نتایج جستجو

رحمان ردد ردف ردى رزق رسل رسو رصد رضو رغب رفرف رفع رقى رمن رمى رهق رهن روح رود رکب رکع زبن زجر زرع زقم زوج زيت زيتون زيد زيغ زکو س سئل سبت سبح سبع سبق سبل

عبور از دشت مغان به رود كورا متصل مى‏گردد و به درياى خزر مى‏ريزد. قسمت عمده آن مرز ايران وشوروى است. در قسمتى از كرانه‏هاى اين رود بزرگ، تمدّنى وجود داشته

مهم، از مجموعه قرآن. کلمه «سبع» (هفت) در لغت عرب براى تکثیر نیز به کار مى رود، شاید از این نظر که پیشینیان عدد کرات منظومه شمسى را هفت مى دانستند (و در

رجل وجد ها فتن لم انن سليمان حجب من ردد کعب لقى ه الله اله غسل ان ما کون رود وله صلو

مسيح غفر ب اسرائيل فى وسم ل قتل هلک رحم نکف نصارى کون لن وکل امم سمو حقق رود ربب امر الذين ف کلم وجه دون شىء ذلک قد خلو دنو ملک عظم کفر عزير کفى اخر ارض

وثق ابراهيم عمل شرک علم کلل اسباط لن ام الا اتى نسى حسن رضو يوم يعقوب عدو رود ل ها عزير قسيسين کفر جنن تلو اسحاق جحم هات حنف حظظ صحب کتب هاتوا قوم رهب دخل

ويل نزل ى اذ کلا کذب وعد قد بعد ظنن ليت هوى غيب ارض عمى کتم فعل سمو قحم عدد رود شرر حسب رسل سوى ولى امر جعل امم هى ذکر اذن کلل تلو الى انس ابو عبس حمى لکن

کفر هدى نحن انتم شىء شرک عند سوى ذکر کتب سئل اخذ امن ذا رحم هذا بين بنو هو رود عمل غيب نور الا جنن حقق نزل عن انث صدق سمع نذر انس نصر ذلک وکل دون جىء کيد

الذين بنو نذر ميل ذلل وکل ثنى قرب اکل وضع رسل قصر الا يدى حلل ولد عشر خبر رضع رود ى ثلث حلم رضو کتب عزل دنو رجع صلو نفس کلل ابو اجر نسو بعض فدى حدد سکن لم الک

شکر بلغ رزق او بلد وقى خزى عن اذا عوم امر کلل تلو حصن بيع اکل ربو قد غفر رود ولد زوج لسن نبو غير رضو يمن انتم بعد اسرائيل رشد بغى نقم يوم قرع طغى ام جعل

او يمن علم رضو بنو ذا عين خرج الذى خير انت هذا رحم دخل ربب اکل ثمن ابو صلح رود ظلل صحب بهج کرم فکه لم بثث حکم حفظ ليس آدم وفى انتم اهل کثر وقى احد نزل غير

نفس نصر غير مع اوى عزز فضل ائى طوع شهد دعو حسن کذب ضلل اذا کتب قتل خير ملک رود سمع لعل صبر خلف دخل دنو لعن مکر

سوع ذلک الذى الى قلب اذا شرک يا غنى اذ عمل قد ارض بعض بل کتب هو ابد زين اهل رود لقى يوم غير موسى خرج اول بلغ بصر خرص هما رجع بعث شىء فرى ا نظر فرعون نفق يقن

الذى قتل جعل عند خير خلف حتى کفر اذا ذکر توراة صبر کيف عبد خبر هدى لقى حسن رود کثر جىء وحى اخذ رئى امر نفق او دخل تبع بلغ اول حسب صلح ام وهب ليس فرق رحم

ک ف على من ه س کون کفر ان يمن لا جهنم جمع انن دهن رضو طوع ذلک اذا صير الم رود کسب عمل الا شقق بئس رسل همز کلل قبل حفظ عذب اوى مهن کذب جىء حلف لو مشى حسب

خداوند به کار مى رود، و آن دارا بودن بزرگى و کارهاى نیک و صفات پسندیده فراوان است، و دیگرى، نکوهیده و مذموم، که در مورد غیر خدا به کار مى رود، و آن این است

تعبیر «نَزْفُ الدَّمِ» به کار مى رود، و در مورد کشیدن تمام آب چاه به طور تدریجى و مستى و از دست دادن عقل نیز به کار مى رود. نزف‌ (۲ بار) خارج كردن وخارج شدن

قبل يوم رزق قد عن اخر صرخ ها نبذ دحض جوب لئک عظم ظلم روح الک عقم جهد طغو رود ولى جند او دعو کفر عنق انتم شىء

نيرومند شدن اسير مى‏گردند ولى اين به نظر درست در نمى‏آيد. ف حتى اذا هم فى شدد ل رود ارض سرى رقب ه وثق عرض کون ضرب ان اما دنو الله کفر منن اله نبو الذين بعد وله

كتاب محسوب مى‏گردند. الذين انن نصارى شرک صابئون هود الله اله امن وله فصل رود بين هم

(سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی می‌تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟!» |بگو: به من خبر دهيد، اگر آب شما [در زمين‌] فرو رود، چه كسى آب روان برايتان

نظارت خدا ۱۹، ۲۰; نقش خدا ۱۵ رود نیل: انقیاد رود نیل ۶; تاریخ رود نیل ۱۲; رود نیل در دوران موسى(ع) ۱۲; موقعیت جغرافیایى رود نیل ۱۲ علایق: علاقه به موسى(ع)

شامل این کلمه «ملح» به معناى شور یا آب شور است که به راحتى از گلو پایین نمى رود. ملح‌ (۲ بار) [فرقان:53]. مُلُوحَة ومّلاحَة به معنى شورى است و مِلْح به معنى

این واژه در مورد خداوند به کار مى رود به معناى خنثى کردن توطئه هاى زیانبار است، و هنگامى که درباره مفسدان به کار مى رود به معناى جلوگیرى از برنامه هاى اصلاحى

معنا، شبیه یکدیگرند، ولى «جدال» براى باز گرداندن طرف از عقیده خود به کار مى رود. دانشمندان اسلامى براى این کلمه معانى متفاوتى گفته اند و به گفته مرحوم «علامه

آمدن اجبارى است، مانند سقوط سنگ از بلندى،وهنگامى که در مورد انسان به کار رود به معناى پایین رانده شدن به عنوان مجازات است. هبط (۸ بار) قَال مِنْهَا هَدَى

«ابتغاء» به معناى تلاش و کوشش است که هم در موارد شایسته و هم ناشایسته به کار مى رود، و در هر مورد تابع قرائنى است که در آن مورد وجود دارد. بغى‌ (۹۶ بار) وَ مَن

چراگاه مى رود، به قوم و قبیله خود دروغ نمى گوید» اشاره به همین است. به میل سرمه دان که آهسته سرمه را با آن به چشم مى کشند، «مرود» از مادّه «رَوْد» (بر وزن

دادن است. و معمولاً این تعبیر، در مورد انعطاف هاى مذموم و منافقانه به کار مى رود. دهن‌ (۵ بار) ف‌ (۲۹۹۹ بار) تُطِع وَ لا تُدْهِن لَو کُل وَدّوا الْمُکَذّبِين

یکى از نشانه هاى ابرهاى باران زاست که در همان افق پهن مى شود و سپس بالا مى رود. عرض‌ (۷۸ بار) رَأَوْه مُسْتَقْبِل تَجْهَلُون فَلَمّا أَوْدِيَتِهِم قَوْما

یکى از نشانه هاى ابرهاى باران زاست که در همان افق پهن مى شود و سپس بالا مى رود. عرض‌ (۷۸ بار) هٰذَا مُمْطِرُنَا قَالُوا بَل أَوْدِيَتِهِم هُو مُسْتَقْبِل

پایین ترین نقطه چیزى است، و لذا این واژه در معناى ریشه کن ساختن به کار مى رود. قعر (۱ بار) [قمر:20]. گويند: «اِنْقَعَرَتِ الشَّجَرَةُ» يعنى درخت از قعرش

الذَّنْبِ ثُمْ لايَعُودُ فيهِ» ل کم ى ان ه ربب ف رسل من لا الله اله وله نصح بلغ رود ما نا حبب لوط لکن نفع امن ا خرج توب ب اذ الى قول علم قوم هما ردد على دلل اذا

صورت انسان برجستگى خاصى دارد، این کلمه درباره «افراد شریف» یک قوم، به کار مى رود، و نیز در مورد «زمان مقدم بر زمان حال» این تعبیر به کار رفته، همان گونه که

آیات شامل این کلمه «یَصُدُّون» از مادّه «صَدّ» در دو معنا به کار مى رود: «منع کردن» و «اعراض نمودن» و مناسب آیه مورد بحث، معناى دوم، و مناسب آیه گذشته

آمده است، و روى همین جهت، «معاقبة» به معناى کیفر دادن و قصاص کردن به کار مى رود، و گاه این واژه (معاقبة) به معنا تناوب در امرى نیز استعمال شده; زیرا افرادى

کلمه «ضَنْک» به معناى سختى و تنگى است، این کلمه همیشه به صورت مفرد به کار مى رود و تثنیه و جمع و مؤنث ندارد. ضنک‌ (۱ بار) تنگ. مصدر و اسم هر دو به كار رفته

هر چه در آسمان بالا رود (از اعمال صالح و ارواح پاک) همه را می‌داند و اوست که بسی مهربان و بخشاینده است. [خدا] آنچه در زمین فرو می رود و آنچه از آن بیرون

کسانى که پرده عفاف و تقوا را مى درند و در راه گناه قدم مى گذارند، به کار مى رود. فجر (۲۴ بار) ال لَفِي إِن وَ يَصْلَوْنَهَا نَعِيم جَحِيم يَوْم الدّين الْأَبْرَار

«ضَنْک» به معناى سختى و تنگى است، این کلمه همیشه به صورت مفرد به کار مى رود و تثنیه و جمع و مؤنث ندارد. تنگ. مصدر و اسم هر دو به كار رفته است «ضَنَكَ

که انسان را از کسب ثواب تأخیر مى اندازد و معمولاً به معناى گناه به کار مى رود. بنابراین «أَثِیم» یعنى گنهکار و به معناى کسى که بر گناه مداومت مى کند، و

عاقبتى داشته باشد گفته اند و الآن غالباً براى تعلیل و بیان علت چیزى به کار مى رود. اجل‌ (۵۶ بار) (بر وزن عقل) سبب. علّت. [مائده:32] يعنى بسبب آن قتل بر بنى

که انسان را از کسب ثواب تأخیر مى اندازد و معمولاً به معناى گناه به کار مى رود. بنابراین «أَثِیم» یعنى گنهکار و به معناى کسى که بر گناه مداومت مى کند، و

کردن و گرفتن سهم عادلانه دیگرى است، اما هنگامى که به صورت ثلاثى مزید به کار رود و «اقسط» گفته شود، به معناى عدالت و دادن سهم عادلانه هر کس به خود او است.

