نتایج جستجو

بيشتر از چرت است مقتضى آن بود كه اول چرت نفى شود آنگاه خواب. يعنى نه آن عامل ضعيف خدا را مى‏گيرد تا مخالف قيوميت باشد و نه آن عامل قوى (به اختصار) اين لفظ

است [آل عمران:146]. يعنى در اثر زحماتيكه در راه خدا به آنها رسيد سست نشدند، ضعيف نگشتند، به دشمنان تسليم و خاضع نشدند. [مؤمنون:76]. به پروردگارشان منقاد و

شیطان، پیکار کنید! (و از آنها نهراسید!) زیرا که نقشه شیطان، (همانند قدرتش) ضعیف است. آنها كه ايمان آوردند در راه خدا پيكار مى‌كنند و آنها كه كافر شدند در

از جهت [داشتن‌] ياور ضعيف‌تر و در عدد كم جمعيت‌تر است [باش‌] تا آنچه را وعده داده مى‌شوند ببينند، آنگاه دريابند كه ياور چه كسى ضعيف‌تر و كدام يك شماره‌اش

ماده و چسبیدن به زرق و برق دنیا است. در هر صورت این وضع گروهى از مسلمانان ضعیف الایمان بود، نه همه آنها و نه مسلمانان راستین و عاشقان جهاد در راه خدا. ثقل‌

که «سرّ» معمولاً در مقابل «علن» قرار مى گیرد. و «راغب» نیز در «مفردات» به ضعیف بودن این قول تصریح کرده است; هر چند بعضى از علماى لغت، به هر دو معنا اشاره

گویند: نکول کرد. «نکل» (بر وزن فکر) به معناى زنجیر سنگین است که انسان را ضعیف و ناتوان مى سازد و از حرکت باز مى دارد، و از آنجا که عذاب الهى نیز مایه ناتوانى

قرینه حاصل مى شود، این اعتقاد گاه قوى مى شود و به مرحله یقین مى رسد و گاه ضعیف است و از حد گمان تجاوز نمى کند. «یَظُنُّونَ» از مادّه «ظنّ» گاه، به معناى

ناشى از فزع معنى كرده. فيومى در مصباح فَشِل (به فتح اول و كسر دوم) را جبان و ضعيف القلب گفته است. به قول ابن اثير در نهايه آن به معنى ضعف و ترس است. نگارنده

ناشى از فزع معنى كرده. فيومى در مصباح فَشِل (به فتح اول و كسر دوم) را جبان و ضعيف القلب گفته است. به قول ابن اثير در نهايه آن به معنى ضعف و ترس است. نگارنده

«کشتى نوح» دخالت داشتند; ولى این تفسیر نیز، به همان دلیلى که در بالا گفته شد، ضعیف است. «اعین» جمع «عین» است که یکى از معانى آن چشم، و معناى دیگر آن انسان باشخصیت

کار رفته، همان نور قوى است، اما کلمه «نور» که درباره «ماه» به کار رفته، نور ضعیف تر است. سومین نظر در این باره این است که: «ضیاء» به معناى نور ذاتى است، ولى

شهیدان) تشبیه کرده اند. گر چه، بعضى معناى دوم را انتخاب کرده اند که بسیار ضعیف به نظر مى رسد; به خصوص این که: اگر ریشه لغوى این واژه را «رقت» بدانیم، تناسب

آبى سست و پست پديد كرد. سپس خداوند ذرّیّه‌ی او را از عُصاره‌ی آب (به ظاهر) ضعیف و ناچیزی (به نام منی) آفرید. سپس (تداوم) نسل او را از خلاصه و برگزیده‌ای

شما آمد (و آن را بخوبی دریافتید)؟! بلکه شما خود مجرم بودید!» |مستكبران به ضعيف شدگان گويند: مگر ما بوديم كه شما را از هدايت پس از آن كه به سوى شما آمد بازداشتيم؟

تصديق كند چنانكه در جاى ديگر آمده: [فرقان:7]. ايضاً [هود:12]. و به احتمال ضعيف منظورشان آن بوده كه ملك عذاب موعود را بياورد. 2- راجع به اين اقتراح و درخواست

ایمان آورده‌ایم.» سران قوم كه سركشى مى‌كردند، به گروهى از ايمان آورندگان كه ضعيف شمرده مى‌شدند، گفتند: آيا مطمئن هستيد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده

میوه‌ای وجود داشته باشد، در حالی که به سن پیری رسیده و فرزندانی (کوچک و) ضعیف دارد؛ (در این هنگام،) گردبادی (کوبنده)، که در آن آتش (سوزانی) است، به آن

وَمَأجُوجَ». بنابر اين حديث، يأجوج و مأجوج از نسل آدم نيستند ولى سند خبر ضعيف است. وَ يَأْجُوج مُفْسِدُون هُم فِي الْأَرْض فُتِحَت إِن مِن إِذَا کُل فَهَل

قلب قرار گرفته مستنبط (به صيغه مفعول) گويند. [نساء:83]. يعنى: منافقان يا ضعيف الايمانها چون چيزى از ايمنى مثل غلبه سپاه مسلمين به كفار يا از خوف مثل هجوم

[مردم‌] گردانيم، و ايشان را وارث [زمين‌] كنيم، و ما اراده داشتیم که بر آن طایفه ضعیف و ذلیل کرده شده در آن سرزمین منّت گذارده و آنها را پیشوایان (خلق) قرار دهیم

ببرى حتماً به تو ايمان مى‏آوريم. راغب گويد: اصل رجز اضطراب است و چون ناقه ضعيف شود و قدم‏هاى كوتاه بر دارد گويند رجزالبغير. طبرسى ذيل آيه 134 اعراف پس از

آنکه ما چند مرد نیرومند به همراه اوییم باز گرگ او را بخورد پس ما بسیار مردم ضعیف زیانکاری خواهیم بود. گفتند: اگر با بودن ما که گروهی نیرومندیم، گرگ او را

آن [نعمتها] را به فرزندان اسرائيل ميراث داديم. آری این چنین کردیم و (قوم ضعیف) بنی اسرائیل را وارث آن شهر و دیارها و ثروت و مقامها گردانیدیم. این گونه

بسط مى‏كرد همه دارا و غنى مى‏شدند، و در اثر رفع احتياج، امتيازات و قوى و ضعيف بودن از بين مى‏رفت و مردم در اثر ثروت تجاوز شده و از يكديگر تمكين نمى‏كردند

مى‌كند و تنها نمى‌گذارد-. (به یاد آور) آن زمانی را که منافقان و کسانی که (ضعیف‌الایمان بودند و) در دلهایشان بیماری (کفر و نفاق سَرَک می‌کشید و در غوغا)

گوناگونی درباره‌ی (وعده‌ی) خدا داشتید (قوی‌الایمان به وعده‌ی الهی مطمئن، و ضعیف‌الایمان نامطمئن بود). چون از بالای (سر)تان و از زیرترین (جایگاه)تان آمدند

باشد كه سپاسگزارى كنيد. و به یاد آرید زمانی که عده قلیلی بودید که شما را ضعیف و خوار در زمین (مکه) می‌شمردند و از مردم (مشرک) بر خود ترسان بودید که مبادا

خداوند شوكت و نيرو و اقتدار آنها را به وسيله حجاره سجّيل گرفت و بى نيرو و ضعيف و پراكنده شدند همانطور كه قشر پس از خورده شدن مغز بى فايده مى‏شود. به درستى

است و نمى‌تواند سخن را روشن بيان كند. اصلاً من برترم از این مردی که حقیر و ضعیف (و از خانواده‌ی پائین و از طبقه پستی) است و هرگز نمی‌تواند گویا سخن بگوید

گردن کافران می نهیم؛ آیا جز آنچه عمل می‌کردند به آنها جزا داده می‌شود؟! |و ضعيف شدگان به مستكبران گويند: [نه،] بلكه نيرنگ شب و روز [شما بود]، آن گاه كه ما

مى‌گفتند: به سوى ما بياييد (و خود را به كشتن ندهيد) به خوبى مى‌شناسد؛ (آنان ضعيف و ترسو هستند) و جز اندكى به جبهه نمى‌روند. جلد 7 - صفحه 341 «معوق» به معناى

خدا و رسول باشید و هرگز راه اختلاف و تنازع نپویید که در اثر تفرقه ترسناک و ضعیف شده و قدرت و عظمت شما نابود خواهد شد، بلکه همه باید یکدل، پایدار و صبور باشید،

آیات ۱- هر معبودى جز خداوند موجودى ضعیف و مقهور حوادث (ان یدعون من دونه الا انثاً) «اناث» جمع «انثى»، به معناى موجود ضعیف و تأثیرپذیر است. ۲- مشرکان، پرستنده

عهد سموئيل كه همان اسمعيل باشد سر از شريعت موسى بر تافتند در نتيجه زبون و ضعيف شدند، فلسطينيان بر آنهارا بيرون راندند و ظاهراً فرزندانشان را به اسارت گرفتند

اللّه عليه و آله و سلم نقل شده كه مراد از طوفان مرگ است و گويد: حديث عايشه ضعيف است و با آن قول مخالف لغت ثابت نمى‏شود نگارنده گويد: ما بعد آيه صريح است

گفته‏اند: مراد از اناث در آيه، مردگانند زيرا عرب بر مردگان اناث اطلاق مى‏كند چون ضعيف و عاجزاند، بعد گويد: استاد اين اخير را اختيار كرده است . در كتاب آغاز و انجام

می گفتید: ما نمی دانیم قیامت چیست [و برپا شدنش را گمان نمی بریم] مگر گمانی ضعیف و غیر قابل اعتماد، و نمی توانیم به آن یقین پیدا کنیم! چون گفته مى‌شد كه وعده

وقتى كه آنچه را به آن تهديد مى‌شوند، ببينند، كه خواهند دانست چه كسى ياورش ضعيف‌تر و نفراتش كمتر است. بگو: من نمى‌دانم كه آيا آنچه وعده داده مى‌شويد نزديك

اين باره هر چه جستجو كرديم، حديثى از رسول خدا و ائمه «عليه السلام» هر چند ضعيف هم باشد نقل نشده است، و من اين مطلب را در كتاب سيرى در اسلام مفصّل و روشنتر

بستن با این قبیله و گسستن از آن قبیله) به آنان (یعنی منافقان یا مسلمانان ضعیف‌الایمان) می‌رسد، آن را (میان مردم) پخش و پراکنده می‌کنند (و اخبار را به گوش

پروردگارا!) بیماری به من روی آورده است و تو مهربانترین مهربانانی (پس بدین بنده‌ی ضعیف رحم فرما). و ایوب را (نیز) چون پروردگارش را ندا در داد که: «همواره به من

ندارد و در سند آنچه ازكافى نقل شد محمدبن فضيل واقع است و او ظاهرا همان است كه ضعيف و منسوب به غلو است. وانگهى جمله «كانَ الْقُرْبانُ تَأْكُلُهُ النَّارُ»صريح

يك نظر نگاه كن تا هر كه بخواهد از آن استفاده كند اعمّ از آنكه قوى باشد يا ضعيف. أَو عَلَى وَ مِن کُنْتُم مِنْکُم فَعِدّة إِن جَاء مَرْضَى مَرِيضا أَيّام

كه كور بود، خدمت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله عرضه داشت: من پير و شكسته، ضعيف الحال و نحيف الجسم شدم، و قائدى ندارم، آيا براى من رخصت در تخلف از جهاد باشد؟

ندیدند که آن شهر را حرم امن و امان قرار دادیم در صورتی که از اطرافشان مردم (ضعیف) را به قتل و غارت می‌ربایند؟ آیا باز به باطل می‌گروند و به نعمت خدا کافر

بود از درخت و گياه و كوه، وَ هُوَ سَقِيمٌ‌: و حال آنكه او بيمار بود، يعنى ضعيف و نحيف مانند طفلى كه از مادر متولد شود چون گوشت سرخ بود. وَ إِنَّ لُوطاً

آن چه را وعده داده می‌شوند ببینند. پس به زودی دریابند که یاور چه کسی کمکش ضعیف‌تر و کدام یک شمار‌ش کمتر است.» بگو: «من نمی‌دانم آن چه وعده داده می‌شوید،

دیگری را روزه می‌دارند، و بر کسانی که توانائی انجام آن را ندارند (همچون پیران ضعیف و بیماران همیشگی و کارگرانی که سالیانه پیوسته به کارهای سختی، مانند استخراج

دارد ‌ يا ‌ ظن‌ بضرر ‌ يا ‌ احتمال‌ ضرر دهد و ‌لو‌ وهم‌ ‌باشد‌ ‌که‌ احتمال‌ ضعيف‌ ‌باشد‌ اجتناب‌ ميكند ‌که‌ دفع‌ ضرر مقطوع‌ و مظنون‌ و محتمل‌ بحكم‌ عقل‌ واجب‌

آنها نيز چنين كردند. در الميزان بعد از نقل قسمتى از اين مطلب گفته: روايت ضعيف و غير مسّلم است و از اين امّت يهودى هدايت يافته تا به امروز خبرى نرسيده،

