نتایج جستجو

«نَاس» گر چه ظاهراً عموم مردم را شامل مى شود و دلیل بر آن است که همگى در غفلت اند ولى بدون شک، هر گاه که سخن از توده مردم گفته مى شود، استثناهایى وجود

ذمّ است روشن مى‏شود كه اين غفلت تقصير است و بايد موجبات آن را از بين برد و در غفلت نماندو راغب گويد: سهو خطائى است كه از غفلت ناشى باشد اگر موجبات آن از

فرصت عمل ۴ غافلان: انذار غافلان ۱۱; اهمیت انذار غافلان ۱۲ غفلت: آثار غفلت از قیامت ۱۳; غفلت از حسرت اخروى ۹ فرصت: آثار تباهى فرصت ۵ قیامت: انذار مکذبان

نعمت ۶ صالح(ع): سرزنشهاى صالح(ع) ۵; هشدارهاى صالح(ع) ۱ غفلت: زمینه غفلت از مرگ ۳; غفلت از مرگ ۵; غفلت از ناپایدارى امکانات دنیوى ۵ قوم ثمود: آثار رفاه قوم

شقاوت: عوامل شقاوت اخروى ۹ ظلم: آثار ظلم ۹، ۱۰; موارد ظلم ۱۲ غفلت: آثار غفلت ۱۰; آثار غفلت از قیامت ۸ قیامت: ترسناکى قیامت ۶; ترس در قیامت ۷; حتمیت قیامت

کرامت خدا ۲، ۳ زمین: نعمتهاى اهل زمین ۱ غفلت: آثار غفلت ۴; غفلت از ربوبیت خدا ۵; غفلت از فناپذیرى زندگى دنیوى ۴; غفلت از نعمتهاى خدا ۵ کافران: سرزنش کافران

۵، ۷، ۸; محدوده علاقه به فرزند ۶ غافلان: فرجام غافلان ۸ غفلت: آثار غفلت از خدا ۷، ۸; عوامل غفلت از خدا ۴ مال دوستى: آثار مال دوستى ۴، ۵، ۷، ۸; اجتناب از

امکانات دنیوى ۴; علاقه به طبیعت ۴; علایق پسندیده ۴; ملاک علایق ۴ غفلت: زمینه غفلت ۸; غفلت از خدا ۵ محبوب: بهترین محبوب ۷

در صبح ۵، ۸ ; ذکر در عصر ۵، ۸ عمل: ناپسند ۷ غفلت: اجتناب از غفلت ۶ ; سرزنش غفلت ۷ ; غفلت از خدا ۷ ; موانع غفلت ۸ محمد(ص): مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۳ ; هشدار به

زندگى: نقش زندگى دنیوى ۳ عصیان: عوامل عصیان ۵ غفلت: آثار غفلت از پایان فرصت ۵; آثار غفلت از قیامت ۵; غفلت از قیامت ۶ فرصت: اهمیت استفاده از فرصت ۴ قیامت:

اجتماعى ۵ عذاب: زمینه عذاب ۱ عمل: عمل ناپسند ۴ غفلت: آثار غفلت از نماز ۱; ناپسندى غفلت از فقرا ۴; ناپسندى غفلت از نماز ۴ فقرا: زمینه تأمین فقرا ۶ معاد: آثار

انسان: حتمیت مرگ انسان ۱، ۵; غفلت انسان ۴; فرجام انسان ۱; مراحل خلقت انسان ۳; مرگ انسان ۳ زندگى: ناپایدارى زندگى دنیوى ۲ غفلت: غفلت از مرگ ۴

علاقه به حیات ۵ عوامل طبیعى: یأس از عوامل طبیعى ۴ غفلت: زمینه غفلت از خدا ۶، ۱۰; زمینه غفلت از غیرخدا ۱; غفلت هنگام امنیت ۶ فطرت: زمینه تنبه فطرت ۲، ۳; فطرت

بدبختى‌ها، غفلت است. غفلت از خداوند، غفلت از معاد، غفلت از آثار و پيامدهاى گناه، غفلت از توطئه‌ها، غفلت از محرومان، غفلت از تاريخ و سنّت‌هاى آن و غفلت از جوانى

ذکرعجز جن ۴; اهمیت ذکر قدرت خدا ۴; ذکر عجز موجودات ۵ غفلت: غفلت از عجز انسان ۱; غفلت از عجز جن ۱; غفلت از قدرت خدا ۱ کافران: سرزنش کافران ۱ کفر: موانع کفر

محیط ۱ خدا: احاطه خدا ۱; احاطه علمى خدا ۲; تهدیدهاى خدا ۷; قدرت خدا ۱ غفلت: غفلت از احاطه خدا ۳ فرعونیان: تهدید به فرجام فرعونیان ۷ قرآن: تهدید مکذبان

انسان کارى ما فوق انتظار طرف، انجام داده و او از آن غافل است; یا خود را به غفلت مى زند. مثلاً مى گوید: چرا فلان خدمت را به من نکردى، و ما انگشت روى خدمت

به «غوى» شده است. بعضى از مفسران، «غوى» را به معناى جهل و نادانى ناشى از غفلت، بعضى به معناى محرومیت، و بعضى به معناى فساد در زندگى گرفته اند. غوى‌ (۲۲

مى کنند و تسلیم حوادث مى شوند و نه در روزهاى پیروزى و نعمت، گرفتار غرور و غفلت مى گردند. صبر (۱۰۳ بار) لِکُل شَکُور وَ لَآيَات ذٰلِک فِي إِن أَو يُوبِقْهُن

تکلیف ۴; زمینه عمل به تکلیف ۳ خدا: وعده هاى خدا ۱; وعیدهاى خدا ۱ غفلت: زمینه غفلت ۴; غفلت از خدا ۴ کافران: کافران در جهنم ۱; وعید به کافران ۱ لغزش: زمینه

۳ دین: زمینه غفلت دشمنان دین ۶; کفران دشمنان دین ۶; مال دوستى دشمنان دین ۶ ذکر: آثار ذکر بعث ۳ علایق: شدت علاقه به ثروت ۶ غفلت: زمینه غفلت از معاد ۶; سرزنش

ترسان و پریشان خاطرم که از او غفلت کنید و طعمه گرگان شود. گفت: بردن او مرا سخت اندوهگین می کند، و می ترسم شما از او غفلت کنید و گرگ، او را بخورد. گفت:

سرزنشهاى خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲ ذکر: اهمیت ذکر منشأ نعمت ۵ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۴; غفلت از نعمتهاى خدا ۴ کافران: سرزنش کافران ۴

سعادت: عوامل سعادت اخروى ۵ عقل: نقش عقل ۱۰ عقیده: باطل ۲ غفلت: زمینه غفلت از آخرت ۱۰; عوامل غفلت از آخرت ۷ لعب: آثار لعب ۷; موارد لعب ۱، ۳ لهو: آثار لهو

سرزنشهاى خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲ ذکر: اهمیت ذکر منشأ نعمت ۵ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۴; غفلت از نعمتهاى خدا ۴ کافران: سرزنش کافران ۴

هایى که در طول این سه روز انجام دادند و به جاى توبه و انابه به درگاه خدا، در غفلت و غرور فرو رفتند. عتو (۱۰ بار) وَ عَن يَفْسُقُون فَلَمّا عُتُوّا يَوْم أَنْفُسِهِم

خدا۱; نعمتهاى خدا ۱ ذکر: آثار ذکر نعمت ۶; اهمیت ذکر منشأ نعمت ۷ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۴; غفلت از نعمتهاى خدا ۴ قیامت: سختیهاى قیامت ۱; فرار در قیامت ۱، ۲

نعمتهاى خدا ۳ ذکر: آثار ذکر مبدأ آفرینش ۴ شکر: شکر نعمت ۳ غفلت: غفلت از کیفیت خلقت انسان ۵; غفلت از کیفیت خلقت جن ۵ کافران: سرزنش کافران ۵ موجودات: موجودات

سرزنشهاى خدا ۴; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲ ذکر: اهمیت ذکر منشأ نعمت ۵ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۴; غفلت از نعمتهاى خدا ۴ کافران: سرزنش کافران ۴

فلسفه سختى ها ۷، ۸، ۱۰، ۱۱ عذاب: ناگهانى ۱۲ ; موجبات عذاب ۱۱ غفلت: زمینه غفلت از خدا ۹ ; عوامل غفلت ۲ کافران: ابتلائات کافران ۶ ; جهانبینى کافران ۸، ۱۰ ; فلسفه

اغواگرى شیطان ۱۷، ۱۸، ۲۰ عذاب: موجبات عذاب ۴ عمل: ملاک ارزش عمل ۳ غفلت: عوامل غفلت از خدا ۱۸; غفلت از خدا ۱۴، ۱۹ قرآن: آثار شک در قرآن ۸; شک در قرآن ۷ مؤمنان:

رفته در گرداب جهل و غفلت از چنين كتابى يا از قرآن كه قمّى ره فرموده و از براى آنها است اعمال زشت ديگرى غير از آن خوض در جهل و غفلت و لازمش كه كفر و شرك

هاى رحمت ۳، ۵ شاکران: کمى شاکران ۷ شکر: اهمیت شکر ۸ عذاب: زمینه عذاب ۱۰ غفلت: غفلت از مهلت هاى خدا ۹ کافران: زمینه هدایت کافران ۳; کیفر دنیوى کافران ۳; منشأ

۱ کافران: جهل اکثریت کافران صدراسلام ۶; غفلت اکثریت کافران صدراسلام ۶ مشرکان: جهل اکثریت مشرکان صدراسلام ۶; غفلت اکثریت مشرکان صدراسلام ۶ معاد: دلایل معاد

۲، ۳، ۸، ۹; هشدارهاى شعیب(ع) ۹ غافلان: غافلان از خدا ۱، ۳ غفلت: غفلت از عظمت خدا ۵; ناپسندى غفلت از خدا ۵

مى کنند و تسلیم حوادث مى شوند و نه در روزهاى پیروزى و نعمت، گرفتار غرور و غفلت مى گردند. «شَکُور» صیغه مبالغه، به معناى بسیار شکرگزار، فزونى شکرگزارى را

اهمیت ذکر حرکت کشتیها ۳ رفاه: زمینه رفاه ۲ عبرت: عوامل عبرت ۳ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۵; غفلت از نعمتهاى خدا ۵ کافران: سرزنش کافران ۵ کشتى: شگفتى حرکت کشتى

نقش عوامل طبیعى ۵ غفلت: غفلت از قدرت خدا ۳ کافران: آثار سطحى نگرى کافران ۷; استهزاهاى کافران ۷; سرزنش کافران ۳; سطحى نگرى کافران ۳; غفلت کافران ۳ گیاهان:

- قرآن، زداینده غفلت ها و مایه یادآورى و بیدارى انسان ها (إنّ هذه تذکرة) ۲ - آگاهى از قیامت و سرگذشت انسان ها در آن روز، زداینده غفلت ها و مایه یادآورى

رازها ۶ سینه: راز سینه ها ۱ علایق: موانع علاقه به ثروت ۴ غفلت: سرزنش غفلت از فرجام اخروى ۶; شگفتى غفلت از فرجام اخروى ۶ قیامت: افشاى رازها در قیامت ۱، ۲; افشاى

۲ ذکر: آثار ذکر نعمت ۶; اهمیت ذکر منشأ نعمت ۷ زن: مربى زن ۲ غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۳; غفلت از نعمتهاى خدا ۳ کافران: سرزنش کافران ۳ مرد: مربى مرد ۲ نعمت:

شوم ظالمان ۴، ۵ غفلت: آثار غفلت از خدا ۳ فرعون: ظلم فرعون ۲; محدوده حکومت فرعون ۱ فرعونیان: ظلم فرعونیان ۲; عوامل ظلم فرعونیان ۳; غفلت فرعونیان ۳; محدوده

موسى رده:آثار سخاوت رده:آثار طغیان رده:آثار عمل رده:آثار عمل صالح رده:آثار غفلت از نماز رده:آثار قدرت خدا رده:آثار مشیت خدا رده:آثار نفخ صور رده:آثار نماز

پوچى شرک ۷ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۴ غفلت: غفلت از لطف خدا ۹ قدرت: زمینه قدرت ۶ مشرکان: سرزنش مشرکان ۸; غفلت مشرکان ۸ مشکلات: زمینه رفع مشکلات ۶ مضطر:

