سوره الروم

سوره العنكبوت	سوره الروم	سوره لقمان
شماره کتابت : ٣٠ جزء : نزول ترتيب نزول : ٨٤ محل نزول : مكه اطلاعات آماری تعداد آیات : ٦٠ تعداد کلمات : ٩١٩ تعداد حروف :

در حال بارگیری... آتَيْتُم آتَيْنَاهُم آثَار آمَنُوا آيَاتِه أَثَارُوا أَجَل أَجْرَمُوا أَدْنَى أَذَاقَهُم أَذَقْنَا أَرْسَلْنَا أَزْوَاجا أَسَاءُوا أَشَدّ أَصَاب أَضَل أَقِيمُوا أَلْسِنَتِکُم أَلْوَانِکُم أَمّا أَمْوَال أَنْت أَنْزَلْنَا أَنْفُسَهُم أَنْفُسَکُم أَنْفُسِهِم أَنْفُسِکُم أَهْوَاءَهُم أَهْوَن أَيْدِي أَيْدِيهِم أَيْمَانُکُم أَکْثَر أَکْثَرُهُم أُوتُوا إِلَيْهَا إِنّه ابْتِغَاؤُکُم ابْن اتّبَع اتّقُوه اخْتِلاَف الدّعَاء الدّنْيَا الدّين الرّحِيم الرّزْق الرّوم الرّيَاح السّاعَة السّبِيل السّمَاء السّمَاوَات السّوءَى الصّالِحَات الصّلاَة الصّم اللّه الم النّاس النّهَار الّتِي الْآخِرَة الْآيَات الْأَرْض الْأَعْلَى الْأَمْر الْإِيمَان الْبَحْر الْبَرّ الْبَرْق الْبَعْث الْحَمْد الْحَي الْحَيَاة الْحَکِيم الْخَلْق الْعَذَاب الْعَزِيز الْعَلِيم الْعُمْي الْعِلْم الْفَسَاد الْفُلْک الْقَدِير الْقَيّم الْقُرْآن الْقُرْبَى الْمَثَل الْمَوْتَى الْمَيّت الْمُؤْمِنُون الْمُؤْمِنِين الْمُجْرِمُون الْمُشْرِکِين الْمُضْعِفُون الْمُفْلِحُون الْمِسْکِين الْوَدْق الْکَافِرِين بَشَر بَعْدِه بَعْض بَيْنَهُمَا بَيْنَکُم بِآيَات بِآيَاتِنَا بِآيَة بِأَمْرِه بِاللّيْل بِالْبَيّنَات بِالْحَق بِرَبّهِم بِشُرَکَائِهِم بِضْع بِغَيْر بِلِقَاء بِنَصْر بِهَادِي تَبْدِيل تَخَافُونَهُم تَخْرُجُون تَشْکُرُون تَعَالَى تَعْلَمُون تَقُوم تَنْتَشِرُون تَکُونُوا تُخْرَجُون تُرَاب تُرِيدُون تُرْجَعُون تُسْمِع تُصِبْهُم تُصْبِحُون تُظْهِرُون تُمْسُون جَاءَتْهُم جَعَل جِئْتَهُم حَق حَقّا حَقّه حَنِيفا حِزْب حِين خَلَق خَلَقَکُم خَلْق خَوْفا خَيْر خِلاَلِه دَعَاکُم دَعَوْا دَعْوَة دِينَهُم ذَا ذٰلِکُم رَبّهُم رَبّهِم رَحْمَة رَحْمَتِه رَزَقَکُم رَزَقْنَاکُم رَوْضَة رُسُلا رُسُلُهُم رِبًا رِيحا زَکَاة سَاعَة سَحَابا سَوَاء سَيَغْلِبُون سَيّئَة سُبْحَانَه سُلْطَانا سِنِين سِيرُوا شَيْء شَيْبَة شُرَکَاء شُرَکَائِهِم شُرَکَائِکُم شُفَعَاء شِيَعا صَالِحا ضَرَب ضَرَبْنَا ضَعْف ضَعْفا ضَلاَلَتِهِم ضُرّ طَمَعا ظَاهِرا ظَلَمُوا ظَهَر عَاقِبَة عَشِيّا عَلَيْه عَلَيْهَا عَمَرُوهَا عَمِل عَمِلُوا عِبَادِه عِلْم غَافِلُون غَلَبِهِم غُلِبَت فَآت فَأَقِم فَأَنْتُم فَإِنّک فَاصْبِر فَانْتَقَمْنَا فَانْظُر فَانْظُرُوا فَتَرَى فَتَمَتّعُوا فَتُثِير فَجَاءُوهُم فَرَأَوْه فَرِحُوا فَرِحُون فَرِيق فَرّقُوا فَسَوْف فَسُبْحَان فَضْلِه فَطَر فَعَلَيْه فَلِأَنْفُسِهِم فَهُم فَهُو فَهٰذَا فَيَبْسُطُه فَيَنْظُرُوا فَيَوْمَئِذ فَيُحْيِي فِطْرَة قَال قَانِتُون قَبْلِه قَبْلِهِم قَبْلِک قَدِير قَدّمَت قَوْمِهِم قُل قُلُوب قُوّة لَآيَات لَبِثُوا لَبِثْتُم لَدَيْهِم لَظَلّوا لَعَلّهُم لَعَلّکُم لَمُبْلِسِين لَمُحْيِي لَيَقُولَن لَکَافِرُون لِتَبْتَغُوا لِتَجْرِي لِتَسْکُنُوا لِخَلْق لِقَاء لِقَوْم لِلدّين لِلنّاس لِلّذِين لِلّه لِلْعَالِمِين لِيَجْزِي لِيَرْبُو لِيَظْلِمَهُم لِيَکْفُرُوا لِيُذِيقَهُم لِيُذِيقَکُم لٰکِنّکُم مَاء مَثَل مَثَلا مَرَدّ مَس مَعْذِرَتُهُم مَلَکَت مَنَامُکُم مَوَدّة مَوْتِهَا مُبَشّرَات مُبْطِلُون مُحْضَرُون مُدْبِرِين مُسَمًّى مُسْلِمُون مُشْرِکِين مُصْفَرّا مُنِيبِين نَاصِرِين نَصْر نُفَصّل هَل وَجْه وَجْهَک وَعْد وَعْدَه وَلّوْا يَأْتِي يَبْدَأ يَبْسُط يَتَفَرّقُون يَتَفَکّرُوا يَتَفَکّرُون يَتَکَلّم يَجْعَلُه يَخْرُج يَخْلُق يَرَوْا يَرْبُو يَرْجِعُون يَسِيرُوا يَسْتَبْشِرُون يَسْتَخِفّنّک يَسْتَهْزِءُون يَسْمَعُون يَشَاء يَصّدّعُون يَطْبَع يَظْلِمُون يَعْقِلُون يَعْلَمُون يَفْرَح يَفْعَل يَقْدِر يَقْنَطُون يَمْهَدُون يَنْصُر يَنْفَع يَهْدِي يَوْم يَوْمَئِذ يَکُن يَکْفُرُون يُؤْفَکُون يُؤْمِن يُؤْمِنُون يُبْلِس يُحِب يُحْبَرُون يُحْيِي يُحْيِيکُم يُخْرِج يُخْلِف يُرِيدُون يُرِيکُم يُرْسِل يُسْتَعْتَبُون يُشْرِکُون يُعِيدُه يُقْسِم يُمِيتُکُم يُنَزّل يُوقِنُون کَافِرِين کَثِيرا کَخِيفَتِکُم کَذّبُوا کَذٰلِک کَسَبَت کَفَر کَفَرُوا کُفْرُه کِتَاب کِسَفا

