷ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۴ موسى(ع): دشمنان موسى(ع) ۲; رسالت موسى(ع) ۱; رهبرى موسى(ع) ۸;

استفاده مى‌كند. خَلَقْنا لَهُمْ‌ ... فَهُمْ لَها مالِكُونَ‌ 6- از نشانه‌هاى لطف خداوند همين بس كه انسان در پيدايش حيوانات نقشى ندارد، ولى به راحتى مالك آنها

ایمان: ایمان به کتب آسمانى ۱۲; ایمان به وحى ۱۲ خدا: زمینه لطف خدا ۸، ۱۰; شرایط بهره مندى از لطف خدا ۹; گواهى خدا ۴; مدحهاى خدا ۱۷ خداپرستان :۱۶ روح: حقیقت

همسرش، مورد لطف و عنایت خداوند بودند. (و خذ بیدک ضغثًا فاضرب به و لاتحنث) توصیه خداوند به ایوب(ع) براى وفاى به سوگند خود به شکلى آسان، در حقیقت لطف و عنایت

[نعمت‌] براى مردمى كه مى‌انديشند قطعاً نشانه‌هايى است. و باز یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته

۴، ۹; معرضان از عبادت خدا ۸ عبودیت: اهمیت عبودیت ۱، ۷ کافران :۸ لطف خدا: محرومان از لطف خدا ۸ محمد(ص): مهمترین توصیه هاى محمد(ص) ۴ موجودات: قانونمندى خلقت

خدا ۹; هشدارهاى خدا ۱۰ دین: اهمیت پیروى از دین ۸; پیروى از دین ۱۰ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷ مؤمنان: هشدار به مؤمنان ۱۰ محمد(ص): پیروى محمد(ص) از وحى ۱،

آنها بود كه بر حسب طبع اوّليشان پيرامون سركشى و طغيان و فساد نگردند و خداوند لطف خود را از حضرت ايّوب پيغمبر هم دريغ نفرمود وقتى كه خواند پروردگار خود را بدعاى

بى ارزشى دنیا ۶ رضایت خدا: مشمولان رضایت خدا ۱، ۲ شفاعت: اهمیت شفاعت ۷ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۳، ۴، ۵، ۶ محمد(ص): اهمیت رضایت محمد(ص) ۶; برترى زندگى اخروى

إلاّ من ارتضى من رسول»...». انسان: منشأ علم انسان ۳ حقایق غیبى :۲ خدا: آثار لطف خدا ۳; اختیارات خدا ۲; علم غیب خدا ۱، ۴ رازدارى: اهمیت رازدارى ۵ علم غیب:

(که کرامت مریم مشاهده کرد) پروردگار خود را بخواند، گفت: پروردگارا، مرا (به لطف خویش) فرزندی پاک سرشت عطا فرما، که همانا تویی اجابت کننده دعا. در آنجا بود

آنها بود كه بر حسب طبع اوّليشان پيرامون سركشى و طغيان و فساد نگردند و خداوند لطف خود را از حضرت ايّوب پيغمبر هم دريغ نفرمود وقتى كه خواند پروردگار خود را بدعاى

ميشود تا مبيّن و واضح ميگردد بر آنها كه قرآن و دين تو حق است آيا كافى نيست لطف خداوند براى ارائه دادن حقانيّت تو كه همه جا حاضر و بر اعمال و احوال شما و

و النهار) ۵- رام بودن خورشید، ماه و شب و روز براى انسان، نمودى از نعمت و لطف خداوند بر بندگان و شایسته شکر و سپاس (الله الذى خلق ... و سخّر لکم الشمس و

آگاهى به انسان، پرتوى از ربوبیت و لطف الهى است. (قد جاءکم بصائر من ربکم) تکرار ضمیر «کم» و اضافه رب به آن بیانگر لطف خداوند به بندگانش است. ۳- همه انسانها

۱۳; تعالیم عبادى دین ۱۳; دین و عینیت ۱۳ رفتار: پایه هاى رفتار ۱۱ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷ مؤمنان: انفاق مؤمنان ۹; تکلیف اجتماعى مؤمنان ۱۲; تکلیف عبادى

خداوند به منحرفان مى‌دهد به خاطر عجز و ناتوانى نيست، بلكه به خاطر رحمت و لطف است تا شايد برگردند. «الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ» «1». تفسير مجمع البيان. «2».

۶، ۹; منشأ علم سلیمان(ع) ۵; نعمتهاى سلیمان(ع) ۵، ۷ شکر: شکر نعمت ۸ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۹ نعمت: منشأ نعمت ۱۰

فرعونیان ۱۴ فرعون: دشمنى فرعون ۱، ۹; ظلم فرعون ۳; علایق فرعون ۱۴ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۶ محبت: منشأ محبت ۱۵، ۱۶ محبوبان خدا: مصالح محبوبان خدا ۱۱ موسى(ع):

می‌دارد زیرا این یک امر فطری است که انسان نسبت به کسی که به او کمک کرده و لطف و رحمتش شامل اوست علاقه و عشق پیدا می‌کند و این موضوع را ضمن آیاتی چند چنین

اخروى گواهان ۶۱۰; فضایل گواهان ۶ ۶، ۷، ۸; نورانیت اخروى گواهان ۱۰ ۶ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۸ مؤمنان: پاداش مؤمنان ۱۵; نورانیت مؤمنان ۱۵ مقربان :۷ البرهان

(آمرزنده) است. (و هو العزیز الغفور) ۲۰ - عزت و اقتدار خداوند، توأم با رحمت و لطف او است. (و هو العزیز الغفور) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که «غفور»

۸; حمایتهاى خدا ۷، ۸; ربوبیت خدا ۹; زمینه حمایتهاى خدا ۱۲; سنتهاى خدا ۱۴; لطف خاص خدا ۹ دین: دشمنان دین ۳; ظلم دشمنان دین ۱۰ سرزمینها مالکیت سرزمین اقوام

باشد كه مشمول رحمت قرار گيريد. و از خدا و رسول او فرمان برید، باشد که مشمول لطف و رحمت خدا شوید. و از خدا و پیامبر فرمان برید تا مورد رحمت قرار گیرید. و از

گويد: حفّى آن است كه در سئوال مبالغه كند و نيز كسى است كه در عطا كردن نعمتها لطف كند. اصل باب به معنى آخر رساندن (مبالغه) است گوئى «تحفيّت به‏اى بالغت فى اكرامه»

۶، ۱۱; مراد از روح ۱۷، ۱۸; ویژگیهاى خلقت روح ۸ علما: کمى علما ۱۹ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۰ محمد(ص): احاطه علمى محمد(ص) ۵; پرسش از محمد(ص) ۱; فضایل محمد(ص)

مانعى نيست. اعتصام: چنگ زدن. [آل عمران:101]. [آل عمران:103] .گوئى انسان به لطف خدا از گناه امتناع مى‏كند لذا اعتصام كه مى‏بايست امتناع معنى شود چنگ زدن معنى

مانعى نيست. اعتصام: چنگ زدن. [آل عمران:101]. [آل عمران:103] .گوئى انسان به لطف خدا از گناه امتناع مى‏كند لذا اعتصام كه مى‏بايست امتناع معنى شود چنگ زدن معنى

در کوهها ۵; خلقت کوهها ۴ لباس: اهمیت لباس ۹; منابع تأمین لباس ۱۶ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۵ مسکن: اهمیت مسکن ۹ موجودات: خلقت موجودات سایه دار ۱; مطالعه

بود. پس آنان که ایمان آوردند و نیکوکار گردیدند بر آنها آمرزش حق و رزق با لطف و کرامت عالی است. پس کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند،

گويد: حفّى آن است كه در سئوال مبالغه كند و نيز كسى است كه در عطا كردن نعمتها لطف كند. اصل باب به معنى آخر رساندن (مبالغه) است گوئى «تحفيّت به‏اى بالغت فى اكرامه»

جاهليّت كه خونريزى و جنگ را ارزش مى‌دانست، تكرار كلمه ايلاف و الفت، بيانگر لطف و رحمت الهى به قريش است. جلد 10 - صفحه 599 سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و

(به شوق و نشاط) گویند: پروردگارا، تو نور ما را به حد کمال رسان و ما را (به لطف و کرم خود) ببخش که البته تو بر هر چیز توانایی. ای مؤمنان! به پیشگاه خدا توبه

ايشان آنچه را بخواهند از مأكول و مشروب و ملبوس و منكوح و منظور و مسموع در ظلّ لطف الهى و مهمانخانه حضرت احديّت كه بساط قرب و منزلت است و اين مزيّت بزرگ ابدى

خدا: اوامر خدا ۱۶ ; بشارت خدا ۱۷ ; سرزنشهاى خدا ۱۱، ۱۸ ; عذاب خدا ۲۳، ۲۴ ; لطف خدا ۱۹ ; محرومیت از هدایت خدا ۵، ۶، ۹ ; هدایت خاص خدا ۱۰ ; هدایت خدا ۷ خودمحورى:

افزون‌بخشى بر مردم است ولى بيشترشان سپاس نمى‌گزارند. پروردگارت نسبت به مردم لطف و کرم دارد (و هر چه زودتر تازیانه‌ی عذاب را بر سرشان فرود نمی‌آورد، و بلکه

سپاس‌پذير [=حق‌شناس‌] داناست. خداوند چه غرضی دارد که شما را عذاب کند اگر (لطف خدا را) شکر گزارید و (به او) ایمان آرید؟! خدا شکر نعمت از شما می‌پذیرد و علمش

رزمندگان را در صحنه‌هاى خطرناك، مورد لطف خاصّ خويش قرار مى‌دهد. تابَ اللَّهُ‌ ... 2- همه‌ى انسان‌ها، به ويژه پيامبران، به لطف الهى نيازمندند. «تابَ اللَّهُ عَلَى

فرستاده است متفاوت می‌مانند) مگر کسانی که خدا بدیشان رحم کرده باشد (و در پرتو لطف او بر احکام قطعی الدلاله‌ی کتاب خدا متّفق بوده، هرچند در فهم معنی ظنّی الدلاله‌ی

(۳۱۶ بار) (به فتح اول وضم آن) و هدايت به معنى ارشاد و راهنمايى است از روى لطف و خيرخواهى. در صحاح و قاموس در معناى هدى (به ضم اول) گفته:«اَلْهُدى: اَلرَّشادُ

آمد از شرّ شيطان در پناه خدا قرار داد. خداوند اين نذر را قبول فرمود و زير لطف خدائى مريم به بهترين وجهى تربيت شد و خداوند زكريّا «عليه السلام» را بر او

سختى نداشت. و اگر همانطور مى‏ماند مورد ملامت بود ولى پس از بيرون آمدن خداوند لطف ديگرى بر او فرموده و آن اعاده مأموريت و رسالت بود والله العالم ظهور «لَوْلا

مانعى نيست. اعتصام: چنگ زدن. [آل عمران:101]. [آل عمران:103] .گوئى انسان به لطف خدا از گناه امتناع مى‏كند لذا اعتصام كه مى‏بايست امتناع معنى شود چنگ زدن معنى

ما را از خدا غافل كند، مانند شراب و قمار، ناپسند است، گرچه اسلام به خاطر لطف و آسان گرفتن، آن را حرام نكرده باشد. 1- هر كس كه عامل كينه و عداوت در ميان

ما) بر تو تبلیغ روشن رسالت (و اتمام حجت) بیش نیست. پس اگر [بعد از این همه لطف و رحمت] روی از حق گرداندند [اندوهگین مشو]؛ زیرا فقط رساندن آشکار [پیام وحی]

عبرتى است و[لى‌] بيشترشان ايمان‌آورنده نيستند. همانا در این کار آیتی (از لطف و رحمت و علم و قدرت خدا بر هوشمندان) آشکار است و باز اکثر اینان ایمان نمی‌آورند

Javascript to function. مگر آنها که توبه کنند، و جبران و اصلاح نمایند، به (دامن لطف) خدا، چنگ زنند، و دین خود را برای خدا خالص کنند؛ آنها با مؤمنان خواهند بود؛

(احسان کرد) و «أنعم» (نعمت داد) است. ۲ - موسى و هارون (علیهماالسلام)، مورد لطف و عنایت ویژه خداوند (و لقد مننّا على موسى و هرون) تصریح خداوند به این که به

مؤمنان (و پذیرایی ایشان) روزی که به لقاء رحمت حق نائل شوند سلام (خدا و بشارت لطف الهی) خواهد بود، و بر آنان پاداش با کرامت و شرافت مهیا فرموده است. درود و

