نتایج جستجو

رده:روانشناسى رنگ ها رده:روش برخورد مخالفان محمد رده:روش برخورد کافران رده:روش تبلیغ رده:روش هدایت رده:زلزله قیامت رده:زمین در قیامت رده:زمینه آرامش رده:زمینه

تعذيب منكرين رسالت در اين دنيا است ولى روشن مى‏شود كه عذاب آخرت نيز پس از تبليغ و اتمام حجت است. مشروح اين مطلب در «ضعف» ذيل بحث مستضعفين ديده شود. محقق

تبیین آیات خدا ۱ تبلیغ: صراحت در تبلیغ ۳، ۴ جبرواختیار ۲: حق: اعراض از حق ۷; اعراض حق ناپذیران ۶ خدا: بیان نعمتهاى خدا ۸ دین: استقامت در تبلیغ دین ۵; اعراض

انبیا ۴; تبلیغ انبیا ۱۱; روش تبلیغ انبیا ۱۳; نقش انبیا ۱۶; هدایت انبیا ۱، ۱۲; هدایتگرى انبیا ۱۶; هماهنگى انبیا ۳ تبلیغ: آسیبخشناسى تبلیغ ۱۰; اجرت تبلیغ ۹، ۱۰،

تبلیغ با مخاطبان ۴; حکمت در تبلیغ ۶، ۸، ۱۵; روش تبلیغ ۴، ۵، ۶، ۱۰; عواطف در تبلیغ ۱۰; مجادله احسن در تبلیغ ۶، ۱۵; موانع تأثیر تبلیغ ۵; موعظه در تبلیغ ۶،

و مزد تبلیغ ۲; انبیا و مزد رسالت ۲; پاداش رسالت انبیا ۶; تنزیه انبیا ۲ انسان: خالق انسان ها ۸ پاداش: موجبات پاداش ۷ تبلیغ: اخلاص در تبلیغ ۹; تبلیغ مجّانى

انبیا ۴ پاداش: منشأ پاداش ۵ تبلیغ: آثار اخلاص در تبلیغ ۶; اخلاص در تبلیغ ۱; اعلام تبلیغ مجانى ۶; تبلیغ مجانى ۱; روش تبلیغ ۶ خدا: اختصاصات خدا ۵; پاداشهاى

انبیا ۴ پاداش: منشأ پاداش ۵ تبلیغ: آثار اخلاص در تبلیغ ۶; اخلاص در تبلیغ ۱; اعلام تبلیغ مجانى ۶; تبلیغ مجانى ۱; روش تبلیغ ۶ خدا: اختصاصات خدا ۵; پاداشهاى

انبیا ۴ پاداش: منشأ پاداش ۵ تبلیغ: آثار اخلاص در تبلیغ ۶; اخلاص در تبلیغ ۱; اعلام تبلیغ مجانى ۶; تبلیغ مجانى ۱; روش تبلیغ ۶ خدا: اختصاصات خدا ۵; پاداشهاى

خوشنامى برخوردار باشد. انبیا: امانتدارى انبیا ۴; تبلیغ انبیا ۴; ویژگیهاى انبیا ۴ تبلیغ: امانتدارى در تبلیغ ۳، ۴ قوم عاد: حفظ منافع قوم عاد ۵; دعوت از قوم

تکرار و تبلیغ مى کردند. (أجئتنا لتخرجنا من أرضنا بسحرک ... لسحرن یریدان أن یخرجاکم ) انبیا: روش برخورد با انبیا ۱۰ تبلیغ: تهییج عواطف در تبلیغ ۹ جادوگران

آیات خدا :۱ انبیا: بینات انبیا ۸; هدایتگرى انبیا ۸ تبلیغ: ابزار تبلیغ ۹; برهان در تبلیغ ۹; روش تبلیغ ۹ رسولان خدا :۲ رهبران: اهمیت مبارزه با رهبران کفر

بر خویشتن مى گریست». انبیا: انذارهاى انبیا ۶; رسالت انبیا ۶ تبلیغ: روش تبلیغ ۵; صراحت در تبلیغ ۵ رسولان خدا: ۱ فرجام: انذار از فرجام شوم ۶ نوح(ع): ابلاغ

انسانها: تساوى انسانها ۸ تبلیغ: اتمام حجت در تبلیغ ۵; اجتناب از تبعیض در تبلیغ ۹; احکام تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۹; هشدار در تبلیغ ۵ توحید: انذار معرضان از توحید

مشروط ساخت. تبلیغ: آداب تبلیغ ۷، ۸; زمان در تبلیغ ۷; موقعیت شناسى در تبلیغ ۷، ۸ فرعون: میعاد فرعون با موسى(ع) ۲، ۴، ۶، ۹ مردم: روحیه مردم در تبلیغ ۸ مصرباستان:

عمل ناپسند ۵ تبلیغ: اهمیت روش شناسى در تبلیغ ۹; برنامه ریزى در تبلیغ ۹; روش تبلیغ ۷، ۹، ۱۰; زمینه موفقیت در تبلیغ ۱۰; عوامل مؤثر در تبلیغ ۸; نرمى سخن در

امیدوارى: عوامل امیدوارى ۷ انذار: از عذاب ۱، ۱۳ تبلیغ: انذار در تبلیغ ۱۴ ; بشارت در تبلیغ ۱۴ ; روش تبلیغ ۱۴ تذکر: رحمت خدا ۱ جامعه: عذاب جامعه مجرم ۱۲ ;

امانت دارى برخوردار باشد. انبیا: امانتدارى انبیا ۴; ویژگیهاى انبیا ۴ تبلیغ: امانتدارى در تبلیغ ۳، ۴ قوم لوط: حفظ منافع قوم لوط ۵; دعوت از قوم لوط ۲ لوط(ع): آثار

انبیا ۴ تبلیغ: امانتدارى در تبلیغ ۳، ۴ صالح(ع): آثار نبوت صالح(ع) ۵; اظهار خیرخواهى صالح(ع) ۵; اعتماد به صالح(ع) ۲; امانتدارى صالح(ع) ۳، ۶; تبلیغ صالح(ع)

باغهاى بهشت ۳; درجات بهشت ۶، ۷; فردوس ۶، ۷ بهشتیان ۱: تبلیغ: انذار در تبلیغ ۵; بشارت در تبلیغ ۵; روش تبلیغ ۵ صالحان: پذیرایى اخروى از صالحان ۲; فرجام صالحان

نکته فوق قابل استفاده است. احساسات: نقش احساسات ۵ تبلیغ: انذار در تبلیغ ۶; بشارت در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶ ترس: ترس و امیدوارى ۴ رسولان خدا :۱ عمل: گواهان

محمّد(ص) ۹; نبوت محمّد(ص) ۹ مسیحیان: تبلیغ مسیحیان علیه اسلام ۶; قبله مسیحیان ۷; مسیحیان و مسلمانان صدر اسلام ۶ یهود: تبلیغ یهود علیه اسلام ۶; قبله یهود ۷;

۱۲; مبارزه با بت پرستى ۶ تبلیغ: اولویتها در تبلیغ ۹; صراحت در تبلیغ ۱۱; قاطعیت در تبلیغ ۱۱ توحید: تبلیغ توحید ۱۱ خویشاوندان: تبلیغ در خویشاوندان ۹ خویشاوندى:

بى ابهام، در تبلیغ و هدایت توده ها (أنّما أنا نذیر مبین) آدم(ع): قصه آدم(ع) ۱ انسان: انذار انسان ها ۳، ۶ ایمان: آثار بى ایمانى ۴ تبلیغ: روش تبلیغ ۹; وضوح تبلیغ

با پدر ۱۰; روش گفتگو با پدر ۱۰; مهربانى با پدر ۱۰ تبلیغ: ادب در تبلیغ ۹; روش تبلیغ ۹; مهربانى در تبلیغ ۹ تذکر: تذکر رحمانیت خدا ۷ خدا: آثار رحمانیت خدا

. أو أمر بالتّقوى) تلاش براى تبلیغ تقوا در این آیه، از آثار محتمل نماز شمرده شده است. بنابراین نماز، محرّک انسان به تبلیغ تقوا است. ۵ - کسى که فرمان به

بهانه جویى مشرکان صدراسلام ۹، ۱۰; بینش مشرکان صدراسلام ۸; تبلیغ علیه مشرکان صدراسلام ۱۱; تبلیغ مشرکان ۲; تحیر مشرکان ۶; توطئه مشرکان ۱; تهمتهاى مشرکان ۱،

اهمیت دفع بلایا ۸ پرسش: فواید پرسش ۹ تبلیغ: آسیب شناسى تبلیغ ۱۳; ادب در تبلیغ ۱۰; روش تبلیغ ۹، ۱۰; مهربانى در تبلیغ ۱۰ تربیت: روش تربیت ۹ تفکر: زمینه تفکر

تذکر، معرفى مى کند. انسان: تنبه انسان ۱۰ تبلیغ: تنوع بیان در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶; شرایط تبلیغ ۲; فصاحت در تبلیغ ۲ تذکر: تذکر به انسان ۱۰ تقوا: زمینه تقوا

ترجیح اشراف ۳ ایمان: اهمیت تقویت ایمان ۵ تبلیغ: اعراض از برخورد ناپسند در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶; سرزنش تبعیض در تبلیغ ۳ خدا: سرزنشهاى خدا ۲ خداترسان: اهمیت

حین) قوم نوح: اعراض اشراف قوم نوح ۳; تبلیغ اشراف قوم نوح ۲; تهمتهاى اشراف قوم نوح ۱ نوح(ع): اعراض از نوح(ع) ۳; تبلیغ علیه نوح(ع) ۲; تهمت جنون به نوح(ع) ۱;

مؤمنان: انذارهاى مؤمنان ۶; تبلیغ مؤمنان ۶; شبهه افکنى در مؤمنان ۵; عقیده مؤمنان ۵ مبلغان :۶ محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۶; تبلیغ محمد(ص) ۶ معاد: استهزاى مکذبان

اجتماعى: موانع روابط اجتماعى ۲ فقرا: آثار اطعام به فقرا ۸; آثار تبلیغ امداد به فقرا ۸; تبلیغ امداد به فقرا ۶; تأمین نیازهاى فقرا ۵; سرزنش ترک امداد بهفقرا

مى خواهند نور خدا را با دهانهاى خویش خاموش کنند ... ». اسلام: پیروزى اسلام ۶ ; تبلیغ علیه اسلام ۲ ; جاودانگى اسلام ۹ ; دشمنان اسلام ۲، ۳، ۴، ۷ ; شکست مبارزه با

پاداش: موجبات پاداش ۱۵ تبلیغ: آسیب شناسى تبلیغ ۱۳; روش تبلیغ ۱۳ تجاوز: موارد تجاوز ۱۲ توحید: استقامت بر توحید ۱، ۲، ۹; استقامت در تبلیغ توحید ۳; پاداش استقامت

بزرگ ۵; پاداش بى منت ۳، ۵; مراتب پاداش ۵; موجبات پاداش ۵ تبلیغ: استقامت در تبلیغ ۵; پاداش تبلیغ ۵; تحمل سختیهاى تبلیغ۵ خدا: پاداشهاى خدا ۱، ۲; ویژگیهاى

محمد(ص) ۲; تبلیغ محمد(ص) ۵; حکومت محمد(ص) ۳; رسالت محمد(ص)۴; محدوده مسؤولیت محمد(ص) ۵، ۶; محمد(ص) و کافران ۶; مقامات محمد(ص) ۳; وضوح تبلیغ محمد(ص) ۴; ولایت

مى شد، به دست مى آید که صبر آن حضرت، صبرى ویژه و بسیار بزرگ بود. تبلیغ: روش تبلیغ ۴; صبر در تبلیغ ۲ خدا: آثار امدادهاى خدا ۵; اهمیت توفیقات خدا ۶ دشمنان: روش

انبیا ۵; تبلیغ انبیا ۱۹; ویژگیهاى تربیتى انبیا ۱۹ انسان: مسؤولیت انسان ها ۱۳ پدر: آثار گرایشهاى پدر ۱۱ تاریخ: شرایط نقل تاریخ ۱۸ تبلیغ: تنوع در تبلیغ ۱۷; روش

غریزى خواهد بود. ۸ - قرآن، محور اساسى تبلیغ و رسالت پیامبر(ص) (فذکّر بالقرءان) ۹ - لزوم محور قرار دادن قرآن، در تبلیغ دین و هدایت خلق (فذکّر بالقرءان) هر

۱۶ برگزیدگان خدا :۲ تاریخ: آثار مطالعه تاریخ ۱۱ تبلیغ: اولویت در تبلیغ ۶; برهان در تبلیغ ۵; روش تبلیغ ۵ خدا: امدادهاى خدا ۱۲، ۱۳; انتقامهاى خدا ۱۲، ۱۴;

اسلام: صبر در دعوت به اسلام ۷ انتقام: صبر در انتقام ۷ تبلیغ: آثار تبلیغ ۶; صبر در تبلیغ ۶، ۷; عفو در تبلیغ ۶ دشمنان: زمینه اذیتهاى دشمنان ۶; صبر بر اذیتهاى

لایأتونک بمثل إلاّ جئنک بالحقّ و أحسن تفسیرًا) تبلیغ: تبیین حق در تبلیغ ۶; رفع شبهه در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶ حق: تبیین حق و باطل ۵ حقایق: تعلیم روش کشف حقایق

تاریخ صدر اسلام ۲، ۵ تبلیغ: روش تبلیغ ۳ عبدالله بن ام مکتوم: قصه عبدالله بن ام مکتوم ۵; معترض به عبدالله بن ام مکتوم ۲ عثمان بن عفان: تبلیغ عثمان بن عفان ۵;

نقش اساسى است. (ربّ اشرح لى صدرى) انبیا: ویژگیهاى انبیا ۴ تبلیغ: روش تبلیغ ۳; شرح صدر در تبلیغ ۳ تربیت: عوامل مؤثر در تربیت ۹ تکامل: عوامل تکامل ۹ حق: درخواست

از فرعون ۱; گناه اطاعت از طاغوت ۱۲ انبیا: عوامل مخالفت با انبیا ۱۱ تبلیغ: آثار تبلیغ ۸ تعقل: آثار تعقل ۵ تقلید: آثار تقلید کورکورانه ۷; منشأ تقلید کورکورانه

هدایت فرعونیان ۲; هلاکت فرعونیان ۶ موسى(ع): اتمام حجت موسى(ع) ۶; تبلیغ موسى(ع) ۲; روش تبلیغ موسى(ع) ۳; مردمى بودن موسى(ع) ۳; مسؤولیت موسى(ع) ۱; مکذبان موسى(ع)

تزکیه انسان ها ۲ پاکى: عوامل پاکى ۵ پلیدیها: عوامل پلیدیها ۶ تبلیغ: سختى تبلیغ ۴; شرایط تبلیغ ۳، ۴ تزکیه: زمینه محرومیت از تزکیه ۸; محرومان از تزکیه ۶ ثروتمندان:

with.” ترتیل: ترجمه: «أُرْسِلْتُم بِهِ»: همراه با آن فرستاده شده‌اید و برای تبلیغ آن برانگیخته شده‌اید. Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۵ - ۲۵