لیست آیات ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠ ٣١ ٣٢ ٣٣ ٣٤ ٣٥ ٣٦ ٣٧ ٣٨ ٣٩ ٤٠ ٤١ ٤٢ ٤٣ ٤٤ ٤٥ ٤٦ ٤٧ ٤٨ ٤٩ ٥٠ ٥١ ٥٢ ٥٣ ٥٤ ٥٥ ٥٦ ٥٧ ٥٨ ٥٩ ٦٠

متن سوره

بِسمِ اللَّهِ الرَّحمٰنِ الرَّحيمِ الم (١)

الم.

غُلِبَتِ الرّومُ (٢)

رومیان شکست خوردند:

فى أَدنَى الأَرضِ وَ هُم مِن بَعدِ غَلَبِهِم سَيَغلِبونَ (٣)

در نزدیکترین سرزمین (به مکه). و (اما) بعد از شکستشان، به زودی پیروز خواهند گردید؛

فى بِضعِ سِنينَ لِلَّهِ الأَمرُ مِن قَبلُ وَ مِن بَعدُ وَ يَومَئِذٍ يَفرَحُ المُؤمِنونَ (٤)

در ظرف چند سالی. هر کار، فرمان و چیزی -از گذشته و آینده- تنها از خداست و در چنان روزی است که مؤمنان شاد می‌گردند،

بِنَصرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَن يَشاءُ وَ هُوَ العَزيزُ الرَّحيمُ (٥)

به یاری خدا. (و او) کسی را که بخواهد یاری می‌کند و او عزیز رحمتگر بر ویژگان است.