‌آنها‌ فرو رفته‌ ‌بود‌ و بركت‌ ‌بر‌ ‌او‌ پياپي‌ فرو‌-‌ ريزد ‌بعد‌ ‌از‌ آنكه‌ ضعيف‌ و ناچيز ‌شده‌ ‌بود‌) «توضيح‌ بعض‌ جملات‌ خطبه‌» «فان‌ّ تقوي‌ اللّه‌ دواء

فرا بگيرند بلي‌ ‌در‌ ميان‌ ‌آنها‌ اكابر و اصاغر و رئيس‌ و مرءوس‌ و قوي‌ و ضعيف‌ و سلطان‌ و رعيت‌ هست‌ و قضيه‌ عفريت‌ جني‌ و حضرت‌ سليمان‌ و قضيه‌ عمله‌

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

خود گويد: شاهد جبرئيل يا خود آن حضرت است و گفته شده كه شاهد على است و آن ضعيف است و قائلى ندارد و اوّل و دوّم حق است. اين قضاوت مبغضانه است زيرا شاهد بودن

و سلّم را بر لطيف خلقش و عجيب صنعش‌ «1». عجائب پشه: تأمل نما در اين حشره ضعيف كه خداى تعالى جثّه آن را با وجود كوچكى به هيئت فيل كه اعظم حيوانات است خلق

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

(نگا: بقره / . برخی گفته‌اند مراد جنگ علیه مسلمین است. یعنی منافقان و افراد ضعیف‌الایمان نه تنها دین اسلام را ترک می‌گویند، بلکه حاضرند با اسلام و مسلمین

هم بايد به فكر از دست رفتن نعمت‌ها باشد. «لَطَمَسْنا، مسخنا» و هم به فكر ضعيف شدن آنها. «نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَ فَلا يَعْقِلُونَ» تفسير نور(10جلدى)،

مبوّب‌ فرمودند و اما تمييز ‌بين‌ صحيح‌ و موثق‌ و مسند و مرسل‌ و مقطوع‌ و ضعيف‌ ‌در‌ عهده مجتهدين‌ ‌است‌، و علماء رجال‌ ‌هم‌ حالات‌ روات‌ ‌را‌ دست‌ آورده‌

لَاخْتَلَفْتُمْ فِی الْمِیعادِ). زیرا بسیاری از شما تحت تأثیر وضع ظاهری و موقعیت ضعیف خود در مقابل دشمن قرار می‌گرفتید و با چنین جنگی اصولا مخالفت می‌کردید. ولی

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

بودند خداوند بالاخره مسلمانانرا بر آنها غالب ميفرمايد و بعضى كه ايمانشان ضعيف بود مردّد بودند و بعضى كه منافق بودند بكلّى مأيوس و دشمنان را غالب مى‌پنداشتند

دلبستگى شدید انسان به موهبتهاى دنیوى است. ۶- انسان از نظر روحى و روانى ، موجودى ضعیف و ناتوان است. (و لئن أذقنا الإنسن منا رحمة ثم نزعنها منه إنّه لیئوس کفور)

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

خداوند بر سر او سايبانى از درخت كدوئى رويانيد براى آنكه پوستش رقيق و بدنش ضعيف و مريض شده بود و چون قوى و سالم گرديد آندرخت خشك شد و او بزحمت افتاد و متأثر

برعانه و تمام شدن پانزده سال قمرى در پسر و نه سال در دختر بنابر مشهور با آنكه ضعيف العقل و كم خرد نباشد و صلاح و فساد خود را تشخيص دهد كه بايد مالش را باو مسترد

كسى مرا صدا نمود، نگاه كردم همان اعرابى را ديدم كه بواسطه كثرت طاعت و عبادت ضعيف و نحيف شده پوست به استخوان چسبيده و زرد گشته، پس از سلام مرا به مقام حضرت

بلند پروازيها ‌در‌ دنيا ‌بود‌ اينجا همه‌ يكسان‌ هستند. إِنّا كُل‌ٌّ فِيها ضعيف‌ و ذليل‌ و بيچاره‌ هستيم‌. إِن‌َّ اللّه‌َ قَد حَكَم‌َ بَين‌َ العِبادِ احدي‌

مسلمانان‌ و دروغ‌ محض‌ ‌بود‌ و سرگرم‌ كردن‌ مردم‌. ] (آیه 12)- منافقان و ضعیف الایمانها در صحنه احزاب گفتیم کوره امتحان جنگ احزاب داغ شد، و همگی در این

‌شما‌ ضجّه‌ و شيون‌ ميكنيد و قلوب‌ ‌خود‌ ‌را‌ رنجه‌ ميدهيد و قواي‌ ‌خود‌ ‌را‌ ضعيف‌ ميكنيد و نزد ‌اينکه‌ مسئله‌ گويان‌ ميرويد مسئله وضو و تيمم‌ و غسل‌ حيض‌

خداوند بر سر او سايبانى از درخت كدوئى رويانيد براى آنكه پوستش رقيق و بدنش ضعيف و مريض شده بود و چون قوى و سالم گرديد آندرخت خشك شد و او بزحمت افتاد و متأثر

را به گریه انداخته است؟ خداوند چشمان تو را گریان نسازد. حضرت داستان آن مرد ضعیف و باغ را به او خبر داد و امیرالمؤمنین(ع) نزد آن مرد رفت و او را از منزل خواست

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و يا برخى از معارف دينى در شك بوده و ايمانى ضعيف دارند. «1» در مورد معناى آيه، سه احتمال وجود دارد: الف: در هنگام پيروزى مسلمانان

و نیروی عظیم و در پیشاپیش آنها شخص فرعون به حرکت درآمد، بنی اسرائیل قومی ضعیف و ناتوان و فاقد مردان جنگی و سلاح کافی بودند، اما دست لطف خدا به یاری آنها

8 - صفحه 225 و كثير العيال‌، بعضي‌ گفتند موسر و معسر، بعضي‌ گفتند قوي‌ و ضعيف‌. و تحقيق‌ اينست‌ ‌که‌ ‌بر‌ تمام‌ افراد مسلمين‌ واجب‌ ‌است‌ كوچ‌ كنند و راه‌

اطمينان او به كفايت خدا، مثل حال او باشد نسبت به كسى كه و كيل او گرديده؛ و اين ضعيف‌ترين درجات توكل است و منافاتى با سعى و تدبير خود ندارد. چنانكه كسى ديگرى

انفال‌ ‌را‌ مختص‌ بتو قرار داديم‌ و جماعتي‌ ‌از‌ مؤمنين‌ جلد 8 - صفحه 78 ضعيف‌ الايمان‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ كراهت‌ داشتند و ناگوار ‌بود‌ ‌که‌ چرا ‌براي‌ ‌آنها‌

داد. (پيراهن روزى سبب اندوه شد و امروز سبب شادى)* 9- فرزندان متمكن، بستگان ضعيف مخصوصاً والدين سالمند را تحت پوشش ببرند. «وَ أْتُونِي بِأَهْلِكُمْ أَجْمَعِينَ»

برخوردند كه آنها هم باين حال گرفتار ميشوند و جواب گفته‌اند كه عقل و ايمان ايشان ضعيف نميشود با آنكه خداوند مترتب بر استثناء ايشان فرموده كه براى آنها اجر دائم

باين‌ عبارت‌ انزل‌ ‌علي‌ عبده‌ الكتاب‌ قيما و ‌لم‌ يجعل‌ ‌له‌ عوجا لكن‌ بسيار ضعيف‌ ‌است‌ ‌در‌ علم‌ اخلاق‌ متعرض‌ هستند ‌که‌ اول‌ تخليه‌ ‌است‌ ‌بعد‌ تحليه‌

قدرت بر حمله نمودن پيدا نمى‌كنند آنها اگر چه اجسادشان قوى است ولى قلوبشان ضعيف است ناچار شما غالب خواهيد شد .. قالُوا يا مُوسي‌ إِن‌َّ فِيها قَوماً جَبّارِين‌َ

بود از اقوام او بكسانيكه ايمان آورده بودند از قبيله خودشان كه در نظر آنها ضعيف و حقير شمرده ميشدند بواسطه كمى ثروتشان گفتند آيا شما صالح را پيغمبر ميدانيد

تا وقتى كه به بينند آنچه را كه وعده داده ميشوند پس زود است بدانند كه كيست ضعيف‌تر از جهت ياور و كمتر از حيث عدد بگو نميدانم آيا نزديك است آنچه وعده داده

بتدريج و انتظام، البته برهانى است بر تدبير ملك علّام. اول مرتبه انسان عاجز و ضعيف و بى‌عقل، بعد قوى و توانا و عالم و عاقل به طورى كه سياست مدن را دارا و آثار

که فرزندى از او متولد شده باشد. ۲- شناخت مردم عصر بعثت از خداوند، شناختى ضعیف و ناقص بود. (و قالوا اتّخذ الرحمن ولدًا) ۳- رحمان، از اسما و صفات خداوند

دستور فرعون به مأموران خویش است که به مردم بگویند: گریزندگان، تعدادى اندک و ضعیف اند. گفتنى است که کلمه «شرذمة» به عده اى از مردم گفته مى شود و «قلیلون» صفت

با آن همه عظمت نتوانند در برابر حوادث عظیم آن روز مقاومت کنند از این انسان ضعیف و ناتوان و آسیب پذیر چه کاری ساخته است؟ تفسیر آیات ۱ - شکافته شدن و از هم

لكن چون اساس آن بر باطل است عاقبت زوال يابد؛ و مؤمنان چنانچه در بعض اعصار ضعيف شوند، اما چون ربط با كلمه توحيد و مبدء حقيقى دارند، مستقر و مستدام باشند،

خداوند بر سر او سايبانى از درخت كدوئى رويانيد براى آنكه پوستش رقيق و بدنش ضعيف و مريض شده بود و چون قوى و سالم گرديد آندرخت خشك شد و او بزحمت افتاد و متأثر

كند برگرداند، همانطور كه يك انسان قوى از اراده ضعيف و يا تاءثير آن جلوگيرى مى كند و نمى گذارد فرد ضعيف آن كارى را كه بر حسب طبع خود مى خواهد بكند انجام

امکانات افراد است. (فاتّقوا اللّه ما استطعتم) ۳ - تقوا، داراى مراتب شدید و ضعیف است. (فاتّقوا اللّه ما استطعتم) توصیه به رعایت تقوا به اندازه توانایى، حکایت

خريدم و در ميان رمه نگهداشتم، نتايج بسيار پيدا كرد. بعد از مدت زياد، مردى آمد ضعيف و نحيف، گفت: مرا بر تو حقى باشد، من آن مزدورم كه مزد خود را گذاشتم. او را

تشريع شده بود جواب نوح (ع ) به اين سخن قوم خود كه مؤ منين با او را پست و ضعيف توصيف كردند،به اينكه او آنان را خود نمى راند و حساب همه با خدا است پاسخ نوح

نفاق و دوروئی برای مدت طولانی نمی‌تواند مؤثر واقع شود و این امر همچون شعله ضعیف و کم دوامی که در یک بیابان تاریک و ظلمانی در معرض وزش طوفانهاست دیری نمی‌پاید،

خداوند بر سر او سايبانى از درخت كدوئى رويانيد براى آنكه پوستش رقيق و بدنش ضعيف و مريض شده بود و چون قوى و سالم گرديد آندرخت خشك شد و او بزحمت افتاد و متأثر

نزول قرآن، موجب معرفت جن نسبت به جایگاه خداوند در جهان هستى و شناخت موقعیت ضعیف و پوچ خود (و أنّا ظننّا أن لن نعجز اللّه فى الأرض و لن نعجزه هربًا) ۴ - خداوند،

برخوردند كه آنها هم باين حال گرفتار ميشوند و جواب گفته‌اند كه عقل و ايمان ايشان ضعيف نميشود با آنكه خداوند مترتب بر استثناء ايشان فرموده كه براى آنها اجر دائم

آلِهَةً لَعَلَّهُمْ یُنْصَرُونَ). چه خیال خام و فکر باطلی؟ که این موجودات ضعیف را که هیچ قدرتی بر دفاع از خویشتن ندارند تا چه رسد به دیگران، در کنار خالق

استنكاف و استكبار مينمايند و در موقع نزول عذاب تذلّل و انكسار و اين حال اشخاص ضعيف النفس و خفيف العقل است و ترازوهاى عدالت الهى كه روز قيامت براى سنجيدن اعمال

امكان و توان آفرينش بعدى است. أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً ... 5- متكبّران بدانند كه ضعيف و ناچيزند. يَتَمَطَّى‌ ... مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‌ 6- خداوند انسان را به صورت

تحصيل‌ علم‌ كند روحش‌ رشد ميكند و قوي‌ ميشود و ‌اگر‌ ‌در‌ جهل‌ باقي‌ ماند ضعيف‌ ميشود و ميميرد، خداوند ‌براي‌ ‌اينکه‌ طعام‌ چه‌ اندازه‌ اسباب‌ و وسائل‌

پريشان مى‌بيند و آنها را مانند ضغث كه دسته گياه مختلط از خشك و تر و قوى و ضعيف را گويند جمع‌آورى نموده و اضغاث كه جمع آنست از آن خوابها تحويل ما ميدهد و