هر که را (از اهل گناه) بخواهد (به عدل) عذاب می‌کند و هر که را بخواهد (به لطف و رحمت) می‌بخشد و شما را به سوی او باز می‌گردانند. هر کس را بخواهد عذاب می

«الْقَوِيُّ الْعَزِيزُ» 3- رزق الهى برخاسته از لطف خداست. «لَطِيفٌ بِعِبادِهِ يَرْزُقُ» 4- قدرت و لطف خدا ضامن روزى‌رسانى به مردم است. لَطِيفٌ بِعِبادِهِ

زمره عزيزانم قرار داد.» که خدا چگونه در حق من مغفرت و رحمت فرمود و مرا مورد لطف و کرم قرار داد. به اینکه پروردگارم مرا آمرزید و از کرامت یافتگان قرارم داد

«لایؤمنون» استفاده مى شود: آنان که نمى خواهند ایمان بیاورند از لطف و هدایت الهى محرومند; پس راهیابى به لطف و هدایت او مشروط به خواست خود انسان است. ۴- عذاب دردناک،

آيد. و چون قرآن قرائت شود همه گوش بدان فرا دهید و سکوت کنید، باشد که مورد لطف و رحمت حق شوید. و هنگامی که قرآن خوانده شود، به آن گوش فرا دهید و سکوت کنید

ناگاه در آن درمانده و ناامید (از نجات) می‌گردند. (بدین ترتیب مراحل آزمون لطف و مهربانی، و گوشمالی و کیفر تربیتی، سپری می‌شود، و سرانجام عذاب ابدی و درماندگی

غفلت از ملاقات این روزتان بچشید که ما هم شما را فراموش کردیم (یعنی از نظر لطف انداختیم) و اینک عذاب ابدی را به پاداش اعمال زشتی که می‌کردید بچشید. پس [به

آرام يافته، به اطمينان رسيده اى نفس مطمئنّه، (آن هنگام به اهل ایمان خطاب لطف رسد که) ای نفس (قدسی) مطمئن و دل آرام. ای جان آرام گرفته و اطمینان یافته!

آدم از سوى پروردگارش كلماتى دريافت كرد، (وبا آن كلمات توبه كرد،) پس خداوند لطف خود را بر او بازگرداند. همانا او توبه‌پذير مهربان است. چون آدم از غذايى كه

عصمت انبياء را ادله متعدده است از جمله: عصمت لطف است مر انبياء را در تبليغ كه لطفى است مخصوص به ايشان، زيرا لطف آنست كه مكلّف را مقرب باشد به اداى تكليف؛

به خاطر آن است که از نظر تغذیه بهتر و عالیتر است، به علاوه میوه قبل از غذا لطف دیگری دارد. البته از بعضی دیگر از آیات قرآن استفاده می‌شود که شاخه‌های درختان

138-143 درباره آيه فوق مطالب جالبى آورده و در ص 142 در ردّ توجيه طريحى مى‏گويد: لطف آيه در اين است كه بر خلاف انتظار و توجيه طريحى، نمى‏گويد چه چيزى نازل مى‏كند

كه او كافران را دوست ندارد. (مردمان از هم جدا می‌گردند) تا خداوند از فضل و لطف خود پاداش کسانی را بدهد که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته و بایسته کرده‌اند،

(راه) ما (به جان و مال) جهد و کوشش کردند محققا آنها را به راه‌های (معرفت و لطف) خویش هدایت می‌کنیم، و همیشه خدا یار نکوکاران است. و کسانی که برای [به دست

يار و ياورى نخواهند يافت.» بگو: اگر خدا به شما اراده بلا و شری کند یا اراده لطف و مرحمتی فرماید آن کیست که شما را از اراده خدا منع تواند کرد؟ و هرگز خلق جز

اما آنكه بخل ورزيد و خود را بى‌نياز ديد، اما هر کس بخل ورزید و خود را (از لطف خدا) بی نیاز دانست. و اما کسی که [از انفاق ثروت] بخل ورزید و خود را بی نیاز

امّاره به معصيت سلامت يابند به لطف و مرحمت خداى تعالى باشد، يا جلد 6 - صفحه 237 مگر توجه پروردگار من كه اعطاى توفيق و لطف و عصمت است، يا نفس جوارح را امر

خود بچشاند. کشتیها هم با اراده و اجازه‌ی او به حرکت درآیند، و شما نیز از لطف و فضل الهی برخوردار گردید و (خدا را) سپاسگزار باشید. و از نشانه‌های اوست که

به رخسارش افکند و دیده انتظارش (به وصل) روشن شد، گفت: به شما نگفتم که از (لطف) خدا به چیزی آگاهم که شما آگه نیستید؟! پس هنگامی که مژده رسان آمد، پیراهن

حكمت داديم و فرمانروايى بزرگ ارزانى داشتيم. یا مگر به خاطر آنچه خداوند از لطف خویش [به بعضی از] مردمان بخشیده به آنان رشک می‌برند؟ ما به خاندان ابراهیم

دل‌بسته‌ايد. و آخرت را رها كرده‌ايد. چهره‌هايى در آن روز شاداب و با طراوت است و به (لطف و پاداش) پروردگارشان چشم دوخته‌اند. و چهره‌هايى در آن روز گرفته است. زيرا

رسالت آسمانی خواهی دید) شکیبائی کن و شکیبائی تو (و هرکس دیگری) جز در پرتو (لطف رحمان و به یاری و) توفیق یزدان میسّر نیست. (اگر کافران ایمان نیاوردند،) بر

انابه باز گشتند آنها را بشارت و مژده رحمت است، (ای رسول) تو هم بندگان مرا (به لطف و رحمت من) بشارت آر. و کسانی که از پرستیدن طاغوت [یعنی بت ها، اربابان کفر

برخوردار از هدايتى از سوى پروردگار خويشند؛ و آنان همان رستگارانند. آنان از لطف پروردگار خویش به راه راستند و آنها به حقیقت، رستگاران عالمند. آنانند که از

خویش کرده و هر که کفران کند همانا خدا (از شکر خلق) بی‌نیاز و (بر کافر هم به لطف عمیم) کریم است. کسی که دانشی از کتاب [لوح محفوظ] نزد او بود گفت: من آن را

آيد: مقدمه اول: وجوب لطف- به مقتضاى حكمت الهيه، لازم آمد وجوب‌ «1» سوره اعراف، آيه 20. «2» مجمع البيان، ج 2، ص 406. جلد 8 - صفحه 340 لطف، يعنى مهيا نمودن آنچه

دل‌بسته‌ايد. و آخرت را رها كرده‌ايد. چهره‌هايى در آن روز شاداب و با طراوت است و به (لطف و پاداش) پروردگارشان چشم دوخته‌اند. و چهره‌هايى در آن روز گرفته است. زيرا

[و اين‌] از روى بخشش و نعمتى است از خداى، و خدا دانا و با حكمت است. این، لطف و نعمتی از سوی خدا است (که بدانان ارزانی داشته است) و خداوند دارای آگاهی فراوان

چيز داناست، پس مى‌داند قلوبى را كه لطف او در آن مؤثر است، و بدان جهت آن را لطف عطا فرمايد. و علم دارد به قلوبى كه لطف او در آن اثر ندارد، و بدان سبب او

به درگاه خدا عرض کرد: بار پروردگارا، فرزند من از اهل بیت من است (که وعده لطف و نجات به آنها دادی) و وعده تو هم حتمی است و قادرترین حکمفرمایانی. و نوح [پیش

براى هر شكيباى سپاسگزارى، نشانه‌هاست. آیا نمی‌بینی که چگونه کشتی به دریا به لطف و احسان خدا اسیر می‌کند تا به شما بعضی از آیات قدرتش را بنمایاند؟ همانا در

و نماز را به پا دارید و زکات بدهید و رسول ما را اطاعت کنید، باشد که مورد لطف و رحمت شوید. و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید، و این پیامبر را اطاعت

ببخشايد، [چرا] كه نخستين ايمان‌آورندگان بوديم.» ما از خدا امید آن داریم که به لطف خویش از گناهان ما درگذرد چون اول ما به او ایمان آوردیم. قطعاً ما امیدواریم

(یعنی به محتاجان قرض الحسنه دهند) احسان آنها را چندین برابر سازند و پاداش با لطف و کرامت نیز خواهند داشت. بی تردید مردان و زنان انفاق کننده و آنان که به خدا

و کسی که (در آن روز کوله‌بارِ) کفر (دنیای خود) را بر دوش کشد، ناامید (از لطف خدا و بی‌بهره از نجات و ثواب) می‌گردد. و همه‌ی چهره‌ها برای آن (خدای) زنده‌ی

براى حقّ الهى وعده دعا به فرزندان داد. «أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي»* 13- لطف خداوند، شامل بزرگ‌ترين گناه و گناهكاران نيز مى‌شود. «هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ»

الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ» اگر لطف ما نبود تو خبرى از كتاب و ايمان نداشتى. و در سوره يوسف آيه 3 نيز مى‌فرمايد:

از دست دادن آنها بيانديشد، ارزش نعمت‌هاى موجود را بهتر درك خواهد كرد و به لطف و قدرت الهى بيشتر پى‌مى‌برد. 1- همان قدرتى كه از يك دانه بذر، خوشه‌ها پديد

استفاده از لطف و كرم و پرده‌پوشى خداست. «ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» «1». حاقّه، 40. «2». واقعه، 77. «3». يس، 11. جلد 10 - صفحه 408 5- لطف و كرم ابتدايى

من می‌ترسد. و یقیناً شما را پس از آنان در آن سرزمین ساکن خواهیم کرد. این [لطف و رحمت] ویژه کسی است که از مقام من بترسد، و از تهدید [به عذابم] بیم داشته

پيامبر در سايه لطف الهى است. «ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ» 3- آنچه در برابر فشار تهمت، انسان را پايدار مى‌كند توجه به لطف و پاداش الهى است

بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوتر آن عمل کنند، آنان هستند که خدا آنها را (به لطف خاص خود) هدایت فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند. آنان که سخن را می

«9» وَ عَلَى اللَّهِ قَصْدُ السَّبِيلِ‌: و بر خداى تعالى لازم است از راه لطف بيان نمودن راه راست را براى بندگان به مقتضاى عدل، و آن طريق اسلام و تبيين

(بر مقدار قبلی) بیفزائیم که آن (چیزی که با خود آورده‌ایم با توجّه به جود و لطف عزیز مصر) اندک است. و هنگامی که بار خود را گشودند، دریافتند که سرمایه‌شان

سوف ثم اذ لکن غشى لقى غشو حتى صمم عظم قلل شکر حفظ انتم عذب مثل خرج عين حمم لطف

دل‌بسته‌ايد. و آخرت را رها كرده‌ايد. چهره‌هايى در آن روز شاداب و با طراوت است و به (لطف و پاداش) پروردگارشان چشم دوخته‌اند. و چهره‌هايى در آن روز گرفته است. زيرا

که آن کس را که در (اشتیاق) این آتش است یا به گردش (در طلب) است (مقدمش به لطف حق) مبارک باد، و منزه است خدا که آفریننده عوالم بی‌حد و نهایت است. پس هنگامی

به حال خود فرو گذارد و نظر لطف و توفيق از او باز دارد. وَ يَهْدِي مَنْ يَشاءُ: 1- و هدايت فرمايد هر كه را خواهد، يعنى نظر لطف و توفيق خود را شامل حال قبول

پيامبر در سايه لطف الهى است. «ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ» 3- آنچه در برابر فشار تهمت، انسان را پايدار مى‌كند توجه به لطف و پاداش الهى است

الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ» اگر لطف ما نبود تو خبرى از كتاب و ايمان نداشتى. و در سوره يوسف آيه 3 نيز مى‌فرمايد:

الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ» اگر لطف ما نبود تو خبرى از كتاب و ايمان نداشتى. و در سوره يوسف آيه 3 نيز مى‌فرمايد:

الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ» اگر لطف ما نبود تو خبرى از كتاب و ايمان نداشتى. و در سوره يوسف آيه 3 نيز مى‌فرمايد:

بدمید) و این در پیشگاه آفریدگارتان برای شما بهتر است. (و چون چنین کردید، لطف خدا شما را در برگرفت) و توبه‌ی شما را پذیرفت. چه او بسیار توبه‌پذیر و مهربان