نیست) بلکه در مورد ادیان، همان کلمه «نسخ» یا «تبدیل» و امثال آن به کار مى رود. عرج‌ (۱۰ بار) وَ مَا السّمَاء فِيهَا مِن هُو يَنْزِل إِلَيْه ثُم فِي الْأَرْض

بر اسم «فاعل» و «مفعول» نیز اطلاق شده است، و در مفرد و جمع هر دو به کار مى رود، یعنى به یک فرد مراقب و نگهبان یا جمعیت مراقبین و نگهبانان هر دو اطلاق مى

که با لحنى آمرانه و طلبکارانه فریاد مى کشند و چیزى را مى طلبند به کار مى رود. سلق‌ (۱ بار) کم‌ (۲۲۹۱ بار) [احزاب:19]. در اقرب گفته: «سلقه بالكلام: آذاه»

مورد سال هایى که باران قطع مى شود، یا شترى که شیر آن نیز قطع شده به کار مى رود). حرد (۱ بار) (بروزن فلس) منع [قلم:25] صبح برون شدند در حاليكه فقط به منع

مى‏سازد. قرآن كريم در معناى رود صريح است مثل [كهف:33]. تفجير و شكافتن راجع به رود است نه آب جارى ايضا [بقره:74]. از بعضى سنگها رود شكافته شود.ايضا [اسراء:91]

سریع باعث لرزه و اضطراب است، این واژه در معناى «شدت اضطراب» نیز به کار مى رود. وجف‌ (۲ بار) وجف و وجوف به معنى اضطراب آيد «وَجْفُ الشَّىْ‏ء: اِضْطِراب»

کسانى که از خشم و غضب پر مى شوند، و از اِعمال آن خوددارى مى نمایند به کار مى رود. کظم‌ (۶ بار) (بروزن فلس) مجراى تنفس چنانكه راغب و ديگران گفته‏اند ايضا كظم

در مورد افراد و اشیایى که پشت سر یکدیگر قرار مى گیرند این کلمه به کار مى رود. ردف‌ (۳ بار) تبعيّت «ردفه ردفاًتبعه»: (اقرب) [نمل:72]. بگو شايد بعضى از آن

این از صفاتى است که مخصوص خداوند مى باشد، و در مورد دیگران کمتر به کار مى رود. باید توجّه داشت که «مجید» در آیه فوق، طبق قرائت مشهور، مرفوع است، و از اوصاف

کلمه «شِرْعَة» و «شریعه» از مادّه «شَرْع»، راهى را مى گویند که به سوى آب مى رود و به آن منتهى مى شود، و این که دین را شریعت مى گویند از آن نظر است که به حقایق

در مورد افراد و اشیایى که پشت سر یکدیگر قرار مى گیرند این کلمه به کار مى رود. تبعيّت «ردفه ردفاًتبعه»: (اقرب) [نمل:72]. بگو شايد بعضى از آن چه به عجله

است. این دو کلمه (خلق و خرق) گاهى در مطالب ساختگى و دروغین نیز به کار مى رود، منتها دروغ هایى که حساب شده است و با مطالعه ساخته مى شود. اما به «خلق و اختلاق»

اند: این که به «طلا»، «ذهب» گفته مى شود، براى آن است که به زودى از دست مى رود و بقایى ندارد (مادّه «ذَهاب» در لغت به معناى رفتن است). ذهب‌ (۵۶ بار) طلا

لذا، به طور کلى این واژه در هر گونه حرکتى که با سهولت انجام مى شود به کار مى رود. نشط (۲ بار) [نازعات:2-1]. نشط به معنى كندن و خارج شدن و غيره آمده است «نَشَطَ

عقل و ایمان است. و در این حالت، علم و دانش انسان به گناه، گر چه از بین نمى رود، اما تحت تأثیر آن غرائز سرکش قرار گرفته و عملاً بى اثر مى گردد، و هنگامى که

مجازات کردن قبلاً دستگیر مى کنند، این کلمه، به عنوان کنایه از مجازات به کار مى رود. اخذ (۲۷۳ بار) وَ رَبّک کَذٰلِک عَزِيز فَأَخَذْنَاهُم تَتْبِيب کُلّهَا مُقْتَدِر

بر اسم «فاعل» و «مفعول» نیز اطلاق شده است، و در مفرد و جمع هر دو به کار مى رود، یعنى به یک فرد مراقب و نگهبان یا جمعیت مراقبین و نگهبانان هر دو اطلاق مى

در موردى که هسته خرما از گوشت آن جدا مى شود و به بیرون مى افتد، به کار مى رود. فسق‌ (۵۴ بار) ال وَ اللّه الْقَوْم لا يَهْدِي الّذِين عَلَى مَا فِي قَال

مى‏سازد. قرآن كريم در معناى رود صريح است مثل [كهف:33]. تفجير و شكافتن راجع به رود است نه آب جارى ايضا [بقره:74]. از بعضى سنگها رود شكافته شود.ايضا [اسراء:91]

«حافره» به عنوان کنایه در حالت نخستین استعمال شده; زیرا انسان از راهى که مى رود، زمین را با پاى خود حفر مى کند و جاى پاى او باقى مى ماند و هنگامى که باز مى

«صدر» (سینه) در اینجا روح و فکر است و این کنایه در بسیارى از موارد به کار مى رود. صدر (۴۶ بار) ه‌ (۳۵۷۶ بار) سينه. [شرح:1]. جمع آن صدور است نحو [آل عمران:119]

محل خود را به زودى ترک مى گویند، این کلمه به معناى ناپایدار نیز به کار مى رود، و «ودیعه» را از این نظر «ودیعه» مى گویند که باید محل خود را ترک گوید و به

ندامت و اندوه بر گذشته، گویى پرده هاى جهل کنار رفته، این تعبیر به کار مى رود. ولى عرب هنگامى که زیاد متأثر شود خودِ «حسرت» را مخاطب قرار داده و مى گوید:

که «مجنون» چنان است که گویى عقلش پوشیده شده، این تعبیر درباره او به کار مى رود، و به هر حال نکته قابل ملاحظه اینجاست که گویا مى خواهد این حقیقت را بیان کند

مادّه «کَرَم» در اصل به معناى هر چیز پر ارزش است، گاه در مورد انسان به کار مى رود، گاه گیاهان، و گاهى حتى نامه توصیف به «کریم» مى شود مانند سخن ملکه «سبأ» در

نخستین به روح و جان باز مى گردد، و آلودگى ها که بر خلاف فطرت است، از میان مى رود، «عید» گفته شده است. و از آنجا که روز نزول «مائده» روز بازگشت به پیروزى، پاکى

مخترعان و سازندگان کشتى از خواص خداداد، در مصالح مختلفى که در کشتى ها به کار مى رود استفاده مى کنند، همچنین از خاصیت سیّال بودن آب دریاها، و نیروى وزش بادها،

از «لا» و «جَرَم» است که معمولاً براى تأکید و به معناى «قطعاً» به کار مى رود، و گاهى، به معناى «لابد» (ناچار) و حتى گاهى، به معناى «قسم» استعمال مى شود،

که انواع مختلفى از قورباغه را خداوند بر اینها مسلط ساخت. این قورباغه ها از رود «نیل» سر برآوردند و آن قدر تولید مثل کردند که زندگى آنها را قرین بدبختى و

هنگامى که انسان با سرعت دور مى شود و جدا مى گردد این تعبیر در آن به کار مى رود). نسل‌ (۴ بار) انفصال از شى‏ء. «نَسَلَ الْوَبَرُعَنِ الْبَعيرِ وَالْقَميصُ

«تطیّر» مى گفتند). اما غالباً این کلمه (تطیّر) به معناى فال بد زدن به کار مى رود، در حالى که «تفأّل» بیشتر به فال نیک زدن گفته مى شود. طير (۲۸ بار) وَ يَطِير

(بر وزن جمع) به معناى بازداشتن است، این تعبیر، هر گاه در مورد لشکر به کار رود، به این معناست که اول لشکر را نگاه دارند تا آخر لشکر به آن ملحق گردد و از

آن شير به لوله و آن به لوله بزرگ و آن به تصفيه خانمه و آن به كانال و آن به رود خانه و آن به كوه متّصل است باران و برف به وسيله ابرها به كوه مى‏بارند و درياها

آمده است، و روى همین جهت، «معاقبة» به معناى کیفر دادن و قصاص کردن به کار مى رود، و گاه این واژه (معاقبة) به معنا تناوب در امرى نیز استعمال شده; زیرا افرادى

از مادّه «هضم» معانى مختلفى دارد: گاه، به معناى در هم فرو رفته به کار مى رود، گاه، به معناى میوه رسیده، گاه، لطیف و نرم وکاملاً قابل هضم، و گاه نیز به

پیروز گردد.بعضى از مفسران چنین تصور کرده اند: این احتمال درباره هیچ کس نمى رود که بخواهد خدا را عاجز کند و بر اراده او چیره شود، و به همین دلیل «مُعاجِزِین»

و چه دردناک است چنین حالتى براى انسان; زیرا به آسانى در گرداب فساد فرو مى رود، و درهاى نجات، به روى او بسته مى شود. گاه مادّه «قَیَّضْنَا» در مورد تبدیل

است که مأمور جمع آورى زکات به هنگامى که براى گرفتن حق شرعى به چراگاه ها مى رود نباید فریاد بزند و چهارپایان را در چراگاهشان وحشت زده کند. و یا اشاره به مسابقه

فرو رونده است يعنى: يا آب آن به اعماق فرو رود كه هرگز جستن نتوانى. [ملك:30]. بگو اگر آب شما به اعماق فرو رود كه آب جارى به شمار مى‏آورد؟ اغاره به معنى

به معناى سال است، ولى معمولاً هنگامى که با کلمه «أَخذ» (گرفتن) به کار مى رود، به معناى گرفتار قحطى و خشکسالى شدن مى آید; بنابراین أَخَذَهُ السَّنَةُ: «سال

این تعبیر در موارد «استرضاء» یعنى رضایت طلبیدن و توبه کردن نیز به کار مى رود، و در سوره «روم» به همین معنا آمده است، یعنى در قیامت، آنها توانایى بر «توبه

شهد الذى هذا هدى هو خير اخذ فعل سوء ذکر ابو حکم قرب اهل بل عند ولد موت سلم رود ولى جعل

به معناى سال است، ولى معمولاً هنگامى که با کلمه «أَخذ» (گرفتن) به کار مى رود، به معناى گرفتار قحطى و خشکسالى شدن مى آید; بنابراین أَخَذَهُ السَّنَةُ: «سال

با کسى با آن مواجه و روبرو مى شویم، ولى هنگامى که در مورد خداوند به کار مى رود، منظور ذات پاک او است. بعضى نیز «وَجْهُ رَبِّک» را در سوره «رحمان» به معناى