به «غوى» شده است. بعضى از مفسران، «غوى» را به معناى جهل و نادانى ناشى از غفلت، بعضى به معناى محرومیت، و بعضى به معناى فساد در زندگى گرفته اند. غوى‌ (۲۲

در جایى صورت مى گیرد که امرى مورد غفلت باشد و یا مورد انکار قرار گیرد و از این که سوگندهاى مکرر صورت گرفته، شدت غفلت و انکار استفاده مى شود. ۴ - خداوند

اهمیت تحصیل روزى ۳; اهمیت تلاش براى روزى ۱۰; منشأ روزى ۲ غفلت: زمینه غفلت از خدا ۶; موانع غفلت ۹ کار: آثار کار ۶; آداب کار ۵ مؤمنان: امیدوارى مؤمنان ۸;

۱، ۲، ۳، ۷ عبادت: اهمیّت عبادت ۱۶ ; محافظت از عبادت ۱۶ غفلت: آثار غفلت ۱۵ ; زمینه غفلت ۸ ; غفلت از ذکر ۱۵ قمار: آثار قمار ۲، ۹ ; اجتناب از قمار ۱۸ ; احکام

چیزى است، و لذا، به اثر ظاهر در پیشانىِ اسب «غرّة» گفته مى شود، سپس به حالت غفلت اطلاق شده است که در ظاهر، انسان هوشیار است، اما در حقیقت بى خبر است، و به

آثار ذکر خلقت انسان ۵ سطحى نگرى: آثار سطحى نگرى ۴ شرک: تاریخ شرک ۳ غفلت: آثار غفلت از قدرت خدا ۴ کافران: شک کافران ۱; کافران و احیاى مردگان ۲; منشأ شک

تعجیل در عذاب ۷; مراتب عذاب ۱; منشأ تعجیل در عذاب ۸ غفلت: آثار غفلت از هلاکت کافران ۸ کافران: آثار غفلت کافران ۸; استهزاهاى کافران صدراسلام ۷; انذار کافران

عمل: آثار عمل ناپسند ۱۲، ۱۳; زمینه حبط عمل ۱۲; عوامل حبط عمل ۸ غفلت: آثار غفلت ۱۳; غفلت از بى احترامى با محمد(ص) ۹ کیفر: موجبات کیفر ۱۳ مؤمنان: تکلیف مؤمنان

عقیده ۱۰ عمل: حسابرسى اخروى عمل ۱۶; ملاک حقانیت عمل ۱۰ غفلت: آثار غفلت از قیامت ۱۸; عوامل غفلت از وحى ۱۸ قرآن: ارزش نزول قرآن ۲; اهداف قرآن ۴; حقانیت قرآن

چیزى است، و لذا، به اثر ظاهر در پیشانىِ اسب «غرّة» گفته مى شود، سپس به حالت غفلت اطلاق شده است که در ظاهر، انسان هوشیار است، اما در حقیقت بى خبر است، و به

بودن از غفلت (و لقد یسّرنا القرءان للذّکر فهل من مدّکر) از این که خداوند متذکران و هشیاران را به تأمل در قرآن فراخوانده است; روشن مى شود که اهل غفلت، شایستگى

سلطه شیطان ۳، ۶; همنشینان شیطان ۹ عصیان: آثار عصیان ۱۰ عمل: آثار عمل ۸ غفلت: عوامل غفلت از خدا ۴، ۱۰ قرآن: فضایل قرآن ۷; فضایل مؤمنان به قرآن ۶; نشانه هاى

نماز است. فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌ 15- غفلت از نماز، بستر غفلت از مردم است. عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌

۵ - رفاه و وفور نعمت، زمینه ساز غفلت از یاد خداوند (لأسقینهم ماء غدقًا ... و من یعرض عن ذکر ربّه) مطرح شدن اعراض و غفلت از یاد خدا - پس از یادآورى رفاه

آفرینش ۵ خدا: تشویقهاى خدا ۵; دلایل قدرت خدا ۲; قدرت خدا ۴ دنیا :۱ غفلت: نشانه هاى غفلت ۴ کافران: تشویق کافران صدر اسلام ۵

حرد قدرین) ۳ - غفلت و غرور باغداران یمنى، بر اثر قدرت اقتصادى و توانایى خود (و غدوا على حرد قدرین) اصحاب الجنة: تکبر اصحاب الجنة ۳; غفلت اصحاب الجنة ۳;

مطالبى است که پیش از گفتن این کلمه، مطرح شده بود. ۲ - آیات قرآن، راهنما و مایه غفلت زدایى و زمینه پندگیرى و عبرت (کلاّ إنّها تذکرة) مراد از ضمیر در «إنّها»،

انسانى است كه با تذكرات بيشمار و الزامات بسيار، ابدا آگاهى نيابد و از خواب غفلت هشيار نگردد، لذا در اواخر آيات شريفه مى‌فرمايد: چرا تعقل نمى‌كنيد، چرا نمى‌انديشيد،

متذكر مي‌شود مي‌گويد: انگار ديروز ‌بود‌. و همچنين‌ بالاخص‌ كسي‌ ‌که‌ ‌در‌ غفلت‌ ‌باشد‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ خواب‌ ‌باشد‌ ‌ يا ‌ اشتغال‌ ‌به‌ ملاهي‌ داشته‌ ‌باشد‌،

پیراستگى صفحات قرآن و مقام والاى نویسندگان آن، تضمین کننده شایستگى آن براى غفلت زدایى و بیان حقایق (إنّها تذکرة ... فى صحف مکرّمة . مرفوعة مطهّرة . بأیدى

خداوند را غافل مپنداريد. «لا تَحْسَبَنَّ» 2- مهلت دادن به ستمگران، نشانه‌ى غفلت خداوند يا رضايت پروردگار از آنان نيست. «وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلًا»

علاقه به هدایت انسانها ۲ عمل: آثار عمل ۱۴; مسؤول عمل ۶ غفلت: آثار غفلت از منعم ۹; ناپسندى غفلت ۹ کفر: ممانعت از کفر ۱ کفران: آثار کفران نعمت ۱۷; زمینه

انفاق دنیاطلبان ۳ علایق: علاقه به مال ۳ عمل: زمینه ترک عمل پسندیده ۵ غفلت: آثار غفلت از خدا ۵ صاحب مجمع البیان گوید: این آیه با شش آیه بعد از آن درباره عثمان

دینى ۳; موانع درک دین ۳ عبدالله بن ام مکتوم: قصه عبدالله بن ام مکتوم ۱ غفلت: زمینه غفلت ۳ محمد(ص): بى نیازى حاضران در مجلس محمد(ص) ۱; شرایط حضور در مجلس محمد(ص)

مشغول مى‏كند «لَهَا الرَّجُلُ برالشَّىْ‏ءِ: لَعَبَ» اين مشغول شدن توأم با غفلت است. راغب مى‏گويد: لهو آن است كه انسان را از آنچه مهم است به دردش مى‏خورد

شناسى ۶ ذکر: آثار ذکر خلقت موجودات ۶ عبرت: عوامل عبرت ۶ عمل: عمل ناپسند ۸ غفلت: غفلت از بی نظری خالق ۸ قیاس باطل ۳، ۴، ۸: موجودات: بی نظیرى خالق موجودات ۲;

نگرانى عبدالله بن ام مکتوم ۱; موقعیت اجتماعى عبدالله بن ام مکتوم ۷ غفلت: زمینه غفلت ۵ محمد(ص): زمینه حضور در مجلس محمد(ص) ۲

صالح ۱۱ ; کیفر دنیوى عمل ۵ ; کیفر عمل ۱۰ ; کیفر عمل ناپسند ۱۰ غفلت: زمینه غفلت ۱۹ ; غفلت از مرگ ۱۹ قیامت: حسابرسى در قیامت ۴ ; نامهاى قیامت ۹ کیفر:۵، ۱۰

تَذَكَّرُونَ» 5- اصول معارف قرآن در فطرت انسان ريشه دارد و با تذكّر، پرده‌ى غفلت برداشته مى‌شود. «تَذَكَّرُونَ» تفسير نور(10جلدى)، ج‌6، ص: 143 بِسْمِ اللَّهِ

ابلیس ۱۴; علم ابلیس ۹; عنصر خلقت ابلیس ۳، ۴، ۹; عوامل عصیان ابلیس ۱، ۱۳; غفلت ابلیس ۸; قیاس ابلیس ۸ ارزشها: ملاک ارزشها ۶، ۷ انسان: انسان از گِل ۵; عنصر

همنشینى با شیاطین ۱۰ عذاب: جاودانگى عذاب اخروى ۴; زمینه عذاب اخروى ۴ غفلت: ظلم غفلت ۳ قرآن: ظلم اعراض از قرآن ۶; گناه اعراض از قرآن ۶ کفر: ظلم کفر به قرآن

غافلان ۳; کورى اخروى غافلان ۱، ۲; کورى غافلان ۱۴; گلایه اخروى غافلان ۲ غفلت: آثار غفلت از خدا ۱۴ قیامت: پرسش در قیامت ۴; درک کمبودها در قیامت ۵; ظهور حقایق

۴- غفلت از یاد خدا و رویگردانى از پرستش او، برخاسته از خودبزرگ بینى است. (و لاتکن من الغفلین. إن الذین عند ربک لایستکبرون عن عبادته) نهى از غفلت و سپس

۵، ۸ عواطف: آثار عواطف خویشاوندى ۱، ۴ ; عواطف خویشاوندى ۲ غفلت: سرزنش غفلت از خدا ۳ ; سرزنش غفلت از محمّد (ص) ۳ فسق: آثار فسق ۱۰ ; موارد فسق ۵ کافران: قطع

آسایش ۱۴; شرک ربوبى ۱۲; عوامل ظهور بطلان شرک ۸ عمل: عمل پسندیده ۱۷ غفلت: زمینه غفلت از فطرت ۱۵ فطرت: دلایل فطرت توحیدى ۳; عوامل تنبه فطرت ۶; فطرت خداجویى

۱۰ سخن: آثار نرمى سخن ۸ طغیان: عوامل طغیان ۶ عمل: فرجام عمل ناپسند ۶ غفلت: آثار غفلت ۶ فرعون: روش برخورد با فرعون ۱۱; زمینه ترس فرعون ۲; زمینه حق شناسى فرعون

تَنفَع‌ُ المُؤمِنِين‌َ) ذاريات‌ آيه 55 و بالجمله‌ انسان‌ ‌در‌ غفلت‌ ‌است‌ بايد ‌او‌ ‌را‌ ‌از‌ خواب‌ غفلت‌ بيدار كرد بداند (‌من‌ كجا بودم‌ ‌از‌ بهر چه‌ ‌من‌ آمده‌ام‌

عبدالله بن ام مکتوم ۹; موعظه پذیرى عبدالله بن ام مکتوم ۱۰ عمل: عمل ناپسند ۱۱ غفلت: زمینه رفع غفلت ۱ موعظه: آثار موعظه ۱، ۳; آثار موعظه پذیرى ۱۲; اجتناب از هدایت موعظه

نداشتند، بى تفاوت بدان مى نگریستند. ۶- نزول عذاب بر قوم عاد، به هنگام ناباورى و غفلت آنان (فلمّا رأوه ... قالوا هذا عارض ممطرنا) آنان به قدرى از خدا و وعده هاى

ارزش عمل صالح ۴ غافلان: ۵ قرآن: موعظه قرآن ۶ کافران: عبرت ناپذیرى کافران ۶; غفلت کافران ۵; کوردلى کافران ۵ گناهکاران: شخصیت گناهکاران ۳ مؤمنان: بصیرت مؤمنان

۴ جهل: آثار جهل ۱۱ ذکر خدا:۱، ۵ آثار ذکر خدا ۱، ۵ ۴ ظلم به نفس:۱، ۳ غفلت: آثار غفلت ۵ قرآن: تشبیهات قرآن ۱۲ گناه:۱۳ آثار گناه ۱۳ ۳ ; آمرزش گناه ۱۳ ۶ ; اجتناب

مشغول مى‏كند «لَهَا الرَّجُلُ برالشَّىْ‏ءِ: لَعَبَ» اين مشغول شدن توأم با غفلت است. راغب مى‏گويد: لهو آن است كه انسان را از آنچه مهم است به دردش مى‏خورد