بیاموزیم. خدا بر کار خود چیره و مسلّط است، ولی بیشتر مردم (خفایای حکمت و لطف تدبیرش را) نمی‌دانند. و آن کس از مصریان که او را خریده به همسرش گفت: «جایگاه

استفاده از لطف و كرم و پرده‌پوشى خداست. «ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» «1». حاقّه، 40. «2». واقعه، 77. «3». يس، 11. جلد 10 - صفحه 408 5- لطف و كرم ابتدايى

رسانیدیم که هر جا خواهد جای گزیند و فرمان براند، که هر کس را ما بخواهیم به لطف خاص خود مخصوص می‌گردانیم و اجر هیچ کس از نیکوکاران را (در دنیا) ضایع نمی‌گذاریم

در غار کوه پنهان شدند و از درگاه خدا مسئلت کردند بار الها، تو در حق ما به لطف خاص خود رحمتی عطا فرما و بر ما وسیله رشد و هدایتی کامل مهیّا ساز. [یاد کن]

بیگانه شرم دارد) به پیش او آمد و گفت: پدرم از تو دعوت می‌کند تا پاداش این که (لطف فرموده و آب از چاه بیرون کشیده‌ای و بدان گوسفندان) ما را آب داده‌ای، به تو

می‌آید و دروغگو کیست، پس شما منتظر (نزول عذاب خدا) باشید که من هم (بر خود لطف و بر شما قهر حق را) منتظرم. و ای قوم من! به اندازه ای که در قدرت و توان شماست،

هنگامی که حکم (قهر) ما فرا رسید، ما شعیب و کسانی را که با او ایمان آوردند به لطف و مرحمت خود نجات دادیم، و ستمکاران را صیحه عذاب فرا گرفت که صبحگاه همه در

قاهره بر فساد عبادت بتان بيان و بعد وعظ بليغ فرمود تمام را به كمال رفق و لطف، لكن آذر در جواب، ضد اين مسلك را اختيار، و در مقابل حجت او به تقليد آغاز كلام

پيامبر در سايه لطف الهى است. «ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ» 3- آنچه در برابر فشار تهمت، انسان را پايدار مى‌كند توجه به لطف و پاداش الهى است

جاهليّت كه خونريزى و جنگ را ارزش مى‌دانست، تكرار كلمه ايلاف و الفت، بيانگر لطف و رحمت الهى به قريش است. جلد 10 - صفحه 599 سفرهاى تجارى موجب رونق صادرات و

همانا آنها كه شك ميكنند در قيامت هر آينه در گمراهى دور از صوابند خداوند صاحب لطف است به بندگانش روزى ميدهد هر كه را ميخواهد و او است تواناى ارجمند كسى كه ميخواهد

همانا آنها كه شك ميكنند در قيامت هر آينه در گمراهى دور از صوابند خداوند صاحب لطف است به بندگانش روزى ميدهد هر كه را ميخواهد و او است تواناى ارجمند كسى كه ميخواهد

استفاده از لطف و كرم و پرده‌پوشى خداست. «ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» «1». حاقّه، 40. «2». واقعه، 77. «3». يس، 11. جلد 10 - صفحه 408 5- لطف و كرم ابتدايى

نعمت، و در باطن نقمت است، مانند صحت و دولت و عزت ياغيان و طاغيان، كه آن را لطف و مرحمت در باره خود پنداشته، غافل از آنكه عاقبتى وخيم دارد، زيرا در حال انهماك

خدا آمرزگار و بردبار است. ای مؤمنان! از مسائلی سؤال مکنید (که خداوند از راه لطف از آنها سخن نگفته است، و چه بسا به شما مربوط نبوده، و چندان سودی برای زندگی

مؤمنان نباید که کافران را -به جای مؤمناندوست بگیرند، و هرکس چنین کند از [لطف و ولایت‌] خداوند بی‌بهره است، مگر آنکه از آنان به نوعی تقیه کنید، و خداوند

عسل مصفّی و تمام انواع میوه‌ها بر آنان مهیّاست و (فوق همه لذّات) مغفرت و لطف پروردگارشان، (آیا حال آن که در این بهشت ابد است) مانند کسی است که در آتش مخلّد

عذاب است. «يَصْلَوْنَها يَوْمَ الدِّينِ» همان گونه كه «صلو» ورود در رحمت و لطف است. «هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ» «1» در قيامت، همه امور به دست خداست

جزا و انتقام هر چه از حق صادر شود چون براى انتظام امور خلق و بصلاح آنها است لطف و نعمت است خصوصا براى اهل ايمان از جن و انس پس نبايد منكر هيچ يك از نعم الهى

مى‌دهد، ولى آنان لايق نيستند. «وَ أُمْلِي لَهُمْ» 6- هميشه نعمت‌ها نشانه‌ى لطف خدا نيست، گاهى زمينه‌اى براى قهر ناگهانى خداوند است. «أُمْلِي‌- كَيْدِي» 7-

كه ايمان آورده‌اند و اعتقادشان را راسخ سازد به آنكه اين كلام حق و بر وجه لطف و توفيق باشد به سبب آنچه را كه در او است از حجج و آيات و بينات، پس زياد شود

طبيعى) رنجها و خوشى‌ها رسيده بود (و اين حوادث تلخ و شيرين، نشانه‌ى قهر يا لطف خدا نيست). پس آنان را ناگهانى (با قهر خود) گرفتيم، در حالى كه درك نمى‌كردند

همانا آنها كه شك ميكنند در قيامت هر آينه در گمراهى دور از صوابند خداوند صاحب لطف است به بندگانش روزى ميدهد هر كه را ميخواهد و او است تواناى ارجمند كسى كه ميخواهد

استفاده از لطف و كرم و پرده‌پوشى خداست. «ما غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» «1». حاقّه، 40. «2». واقعه، 77. «3». يس، 11. جلد 10 - صفحه 408 5- لطف و كرم ابتدايى

يكى از شيوه‌هاى تربيت ونشانه‌ى لطف الهى وفرصتى براى توبه است. «إِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ» 12- اكثريّت ناسپاس، مسير لطف خدا را تغيير نمى‌دهد. لَذُو فَضْلٍ‌

السلام فرمود: اگر هنگام ناگوارى‌ها مردم صادقانه به درگاه خدا ناله كنند، مورد لطف خدا قرار مى‌گيرند. «1» مولوى در ترسيم اين حقيقت مى‌گويد: پيش حقّ يك ناله از

ميفرمايد تا هيچوقت بر خلاف مصلحت خودشان عمل ننمايند و اين از نهايت رحمت و لطف و مهربانى و رأفت الهى است و شايد باين جهت قبل از نقل كلام آنها كه جواب شرط

نماينده همه‌ى وجود ما باشد. ادْعُوا ... تَضَرُّعاً 5- گردنكشان و تجاوزكاران، از لطف و محبّت الهى محروم مى‌باشند. «إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ» 6- دعا نكردن،

از آن برایتان بیاورد، و او باید [در رفت، برگشت و داد و ستد] دقت و نرمی و لطف نشان دهد و احدی را از حال شما آگاه نکند. همچنين بيدارشان كرديم تا با يكديگر

مى‌كند، يقيناً در اين [ماجرا] براى صاحبان بينش عبرتى است. نشانه و آیتی (از لطف خدا) برای شما در این بود که چون دو گروه با یکدیگر روبرو شدند (در جنگ بدر)

آید که در آن درمانی برای مردم است. قطعاً در این [حقیقت] نشانه ای [بر قدرت، لطف و رحمت خدا] ست برای مردمی که می اندیشند. آنگاه از هر ثمره‌اى بخور و فرمانبردار

فَتَحَسَّسُوا» «1». من‌لايحضره‌الفقيه، باب معرفة الكبائر. جلد 4 - صفحه 270 3- رسيدن به لطف الهى، با تنبلى سازگار نيست. «اذْهَبُوا، وَ لا تَيْأَسُوا» 4- اولياى خدا، هم

يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» 12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند

يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» 12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند

هلاك فرمايد براى آنكه مستحقّ عقوبت شده‌اند بكثرت معاصى از باب مزيد عنايت و لطف امر ميفرمايد اهل تنعّم و تعيّش و فسق و فجور آن آبادى را بتوسط انبياء و اولياء

بودند تمام را خلاص نموديم. بِرَحْمَةٍ مِنَّا: به بخشايشى از جانب ما به اعطاى لطف و توفيق كه وسيله اهتداى ايشان شد و لذا از عذاب رهائى يافتند. وَ نَجَّيْناهُمْ

صَدْرِي» «1» پروردگارا! سعه صدر به من عطا كن. ولى پيامبر اسلام بدون درخواست مورد لطف قرار گرفت و سعه صدر را از خداوند دريافت كرد. «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ»

الهى به خاطر عملكرد خود ماست وگرنه خداوند پيوسته لطف دارد. «شَدِيدِ الْعِقابِ ذِي الطَّوْلِ» 19- لطف خدا دائمى است. «ذِي الطَّوْلِ» غافِرِ الذَّنْبِ وَ

گشت که همه نعمتها از اوست و هر چه اراده او باشد همان می‌شود، و جز به اتکاء لطف او کاری ساخته نیست. آری! «اوست که برترین ثواب و بهترین عاقبت را (برای مطیعان)

مطيع و منقاد و خافض و رافع و راكع و ساجد در پيشگاه الهى ميباشد و در اين جمله لطف بيان عجيبى بكار رفته چون نجم معناى معروف آن كه ستاره است مناسب با شمس و قمر

مردمان از نیامدن باران و خشکی زمین، و به پایان رسیدن فصل آن است. «رَحْمَتَهُ»: لطف و مرحمت خود. مراد ثمرات و محصولات حاصل از باران است. (رَحْمَة) را باران هم

آیات شامل این کلمه ل‌ (۳۸۴۲ بار) لطف‌ (۸ بار) وَ لا مِنْه يُشْعِرَن بِرِزْق بِکُم فَلْيَأْتِکُم إِنّهُم طَعَاما أَحَدا أَزْکَى إِن أَيّهَا يَظْهَرُوا فَلْيَنْظُر

يهود گفتند: دست خدا بسته است. دستهايشان بسته باد و به سزاى اين گفتار، از لطف خدا دور شوند. بلكه دو دست (قدرت) خدا گشوده است، هرگونه بخواهد انفاق مى‌كند

را به نیکیها، و گناهانشان را به طاعات و عبادات تبدیل می‌نماید! کرم بین و لطف خداوندگار، گذشت او با گذشت انسانها، و مهر او با مهر انسانها تفاوت از زمین

يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» 12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند

بنی اسرائیل قومی ضعیف و ناتوان و فاقد مردان جنگی و سلاح کافی بودند، اما دست لطف خدا به یاری آنها آمد، فرعونیان را در میان امواج دفن کرد، و آنها را از غرقاب

«وَ نَجَّيْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ» 4- كسى كه مورد لطف و نصرت خداوند قرار گيرد، قطعاً پيروز خواهد شد. جلد 8 - صفحه 55 «نَصَرْناهُمْ

گفت: یا رسول اللّه خداوند هیچ وقت تو را به لطف و برترى و شرف خود مخصوص نگردانید مگر این که ما را در آن لطف شریک قرار می‌دادى، و نیز گویند که گفت: یا رسول

«ابْتِغاؤُكُمْ» 6- نعمت‌هايى كه دريافت مى‌كنيم، به خاطر استحقاق نيست، بلكه لطف و فضل الهى است. «مِنْ فَضْلِهِ» وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ

عرضه بدارد و از او فرج بخواهد واگذاريد مرا بحال خود چون ميدانم من از رحمت و لطف خداوند به بندگان آنمرتبه‌اى را كه نميدانيد شما و حسن ظن من بخدا مقتضى است

جز ابلاغ پيام ما بطورى كه بفهمند تكليف خودشان را براى اتمام حجّت و تكميل لطف و رحمت ولى انسان وقتى مشمول رحمت و نعمت الهى گشت مسرور و مغمور در آن ميگردد

«عِباداً لَنا أُولِي بَأْسٍ» آيه قبل باشد، يعنى به بندگان سلحشور خويش دو لطف داريم: يكى تارومار كردن متجاوزان بنى‌اسرائيل، و ديگرى به قدرت و حكومت رساندن

طلبى ندارد، آن چه مى‌دهد لطف اوست. «لَذُو فَضْلٍ» 7- نشانه‌ى فضل او آن است كه با اين كه مى‌داند اكثر مردم ناسپاسند، باز هم لطف خود را دريغ نمى‌كند. «لَذُو