کلمه در مورد کسى که با حرکات مخصوص خود اظهار خضوع و تواضع مى کند، به کار مى رود. و مفهوم آن در سوره «مؤمنون» این است که این حوادث دردناک آنها را هرگز از مرکب

عبور از دشت مغان به رود كورا متصل مى‏گردد و به درياى خزر مى‏ريزد. قسمت عمده آن مرز ايران وشوروى است. در قسمتى از كرانه‏هاى اين رود بزرگ، تمدّنى وجود داشته

هر وقت بر آنان روشن شود در آن راه مى‏روند. مشى: در راه رفتن معنوى نيز بكار رود مثل [حديد:28]. كه مراد از آن زندگى در نور ايمان است. گاهى از آن سخن چينى اراده

مى‌خواهد در زندگى دنيا به وسيله اينها عذابشان كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. مبادا تو از کثرت اموال و اولاد آنها در شگفت آیی! خدا می‌خواهد آنها را به

مى شود. بدین جهت به دریا «یمّ» گفته مى شود و هم به رود بزرگ. در این آیه معناى دوم مراد است و مقصود از آن رود نیل مى باشد. ۹ - توصیه مادر موسى از سوى خدا به

رفتن از گردنه ها، مشقت بار است، این واژه به معناى «امور مشقت بار» به کار مى رود. به همین جهت، بسیارى از مفسران آیه فوق را این گونه تفسیر کرده اند که: منظور،

کشتى گرفتن و دیگرى را بر زمین افکندن است که در مشاجرات لفظى نیز به کار مى رود. «یُجادِلُ» از مادّه «جَدَل»، در اصل، به معناى «تابیدن طناب و محکم کردن آن

اعمال مى کند، لذا در تعبیرات روزمره، این کلمه در معناى قدرت، فراوان به کار مى رود، گفته مى شود فلان کشور در دست فلان گروه است، یا فلان معبد و ساختمان بزرگ،

مسیطر (مسلط)، مبیطر (دامپزشک)، مبیقر (کسى که راه خود را مى گشاید و پیش مى رود) و مخیمر (نام کوهى است). همن‌ (۲ بار) [حشر:23]. در قاموس گويد: «هَيْمَنَ عَلى

مى‌خواهد ايشان را در دنيا به وسيله آن عذاب كند و جانشان در حال كفر بيرون رود. و بسیاری اموال و اولاد آن منافقان تو را به شگفت نیارد، که خدا خواهد آنها

مهم، از مجموعه قرآن. کلمه «سبع» (هفت) در لغت عرب براى تکثیر نیز به کار مى رود، شاید از این نظر که پیشینیان عدد کرات منظومه شمسى را هفت مى دانستند (و در

اینجا همان اسب ها است. «خَیْر» غالباً در مورد صفات نیک و جمال معنوى به کار مى رود و «حسن» غالباً در زیبایى و جمال ظاهر. خير (۱۹۶ بار) دلپسند و مرغوب. راغب مى‏گويد:

شب است; و لذا واژه «اشفاق» به معناى توجّه و عنایت آمیخته با ترس به کار مى رود. فى المثل، هر گاه انسان نسبت به کسى علاقه داشته باشد و در عین حال از حوادثى

ايمان و عمل ثابت بماند و گرنه منظور آن نيست كه اگر از ايمان و عمل هم بيرون رود باز خدا از او راضى است. عبيداللّه بن جحش شوهر امّ جبيبه كه از مهاجرين به حبشه

على عليه السّلام، به آن كسى كه راه رود به روى خود و به مقصود نرسد، و مثل زده براى كسى كه تابع او شود به كسى كه راه رود به استقامت بر راه راست؛ و صراط مستقيم،

معمولاً ناپایدار است; روزى به سراغ انسان مى آید، آن چنان که حسابش از دست مى رود، و روزى آن چنان از دسترس انسان دور مى شود که در انتظار ذره اى از آن، آه مى

صلاح و رسيدن به صواب گفته راغب گويد: آن خلاف غّى است و به جاى هدايت بكار رود. مجمع ذيل آيه [كهف:10].نقل كرده رشد و نجات هر دو به يك معنى اند. قاموس و اقرب

بارگیری... وقوع به معنى ثبوت و سقوط است، واقعه در شدائد و ناگواريها بكار رود(مفردات) اين دو معنى در قاموس و اقرب نيز گفته شده است آن را وجوب نيز معنى كرده‏اند

کار مى آید، همان گونه که در تعبیرات فارسى نیز زیاد در این معنا به کار مى رود، مثلاً مى گوئیم: اگر فلان غذا را بخورى، پشت سر آن بیمارى و مرض است و یا اگر

گاهى به صورت کنایه از «حکومت»، «قدرت» و فرمانروایى بر منطقه اى به کار مى رود. این که «کُرْسِى» به معناى «تخت پایه کوتاه» است، چنین به نظر مى رسد که سلاطین

کار مى آید، همان گونه که در تعبیرات فارسى نیز زیاد در این معنا به کار مى رود، مثلاً مى گوئیم: اگر فلان غذا را بخورى، پشت سر آن بیمارى و مرض است و یا اگر

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ه‌ (۳۵۷۶ بار) أَن إِذَا نَقُول لِشَيْء لَه قَوْلُنَا کَاذِبِين کُن إِنّمَا وَ فَيَکُون کَانُوا الّذِين أَنّهُم هَاجَرُوا

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) لَسَاحِرَان أَن يُخْرِجَاکُم وَ هٰذَان مِن إِن أَرْضِکُم قَالُوا النّجْوَى أَسَرّوا بِسِحْرِهِمَا يَذْهَبَا بَيْنَهُم

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ه‌ (۳۵۷۶ بار) وَ لَقَد عَن بِالنّذُر ضَيْفِه فَتَمَارَوْا فَطَمَسْنَا بَطْشَتَنَا أَعْيُنَهُم أَنْذَرَهُم فَذُوقُوا عَذَابِي

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) إِن اللّه مِن إِصْلاَحا يُوَفّق أَهْلِهَا حَکَما بَيْنَهُمَا وَ أَهْلِه کَان عَلِيما خَبِيرا فَابْعَثُوا در حال بارگیری

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) هٰذَا إِن مَا سَمِعْنَا لَشَيْء بِهٰذَا فِي الْمِلّة آلِهَتِکُم الْآخِرَة عَلَى اصْبِرُوا وَ امْشُوا أَن در حال بارگیری

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ن‌ (۲۳۵ بار) ى‌ (۱۰۴۴ بار) هِي عَن أَلِيم قَال نَفْسِي عَذَاب وَ أَو شَهِد يُسْجَن شَاهِد أَن مِن إِلاّ أَهْلِهَا إِن

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ف‌ (۲۹۹۹ بار) الْبَحْر أَن فِي أَعِيبَهَا يَعْمَلُون وَ لِمَسَاکِين کَان فَکَانَت وَرَاءَهُم السّفِينَة مَلِک صَبْرا يَأْخُذ

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ه‌ (۳۵۷۶ بار) وَ عَن نَفْسِه لَقَد أَنَا الْحَق فَاسْتَعْصَم فِيه حَصْحَص الْآن لُمْتُنّنِي إِنّه قَالَت لَئِن الّذِي

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) ف‌ (۲۹۹۹ بار) وَ أَن مَثْبُورا الْأَرْض صَالِحا کَان رَبّک فِرْعَوْن أَبُوهُمَا مِن يَا يَسْتَفِزّهُم لَأَظُنّک يَبْلُغَا

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) وَ إِن إِلاّ أَن اللّه مَا مِن لَو إِذَا لاَعِبِين لَيَحْلِفُن بَيْنَهُمَا نُهْلِک الْحُسْنَى رَسُولا نَتّخِذ إِحْسَانا

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) وَ أَن مَا لا مِن قَال اللّه لَه الْمُفْسِدِين لَو مُؤْمِنِين لِمَن قَالُوا مِنْکُم ثُم نَمُن نَشَاء جَعَلْنَا لَتَعْلَم

كرفتن راغب آن را جستجو از وجود شى‏ء گفته است [كهف:41]. يا آبش در زمين فرو رود ديگر ابداً به طلب. اخذ آن راهى نيابى. درباره [اعراف:54]. به «حثث» و درباره

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) وَ کُلّمَا أَن يَخْرُجُوا مِن مِنْهَا فِي أُعِيدُوا إِن الْخُرُوج لَو حَدِيد بِه إِبْرَاهِيم إِصْلاَحا عَلَى لَهُم ذٰلِک

اسلام(صلى الله علیه وآله)فرموده: «طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ». او به همه جا مى رود، به شهرها، روستاها، کوه و دشت و بیابان تا بیماران را پیدا کند و به مداواى

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) مَا وَ أَن إِن إِنّي مِن إِلاّ اللّه مِنْهُم رِزْق إِلَى أُخَالِفَکُم أَنْهَاکُم عَنْه أُرِيد لِيَعْبُدُون يُطْعِمُون

آیات شامل این کلمه رود (۱۴۸ بار) وَ اللّه أَن مَن مَا کَان مِن الّذِين الدّنْيَا إِن عَلَيْکُم فِي يُرِيد الْآخِرَة إِنّمَا لا هٰذَا لَکُم يَا عَلِيم بِکُم

در حال بارگیری... دعو ثبر وحد يوم لا ه کثر هنالک ف قول هنا ا انن ذلک کون رود صلى فرعون خير سعر قرن ان يا ل فزز سوف من ظهر فى هم ک ام ارض ورى اهل ضيق ظنن

لفظ تنهايكبار در قرآن مجيد آمده است. ى ان على بنو اجر وحد ن احد نکح ثمن حجج رود ف انن

فعل است به معنى بياوريد و حاضر كنيد و نيز به معنى بياييد، لازم و متعدى بكار رود، مفرد وجمع و تذكير و تأنيث در آن يكسان باشد اين عقيده علماء حجاز است. [انعام:150]

قارون کلم غرو ويل صبر حرف رجل نا فوق نصارى اخو ثنى شطن قسو ثوب زيل طلع على رود قلب ضلل

مفردات به دست مى‏آيد كه خرطوم در اصل بينى فيل است و هرگاه در بينى انسان به كار رود مراد قبيح شمرذن است گرچه عبارت مفردات تا حدّى مشوّش است. زمخشرى نيز استعمال

نزل حيى عقب نور اوى وقى مع انتم قرء اخر جعل قبل او ائى الى لم سحر هل اذ ربب رود لعل نفق ثم دعو کثر رئى عند طوع بنو عقل عبد دون کذب خلو اول هذه

كرفتن راغب آن را جستجو از وجود شى‏ء گفته است [كهف:41]. يا آبش در زمين فرو رود ديگر ابداً به طلب. اخذ آن راهى نيابى. درباره [اعراف:54]. به «حثث» و درباره