وَعدَ اللَّهِ لا يُخلِفُ اللَّهُ وَعدَهُ وَ لٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (٦)

وعده‌ی (یاری) خدا را (بپذیر). خدا وعده‌اش را خلاف نمی‌کند ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.

يَعلَمونَ ظٰهِرًا مِنَ الحَيوٰةِ الدُّنيا وَ هُم عَنِ الإخِرَةِ هُم غٰفِلونَ (٧)

از زندگی دنیا (تنها) ظاهری (ناچیز) را می‌دانند، حال آنکه ایشان از آخرت، (هم)اینان غافلانند.

أَوَلَم يَتَفَكَّروا فى أَنفُسِهِم ما خَلَقَ اللَّهُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضَ وَ ما بَينَهُما إِلّا بِالحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّى وَ إِنَّ كَثيرًا مِنَ النّاسِ بِلِقائِ رَبِّهِم لَكٰفِرونَ (٨)

آیا و در خودهاشان اندیشه‌نکرده‌اند؟ (که) خدا آسمان‌ها و زمین و آنچه را که میان آن دو است، جز به تمامی حق و برای سررسیدی یاد شده [:معین] نیافریده است؟ و بی‌گمان بسیاری از مردمان به لقای پروردگارشان سخت کافرند.

أَوَلَم يَسيروا فِى الأَرضِ فَيَنظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلِهِم كانوا أَشَدَّ مِنهُم قُوَّةً وَ أَثارُوا الأَرضَ وَ عَمَروها أَكثَرَ مِمّا عَمَروها وَ جاءَتهُم رُسُلُهُم بِالبَيِّنٰتِ فَما كانَ اللَّهُ لِيَظلِمَهُم وَ لٰكِن كانوا أَنفُسَهُم يَظلِمونَ (٩)

آیا و در زمین نگردیده‌اند تا ببینند فرجام کسانی را که پیش از آنان بودند، چگونه بوده است‌؟ آنان بس نیرومندتر از اینان بودند و زمین را زیر و زبر کردند و بیش از آنچه آنها آبادش کردند آن را آباد ساختند و پیامبرانشان دلایل آشکار را برایشان آوردند. پس خدا (هرگز و هیچ گاه) بر آن نبوده است که بدیشان ستم کند، لیکن ایشان بر خودهاشان ستم می‌کرده‌اند.

ثُمَّ كانَ عٰقِبَةَ الَّذينَ أَسٰـُٔوا السّوأىٰ أَن كَذَّبوا بِـٔايٰتِ اللَّهِ وَ كانوا بِها يَستَهزِءونَ (١٠)

سپس فرجام کسانی که بد را بدترین کردند، این بود که با آیات خدا (همان‌ها و خدا را) تکذیب کردند، در حالی‌که آنها را همواره به مسخره می‌گرفته‌اند.

اللَّهُ يَبدَؤُا۟ الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ ثُمَّ إِلَيهِ تُرجَعونَ (١١)

خدا آفرینش را آغاز و سپس آن را تجدید می‌کند. سپس تنها سوی او بازگردانیده می‌شوید.

وَ يَومَ تَقومُ السّاعَةُ يُبلِسُ المُجرِمونَ (١٢)

و روزی که ساعت [:قیامت] بر پا شود، مجرمان (از بد حادثه) بسی اندوهگین می‌گردند.

وَ لَم يَكُن لَهُم مِن شُرَكائِهِم شُفَعٰؤُا۟ وَ كانوا بِشُرَكائِهِم كٰفِرينَ (١٣)

و برایشان از شریکانشان شفیعانی نبوده و خودشان (نیز) به شریکانشان (در عمق فطری و عقلانی از) کافران بوده‌اند.

وَ يَومَ تَقومُ السّاعَةُ يَومَئِذٍ يَتَفَرَّقونَ (١٤)

و روزی که رستاخیز بر پا گردد، در آن هنگام (و هنگامه) پراکنده می‌شوند.

فَأَمَّا الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فَهُم فى رَوضَةٍ يُحبَرونَ (١٥)

پس اما کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند. در نتیجه آنان در باغستانی (فرح‌بخش) با پیامدی خوشایند خواهند بود.