آنها به لطف و نرسى و بخشش سلوك بفرما، كه اين به من قرب است به هدايت ايشان، و تأثير آن بيشتر در ميلان قلوب آنان به جانب ايمان. به شيرين زبانى و لطف خوشى‌

خداوند مأمور مى‌شود تا به مؤمنان بشارت دهد كه لطف و فضل ويژه او شامل حال آنان مى‌شود و اين خود بزرگ‌ترين لطف خداست. اين آيه، وَ بَشِّرِ ... مصداق و نمونه‌ى

و پيروى هواى نفس و مهلكات معاصى و اخلاق ذميمه و مهالك غضب سبحانى و حرمان لطف و توفيق و رضاى الهى. و محقق اين مقام، بعد از مخالفت هواى نفس، هر آينه پيروى

مدين آنچنان نابود شدند) كه گويى هرگز در آن منطقه ساكن نبوده‌اند، آگاه باشيد (لطف خدا) از مردم مدين دور باد، همان گونه (كه) از قوم ثمود دور شد. قهر الهى، از

از مواهب الهيّه است درست شده و بحول و قوّه او حركت ميكند و بر خدا از باب لطف واجب است كه ارائه فرمايد به بندگان سبيل قصد يعنى راه راست و مستقيم و موصل

نخواهد بود، پس (از ديدن حقايق) كور و (از شنيدن حقايق) كر شدند. سپس خداوند (لطف خويش را بر آنان باز گرداند و) توبه‌شان را پذيرفت. دگر بار بسيارى از آنان (از

که پدری صالح داشتند و زیر آن گنجی برای آن دو نهفته بود، خدایت خواست تا به لطف خود آن اطفال به حد رشد رسند و خودشان گنج را استخراج کنند. و من این کارها نه

رسانده و) خدا از جهانیان بی‌نیاز است. در آن نشانه هایی روشن [از ربوبیّت، لطف، رحمت خدا و از جمله] مقام ابراهیم است؛ و هر که وارد آن شود در امان است؛ و

و اولاد ابراهیم و یعقوب و دیگر کسان که هدایت کرده و برگزیدیم، آنها را به لطف و انعام خود مخصوص گردانید (و حال آنها در بندگی چنان است) که هرگاه آیات خدای

همه‌ی مشرکان بجنگید همان گونه که آنان جملگی با شما می‌جنگند، و بدانید که (لطف و یاری) خدا با پرهیزگاران است. همواره، شماره‌ی ماه‌ها نزد خدا- از روزی که

سبحانى است. مَنْ يَهْدِ اللَّهُ‌: هر كه را راه نمايد خداى تعالى به توفيق و لطف، و قبول نمايد هدايت الهى را، فَهُوَ الْمُهْتَدِ: پس او راه يافته به فلاح و

يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» 12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند

يكسان است. «إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» 12- تكرار هشدار نشانه لطف خداوند است تا شايد مستكبران بر سر عقل آيند و از تكذيب حقايق دين دست بردارند

از دست دادن آنها بيانديشد، ارزش نعمت‌هاى موجود را بهتر درك خواهد كرد و به لطف و قدرت الهى بيشتر پى‌مى‌برد. 1- همان قدرتى كه از يك دانه بذر، خوشه‌ها پديد

يعنى احسان و رحمت و عطائى كه خدا بر بندگان مى‏كند لازم نيست بلكه از روى لطف و كرم مى‏كند لذا به آن فضل گوئيم كه زيادت است وگرنه بندگان حقى در نزد خدا

پيامبران و اوليا و بزرگان را از خدا بياموزيم. «سَلامٌ عَلى‌ إِلْ‌ياسِينَ» 2- لطف و عنايت نسبت به نيكوكاران، سنّت خداست و همواره جريان دارد. «كَذلِكَ نَجْزِي

اطاعت و انقياد و مسارعت در مرضات او بدوستى برگزيند و اختيار فرمايد، يعنى نظر لطف خود را بدو متوجه سازد. و گويند اين آيه متصل است به ذكر اعمال و مقرر وجوب طاعت

محمد صلّى اللّه عليه و آله يعنى سوگند مى‌خورم به آلاى خود بر تو در ازل، و به لطف خود با تو در وجود، و به رأفت من مر تو را تا ابد، و جواب قسم بعد آن باشد. 5-

صَدْرِي» «1» پروردگارا! سعه صدر به من عطا كن. ولى پيامبر اسلام بدون درخواست مورد لطف قرار گرفت و سعه صدر را از خداوند دريافت كرد. «أَ لَمْ نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ»

ميفرمايد تا هيچوقت بر خلاف مصلحت خودشان عمل ننمايند و اين از نهايت رحمت و لطف و مهربانى و رأفت الهى است و شايد باين جهت قبل از نقل كلام آنها كه جواب شرط

صفحه 426 نعمت‌هاى الهى برخاسته از فضل و لطف بى‌پايان اوست وحتى اگر ما ناسپاسى كنيم، او به مقتضاى ربوبيّت خود به ما لطف مى‌كند. شكر نعمت، نعمتت افزون كند كفر

ميفرمايد تا هيچوقت بر خلاف مصلحت خودشان عمل ننمايند و اين از نهايت رحمت و لطف و مهربانى و رأفت الهى است و شايد باين جهت قبل از نقل كلام آنها كه جواب شرط

انسان است كه حسابش جداگانه است. 1- همان گونه كه عطاهاى الهى لطف است، گاهى محروميّت‌ها نيز لطف است. «لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا» «1»

(ومرتكب آن شوم). من به جز اصلاح به مقدار توانم، خواسته‌ى ديگرى ندارم و جز به لطف خداوند، توفيقى براى من نيست، (از اين روى) بر او توكّل كرده‌ام و به سوى او

اصحاب يمين بيان شد، جمله‌ى‌ «جَزاءً بِما كانُوا» نيامده است، گويا همه اينها لطف الهى است. «1». تفسير نورالثقلين. «2». تفسير راهنما. «3». تفسير نورالثقلين؛

لِلْمُتَّقِينَ‌: و پندى است مشتمل به رغبت و رهبت براى پرهيزكاران، گرچه قرآن لطف است براى غير متقيان، لكن چون متقيان، به سمع قبول متعظ و مهتدى شوند نه غير

عرضه بدارد و از او فرج بخواهد واگذاريد مرا بحال خود چون ميدانم من از رحمت و لطف خداوند به بندگان آنمرتبه‌اى را كه نميدانيد شما و حسن ظن من بخدا مقتضى است

بهشتيان جاودانه در آتش يا بهشت خواهند بود. پاسخ: اولًا جاودانگى در بهشت، از باب لطف خداوند است و منافاتى با عدل ندارد. ثانياً جاودانگى در دوزخ براى همه دوزخيان

بهشت و فراوانی نعمت آنجا است. از تعبیرات روح‌پرور (عِبَادِی) و (جَنَّتِی) لطف و صفا می‌بارد. شأن نزول آیات ۲۷ تا ۳.: محمد بن العباس بعد از سه واسطه از عبدالرحمن

در وقت دخول به بهشت‌ «2»، معنى آنكه ما فرود نمى‌آئيم به بهشت مگر به امر و لطف او سبحانه، و او مالك‌ «1» مجمع البيان ج 3 ص 521. «2» اين قول أبو مسلم است

گناهان براى هلاك ما كافى است. يُوبِقْهُنَ‌ ... وَ يَعْفُ عَنْ كَثِيرٍ 3- لطف خداوند بر قهرش غالب است. «يَعْفُ عَنْ كَثِيرٍ» 4- عقوبت و عفو بدست خداست.

امام صادق علیه السّلام فرمود: «هر کس بسیار یاد خدا کند خداوند او را در سایه لطف خود در بهشت برین جای خواهد داد». ج3، ص618 تفسیر آیات ۱ - مؤمنان، موظف به تسبیح

بر تو نزول این آیه گوارا باد و ما می‌دانیم که خداوند تو را مشمول عنایت و لطف خویش قرار می‌دهد پس خداوند با ما چه خواهد کرد؟ سپس این آیه نازل شد. ربیع بن

عذري‌ نباشد. ] (آیه 26)- و از آنجا که این راه مشکلات فراوانی دارد که جز به لطف خدا گشوده نمی‌شود در مرحله دوم از خدا تقاضا کرد که کارها را بر او آسان گرداند

صببنا الماء صبا). آری! آب که مهمترین مایه حیات است همواره به مقدار فراوان به لطف پروردگار از آسمان نازل می‌شود، و می‌دانیم تمام نهرها، چشمه‌ها، قناتها و چاههای

يُحِبُّ مَنْ كانَ خَوَّاناً أَثِيماً: بدرستى كه خداى تعالى لازمه محبت كه لطف و مرحمت باشد، منظور ندارد نسبت به هر كه باشد مصر بر خيانت گناهكارى كه مستغرق

پيامبران و اوليا و بزرگان را از خدا بياموزيم. «سَلامٌ عَلى‌ إِلْ‌ياسِينَ» 2- لطف و عنايت نسبت به نيكوكاران، سنّت خداست و همواره جريان دارد. «كَذلِكَ نَجْزِي

و نيز ديدن باطنى خداوند، براى پيامبر هميشه بوده و نه يكبار و دو بار، ولى لطف خاص خداوند در معراج قابل توجّه بوده است، چون خداوند با هدفى خاص پيامبرش را

نبايد كسى را كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» بِسْمِ

فرا گرفته، و باز گشت جدی به سوی او در یک لحظه کوتاه کافی است که تمام نظر لطف او را متوجه انسان سازد و بر گناهان گذشته‌اش قلم عفو کشد. تفسیر آیات ۱ - خداوند،

فقر راهى ندارد. «دارُ السَّلامِ» 2- برتر از نعمت امنيّت و سلامت، در سايه‌ى لطف مخصوص پروردگار بودن است. «دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ» 3- خداوند خود امور

نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و لطف كلام در آنستكه بقسم بيان شده تحقق و اهميّت و شرافت آنروز و آنكه هر چه براى

ايمان هر كه را دوست دارى و او را مجبور نمائى به ايمان. مراد از اين هدايت لطف است كه عبارت باشد از آنچه موجب قرب به طاعت الهى و دورى از معصيت سبحانى است

خواهد بود و مستوجب قتل. در مجمع فرمايد: اذن بر سه معنى آمده: اول- به معنى لطف، كقوله تعالى: وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ‌.

از مواهب الهيّه است درست شده و بحول و قوّه او حركت ميكند و بر خدا از باب لطف واجب است كه ارائه فرمايد به بندگان سبيل قصد يعنى راه راست و مستقيم و موصل

به اسلام) بدو نعمت داده بود، و تو نیز (با تربیت کردن و آزاد نمودن وی) بدو لطف کرده بودی، می‌گفتی: همسرت (زینب بنت جحش) را نگاهدار و از خدا بترس. (ای پیغمبر

اصحاب يمين بيان شد، جمله‌ى‌ «جَزاءً بِما كانُوا» نيامده است، گويا همه اينها لطف الهى است. «1». تفسير نورالثقلين. «2». تفسير راهنما. «3». تفسير نورالثقلين؛

می‌ورزند، همواره در گمراهی دور و درازی می‌باشند. خدا نسبت به بندگانش بسی کانون لطف است؛ هر که را بخواهد روزی می‌دهد و اوست (همان) نیرومند عزیز. کسی که کِشت آخرت

مطيع و منقاد و خافض و رافع و راكع و ساجد در پيشگاه الهى ميباشد و در اين جمله لطف بيان عجيبى بكار رفته چون نجم معناى معروف آن كه ستاره است مناسب با شمس و قمر

خود و بينا شد چون قوّت گرفت اعصابش و فرمود نگفتم بشما من ميدانم از كرم و لطف خداوند يا الهام او آنچه را نميدانيد شما از امكان فرج و حيات يوسف عليه السّلام

پرده‌های عذاب کنار رفت و حادثه بر کوهها ریخت، و جمعیت ج4، ص163 مؤمن توبه کار به لطف الهی نجات یافتند. هنگامی که یونس بعد از این ماجرا به سراغ قومش آمد. در تعجب

نحس بر آن گذارده شده می‌توانید با دادن صدقه، و یا خواندن دعا، و استمداد از لطف خداوند، و قرائت بعضی از آیات قرآن، و توکل بر ذات پاک او، به دنبال کارها بروید