عذاب دنیوى ۷; عذاب با طوفان ۳ عقیده: آثار عقیده ۱۰ عمل: آثار عمل ۱۰ غفلت: آثار غفلت از خدا ۶ قدرت: نفى قدرت غیرخدا ۱۲ کارگزاران خدا ۵: کفر: آثار کفر ۷;

شکافتن زمین ۳ سرور: اجتناب از افراط در سرور ۱، ۲ عبرت: عوامل عبرت ۷ غفلت: آثار غفلت از عجز ۶ واجبات ۲: کافى، ج ۲، ص ۳۰، ح ۱; بحارالأنوار، ج ۶۶، ص ۸۷، ح

ذکر ۱۵ ظلم: موانع ظلم ۱۰ غضب: اهمیت رفع غضب ۳ غفلت: از خدا ۱۸ قابیل: ترس قابیل ۱۸ ; طغیان قابیل ۲ ; غفلت قابیل ۱۸ ; قصه قابیل ۱ ; هشدار قابیل ۸ قتل: آثار

هاى خدا ۱۰; نقش خدا ۸; وعده هاى خدا ۶ ذکر: اهمیت ذکر خدا ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴ غفلت: خطر غفلت از خدا ۱۲ معجزه: منشأ معجزه ۸; نقش معجزه ۷، ۱۳ موسى(ع): برادر موسى(ع)

مشغول مى‏كند «لَهَا الرَّجُلُ برالشَّىْ‏ءِ: لَعَبَ» اين مشغول شدن توأم با غفلت است. راغب مى‏گويد: لهو آن است كه انسان را از آنچه مهم است به دردش مى‏خورد

مشغول مى‏كند «لَهَا الرَّجُلُ برالشَّىْ‏ءِ: لَعَبَ» اين مشغول شدن توأم با غفلت است. راغب مى‏گويد: لهو آن است كه انسان را از آنچه مهم است به دردش مى‏خورد

عذاب دردناک ۷; عوامل نجات از عذاب ۷; مراتب عذاب ۷ علم: آثار علم ۱۵ غفلت: زمینه غفلت از جهاد ۱۲ مال: ارزش مال ۱۰ مؤمنان: تکلیف مؤمنان ۲، ۹ مجاهدان: مصالح

غافلان از قیامت ۲; منشأ قیامت ۱ کافران: زمینه هدایت کافران ۷; صفات کافران ۲; غفلت کافران ۲; لجاجت کافران ۷ کفر: اعراض از کفر ۶; توجیه ناپذیرى کفر ۱ کفران:

آثار عصیان از خدا ۱ غافلان: کورى اخروى غافلان ۵; منشأ حشر غافلان ۹ غفلت: آثار غفلت از خدا ۱ قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۷; عوامل کورى در قیامت ۱۰; کورى

۱۷ عفو: توصیه به عفو ۱۲ عمل: آثار عمل پسندیده ۱۱; عمل ناپسند ۲۰ غفلت: آثار غفلت ۱۹; غفلت از علم خدا ۱۹ فواحش: مراد از فواحش ۲۴ گناه: آثار اجتناب از گناهان کبیره

دشمن، آگاه باشيد. «وَدَّ الَّذِينَ» 15- عبادت، وسيله‌ى غفلت از دشمن نشود. «تَغْفُلُونَ» 16- احتمال غفلت در مسلمانان واقعى ضعيف است. (كلمه‌ «لَوْ» در جمله‌

استقامت داشته باشد ملك براى تقويت او نازل مى‏شود به عكس آنانكه از ياد خدا غفلت ورزند كه شيطان مضلى بر او قرين گرد. ايضاً آيه [فصّلت:25]. لَه الرّحْمٰن وَ

اهمیت زینت ۵ عوامل طبیعى: عمل عوامل طبیعى ۶ عورت: اهمیت استتار عورت ۴ غفلت: آثار غفلت از خدا ۱۳ قرآن: فلسفه تبیین آیات قرآن ۱۲ گناه: موانع گناه ۹ محبوبان

يعنى رقابت در كثرت مال سرگرمتان كرد تا مرديد و به مقابر رسيديد به عبارت ديگر غفلت همه عمر شما را گرفت. بعضى آن را اظهار فخر با شمردن اموات دانسته‏اند كه انشاالله

يعنى رقابت در كثرت مال سرگرمتان كرد تا مرديد و به مقابر رسيديد به عبارت ديگر غفلت همه عمر شما را گرفت. بعضى آن را اظهار فخر با شمردن اموات دانسته‏اند كه انشاالله

۱۲ شکر: شکر نعمت ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸; کمى شکر نعمت ۱۴ شنوایى: منشأ شنوایى ۱۱ غفلت: غفلت از شکر ۱۵ قلب: تنوع ادراک قلب ۱۳; خالق قلب ۱۰; نقش قلب ۷ گوش: ادراک گوش

ممّا تأکلون منه و یشرب ممّا تشربون) ۱۱ - توجه اشراف به خوردن و آشامیدن و غفلت آنان از فضایل علمى و معنوى مردان الهى (ما هذا إلاّ بشر ... و یشرب ممّا تشربون)

۱۰ ; کثرت مجاهدان در غزوه حنین ۴، ۵، ۶ ; مسلمانان در غزوه حنین ۷، ۱۰ غفلت: آثار غفلت از امدادهاى خدا ۹ مؤمنان: امتنان بر مؤمنان ۳ مسلمانان: عجب مسلمانان

بدر ۲، ۶، ۷، ۱۹ ; نگرانى در مجاهدان غزوه بدر ۸، ۹ غسل: اهمیت غسل ۷ غفلت: اجتناب از غفلت ۴ مجاهدان: آرامش مجاهدان ۱، ۲، ۳، ۵ ; استراحت مجاهدان ۴، ۵ ; تجدید

عدل واحسان گرايش دارند واز فحشا ومنكر متنفرّند، ليكن وسوسه‌ها و غرايز موجب غفلت او مى‌باشند كه بايد با تذكّر آنان را متذكّر نمود. «لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ»

گناه گاهگاهى است كه شخص عادت به آن نكرده، اصرار هم ندارد و گاهگاه از روى غفلت مرتكب مى‏شود راغب گفته: «فُلانٌ يَفْعَلُ كَذا لَمَماً» «اَىْ حيناً بَعْدَ

پيدا ميكند و اينست‌ معني‌ توكل‌ وَ ما رَبُّك‌َ بِغافِل‌ٍ عَمّا تَعمَلُون‌َ غفلت‌ ‌از‌ عوارض‌ ‌است‌ و خداوند محل‌ حوادث‌ نيست‌ و علم‌ ‌او‌ عين‌ ذات‌ ‌است‌

آن است يعنى چون آنها قلب فهيم و ديده حق بين و گوش حق شنو ندارند لذا در اثر غفلت و عدم توجّه خود بالاخره محكوم به آتش مى‏شوند. علت جهنَّمى بودن آنهاعدم بكار

استقامت داشته باشد ملك براى تقويت او نازل مى‏شود به عكس آنانكه از ياد خدا غفلت ورزند كه شيطان مضلى بر او قرين گرد. ايضاً آيه [فصّلت:25]. لَهُم وَ الْمُعْتَبِين

نويسندگانى بزرگوار، كه به آنچه انجام مى‌دهيد آگاهند. «غر» از «غرور» به معناى غفلت، فريب و مغرور، «سواك» به معناى استوارى و استقامت و دورى از اعوجاج است و «فَعَدَلَكَ»

رفته در گرداب جهل و غفلت از چنين كتابى يا از قرآن كه قمّى ره فرموده و از براى آنها است اعمال زشت ديگرى غير از آن خوض در جهل و غفلت و لازمش كه كفر و شرك

صفحه 310 3- ياد معاد، كليد نجات است و غفلت از آن، مايه‌ى گرفتارى است. «بِما نَسِيتُمْ» 4- سرچشمه‌ى اعمال فاسد، غفلت از معاد است. «نَسِيتُمْ‌- كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

معیشت و کمبود ثمرات و غلّات گرفتار ساختیم تا بلکه متذکّر گردند (و از خواب غفلت بیدار شوند و از سرکشی و ستم خود بکاهند و متوجّه خدا گردند و به بنی‌اسرائیل

به وسیله‌ی آیات ما (همان‌ها و ما را) تکذیب کردند، به‌گونه‌ای که نمی‌دانند غفلت‌زده آنان را در ژرفای گمراهی می‌نهیم، و آنان که دروغ پنداشتند آیتهای ما را

و عصبيت‌ انكار مينمودند. وَ مَا اللّه‌ُ بِغافِل‌ٍ عَمّا يَعمَلُون‌َ معني‌ غفلت‌ و تفسير ‌اينکه‌ جمله‌ گذشت‌. (آیه 144)- همه جا رو به سوی کعبه کنید! در این

تربيت مى‏كند و پيوسته مواظب اوست و از نان و آب و لباس و اخلاق و تحصيل او غفلت ندارد. هم چنين اطلاق كلمه ربّ بر خداوند سبحان مبيّن اين معنى است. كلمات ربّ

ذکر خدا ۳; زمینه ذکر خدا ۴ عبادت: زمینه ترک عبادت ۱۰ علم: آثار علم ۱۱ غفلت: زمینه غفلت از خدا ۱۰ کسب: ارزش کسب ۸ مؤمنان: تکلیف مؤمنان ۵; توصیه به مؤمنان ۱،

می‌آیند که آنان) را از نعمتها و خوشیها برخوردار می‌کنیم (ولی ایشان در غرور و غفلت فرو می‌روند و) آن گاه عذاب دردناکی از سوی ما بدانان می‌رسد. گفته شد: «ای

نويسندگانى بزرگوار، كه به آنچه انجام مى‌دهيد آگاهند. «غر» از «غرور» به معناى غفلت، فريب و مغرور، «سواك» به معناى استوارى و استقامت و دورى از اعوجاج است و «فَعَدَلَكَ»

نويسندگانى بزرگوار، كه به آنچه انجام مى‌دهيد آگاهند. «غر» از «غرور» به معناى غفلت، فريب و مغرور، «سواك» به معناى استوارى و استقامت و دورى از اعوجاج است و «فَعَدَلَكَ»

در حينى كه ايشان را نفع مى‌داد، و به جهت تسجيل بر غفلت ايشان، ضلالت را متصف ساخت به ابانت، يعنى غفلت ايشان گمراهى ظاهر و هويدا بود كه بر هيچيك مخفى نباشد

تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ) .به این ترتیب «غفلت»، «سرگرمی»، «تجمل»، «تفاخر» و «تکاثر» دورانهای پنج‌گانه عمر آدمی را تشکیل

رفته در گرداب جهل و غفلت از چنين كتابى يا از قرآن كه قمّى ره فرموده و از براى آنها است اعمال زشت ديگرى غير از آن خوض در جهل و غفلت و لازمش كه كفر و شرك

جهت رطوبات ابخره متصاعده به حيثيتى كه حواس ظاهره معطل ماند. نزد بعضى (سنة) غفلت است و نزد برخى كسالت باشد. لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ‌:

عمل صالح: آثار عمل صالح ۲۵; زمینه عمل صالح ۲۶; نشانه هاى عمل صالح ۲۷، ۳۱ غفلت: سرزنش غفلت از ارزشها ۱۶ فرزند: دعا براى فرزند ۲۹; سختى تربیت فرزند ۱۲; فضایل فرزند

حضرت با كفّار هم نيست كجا مانده با مؤمنين مستر شدين، وانگهى توجّه به اغنيا و غفلت از فقراء از اخلاق كريمه آن حضرت به دور است... پس ظاهر آن است كه مراد از «عَبَسَ

حاصل آيه كريمه تخويف است به نزول عذاب به مخالفين و عاصين، در وقتى كه در غايت غفلت باشند، و آن حال نوم در شب و حال چاشت در روز، چه در اين دو وقت غالب است بر

غمناك ميكندم كه ببريد او را و مى‌ترسم كه بخورد او را گرگ و شما باشيد از او غفلت داران‌ گفتند هر آينه اگر بخورد او را گرگ با آنكه ما جماعتى توانائيم همانا

پيشگاه الهى حاضر و باو گفته ميشود تو از اوضاع امروز غفلت داشتى و سرگرم بدنيا بودى پس ما پرده غفلت و غرور را از ديده بصيرت تو برداشتيم و امروز چشم ظاهر