وَ أَمَّا الَّذينَ كَفَروا وَ كَذَّبوا بِـٔايٰتِنا وَ لِقائِ الإخِرَةِ فَأُولٰئِكَ فِى العَذابِ مُحضَرونَ (١٦)

و اما کسانی که کافر شدند و آیاتمان و دیدار آخرت را تکذیب کردند آنان در عذاب حاضرشدگانند.

فَسُبحٰنَ اللَّهِ حينَ تُمسونَ وَ حينَ تُصبِحونَ (١٧)

پس خدا را تسبیح (گویید)، آن‌گاه که به عصر در می‌آیید و آن‌گاه که به بامداد در می‌شوید.

وَ لَهُ الحَمدُ فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ عَشِيًّا وَ حينَ تُظهِرونَ (١٨)

و هر ستایشی در آسمان‌ها و زمین برای اوست، و (نیز) در شامگاهان و وقتی که به نیمروز می‌رسید (ستایش ویژه‌ی اوست).

يُخرِجُ الحَىَّ مِنَ المَيِّتِ وَ يُخرِجُ المَيِّتَ مِنَ الحَىِّ وَ يُحىِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها وَ كَذٰلِكَ تُخرَجونَ (١٩)

زنده را از مرده بیرون می‌آورد و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و زمین را پس از مرگش زنده می‌سازد. و بدین گونه (از گورهایتان) بیرون آورده می‌شوید.

وَ مِن إيٰتِهِ أَن خَلَقَكُم مِن تُرابٍ ثُمَّ إِذا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرونَ (٢٠)

و از نشانه‌های اوست که شما را از خاک آفرید؛ سپس به ناگاه شما بشری هستید که (به هر سویی) پراکنده می‌شوید .

وَ مِن إيٰتِهِ أَن خَلَقَ لَكُم مِن أَنفُسِكُم أَزوٰجًا لِتَسكُنوا إِلَيها وَ جَعَلَ بَينَكُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِقَومٍ يَتَفَكَّرونَ (٢١)

و از نشانه‌های اوست که از جنس خودتان همسرانی برایتان آفرید، تا بدان‌ها آرام گیرید و میانتان دوستی و رحمتی نهاد. به‌راستی در این (رحمت‌ها) برای مردمی که می‌اندیشند بی‌گمان نشانه‌هایی است.

وَ مِن إيٰتِهِ خَلقُ السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ اختِلٰفُ أَلسِنَتِكُم وَ أَلوٰنِكُم إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِلعٰلِمينَ (٢٢)

و از نشانه‌های (قدرت و رحمت) او آفرینش آسمان‌ها و زمین و اختلاف زبان‌ها و رنگ‌های شماست. بی‌گمان در این (امر نیز) برای جهانیان همواره نشانه‌هایی است.

وَ مِن إيٰتِهِ مَنامُكُم بِالَّيلِ وَ النَّهارِ وَ ابتِغاؤُكُم مِن فَضلِهِ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِقَومٍ يَسمَعونَ (٢٣)

و از نشانه‌های او خواب شما در شب و روز و جستجوی شما از افزون‌بخشی اوست. در این (رحمت‌ها) برای مردمی که (با گوش دل سخنان حق را) می‌شنوند، نشانه‌هایی است.

وَ مِن إيٰتِهِ يُريكُمُ البَرقَ خَوفًا وَ طَمَعًا وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ ماءً فَيُحيۦ بِهِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِقَومٍ يَعقِلونَ (٢٤)

و از نشانه‌های اوست (که) برق را برای شما بیم‌آور و امیدبخش می‌نمایاند و از آسمان به‌تدریج آبی فرو می‌فرستد. پس با آن، زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. به‌راستی در این (نعمت‌ها) برای مردمی که خردورزی می‌کنند، به‌درستی نشانه‌هایی است.

وَ مِن إيٰتِهِ أَن تَقومَ السَّماءُ وَ الأَرضُ بِأَمرِهِ ثُمَّ إِذا دَعاكُم دَعوَةً مِنَ الأَرضِ إِذا أَنتُم تَخرُجونَ (٢٥)

و از نشانه‌های اوست که آسمان و زمین به فرمانش بر پایند. پس چون شما را از زمین یکباره فراخواند، به ناگاه از (درون) زمین برون می‌شوید.

وَ لَهُ مَن فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ كُلٌّ لَهُ قٰنِتونَ (٢٦)

و هر که در آسمان‌ها و زمین است تنها برای اوست‌؛ همه برای او خاشع (و فرمانبردار)ند.