ذرّات، زيرا حكم و مصالحى البته در آن باشد. و ممكن است كه لطف باشد براى ملائكه به زيادتى علم، و يا لطف نسبت به مكلفين تا آگاه شوند و وثوق يابند كه غنى على الاطلاق

واقع مى‌شود. و اشعار بر آنكه حق تعالى متولى اثابه مؤمنان است به آنچه لايق لطف به كرم او است، و لذا تعيين آن ننموده. و اما عقاب كفر، دردى است كه سوء اعتقاد

عذاب است. «يَصْلَوْنَها يَوْمَ الدِّينِ» همان گونه كه «صلو» ورود در رحمت و لطف است. «هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ» «1» در قيامت، همه امور به دست خداست

يا نيست آن محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مگر شرف براى جهانيان ولى چون لطف خداوندى شامل حال تو است در هر حال تو را از چشم حسود نگهدارى ميفرمايد و گفته‌اند

مستغفرا منيبا مقرا مذعنا معترفا») 15- به هنگام از دست دادن اموال دنيوى، به لطف و رحمت الهى اميدوار باشيد كه بهتر از آن را به شما بدهد. «عَسى‌ رَبُّنا أَنْ

مستغفرا منيبا مقرا مذعنا معترفا») 15- به هنگام از دست دادن اموال دنيوى، به لطف و رحمت الهى اميدوار باشيد كه بهتر از آن را به شما بدهد. «عَسى‌ رَبُّنا أَنْ

جزا و انتقام هر چه از حق صادر شود چون براى انتظام امور خلق و بصلاح آنها است لطف و نعمت است خصوصا براى اهل ايمان از جن و انس پس نبايد منكر هيچ يك از نعم الهى

آنها بود كه بر حسب طبع اوّليشان پيرامون سركشى و طغيان و فساد نگردند و خداوند لطف خود را از حضرت ايّوب پيغمبر هم دريغ نفرمود وقتى كه خواند پروردگار خود را بدعاى

الهى، بايد ابتدا از گناهان پاك شد. «كفرنا، أدخلنا» 4- خداوند، علاوه بر عفو، لطف هم دارد. «كفرنا، ادخلنا» «1». بحار، ج 6، ص 22. تفسير نور(10جلدى)، ج‌2، ص:

مصروف به آن دار. تنبيه: فرمايش‌ «وَ أَنَا اخْتَرْتُكَ» دليل است بر نهايت لطف و رحمت حق تعالى، و فرمايش‌ «فَاسْتَمِعْ لِما يُوحى‌» دال است بر نهايت هيبت

را گذاشته كجا مى‌رويد، و بدرگاه كه رو مى‌آوريد؟ تنبيه: خداوند سبحان از راه لطف نسبت به بندگان به بيانات مختلفه در قرآن مجيد ارشاد و هدايت فرموده و راه حق

نبايد كسى را كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» وَ اللَّيْلِ

مُبِینٌ). و این اخطاری است به همه امتها و ملتها در مورد پیروزیها و مواهبی که از لطف الهی به دست می‌آورند، که دام امتحان در این هنگام سخت است. ج4، ص398 تفسیر آیات

صالح از پدران منحرف. ج: آزمايش مردم در ديندارى و مقاومت. جلد 7 - صفحه 160 1- لطف يا قهر الهى، حكيمانه، حساب شده و داراى برنامه است و با عجله‌ى اين و آن تغيير

و تا تقويت دهد بر قلوب شما و زياد فرمايد قوت قلب و سكون نفس و وثوق را به لطف و نصرت خود، وَ يُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ‌: و براى آنكه ثابت و راسخ گرداند

خصوصا با انضمام ركوع بآن كه لطف مخصوصى دارد و آن در هر يك مستقلا نيست بلى اگر سجود را جمع ساجد و صفت ركّع قرار دهيم واجد آن لطف هست و احتياج بتقدير هم ندارد

اگر شخص اوّل كشور نيز خواست از امنيّت سرزمين خود سخن بگويد، بايد توجّه به لطف خداوند داشته باشد. «إِنْ شاءَ اللَّهُ» زيرا تا خدا نخواهد، امنيّتى در كار

نيست چون ميدانست خداوند كه آنها از كفر باطنى خودشان دست برنميدارند كمك و لطف با آنها نفرمود و بحال خودشان گذاشت تا باختيار خودشان جهنمى شدند. مَثَلُهُم‌

بى‌ادبانه بود، به جاى «يا رسول اللّه»، گفتند: «يا عيسى» و به جاى «آيا خدا لطف مى‌كند» گفتند: «آيا مى‌تواند؟» و به جاى «پروردگار ما»، گفتند: «پروردگارت»،

گردد، تضرع و استغاثه نمايد به خداوند سبحان در دفع دردش، چون زائل شود، كفران لطف و مرحمت الهى را نموده، گويد: اثر دواى فلانى و علاج فلانى است. حكايت: فخر رازى

مستغفرا منيبا مقرا مذعنا معترفا») 15- به هنگام از دست دادن اموال دنيوى، به لطف و رحمت الهى اميدوار باشيد كه بهتر از آن را به شما بدهد. «عَسى‌ رَبُّنا أَنْ

جزا و انتقام هر چه از حق صادر شود چون براى انتظام امور خلق و بصلاح آنها است لطف و نعمت است خصوصا براى اهل ايمان از جن و انس پس نبايد منكر هيچ يك از نعم الهى

صورت سائلى تا ملاحظه نمايد كه شما چه معامله مى‌كنيد در نعمتى كه حق تعالى محض لطف و تفضل به شما ارزانى داشته. «1» قَوْلٌ مَعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِنْ

متمنّيات حضرت موسى بيان الطاف سابقه خود را نسبت باو فرموده باين تقريب كه لطف ما بتو اختصاص بحال كنونى ندارد دفعه ديگر هم كه از بدو تولّدت تاكنون باشد ما

بیراهه شرک سرگردانند و جمعی گرفتار ظلم و ستم، تو خود را به خدا بسپار و در پناه لطف و رحمت او قرار ده و از او آمرزش و غفران بطلب. «پایان سوره مؤمنون» ج3، ص273

إِلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ «87» واز پدران وذرّيه وبرادرانشان، كسانى را (مورد لطف قرارداده وبه خاطر لياقتشان آنان را به نبوّت) برگزيديم و به راه راست هدايتشان

نموده، از معاصى اجتناب نمايد و به طاعت و عبادت مشغول شود، تا به توفيق الهى و لطف سبحانى در جرگه مؤمنان داخل، و در ظل عنايت عرش حضرت منان، سر افراز گردد. «1»

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

آنها چهار نفرند: تيمى و عدوى و امويّين. «1» تبصره: به برهان علمى ثابت شده كه لطف بر خدا واجب است، يعنى آنچه بندگان را نزديك به طاعت و دور گرداند از معصيت،

محبّت پروردگار قرار دارد كه در اين آيه، هفت مرتبه خداوند تعبير خودم را براى لطف به او بكار برده است: اگر بندگان خودم درباره خودم پرسيدند، به آنان بگو: من

نه فقط من كه همه‌ى ما بنده توايم، ونه تنها من كه همه‌ى ما محتاج و نيازمند لطف توايم. خدايا! من كسى جز تو را ندارم‌ «إِيَّاكَ» ولى تو غير مرا فراوان دارى

اين شراب، قلب بهشتيان را از غير خدا پاك مى‌كند. «2») 2- با آنكه بهشت، فضل و لطف الهى است، امّا خداوند آن را مزد و اجر ابرار مى‌شمرد تا بهشتيان به كار خود

اين شراب، قلب بهشتيان را از غير خدا پاك مى‌كند. «2») 2- با آنكه بهشت، فضل و لطف الهى است، امّا خداوند آن را مزد و اجر ابرار مى‌شمرد تا بهشتيان به كار خود

دربرگیرنده آن نیز هست - نشان مى دهد که ایمنى از وحشت روز رستاخیز، مهم ترین لطف و عنایت الهى در حق نیک کرداران است. ۷ - پایبند ساختن بشر به نیکى ها و ارزش ها،

آنها تقاضای قرض می‌کند، نه به خاطر نیاز و عدم قدرت است بلکه به خاطر کمال لطف و محبت است، و اگر این همه پاداش در برابر انفاقها به آنها وعده می‌دهد، این

پايان آيه مى‌فرمايد: «إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» آرى! نعمت‌ها نشانه‌ى لطف ورحمت خداست، امّا اين انسان است كه كفران مى‌كند و به خود و جامعه ظلم مى‌نمايد

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

جز ابلاغ پيام ما بطورى كه بفهمند تكليف خودشان را براى اتمام حجّت و تكميل لطف و رحمت ولى انسان وقتى مشمول رحمت و نعمت الهى گشت مسرور و مغمور در آن ميگردد

ميشود و بنابراين سير در مناكب اين قسم شتر ترشيح لطيفى است كه بر ارباب ذوق لطف آن پوشيده نيست و اينمعنى بمراتب الطف از معناى سابق است و در مقام تهديد كفّار

طرح، محاسبه و...) مستقل از اراده خداوند نیست و با اندکى تأمل خویش را وامدار لطف و ربوبیت او مى بیند. ۳ - بهرهورى انسان از مصنوعات خویش، تنها در قلمرو قوانین

حال سر بر فرمان او نهادن. بندگی خدا یعنی بی‌نیازی از غیر او و تنها چشم بر لطف او دوختن، این همان اوج تکامل انسان و برترین شرف و افتخار اوست. سپس اضافه می‌کند:

مِنَ الصَّالِحاتِ‌ ... 2- همه‌ى نژادها، رنگ‌ها، ملل و طبقات، در بهره‌گيرى از لطف خدا يكسانند. «مَنْ يَعْمَلْ» 3- با انجام برخى كارهاى صالح، به بهشت اميد داشته

دلهايشان نرم مى‌شود. آرى، ياد قهر و عقاب الهى دل مؤمن را مى‌لرزاند و با ياد لطف و مهر الهى، دلش آرام مى‌گيرد، همچون كودكى كه از والدين خود، هم مى‌ترسد و هم

فرمود: «فَيُدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِي رَحْمَتِهِ» يعنى اهل ايمان و عمل در مدار لطف و رحمت خاص الهى هستند. در كنار ايمان، عمل صالح مطرح است ولى در كنار كفر، كار

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لا نصیر) ۷ - گناه کاران، نباید خود را از لطف و یارى خدا محروم بدانند. (و ما أصبکم ... و ما لکم من دون اللّه من ولىّ و لا

أَرْسَلْناهُ إِلى‌ مِائَةِ أَلْفٍ» 6- دعا و تسبيح يونس عليه السلام سبب برخوردارى از لطف و امداد خداوند شد. مِنَ الْمُسَبِّحِينَ‌ ... أَنْبَتْنا عَلَيْهِ‌ ... 7- فرار،

زود گذر است. «فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلاقِهِمْ» 7- هر كاميابى و نعمتى، نشانه‌ى لطف الهى نيست. فَاسْتَمْتَعُوا ... حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ‌ جلد 3 - صفحه 461 8-

عرضه بدارد و از او فرج بخواهد واگذاريد مرا بحال خود چون ميدانم من از رحمت و لطف خداوند به بندگان آنمرتبه‌اى را كه نميدانيد شما و حسن ظن من بخدا مقتضى است

خصوصا با انضمام ركوع بآن كه لطف مخصوصى دارد و آن در هر يك مستقلا نيست بلى اگر سجود را جمع ساجد و صفت ركّع قرار دهيم واجد آن لطف هست و احتياج بتقدير هم ندارد

الْفاسِقِينَ‌: و حق تعالى وا مى‌گذارد گروهى را كه خارج شدند از حد فرمان او، و نظر لطف و توفيق را از ايشان باز دارد به جهت فرط عناد و انكار و لجاج ايشان با وجود

أَنْ يَخْدَعُوكَ‌ (يعنى احتمال خدعه وجود دارد) 2- اگر مردم آماده باشند و لطف خدا شامل شود، همه‌ى توطئه‌هاى دشمن خنثى مى‌شود. «فَإِنَّ حَسْبَكَ اللَّهُ»

دوستى و مهربانى كه سابقه نداشته از مبدء رأفت و رحمت بآنها افاضه شده و از لطف و رحمت خدا بر بندگان است كه وسائل آرامش و آسايش و دلخوشى و سرگرمى و انتظام