قوم شان به آن گرفتار بودند، ناشى از مسائل و مشکلات شخصى نبود; بلکه بر اثر تبلیغ رسالت شان در میان فرعونیان به وجود آمده بود. ۴ - نجات موسى و هارون(علیهماالسلام)

اجبار کردن مردم به ایمان. (إنّما أنا لکم نذیر) انسان: مصالح انسان ها ۵ تبلیغ: روش تبلیغ ۶ توحید: آثار توحید ۲ دین: فلسفه دین ۵; نفى اکراه در دین ۷ شرک: انذار

گویاى برداشت یاد شده باشد. اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۴، ۶، ۷ توحید: آثار تبلیغ توحید ۳ رهبران: احساس خطر رهبران شرک ۳; احساس خطر رهبران کفر ۳; ایجاد اختناق

تعالیم تورات ۴ ; الواح تورات ۲، ۳ ; تعالیم تورات ۳ ; رحمت تورات ۳ ; زمینه تبلیغ تورات ۷ ; هدایتگرى تورات ۳ خدا: اختصاصات خدا ۶ ; وعده خدا ۱ خشیت: آثار خشیت

خطا ۲ کتب آسمانى: مصونیت کتب آسمانى ۴ محمد(ص): تبلیغ محمد(ص) ۱; فلسفه محافظت از محمد(ص) ۱ وحى: عصمت در تبلیغ وحى ۲

لا الأموت ... و ما أنت بمسمع من فى القبور) ایمان: آثار ایمان ۳ تبلیغ: شرایط تأثیر تبلیغ ۱۰ تشبیهات قرآن: تشبیه به مردگان ۷; تشبیه کافران ۷ حق: منشأ حق

۳; تاریخ اهل مدین ۵، ۱۲; خداشناسى اهل مدین ۸; عقیده اهل مدین ۸ تبلیغ: تهییج عواطف در تبلیغ ۶ توحید: اهمیت توحید عبادى ۱۱; دعوت به توحید ۴; دعوت به توحید

۸; نجات بنى اسرائیل ۴ ; هجرت بنى اسرائیل ۹ تبلیغ: صراحت در تبلیغ ۲۲; قاطعیت در تبلیغ ۲۲; نرمى سخن در تبلیغ ۲۲ حاکمان: مسؤولیت حاکمان ۱۲ خدا: اوامر خدا

ایمان به توحید ۸ بت پرستى: انحراف بت پرستى ۱۷; زمینه بت پرستى ۳ تبلیغ: آسیب شناسى تبلیغ ۷ توحید: اهمیت توحید ۷ جاهلان: مسؤولیت جاهلان ۹ جهل: آثار جهل ۱۳

وسیله اى براى شناخت شخصیت آنان (فقد لبثت فیکم عمراً من قبله أفلا تعقلون) تبلیغ: روش تبلیغ ۴ خدا: سرزنشهاى خدا ۱۰ ; کتاب خدا ۱ رسولان خدا: ۲ رهبران دینى: رهبران

پیشگامان در ایمان ۳ تورات: اهمیت تورات ۵; مؤمنان به تورات ۴ جن: ایمان جن ۴; تبلیغ جن مؤمن ۱، ۲; جن منذر ۲; دین جن ۶; فضایل جن مؤمن ۳; هدایتگرى جن مؤمن ۱ حق:

خواسته هاى فرعونیان ۴، ۸; دعوت از فرعونیان ۱; روش برخورد فرعونیان ۴; روش تبلیغ فرعونیان ۷; زمینه شکست فرعونیان ۲; زمینه نجات فرعونیان ۶; قدرت نمایى فرعونیان

رسالت انبیا ۴; اتمام حجت با انبیا ۱، ۵; انتظار بعثت انبیا ۶; بینات انبیا ۴; تبلیغ انبیا ۱۷; دلایل حقانیت انبیا ۳; کتب آسمانى انبیا ۱، ۵ انسان: اتمام حجت با

۸; خروج انسان ها از قبر ۵، ۶، ۷ باران: فواید باران ۹ تبلیغ: ارائه نمونه عینى در تبلیغ ۱۱; روش تبلیغ ۱۱ خدا: افعال خدا ۴; دعوتهاى خدا ۵، ۶، ۷; قدرت خدا ۴;

مى تواند همه امور زندگانى باشد. انبیا: منشأ تسهیل مشکلات انبیا ۴ تبلیغ: تسهیل مشکلات تبلیغ ۵ خدا: نشانه هاى ربوبیت خدا ۴; نقش خدا ۳ دعا: آثار دعا ۵ ۶ سختى:

آن باشد که قرآن در زمان رسول خدا(ص)، به صورت مکتوب و مدوّن بوده است. تبلیغ: روش تبلیغ ۶ فصاحت: اهمیت فصاحت ۶ قرآن: ارزش قرآن ۳; بلاغت قرآن ۴; تاریخ قرآن

مهمانان ابراهیم(ع) ۱; مهمانان ابراهیم(ع) ۶; مهمان نوازى ابراهیم(ع) ۳ تبلیغ: روش تبلیغ ۲ حقایق: روش تبیین حقایق ۲ صفات: صفات پسندیده ۴ عبرت: عوامل عبرت ۱

انبیا ۵; ویژگى تعالیم انبیا ۳; همزبانى انبیا با مردم ۱ تبلیغ: روش تبلیغ ۶، ۷; فرهنگ مردم در تبلیغ ۶، ۷ خدا: آثار مشیت خدا ۹; حتمیت مشیت خدا ۱۳; حکمت خدا

به ترک گناه ۲ لوط(ع): خویشاوندى لوط(ع) با قوم لوط ۱; دلسوزى لوط(ع) ۲; روش تبلیغ لوط(ع) ۲; سرزنشهاى لوط(ع) ۶; قصه لوط(ع) ۶; مهمترین رسالت لوط(ع) ۵; نژاد لوط(ع)

اقوام پیشین ۱۱ انبیا: تهمت جادو به انبیا ۳ انذار: انذار از عذاب ۴ تبلیغ: فرصت در تبلیغ ۶، ۷; انذاردرتبلیغ ۷ توحید: دعوت به توحید ۶ جادوگران فرعون: مناظره

۱۱; تکامل آفرینش ۱۰ آیات خدا: آیات آفاقى ۷ انبیا: شرایط تأثیر تبلیغ انبیا ۴ توحید: تبلیغ توحید ربوبى ۵; شناخت ربوبى ۷ حق: آثار حق پذیرى ۴ خدا: حقیقت ذات

از اهل انطاکیه ۲ ایمان: ایمان به انبیاى انطاکیه ۳; ایمان به خدا ۱ تبلیغ: شرایط تبلیغ ۵ تعقل: دعوت به تعقل ۲ توحید: توحید ربوبى ۶ جهان بینى: جهان بینى توحیدى

خدا ۱۰; زمینه کیفرهاى خدا ۱۰; کیفرهاى خدا ۹، ۱۱، ۱۵ دین: صبر در تبلیغ دین ۷; مشکلات تبلیغ دین ۷ ذکر: آثار ذکر تاریخ ۸; آثار ذکر رحمت خدا ۱۶; آثار ذکر کیفرهاى

انداختن، تأخیر در مجازات است. ۳- هارون، برادر موسى(ع)، همراه و همگام وى در تبلیغ رسالت و ارشاد و هدایت فرعونیان (أرجه و أخاه) ۴- خنثى سازى معجزه موسى(ع) با

شب ها بیاید که در آن نتواند نمازى بخواند». استقامت: عوامل استقامت ۴ تبلیغ: استقامت در تبلیغ ۴ تقویت روحیه: عوامل تقویت روحیه ۴ تهجد: آثار تهجد ۴; اهمیت تهجد

«مدینه» مى زدند، که هم نوعى اخبار و اعلام بود، و هم وسیله اى براى سرگرمى و تبلیغ کالا، همان گونه که در دنیاى امروز نیز در فروشگاه هایى که به سبک غرب است نیز،

«مدینه» مى زدند، که هم نوعى اخبار و اعلام بود، و هم وسیله اى براى سرگرمى و تبلیغ کالا، همان گونه که در دنیاى امروز نیز در فروشگاه هایى که به سبک غرب است نیز،

۱۰ انسان: خلقت ابتدایى انسان ۴، ۱۳; خلقت انسان ۲، ۴ تبلیغ: ارائه نمونه عینى در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶ خدا: آثار حکمت خدا ۱۳; آثار عزت خدا ۱۳; افعال خدا ۱،

آن به قشرى خاص (فأنت له تصدّى ... فأنت عنه تلهّى . کلاّ إنّها تذکرة) تبلیغ: روش تبلیغ ۱ تنبه: زمینه تنبه ۲ خدا: توصیه هاى خدا ۱ عبرت: عوامل عبرت ۲ قرآن:

گناهکارى قوم عاد ۴، ۶ هود(ع): خویشاوندان هود(ع) ۱; دلسوزى هود(ع) ۲; روش تبلیغ هود(ع) ۲; سرزنشهاى هود(ع) ۶; قصه هود(ع) ۶; مهمترین رسالت هود(ع) ۵; نبوت هود(ع)

رهبران دینى ۳ صالح(ع): خویشاوندى صالح(ع) با قوم ثمود ۱; دلسوزى صالح(ع) ۲; روش تبلیغ صالح(ع) ۲; سرزنشهاى صالح(ع) ۶; قصه صالح(ع) ۶; مهمترین رسالت صالح(ع) ۵; نژاد

بینى انسان ۱۵; مسؤولیت انسان ۵، ۶; ویژگیهاى انسان ۸; هدایت انسان ها ۷ تبلیغ: اهمیت تبلیغ ۳ تکبر: زمینه تکبر ۹ خدا: آثار رحمت خدا ۱۴; آثار لطف خدا ۱۴; اسناد

نأکل منها و تطمئن قلوبنا و نعلم ان قد صدقتنا) ۲- یقین به رسالت عیسى (ع) و تبلیغ آن با گواه بودن بر نزول مائده از انگیزه هاى حواریون براى درخواست مائده آسمانى

گمراهان ۱۱: محمد(ص) : آثار تبلیغ محمد(ص) ۱; دشمنان محمد(ص) ۲; شرک ستیزى محمد(ص) ۷; کیفر دشمنى با محمد(ص) ۹; ممانعت از تبلیغ محمد(ص) ۲; مهمترین رسالت محمد(ص)

انسان ها ۷ ایمان: آثار ایمان به خدا ۱۲; آثار ایمان به عذابهاى خدا ۱۲ تبلیغ: فرصت در تبلیغ ۱۰ تربیت: عوامل مؤثر در تربیت ۱۱ تکبر: ترک تکبر ۵ جرم: موانع جرم

انسان: نقش انسان ۱۱ ایمان: زمینه ایمان به انذارهاى خدا ۱۲ تبلیغ: انذار در تبلیغ ۶; بشارت در تبلیغ ۶ تذکر: تذکر کمى فرصت ۵ ترس: زمینه ترس از عذاب اخروى ۱۲

۱; فرجام اهل مدین ۴; هشدار به اهل مدین ۴ تاریخ: عبرت از تاریخ ۱۰، ۱۱ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۱ تذکر: تذکر تاریخ ۵; تذکر هلاکت اقوام پیشین ۵ سرزمینها: جغرافیاى

امتها ۲; هلاکت امتها ۲ انبیا: تاریخ انبیا ۲ تاریخ: عبرت از تاریخ ۱ تبلیغ: روش تبلیغ ۵ خدا: تشویقهاى خدا ۴ دشمنان: هلاکت دشمنان ۳ ذکر: آثار ذکر تاریخ ۳

اهل کتاب ۷ ; کفر اهل کتاب ۱، ۲ ; گمراهى اهل کتاب ۳ پرسش و پاسخ: ۱ تبلیغ: روشهاى تبلیغ ۴ تورات: نزول تورات ۲ خدا: علم خدا ۸ ; گواهى خدا ۶ ; نظارت خدا ۸ خوردنیها

آفاقى ۴; آیات انفسى ۴، ۵ استهزاگران: استقامت در برابر استهزاگران ۲ تبلیغ: استقامت در تبلیغ ۱، ۲ تذکر: تذکر توحید ربوبى ۳ توحید: نشانه هاى ربوبى ۴، ۵ دشمنان:

یهود ۲۴ ادیان: تکامل در تعالیم ادیان ۱۹ ارزش: فاقدان ارزش ۲۵ تبلیغ: مصلحتخاندیشى در تبلیغ ۱۴ تورات: تاریخ تورات ۱۰ ; تحریف تورات ۱۶ ; تعالیم تورات ۱۷،

مسلمانان صدر اسلام ۴ مشرکان: تأثیر شبهه‌افکنى مشرکان ۲ ; تبلیغ مشرکان صدر اسلام ۲ مشرکان مکه: تبلیغ مشرکان مکه ۲۱ ; تهمتهاى مشرکان مکه ۲۱ ; روش برخورد مشرکان

فرعون إنّه طغى) اخلاق: رذایل اخلاقى ۶ انبیا: مهمترین رسالت انبیا ۵ تبلیغ: اهمیت تبلیغ ۸ تزکیه: اهمیت تزکیه ۸ خدا: اوامر خدا ۲; دشمنان خدا ۶ طغیانگران: اهمیت

فطرت انسان ۱، ۳، ۴، ۵ ; گرایشهاى انسان ۱، ۳ بصیرت: عوامل بصیرت ۳، ۴، ۵ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۰ تجربه: آثار تجربه ۱۰ ; استفاده از تجربه دینى ۱۰ توحید: اقرار به

قائل بوده اند. ۱۲ - شایسته است که در تبلیغ دین، شفاف و روشن بیان شود. (و إنّما أنا نذیر مبین) تبلیغ: صراحت در تبلیغ ۱۲ خدا: افعال خدا ۶; مکذبان ربوبیت خدا

اتمام حجت با کافران ۳ کفر: اجتناب از کفر ۵ محمد(ص): آثار نبوت محمد(ص) ۶; تبلیغ محمد(ص) ۳; نقش محمد(ص) ۳ مشرکان: تکلیف مشرکان ۵; عوامل تحقق خواسته هاى مشرکان

آیات خدا ۱۳ انبیا: دلایل حقانیت انبیا ۷; عوامل تقویت روحیه انبیا ۱۳ تبلیغ: روش تبلیغ ۴ تزکیه: اهمیت تزکیه ۱۵ خدا: توصیه هاى خدا ۱۰; نقش خدا ۸; وعده هاى

۱۳، ۱۷، ۱۸; عذابهاى خدا ۱۹ دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۶; خطر دنیاطلبى ۹ دین: تبلیغ دین ۷; دنیاطلبى کتمان کنندگان دین ۲; عذاب کتمان کنندگان دین ۲; عوامل کتمان

استغفار از ظلم ۳ اسماء و صفات: رحیم ۱۳ ; غفور ۱۳ انگیزش: عوامل انگیزش ۶ تبلیغ: روش تبلیغ ۹ تربیت: امیدوارى در تربیت ۹ ; ترس در تربیت ۹ ; روش تربیت ۹ ترس: و