امروز و حتّى آينده نيز به نام ورزش و بازى، جوانان را از هدف اصلى جدا و در غفلت نگه خواهند داشت. بازى‌ها را جدّى مى‌گيرند تا جدّى‌ها بازى تلقّى شود. استكبار

ایشان را به نیکیها و بدیها آزمایش کردیم تا این که (پشیمان شوند و از خواب غفلت بیدار و به سوی کردگار) باز گردند. و آنان را در زمین (به صورت) گروه‌هایی پراکنده

حضرت با كفّار هم نيست كجا مانده با مؤمنين مستر شدين، وانگهى توجّه به اغنيا و غفلت از فقراء از اخلاق كريمه آن حضرت به دور است... پس ظاهر آن است كه مراد از «عَبَسَ

شبانه همه را نابود كند. «بَياتاً وَ هُمْ نائِمُونَ» 4- هدف از اسباب توجّه و غفلت‌زدايى، بيان احتمال خطراست. «أَ فَأَمِنَ، أَ وَ أَمِنَ» 5- سرگرمى‌هاى نابجا،

نويسندگانى بزرگوار، كه به آنچه انجام مى‌دهيد آگاهند. «غر» از «غرور» به معناى غفلت، فريب و مغرور، «سواك» به معناى استوارى و استقامت و دورى از اعوجاج است و «فَعَدَلَكَ»

نماز است. فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌ 15- غفلت از نماز، بستر غفلت از مردم است. عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌

نماز است. فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌ 15- غفلت از نماز، بستر غفلت از مردم است. عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌

پيشگاه الهى حاضر و باو گفته ميشود تو از اوضاع امروز غفلت داشتى و سرگرم بدنيا بودى پس ما پرده غفلت و غرور را از ديده بصيرت تو برداشتيم و امروز چشم ظاهر

پيشگاه الهى حاضر و باو گفته ميشود تو از اوضاع امروز غفلت داشتى و سرگرم بدنيا بودى پس ما پرده غفلت و غرور را از ديده بصيرت تو برداشتيم و امروز چشم ظاهر

موافق هوى و هوس و ملايم طبع است، منبع هر هلاكتى و سر چشمه هر شقاوتى غرور و غفلت است. و به اين سبب پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرموده: خوشا خواب زيركان

توجه انسان به خدا در زمان بلاها و ناملايمات زندگى سبب ضلالت و طغيان كافران و غفلت ورزيدنشان از خداى تعالى تفسیر آیات ثُمَّ جَعَلْناكُمْ خَلائِفَ فِي الْأَرْضِ

مثل ابن كثير و غيره درباره ترائب زن صحبت و نقل اقوال كرده‏اند از خود آيه غفلت نموده‏اند و گرنه از زن صحبتى به ميان نمى‏آوردند. احتمال قوى در آيه شريفه

مى‌آورند چه اندك‌شماره‌اند. و (آن گروه به پیغمبران) گفتند: دلهای ما در حجاب (غفلت) است (چیزی از سخنان شما در نمی‌یابد). (چنین نیست که گفتند) بلکه خدا بر آنها

مى‌كردند، به عذابى شديد گرفتار كرديم. و چون هر چه به آنها تذکر داده شد در آن غفلت ورزیدند ما هم آن جماعت را که از کار بد منع می‌نمودند نجات بخشیدیم و آنان

چیزی ندارد، و هر چه هست از ناحیه خداست، مطلبی که توجه به آن پرده‌های غرور و غفلت را از مقابل چشم انسان کنار می‌زند. نخست در باره یکی از آزمایشهائی سخن می‌گوید

نماز است. فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌ 15- غفلت از نماز، بستر غفلت از مردم است. عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌

نماز است. فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌ 15- غفلت از نماز، بستر غفلت از مردم است. عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ‌ ... يَمْنَعُونَ الْماعُونَ‌

لا جرم خسران اخروى و عقاب ابدى عايد ايشان گرديد. عبرت: اى عاقل غافل، پرده غفلت از ديده بصيرت بگشا و از شكاف هر در و ديوار سير اعتبارى نما. اگر به گلشن تواريخ

سرانجام خداوند مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را عذاب کند، و از [غفلت و قصور] مردان و زنان مؤمن درگذرد، و خداوند آمرزگار مهربان است‌ تا [سرانجام‌]

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

ديگر يا نقطه‌اى ديگر دچار مصيبت شويم. 2- احساس امنيّت از عقوبت، زمينه‌ساز غفلت و تجاوز است. «أَ فَأَمِنْتُمْ» 3- انسان در هر لحظه و هر جا كه باشد، در دست

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

آن با گمراهى و هدایت است. ۵- آنان که به تذکارهاى خداوند توجه کرده و از آن غفلت نمى کنند، از آیات الهى بهره مى برند. (قد فصلنا الأیت لقوم یذکرون) ۶- کسانى

نائِمُونَ‌: و حال آنكه ايشان خفته باشند، يعنى شبيخون عذاب بيايد آنها را در وقت غفلت. سوره الأعراف «7»: آيات 97 تا 99 أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُرى‌ أَنْ يَأْتِيَهُمْ

گواهی‌دهنده‌ای است، (به او می‌گویند:) «همواره از این (حال) سخت در (ژرفای) غفلت بوده‌ای. پس ما پرده‌ات را (از جلو دیدگانت) برداشتیم‌. پس دیده‌ات امروز تیزبین

کر شدند؛ سپس (بیدار گشتند، و) خداوند توبه آنها را پذیرفت، دیگربار (در خواب غفلت فرو رفتند، و) بسیاری از آنها کور و کر شدند؛ و خداوند، به آنچه انجام می‌دهند،

زیانکار شدند، و آنگاه که قیامت بناگهان فرارسد، گویند دریغ بر ما که چه بسیار غفلت و قصور کردیم، و اینان بار گناهانشان را به دوش کشند، آری چه بد است آنچه بر

تفسير خداوند متعال براى آنكه كفّار تصوّر نكنند تأخير عقاب آنها براى بى خبرى و غفلت خداوند است از حال و كار آنها و نيز تسليت خاطر ستم زدگان خطاب به پيغمبر خود

آمدند كه گرگ يوسف را دريد. «يَبْكُونَ» 1- توطئه‌گران، از نقش احساسات و زمان، غفلت نمى‌كنند. «عِشاءً» 2- گريه، هميشه نشانه‌ى صداقت نيست. به هر گريه‌اى اطمينان

دنياست. «ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا» (كفّار گمان نكنند رها و مورد غفلت هستند.) 7- كفر، عامل هلاكت است. «أَخَذْتُ الَّذِينَ كَفَرُوا» 8- مانور قدرت،

الهى و آنچه را كه براى آن خلق فرموده؛ ولى افسوس از آنجائى كه غالبا به سبب غفلت و غرور، قدر اين نعم جليله را ندانسته و كفران كرده، آنها را سرمايه نافرمانى

آسايش زندگى مى‌كنند، به فكر خطر استدراج باشند، مبادا نعمت‌ها وسيله‌ى خواب و غفلت آنان شود». «2» همچنين فرمودند: «كسى كه در مواهب و امكانات بسيار زندگى كند

موازين دينى و قانونى مخالف باشد. 1- آفرينش دنيا، هدفدار و حكيمانه است، ليكن غفلت از آخرت، دنيا پرستى و غرق شدن در آن، سفيهانه است. «لَهْوٌ وَ لَعِبٌ» 2- همه

از او ميخواهد و چون خداوند از او دستگيرى كرد و بساحل مراد رساند باز دچار غفلت و وساوس ميشود و بعقائد فاسده ملتزم ميگردد و كفران نعمت خدا را شعار خود ميسازد

نمودند و مفاخره بكثرت مال و اولاد كردند و مغرور بدوام و ثبات متاع دنيا شدند و غفلت از آخرت و ترديد در آن داشتند و خود را مستحقّ نعمت دانستند مثلى زده و آن مثل

يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ «5» بعد، از تسويلات شيطانى و غرور به دنيا كه موجب غفلت است تذكر فرمايد: يا أَيُّهَا النَّاسُ‌: اى گروه مردمان، إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ

دلانی تبدیل ساخته است (انعام / . «الصُّمَّ»: کران. مراد افرادی است که پنبه غفلت گوش ایشان را آگنده است، و اباطیل ایشان را از حقائق گریزان کرده است. «الدُّعَآءَ»:

نخواهد داشت. 2- عدم نقل همه مورخين- انشقاق قمر در شب بوده و شب هم وقت خواب و غفلت خالى از تردّد است، خصوصا در سردى هوا كه مردم در خانه‌ها درها را مى‌بندند

«بَشِيراً وَ نَذِيراً» 3- با اين كه وظيفه‌ى انبيا بشارت و انذار است، امّا به دليل غفلت مردم، هشدار انبيا بيش‌تر بوده است. «إِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِيها نَذِيرٌ»

نَجِدْ لَهُ عَزْماً» 4- از عوامل مهم انحراف انسان، يكى غفلت از كرامت و مقام انسانيّت و ديگرى غفلت از دشمن درونى و بيرونى است كه قرآن بارها بر آن هشدار داده

نمى‌فهمند. «وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ» (كلمه‌ «وَرائِهِمْ» نشانه غفلت آنان از علم و قدرت خداست.) 6- هم خداوند، صاحب مجد و عظمت است و هم قرآن او

چون در اين آيه كشف مكر و حيله و اسرار آنها را نموده از اين معنى تعبير بعدم غفلت فرموده كه ملائم با امور خفيه است و لطف و مناسبت اين دو تعبير با اين دو مقام

خيرى از ناحيه او به كسى برسد بخل مى‌ورزد، به لهو و لعب تمايل شديد دارد، از غفلت و سهو و اشتباه پر شده است، به سوى گناه سرعتم مى‌بخشد و براى توبه، مرا به

حضرت منان به لطف و مرحمت نامتناهى بخشايش فرموده، رفع آن بلا را فرمايد. مبادا غفلت انسانى سبب شده به عوض شكر گزارى و قيام به وظائف بندگى، سرپيچى كند و ابدا

از حدّ خود تعدّى و تجاوز نمايند و زياد خوشحال و سرگرم شوند بدنيا و از آخرت غفلت نمايند و بيكديگر ظلم كنند ولى خداوند هر كس را بميزان صلاح دنيوى و اخروى او

و ستمگران مى‌دهد، بر اساس يك سنّت و حكمت‌ جلد 4 - صفحه 430 است نه از روى غفلت و تخلّف از وعده‌ها «فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ» 5- خدايى

آنها چون موجب درك ثواب و نيل بجواب و رفع عتاب يا عقاب خواهد بود و اگر از روى غفلت يا خطاء و نسيان اين عمل از آنها بروز نموده باشد جلد 5 صفحه 38 خدا آمرزنده

هُم‌ أَضَل‌ُّ أُولئِك‌َ هُم‌ُ الغافِلُون‌َ اعراف‌ آيه 178 و اموري‌ ‌که‌ منشأ غفلت‌ ميشود بسيار ‌است‌ سياهي‌ قلب‌ قساوت‌ كبر نخوت‌ عناد عصبيت‌ حب‌ دنيا هواهاي‌

الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ» بنا بر اين اتّخاذ گوساله پس از چند روز غيبت موسى از جهت غفلت و پيش آمد ناگهانى يا اغفال نبوده بلكه منشأ آن علاقه و كشش باطنى آنها به چنين

به منکران رستاخیز هشدار می‌دهد، و با بیانات گوناگون، آنها را از خواب سنگین غفلت بیدار می‌کند. نخست دست آنها را گرفته، به گذشته تاریخ می‌برد، و سرزمینهای

كودن و نفهم و سست عنصر و سهل انگارند و تكرار كلمه هم براى تأكيد نسبت و تثبيت غفلت است و اين آيات يكى از معجزات ثابته و اخبار غيبيّه قرآن است كه صدق آن ظاهر

كودن و نفهم و سست عنصر و سهل انگارند و تكرار كلمه هم براى تأكيد نسبت و تثبيت غفلت است و اين آيات يكى از معجزات ثابته و اخبار غيبيّه قرآن است كه صدق آن ظاهر

سخنان تعجّب آور خنده‌دار دروغ است و اين استبعاد و تعجّب و انكار ناشى است از غفلت و عدم توجّه و تأمّل و تفكّر در ابتداء خلقشان كه آنهم از خاك بوده و آنكه همان