بلند پروازيها ‌در‌ دنيا ‌بود‌ اينجا همه‌ يكسان‌ هستند. إِنّا كُل‌ٌّ فِيها ضعيف‌ و ذليل‌ و بيچاره‌ هستيم‌. إِن‌َّ اللّه‌َ قَد حَكَم‌َ بَين‌َ العِبادِ احدي‌

العلمین) ۵ - تنها خداوند، شایسته پاداش خواهى از او است; نه خلق سرا پا نیاز و ضعیف. (و ما أسئلکم ... إن أجرى إلاّ على ربّ العلمین) ۶ - نداشتن چشم‌داشت مادى

شکست دشمنان قوى پنجه و آشفته ساختن نقشه هاى آنان، به وسیله پرندگانى کوچک و ضعیف، نشانه قدرت خداوند و سزاوار تأمل و اندیشه (ألم تر کیف فعل ربّک ... ألم یجعل

پيغمبر (ص) وثوق و اعتماد نمايند مغرور نيستند خداوند غالب است و غلبه ميدهد ضعيف متوكّل را بر قوىّ مغرور و افعالش بر وفق حكمت و مصلحت است نميگذارد دوستانش

تشريع شده بود جواب نوح (ع ) به اين سخن قوم خود كه مؤ منين با او را پست و ضعيف توصيف كردند،به اينكه او آنان را خود نمى راند و حساب همه با خدا است پاسخ نوح

کافی» (جزاء من ربک عطاء حسابا). چه بشارت و نعمتی از این برتر و بالاتر که بنده ضعیف، مورد نوازش و الطاف و محبتهای مولای کریم خود قرار گیرد. و به گفته شاعر: من

حال‌ آنكه‌ فِيها حُكم‌ُ اللّه‌ِ ‌از‌ قصاص‌ و رجم‌ هست‌ و فرق‌ ‌بين‌ قوي‌ و ضعيف‌ و شريف‌ و وضيع‌ نگذارده‌ ثُم‌َّ يَتَوَلَّون‌َ مِن‌ بَعدِ ذلِك‌َ ‌يعني‌ ‌پس‌

دستور فرموده كه در جواب كسانيكه براى تشكيك در عقائد مسلمانان و اضلال مردم ضعيف الايمان بر سبيل اعتراض ميگويند چرا معجزات يا معجزه‌اى مانند معجزات انبياء

اللّه یزجى سحابًا) «ازجاء» (مصدر «یزجى») به معناى دفع و حرکت دادن به آرامى و ضعیف است (برگرفته شده از لسان العرب). ۲ - خداوند، پاره هاى ابر را جمع کرده و میان

برخوردند كه آنها هم باين حال گرفتار ميشوند و جواب گفته‌اند كه عقل و ايمان ايشان ضعيف نميشود با آنكه خداوند مترتب بر استثناء ايشان فرموده كه براى آنها اجر دائم

امكان و توان آفرينش بعدى است. أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً ... 5- متكبّران بدانند كه ضعيف و ناچيزند. يَتَمَطَّى‌ ... مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‌ 6- خداوند انسان را به صورت

انسان‌ قوي‌تر هستند بيان‌ ميفرمايد ‌براي‌ اثبات‌ ضعف‌ انسان‌ ‌که‌ ‌آن‌ قدر ضعيف‌ ‌است‌ ‌که‌ كوچكترين‌ بلاها ‌او‌ ‌را‌ بيچاره‌ ميكند بسا يك‌ تب‌ ‌ يا ‌ يك‌

خَلقاً جَدِيداً‌-‌ اسراء آيه 52 و آيه 100 ‌با‌ اينكه‌ خلقت‌ انسان‌ بسيار ضعيف‌ و كوچك‌ ‌است‌ ‌که‌ ميفرمايد وَ لَقَد خَلَقنَا الإِنسان‌َ مِن‌ سُلالَةٍ مِن‌

غذائی داشته باشند که «عذاب الیم» آنها گردد. تفسیر آیات ۱ - دوزخیان، همواره ضعیف و لاغر مانده و در شدت گرسنگى به سر خواهند برد. (لایسمن و لایغنى من جوع) کلمه

نمود علاوه بر آنكه ظهور امر در وجوب خصوصا در قرآن و اخبار معصومين (ع) بقدرى ضعيف است كه باندك صارفى از دست ميرود و در اينجا شايد ذيل آيه باشد كه دلالت دارد

دلیل برای خداشناسی و معرفة اللّه است. و چه بزرگ است آن خدائی که این موجود ضعیف را این همه قدرت و توانائی بخشید که می‌تواند آسمان و زمین و اعماق دریاها را

غريبه‌ ‌را‌ عمل‌ كند ‌با‌ اينكه‌ بسيار جلد 17 - صفحه 293 استخوان‌ انگشت‌ ضعيف‌ ‌است‌ قدرت‌ ندارد ‌که‌ استخوان‌ ريز ‌شده‌ ‌را‌ زنده‌ كند ‌با‌ اينكه‌ نمونه‌

دیگر، چنین مشکلى مطرح نشده است. ۴- تمدن منطقه شمال زمین در عهد ذوالقرنین، ضعیف بوده است. (وجد من دونهما قومًا لایکادون یفقهون قولاً) چنان چه مراد از یأجوج

ظهورى در وجوب ندارد چون امر در كتاب و سنّت اگر ظاهر در طلب حتمى باشد بقدرى ضعيف است كه بكمتر قرينه‌اى از بين ميرود و اينجا قول خداوند ذالك خير لكم و اطهر

و از عامه مردم، نه از خاندان بزرگ و قبیله سترگ. یک فرد. ما همه از یک فرد ضعیف پیروی کنیم؟! «سُعُرٍ»: دیوانگی. (مسعور) به معنی مجنون، از این واژه است. Tabber

گنهکاران هشدار می‌دهد که تأخیر کیفر الهی را دلیل بر پاکی و درستی خود، و یا ضعیف و ناتوانی پروردگار، نگیرند، و ناز و نعمتهایی را که در آن غرقند، نشانه تقربشان

دريابند كه اين صنايع عجيبه و امور دقيقه نيست مگر الهام قادر حكيم در حشره ضعيف. تبصره: غرائب و عجائب حكمت زنبور عسل از جمله: 1- انقيادى كه هرگز از راه فرمانبردارى

أَنت‌َ مَولانا ‌اينکه‌ جمله‌ بمنزله‌ دليل‌ ‌است‌ ‌بر‌ جملات‌ قبل‌ ‌که‌ بنده‌ ضعيف‌ گنه‌كار سر ‌تا‌ پا تقصير چون‌ پناهي‌ و رجائي‌ بجز ‌در‌ خانه‌ مولاي‌ ‌خود‌

رؤساى قريش ساكت شدند، ولى‌ جلد 10 - صفحه 539 عبداللّه بن مسعود كه جثّه‌اى ضعيف داشت قبول كرد. همين كه نزد كعبه سران را ديد، آيات را تلاوت كرد. ابوجهل چنان

رؤساء و امراء و ظلمه‌ چنين‌ ‌است‌ بمجرّد احتمال‌ مخالفت‌ و ‌لو‌ باحتمال‌ ضعيف‌ ميگيرند ميكشند حبس‌ ميكنند ‌به‌ بينيد بني‌ اميّه‌ و بني‌ عباس‌ ‌با‌ ائمّه

امكان و توان آفرينش بعدى است. أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً ... 5- متكبّران بدانند كه ضعيف و ناچيزند. يَتَمَطَّى‌ ... مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‌ 6- خداوند انسان را به صورت

حسنين عليهما السلام خدمت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم رسيدند با آنكه ضعيف شده بودند پس پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم گريه كرد و جبرئيل سوره هل

ضعف ایمان (و یقولون طاعة ... افلا یتدبّرون القران) ترغیب منافقان و مسلمانان ضعیف الایمان به تدبر در قرآن مى تواند به منظور ارائه رهنمودى براى برطرف شدن نفاق

و در روايات متعدّده از اهل بيت عصمت و طهارت منّت و تفضّل الهى بر كسانيكه ضعيف كرده شدند در زمين با قضاياى ظهور حضرت حجت و رجعت ائمه اطهار و غلبه ايشان

هر كه بجا آورد از كارهاى شايسته و كردارهاى پسنديده مانند صله رحم و اعانت ضعيف و يارى مظلوم و غير آن از طاعات بدنيه و ماليه. وَ هُوَ مُؤْمِنٌ‌: و حال آنكه

أَوْلِیاءُ بَعْضٍ). همه از یک قماشند و در یک مسیر و سر و ته یک کرباس و همگی ضعیف و ناتوانند! اما گمان نکن که تو و افراد با ایمان که اکنون در اقلیت هستید یار

پيغمبر (ص) وثوق و اعتماد نمايند مغرور نيستند خداوند غالب است و غلبه ميدهد ضعيف متوكّل را بر قوىّ مغرور و افعالش بر وفق حكمت و مصلحت است نميگذارد دوستانش

باشد قرار داده‌اند. و براى دفع توهّمى كه ممكن است از آيات سابقه براى اشخاص ضعيف النّفس حاصل شود كه تصوّر نمايند علم مستفاد از قرآن كم و غير مستقرّ است و

باز دارند و منع نمايند مردم را از دين اسلام و القاء شبهه كنند در ميان عوام ضعيف الايمان، تا بدان سبب از راه حق منحرف شوند يا اختلاف كلمه ايجاد كنند تا در

سلطنت‌ يكي‌ رياست‌ يكي‌ دولت‌ يكي‌ ثروت‌ و نحو اينها لكن‌ ‌در‌ قيامت‌ تمام‌ ضعيف‌ «لا يَقدِرُون‌َ عَلي‌ شَي‌ءٍ) هستند. (يَحكُم‌ُ بَينَهُم‌): حكم‌ حكم‌ ‌او‌

اخلاقی» یاد می‌کنند، در بعضی از انسانها بسیار قوی و نیرومند است و در بعضی بسیار ضعیف و ناتوان ولی به هر حال در هر انسانی وجود دارد. 3- «نفس مطمئنه» یعنی روح تکامل

ناپذیر است» (ان الله قوی عزیز). به همان اندازه که خداوند قدرتمند است دشمنانش ضعیف و ذلیلند، و اگر می‌بینیم در آیه قبل تعبیر به «اذلّین» (ذلیل‌ترین افراد) شده

جهت عدم اعتقاد او به روز جزا. يعنى علامت تكذيب روز جزا، منع معروف و ايذاى ضعيف است. پس اگر مصدق روز جزا مى‌بود و معتقد وعيد، هر آينه از عقاب او مى‌ترسيد

‌است‌ بخلاف‌ ممكنات‌ مخصوصا افراد بشر ‌که‌ ‌در‌ پيشگاه‌ عظمت‌ پروردگار خار و ضعيف‌ و ذليل‌ هستند ‌هر‌ چه‌ بخواهند بزرگي‌ كنند نسبت‌ بزير دستان‌ ‌خود‌ ‌است‌

كوتاه نفرمايد چنانچه اين تحقيق و بيان هم از بركت توسل بآن خاندان نصيب اين ضعيف گرديد و از غنائم اين كتاب محسوب گشت و الحمد للّه على نعمائه و از اينجا حل

خداوند بر سر او سايبانى از درخت كدوئى رويانيد براى آنكه پوستش رقيق و بدنش ضعيف و مريض شده بود و چون قوى و سالم گرديد آندرخت خشك شد و او بزحمت افتاد و متأثر

مراد از بلوغ اشدّ او است و اگر محتلم شود و احراز رشد او نشده باشد كه سفيه يا ضعيف باشد بايد وليّش مال او را نگاه دارد و در نفحات از امام باقر (ع) نقل نموده

‌آنها‌ ‌شده‌ و ‌اينکه‌ جلد 8 - صفحه 286 منافقين‌ دو دسته‌ هستند يك‌ دسته‌ ضعيف‌ قوه‌ و تهي‌ دست‌ اينها ميتوانند يك‌ عذري‌ ‌براي‌ قعود بتراشند ‌که‌ ‌ما قوه‌

و گاه همان ملت با همان نیروهای ج2، ص658 انسانی و منابع دیگر به خاطر رهبری ضعیف و نالایق آن چنان سقوط کرده که شاید کسی باور نکند این همان ملت پیشرو است.

خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِیمٌ مُبِینٌ). ج4، ص111 آری! این موجود ضعیف و ناتوان آن چنان قوی و نیرومند شد که به خود اجازه داد به پرخاشگری در برابر

رقّا سجدت لك يا ربّ تعبّدا و رقّا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير، ولى مطلق ذكر كافى است و بيان ساير احكام آن موكول بكتب فقه است

براى مزدوران خود اسلحه مى‌فرستند. به نام كارشناس اقتصادى، كشورهاى ناتوان را ضعيف نگه مى‌دارند. به نام سم‌پاشى، باغها و مزارع را از بين مى‌برند و حتّى به نام

برعانه و تمام شدن پانزده سال قمرى در پسر و نه سال در دختر بنابر مشهور با آنكه ضعيف العقل و كم خرد نباشد و صلاح و فساد خود را تشخيص دهد كه بايد مالش را باو مسترد

با شنیدن پاسخ دختران شعیب (قالتا لانسقى ... فسقى لهما) ۲ - موسى(ع)، شخصیتى ضعیف نواز و یاور محرومان (قالتا لانسقى ... و أبونا شیخ کبیر . فسقى لهما) ۳ - اقدام

نارواى خویش، شیوه اهل نفاق است. (لیقولن إنما کنا نخوض و نلعب) ۳ - موقعیت ضعیف منافقان توطئه گر صدر اسلام، در مقایسه با قدرت مسلمانان (و لئن سألتهم لیقولن

تشريع شده بود جواب نوح (ع ) به اين سخن قوم خود كه مؤ منين با او را پست و ضعيف توصيف كردند،به اينكه او آنان را خود نمى راند و حساب همه با خدا است پاسخ نوح

حسنين عليهما السلام خدمت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم رسيدند با آنكه ضعيف شده بودند پس پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم گريه كرد و جبرئيل سوره هل

انحاء هلاكت‌ ‌که‌ احراق‌ ‌باشد‌ نسبت‌ ‌به‌ ابراهيم‌ اقدام‌ كردند. خداوند ‌به‌ ضعيف‌ترين‌ مخلوقات‌ ‌خود‌ ‌آنها‌ ‌را‌ هلاك‌ فرمود ‌که‌ بعوض‌ ‌آن‌ پشه‌ ‌را‌ مسلّط

دستور فرموده كه در جواب كسانيكه براى تشكيك در عقائد مسلمانان و اضلال مردم ضعيف الايمان بر سبيل اعتراض ميگويند چرا معجزات يا معجزه‌اى مانند معجزات انبياء

دستور فرموده كه در جواب كسانيكه براى تشكيك در عقائد مسلمانان و اضلال مردم ضعيف الايمان بر سبيل اعتراض ميگويند چرا معجزات يا معجزه‌اى مانند معجزات انبياء

از آن مصادر مجبور به قبول نيست ، چون هر چه هست همه اخبارى آحاد است كه يا ضعيف در سند است و يا قاصر در دلالت ، و يا به فرض صحت سند و روشنى دلالت كه در نايابى

خدام و كارگران نسبت به كارفرمايانشان ، و زنان نسبت به مردان كه همه آن طبقات ضعيف ، قربانيان منافع اين طبقات زورمند جامعه هستند. ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰

بود از اقوام او بكسانيكه ايمان آورده بودند از قبيله خودشان كه در نظر آنها ضعيف و حقير شمرده ميشدند بواسطه كمى ثروتشان گفتند آيا شما صالح را پيغمبر ميدانيد

گناهى براى ما محسوب نخواهد گردید؟ سپس این آیة نازل شد اگر چه سند این حدیث ضعیف به نظر مى آید. Tabber requires Javascript to function. آيات ۱ - ۱۰ سوره حشر

4- خداوند، در كيفر كافران عاجز نيست و همه‌ى اقوام (مثل فرعون قوى يا مشركان ضعيف) در برابر قهر خدا عاجزند. «إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقابِ» كَدَأْبِ

«جاهَدُوا فِينا- لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ» 8- همراه بودن خداى بزرگ با بنده‌اى ضعيف، يعنى رسيدن انسان به همه چيز. «إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ» چنانكه

امكان و توان آفرينش بعدى است. أَ لَمْ يَكُ نُطْفَةً ... 5- متكبّران بدانند كه ضعيف و ناچيزند. يَتَمَطَّى‌ ... مِنْ مَنِيٍّ يُمْنى‌ 6- خداوند انسان را به صورت

رقّا سجدت لك يا ربّ تعبّدا و رقّا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير، ولى مطلق ذكر كافى است و بيان ساير احكام آن موكول بكتب فقه است

رقّا سجدت لك يا ربّ تعبّدا و رقّا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير، ولى مطلق ذكر كافى است و بيان ساير احكام آن موكول بكتب فقه است

پرمایه‌اند که نه روی آوردن نعمتها آنها را دگرگون می‌سازد، و نه ادبار دنیا ضعیف ج4، ص322 و ناتوان و مأیوس. تفسیر آیات ۱ - اعراض و روى گردانى انسان از خداوند،

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

استهزاء و انکار و انواع مخالفتها ج3، ص339 زدند نه خاطر آن بوده که منطق تو ضعیف و دلائل تو غیر قانع کننده و در آئینت جای شک و تردید است بلکه به خاطر این

پريشان مى‌بيند و آنها را مانند ضغث كه دسته گياه مختلط از خشك و تر و قوى و ضعيف را گويند جمع‌آورى نموده و اضغاث كه جمع آنست از آن خوابها تحويل ما ميدهد و

‌هر‌ چه‌ بزرگي‌ كني‌ باين‌ درجه‌ نميرسي‌ و تعجّب‌ اينست‌ ‌که‌ انسان‌ بسيار ضعيف‌ ‌است‌. جلد 12 - صفحه 253 وَ خُلِق‌َ الإِنسان‌ُ ضَعِيفاً نساء ‌آيه‌ 32 و

مى‌كند. «يُجادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَ ما تَبَيَّنَ» 5- حركت سربازان ضعيف الايمان و بى‌روحيه به جنگ و جهاد، بسيار دشوار و همراه با ترس و دلهره‌ى فراوان

که آنچه که پیامبر مى گوید بلعام به او تعلیم می‌دهد و برخى سند این حدیث را ضعیف شمرده و آن را بى‌اساس دانسته اند. از طریق حصین از عبدالله بن مسلم الحضرمى

به خاطر دارد، و تاریخ نشان می‌دهد که تا چه اندازه در برابر مجازاتهای الهی ضعیف و ناتوان بودند، همانند برگهای پژمرده پائیزی در برابر تندباد خزان. تفسیر آیات

نداريم‌ و نيافتيم‌ ‌في‌ نفسك‌ ‌يعني‌ فقط ‌خود‌ استماع‌ كني‌ ‌که‌ ‌با‌ صوت‌ ضعيف‌ ذكر بگويي‌ تضرّعا ‌در‌ لغت‌ تضرع‌ ‌را‌ بمعاني‌ زيادي‌ تفسير كرده‌اند: تذلل‌،

باشد قرار داده‌اند. و براى دفع توهّمى كه ممكن است از آيات سابقه براى اشخاص ضعيف النّفس حاصل شود كه تصوّر نمايند علم مستفاد از قرآن كم و غير مستقرّ است و

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

دستور فرموده كه در جواب كسانيكه براى تشكيك در عقائد مسلمانان و اضلال مردم ضعيف الايمان بر سبيل اعتراض ميگويند چرا معجزات يا معجزه‌اى مانند معجزات انبياء

آنحضرت كه گفته‌اند در محراب بيت المقدس بوده آن بود كه عرض كرد بار الها سست و ضعيف شد استخوان من و مشتعل گرديد سرم از پيرى تشبيه فرموده سفيدى سر خود را در نورانيّت

ظهورى در وجوب ندارد چون امر در كتاب و سنّت اگر ظاهر در طلب حتمى باشد بقدرى ضعيف است كه بكمتر قرينه‌اى از بين ميرود و اينجا قول خداوند ذالك خير لكم و اطهر

ندارید، هر جا بروید ملک خداست، و هر کجا باشید محل حکومت اوست، آری این موجود ضعیف و ناتوان کجا می‌تواند از عرصه قدرت خداوند بگریزد همان گونه که امیر مؤمنان

ناچيز صرف‌ ‌تا‌ غني‌ مليارد جلد 3 - صفحه 161 ‌از‌ صحيح‌ و سقيم‌، ‌از‌ قوي‌ و ضعيف‌ بمراتب‌ صحّت‌ و مرض‌ و قوّت‌ و ضعف‌، ‌از‌ طبيعي‌ ‌لا‌ مذهب‌ ‌تا‌ معصوم‌

اختلافات غیر عادلانه‌ای که در اثر بی‌عدالتیهای اجتماعی در میان طبقه غنی و ضعیف پیدا می‌شود از بین برود و سطح زندگی کسانی که نمی‌توانند نیازمندیهای زندگیشان

رقّا سجدت لك يا ربّ تعبّدا و رقّا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير، ولى مطلق ذكر كافى است و بيان ساير احكام آن موكول بكتب فقه است

امنيّت، اوّلين خواسته‌هاى مردم از حكومت‌هاست. قالُوا أُوذِينا ... 2- مردم ضعيف الايمان، در هر شرايطى از انبيا توقّع رفاه دارند و در غير اين صورت از آنان

باين‌ عبارت‌ انزل‌ ‌علي‌ عبده‌ الكتاب‌ قيما و ‌لم‌ يجعل‌ ‌له‌ عوجا لكن‌ بسيار ضعيف‌ ‌است‌ ‌در‌ علم‌ اخلاق‌ متعرض‌ هستند ‌که‌ اول‌ تخليه‌ ‌است‌ ‌بعد‌ تحليه‌

تعبير بظن‌ ‌با‌ اينكه‌ قطعا ‌او‌ هلاك‌ شد ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ احتمال‌ و ‌لو‌ ضعيف‌ ميداد ‌که‌ هدايت‌ شود و متذكر شود و بترسد چون‌ خداوند وعده‌ قطعي‌ بحضرت‌

نميدانند. تفسير بعضى گفته‌اند آيه اول نازل شد در باره ابن امّ مكتوم كه نابينا و ضعيف بود چون اذن خواست و پيغمبر (ص) ساكت شد و بعضى گفته‌اند در باره عائذ بن عمرو

باشد قرار داده‌اند. و براى دفع توهّمى كه ممكن است از آيات سابقه براى اشخاص ضعيف النّفس حاصل شود كه تصوّر نمايند علم مستفاد از قرآن كم و غير مستقرّ است و

حسنين عليهما السلام خدمت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم رسيدند با آنكه ضعيف شده بودند پس پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم گريه كرد و جبرئيل سوره هل

اين حركت چند نكته استفاده مى‌شود: 1. انبيا در فكر زندگى مردم نيز هستند. 2. ضعيف‌ترين فرد جامعه مى‌تواند با شخص اوّل جامعه ملاقات كند. 3. جامعه نياز به تعاون

ملاحظه نمائيد كه در چه درجه است و ايشان را به چه وسيله‌ها متذكر فرمايد، و مور ضعيف را واعظ سليمان با آن عظمت شأن قرار مى‌دهد تا عجب و كبر و خودبينى و نخوت،

دستور فرموده كه در جواب كسانيكه براى تشكيك در عقائد مسلمانان و اضلال مردم ضعيف الايمان بر سبيل اعتراض ميگويند چرا معجزات يا معجزه‌اى مانند معجزات انبياء

آنحضرت كه گفته‌اند در محراب بيت المقدس بوده آن بود كه عرض كرد بار الها سست و ضعيف شد استخوان من و مشتعل گرديد سرم از پيرى تشبيه فرموده سفيدى سر خود را در نورانيّت

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

اللَّهِ‌ ... إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ‌ 4- انسان، كم ظرفيّت و ضعيف است، با اندكى زيان ناله مى‌كند و با چشيدن رحمت غافل مى‌شود. ضُرٌّ دَعَوْا-

مواعظ و نصايح‌ ‌آن‌ بزرگوار، و ‌از‌ ‌آن‌ جمله‌ پيشرفت‌ ‌او‌ ‌با‌ عدّه‌ قليل‌ ضعيف‌ و چيره‌ شدند ‌بر‌ دشمنان‌ بسيار ‌با‌ قوّت‌ و شوكت‌ و ‌غير‌ اينها ‌حتي‌ براهين‌

‌هم‌ متابعت‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ميكنند بجهنم‌ ميروند. ] (آیه 21)- این آیه به منطق ضعیف و سست این گروه گمراه اشاره کرده، می‌گوید: «هنگامی که به آنها گفته شود، از

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

جاري‌ شد ‌که‌ ‌اگر‌ مردي‌ زنا كرد ‌ يا ‌ زني‌ زنا داد لكن‌ مريض‌ ‌است‌ ‌ يا ‌ ضعيف‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌اگر‌ ‌بر‌ ‌او‌ حد جاري‌ شود تلف‌ ميشود بايد همين‌ معامله‌ ‌را‌

نميدانند. تفسير بعضى گفته‌اند آيه اول نازل شد در باره ابن امّ مكتوم كه نابينا و ضعيف بود چون اذن خواست و پيغمبر (ص) ساكت شد و بعضى گفته‌اند در باره عائذ بن عمرو

نسبت به غنى بالذات؛ پس خضوع و خشوع نمايند بدرگاه او از غنى و فقير و قوى و ضعيف. 3- شهادت دهد خداى تعالى نزد خلق، به تدبير عجيب و صنع غريب و قدرت كامله و

غُرُوراً» 9- فريب از هر كس مى‌تواند باشد. «بَعْضُهُمْ بَعْضاً» گاهى افراد ضعيف و عادى با تملق و چاپلوسى افراد بالاتر را به انحراف مى‌كشانند و گاهى افراد