وَ هُوَ الَّذى يَبدَؤُا۟ الخَلقَ ثُمَّ يُعيدُهُ وَ هُوَ أَهوَنُ عَلَيهِ وَ لَهُ المَثَلُ الأَعلىٰ فِى السَّمٰوٰتِ وَ الأَرضِ وَ هُوَ العَزيزُ الحَكيمُ (٢٧)

و اوست کسی که آفرینش را آغاز می‌کند و باز آن را تجدید می‌نماید؛ و این تجدید بر او آسان‌تر (از آغاز) است و در آسمان‌ها و زمین والاترین نماینده از اوست و (هم) اوست عزیز حکیم.

ضَرَبَ لَكُم مَثَلًا مِن أَنفُسِكُم هَل لَكُم مِن ما مَلَكَت أَيمٰنُكُم مِن شُرَكاءَ فى ما رَزَقنٰكُم فَأَنتُم فيهِ سَواءٌ تَخافونَهُم كَخيفَتِكُم أَنفُسَكُم كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الإيٰتِ لِقَومٍ يَعقِلونَ (٢٨)

(خدا) برایتان از خودتان مَثَلی زده است: آیا در آنچه به شما روزی داده‌ایم هیچ شریکانی از بردگانتان دارید؟ پس (آیا) در آن با هم برابرید، حال آنکه همان‌گونه که شما از یکدیگر بیم دارید، از آنها (هم) هراسانید؟ این‌گونه آیات خود را برای گروهی که می‌اندیشند، جدا سازی می‌کنیم.

بَلِ اتَّبَعَ الَّذينَ ظَلَموا أَهواءَهُم بِغَيرِ عِلمٍ فَمَن يَهدى مَن أَضَلَّ اللَّهُ وَ ما لَهُم مِن نٰصِرينَ (٢٩)

بلکه کسانی که ستم کردند، بدون هیچ‌گونه دانایی، هوس‌های خود را پیروی نمودند. پس آن کس را که خدا گمراه کرده، چه کسی هدایت می‌کند؟ و برای آنان هیچ یاورانی نخواهد بود.

فَأَقِم وَجهَكَ لِلدّينِ حَنيفًا فِطرَتَ اللَّهِ الَّتى فَطَرَ النّاسَ عَلَيها لا تَبديلَ لِخَلقِ اللَّهِ ذٰلِكَ الدّينُ القَيِّمُ وَ لٰكِنَّ أَكثَرَ النّاسِ لا يَعلَمونَ (٣٠)

پس چهره‌ی (انسانی) خود را به حالِ رویگردانی از هر باطلی برای دین به پادار؛ فطرت و سرشت خداساخته(ای) را که مردم را بر پایه‌ی آن (استوار) ساخت. هرگز تبدیلی برای (این) آفریده‌ی (ویژه‌ی) خدا نیست. این (همان) دین پر ارزشِ استوارِ پای‌برجاست ولی بیشتر مردمان نمی‌دانند.

مُنيبينَ إِلَيهِ وَ اتَّقوهُ وَ أَقيمُوا الصَّلوٰةَ وَ لا تَكونوا مِنَ المُشرِكينَ (٣١)

(به پا داشتن چهر‌ه‌ی فطرت) در حالی (است) که مکرر سویش باز می‌گردید، و از او پروا کنید و نماز را بر پا دارید و از مشرکان مباشید؛

مِنَ الَّذينَ فَرَّقوا دينَهُم وَ كانوا شِيَعًا كُلُّ حِزبٍ بِما لَدَيهِم فَرِحونَ (٣٢)

از کسانی که دین خود را گسیخته کردند و پیروانی گوناگون (از ناکسان) بوده‌اند. هر حزبی [:گروه هماهنگی] بدانچه نزدشان هست دل‌خوشند.

وَ إِذا مَسَّ النّاسَ ضُرٌّ دَعَوا رَبَّهُم مُنيبينَ إِلَيهِ ثُمَّ إِذا أَذاقَهُم مِنهُ رَحمَةً إِذا فَريقٌ مِنهُم بِرَبِّهِم يُشرِكونَ (٣٣)

و هنگامی که مردمان را زیانی در رسد، پروردگارشان را - در حالی که به درگاه او برگشت می‌کنند - می‌خوانند. سپس آن‌گاه که از خود رحمتی به آنان چشاند، به ناگاه دسته‌ای از ایشان با پروردگارشان شریک برمی‌گیرند،

لِيَكفُروا بِما إتَينٰهُم فَتَمَتَّعوا فَسَوفَ تَعلَمونَ (٣٤)

تا به آنچه به آنها عطا کرده‌ایم کافر شوند. (بگو:) «پس (از نعمت‌های خدا) برخوردار شوید؛ پس در آینده‌ای دور خواهید دانست.»