شمل نعم هو نصر اخر حسن کذب جنن روح علم سفن لم فسق سئل نفع قهر نهر اتى يمن رود سلم غنى قرب غلم هلک کتب أما نزل ثمود حرم زيد انن خير دنو اخذ انت ن قلب ذا

هر وقت بر آنان روشن شود در آن راه مى‏روند. مشى: در راه رفتن معنوى نيز بكار رود مثل [حديد:28]. كه مراد از آن زندگى در نور ايمان است. گاهى از آن سخن چينى اراده

ایمان بر کفر و معاصی افزودند، از این) ایمن شدند که عذاب ما شبانه به سراغ آنان رود، در حالی که ایشان غرق در خواب باشند؟ (شگفتا که از مکافات عمل غافل شدند). آیا

از پذیرفتن ایمان تنگ و سخت گرداند که گویی می‌خواهد از زمین بر فراز آسمان رود. این چنین خدا آنان را که به حق نمی‌گروند مردود و پلید می‌گرداند. پس کسی را

بالا می‌رود. [همه] امور را [همواره] از آسمان تا زمین تدبیر و تنظیم می کند، سپس در روزی که اندازه آن به شمارش شما هزار سال است به سوی او بالا می رود. كار را

بارگیری... من هم کم ف انن ل ه ان قول ى موت الا اذا يوم الى وله ک نفع فرر کلل لا رود مرء دعو لن لو على اذ او اله الله نفر سئل کلا قتل ما ب ذکر ها الذى ضلل اين

نن ا جوب رحم عتد حتى ربب ليس قبل دنو شىء رجو قد الى الذى صلح رجز ذوق اذا رود نبء ذکر مسس امر ارض کذب حمم دخل بين نزل نظر صوب هى ابراهيم خوف عاد ذا ذو ن

ه ف ب الله وله اله لا کم نا عذب انن ها ک متع الا ان ذلک الذين يوم حسن على رود زين الى قوم اتى قول ربب کون هذه غرر امن خزى عند عن ثم ثوب خير هو عمل کفر سمو

فعل است به معنى بياوريد و حاضر كنيد و نيز به معنى بياييد، لازم و متعدى بكار رود، مفرد وجمع و تذكير و تأنيث در آن يكسان باشد اين عقيده علماء حجاز است. [انعام:150]

است. راغب از اصمعى نقل كرده ويل به معنى قبح است و گاهى در تحسّر و تأسف بكار رود ولى ويح در ترحم استعمال می‏‏شود جوهرى گويد: آن كلمه عذاب است گويند: وَيْلَهُ

حسن طهر جىء حيى لعل انس الا بل فعل مول انتم فرج رجع عذب نکر جزى قلب عرض الم رود نهى قدم يقن او عرف ولد هما وحى کفر خوف سبل

اله الله لا سمو الى کم شطن نا ان کلل کون قول سوء على انن ربب الذين حفظ ارض رود قلب علم بين کفر امن ظنن قد مول فرعون جعل قوم عند حبب بنو انس بدو سرف بصر عن

لقى کلل صدد سوف ه وقع خفى ان نبء ودد غرو ذکر عن شطن طغى وقد خبل صدر وله طغو رود نور کبر الو ک حرب وحد انن لا ربب ل

ذوالحجة از «منى» خارج شود بر او گناهى نيست و هر كه تأخير كرده روز سيزدهم بيرون رود گناهى ندارد. عيّاشى در ضمن حديثى از امام باقر «عليه السلام» نقل كرده « ..

الستره» مفردات ابرى كه سايه مى‏اندازد گفته و مى‏گويد: اغلب در شى‏ء مكروه به كار رود. [اعراف:171]. چون كوه را كنديم و بالاى سرشان برديم گوئى سايبان بود [شعراء:189]

اضائف آمده (اقرب). ف ى ه ها ابراهيم عن اذ فى قول دخل هم على لا ان عذب کم رود اهل انن حدث هؤلاء هما اتى طمس کرم ک ا الم ابى وجد اله وقى الله خزى نبء اولاء

لسن لم بعض زفر ظنن ضلل يوم ثلث قد سبح غيظ ربب رحم صعد اول ترک حمل جرم سکن رود لو سوف مع لعل ثم لما رئف حيث ولى لجء سمو کثر نفق عصب نزل ذلک دبر

بل قرآن هو هم ه جىء فعل فى ف لوح حمد عجب عرش ل لما ودد ان ما ذهب حفظ ذو هل رود غفر من ق انن عن بيت حوط عود ابراهيم اتى ورى ک روع نذر بدء اهل کم على برک

ساق ندارد مثل بوته حنظل و خيار ولى در عرف در كدوى گرد مانند خربوزه به كار رود طبرسى فرمايد: آن كدو است و به قولى هر گياه بى ساق. آيه در باره يونس «عليه

انقياد است، طاعت نيز بدان معنى مى‏باشد ليكن بيشتر در فرمانبردارى و اطاعت بكار رود [آل عمران:83].آن كه در آسمانها و زمين است با رغبت يا كراهت به خدا تسليم است

دعو ولى ذا نفس رئى ائى ولد هما خلف لو ظلم عند لم بشر وقى فضل صلح حسن ذوق رود وحد فصل بعض انث مسس

در اینجا همان «تحقیر» است. قهر (۱۰ بار) غلبه و ذليل كردن و در هر يك به كار رود (راغب) [ضحى:9]. يتيم را ذليل و بيچاره مكن (و آن به واسطه از بين بردن مال اوست)

مى‏گويد: وراء كلمه ايست كه مونث به معنى زمان بعد و زمان قبل و اكثر در اوقات بكار رود زيرا وقت پس از انسان مى‏آيد و در وراء انسان واقع شود و اگر انسان آن را درك

(روز) و معادل آن در زبان هاى دیگر: «یوم» به معناى «یک دوران» نیز به کار مى رود، خواه این دوران یک سال باشد، یا صد سال، یا یک میلیون سال، و یا میلیاردها سال،

الذى ان شقى شقو على جعل هو صبر او صير ندو سقر کذب اتى اذ ذلک کفر ايى رحب رود ندى قوم ثبر وعد حمم نصب بصر اوب عن کسب عمل خشع لظى الذين دعو بور ذرع بشر ذات

براى اذلال و اهانت، قول مجمع نيز چنين است. من ل ها هم جهنم ف کم اخر سعى ا رود جنب کلل صفو لوم ذئم ذمم قذف تبع خطف ملء فى صلى عذب وصب خرج علو الا ربب لقى

الک ملک اذا حقق کلل قتل کثر عند انس فضل رحم لولا قد خلف لئک قرء انتم قرب رود طوع بصر لم اهل جمع نور مثل وقى دين سبق کبر وحد ابو تبع امر نحن بعض قبل ذکر

كنند، [فرجام نيك را] به سود خودشان آماده مى‌كنند. هر که به راه کفر (و عصیان) رود زیان کفرش بر خود اوست و هر که صالح و نیکوکار شود چنین کسانی برای شخص خود (در

اجباراً هدايت ميكرد. مثل [ليل:12]. * [لقمان:32]. مقتصد كسى است كه راه راست رود و در كارش مستقيم باشد يعنى چون موجى مانند سايبانها آنها را پوشانيد خدا را

آن است. راغب گفته: كسب در آنچه شخص براى خود يا براى ديگرى مى‏كند، به كار رود لذا گاهى به دو مفعول متعدى شود مثل «كَسَبْتُ فُلاناً كَذا» ولى اكتساب در آن

صلاح و رسيدن به صواب گفته راغب گويد: آن خلاف غّى است و به جاى هدايت بكار رود. مجمع ذيل آيه [كهف:10].نقل كرده رشد و نجات هر دو به يك معنى اند. قاموس و اقرب

دين ارض شکر وقى دعو سبح هذا حسن اذا انس ذلک عمل سمو خلق قبل کبر وحد ليس اذ رود ضلل سجد هؤلاء نهى لو نعم نذر حکم جنن کتب عند کذب ورث بشر انث

معنى كيد مذموم است. ف هم کيد انن ه ل ى ما ب کم ک کفر لا مهل من قول عن ثم رود ن هن کن اله کون ام فى وله شطن هزل الله علم جعل ان جمع على الذين يوسف ا هو

نمائیم و هیاهو و جنجالی برپا کنیم که دشمنِ خدایان ما برای همیشه از میدان به در رود). «شاید اگر ساحران همان پیروزمندان بوده‌اند ما (هم) از آنان پیروی کنیم‌!»

روى اندیشه و خِرَد آنها افکنده، این شده است: در قیامت که پرده ها کنار مى رود، متوجّه خطاى بزرگ خود بشوند، و از اعمال خود بیزارى جویند و به کلى انکار کنند

قوم طوع ط صوب عند صلى لقى جمع م غلب قلب غنى قرآن نبء اجر تلک عبد نحن قتل رود شدد

جعل رحم نظر سنه جبل اوى قسر بئس عرض غرب بل قسور الله رئف زين انس نکر قوم رود کم ائى ذکر خلق الذين سود اله ربب وله شرب ثم عن ما ايى کذب توراة دبب سخر لا

خدا يا دين يا نبوت است. كفران بيشتر در انكار نعمت و كفر در انكار دين به كار رود و كفور (به ضم كاف) در هر دو. در مجمع فرموده: كفر در شريعت عبارت است از انكار

«اَلْاِناءُ بِما فيهِ مِنَ الشَّرابِ» و در ظرف تنها و شراب تنها نيز به كار رود طبرسى نيز ذيل آيه [صافات:45]. ظرف توأم با شراب گفته و از اخفش نقل كرده: مراد

حلال نيست . هن جمل ها ف سرح کن ب متع ان عرف او کون يا مسک حين کم ايى عدد لا رود نبو الله علو حمل ثقل حلل اله ل حسن روح الى بلد زين لم وله فى من نا مرر دنو

آیات شامل این کلمه وعد (۱۵۱ بار) راغب گويد: وعد در وعده خير وشر هر دو بكار رود گويند: «وَعَدْتُهُ بِنَفْعٍ وَ ضَرٍ»... ولى وعيد فقط در وعده شر گفته مى‏شود

(۳۵۷۶ بار) نشر در اصل به معنى گستردن و گسترده شدن است لازم و متعدى به كار رود «نَشَرَ الثَّوْبَ وَ الْكِتابَ نَشْراً: بَسَطَهُ» لازم و متعدى بودن آن در

نشر (۲۱ بار) نشر در اصل به معنى گستردن و گسترده شدن است لازم و متعدى به كار رود «نَشَرَ الثَّوْبَ وَ الْكِتابَ نَشْراً: بَسَطَهُ» لازم و متعدى بودن آن در

و پايين آمدن قهرى است مثل هبوط و افتادن سنگ و نيز گويد چون در انسان بكار رود بر سبيل استخفاف و سبك شمردن باشد. ولى حق آن است كه بگويم هبوط اعم از قهرى