‌آنها‌ ‌بود‌ و نه‌ ‌آنها‌ استغفار ميكردند بلكه‌ مراد مؤمنين‌ جلد 8 - صفحه 113 ضعيف‌ الايمان‌ هستند ‌که‌ اسلام‌ آوردند و احكام‌ اسلام‌ ‌را‌ پذيرفتند لكن‌ زير

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

رقّا سجدت لك يا ربّ تعبّدا و رقّا لا مستنكفا و لا مستكبرا بل انا عبد ذليل ضعيف خائف مستجير، ولى مطلق ذكر كافى است و بيان ساير احكام آن موكول بكتب فقه است

سَواءٍ) دين‌ مقدّس‌ اسلام‌ فرق‌ ‌بين‌ غني‌ و فقير و سياه‌ و سفيد و قوي‌ و ضعيف‌ و عرب‌ و عجم‌ نمي‌گذارد تمام‌ ‌در‌ احكام‌ و تكاليف‌ مساوي‌ هستند، و پيغمبر

اقصى الاجلين با ده روز ديگر جهت استظهار باشد، زيرا ممكن است حركت او در ابتدا ضعيف و محسوس نگردد. فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَ‌: پس چون برسند به انتهاى عده خود

الکتب و المشرکین) تقدیم اهل کتاب بر مشرکان - با این که کفر آنها در مرتبه اى ضعیف تر از کفر مشرکان مى باشد - ممکن است به این جهت باشد که ادعاى «انفکاک ناپذیرى

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

سنگ شود؛ زيرا مراتب سه گانه در سنگ يافت شود كه هر يك آثار تأثر است: 1- تأثر ضعيف- بعض سنگها آب از آن تراوش كند و نهرى از آن جاى شود. 2- تأثر قوى- بعضى از

آب دادن او رمه ايشان را. وَ أَبُونا شَيْخٌ كَبِيرٌ: و پدر ما پيرى كهنسال ضعيف الحال است كه نمى‌تواند بيايد و گوسفندان را آب دهد، و ما ناچار خود مى‌آئيم

از هوى و هوس جهالت و نادانى و ستم بر خويش و خلق ننمايد و آن طائر قدسى را ضعيف نكند و از قفس تن پرواز ندهد و درست است كه گفته شود تكليف است كه از لوازم

استنباط و اجتهاد و تخمين‌ ‌است‌ و برخي‌ مستندش‌ اخباري‌ ‌است‌ ‌که‌ سندش‌ ضعيف‌ و ‌ يا ‌ اعتبارش‌ ثابت‌ نيست‌ و پاره ‌از‌ ‌آنها‌ مستندش‌ اخباري‌ ‌است‌ ‌که‌

باشد قرار داده‌اند. و براى دفع توهّمى كه ممكن است از آيات سابقه براى اشخاص ضعيف النّفس حاصل شود كه تصوّر نمايند علم مستفاد از قرآن كم و غير مستقرّ است و

از خداى خود چیزى بخواه و این آیه نازل گردید اگر چه بعضى اسناد این حدیث را ضعیف تلقى کرده اند و نیز گویند هنگامى که پیامبر مکه را فتح نمود و قصد داشت داخل

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

از مصدر (إِثْخان) به معنی غلظت و شدّت به کاربردن و مبالغه در مجروح کردن و ضعیف نمودن دشمن است (نگا: محمّد / در اینجا مراد درهم کوبیدن دشمن و کشتار آنان

تعرض و مزاحمت قرار مى دادند. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک) ۳ - افرادى ضعیف الایمان و بیماردل، در مدینه بودند که متعرض زنان مؤمن مى شدند. (لئن لم ینته

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

نیازهای آنان نباشد. شاید هم مراد کسانی باشد که نسبت به دیگران از نظر قدرت ضعیف و ناتوان باشند. «وَرَآءَ»: پشت سر. جلو و سر راه (نگا: ابراهیم / ). «غَصْباً»:

ظهورى در وجوب ندارد چون امر در كتاب و سنّت اگر ظاهر در طلب حتمى باشد بقدرى ضعيف است كه بكمتر قرينه‌اى از بين ميرود و اينجا قول خداوند ذالك خير لكم و اطهر

بن زید سپرده بود وقتى که مراجعت کرد، مالک را ضعیف و بیمار یافت از او پرسید تو را چه شده است که این قدر ضعیف گشته اى؟ گفت: در این مدت چیزى نداشتم که بخورم

دوتاست بيرون از اين نيست كه يا هر دو قديم و قويند و يا هر دو ضعيف يا يكى قوى و ديگرى ضعيف: اگر هر دو قويند پس چرا يكى از آنها ديگرى را دفع نكند تا در اداره

مؤلف : و در روايتى كه از طرق اهل سنت نقل شده ، و همچنين در بعضى از روايات ضعيف شيعيان آمده، كه : فرزندان يعقوب پيامبر بودند، اما اين روايات ، هم از راه

رؤساى قريش ساكت شدند، ولى‌ جلد 10 - صفحه 539 عبداللّه بن مسعود كه جثّه‌اى ضعيف داشت قبول كرد. همين كه نزد كعبه سران را ديد، آيات را تلاوت كرد. ابوجهل چنان

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

معلوم‌ نيست‌ و اخباري‌ ‌که‌ ‌در‌ كيفيت‌ القاء ‌او‌ ‌در‌ چاه‌ ميكنند تماما ضعيف‌ ‌است‌ و منافي‌ ‌با‌ ظواهر آيات‌ ‌است‌ لذا ‌از‌ نقل‌ ‌آنها‌ خودداري‌ ميكنيم‌

پرسيد: يا شيخ كجا مى‌روى؟ گفت: بيت اللّه. اعرابى گفت: راه زياد، تو هم پيرمرد ضعيف، چگونه پياده مى‌روى؟ گفت: چند مركب دارم. اعرابى گفت: نمى‌بينم! شيخ گفت: 1-

محسوس به محسوس ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف

اینجاست که انسان با تمام قدرتهای ظاهری که برای خویش جلب و جذب کرده، خود را ضعیف و ناچیز و ناتوان می‌بیند. و اینجاست که توحید خالص همه قلب او را احاطه می‌کند،

هستند که نسبت به حقانیت پیامبر(ص) و یا برخى از معارف دین در شک بوده و ایمانى ضعیف دارند. ۵- بیمارى دل و سستى ایمان، زمینه محرومیت از هدایت الهى (إنّ اللّه

خود را به آن متوجه سازد، و آن این که: اگر عشق مال و فرزند گروهی از افراد ضعیف الایمان را از جهاد بزرگی که با مشرکان در پیش داشتند باز دارد، نباید گروه

ديگر جدل و گفتگو مى‌كنند (و گناه خود را به گردن يكديگر مى‌اندازند.) كسانى كه ضعيف نگاه داشته شده‌اند (زير دستان) به مستكبران مى‌گويند: اگر شما نبوديد، حتماً

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

همچنين‌ قطع‌ طمع‌ ‌آنها‌ شود ‌که‌ حضرت‌ فرق‌ گذارد ‌بين‌ شريف‌ و وضيع‌ و قوي‌ و ضعيف‌. إِن‌َّ اللّه‌َ يُحِب‌ُّ المُقسِطِين‌َ و همين‌ جهت‌ موجب‌ ‌اينکه‌ ميشود

ظهورى در وجوب ندارد چون امر در كتاب و سنّت اگر ظاهر در طلب حتمى باشد بقدرى ضعيف است كه بكمتر قرينه‌اى از بين ميرود و اينجا قول خداوند ذالك خير لكم و اطهر

منهم و نحن نريد ان نمن : فرعون طايفه اى از اهل زمين را ضعيف شمرد در حالى كه ما بر همانها كه ضعيف شمرده شدند منت مى نهيم ...(( بدانيم بعضى ديگراز مفسرين

به امام صادق عليه السّلام عرضكردم: مردى در باره حجّ با من مشورت كرد، و او ضعيف الحال و اندك مايه بود، پس او را گفتم كه بحجّ نرود، امام عليه السّلام فرمود:

تأكيد ان‌ّ و لام‌ و جمله‌ اسميه‌. ] (آیه 42)- سپس بحث را متوجه افراد تنبل و ضعیف الایمان که برای سرباز زدن از حضور در این میدان بزرگ به انواع بهانه‌ها متشبث

برعانه و تمام شدن پانزده سال قمرى در پسر و نه سال در دختر بنابر مشهور با آنكه ضعيف العقل و كم خرد نباشد و صلاح و فساد خود را تشخيص دهد كه بايد مالش را باو مسترد

به جاى هشت سال فرمود: به اندازه‌ى هشت حج. 1- اگر كارى بر اساس جوانمردى و ضعيف نوازى انجام شود، علاوه بر اجر معنوى، پاداش دنيوى نيز بدنبال دارد. «قالَ إِنِّي

بجمع اللَّه من شرّ كلّ جبّار عنيد و كلّ شيطان مريد و شرّ كلّ قريب او بعيد او ضعيف او شديد و من شرّ السامة و الهامة و العامة (از شرّ گزنده و كشنده و سال قحط)

حقانيت قرآن با تدبر در آن و نيافتن اختلاف و تفاوت در بيانات آن ملامت افراد ضعيف الايمان كه شايعات دشمن ساخته را پراكنده مى سازند توصيه به مؤ منين كه از جوسازان

آيات ۸۰ - ۷۷ سوره نساء ملامت افراد ضعيف از مسلمين كه به حكم قتال اعتراض نمودند، و پاسخ به آنها مرگ سرنوشتى محتوم است و با فرار از ميدان جنگ و جهاد نمى

بدست‌ آورند چون‌ عده‌ ‌آنها‌ كم‌ ‌بود‌ فقط چهل‌ نفر بودند و خطر احتمالش‌ ضعيف‌ ‌بود‌ ولي‌ خداوند اراده‌ فرموده‌ بجهاد ‌با‌ كفار و اعلاء كلمه‌ اسلام‌ و

نيز حضرت فرمود: قدرت و توانائى شخص مؤمن در دل اوست مگر نمى‏بينيد كه بدنش ضعيف و جسمش لاغر با اين حال شب بنماز با خدا مى‏پردازد و روز را روزه مى‏گيرد.

موجودى كه از روى حكمت به وجود آمده باشد، اجزايش متلاشى نگشته و در نتيجه ، اثرش ضعيف و نيرويش در هم شكسته نمى شود، اين است همان معناى جامعى كه برگشت جميع مشتقات

اى شعيب ! بسيارى از آنچه را مى گويى ما نمى فهميم ، و ما تو را در ميان خود ضعيف مى يابيم، و اگر بخاطر احترام قبيله كوچكت نبود تو را سنگسار مى كرديم ، و تو

برهنه كند به جهت ترساندن مردمان در دريا يا در صحرا، در روز يا در شب، خواه ضعيف باشد خواه قوى، از اهل ريبه باشد يا نه، مذكر باشد يا مؤنث، او محارب است؛ و

‌است‌ و بدون‌ ‌آن‌ واجب‌ نيست‌. 2‌-‌ استطاعت‌ بدني‌ ‌که‌ مريض‌ و عليل‌ و ضعيف‌ و عاجز نباشد بطوري‌ ‌که‌ بتواند و ‌لو‌ باعانت‌ ‌غير‌ انجام‌ وظيفه‌ كند ‌در‌

شناعت خواهد بود. و نيز تذكر است براى اهل عصر اخير كه بعضى اشخاص سست اعتقاد ضعيف الايمان، تصور نمايند كه اداره زندگانى اولاد به دست ايشان است، و لذا براى

وسيله‌ى غفلت از دشمن نشود. «تَغْفُلُونَ» 16- احتمال غفلت در مسلمانان واقعى ضعيف است. (كلمه‌ «لَوْ» در جمله‌ «لَوْ تَغْفُلُونَ» نشانه‌ى اين معناست.) 17- با

ستمگر را بر ضعفاى مظلومين غره و مسلط مى كند ضعف (و ظلمپذيرى ) طبقه ضعيف است . پس ضعيف به علت همان ضعفى كه در او است فتنه قوى و مورد ستم او است ، همچنانكه

را كسى جز خدا نمى داند» - كما اين كه بعضى از مفسرين ذكر كرده اند - احتمالى ضعيف، و معنائى سخيف و باطل است و از آن سخيف تر سخنى است كه يكى ديگر گفته و جايز

جمله «الّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَرَضٌ»، اشخاص ضعيف الايمان هستند و شايد كسانى باشند كه از اول با ايمانى ضعيف، ايمان آوردند، سپس به سوى نفاق متمايل شده و

معاد و زندگى پس از مرگ نداشتند و خرافات افكار آنها را آلوده كرده بود روحيهاى ضعيف و ناتوان داشتند و يكى از عوامل مؤ ثر پيروزى مسلمانان بر آنها همين تفاوت روحيه

و ريزه گشته، به باد حوادث متلاشى و پراكنده گردد، يا باد مرگ درآيد و حيات ضعيف او را كه نبات طبيعت باشد به پيرى خشك گرداند و مال او را به ديگرى منتقل سازد