آنچه مشاهده كردند از معجزه باهره و يا حق تعالى القاى ايشان فرمود به اعطاى لطف و توفيق و از روى صدق. «1» قالَ فَأْتِ بِهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ

أَسْمَعُ وَ أَرى‌» 5- اگر چه همه‌ى انسان‌ها مورد نظر و مرحمت الهى هستند، ولى لطف او بر انبيا بيشتر است. «إِنَّنِي مَعَكُما أَسْمَعُ وَ أَرى‌» قالَ لا تَخافا

وَ يَجْعَلُونَ لِما لا يَعْلَمُونَ نَصِيباً ... تَاللَّهِ لَتُسْئَلُنَ‌ 2- لطف مادى خداوند شامل منحرفان نيز مى‌شود. «مِمَّا رَزَقْناهُمْ» 3- اسباب ظاهرى

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

واگذار مينمائيم و عنايتى بشما نمى‌كنيم مانند كسانيكه فراموش شده باشد عنايت و لطف بآنها و نيز بچشيد عذاب دائم را براى اعماليكه در دنيا نموديد از تكذيب انبيا

آنها بود كه بر حسب طبع اوّليشان پيرامون سركشى و طغيان و فساد نگردند و خداوند لطف خود را از حضرت ايّوب پيغمبر هم دريغ نفرمود وقتى كه خواند پروردگار خود را بدعاى

ميشود و بنابراين سير در مناكب اين قسم شتر ترشيح لطيفى است كه بر ارباب ذوق لطف آن پوشيده نيست و اينمعنى بمراتب الطف از معناى سابق است و در مقام تهديد كفّار

موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته

حسادت ما بى‌نتيجه است و خداوند به خاطر اينكه بنده‌ى چشم ديدن نعمتى را ندارد، لطف خود را قطع نمى‌كند و فقط خودمان را رنج مى‌دهيم. 1- پناه بردن به خدا را بايد

چون خود را مدّعيه و او را مدّعى عليه قلم داد كرده بود و گفته‌اند خدا از باب لطف بحضرت يوسف غيرت را از عزيز سلب فرموده بود تا شر او را از آنحضرت كفايت كند

زيانكاران، كه عظيم باقى را به حقير فانى تبديل نموده‌اند. تبصره: خداوند منان از راه لطف و مرحمت نسبت به مؤمنان، اعلام فرمايد كه جمع‌آورى مال و منال دنيا و علاقه محبت

به دست راست علامتى است مر مؤمنان و ملائكه را كه صاحب آن از اهل بهشت است و لطف باشد مر خلقان را در خبر دادن از آن، و كنايه است از قبول طاعت او، و دادن به

و كوكب نيّر امام هدى، مهتدى نگردد، قصور و فتور از جانب خود او باشد نه فيض لطف شامله الهى. وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فِي

وابستگى‌ها، اهداف، آرمان‌ها و ديدگاه‌هاى انسان است.) 9- مردان و زنان نازا، از لطف الهى مأيوس نباشند. إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلامٍ‌ ... عاقِراً ... عِتِيًّا 10-

نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و لطف كلام در آنستكه بقسم بيان شده تحقق و اهميّت و شرافت آنروز و آنكه هر چه براى

نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و لطف كلام در آنستكه بقسم بيان شده تحقق و اهميّت و شرافت آنروز و آنكه هر چه براى

نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و لطف كلام در آنستكه بقسم بيان شده تحقق و اهميّت و شرافت آنروز و آنكه هر چه براى

براى امر عظيم كه حق سبحانه اراده آن فرموده به اهل زمين، از عذاب و نقمت يا لطف و رحمت. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

مى‌خوانيم: كسى كه از دادن لوازم منزل خود به همسايگان دريغ ورزد، خدا روز قيامت لطف خود را نسبت به او دريغ خواهد كرد. «2» البته در حديث ديگرى مى‌خوانيم كه پرسيدند:

گرفتارى و شدتى كه فرا گيرد و راه چاره مسدود شود، در آن هنگام حضرت منان به لطف و مرحمت نامتناهى بخشايش فرموده، رفع آن بلا را فرمايد. مبادا غفلت انسانى سبب

جز ابلاغ پيام ما بطورى كه بفهمند تكليف خودشان را براى اتمام حجّت و تكميل لطف و رحمت ولى انسان وقتى مشمول رحمت و نعمت الهى گشت مسرور و مغمور در آن ميگردد

جز ابلاغ پيام ما بطورى كه بفهمند تكليف خودشان را براى اتمام حجّت و تكميل لطف و رحمت ولى انسان وقتى مشمول رحمت و نعمت الهى گشت مسرور و مغمور در آن ميگردد

سپس درخواست‌هاى ديگر. «إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا» 7- عنايت و لطف و مهربانى خدا، جلوى خسارت ابدى را مى‌گيرد. إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا ... لَنَكُونَنَّ

حرام. وَ هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ‌: و هدايت است به حق و رحمت و لطف از جانب حق براى جماعتى كه ايمان بياورند. حضرت امير المؤمنين عليه السّلام در

درجه نفيسه شريفه را. 2- دالّ است بر آنكه استعداد كمال و ترقى را حق تعالى به لطف و مرحمت خود در وجود انسانى قرار داده و راه ترقى به سعادت كه علم و عمل است

رسید: این آیه استجابت دعای زکریا را در پیشگاه پروردگار، استجابتی آمیخته با لطف و عنایت ویژه او بیان می‌کند، و با این جمله شروع می‌شود «ای زکریا! ما تو را

و گذشت‌ و لطف‌ و عطوفتش‌ بيش‌ ‌از‌ آنست‌ ‌که‌ بنده‌ درك‌ كند ولي‌ شرطش‌ قابليت‌ محل‌ ‌است‌ ‌اگر‌ ‌از‌ قابليت‌ افتاد ديگر موقعيت‌ ندارد. لطف‌ حق‌ ‌با‌ تو

مبحث‌ عدل‌ و نبوت‌ بيان‌ نموده‌ايم‌ ‌که‌ تكليف‌ بمقتضاي‌ عدل‌ و ‌از‌ باب‌ لطف‌ ‌است‌ و ‌اگر‌ ارسال‌ رسل‌ و انزال‌ كتب‌ و جعل‌ تكليف‌ نمي‌بود خلقت‌ بشر لغو

اموال كفّار آمده بودند، با آنان روبرو ساخت و چاره‌اى جز درگيرى نبود و تنها لطف خدا مسلمانان را به پيروزى رساند. سيماى جنگ بدر ترسيمى از جنگ بدر، در آيات

خصوصا با انضمام ركوع بآن كه لطف مخصوصى دارد و آن در هر يك مستقلا نيست بلى اگر سجود را جمع ساجد و صفت ركّع قرار دهيم واجد آن لطف هست و احتياج بتقدير هم ندارد

«اعْبُدُوا اللَّهَ، ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ» 4- دليل و فلسفه‌ى عبادت خداوند، لطف بيكران او به انسان‌هاست. «اعْبُدُوا، أَنْشَأَكُمْ» 5- سرچشمه‌ى آفرينش انسان

براى ورود به بهشت است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ» 2- لطف خدا سريع‌تر از قهر اوست. (در آيه قبل براى دوزخيان حرف «سوف» بكار رفته كه نشانه

دوستى و مهربانى كه سابقه نداشته از مبدء رأفت و رحمت بآنها افاضه شده و از لطف و رحمت خدا بر بندگان است كه وسائل آرامش و آسايش و دلخوشى و سرگرمى و انتظام

جزئیات این ماجرا شرح داده شده، ولی در این آیه، تنها اشاره‌ای از نظر نعمت و لطف خداوند به بنی اسرائیل شده، تا آنها را به پذیرش اسلام، آیین نجات بخش جدید،

يا نيست آن محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم مگر شرف براى جهانيان ولى چون لطف خداوندى شامل حال تو است در هر حال تو را از چشم حسود نگهدارى ميفرمايد و گفته‌اند

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

بى‌كس و بى‌مال بود و فعلا بقدرى متموّل شده كه او را وحيد ميخوانند و باين بيان لطف كلام بر اهل ذوق پوشيده نيست و مقرّر داشتم براى او مالى را كه در تمام ايّام

زيادى از قرآن، خدا و رسول در كنار هم مطرح شده‌اند، از جمله: الف: در هديه و لطف. «أَغْناهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ» «1» ب: در بيعت. «إِنَّ الَّذِينَ يُبايِعُونَكَ

رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: خداوند در قيامت به منّت گذاران، نگاه لطف آميز نمى‌كند. 1- شروع نيكو كافى نيست، اتمام نيكو هم شرط است. «يُنْفِقُونَ

موجودات مربوط به او است كه: مِنَ الْماءِ كُلَّ شَيْ‌ءٍ حَيٍ‌ ذات رحمن، از لطف و رحمت بى‌پايان به بندگان مرحمت فرموده، و به سبب فراوانى آن، قدرش مجهول، و

أَصْحابِهِمْ» «1». تفسير الميزان. «2». تفسير الميزان. جلد 9 - صفحه 272 6- قهر و لطف خداوند زمان بندى حكيمانه دارد، عجله و شتاب ما در آن اثرى ندارد. «فَلا يَسْتَعْجِلُونِ»

موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته

سلوك كنم و در تمام حالات منقاد اوامر الهى هستم. مراد آنست كه بواسطه توفيق و لطف الهى كه شامل حال من شده، از اين صفت مذمومه منزه و مبرا هستم، و اختيار آن نمى‌كنم،

لقب براى تعظيم است مانند آن كه ما مى‌گوئيم يا مصطفى محمد يا مرتضى على ولى لطف كلام در نظريه مذكوره است و در اين آيه جمع بين اسم و لقب و كنيه آنحضرت و منشا

«قَدَّرَ فِيها أَقْواتَها فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ» ما نبوديم و تقاضامان نبود لطف تو ناگفته‌ى ما مى‌شنود 5- همه‌ى موجودات زمينى براى تأمين نيازهاى خود حقّ برابر

بخشيده شوند و سپس رحمت الهى را دريافت كنند، ولى در اين آيه، اصل توجّه به علم و لطف و رحمت الهى است و مغفرت نسبت به عملكرد انسان به طور ضمنى در كلمه‌ «يَعْرُجُ»

«نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا»: مراد این است که خداوند از روی لطف، خوب و خوبتر و خوبترین اعمالشان را به حساب خوبترین کردارشان می‌گیرد و پاداش

متمنّيات حضرت موسى بيان الطاف سابقه خود را نسبت باو فرموده باين تقريب كه لطف ما بتو اختصاص بحال كنونى ندارد دفعه ديگر هم كه از بدو تولّدت تاكنون باشد ما

(با قهر خود) مى‌گيرد. همانا مؤاخذه‌ى او (سخت) دردناك وشديد است. 1- قهر و لطف خداوند، بر طبق يك سنّت پايدار و قانون جاويد است، نه براساس يك امر دفعى و تصادفى

آنها را نموده از اين معنى تعبير بعدم غفلت فرموده كه ملائم با امور خفيه است و لطف و مناسبت اين دو تعبير با اين دو مقام بر جلد 1 صفحه 465 ارباب ذوق و سليقه ادبى

خداوند با آنها كمك نفرمود و مغلوب شدند و كسى نتوانست با آنها كمك كند مگر باز لطف خداوند بدعاى پيغمبر (ص) و ثبات قدم امير المؤمنين (ع) شامل حال آنها شد كه از

دائما در حال دگرگونی است، در حالی که وحی بیانگر حقایق ثابت آسمانی می‌باشد. 3- لطف شعر در بسیاری از موارد در اغراق گوئیها و مبالغه‌های آن است، تا آنجا که گفته‌اند:

هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ‌ ... «6» مراد از «سَلامٌ» در اين آيه، لطف و عنايت ويژه الهى نسبت به بندگان در شب قدر است كه سلامت و رحمت و بركت را به

موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته

خصوصا با انضمام ركوع بآن كه لطف مخصوصى دارد و آن در هر يك مستقلا نيست بلى اگر سجود را جمع ساجد و صفت ركّع قرار دهيم واجد آن لطف هست و احتياج بتقدير هم ندارد

لطفى از سوى خدا به بندگان است. كسانى كه آنان را انكار مى‌كنند، در واقع منكر لطف، رحمت و حكمت الهى‌اند. ما قَدَرُوا اللَّهَ‌ ... 2- به شبهاتى كه القا مى‌شود،