برده ۱۳; مملوکیت برده ۱۱ برده دارى: برده دارى در صدراسلام ۹ تبلیغ: بلاغت در تبلیغ ۸; روش تبلیغ ۵، ۷، ۸ تشبیهات قرآن: تشبیه به برده ۱; تشبیه معبودان باطل

از معبودان باطل ۲۳، ۲۴ ; تبرّى از معبودان مشرکان ۲۳، ۲۴ تبلیغ: انذار در تبلیغ ۱۳، ۱۹ ; روش تبلیغ ۸، ۱۳ توحید: استقامت در توحید ۲۴ ; اهمیت توحید ۲۳، ۲۴ ;

حاکمان: نقش اجتماعى حاکمان ۹ حکومت اسلامى: اهمیت حکومت اسلامى ۷ دین: اهمیت تبلیغ دین ۷ رسولان خدا :۳، ۴ عمل: گواهان عمل در قیامت ۱; ناظران عمل ۲ فساد: اهمیت

«یَفْرُطَ»: سبقت گیرد. پیش افتد. «أَن یَفْرُطَ عَلَیْنَا»: این که بر اتمام تبلیغ و اظهار معجزات ما با کشتن ما پیشی گیرد و آنها را ناتمام گذارد. این که بر

احترام انبیا ۲; تعظیم انبیا ۲ اولیاءالله: اهمیت تعظیم اولیاءالله ۴ تبلیغ: روش تبلیغ ۲ تکریم: ملاک تکریم ۸ ذکر: ذکر الگوها ۲; ذکر انبیا ۲ ذکر قصه ابراهیم(ع)

۱۱- برانگیختن عقل و وجدان مردم به داورى، روش حضرت ابراهیم(ع) در ارشاد و تبلیغ (لِمَ تعبد ما لایسمع ... لاتعبد الشیطن إنّ الشیطن کان للرحمن عصیًّا) ۱۲-

عناد ریشه بدواند، سخن حق بى تأثیر است. ۶ - پیامبر(ص)، نگران کوتاهى خویش در تبلیغ و رساندن پیام وحى به همگان (إنّک لاتسمع الموتى ... إذا ولّوا مدبرین) احتمال

نشان مى دهد که ابراهیم(ع) پیامبرِ صاحب شریعت بوده و لوط(ع) تعالیم او را تبلیغ مى کرده است. ۳ - دعاى لوط(ع) براى یارى اش، از سوى خدا اجابت شد و فرشتگانى

ادیان: تاریخ ادیان ۷ انسان: گرایشهاى انسان ۸ ایمان: به خدا ۷ تبلیغ: آثار عواطف در تبلیغ ۵ ; روش تبلیغ ۵ توحید: اهمیت توحید عبادى ۶، ۱۱ ; توحید عملى ۱۲ ; توحید

فزون تر (و أنذر عشیرتک الأقربین) مأموریت خاص پیامبر(ص) به تبلیغ خویشاوندان خود - با این که تبلیغ، عموماً وظیفه پیامبر است - مى تواند مطلب یاد شده را افاده

كه در قرآن است يا به ترك طاعت آنان- با آنان جهاد كن، جهادى بزرگ. پس (در تبلیغ رسالت و دعوت به حق، استوار و کوشا باش و) از کافران اطاعت مکن (و به دنبال

پدیدار کنیم یا آنکه (پیش از آن وقت) تو را به دیدار آخرت بریم، به هر حال بر تو تبلیغ (حکم خدا) و بر ما حساب (خلق) است (و تعیین وقت عذاب و حساب یا عفو بندگان از

بود که بر آن سوگند یاد کرده بود. ابراهیم(ع): بت شکنى ابراهیم(ع) ۱، ۲; روش تبلیغ ابراهیم(ع) ۶; روش شرک ستیزى ابراهیم(ع) ۶; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۲، ۵، ۶ احکام

اخروى ۲۲ خدا: ربوبیت خدا ۲۳ ; کلام خدا ۱۲ دین: آثار تحریف دین ۲۱ ; اهمیّت تبلیغ دین ۱۶ ; گناه تحریف دین ۲۱ ; ممنوعیت تحریف دین ۱۶ ذکر: آثار ذکر ربوبیت خدا

خدا ۳، ۵، ۹; محدوده مشیت خدا ۲ سختى: منشأ سختى ۷ شرور: رفع شرور ۹ محمد(ص): تبلیغ محمد(ص) ۱; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۲ مرگ: فرار از مرگ ۶; ممانعت از مرگ ۵ منافقان:

و زیان انسان (أو ینفعونکم أو یضرّون) ابراهیم(ع): تذکر ابراهیم(ع) ۱; روش تبلیغ ابراهیم(ع) ۲; قصه ابراهیم(ع) ۲ بتها: زیان رسانى بتها ۱; عجز بتها ۱; منفعت

کوهها ۳; تلاشى کوهها ۴، ۵; فرجام کوهها ۲ محمد(ص): پرسش از محمد(ص) ۳، ۶; تبلیغ محمد(ص) ۷; معلم محمد(ص) ۸; منابع علم محمد(ص) ۹; نقش محمد(ص) ۷ مردم: آثار

رهبرى ۶; شرایط رهبرى۶ سخن: منشأ سخن باطل ۵ گمراهى: منشأ گمراهى ۵ محمد(ص): تبلیغ محمد(ص) ۲; صداقت محمد(ص) ۱; عصمت محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۲; محمد(ص) و هواپرستى

۱۲ مشرکان: ۴ نگرانى از فرجام شوم مشرکان ۱۲ نوح(ع): انذارهاى نوح(ع) ۹، ۱۰; تبلیغ نوح(ع) ۲، ۷; دعوتهاى نوح(ع) ۲; رسالت نوح(ع) ۷; مهربانى نوح(ع) ۱۲; نگرانى

بودن کیفر ۵; نظام کیفرى ۵ محمد(ص): اندوه محمد(ص) ۴، ۸; ایثار محمد(ص) ۳; تبلیغ محمد(ص) ۳; تلاش محمد(ص) ۳; رنجهاى محمد(ص) ۴; علایق محمد(ص) ۲; عمل پسندیده

احزاب: منافقان مدینه در غزوه احزاب ۳، ۶، ۷ قتل: تغییر کیفیت قتل ۴ محمد(ص): تبلیغ محمد(ص) ۱; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۲ مرگ: تغییر کیفیت مرگ ۴; حتمیت مرگ ۴، ۷، ۸;

ابراهیم(ع) ۴; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۳، ۴، ۶; کیفر بت شکنى ابراهیم(ع) ۱; ممانعت از تبلیغ ابراهیم(ع) ۴ بت پرستان: دفاع از بت پرستان ۶ بتها: امداد به بتها ۴ ; دفاع

تأسّف از وضع رقّت‌بار مردگان باشد. «رِسالَةَ»: پیام. آنچه پیغمبران برای تبلیغ آن فرستاده می‌شوند. Tabber requires Javascript to function. آيات ۷۳ - ۷۹،

ابراهیم(ع) ۵ انسان: خالق انسان ۳; مربى انسان ۱ بتها: آثار عجز بتها ۱۰ تبلیغ: برهان در تبلیغ ۱۱ توحید: آثار توحید در خالقیت ۸; توحید ربوبى ۲; دلایل توحید ربوبى

«تذکر»، گویاى برداشت یاد شده است. ایمان: زمینه ایمان به تعالیم دین ۲ تبلیغ: شرایط تبلیغ ۷ تزکیه: اجتناب از هدایت اهل تزکیه ۱۱; اهمیت تزکیه ۱۳; زمینه تزکیه

مى تواند براى تقویت بنیه روانى مؤمنان و ایجاد یأس در دل مشرکان باشد. ۸- تبلیغ و اعلان ناپایدارى و شکست پذیرى جریان باطل، روشى براى بازداشتن مردم از روى کرد

۴، ۸; نشانه هاى احسان ۳ انتقام: عدالت در انتقام ۷; عفو از انتقام ۸ تبلیغ: صبر در تبلیغ ۴ تربیت: روش تربیت ۱۰ تقوا: آثار تقوا ۶; موارد تقوا ۴، ۷; نشانه هاى

آیات شامل این کلمه «رسول» کسى است که علاوه بر مقام نبوت، مأمور به دعوت و تبلیغ به سوى آئین خدا و ایستادگى در این مسیر مى باشد. در حقیقت «رسالت» مقامى است

نمىورزد. (فلیعبدوا ... و ءامنهم من خوف) ۱۴ - تلاش براى ایجاد امنیت، پیش از تبلیغ خداپرستى، کارى الهى و از بین برنده بهانه مشرکان در ترک عبادت است. (فلیعبدوا

۵; پرسش ابراهیم(ع) ۱، ۴; تذکر ابراهیم(ع) ۲; روش احتجاج ابراهیم(ع) ۴; روش تبلیغ ابراهیم(ع) ۴; قصه ابراهیم(ع) ۱ استمداد: استمداد از بتها ۵ بتها: پرسش از شنوایى

توحید عبادى ۳; دعوت به توحید ۱، ۲ جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳ محمد(ص): تبلیغ محمد(ص) ۱; دعوتهاى محمد(ص) ۶; رسالت محمد(ص) ۱; منشأ دعوتهاى محمد(ص) ۴; مهمترین

رهبران شرک ۶ شرک: آثار شرک ۱; پوچى شرک ۳; پیدایش شرک ۳; تاریخ شرک ۳; فرجام تبلیغ شرک ۸; مبلغان شرک در جهنّم ۸ ظالمان: اضلال ظالمان ۷ عقیده: تاریخ عقیده ۳

مشرکان: ادعاهاى مشرکان ۱; اقلیت مشرکان صدر اسلام ۷، ۹; بهانه جویى مشرکان ۲; تبلیغ مشرکان صدر اسلام ۱۰; جوسازى مشرکان ۳; جهل اکثریت مشرکان ۶، ۸; کفر مشرکان

اقوام پیشین ۴ انبیا: انبیا و مرفهان ۱، ۱۱; انذارهاى انبیا ۱۰; تاریخ انبیا ۱; تبلیغ انبیا ۱۰; رسالت انبیا ۹، ۱۰، ۱۱; فلسفه مخالفت با انبیا ۳; مخالفان انبیا ۸;

مؤمن قوم ثمود ۲ ; ایمان مؤمنان قوم ثمود ۱۰ ; تاریخ قوم ثمود ۴، ۶، ۹، ۱۱ ; تبلیغ کافران قوم ثمود ۱۱ ; طبقات اجتماعى قوم ثمود ۳ ; قوم ثمود و نبوت صالح (ع)

پاداش انفاق ۱، ۶، ۸، ۹، ۱۱، ۱۲، ۱۳ ; زمینه انفاق ۱۴ ; فضیلت انفاق ۲ تبلیغ: روش تبلیغ ۷ تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۴ خدا: پاداش خدا ۶، ۸، ۹، ۱۱ ; علم خدا

۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۶، ۱۷ ; عقیده اهل کتاب ۱۶ ; مسؤولیت اهل کتاب ۲۰ تبلیغ: وجوب تبلیغ دین ۸ تکلیف: موانع عمل به تکلیف ۱۵ تورات: تعالیم تورات ۴ جامعه: عوامل

موجبات بهشت ۱۵، ۱۶ بهشتیان ۱۴: پاکان: استقبال از پاکان ۷; مرگ پاکان ۷ تبلیغ: روش تبلیغ ۲۰ تحیت: بهترین تحیت ۱۲ تذکر: تذکر سعادت متقین ۲۰; تذکر شقاوت کافران

۸ برق آسمانى: برق آسمانى امیدوارکننده ۱، ۶; برق آسمانى ترسناک ۱، ۶ تبلیغ: روش تبلیغ ۹ تعقل: تعقل در موجودات ۱۰ حوادث طبیعى: نقش حوادث طبیعى ۷، ۸ حیات:

برداشت یاد شده بر پایه این احتمال است. سلیمان(ع): اوامر سلیمان(ع) ۱; روش تبلیغ سلیمان(ع) ۴; عوامل مؤثر در موضعگیرى سلیمان(ع) ۳; قصه سلیمان(ع) ۱، ۲، ۳، ۴;

انبیا ۹; توقع انذار از انبیا ۷; درخواست پیامبر اختصاصى ۳; رسالت انبیا ۹; روش تبلیغ انبیا ۹ تعصب: تعصب قومى ۵ جاهلیت: تبعیض نژادى مشرکان جاهلیت ۵; تعصب مشرکان

۵; کتب آسمانى امتهاى پیشین ۵; لجاجت امتهاى پیشین ۵ انبیا: تاریخ انبیا ۶; تبلیغ انبیا ۶ اهل کتاب: اسلام اهل کتاب ۹; اعراض اهل کتاب ۹; اهل کتاب و قرآن ۸;

از این نهی و منع بر نداری از شهر رانده خواهی شد. گفتند: ای لوط! اگر [از تبلیغ دین] باز نایستی، حتماً تبعید خواهی شد. گفتند: اى لوط، اگر بس نكنى، از شهر

پاداش:۳، ۴، ۵، ۷، ۲۱ اخروى ۲، ۹، ۱۶ ; موجبات پاداش ۳، ۴، ۵، ۷، ۲۱ ۶، ۱۱ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۶ جهنم:۱۰ جهنمیان: شقاوت جهنمیان ۱۴ خدا: وعده خدا ۲، ۶ ; هشدار خدا

ایمان: موانع ایمان ۱۹ پاداش: اخروى ۷ پاکان:۵ تاریخ: عبرت از تاریخ ۹ تبلیغ: آثار تبلیغ ۱۹ تقوا: آثار تقوا ۲۰، ۲۲ ; ارزش تقوا ۲۱ ; اهمیّت تقوا ۱۷، ۱۸ ; تقوا

اضلال سامرى ۴; ادعاهاى سامرى ۱; اضلال سامرى ۵، ۷، ۸; اقرار سامرى ۴، ۷; روش تبلیغ سامرى ۴; سوءاستفاده سامرى ۴; علم سامرى ۱، ۲; فضایل سامرى ۲; قصه سامرى ۳،

سرزمین حجر:۱، ۲ صالح(ع): خواسته هاى صالح(ع) ۳ ; دعوت صالح(ع) ۴، ۱۲ ; روش تبلیغ صالح(ع) ۵ ; صالح(ع) و قوم ثمود ۱۲، ۱۶ ; قصه صالح(ع) ۳، ۴، ۱۲، ۱۶ ; نواهى

آثار استمداد از خدا ۱۲; استمداد از ظالمان ۵ انسان: یاور انسان ها ۹ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۲ تجاوز: موارد تجاوز ۶ توکل: آثار توکل بر خدا ۱۲ جهان بینى: جهان بینى

آثار ایمان ۶ باطل: اهمیت اعراض از باطل ۱۶ توحید: آثار توحید ربوبى ۱۱; ارزش تبلیغ توحید ۲; توحید ربوبى ۱۰; توحید عبادى ۹; زمینه توحید ۶; عوامل توحید ربوبى