أَم أَنزَلنا عَلَيهِم سُلطٰنًا فَهُوَ يَتَكَلَّمُ بِما كانوا بِهِ يُشرِكونَ (٣٥)

یا بر آنان سلطه‌ای فرود آوردیم که به آنچه به آن (با خدا) شرک می‌ورزیده‌اند سخن می‌گوید.

وَ إِذا أَذَقنَا النّاسَ رَحمَةً فَرِحوا بِها وَ إِن تُصِبهُم سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَت أَيديهِم إِذا هُم يَقنَطونَ (٣٦)

و هنگامی که مردم را رحمتی بچشانیم، بدان شاد(کام) می‌گردند؛ و چون به (سزای) آنچه با دستاوردشان پیش فرستاده‌اند، صدمه‌ای بدیشان در رسد، به ناگاه نومید می‌شوند.

أَوَلَم يَرَوا أَنَّ اللَّهَ يَبسُطُ الرِّزقَ لِمَن يَشاءُ وَ يَقدِرُ إِنَّ فى ذٰلِكَ لَإيٰتٍ لِقَومٍ يُؤمِنونَ (٣٧)

آیا و ندیدند که همواره خدا روزی را برای هر کس بخواهد فراخ می‌گرداند و (یا) تنگ می‌کند؟ بی‌گمان در این (جریان) برای گروهی که ایمان می‌آورند نشانه‌هاست.

فَـٔاتِ ذَا القُربىٰ حَقَّهُ وَ المِسكينَ وَ ابنَ السَّبيلِ ذٰلِكَ خَيرٌ لِلَّذينَ يُريدونَ وَجهَ اللَّهِ وَ أُولٰئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (٣٨)

پس حق خویشاوند نزدیکتر را و (حق) تنگدست و در راه مانده را بده. این (انفاق) برای کسانی که خواهان خشنودی خدایند خوب و خوب‌تر است و ایشان، (هم)اینان رستگارکنندگانند.

وَ ما إتَيتُم مِن رِبًا لِيَربُوَا۟ فى أَموٰلِ النّاسِ فَلا يَربوا عِندَ اللَّهِ وَ ما إتَيتُم مِن زَكوٰةٍ تُريدونَ وَجهَ اللَّهِ فَأُولٰئِكَ هُمُ المُضعِفونَ (٣٩)

و آنچه از ربا دادید تا در اموال مردمان (سود و) افزایشی کند، نزد خدا فزونی ندارد و (اما) آنچه را از زکات - در حالی که خشنودی خدا را خواستارید - دادید، ایشان، (هم)اینان فزونی‌دهندگانند.

اللَّهُ الَّذى خَلَقَكُم ثُمَّ رَزَقَكُم ثُمَّ يُميتُكُم ثُمَّ يُحييكُم هَل مِن شُرَكائِكُم مَن يَفعَلُ مِن ذٰلِكُم مِن شَيءٍ سُبحٰنَهُ وَ تَعٰلىٰ عَمّا يُشرِكونَ (٤٠)

خدا که شما را آفرید، سپس به شما روزی داد، سپس شما را می‌میراند، سپس شما را زنده می‌گرداند؛ آیا در میان شریکانتان هرگز کسی هست که هیچ کاری از این (قبیل) کند؟ او منزّه و برتر است از آنچه (با وی) شریک می‌گردانند.

ظَهَرَ الفَسادُ فِى البَرِّ وَ البَحرِ بِما كَسَبَت أَيدِى النّاسِ لِيُذيقَهُم بَعضَ الَّذى عَمِلوا لَعَلَّهُم يَرجِعونَ (٤١)

با دستاوردهای مردم، فساد در خشکی و دریا نمودار شد، تا (خدا) بعضی از آنچه را که کرده‌اند به آنان بچشاند، شاید باز گردند.

قُل سيروا فِى الأَرضِ فَانظُروا كَيفَ كانَ عٰقِبَةُ الَّذينَ مِن قَبلُ كانَ أَكثَرُهُم مُشرِكينَ (٤٢)

بگو: «در زمین بگردید. پس بنگرید فرجام کسانی که از پیش بودند چگونه بوده است. (آنان) بیشترشان مشرکان بوده‌اند.»