سبحانى اقرار و پرستش او را نمايند. و چون به حال انكار باقى ماندند، لا جرم طريق لطف و توفيق را از ايشان بازداشته، آنها را واگذارد در وادى گمراهى؛ زيرا به سوء

۲۶۹ سوره بقره، (ترجمه) «و هر که را (خداوند) به دانش و حکمت رساند، درباره او لطف و مرحمت بسیار فرموده». شأن نزول و ترجمه این آیه در سوره لقمان گفته شده است

به زندگى دنياست كه متاع زودگذرى بيش نيست. 1- آنچه داريم هنر ما نيست بلكه لطف اوست كه به ما داده است. «أُوتِيتُمْ» 2- آنچه در اختيار ماست چيزى نيست كه به

رويد و نيازى به عجله نيست، زيرا رزق نزد خداوند مقدّر است. «وَ ابْتَغُوا» 5- لطف و فضل خداوند بسيار است ولى انسان بايد براى به دست آوردن آن تلاش كند. «وَ ابْتَغُوا

به اخلاق حميده است، و ذات اقدس سبحانى در كتاب مجيد خود بيان فرموده از راه لطف و مرحمت بر بندگان كه متنبه را تنبه، و مستبصر را بصيرت حاصل گردد. وَ لَقَدْ

جزا و انتقام هر چه از حق صادر شود چون براى انتظام امور خلق و بصلاح آنها است لطف و نعمت است خصوصا براى اهل ايمان از جن و انس پس نبايد منكر هيچ يك از نعم الهى

يُضْلِلِ اللَّهُ‌: و هر كه را فرو گذاد خداى تعالى در وادى ضلالت و خذلان و نظر لطف و توفيق از او باز گيرد به سبب انكار و عناد او با وجود ادله باهره بر طريق حق

الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ» 4- سرچشمه لطف الهى بى‌انتهاست. رزق بى‌حساب، يعنى براى سرچشمه رزق محدوديّتى نيست. «تَرْزُقُ

واگذار مينمائيم و عنايتى بشما نمى‌كنيم مانند كسانيكه فراموش شده باشد عنايت و لطف بآنها و نيز بچشيد عذاب دائم را براى اعماليكه در دنيا نموديد از تكذيب انبيا

واگذار مينمائيم و عنايتى بشما نمى‌كنيم مانند كسانيكه فراموش شده باشد عنايت و لطف بآنها و نيز بچشيد عذاب دائم را براى اعماليكه در دنيا نموديد از تكذيب انبيا

صرطًا سویًّا) ۶- راهنمایى ها و هدایت هاى حضرت ابراهیم(ع) به آزر، همراه با لطف و مهربانى بوده است. (یأبت ... فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا) خطاب «یا أبت» حاکى

ميشود تا مبيّن و واضح ميگردد بر آنها كه قرآن و دين تو حق است آيا كافى نيست لطف خداوند براى ارائه دادن حقانيّت تو كه همه جا حاضر و بر اعمال و احوال شما و

ميشود تا مبيّن و واضح ميگردد بر آنها كه قرآن و دين تو حق است آيا كافى نيست لطف خداوند براى ارائه دادن حقانيّت تو كه همه جا حاضر و بر اعمال و احوال شما و

موانع انفاق و افكار شيطانى، مبارزه كنيد. در برابر ترس از فقر، به ياد فضل و لطف خدا باشيد. «مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلًا ...» 9- هر فكر و توهّمى كه براى شما

يعنى به چه جهت منصرف مى‌شويد از توحيد به شرك. تنبيه: خداوند رحمان از راه لطف و مرحمت براى ارشاد بندگان، به طريق استفهام انكارى فرمايش فرمايد به خطاب عام

إِدْبارَ النُّجُومِ). زیرا عبادت و تسبیح و حمد خدا در دل شب، و در آغاز طلوع فجر، لطف و صفای دیگری دارد، و از تظاهر و ریا دورتر است، و آمادگی روحی برای آن بیشتر

حسادت ما بى‌نتيجه است و خداوند به خاطر اينكه بنده‌ى چشم ديدن نعمتى را ندارد، لطف خود را قطع نمى‌كند و فقط خودمان را رنج مى‌دهيم. 1- پناه بردن به خدا را بايد

تمكين از قبول حق، لكن حق تعالى دور فرموده و رانده است ايشان را از رحمت و لطف و توفيق خود، و مخذول نموده ايشان را به سبب كفر و انكار آنان با وجود آيات دالّه

تهدیداتی نسبت به افراد بی‌ایمان و متکبر و مغرور آمده بود، در اینجا آن را با لطف و مهربانی می‌آمیزد، و آغوش رحمتش را به روی توبه کنندگان می‌گشاید. نخست می‌گوید:

يَشاءُ: بدرستى كه خدا مى‌شنواند و تفهم نمايد بر وجه انتفاع هر كه را مى‌خواهد به لطف و توفيق و هدايت از كسانى كه طالب حق و جوياى هدايت باشند نه جماعتى كه در طريق

در آن خواهند بود. آن (دوزخ) برايشان بس است و خداوند آنان را لعنت كرده (واز لطف خويش دور ساخته) و برايشان عذابى پايدار است. 1- زن و مرد در برابر تكاليف الهى

تنها به جمعيّت و نفرات نيست، بلكه عواملى همچون ايمان و روحيّه‌ى رزمندگان و لطف و تقدير خداوند تعيين كننده است. (كلّ آيه) وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ

خداوند به منحرفان مى‌دهد به خاطر عجز و ناتوانى نيست، بلكه به خاطر رحمت و لطف است تا شايد برگردند. «الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ» «1». تفسير مجمع البيان. «2».

حتّى براى انبيا نيز هست. ما كُنْتَ تَدْرِي‌ ... إِنَّكَ لَتَهْدِي‌ 11- اگر لطف خدا شامل حال انسانى شود، ناآگاه ديروز معلم امروز مى‌شود. ما كُنْتَ تَدْرِي‌

الْمُحْسِنِينَ» جلد 4 - صفحه 180 9- هر كس كه توان علمى و جسمى داشته باشد، مشمول لطف الهى نمى‌شود، بلكه محسن بودن نيز لازم است. «نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ» وَ لَمَّا

السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ» 2- پديده‌ها، هم در پديد آمدن و هم در بقا نيازمند قدرت و لطف خداوند هستند. إِنَّ اللَّهَ يُمْسِكُ السَّماواتِ‌ ... 3- نظم حاكم بر هستى،

رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتاً). خشم الهی به معنی بر چیدن دامنه رحمت و دریغ داشتن لطف از کسانی است که مرتکب اعمال زشتی شده‌اند. و به هر حال «کفرشان چیزی جز زیان

علل الشرايع ص 36- 35، بحار ج 14 ص 93- 92. جلد 10 - صفحه 28 موعظه: اى عزيزان لطف و احسان خداوند سبحان را نسبت به دوستانش ملاحظه نمائيد كه در چه درجه است و

و ستايش غير با ذات سبحانى، لكن به جهت تهيج و تحريك ازدياد اخلاص و تقوى و لطف مر ساير مكلفان را، آن حضرت را به اين كلام مخاطب گردانيد چنانكه در آيه ديگر

الْمُؤْمِنِینَ). تفسیر آیات ۱ - پیامبر(ص)، موظّف به فروتنى و گسترانیدن بال هاى لطف و محبت براى پیروان مؤمن خویش (و اخفض جناحک لمن اتبعک من المؤمنین) ۲ - تبلور

هرگاه (به سوی ما) برگردید ما هم باز می‌گردیم» (وَ إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا). و لطف و رحمت خود را به شما باز می‌گردانیم، و اگر به فساد و برتری جویی گرایید باز

در دستگاه فرعون مجرم شمرده مى شود و مى گریزد; اما در پیشگاه پروردگار مورد لطف قرار گرفته و به دریافت حکمت و رسالت مفتخر مى گردد. ۵ - اعطاى حکمت و دانش به

مَمْنُونٍ»* (پيوسته) همراه است و اين بخاطر آن است كه سرچشمه اين پاداش‌ها، رحمت و لطف بى‌نهايت خدا است. «1». نور، 30. جلد 9 - صفحه 164 ادب در گفتار اين آيه ادب

دوستى و مهربانى كه سابقه نداشته از مبدء رأفت و رحمت بآنها افاضه شده و از لطف و رحمت خدا بر بندگان است كه وسائل آرامش و آسايش و دلخوشى و سرگرمى و انتظام

حور العين‌ و غلمان‌ خدمت‌ گذارند سلام‌ ميكنند احترام‌ ميگذارند خداوند نظر لطف‌ و عنايت‌ بآنها دارد ‌حتي‌ بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ

حور العين‌ و غلمان‌ خدمت‌ گذارند سلام‌ ميكنند احترام‌ ميگذارند خداوند نظر لطف‌ و عنايت‌ بآنها دارد ‌حتي‌ بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ

حور العين‌ و غلمان‌ خدمت‌ گذارند سلام‌ ميكنند احترام‌ ميگذارند خداوند نظر لطف‌ و عنايت‌ بآنها دارد ‌حتي‌ بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ

بينائى خواهد كه رحمت رحمانيه حق را نگرد، كه با وجود كفران بندگان، باز هم لطف و احسان را نسبت به آنان منظور دارد. در علل- صدوق قدس الله سره حضرت صادق از

انواع نعمت‌هاى الهى است. «1» گناهان و ستم‌ها، انسان را از لياقت بهره‌ورى از لطف الهى دور مى‌كند. چنانكه حضرت على عليه السلام در خطبه قاصعه بدان اشاره كرده

واگذار مينمائيم و عنايتى بشما نمى‌كنيم مانند كسانيكه فراموش شده باشد عنايت و لطف بآنها و نيز بچشيد عذاب دائم را براى اعماليكه در دنيا نموديد از تكذيب انبيا

پاداش، قوى‌ترين عامل حركت است. پاداش هفتصد برابر. «وَ اللَّهُ يُضاعِفُ» 6- لطف خداوند، محدوديّت ندارد. «وَ اللَّهُ يُضاعِفُ ... وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ»

فَسَنُيَسِّرُهُ‌: پس زود باشد كه آسانى دهيم او را، يعنى توفيق دهيم و اسباب لطف به او كرامت فرمائيم تا آماده شود، لِلْيُسْرى‌: براى اطاعتى كه آسان‌تر و راحت‌تر

توجّه كردن به مشكلات و بن‌بست‌هاى زندگى و پيدا شدن راه‌حل وروزنه‌هاى اميد به لطف خداوند است. «أَمَّنْ يَهْدِيكُمْ‌- مَنْ يُرْسِلُ» 2- حركت بادها با تدبير اوست

چون خود را مدّعيه و او را مدّعى عليه قلم داد كرده بود و گفته‌اند خدا از باب لطف بحضرت يوسف غيرت را از عزيز سلب فرموده بود تا شر او را از آنحضرت كفايت كند

متمنّيات حضرت موسى بيان الطاف سابقه خود را نسبت باو فرموده باين تقريب كه لطف ما بتو اختصاص بحال كنونى ندارد دفعه ديگر هم كه از بدو تولّدت تاكنون باشد ما

«لِأَهْلِهِ» 6- از حوادث تلخ نهراسيد، چرا كه گاهى از دل حوادث به ظاهر ناگوار، لطف خداوند ظاهر مى‌شود. «إِذْ رَأى‌ ناراً» 7- مرد، متكفّل تأمين رفاه خانواده‌ى

«2» مجمع البيان، ج 4 ص 518. جلد 11 - صفحه 293 تنذير: ذات احديت الهى از راه لطف و مرحمت نسبت به بندگان به تبليغ پيغمبر اعلام فرمايد از وحشت و فزع روز قيامت

تنها، زنان مؤمن مشمول حکم آیه اند. در عین حال، ذکر «المؤمنات» خالى از این لطف نیست که شایسته است مردان مؤمن، با زنان مؤمن ازدواج کنند. ۸ - زنان با عقد ازدواج،

موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته

روى آور بجانب ما و مترس از چيزى همانا تو از آنانيكه در امانى چون در سايه لطف خداوند مهربانى و قمى ره در حديث سابق ذكر فرموده كه پس اقبال فرمود موسى عليه

بايد به فكر رفاه بود. «أَجْمَعِينَ» ديگر يعقوب تاب فراق ندارد. 17- بهترين لطف آن است كه همه را شامل شود. «أَجْمَعِينَ» اذْهَبُوا بِقَمِيصِي هذا فَأَلْقُوهُ