انفاق ۴ ; حبط انفاق ۱، ۳ انگور: ارزش انگور ۸ انگیزش: عوامل انگیزش ۹ تبلیغ: روش تبلیغ ۲ تربیت: روش تربیت ۹ تعقّل: ارزش تعقّل ۱۲ ; زمینه تعقّل ۱۱ تکلیف: زمینه

۲۵، ۲۷ تضمین پاداش ۲۰، ۲۵، ۲۷ ۲۲، ۲۳ ; وعده پاداش ۲۰، ۲۵، ۲۷ ۲۲، ۲۳ تبلیغ: روش تبلیغ ۲۳ تقوا: آثار تقوا ۱۲ تکبر: آثار تکبر ۴ تورات:۱۵، ۲۱ تعالیم تورات ۱۵،

بالبیّنات». آل فرعون: انذارهاى مؤمن آل فرعون ۱۷; خداشناسى مؤمن آل فرعون ۱۸; روش تبلیغ مؤمن آل فرعون ۱; سرزنشهاى مؤمن آل فرعون ۸; علم مؤمن آل فرعون ۱۸; فضایل مؤمن

آسایش اخروى ۶ اتمام حجت: آثار اتمام حجت ۷ انبیا: انذارهاى انبیا ۱۱; روش تبلیغ انبیا ۱۱; ظلم تکذیب انبیا ۱۵ جهنم: درخواست نجات از جهنم ۱; عوامل جاودانگى

عبادات شعیب(ع) ۳; استهزاى نماز شعیب(ع)۳; اهمیت نماز در شریعت شعیب(ع) ۱; تبلیغ شعیب(ع) ۹; تعالیم شعیب(ع) ۵، ۱۰; تعقل شعیب(ع) ۱۴; شرک ستیزى شعیب(ع) ۵، ۱۷;

عوامل هتک آبرو ۱۵ پشیمانى: پشیمانى بى ثمر ۲۲، ۲۶; کتمان پشیمانى ۲۶ تبلیغ: آثار تبلیغ ۸ جبرواختیار :۶ خدا: قضاوت اخروى خدا ۷ دین: آسیب شناسى دینى ۸ شرک:

بیخدینان: بیخاعتنایى به بیخدینان ۳ پاداش: عوامل محرومیت از پاداش ۱۳، ۱۶ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۴ تذکر: آثار تذکر ۱۴، ۱۵ ; تذکر به مردم ۱۱، ۱۲ ; عوامل تذکر ۱۱، ۱۲

اهمیت تبرى از ظالمان ۱۱ خدا: عبرت از مواعظ خدا ۱۳; مواعظ خدا ۹، ۱۱ دین: تبلیغ دین ۴ دیندارى: استقامت در دیندارى ۴; اهمیت استقامت در دیندارى ۱۱ ذکر: ذکر

فرمان خدا و پیغمبر روی برگرداندید و) پشت کردید، بدانید که بر پیغمبر ما تنها تبلیغ آشکار و روشنگر (و رساندن فرمان و توضیح کامل احکام) است و بس. و خدا را اطاعت

مباش. غم آنان را مخور و از نیرنگهائی که می‌کنند تنگدل مباش. (وظیفه‌ی تو تبلیغ است و بس. و ما پشتیبان و یار و یاور تو می‌باشیم). و بر آنان غم مخور و از

است و استهزاء و تمسخر، کار همیشگی کافرین است) به ایشان اهمّیّت مده (و به تبلیغ خود ادامه بده) و منتظر (یاری خدا و شکست مشرکان) باش، چرا که ایشان هم منتظر

عزّت خدا ۲۱، ۲۳ ; علم خدا ۱۶ ; مشیّت خدا ۲۱، ۲۳ خیر: موارد خیر ۶، ۹ دین: تبلیغ دین ۳ طبقات اجتماعى: ۱۲ علم: رابطه علم و عمل ۱۶ محمّد(ص): پرسش از محمّد(ص)

محمد(ص): آثار دعوتهاى محمد(ص) ۲; افترا به محمد(ص) ۱; افتراهاى مکذبان محمد(ص) ۱; تبلیغ محمد(ص) ۱۴; تهمت دروغگویى به محمد(ص) ۱، ۲; دعوتهاى محمد(ص) ۱۵; دلدارى به

دوزخ كه براى هميشه در آن جاويدان باشند. لیکن (تنها کاری که می‌توانم بکنم) تبلیغ از سوی خدا، و رساندن پیامهای او است. هر کس از خدا و پیغمبرش نافرمانی کند،

انگیزه: آثار انگیزه مادى ۱۲، ۱۳ بغى: زمینه بغى ۱۲ ; ناپسندى بغى ۲۰ تبلیغ: روش تبلیغ ۱۷ تربیت: روش تربیت ۱۹ تکفیر: احکام تکفیر ۹ ; زمینه تکفیر ۱۳ جاهلیّت:

گفتنم (با تو از فراسوی حجاب و بدون واسطه) بر مردمان (هم‌عصری که مأموریّت تبلیغ احکام آسمانی بدانان داری) برگزیدم، پس آنچه به تو داده‌ام (یعنی توراتی را

و مراقب (رفتار و کردار) شما نمی‌باشم. (بلکه من تنها پیغمبرم و وظیفه‌ی من تبلیغ اوامر و نواهی یزدان جهان است. این خداوند است که اعمال شما را می‌پاید و سزا

نماز و طاعت پرداختی برای دعا همت مصروف دار. پس هنگامی که [از کار بسیار مهم تبلیغ] فراغت می یابی، به عبادت و دعا بکوش چون از كار فارغ شوى، به عبادت كوش. پس

يار و مددكارش ساختيم. ما به موسی کتاب (تورات) عطاء کردیم (و او را موظّف به تبلیغ احکام آن نمودیم) و برادرش هارون را همراه و مددکار او ساختیم (تا وی را در

(یهودیان) بنی‌اسرائیل پیمان گرفتیم (که احکام تورات را مراعات دارند، و برای تبلیغ آن به مردمان) پیغمبرانی به سوی ایشان فرستادیم. (امّا آنان پیمان‌شکنی کردند

(حق و حقیقت) بازداشت، در حالی که چشم بینا داشتند (و حق و باطل را در پرتو تبلیغ انبیاء از هم تشخیص می‌دادند). و عاد و ثمود را (نیز هلاک نمودیم). حال آنکه

کلّاً برای این است که بدان دلت را برجای و استوار بداریم (و در برابر مشکلات تبلیغ رسالت، آن را تقویت نمائیم). برای تو در ضمن این (سوره و اخبار مذکور در آن،

فيض مرحوم در تفسير صافى بعد از نقل اين سخن گويد: نصب امام و خليفه بعد از تبليغ رسالت يا پس از فراغ از عبادت ا مرى معقول بلكه واجب است تا مردم بعد از آن

نشده است تا (به عنوان گواه صدق دعوتش) همراه او مردم را بیم بدهد (و در امر تبلیغ رسالت او را یاری نماید و ما هم ایمان بیاوریم). و گفتند: «این فرستاده‌ی الهی

و یکلم الناس ... و کهلا) «کهل» به معناى میانسالى است. (مجمع البیان) ۳ - تبلیغ و ارشاد مردم، رسالت مسیح (ع) در سراسر عمرش (و یکلّم الناس فى المهد و کهلا)

و البلاغ ايضاً الكفاية». راغب با آنكه بلاغ را مصدر ثلاثى گرفته، به معنى تبليغ و كفاية نيز گفته است. [يوسف:22] چون به جوانى رسيد به او حكم و علم عطا كرديم

گفت: نبى آنست كه امر به تبليغ رسالت نشده. زيرا كلمه «وَ ما اَرْسَلْنا» در صدر آيه صريح است كه رسول و نبى هر دو مأمور به تبليغ اند. همچنين آيه [مريم:51-54]

شیطان: در اینجا شرایط تبلیغ و رهبری و پیشوایی مردم را به طرز بسیار جالب و فشرده بیان می‌کند و با آیات گذشته که اشاره به مسأله تبلیغ مشرکان داشت نیز تناسب

است، مى توان استفاده کرد که هر کس مانند الیاس(ع) در پى رسالت الهى باشد و به تبلیغ دین بپردازد، از محسنان شمرده شده و از پاداش هاى الهى بهره مند خواهد شد. ۵

پیامبران بزرگ بود در عصر او می‌زیست و احتمالا از سوی او مأموریت یافت که برای تبلیغ و هدایت گمراهان به یکی از مناطق شام (یعنی شهرهای سدوم) سفر کند، او در میان

شوند. 48 ] (آیه 36)- تصفیه شروع می‌شود! آنچه در آیات قبل گذشت مرحله دعوت و تبلیغ پی‌گیر و مستمر نوح (ع) با نهایت جدیت، و با استفاده از تمام وسائل بود. در

مخاطب کتابهای آسمانی و از جمله قرآن می‌باشند (نگا: احقاف / )، و موظّف به تبلیغ حق هستند. آنها پیش از انسانها آفریده شده‌اند (نگا: حجر / ) و می‌توانند برخی

فيض مرحوم در تفسير صافى بعد از نقل اين سخن گويد: نصب امام و خليفه بعد از تبليغ رسالت يا پس از فراغ از عبادت ا مرى معقول بلكه واجب است تا مردم بعد از آن

آن چنانكه گفته‏اند مكّه است يعنى: آنكه قرآن را بر تو فرض كرده كه بخوانى و تبليغ كنى حتماً تو را به شهر خويش باز خواهد گرداند. رجوع شود به «ردد». وَ إِن عُدْنَا

عدم تبليغ معاقبيد چنانكه به حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله و سلم فرموده [يونس:106]. وآنگهى پيامبر آن را بايد خداوند ياد بدهد كه در صورت عدم تبليغ مسئول

به حق تسليم نشده و ايمان نمى‏آورند يعنى آنانكه حجت بر آنهاتمام شده و مورد تبليغ قرار گرفته‏اند ولى انبیاء ودين را تكذيب كرده و از پيشرفت آن جلوگيرى نموده‏اند

لَقَدْ جاءَهُمْ مِنَ الْأَنْباءِ ما فِیهِ مُزْدَجَرٌ). بنابر این کمبودی در تبلیغ داعیان الهی نبوده، «هر چه هست از قامت ناساز بی‌اندام خود آنهاست» نه گوش شنوائی

عِلْمٍ» مى‏شوند ولى اگر كسى حق را نداند و يا نتواند ايمان بياورد و يا حق به او تبليغ نشده باشد حساب ديگرى است بقيهه مطلب را در «كفر» و«سلم» مطالعه كنيد. و در

بگوييم: در صورت طلب صلح از جانب كفار بايد با آنها كارى نداشته و دين خدا را تبليغ نكنيم اين منافى عموميت رسالت خواهد بود. با در نظر گرفتن نامه‏هاى رسول خدا«صلى

عقاید مردم پیامبر را مورد سؤال و مؤاخذه قرار نخواهد داد. ۸- پیامبر (ص) مسؤول تبلیغ و رساندن پیام الهى است، نه وادار ساختن مردم بر ایمان (و ما جعلنک علیهم حفیظا

تبارا). این طلب آمرزش برای این است که نوح می‌خواهد بگوید گرچه من صدها سال تبلیغ مستمر داشتم، و هرگونه زجر و شکنجه را در این راه تحمل کردم، اما چون ممکن است

تعذيب منكرين رسالت در اين دنيا است ولى روشن مى‏شود كه عذاب آخرت نيز پس از تبليغ و اتمام حجت است. مشروح اين مطلب در «ضعف» ذيل بحث مستضعفين ديده شود. محقق

هر دو آيه به معنى مشقت باشد يعنى: ما قرآن را به تو نازل نكرده‏ايم تا در تبليغ مردم به زحمت افتى يا خودت را به زحمت افكنى آن فقط به اهل خشيت ياد آورى است

نقل شد كتاب مواعظ باشد كه بسيارى از پيامبران احكام و شريعت پيغمبر سابق را تبليغ كرده و از خود فقط مواعظ و حكمتها مى‏آوردند. ايضاً به نظر مى‏آيد در آياتيكه

و انس‌ ‌بود‌. ] (آیه 11)- این آیه همچنان ادامه گفتار مؤمنان جن به هنگام تبلیغ قوم گمراه خویش است، نخست از زبان آنها می‌گوید: «و در میان ما افراد صالح و

۲- پیامبران ، در صورت ناامیدى از ایمان آوردن کفرپیشگان ، وظیفه اى از جهت تبلیغ رسالت ، برعهده نداشتند. (و قل للذین لایؤمنون اعملوا على مکانتکم إنا عملون)

1- در شيوه‌ى تبليغ، توقع نداشته باشيم كه با اولين تذكّر به نتيجه برسيم، بلكه تكرار لازم است. ( «يا قَوْمِ» تكرار شد.) 2- در شيوه‌ى تبليغ، عواطف را از ياد

را مسؤل مى دارد [اسراء:15]. آن عده از اهل كتاب كه قاصراند و دين به آنها تبليغ نشده و يا در وضعى قرار گرفته‏اند كه متوجه آن نشده‏اند چنين اشخاص اگر دردين

بلكه اعمال بدتان كه پيش خدا نحفوظ است سبب بدبختى شما شده و خواهد شد و با تبليغ ما امتحان مى‏شويد. * [انسان:7]. مستطير به معنى منتشر است يعنى روزى كه شرّش

ترتیل: ترجمه: «هذَا»: این آیه‌ها، یعنی از تا آخر سوره. این قرآن ... «بَلاغٌ»: تبلیغ. ابلاغ. کفایت می‌کند. «هَذَا بَلاغٌ لِّلنَّاسِ»: این ابلاغ به همه مردم است

علاوه بر آنكه اگر پيامبر چنين اخلاقى داشت، بر اساس آيات ديگر قرآن، اصولًا در تبليغ توفيقى نداشت. چنانكه خداوند خطاب به پيامبرش مى‌فرمايد: «لَوْ كُنْتَ فَظًّا

براى از بين بردن مزاحم و تصفيه جو اسلامى از وجود اخلالگران و باز كردن راه تبليغ و خواباندن فتنه و بر سر جاى نشاندن كسانى است كه به فكر اخلال و حمله‏اند.