الذين يوم جبل هن اتى سلم امر انتم فى زکو الذى صلح توب ضلل مسک نفق حبل ذا نفس رود قد دخل کان نن عن صلو عصم لم قلل قوم اوى نصر موت فعل امن اجر هو خلص غشو کون

آن است. راغب گفته: كسب در آنچه شخص براى خود يا براى ديگرى مى‏كند، به كار رود لذا گاهى به دو مفعول متعدى شود مثل «كَسَبْتُ فُلاناً كَذا» ولى اكتساب در آن

حلى جزى رحم قدد سوء بين ذلک ليل نجو ضرب کذب جدد کون اول صدق سبل ذوق حتى سبق رود يحيى لا احد جبل بشر اهل شرب رئى

«اَلْاِناءُ بِما فيهِ مِنَ الشَّرابِ» و در ظرف تنها و شراب تنها نيز به كار رود طبرسى نيز ذيل آيه [صافات:45]. ظرف توأم با شراب گفته و از اخفش نقل كرده: مراد

عهد امد ارض توب اتى امن حبب هو حکم لکن رسل ام عجل عند بتل شهد خرق قسو الذين رود ذنب قلب قوم صير غفر رئى متع جهد ثوى سجد ملک حلل قعد وله بل حقق مرح ب اهل کثر

آن است. راغب گفته: كسب در آنچه شخص براى خود يا براى ديگرى مى‏كند، به كار رود لذا گاهى به دو مفعول متعدى شود مثل «كَسَبْتُ فُلاناً كَذا» ولى اكتساب در آن

را در آن صندوق گذارد و درش را بست و آنرا در رود نيل انداخت و فرعون قصرهائى براى تنزّه و تفريح خود در كنار رود نيل ساخته بود و در يكى از آنها نشسته بود بازنش

را در آن صندوق گذارد و درش را بست و آنرا در رود نيل انداخت و فرعون قصرهائى براى تنزّه و تفريح خود در كنار رود نيل ساخته بود و در يكى از آنها نشسته بود بازنش

«عليه‏السلام» در باره خوارج فرمود: «مَصارِعُهُمْ دوُنَ النُّطْفَةِ» خطبه 59 كه مرادش رود نهروان است يعنى قتلگاه آنها در كنار آن نهر است. اين لفظ در قرآن مجيد دوازده

من ه نا ما ها ان على ب لا هم قول عشو اصل الله نفس ربب ک اله وله انن کم روح رود ف يوم کذب اشر فى عمل ارض الذين شهر درى مع سمو شىء وقى دعو اهل کون وجه رسل

آن است. راغب گفته: كسب در آنچه شخص براى خود يا براى ديگرى مى‏كند، به كار رود لذا گاهى به دو مفعول متعدى شود مثل «كَسَبْتُ فُلاناً كَذا» ولى اكتساب در آن

تقریباً همه به یک چیز بر مى گردد. لين‌ (۵ بار) نرمى. راغب گويد: در اجسام بكار رود و در خُلق و معانى به طور استعاره. [آل عمران:159]. در اثر رحمت خدا به آنها

گفته‏اند آشكار و پيش چشم بودن آن است. [ملك:30]. بگو اگر آبتان در زمين فرو رود كه آبى آشكار و جارى يا آب سهل الجريان براى شما مى‏آورد. ممكن است ميم در «معين»

اله ه غفر اجر حلل کتب نا نفخ او لم بئس ملک ورى عرف دنو قرى خشع غفل مول نکح رود عذب فحش منع نسو نصف قبل عمران لعن لبس ظنن قلل طول طعم عرض عمر بعد جمع يمن

[زخرف:83]. در اين آيه كارهاى عادى و خلاف آنها چون خارج از مقصد صحيح خدايى است و رود به باطل و بازى قلمداد شده‏است. * [اعراف:51]. لعب شمردن دين سبك شمردن و جدى

آیات شامل این کلمه وعد (۱۵۱ بار) راغب گويد: وعد در وعده خير وشر هر دو بكار رود گويند: «وَعَدْتُهُ بِنَفْعٍ وَ ضَرٍ»... ولى وعيد فقط در وعده شر گفته مى‏شود

زَيْدٌ - خَرَجَ عَمْرٌو» راغب گويد: قول و قيل يكى است قول بر وجوهى به كار رود اظهر آنها كلمه يا كلمات مركب از حروف است كه به وسيله تكلم ظاهر شود مفرد باشد

كه به او مى‏شود. در قاموس تصريح كرده كه در ميل مذموم و ممدوح هر دو به كار رود. اما در قرآن مجيد بيشتر در خواهشهاى مذموم به كار رفته و گاهى در غير آن، مثل

تبع شرک کذب رحم فعل حقق ايى قبل عن هلک ضرر حسن سمع نزل قرء جعل عمى وحد ذلک رود سلم يا نور انس اهل هل ها موسى عبد هدى ملک حمد ام رجل شفع جهر خلق عسى هن بين

به دروغ [به عنوان شریکان خدا به خدا] نسبت می دادند [گم شده] از دستشان می رود. اينان به خويشتن زيان رسانيدند و آنچه را كه به دروغ خدا مى‌خواندند از دست

لم نفع نصب حتى کيل رسل بخل هو قبض کبر احزاب فرغ يوم نظر جهر جنب سبل يا کيف رود ربب ذرو عمل رحم کفر ن الا قنت الذى صدد وذر ودد سوى اهل کن دون بحر جرى زلم

س لم شىء رئى احد حقق ن بعد وجد هن کيد على ارض قلب اتى کثر موت قرى ليس فسق رود کفر اننى دبب طوع هو اذا عرب طمع بصر ذکر فرى سحب وقع کلل نصر ظهر حفظ اخر دور

مخصوصى بلند كردند. من هم الله اله وله ف عند خير دنو ل کم ک اخر ها حسن ه کفر رود على کبر ربب اتى کون فى ب ثوب ما علم قوم صلح لا رئى امن غشى وضع سندس خضر ضرب

اوى دعو قدر وذر ائى على ذوق شىء مع اله ما وله الله بشر عجم ها کلل وسم نا رود ذا ايى جزى علم رسل ف لا هذا عذب بدو ربب وحد س هم خفى احد ل اذ الم عرب قول

است مثل راكب و ركبان و فارس و فرسان ولى راغب گفته مفرد و جمع هر دو به كار رود در قرآن مجيد جمع به كار رفته است. [ مائده:82]، [توبه:31]. قسّيس و حبر علماى

بدكارى در دنيا و آخرت بر شخص وارد مى‏شود. محققين گويند: چون غضب در خدا به كار رود مراد از آن فقط انتقام است. در كافى ج 1 ص 110 باب «الارادة انّها من صفات الفعل

انقياد است، طاعت نيز بدان معنى مى‏باشد ليكن بيشتر در فرمانبردارى و اطاعت بكار رود [آل عمران:83].آن كه در آسمانها و زمين است با رغبت يا كراهت به خدا تسليم است

«اِذا دَرَجَ اِلى الْاُنْثى نَشَرَهُ مِنْ طَيِّهَ» يعنى چون به سوى مادّه خويش رود دم خويش را پس از بستن باز مى‏كند. [اعراف:182] استدراج آن است كه شخص بتدريج

بنى‌اسرائيل از رود نيل، در چند سوره قرآن بيان شده است. «1» خداوند با شكافتن آب، به وسيله زدن عصاى حضرت موسى عليه السلام، آنان را از رود درياگونه‌ى نيل

نزاع و اختلاف مکنید، که سست و بد دل می شوید، و قدرت و شوکتتان از میان می رود؛ و شکیبایی ورزید؛ زیرا خدا با شکیبایان است. از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و

نهان دارد و هر كه آن را آشكار كند، و آن كه به شب پنهان باشد و در روز راه رود [براى او] يكسان است: كسى از شما سخن [خود] را نهان كند و كسى كه آن را فاش گرداند،

مورد احتمال خطر و كلمه «حزن» در مورد نگرانى قطعى بكار مى‌رود. «1» مراد از دريا در اين آيه، رود عظيم نيل در كشور مصر است كه به جهت بزرگى و عظمت، دريا خوانده

زَيْدٌ - خَرَجَ عَمْرٌو» راغب گويد: قول و قيل يكى است قول بر وجوهى به كار رود اظهر آنها كلمه يا كلمات مركب از حروف است كه به وسيله تكلم ظاهر شود مفرد باشد

الم لم رحم ذو جند کون بصر رمم جوب يا احزاب حدث دسو عزز على درى جعل شعرى خزى رود ا حبب خيب عبد خلق

حتى شرى او زين متع زور اصل الى فخر ضلل رجل امل کون اکل ولد سرر قبر غدو انس رود رئى سمع ک اتى اذا ترک سلم انت خشى بيع هذه نجو شىء لعل وزر على لدن ب سعى سبل

*** علوّ: به معنى ارتفاع است مثل عتوّ و در معنى تكبّر و طغيان نيز به كار رود مثل «وَلَتَعْلُنَّ عُلُوّاً كَبيراً» كه گذشت. *** تعالى: [اعراف:190]. تعالى

لَيْسَ بِالدُّخُولِ» راغب مى‏گويد: ورود در اصل قصد آب است سپس در غير آن بكار رود. در اقرب و مصباح گفته:«وَرَدَ الْبَعيرُ وَ غَيْرُهُ الْماءَ وُروُداً» يعنى

غير از اين دو بجويند از حد خويش تجاوز كرده‌اند. پس هر کس که از این فراتر رود، اینانند که تجاوزکارند پس هر كه افزون از اين [كه ياد كرديم‌] بجويد، اينان

قبل طوع يوم ا عمل رئى دين وجه خير يا ى کتب لما دبر اخر شىء س غيب شهد رحم رود خوف هن بئس الذى قلب جىء يمن فضل بغى بصر قد حتى کى وفى بضع رذل کلل غير ايى

در خدا صفت مدح و از سماء حسنى است . على هذا كلمه جبّار اگر در انسان به كار رود معنايش ظالم و تحميل كننده اراده خود بر ديگرى بنا حق: مى‏باشد ولى جبّار در

سوئی می‌رود؛ در اینجا مراد کسی است که برای تاکتیک جنگی از قبیل جنگ و گریز یا به دام انداختن دشمن و غیره از برابر دشمن بگریزد و این سو و آن سو رود و یا این

نیکو انجام دهد، در حالی که مؤمن باشد، نه از ظلم و ستمی می‌ترسد (که بر او رود، و مثلاً بر گناهانش افزوده شود) و نه از کم و کاستی می‌هراسد (که گریبانگیر

آنان که بدبخت شدند در آتش ایشان را است در آن آه و ناله (آهی که برآید و فرو رود) As for those who are miserable, they will be in the Fire. They will have