برسانند ‌که‌ احتمال‌ بودن‌ دربار ‌إبن‌ يامين‌ ‌در‌ ميان‌ احتمالات‌ ‌از‌ همه‌ ضعيف‌تر بوده‌ بلكه‌ شايد بتوان‌ ‌گفت‌ ‌که‌ ابتداء بساير اوعيه‌ عير بوده‌ پيش‌

می‌خواهند که تا رسیدن به بهشت نورشان بماند. یا این که نور برخی از مؤمنان، ضعیف بوده و درخواست می‌نمایند که نورشان پرتو و تابندگی بیشتری داشته باشد. يَوْمَ‌

چيزى را فروگذار ننمايد! و اگر كسى كه حق بر ذمه اوست ، سفيه يا (از نظر عقل ) ضعيف (و مجنون ) است ، يا (به خاطر لال بودن ،) توانايى بر املا كردن ندارد، بايد

شيطان با شما بدشمنى برخاست با آنچه ميدانيد باو روى آوريد زيرا نيرنگ شيطان ضعيف است (راوى گويد) گفتم آنچه ميدانيم چيست؟ فرمود: با او مبارزه كنيد بآنچه از

يَا ذَا اَلْمَنِّ وَ اَلطَّوْلِ وَ اَلْجُودِ وَ اَلْكَرَمِ إِنَّ عَمَلِي ضَعِيفٌ فَضَاعِفْهُ لِي وَ تَقَبَّلْهُ مِنِّي‏ إِنَّكَ أَنْتَ اَلسَّمِيعُ اَلْعَلِيمُ‏

قرينه حاصل مى شود، اين اعتقاد گاه قوى مى شود و به مرحله يقين مى رسد و گاه ضعيف است و از حد گمان تجاوز نمى كند. تفسير نمونه ، جلد: ۲۰، صفحه : ۳۱۸ لا يَسئَمُ

اَلْوَتْرِ قَالَ‏ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْكَ وَ شُكْرُهُ ضَعِيفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِيمٌ وَ لَيْسَ لَهُ إِلاَّ دَفْعُكَ وَ رَحْمَتُكَ فَإِنَّكَ

و شهرها را پاره پاره، و مُردگان را زنده مى كند... مؤلف: سند اين دو روايت ضعيف است. و در الدّرالمنثور است كه ابن جرير، از على (عليه السلام) روايت كرده كه

رسيدن عذاب هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند! بحث روايتى (رواياتى در ذيل

هاشم جعفرى از حضرت امام حسن عسكرى عليه السّلام پرسيد: براى چه زن مسكين و ضعيف يك سهم اخذ مى‌كند، و مرد تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 370 توانا دو سهم؟ فرمود:

سَجَدْتُ لَكَ يَا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقّاً اَللَّهُمَّ إِنَّ عَمَلِي ضَعِيفٌ فَضَاعِفْهُ لِي اَللَّهُمَّ قِنِي عَذَابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَكَ وَ

عليه السّلام فرمود: حقّ شفعه به كسى به ارث نمى‏رسد. (فقهاء عظام اين روايت را ضعيف دانند و گويند مطابق اصل و قاعده و عموميّت ادلّه ارث، حقّ شفعه هم به ميراث

اَلْوَتْرِ قَالَ‏ هَذَا مَقَامُ مَنْ حَسَنَاتُهُ نِعْمَةٌ مِنْكَ وَ شُكْرُهُ ضَعِيفٌ وَ ذَنْبُهُ عَظِيمٌ وَ لَيْسَ لِذَلِكَ إِلاَّ رِفْقُكَ وَ رَحْمَتُكَ فَإِنَّكَ

وَ اَللَّهِ إِنَّ اَلْفَضْلَ لَفِي اَلَّذِي أَمَرْتُكَ بِهِ وَ لَكِنِّي ضَعِيفٌ فَشَقَّ عَلَيَّ طَوَافَانِ بَيْنَ‏ اَلصَّفَا وَ اَلْمَرْوَةِ فَلِذَلِكَ

عمير، از هشام روايت كرده است كه ابن أبى العوجاء بمحمّد بن نعمان احول گفت: زن ضعيف را چه موجب شده است كه داراى يك سهم است، در حالى كه مرد قوىّ و بدون نياز داراى

از سوره اسراء آمده) است، و اگر محتلم شود و هنوز رشد نيافته باشد، و سفيه يا ضعيف باشد، بر عهده ولىّ او است كه از دادن مالش به او امساك كند.

رَجُلٌ إِلَى‏ اَلنَّبِيِّ ص‏ فَقَالَ إِنِّي شَيْخٌ كَثِيرُ اَلْعِيَالِ ضَعِيفُ اَلرُّكْنِ قَلِيلُ اَلشَّيْ‏ءِ فَهَلْ مِنْ مَعُونَةٍ عَلَى زَمَانِي فَنَظَرَ

كِتَابُ الدِّيَات و روي ابن ابي عمير عن محسن بن احمد عن عيسي الضعيف قال : عيساى ضعيف يا ضرير گويد: به امام صادق عليه السّلام عرضكردم: مردى شخصى را كشته است توبه

اين كتاب- رحمه اللَّه- گويد: اين حديث اين چنين از وهب بن وهب نقل شده و او ضعيف است، و آنچه من بدان فتوى ميدهم و در اين خصوص بآن اعتماد ميكنم اين خبر است

اعمالش بسود و زيانش نوشته مى‏شود. و همه چيز براى او جايز و نافذ است مگر اينكه ضعيف يا سفيه باشد.

نفوذ مى كند، و يك ملت متحد را به جمعى پراكنده مبدل مى سازد، جمعى آسيب پذير، ضعيف و ناتوان و زبون در مقابل هر حادثه و هر دشمن ، و حتى ميان چنين جمعيتى بسيارى

آنست كه عقوبت و زجرى باشد تا طلاق را كوچك و امر متعارفى نپندارند و زن را ضعيف و اسباب بازى و آلت دست نشمارند كه هر وقت بخواهند طلاق دهند و هر گاه بخواهند

نُفَضِّلُ أَحَداً مِنْهُمْ لِفَضْلِهِ وَ صَلاَحِهِ فِي اَلْمِيرَاثِ عَلَى آخَرَ ضَعِيفٍ مَنْقُوصٍ وَ قَالَ هَذَا هُوَ فِعْلُ‏ رَسُولِ اَللَّهِ ص‏ فِي بَدْوِ أَمْرِهِ

خودكار در برابر نور تغيير شكل داده در مقابل نور قوى تنگ تر و در مقابل نور ضعيف گشادتر مى شود در حالى كه دستگاه هاى عكاسى را بايد به وسيله اشخاص تنظيم كرد

زندگى دنيا هيچ فعليتى نه از سعادت و نه از شقاوت بخود نگرفته ، و همچنان ناقص و ضعيف از دار دنيا رفته ، اينگونه نفوس مصداق (مرجون لامر اللّه )اند، تا خدا با آنها

براى تولد فرزند است قطع مى شود و پس از آن احتمال ، فرزند آوردن در مورد آنها ضعيف است ، ولى آزمايشهاى پزشكى نشان داده كه مردان از نظر توليد نطفه آمادگى پدر

ربوى روز به روز وسيعتر و سرمايه دارتر مى شوند و در برابر تحليل رفتن طبقات ضعيف بر حجم ثروت آنها دائما افزوده مى شود. ثانيا- در تجارت و خريد و فروش معمولى

گوشه‌اى دور از خواست او كارى صورت داد. شفاعت آن است كه يك موجود قوى به موجود ضعيف يارى برساند. مثلًا در نظام آفرينش، نور، آب، هوا و زمين، دانه‌ى گياه را يارى

عليه السلام گفتند: فلانى به شما محبت مى‌ورزد ولى نسبت به برائت از دشمنان شما ضعيف عمل مى‌كند. حضرت فرمودند: دروغ مى‌گويد كسى كه ادّعاى محبت ما را دارد و از

اصل قيوميت خداوند سازگار نباشد، خود به خود از ساحت مقدس او، منتفى است حتى ضعيف ترين عاملى كه موجب سستى در كار او باشد مانند خواب سبك كه در ذات پاك او نيست

مطلق پيوند روح و جسم است ، در حاليكه خواب تنها تعطيل بخشى از دستگاه مغز و ضعيف شدن اين پيوند است ، بنابراين خواب مرحله كوچكى از مرگ حساب مى شود. جرحتم از

روايتى است كه از ابى جعفر (عليه السلام ) نقل شده است . مؤ لف : روايت مزبور ضعيف و غير مسلم الصدور است . علاوه بر اين ، از چنين فرقه يهودى كه به راه حق هدايت

مترجم گويد: گذشته از اينكه اين چند حديث (يعنى از حديث ۴۳۵ تا حديث ۴۴۰) بيشتر ضعيف يا مجهول است، ظاهرا مقصود امام عليه السّلام- بر فرض صحّت آنها- از جمله‏هاى

كرده. حال به وضع يك يك اين روايات مى رسيم: اما روايت ابى العبّاس، روايتى است ضعيف؛ چون در آن رفع شده. يعنى راويان وسط حديث افتاده اند. و اما روايت زيد شحّام،

اينكه : بعضى از مفسرين در تفسير جمله هاى آيه مطالبى غير اين را آورده اند، همه ضعيف است ، مثل آن مفسرى كه در جمله : ((و اصبح فؤ اد ام موسى فارغ (( گفته : ((يعنى

باقى گذاشت. تذكّر «اين خبر را مصنّف- رحمه اللَّه- در كتاب علل الشّرائع بسندى ضعيف و مجهول و مرسل آورده و بنظر از واقعيّت بسيار دور مى‏نمايد»

دفن شدند! جائى كه آنها با آنهمه قدرت چنين سرنوشتى پيدا كردند، اين مشركان ضعيف و ناتوان مكه كه در برابر آنها چيزى به حساب نمى آيند چه مى انديشند؟! در آيه

شايسته آنست كه تو برترى داشته باشى و بر تو برترى نگيرند و ترا تعظيم كنند و ضعيف نشمارند. سپس على عليه السلام او را بمنزل خود برد و معالم دين را باو آموخت

أَوْ دِينٍ اَلصَّلاَةُ قُرْبَانُ كُلِّ تَقِيٍّ اَلْحَجُّ جِهَادُ كُلِّ ضَعِيفٍ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ زَكَاةٌ وَ زَكَاةُ اَلْجَسَدِ اَلصِّيَامُ جِهَادُ اَلْمَرْأَةِ

مادى در دلها حكمفرماست ، مجتمعى است كه از مختصرى تمايلات دينى آنهم بسيار ضعيف و مورد اعراض و طعن عموم و از تمايلات مادى بس شديد، تركيب يافته است ، مجتمعى

سپس به عنوان ذكر علت مى گويد خداوند نقشه هاى كافران را در برابر مؤ منان ضعيف و سست مى كند تا نتوانند آسيبى به آنها و برنامه هايشان برسانند)) (و ان الله

ظلمت هميشه به معناى ظلمت مطلق نيست ، بلكه ظلمت غالبا به معناى نور بسيار كم و ضعيف در برابر نور فراوان و قوى بكار مى رود، مثلا همه مى گوئيم شب ظلمانى با اينكه

پدران خود پيروى كرده اند، اين پدران بوده اند كه با علم به حقيقت امر فرزندان ضعيف خود را به سوى شرك سوق داده اند و با تلقينات سوء خود آنان را بر اين رسم نكوهيده

اين ناسخ آن باشد با اينكه گفتيم در نسخ بايد منافات و تباينى در بين باشد. ضعيف تر از اين قول ، گفتار جمعى ديگر است ، كه از كلماتشان بر مى آيد كه خواست ه

مانع ايشان نشود از داخل شدن بر او و عرض مطالب در نزد او، كه قوى از ايشان، ضعيف ايشان را مى‏خورد، و ايشان را در لشكرهايى كه ايشان به سوى جهاد مى‏فرستد، سخت‏ترند؛

حمّام كه آن معده را تباه خواهد كرد، و هرگز آب سرد بر خويشتن مريز كه بدن را ضعيف و ناتوان خواهد ساخت، و هنگامى كه از حمام خارج شدى آب سرد بر پاهايت بريز كه

نطفه ناتوانى تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۴۴۲ بـود، آنـروز كـه بـه صـورت نـوزادى ضـعـيف و غير قادر بر حركت از مادر متولد گشت ، هـمـانـگـونـه كه قرآن در آيات فوق

شود». كيفرها و مجازاتها نيز به همين نسبت بالا خواهد رفت ، يك انسان بى سواد و ضعيف الايمان اگر گناه كبيره اى مرتكب شود، چندان غير منتظره نيست و به همين دليل

اطاعت، و ضعيف شدنش در اثر ارتكاب گناهان، چيزى نيست كه كسى در آن ترديد كند. و همين قوت اثر و ضعف آن، كاشف از اين است كه مبدء اثر قوى و يا ضعيف بوده. خداى