ببرد، فقط صحبت اينجاست كه آيا انساء واقع شده يا نه؟ بقولى انساء بايد قبل از تبليغ آيه باشد. لذا محذورى از مصداق داشتن آن نيست در اين صورت بايد ديد وحى اولى

نباید در برابر توطئه هاى آنان محزون بود; بلکه باید با دل گرمى و پشتکار به تبلیغ دین پرداخت. ۸ - توجه و اعتقاد به آگاهى خداوند به تمامى رفتارها و حرکت هاى

حق ناپذیرى ایشان (فذرهم) «فاء» در «فذرهم»، مى رساند که پس از اتمام حجت ادامه تبلیغ ضرورى نیست. ۳ - راه کفر و شرک، آمیخته با ماده گرایى و سرگرمى هاى پوچ و بدفرجام

زمینه مساعدی را برای این که موسی بتواند در میان آن مردم بماند و به دعوت و تبلیغ بپردازد و اتمام حجت کند فراهم ساخت. سالیان دراز به این منوال گذشت، و موسی

می‌دهد که چگونه از طریق استدلال منطقی توأم با محبت و دلسوزی کامل دشمنان را تبلیغ کنند. 2- به آنها می‌آموزد که هرگز در طریق دعوت به سوی خدا خسته نشوند. 3-

ايشان در تبليغ، لذا به اين اعتبار فرمود تكذيب كردند قوم عاد پيغمبران را. و ايضا هر پيغمبرى امت خود را امر فرمود ايمان به جميع انبياء و تبليغ، لذا به اين

ببرد، فقط صحبت اينجاست كه آيا انساء واقع شده يا نه؟ بقولى انساء بايد قبل از تبليغ آيه باشد. لذا محذورى از مصداق داشتن آن نيست در اين صورت بايد ديد وحى اولى

علاوه بر آنكه اگر پيامبر چنين اخلاقى داشت، بر اساس آيات ديگر قرآن، اصولًا در تبليغ توفيقى نداشت. چنانكه خداوند خطاب به پيامبرش مى‌فرمايد: «لَوْ كُنْتَ فَظًّا

براى از بين بردن مزاحم و تصفيه جو اسلامى از وجود اخلالگران و باز كردن راه تبليغ و خواباندن فتنه و بر سر جاى نشاندن كسانى است كه به فكر اخلال و حمله‏اند.

أَخافُ عَلَيْكُمْ» من بر عاقبت شما مى‌ترسم. 1- به خاطر سخنان مخالفان، از تبليغ و ارشاد دست برنداريد. قالَ فِرْعَوْنُ‌ ... قالَ الَّذِي آمَنَ‌ 2- تنها بودن،

مشرکان را متحد سازد، تا یک زبان، مطلبی را بر ضد پیامبر صلّی اللّه علیه و آله تبلیغ کنند. این جمله‌ها دلیل بر این است که «ولید» در افکار شیطانی مهارت داشت، آن

و الهى خویش (فلایغررک تقلّبهم فى البلد) پیامبر(ص) و مسلمانان، در حالى به تبلیغ دین اسلام مى پرداختند که کافران در اوج قدرت اقتصادى و سیاسى قرار داشتند.

ظالمان بپردازند و این بیانگر دفاع نظام حقوقى اسلام از ستمدیدگان است. ۸- تبلیغ و بدگویى آشکار، از روشهاى مجاز براى مبارزه علیه ظلم و ظالم است. (لایحب اللّه

اذیت او را فراهم می‌کردند و به طرف وى سنگ مى انداختند تا این که او را از تبلیغ دین بازدارند». ابن المنذر در تفسیر خود از ابن شهاب روایت کند که پیامبر هنگامى

قوم خويش در مصر خانه‏هائى آماده كنيد و آنها را مقابل هم قرار دهيد (تا براى تبليغ و واقف شدن از حال همديگر مناسب باشد) و نماز بخوانيد و مؤمنان را مژده ده كه

61-68، شعراء آيات:142-159، نمل آيات: 45-53. مذكور است. صالح هر چه بيشتر تبليغ كرد در قوم خويش گوش شنوا نيافت گفتند: وجود تو و پيروانت براى ما مايه شومى

«ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ» 3- شرط أثرگذارى تبليغ آمادگى مردم است وگرنه تبليغ پيامبر نيز بى اثر خواهد بود. «ما أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي

علاوه بر آنكه اگر پيامبر چنين اخلاقى داشت، بر اساس آيات ديگر قرآن، اصولًا در تبليغ توفيقى نداشت. چنانكه خداوند خطاب به پيامبرش مى‌فرمايد: «لَوْ كُنْتَ فَظًّا

دعوت شده‌اند که به بت‌پرستی برگردند. یا این که سکوت پیش از رسالت و مأموریّت تبلیغ پیغمبران، مشرکان را بر آن داشته است که پندارند پیغمبران قبلاً هم‌کیش ایشان

كه قدرت خلق ندارند؟ چرا بجاى خداوند متعال سراغ آنها مى‌رويد؟ 1- درشيوه‌ى تبليغ از جزئى به كلّى برويد. ابتدا نمونه‌هايى را بيان كنيد و سپس نتيجه‌گيرى كلّى

كسى است كه (آيات الهى را) تكذيب كند (و از آنها) سرپيچى نمايد. چون ارشاد و تبليغ سران ستمگر و هدايت آنان كار بسيار سخت و مهمى بوده است، لذا خداوند فرمان حركت

guided. ترتیل: ترجمه: «إِنَّکَ لا تَهْدِی ...»: مراد این است که پیغمبر، تبلیغ و ارائه طریق می‌نماید و بس. توفیق هدایت و ایصال به مطلوب در دست خداوند است

باشد که با وجود نزدیک بودن به مؤمنان (ممن حولکم) و با وجود حضور در مرکز تبلیغ دین (المدینة) راه نفاق پیموده اند. ۱۱ - دورى منافقان بادیه نشین از مدینه

احکام آسمانی. آئین اسلام که همه انبیاء از آدم تا خاتم بر آن بوده‌اند و در تبلیغ آن کوشیده‌اند (نگا: بقره / آل‌عمران / ، انعام - . «بَغْیاً»: ستمگری و سرکشی

بِهِ»، نبوّت: «داعِيَ اللَّهِ» و معاد: «يُجِرْكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ» 1- در تبليغ دين، از عنصر عاطفه و پيوندهاى اجتماعى بهره بگيريم. «يا قَوْمَنا» دوبار تكرار

را بيان كردند، لذا توجه به شيوه سخن و محتواى مطالب آنان، مى‌تواند در بحث تبليغ دين براى مبلغان مفيد باشد. اكنون برخى از آن‌ها را به اجمال مرور مى‌كنيم:

خاطر است. «كَذَّبَ أُمَمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ» 4- تكذيب مخالفان، نبايد مانع تبليغ شود. وَ ما عَلَى الرَّسُولِ‌ ... 5- مردم، در انتخاب عقيده آزادند و پيامبر

و تصديق حق را ننمايد. تنبيه: مراد به آمدن رسولان، يا تبليغ ايشان است، يا حقيقت آمدن آنها بدون تبليغ و دعوت. بنابراين اشعار است به آنكه قوم تكذيب انبياء

مخالفت كنيد جز اين نيست كه ضررش بخودتان ميرسد چون آنچه بعهده پيغمبر است تبليغ است و آنچه بعهده شما است اطاعت است و اگر اطاعت كنيد هدايت ميشويد براه نجات

عليه و آله در آيه‌ى 218، يا مراد قيام براى نماز است، يا قيام براى انذار و تبليغ. چنانكه امام باقر عليه السلام فرمود: مراد قيام در مسئله‌ى نبوّت است. تمال

عَشِيرَتَكَ» 3- در تبليغ و نهى از منكر، اوّل از خود شروع كنيد؛ «فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ» سپس نزديكان. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ» 4- ارشاد و تبليغ بايد با صراحت

بودند كه در ديگرى وجود نداشت مثلا نوح «عليه السلام» مدت نهصد و پنجاه سال تبليغ كرده و از اين لحاظ منحصربفرد است [عنكبوت:14]. درباره پيامبران آمده [صافات:181]

لبیک گفته و پیاده و سواره و از راه هاى دور به نزد تو خواهند شتافت». ۳ - تبلیغ و فراخوانى مردم به حج و زیارت بیت اللّه، از وظایف رهبران الهى (و أذّن فى

حقیقت منظور پیروان او است. نسیان پیغمبران در اموری بوده است که مربوط به کار تبلیغ احکام دین و مقام رسالت نبوده و بلکه غفلت در موضوعات عادی از قبیل سهو در نماز

شد كه اى پيغمبر، حق تعالى تو را سلام مى‌رساند و مى‌فرمايد: بايد اداى اين تبليغ ننمايد مگر تو يا كسى كه از تو باشد. حضرت رسالت، امير المؤمنين عليه السّلام

دلدارى مى‌دهد. «لِأَبِيهِ وَ قَوْمِهِ‌- نَعْبُدُ أَصْناماً» 10- در شيوه‌ى تبليغ، وجدان‌ها را با سؤال بيدار كنيد. «ما تَعْبُدُونَ» (با آنكه ابراهيم عليه السلام

مخالفت كنيد جز اين نيست كه ضررش بخودتان ميرسد چون آنچه بعهده پيغمبر است تبليغ است و آنچه بعهده شما است اطاعت است و اگر اطاعت كنيد هدايت ميشويد براه نجات

عليه و آله در آيه‌ى 218، يا مراد قيام براى نماز است، يا قيام براى انذار و تبليغ. چنانكه امام باقر عليه السلام فرمود: مراد قيام در مسئله‌ى نبوّت است. احتمال

يا در قرآن شهادت داده بر نبوت من كه محمد رسول اللّه است، يا شاهد است به تبليغ من شما را به آنچه بر من نازل فرموده و نصح من شما را و مقابله شما مرا به تكذيب

فهم همگان است. «الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ» 7- سخنان و نوشته‌هاى مربوط به تبليغ دين، بايد روشن و روشنگر باشد. «الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ» 8- حتّى انبيا به

مقاومت ، گویاى این است که: مصداق مورد نظر براى «صبر» تحمل مشکلات و مشقتهاى تبلیغ رسالت و مقاومت در برابر آزارها و کارشکنیهاى مخالفان مى باشد. ۹- از هدفهاى

را در تبليغ كه لطفى است مخصوص به ايشان، زيرا لطف آنست كه مكلّف را مقرب باشد به اداى تكليف؛ و عصمت نيز مقرب انبياء باشد به اداى تكليف مخصوص كه تبليغ است.

عَشِيرَتَكَ» 3- در تبليغ و نهى از منكر، اوّل از خود شروع كنيد؛ «فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ» سپس نزديكان. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ» 4- ارشاد و تبليغ بايد با صراحت

در آنچه حكم فرمايد، وَ الرَّسُولَ‌: و فرمانبردارى كنيد پيغمبر را در آنچه تبليغ فرمايد از حلال و حرام، لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‌: براى آنكه رحمت گرديده شويد

اشكال ديگر بر اينكه همراهى بارسول خدا (ص ) در مباهله ، فضيلت و منقبت است تبليغ و دعوت ، عين نبوت و بعثت نيست و لازمه شركت در دعوى و دعوت پيامبر (ص )شريك

ارزشهاى معنوى آنان باشد. «صِدِّيقاً نَبِيًّا» 4- صداقت، شرط تأثيرگذارى در تبليغ است. «صِدِّيقاً نَبِيًّا» تقدّم كلمه‌ى «صديق» «1». تفسير الميزان. «2». تفسير

اعليه و آله و سلم) است روشن مى سازد، و آن اين است كه تنها سرگرم كار انذار و تبليغ باشد، و به هيچ وجه توجهى به هواها و خواسته كفار نكند، و مانند ايشان آرزوى

به مدینه می‌زدند که هم نوعی اخبار و اعلام بود و هم وسیله‌ای برای سرگرمی و تبلیغ کالا. نکته‌ها: 1- نخستین نماز جمعه در اسلام: در بعضی از روایات اسلامی آمده

كه گويا در گذشته محقق شده است. «كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً» 2- در شيوه تبليغ و آداب گفتگو، ابتدا بيانِ خلاصه‌ى مطلب و سپس تفصيل آن، مطلوب است. «كُنْتُمْ

دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌

دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌

اين عقيده، تبرّى مى‌جويد. «1» «1». انعام، 76- 78. جلد 8 - صفحه 44 1- در تبليغ، بايد با هر گروهى با زبان خودشان سخن گفت. (براى گروهى كه به تأثير ستارگان

اين عقيده، تبرّى مى‌جويد. «1» «1». انعام، 76- 78. جلد 8 - صفحه 44 1- در تبليغ، بايد با هر گروهى با زبان خودشان سخن گفت. (براى گروهى كه به تأثير ستارگان

اين عقيده، تبرّى مى‌جويد. «1» «1». انعام، 76- 78. جلد 8 - صفحه 44 1- در تبليغ، بايد با هر گروهى با زبان خودشان سخن گفت. (براى گروهى كه به تأثير ستارگان

محسوسات و ديدنى‌ها جايى ندارد. «أَ فَتُمارُونَهُ عَلى‌ ما يَرى‌» 3- شرط تبليغ، پذيرش همگانى نيست؛ بعضى انكار يا ترديد يا جدال مى‌كنند. «أَ فَتُمارُونَهُ»

124 1- نحوه‌ى گفتگو با مخالفان را از قرآن بياموزيم. «قُلْ» 2- در شيوه‌ى تبليغ، از فطرت‌هاى سالم و باورهاى صحيح مردم، در راه رشد و هدايت آنان كمك بگيريم

نور ايمان، از ظلمت تفرقه به نور وحدت و از ظلمت گناه به نور تقوا. 3- مايه‌ى تبليغ و ارشاد بايد قرآن باشد. كِتابٌ‌ ... لِتُخْرِجَ‌ 4- ظلمت‌ها بسيارند، امّا

إِلى‌ كَلِمَةٍ ...» 4- يكى از مراحل تبليغ، دعوت به مشتركات است. «كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ» 5- در تبليغ و دعوت ديگران، بايد ابتدا به عقايد

كه گويا در گذشته محقق شده است. «كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً» 2- در شيوه تبليغ و آداب گفتگو، ابتدا بيانِ خلاصه‌ى مطلب و سپس تفصيل آن، مطلوب است. «كُنْتُمْ

دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌

يك دليل و نمونه بسنده نكنيم. أَ فَرَأَيْتُمْ‌ ... أَ أَنْتُمْ‌ ... 5- در تبليغ و مجادله، با استفاده از شيوه سؤال و پرسش، وجدان مخاطبان را بيدار و به يارى

124 1- نحوه‌ى گفتگو با مخالفان را از قرآن بياموزيم. «قُلْ» 2- در شيوه‌ى تبليغ، از فطرت‌هاى سالم و باورهاى صحيح مردم، در راه رشد و هدايت آنان كمك بگيريم

«1». يس، 1- 2. «2». بقره، 129. «3». بقره، 2. جلد 8 - صفحه 513 3- در شيوه‌ى تبليغ بايد اول جايگاه قرآن روشن شود، سپس از تذكّرات و دستورات آن پيروى شود. تَنْزِيلُ‌

دارند و بزبان‌ ‌ما قنسول‌ مي‌گوييم‌، و سفرايي‌ ‌که‌ مأموريت‌ دارند ‌در‌ تبليغ‌ قرآن‌ ملائكه‌ وحي‌ ‌هر‌ كدام‌ بديگري‌ ‌تا‌ ‌بر‌ حضرت‌ رسالت‌ و سپس‌ ائمه‌

اعمال و رفتار مردم شاهد و در صحنه حاضر باشد. «شاهِداً وَ مُبَشِّراً» 5- در تبليغ و تربيت، بشارت و انذار هر دو لازم است. «مُبَشِّراً وَ نَذِيراً» 6- بشارت

كمالات و خدمات ديگران، به آنان ارج نهيم. «مُوسى‌ وَ إِبْراهِيمَ» 12- در تبليغ و ارشاد از نمونه‌هاى مورد قبول استفاده كنيم. «مُوسى‌ وَ إِبْراهِيمَ» (اين