جرى عن فسد ارض نن نفس رحم او حسن اذ جزى هو هدى ثم رسل تحت اخو ن ظلم علم انس رود ذکر شىء بشر س يا خوف غير عذب فضل ا کلل عند لما رضو صدق حکم لوط امر فعل ابو

گفته:عاقبة مجرداز اضافه مخصوص ثواب و در صورت مضاف بودن گاهى درعذاب به كار رود. استعمالات قرآن مؤيد اوست. عقاب، عقوبت، معاقبه مخصوص به عذاب‏اند [بقره:196]

است مثل راكب و ركبان و فارس و فرسان ولى راغب گفته مفرد و جمع هر دو به كار رود در قرآن مجيد جمع به كار رفته است. [ مائده:82]، [توبه:31]. قسّيس و حبر علماى

خدوند و دوبار درباره بشر. [نساء:6]. [نساء:135]. و آن چون درباره خداوند به كار رود مقصود مطلق بى نيازى است و چون وصف بشر آيد بى نيازى و كفايت بالنسبة است. اينك

کذب اذا بين لما هى بعث جىء نن ثمود هدى اوى موسى مول امر جعل ارض ذکر هو نحن رود اذ سکن اتى ائى بصر دمر لن ذنب خرج وعد طغى تلک يوم أما طغو وحد مع سرف تبع اخر

ساق ندارد مثل بوته حنظل و خيار ولى در عرف در كدوى گرد مانند خربوزه به كار رود طبرسى فرمايد: آن كدو است و به قولى هر گياه بى ساق. آيه در باره يونس «عليه

كه شهد به كارد آن را. خداوند پيوسته به بندگان نيرو مى‏دهد هر كه در راه بد رود و هر كه درراه خوب. پس علت اضلال در خود گمراهان است كه عبارت باشد از فسق، ظلم

ذهب اخذ الا کبر کيد مرء نظر هما زين وله صحب عن نور فتن کفر دئب عاد حقق عدو رود ضلل قتل قارون هل خطء ودى خوف ظنن عبد وتد ولى يوم غرق

ايمان و عمل ثابت بماند و گرنه منظور آن نيست كه اگر از ايمان و عمل هم بيرون رود باز خدا از او راضى است. عبيداللّه بن جحش شوهر امّ جبيبه كه از مهاجرين به حبشه

[زخرف:83]. در اين آيه كارهاى عادى و خلاف آنها چون خارج از مقصد صحيح خدايى است و رود به باطل و بازى قلمداد شده‏است. * [اعراف:51]. لعب شمردن دين سبك شمردن و جدى

با نوح در كشتيشان نشانديم، بدانيد كه او بنده‌اى سپاسگزار بود. [ای‌] زاد و رود کسانی که همراه نوح سوار [بر کشتی‌] کردیم، همانا او بنده‌ای سپاسگزار بود اى

نصر نفق اتى امر بين برء اذا صدق صلو نفس شهد عظم حبب مرر لعن وجد هما اذ قرء رود اخذ قد هدى قلب خبر هبط ولى رئى فسق جزى عزز نصح اون زکو غوى عفو نسک ليس

در اقرب گفته: ظنّ اعتقاد راجح است با احتمال نقيض و در علم و شك نيز به كار رود. طبرسى فرموده: ظّن به عقيده ابى هاشم از جنس اعتقاد است و به نظر قاضى و ابى

را در آن صندوق گذارد و درش را بست و آنرا در رود نيل انداخت و فرعون قصرهائى براى تنزّه و تفريح خود در كنار رود نيل ساخته بود و در يكى از آنها نشسته بود بازنش

مى‌افتادند. اینان کسانی هستند از پیامبران، از زاد و رود آدم و از کسانی که همراه نوح در کشتی سوار کردیم و از زاد و رود ابراهیم و اسرائیل [ یعقوب‌] و از کسانی که هدایت

لوازم آن مى‏باشد. نسخ چنانكه گفته شد در نسخه بردارى و اثبات مثل نيز بكار رود گويى نسخه برداشتن نوعى ازاله است نسبت به نسخه اول و نقل آن است به جاى ديگر

بيشترينشان نافرمانان. و به راستی نوح و ابراهیم را به رسالت فرستادیم، و در زاد و رود آن دو، پیامبری و کتاب آسمانی قرار دادیم، آنگاه بعضی از آنان رهیافته و بسیاری

ابراهیم نشان دادیم، تا از زمره‌ی باورمندان راستین شود (و بر راستای خداشناسی رود). و بدین‌سان، ملکوت و حقیقت آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم (در حد توانش‌) می‌نمایانیم

خدايى كه به او ايمان آورده‌ايد بترسيد. و اگر از دست شما زنی به سوی کافران رود، و سپس با آنان تلافی کردید و غنیمت گرفتید، آنگاه به کسانی که همسرانشان [به

راغب گويد سوى (به ضمّ و كسر) و سواء به معنى وسط است... و ان وصف و ظرف به كار رود، اصلش مصدر است. سوّى: آن است كه از افراط و تفريط در اندازه و كيفيّت، به دور

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

آشكار است. بگو: به من خبر دهيد اگر آب (چشمه‌ها و چاههاى) شما در زمين فرو رود، كيست آن كه آب روان و گوارا براى شما بياورد. زمين متشكّل از بخش‌هاى نفوذپذير

سلم حبب شرب امن سفه لقى احد قوى الا دور موت شىء لذذ بين کيف بسط قنت مول أما رود انا

بعضى خواستن [صافات:27]. سؤال ممكن است در خواستن فطرت و احتياج واقعى به كار رود مثل [ابراهيم:34]. پيداست كه بشر اين همه نعمتها را از خدا نخواسته است بلكه

لوازم آن مى‏باشد. نسخ چنانكه گفته شد در نسخه بردارى و اثبات مثل نيز بكار رود گويى نسخه برداشتن نوعى ازاله است نسبت به نسخه اول و نقل آن است به جاى ديگر

و قابليت‌ انسان‌ ‌را‌ باو عنايت‌ فرمود ‌که‌ ميتواند ‌از‌ ملك‌ ‌هم‌ بالاتر رود و لكن‌ شرط سوم‌ ‌در‌ اغلب‌ مفقود ‌شده‌ ‌که‌ ‌خود‌ ‌را‌ ‌از‌ قابليت‌ انداخته‌

بازارها راه می رود؟ چرا فرشته ای به سوی او نازل نشده که همراه او بیم دهنده باشد؟ گفتند: چيست اين پيامبر را كه غذا مى‌خورد و در بازارها راه مى‌رود؟ چرا فرشته‌اى

function. و هنگامی که (در سفر دریا) موجی همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بالا رود و بالای سرشان قرار گیرد)، خدا را با اخلاص می‌خوانند؛ امّا وقتی آنها را به

چشمه سوزن در آید (یعنی داخل شدنشان به بهشت بدان ماند که شتر به چشمه سوزن رود و این در عادت محال باشد). و این گونه گنهکاران (متکبّر) را مجازات سخت خواهیم

را در آن صندوق گذارد و درش را بست و آنرا در رود نيل انداخت و فرعون قصرهائى براى تنزّه و تفريح خود در كنار رود نيل ساخته بود و در يكى از آنها نشسته بود بازنش

سيبويه گفته: براى آنكه كسى كه چنين رود جاى پاى خود را نبيند و نداند پاى به كجا مى‌گذارد و به نادانى و كوركورانه رود، و البته ايمن نباشد از مخاطره. «1»

‌بر‌ ‌آنها‌ مسلط شود و حضرت‌ ‌از‌ ميانه‌ ‌آنها‌ بيرون‌ رود و بفرمايد (شاهت‌ الوجوه‌) و ‌در‌ غار ثور رود و عنكبوت‌ درب‌ غار ‌را‌ بتند و كبوتر فوري‌ جوجه‌ بگذارد

‌تا‌ حين‌ ولادت‌ مخفي‌ ‌بود‌ ‌در‌ ميان‌ تنور آتش‌ مصون‌ و محفوظ ‌بود‌ ‌در‌ رود نيل‌ انداخته‌ شد و بدست‌ فرعون‌ آمد و ‌در‌ دامن‌ ‌او‌ نشست‌ و محبت‌ ‌او‌ ‌را‌

مورد امت هايى كه به سويشان پيامبر مى فرستاد دود كجروى هر امتى به چشم خودش مى رود تمدن بشرى توانائى تسلط بر نظام كون و نواميس طبيعت را ندارد. چكيده سخن در سنت

كند نفس او به اينكه وارد آن شود (كنايه از اينكه هر كس گرد شبهات و بدعتها رود نفس او مايل شود آن را مرتكب شود) آگاه باشيد براى هر پادشاهى قرقگاهى است، و

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ «13»

کلل علم اذا موه ا غرر بعد قوم زين انس بنو ذکر نن نحن کفر بين قدر عند لم عمل رود خلق نزل نسو قد حقق رزق لعب مثل هذه سلم لهو نفس جعل اول ن يا خزى ذلکم بلو حسن

مورد امت هايى كه به سويشان پيامبر مى فرستاد دود كجروى هر امتى به چشم خودش مى رود تمدن بشرى توانائى تسلط بر نظام كون و نواميس طبيعت را ندارد. چكيده سخن در سنت

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ «13»

زير آب‌ رود و تمام‌ اهلش‌ هلاك‌ شوند ‌که‌ ‌از‌ زمين‌ آب‌ بجوشد و ‌از‌ آسمان‌ ببارد و اعجب‌ ‌از‌ همه‌ اينكه‌ يك‌ مرتبه‌ جلد 14 - صفحه 65 آب‌ فرو رود و زمين‌

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

ءایة أُخرى) «جناح» در معانى «دست»، «بازو»، «زیر بغل» و «پهلو» به کار مى رود (قاموس). فعل «تخرج» قرینه است براین که مراد از «جناح» در آیه «زیر بغل» است،

مِمَّا أَوْحى‌ إِلَيْكَ» 3- در زشتى شرك، همين بس كه اگر پيامبر نيز در پى آن رود، نابود مى‌شود. لا تَجْعَلْ‌ ... فَتُلْقى‌ فِي جَهَنَّمَ‌ 4- غير از مكتب وحى

را در آن صندوق گذارد و درش را بست و آنرا در رود نيل انداخت و فرعون قصرهائى براى تنزّه و تفريح خود در كنار رود نيل ساخته بود و در يكى از آنها نشسته بود بازنش

كند در حالى كه مؤمن باشد آنها داخل بهشت مى‌شوند و ذره‌اى به آنها ستم نمى‌رود و كسانى كه كارهاى شايسته كنند -چه مرد باشند يا آن- در حالى كه مؤمن باشند،

ارزانی داشتی سپاس بگزارم، و کارهای شایسته‌ای کنم که آن را بپسندی، و زاد و رود مرا نیز به صلاح‌آور، من به درگاه تو توبه کرده‌ام و من از مسلمانانم‌ و آدمى