«كَرب عَظِيم»، اندوه شديدى است كه بنى اسرائيل از شرّ فرعون داشتند، كه آنان را ضعيف كرد، و بدترين شكنجه ها را به آنان داد، و بچّه هايشان را مى كشت، و زنان و

محال عقلى نيست، وليكن اين روايات براى اثبات آن كافى نيست. چون بعضى از آن ها ضعيف است و بعضى اصلا سند ندارد. علاوه بر اين كه اگر در اثر دعاى ابراهيم چنين امرى

كار برده واژه استضعاف است كه درست قالب اين معنى است ، يعنى ضعيف ساختن به مفهوم وسيع كلمه ، ضعيف ساختن فكر و سياست و اقتصاد و هر چيز ديگر دامنه استعمار در

گونه ميوهاى وجود داشته باشد، در حالى كه به سن پيرى رسيده و فرزندانى (كوچك و) ضعيف دارد، (در اين هنگام ،) گردبادى (كوبنده )، كه در آن آتش (سوزانى ) است ، به

كرد، سر و صدا پيرامون آن برخاست ، دشمنان آن را به باد مسخره گرفتند، افراد ضعيف الايمان با شك و ترديد به آن نگريستند، و مؤ منان راستين آنرا به طور كامل پذيرفتند،

بنابر اين معنى جمله چنين مى شود. سوگند به آفرينش مذكر و مؤ نث ولى اين احتمال ضعيف به نظر مى رسد. در حقيقت دو سوگند اول و دوم اشاره به آيات آفاقى است و سوگند

«مراد از «أزواج»، زنان كافر ايشان است»، ولى اين وجه نيز، مانند وجه قبلی اش، ضعيف است. و از ظاهر جمله «وَ مَا كَانُوا يَعبُدُون مِن دُونِ اللّه»، بر مى آيد

تفسير نمونه جلد ۲۳ صفحه ۴۶۶ به همان اندازه كه خداوند قدرتمند است دشمنانش ضعيف و ذليلند، و اگر مى بينيم در آيه قبل تعبير به «اذلين » (ذليل ترين افراد) شده

خوددارى كردن ، استعمالى است بسيار بعيد، از همه اينها كه بگذريم سند روايت هم ضعيف است ، و مرحوم صدوق عين اين روايت را با سندش از طلحه از ابى جعفر (عليه السلام

«حميرى» گذشته و روايات ديگرى است، كه همان مفاد را مى رساند. بله، در يك روايت ضعيف از برقى، از اسماعيل بن مهران، از ايمن بن محرز، از ابى بصير، از امام صادق

بپندارد، و همه اعتمادش به آن باشد، اين نيز يك مرتبه از شرك است ، و همچنين ضعيف تر و ضعيف تر مى شود، تا برسد به شركى كه به جز بندگان مخلص خدا احدى از آن برى نيست

اولا نيازى به اين سوگند نيست ، ثانيا سوگند بايد به نام خدا باشد، ولى اين قول ضعيف است ، و مناسب همان معنى اول است و در قرآن مجيد سوگند به نام خدا و غير نام

بيم داشته باشد اگر تأخير كند مقصودش فوت شود، و تنها كسى نياز به ظلم دارد كه ضعيف باشد، در حالى كه تو برتر و والاتر از آنى (كه اين گونه صفات بتو راه تواند

آمَنّا الاية معلوم‌ ميشود ‌که‌ مراد ‌از‌ اسلام‌ اقرار ظاهري‌ ‌ يا ‌ اعتقاد ضعيف‌ ‌است‌ و ‌از‌ ايمان‌ اعتقاد ثابت‌ و راسخ‌ مقرون‌ ‌با‌ عمل‌ بقرينه‌ جمله‌

را از پذيرفتن هر گونه رنگ تعلق و وابستگى آزاد سازد. ۲ - اين اراده به صورت ضعيف و ناتوان در محيط فكر و انديشه و روح نباشد بلكه تمام ذرات وجود انسان را به

با دشمن بجنگيم ، زيرا در اين صورت حتى مردان تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۸۹ ضعيف و زنان و كنيزان نيز به لشكر مى توانند كمك كنند. عبد الله بن ابى بعد از گفتن

داشته باشند (و با يتيمان نيكو رفتار كنند) مبادا پس از خود فرزندانى صغير و ضعيف و ناتوان باقى گذارند بر حال آنها بترسند و بايد از خداوند پروا كنند و سخن

دوم را در مفهوم آيه جمع بدانيم . تفسير سومى نيز براى آيه نقل شده كه بسيار ضعيف به نظر مى رسد و آن اينكه دعا و نفرينهاى پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم

جواب اشكال شما روشن می شود. چون به حكم ضرورت، فهم مردم مختلف است و قوى و ضعيف دارد. همچنان كه كمالات نيز مختلف است، و راه فطرى و غريزى انسان براى درك كمالات

كه اختلافات غير عادلانهاى كه در اثر بيعدالتيهاى اجتماعى در ميان طبقه غنى و ضعيف پيدا مى شود از بين برود و سطح زندگى كسانى كه نميتوانند نيازمنديهاى زندگيشان

وزر»، آمرزش آن گناهان است. و اين وجوهى كه نقل شد، بعضى ها سخيف و بعضى ديگرش ضعيف است و با سياق سازگار نيست. بعضى ها به عنوان «قيل = گفته شده» نقل شده، و بعضى

در حالى كه كلمه انسان با صفاتى همانند «ظلوم » «جهول » «هلوع » (كم ظرفيت ) «ضعيف » طغيانگر، ناسپاس و مانند آن توصيف شده است و اين نشان مى دهد كه بنى آدم به

جلد ۲۷ صفحه ۱۷۱ مى كنم ... ابن مسعود كه جثه اى كوچك داشت و از نظر جسمانى ضعيف بود برخاست و نزد سران قريش آمد، آنها را در گرد كعبه جمع ديد، تلاوت سوره الرحمن

آنچنان كه همچون جسدى بى روح بر تختش افتاد، و در زبان عرب معمول است كه به انسان ضعيف و بسيار بيمار گاهى «جسد بلا روح » گفته مى شود. سرانجام او توبه كرد و خداوند

گفت ولى همين گمان و تخمين سرانجام به واقعيت پيوست ، و اين سست اراده ها و ضعيف الايمانها گروه گروه به دنبال او حركت كردند، تنها گروه اندكى از مومنين بودند

بوده اند كه موجودات و مخلوقات قوى طبعا يك نوع اختيار و حق تصرفى در موجودات ضعيف دارند، و لو اينكه خداى سبحان هم اذن نداده باشد، و يا معتقد بوده اند: همينكه

گفتگوها و جنجالها در روند پيشرفت هدف مقدس او و گسترش اسلام اثر بگذارد، و افراد ضعيف الايمان را تحت تاثير قرار دهد و شك و ترديد در دل آنها ايجاد كند. لذا در دنباله

وفات آنها مجسمه هاى ياد بود آنها را مى ساختند و روح قهرمان سازى كه در افراد ضعيف و كم فكر است آنها را وادار مى كرد كه براى آن بزرگان و سپس براى مجسمه هاى

اما خداوند پيامبران خويش را از نظر عزم و اراده قوى ، و از نظر ظاهر فقير و ضعيف قرار دارد، ولى تواءم با قناعتى كه قلبها ۵۰۴۰۰۲۳۶۸۲۰و چشمها را پر از بى نيازى

از مفسران نوشته اند كه او به صورت تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۱۵۹ جوجه نوزاد و ضعيف و بى بال و پر از شكم ماهى بيرون آمد، به طورى كه توان حركت نداشت . باز در

از موجودات ديگرى، كه ما خلق كرده ايم. آن وقت متوجه خواهند شد كه خلقت آنان، ضعيف تر و ناچيزتر از خلقت موجودات ديگر است. براى اين كه خلقت ايشان، از يك گِل

خصوص مدح آن حضرت و فرود آوردن تو او را در محلى كه وصف كردى در نزد من، سست و ضعيف گردد. ابن مقفّع گفت كه: چون در مادّه من اين توهم نمودى، و در باب من اين دروغ

اين معنا را سيوطى هم، در الدرّ المنثور، از طبرانى و ابن مردويه - وى حديث را ضعيف خوانده - از ابن عباس، از رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» روايت كرده،

كه خواست برسد، و بعضى برگشته مرتد مى شدند و اينها، افرادى بودند كه ايمانى ضعيف داشتند؛ همچنان كه دو آيه «و من النّاس من يقول آمنّا باللّه فإذا أوذى فى اللّه

در برابر شكل بسيار زننده اى كه در آن زمان داشت و به بهانه هاى مختلفى افراد ضعيف را محروم مى ساختند. ۵ - قوانين مربوط به ازدواج و برنامه هايى براى حفظ عفت

كوچك آنها را اداره كرد. از اينجا روشن مى شود اينكه بعضى از كوته فكران افراد ضعيف و ناتوان را به پستهاى تبليغى و مذهبى براى كمك و ارفاق به آنها انتخاب مى كنند

در الدر المنثور است كه ابن اسحاق و بخارى در تاريخ خود، و ابن جرير به سندى ضعيف از ابن عباس، از جابر بن عبداللّه ابن رباب روايت كرده اند كه گفت: روزى ابوياسر

، نظير فطرتى است كه خداوند در چند مرحله به آدمى ارزانى مى دارد، يك مرحله ضعيف آن ، همان سلامت فطرتى است كه در حال كودكى به آدمى مى دهد و مرحله بالاتر آن

«حاذرون » و از مكرى كه ممكن است دشمن عليه ما بكند بر حذريم ، هر چند كه دشمن ضعيف و اندك است ، منظور فرعونيان از اين حرف كه قطعا پيامى از خود فرعون بوده اين

عظمت اين امانت بزرگ بود! و به هر حال بايد اعتراف كرد كه انسان به ظاهر كوچك و ضعيف اعجوبه جهان خلقت است كه توانسته است بار امانتى را بر دوش كشد كه آسمانها و

كه انسان اگر هم به اوج قدرت برسد باز موجودى تفسير نمونه جلد ۱۸ صفحه ۴۷ است ضعيف در برابر حوادث ، و همچون پر كاهى است در مسير طوفان به هر سو پرتاب مى شود

در زير آن ، چاهى است ، و مردمى پيرامون چاه هستند، و آب مى كشند، و دو دختر ضعيف هم ديد كه با خود رمه اى گوسفند دارند، پرسيد شما چرا ايستاده ايد؟ گفتند، پدر

هيچگاه از ياد آن غافل نيست او در خواب هم همان شخص و همان چيز را مى بيند. و شخص ضعيف النفسى كه در بيدارى همواره دچار ترس و وحشت است ، و اگر ناگهانى صدايى بشنود

خدا چربيد، نمازگزار گناه نمى كند، و هر جا كفه آن موانع چربيد كفه ياد خدا ضعيف مى شود، و نمازگزار از حقيقت ياد خدا منصرف مى گردد، و گناه را مرتكب مى شود

بودند ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰ صفحه ۱۵۹ ۳- ناگزير شدن جمعى از مسلمانان ضعيف به اينكه از شهر و وطن خود كوچ كنند ۴- هجرت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله

اراده بعضى از نفوس در بعضى از نفوس مؤ ثر نيفتد بخاطر اينكه نفس صاحب اراده ضعيف تر، و آنديگرى قوى تر باشد، و اين اختلافها در فن تنويم مغناطيسى ، و احضار

و نيروى عظيم و در پيشاپيش آنها شخص فرعون به حركت درآمد، بنى اسرائيل قومى ضعيف و ناتوان و فاقد مردان جنگى و سلاح كافى بودند، اما دست لطف خدا به يارى آنها

همانند مى كربهاى بيماريزا است ، كه در همه وجود دارند، ولى به دنبال بنيه هاى ضعيف و جسمهاى ناتوان مى گردند، تا در آنجا نفوذ كنند اما آنها كه جسمى سالم و نيرومند

اينكه : در آيات گذشته ، اين گروه از مردم ، به افرادى تشبيه شده بودند كه چشمانى ضعيف و ديد محدود دارند، و در آيه اخير آنها را به كران و كوران تشبيه مى كند، اين

هاى لازم را در آن شرح داديم . به اين ترتيب نيازى به توجيهات مختلف و احيانا ضعيف كه بعضى از مفسران گفته اند نخواهيم داشت . ضمنا اين نكته نيز روشن شد كه «الذى

بسته باشيد و خلاصه در حالى كه با اتحاد و اتفاق باشيد، نه مختلف و متفرق تا ضعيف شويد، بلكه عليه او كيد واحدى باشيد. و از تفريع جمله ((فتنازعوا امرهم (( بر

تفسير: گر چه اين آيه خطاب به يهود نيست ، بلكه مخاطب در آن گروهى از مسلمانان ضعيف الايمان و يا مشركانند، ولى چنانكه خواهيم ديد، بى ارتباط به سر گذشت يهود نمى

واقع مى شود كه يهود از مدينه به سوى آن رانده شدند! و گويا همه اين احتمالات ضعيف ناشى از كلمه «حشر» تفسير نمونه جلد ۲۳ صفحه ۴۸۹ است ، در حالى كه اين واژه