با موسى و هارون و بعد از آن تخصيص موسى به نداء، آنست كه موسى اصل بود در تبليغ رسالت، و هارون وزير و تابع او بود. يا آنكه فرعون مى‌دانست بر زبان موسى عقده

دستگيرى از مستمندان و مانع حرص و بخل است. «قالَ أَوْسَطُهُمْ» 8- در شيوه تبليغ، از فرصت ها استفاده كنيد. كسانى كه ديروز حاضر به شنيدن حرف حق نبودند، امروز

دستگيرى از مستمندان و مانع حرص و بخل است. «قالَ أَوْسَطُهُمْ» 8- در شيوه تبليغ، از فرصت ها استفاده كنيد. كسانى كه ديروز حاضر به شنيدن حرف حق نبودند، امروز

دستگيرى از مستمندان و مانع حرص و بخل است. «قالَ أَوْسَطُهُمْ» 8- در شيوه تبليغ، از فرصت ها استفاده كنيد. كسانى كه ديروز حاضر به شنيدن حرف حق نبودند، امروز

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

«فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَإِنَّما عَلى‌ رَسُولِنَا الْبَلاغُ الْمُبِينُ» 7- تبليغ دين بايد آشكار و شفاف باشد. «الْبَلاغُ الْمُبِينُ» 8- اطاعت، تنها شايسته

معناى متاركه دائمى و دست برداشتن از هدف نيست، بلكه نوعى تاكتيك موقت در مراحل تبليغ است. چنانكه در سوره نساء مى‌خوانيم: «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ عِظْهُمْ» «2»

«و اتقوا» «1». اعراف، 60. «2». انبياء، 36. «3». قمر، 9. جلد 10 - صفحه 229 تبليغ بايد گام به گام باشد. حضرت نوح ابتدا به قوم خود هشدار داد «إِلى‌ قَوْمِهِ»

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

اشكال ديگر بر اينكه همراهى بارسول خدا (ص ) در مباهله ، فضيلت و منقبت است تبليغ و دعوت ، عين نبوت و بعثت نيست و لازمه شركت در دعوى و دعوت پيامبر (ص )شريك

خود، ايمان كامل داشته باشد. «إِنَّا عامِلُونَ‌- إِنَّا مُنْتَظِرُونَ» 5- در تبليغ بايد با هر كسى به تناسب عقل و فهم خود او سخن گفت، با افراد لجوج و عنود، با

نيست، چون شفاعت نيز از امورى است كه خداوند فرمان داده است. «2» 1- در تربيت و تبليغ، سرنوشت خوبان و بدان را مقايسه كنيد. «إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ‌- إِنَّ

نيست، چون شفاعت نيز از امورى است كه خداوند فرمان داده است. «2» 1- در تربيت و تبليغ، سرنوشت خوبان و بدان را مقايسه كنيد. «إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ‌- إِنَّ

خداوند است. «لا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ» 2- قبل از انجام معجزه، هشدار و تبليغ مردم ضرورى است، موسى عليه السلام در ميان انبوه مردم گفت: «لا تَفْتَرُوا عَلَى

بت‌ها. «اصْبِرُوا عَلى‌ آلِهَتِكُمْ» 11- سردمداران كفر، پايدارى بر انحراف را تبليغ و ترويج مى‌كنند. «إِنَّ هذا لَشَيْ‌ءٌ يُرادُ» ما سَمِعْنا بِهذا فِي الْمِلَّةِ

آنكه خداوند انجام آن شر را براى او آسان كرده و مرتكب مى‌شود. «2» 1- شيوه تبليغ صحيح اين است كه بعد از كليات، نمونه‌ها و مصاديق بيان شود. «إِنَّ سَعْيَكُمْ

استوار و پابرجا گردانيد. تا وسيله برخوردارى شما و چارپايان شما باشد. 1- در تبليغ، شيوه سؤال بسيار مفيد است. «أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً أَمِ السَّماءُ» 2-

منطقى وآزاد بايد در حضور مردم باشد. «أَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى» 9- در تبليغ از عنصر زمان ومكان غفلت نشود. يَوْمُ الزِّينَةِ ... ضُحًى‌ ... مَكاناً سُوىً‌

قوم نوح پس تكذيب كردند بنده ما را و گفتند ديوانه‌ايست و باز داشته شد از تبليغ‌ پس خواند پروردگارش را كه همانا من مقهور شدم پس انتقام بكش از آنها براى من

گذاشته باشند تا شما را از تكذيب منع نمايم يا به تعذيب جزا دهم، چه بر من تبليغ و انذار است، و و كيل و حفيظ حق تعالى است. پس اين آيه منسوخ است به آية السيف،

مميّز انسان از حيوان است، داراى گوش شنوائى و قلب بينائى باشد، تأثير دعوت و تبليغ انبياء منوط به آن است. اگر گوش و چشم قلبى باز باشد، آثار هدايت ظاهر شود؛

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

ايمان‌ ميشود بگوش‌ مي‌شنود آيات‌ شريفه قرآن‌ ‌را‌ و دعوت‌ انبياء ‌را‌ و تبليغ‌ احكام‌ ‌را‌، بچشم‌ مشاهده‌ ميكند معجزات‌ ‌را‌، و بقلب‌ درك‌ ميكند و علم‌

داشته و آيات قرآنيه در اين قسمت بسيار است؛ از جمله در اين آيه بيان فرمايد تبليغ پيغمبر را و وعده نسبت به مؤمنين و وعيد نسبت به معاندين. و اين نداى پيغمبر

سليقه و تمايل و عادات و رسوم و رفتار نياكان و ديگران و هيچ گونه تهديد و تبليغ و تطميع، نبايد در آيين توحيدى شما اثر كند. «مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ» 9-

بايد با نهيب و فرياد، به غافلان هشدار داد. «لَهْوٌ وَ لَعِبٌ» 3- در شيوه‌ى تبليغ، هرگاه امر زشتى را نفى مى‌كنيد، جايگزين خوبى به او ارائه‌ «1». مفردات راغب

آنكه خداوند انجام آن شر را براى او آسان كرده و مرتكب مى‌شود. «2» 1- شيوه تبليغ صحيح اين است كه بعد از كليات، نمونه‌ها و مصاديق بيان شود. «إِنَّ سَعْيَكُمْ

منطق، استدلال و حجّت علمى و عقلى، بر قلوب مردم مسلّط و پيروز مى‌شود. 1- تبليغ، گاهى بايد به صورت چند نفره و اعزام هيأت باشد. «مُوسى‌ وَ أَخاهُ» 2- مبلغ

صفاى قلوب آنان و مكارم اخلاق ايشان، لا جرم برگزيده شده‌اند از ميان خلق براى تبليغ پيام الهى و دعوت مردم به پرستش و ستايش ذات سبحانى جل جلاله. ثُمَّ أَرْسَلْنا

بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ» 2- حقّ و باطل، ملاك انتخاب است، نه تقليد، تبليغ، تطميع و يا تهديد. «ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَ أَنَّ ما يَدْعُونَ

انهدام است و در آينده متلاشى مى‌شوند. «وَ النَّجْمِ إِذا هَوى‌» 3- در راه تبليغ دين، تهمت‌ها بسيار است، ولى خداوند دفاع مى‌كند. «ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ وَ ما

قوم نوح پس تكذيب كردند بنده ما را و گفتند ديوانه‌ايست و باز داشته شد از تبليغ‌ پس خواند پروردگارش را كه همانا من مقهور شدم پس انتقام بكش از آنها براى من

قوم نوح پس تكذيب كردند بنده ما را و گفتند ديوانه‌ايست و باز داشته شد از تبليغ‌ پس خواند پروردگارش را كه همانا من مقهور شدم پس انتقام بكش از آنها براى من

خدا، امّا براى سعادت مردم آمده است. «إِنَّنِي لَكُمْ مِنْهُ» 12- شيوه‌ى تبليغ پيامبران، هشدار و بشارت است. «نَذِيرٌ وَ بَشِيرٌ» تفسير نور(10جلدى)، ج‌4،

فكر حمله‌ى مجدّد به ما صرف نظر كنند. «فَشَرِّدْ بِهِمْ» 8- اسلام در كنار تبليغ و موعظه، دينِ اعمال قدرت و برخورد با پيمان‌شكنان و اخلال‌گران نيز هست. «فَشَرِّدْ

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

آمده‌ ‌باشد‌ ‌که‌ سميع‌ نسبت‌ بقيام‌ ‌به‌ دعوت‌ و هدايت‌ ‌است‌ ‌که‌ آنچه‌ تبليغ‌ ميكني‌ خداوند ميشنود و آنچه‌ عمل‌ ميكني‌ ميداند و مكرر، گفته‌ايم‌ ‌که‌ بصير

‌را‌ ‌به‌ محمّد صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و ‌سلّم‌ حضرت‌ فرمود: ‌پس‌ كيست‌ ‌که‌ تبليغ‌ كرده‌ ‌از‌ جانب‌ ‌خدا‌ ‌که‌ فرمود: (لا تُدرِكُه‌ُ الأَبصارُ) و فرمود: (وَ

فتنه‌گران، يك سنّت الهى در همه‌ى اديان بوده است. «سُنَّةَ اللَّهِ» 10- در شيوه‌ى تبليغ، احكام سخت و سنگين را با سابقه‌ى آن در طول تاريخ گره بزنيد. «كُتِبَ عَلَيْكُمُ

حضرت لوط از بستگان حضرت ابراهيم و در زمان آن حضرت در منطقه سدوم در اردن به تبليغ مردم مشغول بود. قوم او اهل فحشا و لواط بودند و به هشدارهاى حضرت لوط گوش ندادند

«نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاسِ» «4»، «اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ» «5». 1- در تبليغ، گاهى هموطن وهمشهرى بودنِ مبلّغ با مخاطبان تاثير دارد. «هُدىً لِبَنِي إِسْرائِيلَ»

اقْرَأْ: بخوان. تكرير است براى مبالغه يا اول امر است براى نفس خود و دوم براى تبليغ امت‌ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ‌: و پروردگار تو بزرگ‌تر است از همه بزرگان و كريم‌تر

لِيَذَّكَّرَ أُولُوا الاَلْبَابِ»: كلمه «بَلاغ» - به طورى كه راغب گفته - به معناى تبليغ و يا به قول بعضى ديگر، به معناى كفايت است. و اين آيه، خاتمه سوره ابراهيم

براى جلوگيرى از مظلوم‌نمايى دشمن و تبليغ عليه شما، مردم را در جريان بگذاريد. أَذانٌ‌ .... إِلَى النَّاسِ‌ 2- در تبليغ، از عنصر زمان و مكان غفلت نكنيد. «يَوْمَ

‌که‌ اظهر جميع‌ معاني‌ ‌باشد‌ و ‌آن‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌: «اذا فرغت‌» ‌از‌ تبليغ‌ احكام‌ و مواعظ و نصايح‌ و بشارات‌ و انذارات‌ و آنچه‌ بايد برسالت‌ ‌خود‌

منطق، استدلال و حجّت علمى و عقلى، بر قلوب مردم مسلّط و پيروز مى‌شود. 1- تبليغ، گاهى بايد به صورت چند نفره و اعزام هيأت باشد. «مُوسى‌ وَ أَخاهُ» 2- مبلغ

كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قُتِلَ الْإِنْسانُ ما أَكْفَرَهُ» 2- در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قُتِلَ الْإِنْسانُ» 3- به آفرينش خود از

از كارهاى ديگر باز مى‌دارد. ج: كفر آنان به تو آسيبى نمى‌رساند. د: تو در تبليغ و موعظه‌ى آنان كوتاهى نكردى تا نگران باشى. ه: چون كفّار به سوى ما باز مى‌گردند

فرزندشان به سخنانشان گوش دهند، بايد آنان را زيبا صدا زنند. 2- از شيوه‌هاى تبليغ آن است كه دستورات مشكل، آسان جلوه داده شود. اين آيه مى‌فرمايد: فرمان روزه

فرعى، شخصيّت تراشى، ترويج باطل، تحقير مؤمنان، تحريم مباحات، تشويق نابجا، تبليغ ناروا و جلد 4 - صفحه 40 بزرگ نشان دادن طاغوت‌ها و ... از مصاديق بارز بستن

نبيند، كور است. مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمى‌ ... وَ الْبَصِيرِ 2- در تبليغ، با شيوه‌ى سؤال، وجدان افراد را به قضاوت بطلبيم. «هَلْ يَسْتَوِيانِ» مَثَلُ

بِطَغْواها» ( «تقوا» يعنى پاكى و «طغوى‌» يعنى طغيان در گناه) 6- در شيوه تبليغ، بعد از بيان اصول كلّى، نمونه‌هايى نقل كنيد. قَدْ خابَ‌ ... كَذَّبَتْ ثَمُودُ

بِطَغْواها» ( «تقوا» يعنى پاكى و «طغوى‌» يعنى طغيان در گناه) 6- در شيوه تبليغ، بعد از بيان اصول كلّى، نمونه‌هايى نقل كنيد. قَدْ خابَ‌ ... كَذَّبَتْ ثَمُودُ

‌اينکه‌ معني‌ داريم‌. «5» ‌که‌ بنظر اقرب‌ ميآيد حين‌ تقوم‌ قيام‌ بدعوت‌ و تبليغ‌ احكام‌ و رسالت‌ و هدايت‌ و ارشاد و تقلبك‌ ‌في‌ الساجدين‌ مقام‌ عمل‌ ‌است‌

بود كه امم سابقه انكار كنند تبليغ پيغمبران را، پس امت حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را حاضر كنند و شهادت دهند به تبليغ انبياء. آنگاه امم سابقه گويند:

آنگاه گفت «پروردگار من به كيد ايشان دانا است » چون اين طرز بيان ، خود يك نوع تبليغ حق است ، در ضمن نسبت به كسانى هم كه از مفسرين گمان كرده بودند كه مقصود يوسف

قابل ملاحظه كسانى است كه ميخواهند مردم را دعوت بحقّ نمايند و بايد طريقه تبليغ را از آنحضرت بياموزند كه با چه خطاب محبّت آميزى شروع بسخن فرموده و در هر

كه آلان هم يك نفر عالم يهود يا نصارى اگر اسلام اختيار كند بيشتر ميتواند تبليغ كند لذا در اين آيه از ابن عباس روايت شده است كه مراد از امر بمعروف و نهى

كشتى) أَ لَمْ تَرَ أَنَّ الْفُلْكَ‌ ... 2- در دعوت به خدا و بيان نعمت‌ها، تبليغ و ارشاد، از مسائل طبيعى و در دسترس مردم استفاده كنيم. أَ لَمْ تَرَ أَنَّ

از نماز صبح است. «1» 1- در برابر افراد لجوج، بايد صبر و مقاومت كرد. آرى تبليغ دين در برابر تكذيب‌ها و آزارها به صبر و حوصله نياز دارد. «وَ اصْبِرْ لِحُكْمِ