‌با‌ آتش‌ بازي‌ ميكرد سپس‌ بوحي‌ الهي‌ ‌او‌ ‌را‌ ‌در‌ صندوق‌ گذاشت‌ و ‌در‌ رود نيل‌ انداخت‌ و آل‌ فرعون‌ ‌او‌ ‌را‌ التقاط كردند ‌تا‌ اينكه‌ ‌در‌ دامن‌ فرعون‌

شد آنحضرت سامرى را نفى بلد فرمود و مقرر شد كه او از ميان بنى اسرائيل بيرون رود و با كسى معاشرت نكند و نگذارد دست كسى ببدن او برسد چون هر كس دستش ببدن او

السماء) استفهام در «ءأنتم» تقریرى است و براى اعتراف گرفتن از مخاطب به کار مى رود. «السماء» ممکن است اشاره به آسمان مشهود باشد و نیز ممکن است اسم جنس بوده و

برهاند- اينها مرزهاى خداست، از آنها فراتر مرويد و هر كه از مرزهاى خدا فراتر رود چنين كسان ستمكارند. طلاق دو بار است (آن طلاقی که حق مراجعت در آن محفوظ است

خدا باشد، وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ‌: و فراگيرد به او گناهان او، كه فرو رود در معصيت الهى و رجوع نكند به ايمان و توبه، تا بميرد؛ فَأُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ:

اصل به معناى عذاب و هلاکت است (لسان العرب) و در مقام تهدید و وعید به کار مى رود. ۲ - دوزخ، جایگاه تکذیب گران دین (ویل یومئذ للمکذّبین) «ویل»، به وادى خاصى

وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌ جلد 3 صفحه

مى‌شد و هلاك آنها نزديك شد، حكم الهى صادر شد كه موسى با قوم خود از مصر بيرون رود: كما قال جل ذكره: وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌: و وحى فرموديم به سوى موسى، أَنْ

آب طلبند تا طعام فرو رود. بعد از مدتى مديد ايشان را از چشمه آنيه دهند. چون نزديك دهن برند، روى‌هاى ايشان همه بسوزد و چون به شكم رود، تمام امعاء و احشاى

عليهم السلام به آياتى از قرآن مجيد براى اثبات اينكه دخترزادهاولاد بشمار مى رود. رواياتى در ذيل (( .... فقد و كلنا بها قوما ليسوا بها كافرين )) . تفسیر آیات

مى‌تواند همان راهى را كه بقيه موجودات مى‌روند، بپيمايد يا آنكه به راهى خلاف آن رود. شايد آيه به نوعى انتقاد از انسان باشد كه تو على رغم توجّه بيشتر خداوند و

هر ماهى از ماههاى قمرى در هر يكشبانه روز يك منزل را سير نمايد و رو بكمال رود تا منزل چهاردهم و از آنجا رو بضعف برود تا منزل بيست و هشتم اگر ماه سى روز

‌بر‌ ‌اينکه‌ حال‌ ‌که‌ ‌با‌ حال‌ خوف‌ و انابه‌ ‌در‌ پيشگاه‌ الهي‌ ‌از‌ دنيا رود ‌که‌ تعبير بموافات‌ ميكنند ‌که‌ بقاء ايمان‌ ‌باشد‌ ‌تا‌ حين‌ رحلت‌ ‌که‌ ‌اگر‌

شوند. و به آنها بگوى كه آب ميانشان تقسيم شده. نوبت هر كه باشد او به سر آب مى‌رود. و به آنان خبر بده که آب در میان آنان تقسیم شده است، هر یک به حصه‌ای از آب

ما از تشنگى هلاك شديم. فرعون گفت: سحر موسى است. گفتند: چگونه سحر باشد، از رود نيل سبطى آب بردارد و قبطى خون؟ چون كار سخت شد، زنان قبطى از سبطى طلب آب نموده،

[بدانید که‌] خداوند شنوای داناست‌ آنگاه كه شما به كناره نزديكتر- كناره خشك رود كه به مدينه نزديكتر است- بوديد و آنها- ابو جهل و سپاه او- به كناره دورتر-

شرابى روان (ناب و خالص) (و کأس من معین) «معین» به معناى جارى است. احتمال مى رود توصیف شراب به روان بودن، براى بیان ناب و خالص بودن آن باشد. بهشت: آبریزهاى

سرشار از نعمت است. (فى جنّ-ت النعیم) واژه «نعیم»، در نعمت بسیار به کار مى رود (مفردات راغب). بهشت: نعمتهاى بهشت ۳; ویژگیهاى بهشت ۳ بهشتیان :۱، ۲ پیشگامان:

خواهد آمد. طنطاوى و مراغى در تفسير خود راجع به آيه :19 سوره رحمن، محلّ التفاء رود نيل و مديترانه را مثل زده و گويند: نه آب تلخ و شور دريا آب شيرين را شور مى‏كند

كه شهد به كارد آن را. خداوند پيوسته به بندگان نيرو مى‏دهد هر كه در راه بد رود و هر كه درراه خوب. پس علت اضلال در خود گمراهان است كه عبارت باشد از فسق، ظلم

‌از‌ ضرورت‌ و لزوم‌ ‌از‌ مباحات‌ و درجه ادني‌ آنكه‌ ‌با‌ ايمان‌ ‌از‌ دنيا رود ‌که‌ ايمانش‌ خالص‌ ‌باشد‌ و ‌لو‌ آلوده‌ بمعاصي‌ ‌شده‌ ‌باشد‌ ‌که‌ بالاخره‌

آنها ستم نمى‌رود [ياد كن‌] روزى را كه هر كس مى‌آيد [و] از خود دفاع مى‌كند، و هر كس به آنچه كرده، بى كم و كاست پاداش مى‌يابد و بر آنان ستم نمى‌رود. (یاد کن

‌شده‌ خوراك‌ ‌او‌ بوده‌ و قدرت‌ ‌بر‌ نگاهداري‌ ‌خود‌ يك‌ نفس‌ ندارد ‌اگر‌ فرو رود ‌بر‌ نگردد و ‌اگر‌ جلد 15 - صفحه 110 بيرون‌ آيد فرو نرود كارش‌ تمام‌ ‌است‌

و سلطنت مصر در خاندان من نبوده و فعلا از آن من نيست و اين نهرهاى منشعب از رود نيل در اطراف و جوانب قصر و عمارات من گردش نميكند آيا نمى‌بينيد و نميدانيد

الهى، در اختیار آنان قرار داده است. (لمّا یقض) حرف «لمّا» در موردى به کار مى رود که انتظار وقوع کارى بوده; ولى تا کنون انجام نگرفته باشد. قابل انتظار بودن

كردارشان رسيدند چون ذنوب دلو بزرگى است كه پر از آب باشد و در وقت قسمت آب بكار رود پس نبايد تعجيل داشته باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت

تنبيه: آيه شريفه نهى از تكبر و تجبر و تهكم است نسبت به متبختر، كه در زمين راه رود به حالت بطر به اينكه سرش را بلند و گردنش را بكشد و پاهايش را بزمين زند به

انبوهي‌ و حضرت‌ موسي‌ قوم‌ ‌خود‌ ‌را‌ شبانه‌ ‌از‌ مصر برداشت‌ و رفتند ‌تا‌ كنار رود نيل‌ رسيدند و فرعون‌ ‌با‌ لشكر ‌خود‌ ‌در‌ تعقيب‌ ‌آنها‌ آمدند چنانچه‌ ميفرمايد:

وارد دريا ميشود تا مدتى محسوس است خصوصا در رود نيل و دجله كه گفته‌اند تا فرسخها باين حال باقى است حتى در رود هر از كه وارد درياى مازندران ميشود احساس شده

می‌روند. هر کاری هم ثابت و ماندگار می‌ماند (و هیچ چیز در جهان از میان نمی‌رود، و انسان جزا و سزای کردار بد و نیک خود را می‌بیند). و تکذیب نمودند و هوس‌های

معارضه او خواسته. از صاحب قبر جواب آمد كه: در آنجها بپرسيد وقتى موسى به خواب رود، عصا با اژدها مى‌شود يا نه، اگر چنين باشد، بدانيد كه سحر نيست، زيرا سحر ساحر

مشخص مى‌شود، مثلًا: اگر هر يك از شب يا روز طولانى شود، اگر آب‌ها به زمين فرو رود، اگر كشت‌ها همه خار شود، اگر آب‌ها تلخ شود و ... چه كسى مى‌تواند آن را به

زیبا در عرصه قیامت (وجوه یومئذ ناضرة) «نضرة»در معانى زیبایى و نعمت به کار مى رود (قاموس المحیط). «ناضرة» (مؤنث «ناضر») به معناى زیبا و برخوردار از نعمت است

نميتوانيد بر خلاف اراده او گمراه كنيد كسيرا مگر آنرا كه مقدّر شده بجهنّم رود يا نميتوانيد براى آنچه عبادت ميكنيد بفتنه و گمراهى بيندازيد كسيرا مگر آنرا

خواهد آمد. طنطاوى و مراغى در تفسير خود راجع به آيه :19 سوره رحمن، محلّ التفاء رود نيل و مديترانه را مثل زده و گويند: نه آب تلخ و شور دريا آب شيرين را شور مى‏كند

حيات‌ حيواني‌ ‌است‌ و بدن‌ ‌از‌ كار ميافتد و ‌اينکه‌ بخار ‌از‌ ‌بين‌ مي‌ رود و قابل‌ فيض‌ نيست‌ و روحي‌ ‌که‌ قابض‌ الارواح‌ قبض‌ مي‌كند همان‌ روح‌ ملكوتي‌

طولانى كند. كلمه‌ى‌ «نَأى‌» به معناى دور شدن است؛ و هرگاه با واژه «جانب» بكار رود، كنايه از تكبّر و غرور است. «نَأى‌ بِجانِبِهِ» يعنى به خاطر نعمت و رفاه مغرور

مؤمنان (فلو أنّ لنا کرّة فنکون من المؤمنین) حرف «لو» براى «تمنّى» به کار مى رود و «کرّة» به معناى (یک بار بازگشتن) است. بنابراین «لو أنّ لنا کرّة»; یعنى،

هم هستند و صفت رحمت و مروّت و غلظت و خشونت هر يك بايد بجا و محلّ خود بكار رود و اگر خداوند فرض و مقدّر نفرموده بود براى آنها جلاء از وطن را مانند بنى قريظه

گفته اند: فراوانى نعمت در سرزمين مصر به باريدن باران نيست ، بلكه به طغيان رود نيل است ، چون باران در فراوان شدن نعمت در اين سرزمين اثرى ندارد، در جوابش

ندارد بدون‌ اجازه‌ شوهر ‌از‌ خانه‌ بيرون‌ رود ‌حتي‌ خانه‌ پدر و مادر، ‌که‌ ‌اگر‌ بدون‌ اجازه‌ ‌از‌ خانه‌ بيرون‌ رود ملائكه‌ آسمان‌ ‌او‌ ‌را‌ لعنت‌ ميكنند ‌تا‌