فطرى است كه به هنگام حوادث، مورد توجّه انسان واقع مى‌شود. 1- ترس، غبارهاى غفلت را برطرف و فطرت‌خداجويى را بيدار مى‌كند. فَإِذا رَكِبُوا ... دَعَوُا اللَّهَ‌

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

آفات روحى اوست. إِذا أَنْعَمْنا ... وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ 2- رفاه، مايه‌ى غفلت است. أَنْعَمْنا ... أَعْرَضَ‌ 3- نعمت‌ها از خداست‌ «أَنْعَمْنا» ولى حوادث

حقّ، هوى گفته مى‌شود. «1» هوى‌پرستى از نظر قرآن و روايات: هواپرستى، سرچشمه غفلت است. «وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ»

هدايت. صَرَّفْناهُ‌ ... لِيَذَّكَّرُوا 3- يادآورى نعمت‌ها، شكر نعمت‌هاست و غفلت از آنها، كفران آنهاست. لِيَذَّكَّرُوا ... كُفُوراً 4- شاكران نعمت‌ها، كم

موردِ خاصّ منحصر نيست، بلكه تبليغات ناروا، گناه علنى، ترويج ابزار فساد و غفلت‌آور، القاى شبهه، ايجاد اختلاف، نشريّات و فيلم‌هاى گمراه كننده، بد معرّفى

الْأَوَّلِينَ‌ ... «1». تفسير نورالثقلين. جلد 8 - صفحه 70 3- به فكر عاقبت كار باشيم كه غفلت از آينده، موجب كفر و انكار است. «فَكَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ» فَكَفَرُوا

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

عالم آخرت و فوز به سعادت جنّت را، غافل نسازد از آنكه عمر عزيز گرانبها به غفلت گذرد. و نشستن شخص به فراغت و عدم شغل او به امرى يا اشتغال او به چيزى كه در

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

توبه استفاده ميشود كه مفسرين متعرض شده‌اند يكى آنكه معصيت از روى بى‌خردى و غفلت و غلبه هواى نفس باشد نه از روى عناد و استكبار و جهل بمبدء و معاد ديگر آنكه

در پاسخ بايد گفت: استجابت دعا در چارچوب حكمت الهى است. گاهى توسعه رزق عامل غفلت از خدا و موجب طغيان و تجاوز است و چه بسيارند كسانى كه ثروت سبب هلاكت آنان

را در دنيا برايش فراهم نمايد تا بتدريج استحقاقش كامل گردد و يكمرتبه در حال غفلت و عدم توجّه بعلّت مأخوذ بعذاب اليم گردد و چون اينمعامله شبيه بكيد و مكر است

منظور است که آنان پى به قدرت الهى ببرند و بدین وسیله از انکار رستاخیز - که از غفلت کردن از قدرت الهى نشأت مى گیرد - دست بردارند. ۳ - مطالعه در نقش آب شرب در

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

قيامت است. «إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ» 2- ياد قيامت، بهترين وسيله‌ى تذكّر و غفلت زدايى است. «قَلِيلًا ما تَتَذَكَّرُونَ‌- إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِيَةٌ» 3- در

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

- صفحه 366 نعمت‌هاى معنوى است.) 3- نعمت‌هاى بهشتى، انسان را گرفتار غرور و غفلت و ياوه‌گوئى و بدمستى نمى‌كند. «لا يَسْمَعُونَ» 4- جلساتى كه در آن لغو و دروغ

- صفحه 366 نعمت‌هاى معنوى است.) 3- نعمت‌هاى بهشتى، انسان را گرفتار غرور و غفلت و ياوه‌گوئى و بدمستى نمى‌كند. «لا يَسْمَعُونَ» 4- جلساتى كه در آن لغو و دروغ

عذرتراشى مى‌كند كه به نمونه‌هايى از آن در قرآن اشاره مى‌كنيم: گاهى مى‌گويد: غفلت كرديم: «إِنَّا كُنَّا عَنْ هذا غافِلِينَ» «1» گاهى مى‌گويد: بزرگان و سران

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

متهجدان و شب خيزان است‌ «1» كه چون پرده‌اى فرو گذارند و جهانيان سر به بالين غفلت نهند، ايشان پهلو را از بستر گرم برداشته به نماز بايستند و در نيمه شب به درگاه

از بازگویى سرگذشت ماهى، براى موسى(ع)، در مدّت استراحت شان در مجمع البحرین، غفلت کرد. (قال أرءیت إذ أوینا إلى الصخرة فإنّى نسیت الحوت) «صخرة» به معناى «تخته

«أیّها» آورده مى شود، یا به خاطر از غفلت بیرون آوردن منادا است و یا به خاطر خطیر بودن ندا، چون درباره پیامبر(ص) غفلت، صادق نیست، به خصوص با توجه به این

را اگر بدو دهند در مقابل يك نعمت بهشتى هر آينه قبول نكند، چه برسد به آن كه غفلت و پستى، همت شخص را به مرتبه‌اى رساند كه نعمتهاى بهشتى را به عوض يك نعمت دنيا

تسبیح و تنزیه نمایید» (وَ سَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَ أَصِیلًا). آری! چون عوامل غفلت در زندگی مادی بسیار فراوان و تیرهای وسوسه شیاطین از هر سو به طرف انسان پرتاب

نقل آن در صورت رؤيت است كه جواب گفته‌اند در اين قبيل امور كه عامّه از آن غفلت دارند خصوصا در وقتى كه مردم نوعا خوابند و احتمال وجود موانعى در آفاق از ابر

- صفحه 366 نعمت‌هاى معنوى است.) 3- نعمت‌هاى بهشتى، انسان را گرفتار غرور و غفلت و ياوه‌گوئى و بدمستى نمى‌كند. «لا يَسْمَعُونَ» 4- جلساتى كه در آن لغو و دروغ

كودن و نفهم و سست عنصر و سهل انگارند و تكرار كلمه هم براى تأكيد نسبت و تثبيت غفلت است و اين آيات يكى از معجزات ثابته و اخبار غيبيّه قرآن است كه صدق آن ظاهر

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

سخنان تعجّب آور خنده‌دار دروغ است و اين استبعاد و تعجّب و انكار ناشى است از غفلت و عدم توجّه و تأمّل و تفكّر در ابتداء خلقشان كه آنهم از خاك بوده و آنكه همان

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

و حضرت مهدى عليهما السلام كه براى مسئوليّتى عمر طولانى دارند، هرگز گرفتار غفلت و سستى و فراموشى نمى‌شوند. 1- مرگ و حيات به دست اوست. «خَلَقَكُمْ ثُمَّ يَتَوَفَّاكُمْ»

موسى (نيز) مورد تكذيب مردم قرار گرفت، پس به كافران مهلت دادم (و همين كه در غفلت غرق شدند) آنان را (با قهر خود) گرفتم، پس چگونه خواهد بود عذابى كه براى آنان

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

را در دنيا برايش فراهم نمايد تا بتدريج استحقاقش كامل گردد و يكمرتبه در حال غفلت و عدم توجّه بعلّت مأخوذ بعذاب اليم گردد و چون اينمعامله شبيه بكيد و مكر است

نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

صبح‌ ‌هم‌ ‌از‌ ‌بين‌ رفته‌، بلكه‌ ميتوان‌ ‌گفت‌: دوره عمر خواب‌ هستيم‌ و غفلت‌ سر ‌تا‌ سر مملكت‌ ‌را‌ فراگرفته‌ ‌که‌ گفتند: (‌النّاس‌ نيام‌ اذا ماتوا انتبهوا)

تَعْلَمُونَ» جلد 2 - صفحه 483 3- زود قضاوت نكنيد و مهلت دادن‌هاى الهى را نشانه‌ى غفلت خدا از خودتان نپنداريد. «سَوْفَ تَعْلَمُونَ» لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

است و بنابراين بزرگى و عظمت چنين روزى بر كسى كه اندك توجّهى كند و از وادى غفلت بيرون آيد واضح و آشكار است و محتاج بتوضيح و بيان نيست. إِلَي‌ اللّه‌ِ مَرجِعُكُم‌

است و براى اعاده آگاه نمودن و بيدار كردن است تا غلبه ننمايد بر آنها سهو و غفلت و همچنين است تكرار قول خداوند فبأى آلاء ربّكما تكذّبان و ويل للمكذّبين و

است و براى اعاده آگاه نمودن و بيدار كردن است تا غلبه ننمايد بر آنها سهو و غفلت و همچنين است تكرار قول خداوند فبأى آلاء ربّكما تكذّبان و ويل للمكذّبين و

كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ

باشد كه مبادا از فرمانبردارى حق‌ جلد 9 - صفحه 463 سرپيچى كنند و اگر هم به غفلت مخالفتى نموده، توبه و انابه نمايند كه عاقبت طرفيت با خدا و رسول وخيم خواهد

أَ قَرِيبٌ ما تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَداً «25» (آنان در غفلت و غرور به سر مى‌برند) تا وقتى كه آنچه را به آن تهديد مى‌شوند، ببينند، كه

خوبیها، و ثلاثی مزید برای انجام بدیها به کار می‌رود. «نَسِینَا»: در انجام وظائف غفلت و کوتاهی کردیم (نگا: کهف / و طه ). «أَخْطَأْنَا»: دچار خطا و گناه شدیم (نگا:

مهمترين‌ شرط ‌آنها‌ ‌را‌ عصمت‌ ميدانيم‌ و نه‌ فقط معصوم‌ ‌از‌ گناه‌ باشند بلكه‌ غفلت‌، نسيان‌، سهو، شك‌ ‌در‌ ‌آنها‌ راه‌ ندارد و ادلّه‌ عصمت‌ ‌را‌ ‌در‌ محل‌ ‌خود‌

‌آنها‌ پوشش‌هايي‌ ‌که‌ درك‌ نمي‌كنند و نمي‌فهمند و ‌در‌ گوش‌هاي‌ ‌آنها‌ پنبه‌ غفلت‌ ‌که‌ گوش‌ فرا نميدهند و تعقل‌ نمي‌كنند بالجمله‌ مفاد ‌اينکه‌ دو ‌آيه‌ شريفه‌

مقرر فرمود. در عالم كبير نفس انسانى درياها پديد آورد مانند شغل و غم و حرص و غفلت و تفرقه. براى عبور از آن كشتيها تعيين نموده، هر كه در كشتى توكل نشيند از

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

این سوره سخن از غفلت مردم بی‌خبر می‌گوید، و به عنوان نقل قول از پیامبر (ص) در یک عبارت نفرین مانند ناراحتی او را از این همه غرور و غفلت منعکس می‌کند و می‌گوید:

يقين‌ ‌است‌ و مراد ‌از‌ يقين‌ علم‌ جزمي‌ ‌است‌ ‌که‌ مطابق‌ ‌با‌ واقع‌ بوده‌ و غفلت‌ ‌در‌ ‌آن‌ نباشد ‌از‌ اينجهت‌ ‌در‌ يقين‌ چهار خصوصيت‌ ذكر ‌شده‌: اوّل‌ اينكه‌

لَمَجْنُونٌ» خداوند فرمود: «ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ» 6- قرآن، وسيله غفلت زدايى است. «ما هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ» 7- قرآن، محدود به زمين و زمان خاصّى نيست،

«إِنَّا إِلى‌ رَبِّنا راغِبُونَ» (صاحبان باغ با مشاهده باغ سوخته، از خواب غفلت بيدار شدند و توبه كردند و به سوى خدا روى آوردند.) 18- شكستن دل فقير، كيفر

«إِنَّا إِلى‌ رَبِّنا راغِبُونَ» (صاحبان باغ با مشاهده باغ سوخته، از خواب غفلت بيدار شدند و توبه كردند و به سوى خدا روى آوردند.) 18- شكستن دل فقير، كيفر

را در دنيا برايش فراهم نمايد تا بتدريج استحقاقش كامل گردد و يكمرتبه در حال غفلت و عدم توجّه بعلّت مأخوذ بعذاب اليم گردد و چون اينمعامله شبيه بكيد و مكر است

حركت، از خرافات به حقايق، از ذلت به عزّت، از پيروى طاغوت به اطاعت معصوم، از غفلت به هوشيارى، از تزلزل به ثبات، از كفر به ايمان و در يك كلمه، از ظلمات به نور

آنها مؤثر نميشود چون شيطان روح ايمان را از آنها گرفته و در گوش آنها پنبه غفلت گذارده و تو نميتوانى بمردگان و كرانى كه فرار از شنيدن مواعظ ميكنند مطالب