ميكند چنانچه‌ ‌در‌ ‌آيه‌ ‌بعد‌ تصريح‌ ميفرمايد ولي‌ هنوز مأمور بدعوت‌ و تبليغ‌ نشده‌ و ‌اينکه‌ تعجب‌ ندارد ‌که‌ طفل‌ يك‌ روزه‌ داراي‌ مقام‌ نبوّت‌ و وحي‌

فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ (115) وَ اصْبِرْ: و صبر كن بر تبليغ رسالت كه متضمن اذيت است از كفار، يا صبر كن بر امتثال اوامر و اجتناب نواهى

الْمَوْتى‌» بر سيه دل چه سود خواندن وعظ نرود ميخ آهنين در سنگ‌ 3- بى‌اثر بودن تبليغ پيامبران، به خاطر ابهام در كار نيست، بلكه به خاطر كوردلى منكران است. «إِنَّكَ

مطلب محقق شده كه نبوت، منصب عظمى و مرتبه عليا و خلافت كبراى الهى است براى تبليغ فرامين سبحانى به بندگان، و البته به حكم عقل، اين مقام منيع با فراموشى و سهو

بِطَغْواها» ( «تقوا» يعنى پاكى و «طغوى‌» يعنى طغيان در گناه) 6- در شيوه تبليغ، بعد از بيان اصول كلّى، نمونه‌هايى نقل كنيد. قَدْ خابَ‌ ... كَذَّبَتْ ثَمُودُ

مقام‌ نبوت‌ و حكم‌ فرمود: وَ جَعَلَنِي‌ مِن‌َ المُرسَلِين‌َ مقام‌ رسالت‌ و تبليغ‌ افاضه‌ شد. ] (آیه 21)- سپس موسی اضافه می‌کند: «من به دنبال این حادثه هنگامی

شرح است به جهت مبالغه در اثبات و ايجاب آن، تا اندوه خاطر مبارك از زحمات تبليغ رسالت به خاص و عام و دعوت جن و انس زايل گردد. 2- ما منشرح ساختيم سينه تو

آنكه خداوند انجام آن شر را براى او آسان كرده و مرتكب مى‌شود. «2» 1- شيوه تبليغ صحيح اين است كه بعد از كليات، نمونه‌ها و مصاديق بيان شود. «إِنَّ سَعْيَكُمْ

آنكه خداوند انجام آن شر را براى او آسان كرده و مرتكب مى‌شود. «2» 1- شيوه تبليغ صحيح اين است كه بعد از كليات، نمونه‌ها و مصاديق بيان شود. «إِنَّ سَعْيَكُمْ

تسبيح و ستايش خداوند، نشانه‌ى مؤمن است. «إِنَّما يُؤْمِنُ» 2- قرآن در شيوه‌ى تبليغ و ارشاد خود، در كنار ترسيم چهره‌ى مجرمان، نشانه‌هاى مؤمنان را نيز بيان مى‌كند

دين و دنياى آنان حاصل آيد و دستورات احتياجيه مكلفين را به توسط وحى سبحانى تبليغ فرمايند. فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ: پس بپرسيد اهل ذكر را. إِنْ كُنْتُمْ

ولى آثارش در هر چيز روشن است. 1- بيدار كردن عقل و فطرت، يكى از شيوه‌هاى تبليغ و ارشاد است. «كَيْفَ تَكْفُرُونَ ...» 2- تفكّر در تحولات مرگ و حيات، بهترين

برابر سليقه‌هاى ديگران خوددارى كنيم. «مُخْلِصاً لَهُ دِينِي» 6- در شيوه‌ى تبليغ، گاهى تهديد و قهر لازم است. «فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ» (چنانكه در جاى ديگر

‌اينکه‌ معني‌ داريم‌. «5» ‌که‌ بنظر اقرب‌ ميآيد حين‌ تقوم‌ قيام‌ بدعوت‌ و تبليغ‌ احكام‌ و رسالت‌ و هدايت‌ و ارشاد و تقلبك‌ ‌في‌ الساجدين‌ مقام‌ عمل‌ ‌است‌

را براى آنها بيان نماييم. «هَلْ أَتاكَ» 2- سؤال كردن، شيوه‌اى مناسب براى تبليغ و تربيت است. «هَلْ أَتاكَ» 3- بيان تاريخ، ارائه يك موعظه تجربى و وسيله‌اى

11 - صفحه 293 تنذير: ذات احديت الهى از راه لطف و مرحمت نسبت به بندگان به تبليغ پيغمبر اعلام فرمايد از وحشت و فزع روز قيامت كه به مرتبه‌اى است كه قلبها از

به حساب مى‌آورند. 1- رسالت حضرت هود، مخصوص قوم عاد بود. «إِلى‌ عادٍ» 2- تبليغ در جوّ برادرانه، مؤثّرتر است. «أَخاهُمْ» 3- انبيا براى امّت‌ها برادرند، نه

قدرى مطالعه نمايد احوال آن وجودى كه خير محض و محض خير در جامعه دنيا به تبليغ فرامين خلاق عالم و ارشاد بنى آدم علم استقامت برافراشته و نهايت جديت را داشته؛

انبياء سلف بدون واسطه. 3- آنكه امين وحى الهى، مصور و ممثل شده به صورت بشرى، و تبليغ آيات و احكام را نمايد و قرآن مجيد از قسم سوم باشد كه به توسط جبرئيل بر حضرت

نمودند كه پيغمبر نبايد مثل آنها باشد، و حال آنكه جنسيت و سنخيت، شرط است در تبليغ و دعوت، زيرا بدون آن اساس هدايت تعطيل، و نقض غرض حاصل گردد، و در تعقيب و

لَهُم‌ إِلّا ما أَمَرتَنِي‌ بِه‌ِ معناي‌ رسالت‌ و وظيفه‌ ‌رسول‌ نيست‌ جز تبليغ‌ آنچه‌ مرسل‌ امر فرموده‌ نميتواند چيزي‌ ‌بر‌ ‌او‌ بيفزايد ‌ يا ‌ ‌از‌ ‌او‌

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» 2- در امر به معروف و نهى از منكر و ارشاد و تبليغ، راه‌هاى حق و باطل و مصاديق آن را بايد روشن كرد. فَلا تَتَناجَوْا ... تَناجَوْا

أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ‌: به سوى امتهاى پيش از تو اى پيغمبر مكرم و رسولان در تبليغ فرامين الهى و دعوت مردم به سعادت جاودانى كوشيدند، لكن امت از شهوات نفسانى

وظيفه عبوديّت و حق الوهيّت است كه بايد بنده ادا نمايد ربطى باجر رسالت و حق تبليغ احكام و هدايت پيغمبر صلى اللّه عليه و اله ندارد كه بايد از امّت بآنحضرت ادا

خدا كار كردن عار نيست. «وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ» 3- براى نجات مردم سخنرانى و تبليغ كافى نيست، وسيله‌ى نجات نيز بايد فراهم نمود. «وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ» 4- كشتى‌سازى

إِلَّا رَجُلٌ‌- ما هذا إِلَّا إِفْكٌ» 6- كفّار، براى موفقيّت خود، از هر نوع تبليغ و تأكيد منفى استفاده مى‌كنند. «ما هذا إِلَّا رَجُلٌ‌- ما هذا إِلَّا إِفْكٌ‌-

اطمينان از او، و اين منافى بعث نبى است، چه پيغمبر امين وحى الهى است براى تبليغ احكام سبحانى و با احتمال خطا و عصيان اعتبارى به او نخواهد بود. بنابراين نقض

داريد ‌از‌ كفر و شرك‌ و فسق‌ و فجور بكنيد ‌من‌ ‌هم‌ آنچه‌ قدرت‌ دارم‌ ‌در‌ تبليغ‌ و ارشاد ‌شما‌ عمل‌ ميكنم‌ زود ‌باشد‌ بدانيد كيست‌ ‌که‌ بيايد ‌او‌ ‌را‌ عذاب‌

مخالفت كنيد جز اين نيست كه ضررش بخودتان ميرسد چون آنچه بعهده پيغمبر است تبليغ است و آنچه بعهده شما است اطاعت است و اگر اطاعت كنيد هدايت ميشويد براه نجات

اشكال ديگر بر اينكه همراهى بارسول خدا (ص ) در مباهله ، فضيلت و منقبت است تبليغ و دعوت ، عين نبوت و بعثت نيست و لازمه شركت در دعوى و دعوت پيامبر (ص )شريك

قلبهاى آنها پوششى مقرر تا نفهمند و نشنوند آنرا، و اين قسمت بعد از اتمام حجت و تبليغ و قطع عذر آنها بود. وجه 2- چون اين كفار در كفر و عناد و لجاج به مرتبه‌اى

3- شيوه‌ى طاغوت‌ها، مردم فريبى و قدرت نمايى است. «ابْنِ لِي صَرْحاً» 4- تبليغ و دعوت، بى‌اثر نيست. (فرعون در آغاز تصميم به قتل موسى گرفت. «ذَرُونِي أَقْتُلْ

صِدْقٍ‌: و بگو پروردگارا داخل كن مرا در آن كار كه مرا فرستادى از اداء شريعت و تبليغ رسالت به راستى. وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ‌: و بيرون آور مرا از عهده

يَفعَلُون‌َ ما يُؤمَرُون‌َ«1» و ‌هم‌ چنان‌ انبياء و رسل‌ نيز شأن‌ و وظيفه جز تبليغ‌ و ارشاد مردم‌ ندارند بنا ‌بر‌ ‌اينکه‌ عداوت‌ ‌با‌ انبياء و ملائكه‌ و كتب‌

بِطَغْواها» ( «تقوا» يعنى پاكى و «طغوى‌» يعنى طغيان در گناه) 6- در شيوه تبليغ، بعد از بيان اصول كلّى، نمونه‌هايى نقل كنيد. قَدْ خابَ‌ ... كَذَّبَتْ ثَمُودُ

دستور داده چنانچه به اطاعت تو دستور داده و در باره ما تبليغ كرده رسول خدا (ص) مثل اين كه در باره تو تبليغ كرده و پليدى را از ما برده است چنانچه از تو برده است

فَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَها» (نقل تاريخ و بيان سرگذشت گمراهان، زمينه‌اى براى تبليغ، تربيت و نهى از منكر است.) هر كه ناموخت از گذشت روزگار هيچ ناموزد زهيچ آموزگار

دعوت شده‌اند. اينها با توجّه به اعتقادات خاصّ خود، پيروان اندكى دارند و اهل تبليغ از دين خودشان نيستند. آنها بيشتر در كنار رودخانه‌ها و درياها زندگى مى‌كنند

عمل صالح، زيرا قبل از نزول ذكر و رسول، ايمان نداشته، بلكه بعد از پيغمبر و تبليغ او ايمان آوردند. وَ مَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ‌: و هر كه ايمان آورد به خدا و

همنوع خود باشد در زندگانى، و حضرت ختمى مرتبت صلّى اللّه عليه و آله در حين تبليغ رسالت از مهاجر و انصار استعانت مى‌فرمود، پس روايات مذكوره دلالت نمى‌كند بر

بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَ رُهْباناً وَ أَنَّهُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ» 8- تبليغ اسلام در بين مسيحيان مؤثّرتر است. «أَنَّهُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ» حيه‌ى سالم‌تر،

كسى است كه هم مبعوث است ، و هم مامور، به تبليغ رسالت ، و اما نبى كسى است كه تنها مبعوث باشد، چه مامور به تبليغ هم باشد و چه نباشد. ليكن اين فرق مورد تاءييد

تمثالى مى‌ساختند كه به مرور زمان اين سمبل‌ها به صورت بت در آمد. 1- در شيوه‌ى تبليغ، مخاطب را حسّاس كنيد. (كلمه‌ «أَلا» يعنى آگاه باش كه مسئله مهمّى است) 2-

عليه و آله» به دو بخش تقسيم مى‏شود: دوره اول سيزده سال است كه در مكّه مشغول تبليغ بودند، دوره دوم ده سال است كه به مدينه هجرت فرموده و در آن مدت دين خود را

عليه السلام به محض ديدن آن وضع، آن‌را فوراً به موسى اطلاع نداد. در شيوه‌ى تبليغ گاه مى‌بايست براى تكان دادن افكار عمومى و ايجاد لرزه بر اندام مرده‌ى جامعه،

گريزان از ايمان را گرفتار سلب توفيق و رجس سازد. حضرت موسى همين كه مأمور تبليغ شد، در اوّلين دعاى خود از خداوند خواست: «رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي» «2» ولى

برادرانه بوده است. «أَخاهُمْ» 2- بهتر است مبلّغ، از اهالى همان منطقه‌ى مورد تبليغ باشد. «أَخاهُمْ» 3- هدف همه‌ى انبيا، پرستش خداى يگانه است. «اعْبُدُوا اللَّهَ،

و ثانيا وى گفته : كه بطور مسلم بعثت و نزول قرآن و امر به تبليغ هر سه مقارن هم اتفاق افتاد، و در مقام تفسير و توضيح اين سخن گفته است : نبوت با نزول قرآن

او نازل شد و گفت (۶۹ سوره مائده): «آيا رسول تبليغ كن آنچه را از پروردگارت به تو نازل شده و اگر نكنى، تبليغ رسالت نكردى، خدا تو را از مردم نگه مى‏دارد،

در مرحلۀ سوم، وعده اش مى دهد كه طريقه تبليغ را بر او آسان سازد. و در آخر، دستور مى دهد مردم را تذكر دهد و تبليغ كند. (دقت بفرماييد)! «الَّذِى خَلَقَ فَسوَّى»:

وجوب هدايت مردم بر پيامبر اين نيست كه او موظف به ارشاد و تبليغ آنها نباشد زيرا ارشاد و تبليغ روشن ترين و اساسى ترين برنامه پيامبر است ، بلكه منظور اين

كند و نازل شد (۶۷ سوره مائده): «آيا رسول من، تبليغ كن آنچه را از پروردگارت به تو نازل شده و اگر نكنى، تبليغِ رسالتِ خود نكردى، خدا تو را از شرّ مردم نگه

كَفَى بِاللَّهِ حَسِيباً(۳۹) ترجمه : ۳۹ - (پيامبران پيشين ) كسانى بودند كه تبليغ رسالتهاى الهى مى كردند و (تنها) از او مى ترسيدند و از هيچكس جز خدا واهمه

است رواياتى آمده كه مردم روز قيامت تبليغ انبياء را انكار مى كنند خدايتعالى از انبياء شاهد ميخواهد تا اثبات كنند تبليغ كرده اند - با اينكه خدا عالم تر از

آيه اى كه كلام موسى بود و قرآن از اوحكايت مى كرد گذشت . آرى تبليغ ابتدايى - كه همان تبليغ وحى براى اولين بار باشد - امرى است كه نه نبوت است تا آيه و روايت

دادند؟! و آن همه سعى و كوششى كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) در تبليغ آيات و رساندن آن به آفاق و تعليم و بيان آن مبذول داشته است؟! با اينكه خود

ايم، به تو نشان بدهيم و يا عمر تو را به سر بريم، در هر حال وظيفه تو فقط تبليغ است، و حساب كردن با ماست. (۴۰) آيا نمى بينند كه ما داريم اين سرزمين را از