لا رطب و لا يابس الا فى كتاب مبين » . مولف : اين روايت علاوه بر اينكه سندش ضعيف است ، مضمونش نيز با مضمونى كه آيه دارد درست منطبق نيست . و در تفسير عياشى

جاى ديگر فرمود: «خُلِقَ الإنسَانُ ضَعِيفاً»، با اين كه غير از انسان ها هم ضعيف اند، وليكن غير از انسان، مثلا جنّ، مانند انسان محتاج به غذا و لباس و امثال

يك طرف قضيه كافى بود، و چون خورشيد بزرگتر و قوى تر از ماه، و ماه كوچكتر و ضعيف تر از خورشيد است، لذا نرسيدن خورشيد به ماه را ذكر كرد و از ذكر آن، حال عكسش

سوختن در آتش كشته شدند، نه اين كه بخواهد بر آنان نفرين كند. ليكن اين نظريه ضعيف است، به دليل اين كه بر حسب ظاهر، ضميرهاى «إذ هُم عَلَيها» و «هُم عَلى مَا

كرده ، و در عمل مشرك مى شوند، و هنگامى كه منافعشان به خطر مى افتد همان ايمان ضعيف و مختصر را نيز از دست مى دهند. تفسير نمونه ، جلد: ۲۰، صفحه : ۲۷۱ على (عليه

از مدينه به آنها پيوسته است . در اين موقع جريانى پيش آمد كه روحيه آنها را ضعيف تر ساخت و مقاومت آنها را در هم كوبيد، و آن اين كه يكى از مشركان بنام «معبد

شديد را در برابر اين گونه گـنـاهـكـاران قـرار داده ، و هـمين احتمال اگر چه ضعيف هم باشد مى تواند در روحيه غالب افـراد اثـر بـگـذارد، امـا راه اثـبـات آن

بشرى حكم فرما بوده ، هميشه امتهاى قوى منافع حياتى خود را از حلقوم امت هاى ضعيف بيرون كشيده اند، هيچ جاى پائى در آنان نماند مگر آنكه لگد كوبش كردند، و هيچ

همان طور كه در خبر سابق مجمع البيان آمده بود. ولى يك اشكال، اين روايت را ضعيف مى كند، و آن، اين است كه سوره مورد بحث در مكه نازل شده، و «وحشى» بعد از هجرت،

هستند كه ايمان و عمل صالح خود را به حدّ كمال نرسانده اند و ايمانى ناقص و ضعيف دارند و عملى زشت. ولى به طايفۀ اول منسوب اند. يا پدر و يا فرزند و يا همسر

توزيع ميكند، و همين اكسيژن غذا را در سلولهاى مختلف آهسته و آرام و با حرارتى ضعيف ميسوزاند، و اسيد كربنيك و بخار آب آن خارج مى شود به همين جهت وقتى از راه

افراد سالم و تندرست ، و به عكس ‍ افراد تندرست و قوى ، آزمونى هستند براى افراد ضعيف و ناتوان ، آيا گروه دوم راضى به رضاى خدا هستند؟ و آيا گروه اول وظيفه و تعهد

كنيد» - تا آخر حديث. مؤلف: اين حديث از تفسير امام عسكرى نقل شده، كه سندش ضعيف است. و در تفسير قمى، در روايات ابى الجارود، از امام ابى جعفر «عليه السلام»

بيفكند، و سر برادر را بگرفت و به طرف خود بكشيد، هارون گفت اى پسر مادر! مردم مرا ضعيف كردند، (و گوش به سخنم ندادند)، و نزديك بود مرا بكشند، پس پيش روى دشمنان مرا

وقتى داستان موسى را بيان كرده خبر داده كه : چگونه مردمى زير دست و برده و ضعيف و زير شكنجه فرعونيان كه پسرانشان را ذبح مى كرد و دختران آنان را زنده مى گذاشت

شكيبائى و تسلط بر نفس و اعتماد او ثبت شده است . به نظر مى رسد اينگونه روايات ضعيف و ركيك ساخته و پرداخته دشمنان اسلام است و خواسته اند هم اسلام را زير سؤ ال

الروم ...) گفته شده است البته در معنا و تفسير آيه مورد بحث وجوه ديگرى است ضعيف ، كه ذيلا از نظر خواننده مى گذرد اول اينكه : جمله ((و يومئذ(( عطف باشد بر

يگانه سنتى كه مولويت و سيادت را منحصر در خداى سبحان مى داند، و بين قوى و ضعيف و متقدم و متاخر و كبير و صغير و سفيد و سياه و مرد و زن مساوات برقرار نموده

ممكن است ، كه درياى رحمت رب العالمين ، در موقفى كه او است و انسانى جاهل ، و ضعيف ، بخروش ‍ نيايد؟ و چطور ممكن است مجلاى اتم رحمت رب العالمين ، يعنى رسولخدا

در مقابل يك زلزله ، يك طوفان ، يك باران شديد و مانند اينها به همان اندازه ضعيف و ناتوان است كه انسانهاى قبل از تاريخ ناتوان بودند، بنابراين همان عواقب شوم

بود كه لايق بشاءن امت باشد، كه حتى شامل اسلام منافقين ، و نيز اسلام اشخاص ضعيف الايمان ، و قوى الايمان ، و بالاخره اسلام همه مسلمين بشود. در پاسخ مى گوئيم:

با مؤ منان ندارند!. سپس مى افزايد: اما اين نه بخاطر آن است كه آنها افرادى ضعيف و ناتوان و ناآگاه به فنون جنگند «بلكه به هنگامى كه درگيرى در ميان خودشان

است كه: مراد از كتاب، صحيفۀ اعمال باشد و ما، در سابق گفتيم كه اين احتمال ضعيف است. «بحث روایى» در تفسير قمى و در روايت ابى الجارود، از امام باقر «عليه

آنها مى گويد، اشاره به اينكه بهره ورى از نعمت فراوان در افراد كم ظرفيت و ضعيف الايمان به جاى اينكه حس شكر گزارى و اطاعت را بيدار كند، غالبا بر طغيان و

خدا كه همه سخنان را مى شنود قابل انكار نيست ، او حتى امواج صوتى فوق العاده ضعيف يا بسيار نيرومندى كه گوشهاى آدمى از درك آن عاجز است را مى شنود. بنابراين

به من بنمائى (( ؟ همانطورى كه در اخبار راجع به بهشت آدم اشاره كرديم سندش ضعيف است . علاوه بر اين مضمون آن با اصول مسلم اخبار ائمه اهل بيت (عليهم السلام

خود مانوس و متمايل ساز، و سپس آنها را صدا زن تا به سوى تو آيند، سخن بسيار ضعيف و سستى است كه هيچ تناسبى نه با مساله معاد دارد و نه داستان ابراهيم (عليه

زندگى قابل ملاحظه بود. از نظر اراده و تصميم و نيروى عمل ، افرادى سست و زبون و ضعيف و ناتوان نبودند، افرادى با اراده پر قدرت ، و داراى تصميم قاطع و آهنين بودند

دست به استهزاء و انكار و انواع مخالفتها زدند نه به خاطر آن بوده كه منطق تو ضعيف و دلائل تو غير قانع كننده و در آئينت جاى شك و ترديد است بلكه به خاطر اين

چون همه حرفها بر سر حفظ ايمان است گناهان هم كه حرام شده اند، چون ايمان را ضعيف و قلب را قساوت ميدهند، و سرانجام آدمى را بشرك مى كشانند، كه در اين باره فرموده :

بسيارند افراد شايسته اى كه در زندگى محروم و منزوى هستند، و چه بسيار افراد ضعيف و ناتوانى كه از هر نظر متنعمند، اگر پيروزيهاى مادى همگى در سايه تلاش و كوشش

عبارتست از فوران خون قلب و شدت اشتهاى به انتقام ، و اين حالت اگر در برابر شخص ضعيف تر و پايين دست آدمى باشد غضب ناميده مى شود و اگر در برابر ما فوق باشد حالت

چيزى است كه از ظاهر آيه به نظر مى رسد. در روايات متعددى كه بعضى از نظر سند ضعيف و بعضى قابل ملاحظه است جمله لا يحل لك النساء من بعد اشاره به زنانى گرفته

العرش الكريم ). در واقع كسى كار پوچ و بى هدف مى كند كه جاهل و ناگاه ، يا ضعيف و ناتوان ، يا ذاتا وجودى باطل و بيهوده باشد، اما خداوندى كه جامع تمام صفات

در در المنثور از ابن منذراز ابن حيان روايت كرده ، و گفتند: ايشان روايت را ضعيف دانسته اند، ولى ما مى گوئيم علاوه بر آن با مضمون آيه هم منطبق نيست ، چون

ماند! اين چنين افراد نادان كه شناختشان درباره دين و مذهب فوق العاده سست و ضعيف است بهانه به دست دشمنان مى دهند كه مذهب عاملى است براى تخدير و ركود اقتصادى

يقين به وقوع جنگ ندارند از حضور در ميدان ، خوددارى كردند و بعضى از مسلمانان ضعيف الايمان نيز به آنها ملحق شدند، آيه مورد بحث ، سرنوشت آنها را تشريح مى كند

ديگر گفته اند: همۀ انبيايى هستند كه مى توانستند بنويسند. ليكن اين اقوال، ضعيف و از فهم بدورند. َ«كلّا إِنَّ الإنسانَ لَيَطغَى أَن رَّآهُ استَغْنى»: اين

با پاره سخنان سخت و ناهنجار خود، فتنه ها مى انگيزند؛ ليكن اين اقوال سخنانى ضعيف است. «فَالمُْغِيرَتِ صبْحاً»: كلمۀ «مغيرات»، جمع مؤنث اسم فاعل از باب إفعال

نيروى خود را بكار مى زد، بمقصود خود نمى رسيد، چون نيروى خودش به تنهائى ناقص و ضعيف و كوتاه بود. و اما بحث اجتماعى آن ، و اينكه تا چه پايه معتبر است ؟ ميگوئيم :

رواياتى كه در اين زمينه است و در كتب مختلف اسلامى نقل شده بپذيريم و با احتمالات ضعيف و بى اساس يك واقعيت را ناديده نگيريم ، و با عبد الله بن عمر كه اين فضيلت

ريشه كن نمى شود، هر چند كه در بعضى ادوار حاملين آن در اقليت قرار گيرند و يا ضعيف شوند و همچنين كمال حق هرگز از اصل نابود نمى شود هر چند كه گاهى اضداد آن زياد

واجب فرمود. مؤ لف : اين روايت به خاطر اينكه اسماعيل بن محمد در سند آن هست ضعيف است ، و اين معنا در روايتى ديگر از عالم (عليه السلام ) آمده كه آنهم مرسل

فهماندن استمرار و خلود در دوزخ است. و بعضى وجوهى ديگر گفته اند، كه همۀ آن ها ضعيف است. ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۶۰۳ توضيحى درباره «نعمت » و استفاده

اصـولا او چـه قدرتى دارد، و چه نقشى ميتواند داشته بـاشـد، او مـوجـودى اسـت ضـعـيـف و نـاتـوان و حـتـى نـاآگـاه از مـسـائل خـويـشـتـن ، او چـگـونـه مـيـتـوانـد

مأمور شده ام بين شما عدالت برقرار كنم. يعنى همه را به يك چشم ببينم. قوى را بر ضعيف و غنى را بر فقير و كبير را بر صغير مقدّم ندارم، و سفيد را بر سياه و عرب را

نكند، فهميده مى شود كه در آن روز هر انسانى محتاج به يارى خدا است ، و بنيه ضعيف بشرى تاب مقاومت در برابر اهوال و هراسهايى كه آن روز با آنها مواجه مى شود

ميرسد چرا كه «سر» معمولا در مقابل علن قرار ميگيرد، و راغب نيز در مفردات به ضعيف بودن اين قول تصريح كرده است ، هر چند بعضى از علماى لغت به هر دو معنى اشاره

ابى بصير از ابى عبدالله (عليه السلام ) نقل كرده كه فرمود: در شهادت اشخاص ضعيف عيبى نيست به شرطى كه عفيف و خويشتن دار باشند. در كتاب كافى به سند خود از

آرى با اين اعلام برادرى است كه موازنه و هم سنگى ميان دو طبقه مردم ميان يتيم ضعيف و ولى قوى ، ميان توانگر ميليونر و فقير خاكسترنشين ، و همچنين ميان هر ناقص

معنايش ‍ چنين مى شود: «و سوگند مى خورم به خلقت نر و ماده»؛ ولى اين نظريه ضعيف است. و مراد از نر و ماده، مطلق نر و ماده است، هرچه كه باشد، و هر جا محقّق

روشنتر مى شود. ۵ - بعضى از ارواح هنگامى كه در عالم خواب رابطه آنها با جسم ضعيف تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۴۷۹ مى شود گاه به قطع كامل اين ارتباط مى انجامد به

وحشت شديد شكست ، و دوستان آنها از طوائف عرب خسته و كوفته و با روحيه اى بسيار ضعيف در حال هزيمت به شهر و ديار خود بودند و كسى نبود كه از آنها حمايت كند. به