عبور از آن است. و یا از این نظر که ذکر نعمتهای فراوان گذشته ممکن است مایه غفلت و غرق شدن گروهی در زندگی دنیا و انواع خوردنیها و نوشیدنیها و لؤلؤ و مرجان

نمائى تو بآنها وعده عذاب الهى را براى اتمام حجّت چون اگر خدا خواسته بود زنگ غفلت را از دل آنها ميزدود و توفيق تحصيل علم و معرفت بآنها عطا ميفرمود كه اصرار

مسرور بود» (انه کان فی اهله مسرورا). سروری آمیخته با غرور، و غروری آمیخته با غفلت و بی‌خبری از خدا، سروری که نشانه دلبستگی سخت به دنیا و بی‌اعتنایی به جهان

خدا را و بودند كه بآنها استهزاء مينمودند. تفسير خداوند متعال بعد از نسبت غفلت از آخرت باكثر مردم در آيات سابقه متنبّه فرموده است آنها را بلزوم تفكّر و

نمى‌فهمند. «وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ» (كلمه‌ «وَرائِهِمْ» نشانه غفلت آنان از علم و قدرت خداست.) 6- هم خداوند، صاحب مجد و عظمت است و هم قرآن او

نمى‌فهمند. «وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ» (كلمه‌ «وَرائِهِمْ» نشانه غفلت آنان از علم و قدرت خداست.) 6- هم خداوند، صاحب مجد و عظمت است و هم قرآن او

است و براى اعاده آگاه نمودن و بيدار كردن است تا غلبه ننمايد بر آنها سهو و غفلت و همچنين است تكرار قول خداوند فبأى آلاء ربّكما تكذّبان و ويل للمكذّبين و

دشمن، نه خود عجله كنيد و نه از خدا عجله بخواهيد. «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ» 13- غفلت از دشمن هرگز، ولى مهلت دادن مانعى ندارد. «أَمْهِلْهُمْ» 14- سعه صدر، شرط

دشمن، نه خود عجله كنيد و نه از خدا عجله بخواهيد. «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ» 13- غفلت از دشمن هرگز، ولى مهلت دادن مانعى ندارد. «أَمْهِلْهُمْ» 14- سعه صدر، شرط

دشمن، نه خود عجله كنيد و نه از خدا عجله بخواهيد. «فَمَهِّلِ الْكافِرِينَ» 13- غفلت از دشمن هرگز، ولى مهلت دادن مانعى ندارد. «أَمْهِلْهُمْ» 14- سعه صدر، شرط

كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌

كه خيره باشد چشمهاى آنانكه كافر شدند ميگويند اى واى بر ما بتحقيق بوديم در غفلت از اين بلكه بوديم ستمكاران‌ همانا شما و آنچه مى‌پرستيد غير از خدا فروزينه

كه خيره باشد چشمهاى آنانكه كافر شدند ميگويند اى واى بر ما بتحقيق بوديم در غفلت از اين بلكه بوديم ستمكاران‌ همانا شما و آنچه مى‌پرستيد غير از خدا فروزينه

داشته باشند، چرا که اگر تاریخ قیامت تعیین می‌شد هرگاه زمانش دور بود همه در غفلت و غرور و بی‌خبری فرو می‌رفتند، و هرگاه زمانش نزدیک بود ممکن بود آزادی عمل

در جهاد با دشمن، سرعت عمل يك ارزش است. «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً» 5- هنگام غفلت دشمن براى حمله استفاده كنيد. «فَالْمُغِيراتِ صُبْحاً» 6- دشمن را چنان غافلگير

- صفحه 366 نعمت‌هاى معنوى است.) 3- نعمت‌هاى بهشتى، انسان را گرفتار غرور و غفلت و ياوه‌گوئى و بدمستى نمى‌كند. «لا يَسْمَعُونَ» 4- جلساتى كه در آن لغو و دروغ

علت بيرون شدن از بهشت مراد از عهد خدا با آدم نتيجه توجه به عهد خدا نتيجه غفلت از عهد خدا معنا و مراد از واژه هاى (رغدا) و (ظالمين ) در آيه شريفه نهى خداوند

اين سوره از طبيعت امتها است فساد گفته مفسرى ديگر منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد. در اين عالم نه فقط اعيان

السّلام در اين آيه نقل نموده كه خداوند تبارك و تعالى نيست آنكه فراموش كند يا غفلت نمايد بلكه او است حفيظ و عليم او پروردگار آسمان‌ها و زمين و ما بين آنها است

جواب‌ داد: ] (آیه 25)- اما فرعون با این بیان محکم معلم بزرگ آسمانی، از خواب غفلت بیدار نشد، باز به استهزاء و سخریه ادامه داد، و از روش دیرینه مستکبران مغرور

و ارشاد مردم است و تمام سعى و جديت آنها بر اينست كه بشر را از حضيض جهل و غفلت و شقاوت، نجات داده به اوج معارف و علم و سعادت نائل گردانند، و به هيچ وجهى

مناسبت اختصاص بآخرت داده شده است چون آنجا دار حسرت و ندامت است و اينجا دار غفلت و جهالت و از اينجا ممكن است استفاده شود كه اسلام با ايمان حقيقة مرادف است

آيات‌ الهيه‌ و احكام‌ و مواعظ و نصايح‌ و بيدار كردن‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌از‌ خواب‌ غفلت‌ و تيه‌ ضلالت‌ و ظلمت‌ جهالت‌ و نجات‌ ‌از‌ مهالك‌ دنيوي‌ و اخروي‌ و سعادت‌

و کاشانه‌ی خود، باید روزه بگیرد). این ده روز کاملی است (که نباید از آنها غفلت شود) این (بهره‌مندی و آغاز از عمره، یا قربانی و یا روزه‌داری) از آن کسی است

اين سوره از طبيعت امتها است فساد گفته مفسرى ديگر منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد. در اين عالم نه فقط اعيان

جلد 4 صفحه 77 موكول بفقه ميباشد و در خاتمه خداوند اشاره بشدت جهالت و كثرت غفلت قريش و كفار مكه فرموده كه اينها همه ساله براى تجارت بشام مسافرت مينمايند

پرده را كنار مى‌زند. غَشِيَهُمْ‌ ... دَعَوُا اللَّهَ‌ 2- رفاه مادّى، عامل غفلت است، ولى خطرها و تنگناها، عامل توجّه، تضرّع، خلوص وغرورزدايى. إِذا غَشِيَهُمْ‌

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

النّشور فراهم فرموده و اينها همه آيات الهى است كه مشهود بندگان ميگردد و از آنها غفلت دارند و يكى از آثار و علائم قدرت و حكمت خداوند آنستكه آسمانها و زمين و آنچه

نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده

نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده

از مشاهده عذاب الهی، یا بعد از نابودی و رفتن به جهان برزخ، پرده‌های غرور و غفلت از برابر دیدگانشان کنار می‌رود آرزو می‌کنند ای کاش برای جبران این همه خطاها

خود دفع كنند و خداى را عاجز سازند از آنكه آنها را عذاب فرمايد، لكن به جهت غفلت و قلت فكرت ايشان در عاقبت امر و اصرار بر معاصى، مانند كسانيند كه متوقع آن

ساير مردم بچنين اشخاصى عوض خواهد داد چون با اينكه ثروتمند بوده‌اند و آن موجب غفلت از ياد خدا است بفكر تحصيل رضاى خدا افتاده‌اند چنانچه قمّى ره از امام صادق

آنها مؤثر نميشود چون شيطان روح ايمان را از آنها گرفته و در گوش آنها پنبه غفلت گذارده و تو نميتوانى بمردگان و كرانى كه فرار از شنيدن مواعظ ميكنند مطالب

دانسته‌اند. 1- وظيفه و جايگاه پيامبر بايد به مردم اعلام شود. «قُلْ» 2- جايى كه غفلت همه را فراگرفته، بايد از زاويه‌ى انذار سخن گفت. «إِنَّما أَنَا مُنْذِرٌ»

مردم باشد. «أَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى» 9- در تبليغ از عنصر زمان ومكان غفلت نشود. يَوْمُ الزِّينَةِ ... ضُحًى‌ ... مَكاناً سُوىً‌ (هم فراغت مردم، «يَوْمُ

نقل آن در صورت رؤيت است كه جواب گفته‌اند در اين قبيل امور كه عامّه از آن غفلت دارند خصوصا در وقتى كه مردم نوعا خوابند و احتمال وجود موانعى در آفاق از ابر

خَلَقْناكُمْ عَبَثاً: آيا پس گمان مى‌كنيد شما اى گروه منكرين بعث و قيامت از فرط غفلت آنكه شما را آفريديم بازيچه و لغو و بيفايده و باطل بدون غرض و مصلحت و حكمت،

كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» وَ لَلْآخِرَةُ خَيْرٌ

در جهاد با دشمن، سرعت عمل يك ارزش است. «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً» 5- هنگام غفلت دشمن براى حمله استفاده كنيد. «فَالْمُغِيراتِ صُبْحاً» 6- دشمن را چنان غافلگير

- صفحه 366 نعمت‌هاى معنوى است.) 3- نعمت‌هاى بهشتى، انسان را گرفتار غرور و غفلت و ياوه‌گوئى و بدمستى نمى‌كند. «لا يَسْمَعُونَ» 4- جلساتى كه در آن لغو و دروغ

ناز و نعمت و آموزيده شدند، پس فهميدند به فطنت سليمه. و مهلت داده شدند، پس غفلت ورزيدند و اعراض نمودند از طاعات، و سالم گردانيده شدند از آفات، پس فراموش

خيرى از ناحيه او به كسى برسد بخل مى‌ورزد، به لهو و لعب تمايل شديد دارد، از غفلت و سهو و اشتباه پر شده است، به سوى گناه سرعتم مى‌بخشد و براى توبه، مرا به

را ندارى و حضرت موسى زبان بعذر خواهى گشود و گفت مگير مرا بآنچيزى كه از روى غفلت و فراموشى از من سر زد و ميفكن مرا در مشقّت خجلت و شرمسارى و مؤاخذه بر خلاف

أَ قَرِيبٌ ما تُوعَدُونَ أَمْ يَجْعَلُ لَهُ رَبِّي أَمَداً «25» (آنان در غفلت و غرور به سر مى‌برند) تا وقتى كه آنچه را به آن تهديد مى‌شوند، ببينند، كه

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

است ميان ((غفلت (( و ((اعراض (( جمع شود، با اينكه غفلت عبارت از توجه نداشتن ، و اعراض مستلزم توجه داشتن است ؟ و حاصل جواب اين است كه گفتيم : غفلت مردم از

اين سوره از طبيعت امتها است فساد گفته مفسرى ديگر منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد. در اين عالم نه فقط اعيان

اللَّهُ هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ‌ ... بِالْمُؤْمِنِينَ‌ 6- استمداد از مردم، بدون غفلت از خداوند، شرك نيست. «أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ» 7- مردم،

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

پرورش می‌دهد، و او را همواره به یاد خدا می‌دارد و این توجه مستمر مانع از غفلت و غرور، و فرو رفتن در دریای شهوات، ج5، ص279 و اسارت در چنگال شیطان و هوای

را در دنيا برايش فراهم نمايد تا بتدريج استحقاقش كامل گردد و يكمرتبه در حال غفلت و عدم توجّه بعلّت مأخوذ بعذاب اليم گردد و چون اينمعامله شبيه بكيد و مكر است

را در دنيا برايش فراهم نمايد تا بتدريج استحقاقش كامل گردد و يكمرتبه در حال غفلت و عدم توجّه بعلّت مأخوذ بعذاب اليم گردد و چون اينمعامله شبيه بكيد و مكر است

الرَّحْمنُ‌ ... فَسَتَعْلَمُونَ‌ ... 9- احتمال بروز خطر براى دورى از بى‌تفاوتى و غفلت كافى است. «إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً» 10- دست خداوند در تغيير قوانين

آنها مؤثر نميشود چون شيطان روح ايمان را از آنها گرفته و در گوش آنها پنبه غفلت گذارده و تو نميتوانى بمردگان و كرانى كه فرار از شنيدن مواعظ ميكنند مطالب

أَصْحابِ السَّعِيرِ» امام صادق عليه السلام فرمود: «اگر شيطان دشمن است، پس غفلت از او چرا؟» «6» 1- اگر دشمنى شيطان را جدّى نگيريم، فريب خواهيم خورد. «عَدُوٌّ

نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

حال رفاه و زندگى عادّى معمولًا غافل است، ولى هنگام برخورد با سختى‌ها پرده‌ى غفلت كنار رفته و فطرت خداجويى و يكتاپرستى انسان ظاهر مى‌شود. 1- تجربه نشان مى‌دهد

ساير مردم بچنين اشخاصى عوض خواهد داد چون با اينكه ثروتمند بوده‌اند و آن موجب غفلت از ياد خدا است بفكر تحصيل رضاى خدا افتاده‌اند چنانچه قمّى ره از امام صادق

می‌گوید، حال آنکه به آنان ستم نمی‌شود. بلکه دل‌هایشان از این (حقیقت) در (غرقاب) غفلت است و برایشان بجز این (گناهان) کردارهایی (دیگر) است، که برای (رسیدن به) آنها

آنها مؤثر نميشود چون شيطان روح ايمان را از آنها گرفته و در گوش آنها پنبه غفلت گذارده و تو نميتوانى بمردگان و كرانى كه فرار از شنيدن مواعظ ميكنند مطالب

از آيات قدرت و حكمت و عظمت حقّ كه در آن وجود دارد غافلند و نميخواهند هم از غفلت بيرون آيند چون از تفكّر در آنها رو گردانند و از آن جمله شب و روز و آفتاب

نقل آن در صورت رؤيت است كه جواب گفته‌اند در اين قبيل امور كه عامّه از آن غفلت دارند خصوصا در وقتى كه مردم نوعا خوابند و احتمال وجود موانعى در آفاق از ابر

شدند و منغمر در معصيت و نافرمانى گشتند و بكلّى از ياد خدا و تفكر در آياتش غفلت كردند بطور استهزاء ميپرسند كجا و كى خواهد بود روز مجازات ما بايد بآنها گفته

است و بنابراين بزرگى و عظمت چنين روزى بر كسى كه اندك توجّهى كند و از وادى غفلت بيرون آيد واضح و آشكار است و محتاج بتوضيح و بيان نيست. أَلاّ تَعبُدُوا إِلاَّ

نمى‌فهمند. «وَ اللَّهُ مِنْ وَرائِهِمْ مُحِيطٌ» (كلمه‌ «وَرائِهِمْ» نشانه غفلت آنان از علم و قدرت خداست.) 6- هم خداوند، صاحب مجد و عظمت است و هم قرآن او

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

و قرین و دوست و رهبر اینجا با آنجا یکی است. تفسیر آیات ۱ - انسان گمراه و غفلت زده، در روز قیامت گرفتار حسرت و آرزومند عدم همنشینى با عناصر شیطانى گمراه کننده

كه خيره باشد چشمهاى آنانكه كافر شدند ميگويند اى واى بر ما بتحقيق بوديم در غفلت از اين بلكه بوديم ستمكاران‌ همانا شما و آنچه مى‌پرستيد غير از خدا فروزينه

كه خيره باشد چشمهاى آنانكه كافر شدند ميگويند اى واى بر ما بتحقيق بوديم در غفلت از اين بلكه بوديم ستمكاران‌ همانا شما و آنچه مى‌پرستيد غير از خدا فروزينه

فكرت، ارائه طريق شده، مهتدى و مؤمن گردند، و بعضى تدبّر و تعقل ننموده، به غفلت و جهالت در كفر و كفران منعم باقى ماندند، لا جرم هدايت نيافتند. وَ اللَّهُ

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

براى شناخت حقّ و حركت در راه خداوند است. «لِيَعْبُدُونِ» 4- انسان در معرض غفلت و نسيان است و بايد پيوسته هدفش را به او تذكّر داد. وَ ذَكِّرْ ... ما خَلَقْتُ

خيرى از ناحيه او به كسى برسد بخل مى‌ورزد، به لهو و لعب تمايل شديد دارد، از غفلت و سهو و اشتباه پر شده است، به سوى گناه سرعتم مى‌بخشد و براى توبه، مرا به

حقیقت است که اگر مایه هاى ابتدایى معرفت، در درون فرد وجود نداشته باشد و او در غفلت و سرخوشى فرو رفته باشد، از آیات الهى ره به مقصد و مقصود نخواهد برد. ۸ - اراده

ثُمَّ أَخَذْتُها: پس گرفتم ايشان را به عذاب سخت در دنيا به سبب تناهى در غفلت و انهماك در معصيت. وَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ: و بسوى حكم من است بازگشت همه، يعنى

معرفت‌ باو و آثار قدرت‌ ‌او‌ و اينكه‌ هميشه‌ بياد ‌خدا‌ و ذكر ‌خدا‌ و عدم‌ غفلت‌ ‌که‌ ميفرمايد: يا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا اذكُرُوا اللّه‌َ ذِكراً كَثِيراً

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

مستغرق در شهوات و لذات دنيا شدند و از ياد تو و خوض در آيات و تذكر از علامات غفلت نمودند و فراموش كردند مواعظ و نصايح انبيا و اوليا جلد 4 صفحه 65 و علما و

حال بریدن از این جهان و قرار گرفتن در جهان دیگر می‌بیند، پرده‌های غرور و غفلت از مقابل دیدگانش کنار میرود گویی سر نوشت دردناک خویش را با چشم می‌بیند، عمر

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

از حدّ خود تعدّى و تجاوز نمايند و زياد خوشحال و سرگرم شوند بدنيا و از آخرت غفلت نمايند و بيكديگر ظلم كنند ولى خداوند هر كس را بميزان صلاح دنيوى و اخروى او

از حدّ خود تعدّى و تجاوز نمايند و زياد خوشحال و سرگرم شوند بدنيا و از آخرت غفلت نمايند و بيكديگر ظلم كنند ولى خداوند هر كس را بميزان صلاح دنيوى و اخروى او

مردم كه به خدا شرك ورزيدند، و جزئى ديگر كه در او شك كردند، و جزئى كه از او غفلت نمودند. مؤلف: اين روايت اجزاى درهاى جهنم را مى شمارد، نه خود درها را. و از

هتّاكى و بيشرمى بنده، متجاوز از حد شود و به هيچ وجه تنبه و تأمل نيابد و مستى غفلت بكلّى منعم را فراموش نمايد. تتمه: اگر گفته شود آيا جايز است مكلف اراده و

صفحه 379 4- تاريكى‌ها، متعدّد است. «الظُّلُماتِ» تاريكى جهل، شرك، تفرقه، غفلت و خرافات. 5- ايمان به خداوند و حقايق الهى، نور راه انسان است. «إِلَى النُّورِ

النّشور فراهم فرموده و اينها همه آيات الهى است كه مشهود بندگان ميگردد و از آنها غفلت دارند و يكى از آثار و علائم قدرت و حكمت خداوند آنستكه آسمانها و زمين و آنچه

النّشور فراهم فرموده و اينها همه آيات الهى است كه مشهود بندگان ميگردد و از آنها غفلت دارند و يكى از آثار و علائم قدرت و حكمت خداوند آنستكه آسمانها و زمين و آنچه

کافران احساس ضعف کند (و لا تهنوا ... ) ; بنابراین ضعف و اندوه مؤمنان، ناشى از غفلت آنان به ارزش ایمان خواهد بود. استقامت:۲، ۶ تشویق به استقامت ۲، ۶ ۲ ; عوامل

لَمَجْنُونٌ» خداوند فرمود: «ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ» 6- قرآن، وسيله غفلت زدايى است. «ما هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ» 7- قرآن، محدود به زمين و زمان خاصّى نيست،

(هنگامه) خیره است (و می‌گویند:) «ای وای بر ما! از این (روز) بی‌گمان در (ژرفای) غفلت بوده‌ایم، بلکه ما ستمگران بوده‌ایم.» همواره شما و آنچه غیر از خدا می‌پرستید،

چيز مال‌ و بنون‌ باعث‌ كبر و نخوت‌ و عجب‌ و علاقه‌ بدنيا و سلب‌ توفيق‌ و غفلت‌ ‌از‌ ‌خدا‌ و دين‌ و آخرت‌ بلكه‌ باعث‌ زوال‌ ايمان‌ و قساوت‌ قلب‌ و طغيان‌

مجرد وقوع جرم جزا نمى دهد و از سوى دیگر افاده مى کند که تأخیر جزاى آنان سبب غفلت نمى شود; زیرا فرشتگان آن را ثبت مى کنند و در محاکمه نهایى مورد استفاده قرار

نامه اعمال خود مشاهده نمايد بعد از آنكه فراموش نموده باشد آنها را براى فرط غفلت و طول مدّت و بارز و ظاهر گردد جهنّم براى هر كس بينا باشد و بر احدى پوشيده

پاسخ مى‌دهد كه عجله نكنيد، وعده‌ى الهى حتمى است. 1- مهلت‌دادن خدا را نشانه‌ى غفلت او و رها شدن خود ندانيم. «يَسْتَعْجِلُونَكَ» 2- درخواست‌هاى بيجا و جوسازى‌ها

پرسش و پاسخ، از بهترين روشهاى آموزش و تربيت است. هَلْ‌ ... 3- انسان در معرض غفلت از سود و زيان خويش است. هَلْ نُنَبِّئُكُمْ‌ ... «1». بقره، 16. «2». بقره،

باطن خیر است مانند حوادث و بلاهای بیدارگر و هشدار دهنده که انسان را از خواب غفلت بیدار ساخته و متوجه خدا می‌کند اینها مسلما شرّ نیست. تفسیر آیات ۱ - خداوند،

ساير مردم بچنين اشخاصى عوض خواهد داد چون با اينكه ثروتمند بوده‌اند و آن موجب غفلت از ياد خدا است بفكر تحصيل رضاى خدا افتاده‌اند چنانچه قمّى ره از امام صادق

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

نمائى تو بآنها وعده عذاب الهى را براى اتمام حجّت چون اگر خدا خواسته بود زنگ غفلت را از دل آنها ميزدود و توفيق تحصيل علم و معرفت بآنها عطا ميفرمود كه اصرار

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ

سخنان تعجّب آور خنده‌دار دروغ است و اين استبعاد و تعجّب و انكار ناشى است از غفلت و عدم توجّه و تأمّل و تفكّر در ابتداء خلقشان كه آنهم از خاك بوده و آنكه همان

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

جويان. «قُلْ إِنَّمَا الْآياتُ عِنْدَ اللَّهِ» 3- هشدار و انذار، به دليل غفلت‌زدايى، قوى‌تر و مؤثّرتر از بشارت و اميد است. «إِنَّما أَنَا نَذِيرٌ» و نفرمود:

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

ابراهيم نمودند كه گفته بود «إِنَّ فِيها لُوطاً» با ادعاى مزيد علم به او و عدم غفلت ايشان از اهل ايمان و تخصيص عذاب بسوى ايشان از كفره. پس ملائكه ابراهيم عليه

از حدّ خود تعدّى و تجاوز نمايند و زياد خوشحال و سرگرم شوند بدنيا و از آخرت غفلت نمايند و بيكديگر ظلم كنند ولى خداوند هر كس را بميزان صلاح دنيوى و اخروى او

حقّانيت پيامبر اسلام، گواه بودن خداوند كافى است. «قُلِ اللَّهُ شَهِيدٌ» 2- غفلت و سهو و فراموشى و محدوديّت، هم قدرت خبرگيرى انسان را كم مى‌كند، هم قدرت گواه

الرَّحْمنُ‌ ... فَسَتَعْلَمُونَ‌ ... 9- احتمال بروز خطر براى دورى از بى‌تفاوتى و غفلت كافى است. «إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً» 10- دست خداوند در تغيير قوانين

زمینه هاى ادراک توحید، در سرشت بشر نهفته است و تنها، نیازمند تذکّر و زُدایش غفلت است. (و لئن سألتهم من خلق السموت و الأرض لیقولنّ اللّه) احتمال دارد که پاسخ

انسان دائماً بايد يا در حال صبر باشد، يا در حال شكر و گرنه در حال كفران و غفلت خواهد بود. 1- علاوه بر آيات آسمانى، به آيات زمينى نيز توجّه كنيم. (در آيات

صباحا و مساء ليلا و نهارا ‌در‌ ‌هر‌ حالي‌ هست‌ ‌از‌ نماز و ذكر و تلاوت‌ قرآن‌ غفلت‌ و كوتاهي‌ نكند و ‌در‌ ‌هر‌ حالي‌ ‌که‌ هست‌ خداوند حاضر و ناظر باقوال‌ و