فَأَقِم وَجهَكَ لِلدّينِ القَيِّمِ مِن قَبلِ أَن يَأتِىَ يَومٌ لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ يَومَئِذٍ يَصَّدَّعونَ (٤٣)

پس برای دینِ پرارزشِ به‌پاخاسته‌ی پایدار، چهرة (فطری و عقلانی)‌ات را به پادار؛ پیش از آنکه روزی فرا رسد که از جانب خدا هرگز برگشتی ندارد. در آن روز (مردم) از پیوندهای سختشان - و از یکدیگر- به سختی از هم گسسته می‌گردند.

مَن كَفَرَ فَعَلَيهِ كُفرُهُ وَ مَن عَمِلَ صٰلِحًا فَلِأَنفُسِهِم يَمهَدونَ (٤٤)

هر کس کفر ورزد، کفرش به زیان خود اوست و کسانی که کار شایسته‌ای کنند، به سود خودهاشان (گهواره‌وار) آماده می‌سازند.

لِيَجزِىَ الَّذينَ إمَنوا وَ عَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ مِن فَضلِهِ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الكٰفِرينَ (٤٥)

تا (خدا) کسانی را که ایمان آورده و کارهای شایسته(ی ایمانشان) کرده‌اند، از فضل خویش پاداش دهد. او بی‌گمان کافران را دوست نمی‌دارد.

وَ مِن إيٰتِهِ أَن يُرسِلَ الرِّياحَ مُبَشِّرٰتٍ وَ لِيُذيقَكُم مِن رَحمَتِهِ وَ لِتَجرِىَ الفُلكُ بِأَمرِهِ وَ لِتَبتَغوا مِن فَضلِهِ وَ لَعَلَّكُم تَشكُرونَ (٤٦)

و از نشانه‌های اوست که بادها را - در حالی‌که بشارت‌آورند - می‌فرستد و تا بخشی از رحمتش را به شما بچشاند و تا کشتی به فرمانش روان گردد و تا از فضل او (روزی) بجویید و شاید شما سپاسگزاری کنید.

وَ لَقَد أَرسَلنا مِن قَبلِكَ رُسُلًا إِلىٰ قَومِهِم فَجاءوهُم بِالبَيِّنٰتِ فَانتَقَمنا مِنَ الَّذينَ أَجرَموا وَ كانَ حَقًّا عَلَينا نَصرُ المُؤمِنينَ (٤٧)

و به‌راستی، پیش از تو فرستادگانی را سوی قومشان به‌درستی گسیل داشتیم، پس دلایل آشکار برایشان آوردند. پس از کسانی که مرتکب جرم شدند انتقام گرفتیم. و یاری کردن مؤمنان بر عهده‌ی ما حقی (ثابت) بوده است.

اللَّهُ الَّذى يُرسِلُ الرِّيٰحَ فَتُثيرُ سَحابًا فَيَبسُطُهُ فِى السَّماءِ كَيفَ يَشاءُ وَ يَجعَلُهُ كِسَفًا فَتَرَى الوَدقَ يَخرُجُ مِن خِلٰلِهِ فَإِذا أَصابَ بِهِ مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ إِذا هُم يَستَبشِرونَ (٤٨)

خداست که بادها را می‌فرستد، پس ابری بر می‌انگیزد، پس آن را در آسمان - هر گونه بخواهد - می‌گستراند و انبوهش می‌گرداند. پس می‌بینی دانه‌های باران از لابه‌لای آن بیرون می‌آید. پس چون آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، رسانید، به ناگاه آنان (از آن رحمت) نوید می‌طلبند؛

وَ إِن كانوا مِن قَبلِ أَن يُنَزَّلَ عَلَيهِم مِن قَبلِهِ لَمُبلِسينَ (٤٩)

گر چه پیش از آنکه بر (سر و سامان)شان فرو ریزد، پیش از آن، ناامید و مأیوس بوده‌اند.

فَانظُر إِلىٰ إثٰرِ رَحمَتِ اللَّهِ كَيفَ يُحىِ الأَرضَ بَعدَ مَوتِها إِنَّ ذٰلِكَ لَمُحىِ المَوتىٰ وَ هُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيءٍ قَديرٌ (٥٠)

پس به پیامدهای رحمت خدا بنگر (که) چگونه زمین را پس از مرگش زنده می‌گرداند. این (خدای توانا) بی‌گمان مردگان را به‌راستی زنده می‌گرداند و او بر هر چیزی بسی تواناست.