«إِنَّهُ كانَ غَفُوراً رَحِيماً» جلد 6 - صفحه 229 9- بخشش تنها كافى نيست، لطف و رحمت نيز لازم است. «غَفُوراً رَحِيماً» قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ

دوستى و مهربانى كه سابقه نداشته از مبدء رأفت و رحمت بآنها افاضه شده و از لطف و رحمت خدا بر بندگان است كه وسائل آرامش و آسايش و دلخوشى و سرگرمى و انتظام

حور العين‌ و غلمان‌ خدمت‌ گذارند سلام‌ ميكنند احترام‌ ميگذارند خداوند نظر لطف‌ و عنايت‌ بآنها دارد ‌حتي‌ بآنها ميفرمايد يا أَيَّتُهَا النَّفس‌ُ المُطمَئِنَّةُ

ننمودن آنها در آيات بينه و حجج هاديه، حق تعالى آنها را در گمراهى وا مى‌گذارد و لطف خاصه خود را در باره آنان منظور نفرمايد، و اين نهايت خذلان و شقاوت بنده مى‌باشد

ادامه می‌دهند. در پایان آیه به عنوان تهدید مشرکان در عین گشودن راه بازگشت و لطف و عنایت می‌فرماید: «آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است»! (أَلا هُوَ الْعَزِیزُ

«اذْهَبا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا» 7- انكار ولجاجت مردم، مانع لطف خداوند نيست. (پيامبر را براى هدايت آنان مى‌فرستد) «اذْهَبا إِلَى الْقَوْمِ

چرا پيامبر اجازه نداد يهوديانِ هم پيمان، به آنان كمك كنند. ولى خداوند با لطف خود اين دو گروه را از افتادن به دام گناه و فرار از ميدان جنگ درامان نگه داشت

تبليغ است و حساب تنها با ماست. «1». تفسير نمونه. جلد 4 - صفحه 375 1- آنچه از لطف خداوند بر مسلمانان و يا قهر الهى بر كفّار مشاهده مى‌شود، تنها گوشه‌اى از تحقق

موسى (ع ) او را بدرخواست مادرش بازگردانيده شدن موسى (ع ) به دامان مادر به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته

بنابراين واجب است نيكوئى به والدين به اطاعت آنان در آنچه رضاى الهى است. و لطف و مرحمت و بخشش در حق هر دو منظور داشتن هر قدر كه تواند. در كافى- از ابى ولاد

«يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ... وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ» جلد 1 - صفحه 498 9- لطف و رأفت خداوند شامل حال همه‌ى بندگان است. «رَؤُفٌ بِالْعِبادِ» يَوْمَ تَجِدُ

قعر زمين خداوند آنرا بصاحبانش ميرساند همانا خداوند عالم بجزئيّات و داراى لطف و مرحمت بر بندگان و با خبر از احوال آنها است چنانچه قمّى ره نقل نموده كه مراد

مقام عبوديت و امتثال و تقرب بخداوند متعال است و اما خطاب و عتاب براى بروز لطف و ظهور رحمت و تسهيل بر عباد و ارائه طريق سداد بر اهل وداد است كه همه بدانند

و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را (به علّت ضايع كردن امانت) عذاب كند، و لطف خود را بر مردان و زنان با ايمان برگرداند (و توبه‌ى آنان را بپذيرد) كه خداوند

اهتداء و ارشاد، پس حكمت الهى اقتضا نمايد كه آنها را در وادى خذلان گذاشته، نظر لطف را از ايشان بردارد و بر وجه الجاء ايشان را بر ايمان ندارد، زيرا منافى تكليف

با نظام هستى هماهنگ است. 1- ياد گذشته‌ها و ضعف‌هاى انسان و توجّه به قدرت و لطف خداوند، زمينه‌اى است براى تقويت ايمان و عبادت بيشتر. «لَقَدْ خَلَقْنَا» 2-

گروه از خويشان اگر معاند باشند، (پدر، پسر، برادر و فاميل)، چهار نمونه از لطف خود را بيان كرده است: ايمان، امداد، بهشت و رضوان. «الْإِيمانَ‌، أَيَّدَهُمْ‌،

لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ»: تا با سوار شدن بر کشتیها و شکافتن دریاها، فضل و لطف و روزی فراوان خدا را بطلبید. این جمله، عطف بر (لِتَأْکُلوا مِنْهُ ...) است

هيچ چيز بر او پوشيده نيست، پس جزا و سزا خواهد داد. تبصره: خداى تعالى از راه لطف و مرحمت به طريق استفهام، نتيجه اقرار و انكار به معتقدات حقه ايمانيه را فرمايد

آن حضرت ارزانى داشته و موقوف به دعا كردن ما نيست. اما ما را در اين، نفع و لطف و ثواب حاصل آيد. نزد بعضى معنى آنكه: پروردگارا حكم فرما به حكم خود كه حق است

«یدخل» و اسناد فعل به خداوند، مى رساند که مؤمنان با تکریم و اجلال و در سایه لطف و اراده الهى، گام در بهشت مى نهند. ۲- ره یافتن مؤمنان نیک کردار به بهشت، نمودى

ميشود تا مبيّن و واضح ميگردد بر آنها كه قرآن و دين تو حق است آيا كافى نيست لطف خداوند براى ارائه دادن حقانيّت تو كه همه جا حاضر و بر اعمال و احوال شما و

آن است و خداوند قارى اين سوره‌ها و همسايگان و بستگان و دوستان او را مورد لطف قرار مى‌دهد و عرش و كرسى براى او استغفار مى‌كنند. «1» «1». تفسير نمونه. جلد

اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ» «2» با ايمان و تقوا، مسير قهر الهى به لطف و بركت تغيير مى‌يابد. و: «إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا

معناى كلاغ است. «1» انسان‌هاى اوّليه بسيار بى‌تجربه بودند، ولى خداوند دائماً لطف خود را از راه‌هاى گوناگون به انسان سرازير كرده است. امام سجاد عليه السلام

يعنى لوح محفوظ كه جميع كائنات در آن ثبت است تا ملائكه بر آن مطلع شوند؛ اين لطف است بر ايشان. در كشّاف گفته‌ «1». وجه ارتباط و مناسبت اين صفات به اتيان قيات

هدايت، خصوصيت يافته؛ و الّا قرآن در اولين مرحله باعث هدايت، و حق تعالى از راه لطف براى راهنمائى عموم بندگان در هر عصر و زمان نازل فرموده است، منتها گروهى به

نشان می‌دهد که راه توبه حتی برای چنین شکنجه‌گران ستمگری باز است، و این نهایت لطف پروردگار را نسبت به گنهکاران نشان می‌دهد، و ضمنا هشداری است به مردم مکه که

اين طوفان عظيم از آرامش ‍ كامل برخوردارند پرداخته ، و آنها را با يك دنيا لطف و محبت مخاطب ساخته مى گويد: «اى نفس مطمئنه »! (يا ايتها النفس ‍ المطمئنة )

هدايت و ضلالت از سوى خدا است هدايت در لغت به معنى دلالت و راهنمائى تواءم با لطف و دقت است و آنرا به دو شعبه تقسيم كرده اند: «ارائه طريق » و «ايصال به مطلوب

مى‌گردد. 5- غذاى اين ماه، غذاى روح است كه براى رشد معنوى لازم است، نه غذاى جسم. لطف غذاى اين مهمانى، آيات قرآن است كه تلاوت يك آيه آن در ماه رمضان همچون تلاوت

امّت‌هاى پيشين بر آنها تحميل شد، درخواست عفو مى‌شود. در اين آيه انسان تمام مراحل لطف را از خداوند مى‌خواهد: مرحله اوّل عفو است كه محو «1». طه، 126. جلد 1 - صفحه

آيه را به دقت مورد نظر قرار دهد مى بيند) كه هيچ اثرى از آثار رحمت و نشانه لطف و مهر وجود ندارد. قبل از اين هم آياتى بود كه در آنها داستان مؤ اخذه امتهاى

طايفه را: پيغمبران و ائمه هدى و شهداء. تبصره- بدانكه حق تعالى به فضل عميم و لطف عظيم خود در اين آيه اول مؤمنان را وعده فرموده به احسن اماكن تا طباع ايشان

بيرون آيد، زندانيان در مفارقت او جزع و زارى نمودند كه ما به تو انس و الفت و لطف و محبت تو خوشحال بوديم، اكنون چه كنيم؟ يوسف عليه السّلام در حق آنها دعا نمود:

خدا كه بدين سبب مردم بسيارى داخل ايمان شوند. و در روايت است كه به سبب اين لطف و مرحمت آن سرور، هزار نفر از طايفه خزرج مسلمان شدند. بعد از آن سبب اين دو

«برائت» است. «توبه»، از آن جهت كه در اين سوره، بارها از توبه‌ى انسان و بازگشت لطف الهى سخن به ميان آمده است و «برائت»، بدان جهت كه اين سوره با اعلام برائت از

براى وى (إذ قالت ربّ ابن لى عندک بیتًا فى الجنّة) ۴ - بهشت و بودن در جوار لطف خداوند، نهایت آرزو و آرمان معنوى همسر فرعون (آسیه) (إذ قالت ربّ ابن لى عندک

مال‌التجاره و اسب و شترها را در آنجا نگه مى‌دارند. همچنين به قلبى كه محكم و بسته به لطف خدا باشد، رُباط گفته مى‌شود. كلماتِ «ارتباط»، «مربوط» و «رباط» ريشه‌ى واحدى

اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً: و بيان فرمود خداوند مثل قريه را براى كسانى كه به محض لطف، ايشان را مستغرق نعم خود گردانيد، آنها كفران نمايند، و در مقابله شكرگزارى

چون خود را مدّعيه و او را مدّعى عليه قلم داد كرده بود و گفته‌اند خدا از باب لطف بحضرت يوسف غيرت را از عزيز سلب فرموده بود تا شر او را از آنحضرت كفايت كند

مُسَمًّى» 12- درجات در قيامت متفاوت است. هركس فضيلت بيشترى در دنيا كسب كند، لطف بيشترى در آخرت دريافت خواهد كرد. «يُؤْتِ كُلَّ ذِي فَضْلٍ فَضْلَهُ» 13- پيامبران

الْإِیمانُ وَ لکِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِی بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا). این لطف خدا بود که شامل حال تو شد، و این وحی آسمانی بر تو نازل گشت و ایمان به تمام

مَعْدُودَةٍ» «1». تفسير كنزالدقائق. جلد 4 - صفحه 26 4- تأخير در عذاب، نشانه‌ى لطف خداست، نه دليل ضعف خدا. پس آن را مسخره نكنيم. وَ لَئِنْ أَخَّرْنا ... لَيَقُولُنَّ

«على» قرار گرفت، توبه‌ى خداوند قلمداد مى‌گردد، مانند آيه‌ى فوق يعنى خداوند لطف خودش را بر بنده باز گرداند. در اينكه مخاطب‌ «اهْبِطا» چه كسانى هستند، مى‌توان

شديد از اين‌كه قبل از نجوايتان صدقه دهيد؟ پس اكنون كه صدقه نداديد و خدا هم لطف خود را بر شما بازگرداند، نماز به پا داريد و زكات بپردازيد و خدا و رسولش را

مردم‌ ‌در‌ خيابانها و مراكز فحشاء چه‌ ميكنند ‌تا‌ ‌به‌ نتيجه عاقبتش‌ برسند. لطف‌ حق‌ ‌با‌ تو مداراها كند ] (آیه 4)- و از آنجا که انسان برای هدف بزرگی آفریده

فرياد و ناله ‌آنها‌ بلند مي‌شود. (حَتّي‌ إِذا أَخَذنا مُترَفِيهِم‌). [شعر] لطف‌ حق‌ ‌با‌ تو مداراها كند ] (آیه 64)- اما آنها در این غفلت و بی‌خبری همچنان

حرام و مشتبه و زنا ادامه مى‌يابد. «شارِكْهُمْ» 7- هر آزادى و اختيارى نشان لطف الهى نيست، گاهى قدرت مانور، نوعى قهر الهى است. «اسْتَفْزِزْ أَجْلِبْ‌ شارِكْهُمْ‌

گناهكار باشد، زيرا شخص با ايمان به خاطر توبه‌اى كه پس از گناه مى‌كند، مورد لطف قرار گرفته و مشمول شفاعت واقع مى‌شود. «1» 1- تسليم بى‌چون و چرا بودن، در برابر