آنها مؤثر نميشود چون شيطان روح ايمان را از آنها گرفته و در گوش آنها پنبه غفلت گذارده و تو نميتوانى بمردگان و كرانى كه فرار از شنيدن مواعظ ميكنند مطالب

پيمانه‌ى آنها به سر آيد، نگران نباشيد. «فَلا يَغْرُرْكَ» كفّار در تلاشند، غفلت نكنيد. «تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلادِ» (مانورهاى نظامى، كنفرانس‌هاى سياسى،

عيدى كه مردم مشغول بلهو و لعب بودند در هر حال وقتى بود كه مردم از حال او غفلت داشتند و ديد يكنفر از شيعيان اسرائيلى او با يكنفر قبطى از اتباع فرعون مشغول

و نعمت. و آموزانيده شدند، پس فهم كردند به فطن سليمه. و مهلت داده شدند، پس غفلت ورزيدند و اعراض نمودند از طاعات. و سالم گردانيده شدند از آفات، پس فراموشى

در جهاد با دشمن، سرعت عمل يك ارزش است. «وَ الْعادِياتِ ضَبْحاً» 5- هنگام غفلت دشمن براى حمله استفاده كنيد. «فَالْمُغِيراتِ صُبْحاً» 6- دشمن را چنان غافلگير

علت بيرون شدن از بهشت مراد از عهد خدا با آدم نتيجه توجه به عهد خدا نتيجه غفلت از عهد خدا معنا و مراد از واژه هاى (رغدا) و (ظالمين ) در آيه شريفه نهى خداوند

سيره مستمره دانست چون اصل عقلى قابل رفع و تخصيص نيست لا بد بايد حمل شود بر غفلت و مسامحه و عدم خوف ضرر يا تعارض با ضرر اهم و امثال اينها و شايد آنصغائر ذنوب

السّلام در اين آيه نقل نموده كه خداوند تبارك و تعالى نيست آنكه فراموش كند يا غفلت نمايد بلكه او است حفيظ و عليم او پروردگار آسمان‌ها و زمين و ما بين آنها است

خواهد كرد؟ ابر و باد و مه و خورشيد و فلك دركارند تا تو نانى به كف آرى و به غفلت نخورى‌ همه از بهر تو سرگشته و فرمان بردار شرط انصاف نباشد كه تو فرمان نبرى‌

كودن و نفهم و سست عنصر و سهل انگارند و تكرار كلمه هم براى تأكيد نسبت و تثبيت غفلت است و اين آيات يكى از معجزات ثابته و اخبار غيبيّه قرآن است كه صدق آن ظاهر

‌از‌ مكروهات‌. 7‌-‌ ‌از‌ مباحات‌ زائد ‌بر‌ مقدار ضرورت‌ عرفي‌. 8‌-‌ ‌از‌ غفلت‌ ‌از‌ ‌خدا‌ و روز جزاء و البته‌ اعلاي‌ ‌اينکه‌ مراتب‌ خاص‌ معصومين‌ ‌است‌

كه تحت تربيت اوست رها كند. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 5- قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌» وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

تنوين آمده، كه نشانه‌ى بزرگى و عظمت آن است) 3- قرآن، مايه‌ى رحمت و دورى از غفلت است. «لَرَحْمَةً وَ ذِكْرى‌» 4- شرط دريافت رحمت و پذيرش تذكّرات الهى، ايمان

رَبِّكَ فَحَدِّثْ» 24- نعمت‌هاى الهى بايد در مسير رشد و تربيت انسان باشد نه غفلت او. «بِنِعْمَةِ رَبِّكَ» «والحمد للّه ربّ العالمين» جلد 10 - صفحه 522 سوره

بدین صورت که مبادا مسلمانان از ترفندهاى منافقان و همدستى آنان با یهودیان، غفلت ورزند و ندانند که از کجا ضربه مى خورند. ۱۰ - منافقان، آگاهانه متوسل به سوگندهاى

آنها چون موجب درك ثواب و نيل بجواب و رفع عتاب يا عقاب خواهد بود و اگر از روى غفلت يا خطاء و نسيان اين عمل از آنها بروز نموده باشد جلد 5 صفحه 38 خدا آمرزنده

النّشور فراهم فرموده و اينها همه آيات الهى است كه مشهود بندگان ميگردد و از آنها غفلت دارند و يكى از آثار و علائم قدرت و حكمت خداوند آنستكه آسمانها و زمين و آنچه

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

متذكر و متنبّه بوجود خداوند يگانه قادر كريم رحيم نميشود مگر كسيكه از وادى غفلت پاى بيرون نهد و در درياى فكرت غوطه‌ور گردد و رجوع نمايد از خلق بحق تا بشناسد

نه غفلت كند و نه به بازى سرگرم شود و نه بر خود ببالد و مغرور شود و فريب خورد و دستخوش آرزوى دروغ و استخفاف گردد ولى آن چهار روح ديگر بخوابند، غفلت كنند،

كه در آخرت بآن صورت واقعا و ظاهرا جلوگر و مشاهده خواهيم شد هيهات هيهات از غفلت و ندامت اين چه راه است كه ما در پيش داريم خداوند همه شيعيان را با توسل بذيل

گیرد و از ارزشهای معنوی و انسانی بریده شود که در این هنگام طبعا مایه غرور و غفلت و طغیان و سرکشی و ظلم و بیدادگری خواهد بود، درخور هرگونه نکوهش و مذمت است

است كه معلوم ميشود وسيله از سنخ عبادات ظاهرى نيست و مفسرين ما از اين نكته غفلت نموده‌اند و بعبادات ظاهريه تفسير فرموده‌اند و خداوند ببركت توسل باخبار ائمه

آگاهی بی‌پایانش برای تربیت بندگان و اعلام بیدارباش و مبارزه با هرگونه غرور و غفلت گهگاه در زندگانی آنها مصائبی ایجاد می‌کند، تا (1) شرح بیشتر این مطلب را ذیل

نزديك شدن حساب -قيامت -به مردم (اقترب للناس حسابهم ) وجوهى كه درباره جمع بين غفلت (كه متضمن عدم توجه است ) و اعراض (كه مستلزم توجه است ) در جمله : ((و هم فى

اين خود نكته بلاغتى ديگرى است براى تأخير قيّما كه ذكر شد و بعضى از اين نكته غفلت نموده‌اند و براى تسهيل امر قيّما را مفعول و جعله كه مقدّر نموده‌اند قرار

يقين‌ ‌که‌ بالاترين‌ مراتب‌ ايمان‌ ‌است‌ بخصوص‌ مقام‌ حق‌ اليقين‌ ‌که‌ آني‌ غفلت‌ ‌در‌ ‌او‌ نباشد و ‌از‌ همين‌ جمله‌ افضليت‌ حضرت‌ ابراهيم‌ (ع‌) ‌بر‌ ساير

(إنّا نطمع أن یغفر لنا ربّنا خطینا) ۲ - ندامت ساحران از گذشته شرک آلود و غفلت بار خود در پیشگاه خدا (إنّا نطمع أن یغفر لنا ربّنا خطینا) ۳ - قرار گرفتن

نمائى تو بآنها وعده عذاب الهى را براى اتمام حجّت چون اگر خدا خواسته بود زنگ غفلت را از دل آنها ميزدود و توفيق تحصيل علم و معرفت بآنها عطا ميفرمود كه اصرار

عيدى كه مردم مشغول بلهو و لعب بودند در هر حال وقتى بود كه مردم از حال او غفلت داشتند و ديد يكنفر از شيعيان اسرائيلى او با يكنفر قبطى از اتباع فرعون مشغول

اين سوره از طبيعت امتها است فساد گفته مفسرى ديگر منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد. در اين عالم نه فقط اعيان

را ندارى و حضرت موسى زبان بعذر خواهى گشود و گفت مگير مرا بآنچيزى كه از روى غفلت و فراموشى از من سر زد و ميفكن مرا در مشقّت خجلت و شرمسارى و مؤاخذه بر خلاف

المُؤمِنِين‌َ ذاريات‌ ‌آيه‌ 55 چون‌ گفتند (الانسان‌ مساوق‌ للسهو و النسيان‌) بلكه‌ غفلت‌ بسيار دامن‌گير ‌است‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ جهت‌ لازم‌ ‌است‌ دائما ‌او‌ ‌را‌ متذكر

كـنـد و يـا هـوا، كـه جـمـع ميان اين دو ممكن نيست ، هواپرستى سـرچـشـمـه غـفـلت از خـدا و خـلق خـدا اسـت ، هـواپـرسـتـى عامل بيگانگى از همه اصول اخلاقى

النّشور فراهم فرموده و اينها همه آيات الهى است كه مشهود بندگان ميگردد و از آنها غفلت دارند و يكى از آثار و علائم قدرت و حكمت خداوند آنستكه آسمانها و زمين و آنچه

‌را‌ تميز ندهد سحر ‌را‌ ‌با‌ معجزه‌ فرق‌ نگذارد گوش‌ قلب‌ كر ‌باشد‌ پنبه‌ غفلت‌ و خودخواهي‌ ‌او‌ ‌را‌ پر كرده‌ ‌باشد‌ زبان‌ قلب‌ ‌که‌ لال‌ ‌باشد‌ اقرار

مى‌تواند در قيامت مردگان را زنده كند. «لَمُحْيِ الْمَوْتى‌» 4- دليل انكار معاد، غفلت از قدرت الهى است. «إِنَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ» وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ

قرآن، مايه‌ى ذكر و يادآورى است. «كَفَرُوا بِالذِّكْرِ» (آنچه را كه انسان دچار غفلت و فراموشى مى‌شود، به ياد انسان مى‌اندازد) 2- كفر گروهى از مردم، سبب شكست

«لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ» 11- آداب واخلاق دينى، همان نداى فطرت است، كه مورد غفلت قرار گرفته و بايد با تذكر بيدار كنيم. «تَذَكَّرُونَ» يا أَيُّهَا الَّذِينَ

تَسْئَلْنِ‌ ... قالَ رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ‌ 2- در دعاها از كلمه‌ى‌ «رَبِّ» غفلت نكنيم. رَبِّ إِنِّي أَعُوذُ ... 3- استعاذه و پناه‌بردن به خداوند، بهترين

می‌کنند و خود را در آخرین لحظات زندگی و در آستانه قیامت می‌بینند، و پرده‌های غفلت و بی‌خبری از جلو ج5، ص195 چشمان آنها کنار می‌رود، و می‌بینند باید اموال و

شده و شوهر مى تواند مهريه را پس گرفته طلاق دهد اكتفا به عمل به ظواهر دين و غفلت از روح آن و تفرقه بين احكام فقهى و معارف اخلاقى ، ابطال مصالح شريعت است نوع

اين سوره از طبيعت امتها است فساد گفته مفسرى ديگر منشاء اشتباه اين مفسران ، غفلت از وجود ارتباط بين تمام اجزاى اين عالم مى باشد. در اين عالم نه فقط اعيان

السّلام در اين آيه نقل نموده كه خداوند تبارك و تعالى نيست آنكه فراموش كند يا غفلت نمايد بلكه او است حفيظ و عليم او پروردگار آسمان‌ها و زمين و ما بين آنها است

ميراث السّموات و الارض». آيه شريفه آگاهى است مر ياغيان و طاغيان را كه از مستى غفلت به هوش آيند. إِنَّكَ لا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي

كه عذاب كفّار مربوط به آخرت است، زيرا گاهى سرگرمى و حرص بر اندوختن مال و غفلت از خداوند و معنويات، خود نوعى عذاب است. در آيه‌ى 85 سوره‌ى توبه مى‌فرمايد:

بپردازيم. «قُرَّتُ عَيْنٍ لِي وَ لَكَ لا تَقْتُلُوهُ» 6- از نهى از منكر زبانى، غفلت نورزيم كه بسيار كارساز است. «لا تَقْتُلُوهُ» (زن فرعون با گفتن‌ «لا تَقْتُلُوهُ»

اين امر را ننمايد، مگر منهمك در نادانى و گمراهى. و اين جماعت چنان در جهل و غفلت و عناد و لجاج فرو رفته بودند كه اصلا صلاح و فساد و خير و شر را تأمّل نمى‌كردند