وَ لَئِن أَرسَلنا ريحًا فَرَأَوهُ مُصفَرًّا لَظَلّوا مِن بَعدِهِ يَكفُرونَ (٥١)

و اگر بی‌چون بادی (آفت‌زا) بفرستیم، پس آن را بسی زرد ببینند (مأیوس شده)، پس از آن بی‌گمان کفران و کفر می‌ورزند.

فَإِنَّكَ لا تُسمِعُ المَوتىٰ وَ لا تُسمِعُ الصُّمَّ الدُّعاءَ إِذا وَلَّوا مُدبِرينَ (٥٢)

پس در حقیقت، تو نمی‌توانی صدای خود را به گوش مردگان برسانی و نه (می‌توانی) صدایت را به گوش کران برسانی، هنگامی‌که پشت‌کنان روی بر می‌گردانند.

وَ ما أَنتَ بِهٰدِ العُمىِ عَن ضَلٰلَتِهِم إِن تُسمِعُ إِلّا مَن يُؤمِنُ بِـٔايٰتِنا فَهُم مُسلِمونَ (٥٣)

و تو کوران را از گمراهیشان راهنما نیستی. تو سخنت را نمی‌رسانی مگر به گوش کسانی که به آیاتمان ایمان می‌آورند، پس (در برابر حق) تسلیمند.

اللَّهُ الَّذى خَلَقَكُم مِن ضَعفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ ضَعفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ قُوَّةٍ ضَعفًا وَ شَيبَةً يَخلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ العَليمُ القَديرُ (٥٤)

خدا کسی است که شما را از (حال) ناتوانایی(تان) آفرید. سپس از ناتوانی، توانی (به شما) بخشید. سپس بعد از توانایی، ناتوانی و پیری‌ای داد. (او) هر چه بخواهد می‌آفریند و هم اوست بس دانای بسیار توانا.

وَ يَومَ تَقومُ السّاعَةُ يُقسِمُ المُجرِمونَ ما لَبِثوا غَيرَ ساعَةٍ كَذٰلِكَ كانوا يُؤفَكونَ (٥٥)

و روزی که ساعت [:قیامت] بر پا شود، مجرمان سوگند یاد می‌کنند (که) جز ساعتی (بیش) درنگ نکرده‌اند. (در دنیا هم) این گونه به دروغ کشانیده می‌شده‌اند.

وَ قالَ الَّذينَ أوتُوا العِلمَ وَ الإيمٰنَ لَقَد لَبِثتُم فى كِتٰبِ اللَّهِ إِلىٰ يَومِ البَعثِ فَهٰذا يَومُ البَعثِ وَ لٰكِنَّكُم كُنتُم لا تَعلَمونَ (٥٦)

و کسانی که دانش و ایمان داده شده‌اند، گفتند: «به‌راستی شما (به موجب آنچه) در کتاب خدا(ست) تا روز رستاخیز همچنان مانده‌اید. پس این، روز رستاخیز است ولی شما نمی‌دانسته‌اید.»

فَيَومَئِذٍ لا يَنفَعُ الَّذينَ ظَلَموا مَعذِرَتُهُم وَ لا هُم يُستَعتَبونَ (٥٧)

پس در چنان روزی (دیگر) پوزش آنان که ستم کرده‌اند سودی نمی‌بخشد و (حتی) سرزنش (هم) نمی‌شوند (که کارشان این‌گونه زار است).

وَ لَقَد ضَرَبنا لِلنّاسِ فى هٰذَا القُرإنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ وَ لَئِن جِئتَهُم بِـٔايَةٍ لَيَقولَنَّ الَّذينَ كَفَروا إِن أَنتُم إِلّا مُبطِلونَ (٥٨)

و بی‌گمان در این قرآن برای مردمان به‌راستی از هر گونه مَثَلی (بحق) آوردیم و اگر برایشان نشانه‌ای بیاوری، آنان که کفر ورزیده‌اند بی‌چون و بی‌گمان خواهند گفت: «شما جز باطل‌کننده(ی حق) نیستید.»

كَذٰلِكَ يَطبَعُ اللَّهُ عَلىٰ قُلوبِ الَّذينَ لا يَعلَمونَ (٥٩)

بدین‌سان، خدا بر دل‌های کسانی که نادانی می‌کنند مُهر می‌نهد.

فَاصبِر إِنَّ وَعدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ لا يَستَخِفَّنَّكَ الَّذينَ لا يوقِنونَ (٦٠)

پس صبر کن (که) به‌راستی وعده‌ی خدا حق است و (زنهار) هرگز کسانی که یقین نمی‌آورند، تو را خفیف و سبک برنگیرند.

محتوای سوره

• تفسیر آیات