آيه فوق صريحا به آنها پاسخ داد كه دين و آيين چيزى نيست كه با اكراه و اجبار تبليغ گردد، به خصوص ‍ اينكه در پرتو دلائل روشن و معجزات آشكار، راه حق از باطل آشكار

زيرا با «زبان عمل » بهتر از هر زبانى مى توان تبليغ كرد و اين در صورتى امكان پذير است كه تبليغ كننده از جنس تبليغ شونده باشد با همان خصائص جسمى و با همان غرائز

الله عز و جل فيما حملكم من كتابه فانى مسئول و انتم مسئولون : انى مسئول عن تبليغ الرسالة ، و اما انتم فتسئلون عما حملتم من كتاب الله و سنتى : «اى خوانندگان

اين مى كند كه محصول ساليان بسيار دراز تلاش پيگير نوح (عليه السلام ) در راه تبليغ آئين خويش چيزى جز گروهى اندك از مؤ منان نبود كه طبق بعضى از اين روايات در

و جل رجوع كرد، خدا به او وحى كرد: «اى رسول من تبليغ كن آنچه را به تو نازل شده از پروردگارت اگر نكنى تبليغ رسالت او نكردى، خدا تو را از مردم حفظ مى‏كند»

(خدا را) ملاقات كنيد در قيامت، و از شما اعمالتان را بپرسد، بعد فرمود: آيا تبليغ نمودم؟ گفتند: آرى، گفت: بار الها شاهد باش، آنگاه فرمود: و هر كس امانتى نزدش

مَا عَلَينَا إلّا البَلَاغُ المُبِين» - كلمه «بلاغ»، به معناى تبليغ است و مراد از آن، تبليغ رسالت است، و معناى جمله اين است كه: ما مأمور نشده ايم، مگر تنها

آورده و چيزى از معارف آن را دانا شده باشد، آرى وظيفه عالم ، تبليغ جاهل ، و وظيفه شاهد، تبليغ غائب است ، و چنين وظيفه اى را از خدا در خواست نمى كنند، چون

از او بخواهند در اختيار آنها مى گذارد. ۲ مقام رسالت يعنى مقام ابلاغ وحى و تبليغ و نشر احكام خداوند و تربيت نفوس از طريق تعليم و آگاهى بخشيدن ، بنابراين رسول

بيان شده : تفسير نمونه جلد ۹ صفحه ۸۹ آنچه در آيات قبل گذشت مرحله دعوت و تبليغ پى گير و مستمر نوح (عليهالسلام ) با نهايت جديت ، و با استفاده از تمام وسائل

باهلش برسانى و از نااهلان پوشيده دارى يا براى اينكه نزد خدا گواه باشى كه‏ من تبليغ كردم و وظيفه خود را انجام دادم). حسين بن محمد، از مُعلّى بن محمد، از محمد

شايد از دو نفر تجاوز كردند (عابد و عالمى !) به او ايمان آوردند. يونس آنقدر تبليغ كرد كه تقريبا از آنها مايوس شد، در بعضى از روايات آمده است كه به پيشنهاد

ساخلو نكند و در آنجا نگهدارد خ ل) تا نسل امتم را قطع كند. سپس فرمود: من تبليغ كردم و اندرز دادم گواه باشيد، امام صادق (ع) فرمود: اين آخرين سخنى بود كه

دانيال به آن حضرت عرض كرد كه: اى پيغمبر خدا! آنچه بر تو بود، رسانيدى و تبليغ رسالت خدا كردى؛ پس چون وقت سحر شد، دانيال برخاست و با پروردگار خويش مناجات

را با آيات محكم و براهين روشن مبعوث كرده، و بنصرت خود تأييد نموده، و براى تبليغ پيامهاى خود برگزيده است تا سخنش را دائر بر اينكه‏ پروردگارش او را مبعوث كرده،

آيات شرائط تبليغ و رهبرى و پيشوائى مردم به طرز بسيار جالب و فشرده تفسير نمونه جلد ۷ صفحه ۶۲ بيان شده و با آيات گذشته كه اشاره به مساءله تبليغ مشركان داشت

افترایى كه به من ببندى، عفو مى كنم، با اين كه عمل آن پيغمبر، خود دعوت و تبليغ عملى است، اين از نظر عقل. و اما از نظر قرآن، آيه شريفه: «وَ لَو تَقَوّلَ

عمل به اركان ، و ايمان به جنان (قلب ) بر ركن چهارمى نيز چنگ زده اند و آن تبليغ و نشر آئين حق و اقامه دليل بر مبانى دين و زدودن آثار شك و ترديد از قلوب بندگان

كردن آن جناب بيان كرده ، و خلاصه به كفار مى فرمايد كه : نبايد رسول ما را از تبليغ آيات جلوگيرى كنند، و او را از ماءموريت خود منصرف نماييد و وجه اين تعبير اين

اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) در مقام تبليغ رسالت بود، در آيات مورد بحث براى فراهم آوردن زمينه اين تبليغ و گسترش دامنه آن در تمام محيط بخشى از وظائف

موجب تزلزل اعتماد عمومى مردم شود جايز نيست ، چرا كه سرمايه انبياء در طريق تبليغ همان سرمايه اعتماد عمومى مردم است ، و اما در مواردى مانند آنچه در داستان

بود، و پيمان شرطى است كه بر من گرفته، و امانت اوست كه در نزد من بود، و من تبليغ رسالت كردم و خيرخواهى نمودم، و اداى امانت كردم. پس على عليه السلام عرض كرد

برداشتن عقاب بخاطر آن ، از اين قبيل نيست . اينكه وعده شفاعت به بندگان دادن ، و تبليغ انبياء اين وعده را بآنان ، باعث جرات مردم بر معصيت ، و وادارى آنان بر هتك

آنست كه بتوانند سرمشق عملى براى امتها باشند، چرا كه مهمترين و مؤ ثرترين بخش تبليغ و دعوت انبياء، دعوتهاى عملى آنها است ، و به همين دليل دانشمندان اسلام ، معصوم

مقام عمل و عبوديت ا ست ، و مرحله سومى هم هست كه آن عبارت است از عصمت در تبليغ وحى ، و اين دو قسم اخير هر دو در طريق سعادت انسان تكوينى قرار دارند و بطور

هـر حـال كـار انـسان سركش و مغرور گاه به جائى ميرسد كه نه وحى آسمانى ، نه تـبـليغ مستمر انبياء، نه مشاهده درسهاى عبرت در زندگى اجتماعى ، و نه مطالعه تاريخ

گردد، آنگاه متذكر شده به وى ايمان بياورند و تقوى پيشه كنند، پس او غير از تبليغ وظيفه ديگرى ندارد، اگر مردم به ترس آمدند و متذكر شدند كه هيچ ، و گرنه يا

اشاره به همان باشد كه در بالا گفتيم يعنى پيامبران الهى از تمام وسائل هدايت و تبليغ استفاده كردند، و از هر درى ممكن بود وارد شدند تا در دل اين سياهدلان نفوذ

آيه چنين نتيجه گيرى كرد كه خداوند به پيامبرش دستور مى دهد به كلى دست از تبليغ آنها بكشد، و تلاشها و كوششهايش را متوقف سازد، و تنها به انتظار قناعت كند،

چه بزرگ مرتكب نمى شوند براى اينكه همانطور كه كلام آنان تبليغ رسالت است عمل و فعل آنان نيز تبليغ است . همه اينها در اوامر و نواهى مولوى مسلم است و اما معصيت

(صلى الله عليه و آله و سلم ) را ماءمور كرد تا از طريق تلاوت قرآن دعوت و تبليغ كند، اينك در جمله مورد بحث كيفيت دعوت را بيان مى كند، و از مجادله با اهل

اعمالشان مجبورند، زيرا اگر مجبور بودند، اقامه دليل و فرستادن پيامبران و دعوت و تبليغ آنان بيهوده بود، اقامه دليل ، دليل بر آزادى اراده است . ضمنا بايد توجه داشت

«فارسل الى هرون » - يعنى ملك وحى خود را نزد هارون هم بفرست تا او ياور من در تبليغ رسالت باشد، و اين تعبير، تعبيرى است شايع ، وقتى كسى دچار بلايى شده باشد،

يعنى او نيز همانند آنان مالك نفع و ضرر و مرگ و حيات و نشور خود نيست ، و جز تبليغ رسالت پروردگار خود وظيفه اى ندارد؛ ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۴۱۶ و

غير نژاد يهود بخواهد اين آئين را بپذيرد براى آنها جالب نيست ، به همين دليل تبليغ و دعوت به سوى آئين خود در ميان اقوام ديگر نمى كنند. همين وضع خاص آنها سبب

شنيدن اين وحى ، تازه از خداى خود قضائى را كه او گذارنده و وى را مامور به تبليغ آن نموده ، تقاضا كند؟ بعد از همه اين حرفها، قرآن كريم با آيات خود، واقع امر

اليُسرَى» است. مى فرمايد: ما تو را آنچنان رهنمون مى شويم كه همواره براى دعوت و تبليغ زبانى و عملی ات، آسان ترين طُرُق را اتخاذ كنى. عده اى را هدايت كنى، و عدّه

تواءم با نزول اولين بخش آن بوده ، و در آن بخش به وى دستور داده كه مردم را تبليغ و انذار كن ، از سوى ديگر در اين نيز هيچ شكى نيست كه بعثت و نزول اولين بخش

عفت و پاكى است ، و يا بر اثر شرائط خاص زندگى مجبور به سفرهاى متعدد براى تبليغ آئين الهى بوده ، و همچون عيسى مسيح ناچار به مجرد زيستن گرديده است . اين تفسير

اگر مردم به چنين روزى تهديد و انذار نشوند، دعوت دينى به نتيجه نمى رسد و تبليغ دينى سودى نمى بخشد. آنگاه اين نكته را بيان مى كند كه: دو دسته شدن مردم، چيزى

قرار بگيرند. و منظور از اين فرمان اين بوده كه موسى و هارون بتوانند براى امر تبليغ دسترسى به آنان پيدا كنند و آنها بتوانند نماز را به جماعت بخوانند، همچنانكه

جلد ۱۴ صفحه ۴۴۶ از او دارد، و هنگامى كه زن را از طريق جاذبه جنسيش وسيله تبليغ كالاها و دكور اطاقهاى انتظار، و عاملى براى جلب جهانگردان و سياحان و مانند

در برابر آن نشان خواهند داد، و نه نگرانى از ناحيه نتيجه و برداشتى كه از تبليغ اين رسالت انتظار مى رود. با توجه به اينكه سوره از سوره هاى مكى است ، مشكلاتى

شخصى از جانب خدا اخبارى را تحمل كند و بگيرد، و معناى رسالت هم اينستكه بار تبليغ آن گرفته ها را تحمل كند. و تقدم و مطاع بودن نميتواند معناى امامت باشد، چون

نشده ، دقت بفرمائيد. بحث فلسفى مساءله نبوت عامه از اين نظر كه خود يك نحوه تبليغ احكام و قوانين تشريع شده است و قوانين تشريع شده امورى است اعتبارى نه حقايقى

وظيفه تو تنها ابلاغ آشكار و اتمام حجت بر همگان است ، تا دلهاى بيدار در پرتو تبليغ تو روشن گردد، و براى مخالفان نيز جاى عذر و بهانه اى باقى نماند، تو به هيچ

است كه مى بينيم دولت هاى بزرگ و جوامع زنده امروز كمال اعتنا را به مساءله تبليغ دارند، بيش از آن مقدارى كه به ارتش و سلاحهاى جنگى اعتنا به خرج مى دهند، چون

چرا اين همه خود را خسته مى كنى ، فرياد مى زنى ، دل مى سوزانى ، شب و روز تبليغ مى كنى ، ما را به حال خود بگذار كه در اينجا كالاى تو مشترى ندارد! تو بر دين

آنچنان كه مشركان مكه پيشنهاد مى كردند؟ و يا حتما بايد فرشتهاى همراه او به تبليغ رسالت پردازد؟ از اين گذشته آيا خود قرآن از هر معجزهاى برتر و بالاتر نبود؟

اوّلى، اين است كه خودش بخواند، و مراد از دوّمى، اين است كه براى مردم بخواند و تبليغ كند. همچنان كه بعضى ديگر گفته اند: مراد از هر دو امر، اين است كه قرآن را

داشت ، ما را بشارتها دادند، و انذارها كردند، و دين خدا را به بهترين وجه تبليغ نمودند، و حجت بدين وسيله بر ما تمام شد، و «تمت كلمه ربك صدقا و عدلا، لا مبدل

همه مواردش بر مى آيد كه منظور از شهادت ، شهادت بر اعمال امتها، و نيز بر تبليغ رسالت است ، همچنانكه آيه : «فلنسئلن الذين ارسل اليهم ، و لنسئلن المرسلين

سابق، در معناى آيه «لِأعدِلَ» گفتيم كه: مراد از «عدل» اين است كه آن جناب در تبليغ رسالت خود و در اجراى احكام خدا، بين مردم فرق و تفاوت نگذارد. و خلاصه مراد

پروردگارشان واسطه مى شوند، احكام الهى را بوسيله وحى مى گيرند، و در مردم تبليغ مى كنند، و مردم را بسوى پروردگارشان هدايت مى كنند، و اين مقدار دخالت كه انبياء

ميدانيم براى نفى ابد است ، بنابر اين آنها ميخواهند بگويند كه اگر تا ابد هم تبليغ كنيد ما ايمان نخواهيم آورد، و اين دليل بر لجاجت آنهاست ، كه تصميم خود را

اللّه عليه و آله دلدارى داد كه تو مسؤ ول هدايت آنها نيستى بلكه تنها موظف به تبليغ آنها مى باشى . تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۱۰۲ رفع اشتباه در اينجا لازم است

پيامبران بعيد نيست چرا كه نه مربوط به اساس دعـوت نـبوت است ، و نه فروع آن و نه تبليغ دعوت ، بلكه در يك مساله صرفا عادى و مـربوط به زندگانى روزمره است ، آنچه مسلم

الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى»: آن چيزى كه درخواست اجر مزد در مقابل آن نفى شده، تبليغ رسالت و دعوت دينى است. مى فرمايد: بگو در برابر اين ها، مزدى درخواست نمى كنم

و وسعت نظر وى است، به طورى كه ظرفيت تلقى وحى را داشته باشد و نيز، نيروى تبليغ آن و تحمّل ناملايماتى را كه در اين راه مى بيند، داشته باش. و به عبارتى ديگر:

دفاع‌ و حفظ بيضه‌ اسلام‌ و نشر احكام‌ و بقاء علم‌ و علماء و كتب‌ علميه‌ و تبليغ‌ باطراف‌ و اكناف‌، و حج‌ّ واجب‌ و كفارات‌ و نذور و عهود و قسم‌ و انفاذ وصايا

بدانند كه عيسى (عليه السلام ) در آنچه كه آنان را از ناحيه پروردگار به آن تبليغ نموده راست گفته است . بنابراين مراد از علم يا همان علم يقينى است كه بعد از

بود كه دلالت كند بر اينكه رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) مامور به تبليغ حقايقى است كه به وى وحى مى شود، و جز پيروى از آن دستورات وظيفه ديگرى ندارد،