کران را سخنی توانی آموخت یا این کوران (باطن) و آن را که دانسته به گمراهی می‌رود هدایت توانی کرد؟ پس آیا تو می توانی [دعوتت را] به کران بشنوانی، یا کوران و

هر ماهى از ماههاى قمرى در هر يكشبانه روز يك منزل را سير نمايد و رو بكمال رود تا منزل چهاردهم و از آنجا رو بضعف برود تا منزل بيست و هشتم اگر ماه سى روز

یکدیگر گردد، و ابرهای تیره و تار کینه و کدورت از آسمان زندگی ایشان به دور رود، و مهر و محبّت فضای سینه‌ها را لبریز کند، و فرزندان از دامن عطوفت مادری بی‌بهره

اصل به معناى عذاب و هلاکت است (لسان العرب) و در مقام تهدید و وعید به کار مى رود. ۲ - دوزخ، جایگاه تکذیب گران دین (ویل یومئذ للمکذّبین) «ویل»، به وادى خاصى

اصل به معناى عذاب و هلاکت است (لسان العرب) و در مقام تهدید و وعید به کار مى رود. ۲ - دوزخ، جایگاه تکذیب گران دین (ویل یومئذ للمکذّبین) «ویل»، به وادى خاصى

سَلْسَبِيلًا: نام نهاده باشد به سلسبيل به جهت سلامت آن در حلق، يعنى آسان به گلو رود و زود گوارنده شود، يا منقاد بهشتيان باشد، به هر كجا خواهند روان شود. فَوَقاهُمُ

حقايق، نظر و فكر خود را. پس بدرستى كه تفكر، حيات قلب بينا است، چنانچه راه رود طالب نور در ظلمات به نور. (فرمايش تشبيه معقول به محسوس باشد، براى فهم مطلب)

إن کان من المقرّبین . فروح) «روح» در معانى راحت (آسایش) و رحمت به کار مى رود (القاموس المحیط). برداشت یاد شده بر پایه معناى اول است. گفتنى است که نکره

مركّب است از عقل و شهوت و براى آن قابل شده كه از ملائكه برتر شود و بالاتر رود تا آنكه بواسطه معرفت و طاعت به اعلى عليّين رسد يا از حيوان پست‌تر گردد و در

(و الکتب المبین) «إبانة» (مصدر «مبین») هم به صورت لازم و متعدى به کار مى رود. «مبین» در کاربرد لازم به معناى روشن و در کاربرد متعدى به معناى روشنگر است

اصل به معناى عذاب و هلاکت است (لسان العرب) و در مقام تهدید و وعید به کار مى رود. ۲ - دوزخ، جایگاه تکذیب گران دین (ویل یومئذ للمکذّبین) «ویل»، به وادى خاصى

مشخص مى‌شود، مثلًا: اگر هر يك از شب يا روز طولانى شود، اگر آب‌ها به زمين فرو رود، اگر كشت‌ها همه خار شود، اگر آب‌ها تلخ شود و ... چه كسى مى‌تواند آن را به

بهشتي‌ جبرئيل‌ آورد و مأمور شد ‌با‌ خديجه‌ تناول‌ فرمايد و ‌در‌ بستر ‌او‌ رود و ‌آن‌ شب‌ نطفه فاطمه‌ ‌در‌ صلب‌ پيغمبر قرار گرفت‌ و ‌در‌ رحم‌ خديجه‌ لذا

بدرخت سدرة المنتهى كه جبرئيل آنجا متوقّف شده بود چون نتوانسته بود بالاتر رود و پيغمبر با رفرف بهشتى بالا رفته بود و در مراجعت او را ملاقات فرمود و با او

حتمى و تخلف ناپذیر (و إنّ الدین لوقع) واژه «دین» در معانى بسیارى به کار مى رود که از جمله آنها «جزا» است. در آیه شریفه به مناسبت مورد، همین معنا اراده شده

در مصادیق مختلفى; همچون دوست، سرور، خدمت گزار، بنده، مالک و... به کار مى رود. ۲- سرنوشت انسان در قیامت، تنها در گرو عملکرد خود او است. (یوم لایغنى) ۳-

چنانكه در قاموس كتاب مقدس گفته: از شهرهاى معروف آسياى صغير بود قريب به دهنه رود كايستر تقريبا در 40 ميلى جنوب شرقى ازمير. در الميزان گفته: شهرى است خرابه

قوم‌ هود ‌که‌ بباد صرصر تمام‌ هلاك‌ شدند. وَ فِرعَون‌ُ و اتباعش‌ ‌که‌ ‌در‌ رود نيل‌ غرق‌ شدند. وَ إِخوان‌ُ لُوطٍ تعبير باخوان‌ اخوت‌ نسبي‌ داشتند ‌که‌ بامطار

«فرق» به معناى قطعه و «طود» به معناى كوه مى‌باشد. گويا در اثر شكافته شدن رود بزرگ نيل كه همچون درياست، آب در دو طرف خشكىِ ايجاد شده چنان روى هم انباشته

واژه «کذلک» (این چنین بود) در این موارد، براى تشبیه چیزى به خود آن به کار مى رود که گویاى مبالغه در بى مانند بودن است ; یعنى، براى آن، نظیرى جز خودش وجود ندارد

هستند، يا اين كه «رَسّ» شهرى است در «يمامه»، يا چاهى است در «انطاكيه» يا همان «رود ارس» است و يا غير آن، ولى در كتاب «عيون اخبار الرضا» مى‌خوانيم: امام رضا عليه

عليهم السلام به آياتى از قرآن مجيد براى اثبات اينكه دخترزادهاولاد بشمار مى رود. رواياتى در ذيل (( .... فقد و كلنا بها قوما ليسوا بها كافرين )) . تفسیر آیات

وارد دريا ميشود تا مدتى محسوس است خصوصا در رود نيل و دجله كه گفته‌اند تا فرسخها باين حال باقى است حتى در رود هر از كه وارد درياى مازندران ميشود احساس شده

به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته شدن او و... تفسیر آیات وَ قالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَيْنٍ

‌اينکه‌ ميگيرد بديگري‌ ميسپارد انسان‌ مالك‌ نفس‌ ‌خود‌ ‌هم‌ نيست‌ ‌اگر‌ فرو رود و برنگردد ‌ يا ‌ بعكس‌ انسان‌ مرده‌ ‌است‌ و ‌اينکه‌ ملكيت‌ جعليه‌ اعتباريه‌

هرگز بر ما پیشی گرفته نمی‌شود (و کسی بر ما چیره نمی‌گردد و از دست ما بدر نمی‌رود). ماییم که میان شما مرگ را مقدّر کرده‌ایم و ما هرگز (درماندگان و) پیشی‌گرفته‌شدگان

عظمت كتاب الهى است ، همچنان كه كلمه «تلك» كه براى اشاره به دور به كار مى رود بر همين مطلب دلالت مى كند. و معناى آيه اين است كه: بر خلاف آنچه كفار پنداشته

سوگند به خورشید و میان‌روزش. سوگند به ماه هنگامی که از پی‌اش می‌رود. سوگند به روز هنگامی که خورشید را نمایان کند. سوگند به شب هنگامی که چون پرده بر آن

تلاش شما مختلف است: كه سعى و تلاش شما بسى پراكنده است [و هر كس به راهى مى‌رود] كه همانا تلاش شما پراكنده است. (قسم به این آیات الهی) که سعی و کوشش شما مردم

که مددهای الهی شامل حال حق‌طلبان می‌گردد و عذاب الهی به سراغ دشمنان حق می‌رود، سنّت ثابت خدا است و بخشی از راستای) راه مستقیم پروردگار تو است. ما آیات (قرآنی

فرود آرد تا ايشان پا بر آن نهند و بعد از آنكه بر آن قرار گيرند باز بجاى خود رود پس ايشان بالاى آن تختها. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ إِذا وَقَعَتِ

دور و محروم اند. (أُولئک) اسم اشاره «اُولئک»، براى مشارالیه بعید به کار مى رود که در آیه شریفه، گویاى دورى کم فروشان از خداوند است. انسان: حشر اخروى انسان

در هر شب به نيك نامى و محبوبيّت در ميان مردم زندگانى كند و آمرزيده از دنيا رود و الحمد للّه رب العالمين. جلد 5 صفحه 98 وَ أَنَّه‌ُ خَلَق‌َ الزَّوجَين‌ِ الذَّكَرَ

مخفي‌ مي‌شود و امر مشتبه‌ مي‌شود مثل‌ كسي‌ ‌که‌ راه‌ ‌را‌ گم‌ كند و بيراهه‌ رود ‌اينکه‌ قابل‌ هدايت‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌اگر‌ راه‌ نمايي‌ ‌او‌ ‌را‌ متذكّر كند ‌بر‌

این آیه با آیات پیشین - که در رابطه با معاد و حیات اخروى بود - احتمال مى رود که کلمه «آیات»، اشاره به نشانه هاى امکان معاد و حقانیت آن داشته باشد. آیات خدا:

مى‏شود و تا 300 كيلومترى كم و بيش اطلاعى در دست هست و شايد تا 800 كيلومتر بالا رود. در اين منطقه هيچ ذير وحى قادر نيست از اشعه كيهانى و رگبار شهابها مصون بماند

شد آنحضرت سامرى را نفى بلد فرمود و مقرر شد كه او از ميان بنى اسرائيل بيرون رود و با كسى معاشرت نكند و نگذارد دست كسى ببدن او برسد چون هر كس دستش ببدن او

قومشان مبعوث شده‌اند، جز حضرت موسى كه در همان آغاز، مأمور شد به دربار فرعون رود و او را دعوت كند. آرى در جامعه‌اى كه تحتِ حكومت يك حاكم ظالم است، مبارزه با

الصدقین) برداشت یاد شده از به کار گرفتن «إن» - که در موارد تردید به کار مى رود - استفاده مى شود. صالح(ع): آثار بشر بودن صالح(ع) ۳; بشر بودن صالح(ع) ۲; درخواست

معلوم . و لاتمسّوها بسوء) با توجه به ارتباط آیه بالا با آیه پیش، احتمال مى رود که تقسیم آب، زمینه بداندیشى و نارضایتى را در میان ثمودیان، نسبت به ناقه پدید

بدرخت سدرة المنتهى كه جبرئيل آنجا متوقّف شده بود چون نتوانسته بود بالاتر رود و پيغمبر با رفرف بهشتى بالا رفته بود و در مراجعت او را ملاقات فرمود و با او

بدرخت سدرة المنتهى كه جبرئيل آنجا متوقّف شده بود چون نتوانسته بود بالاتر رود و پيغمبر با رفرف بهشتى بالا رفته بود و در مراجعت او را ملاقات فرمود و با او

بدرخت سدرة المنتهى كه جبرئيل آنجا متوقّف شده بود چون نتوانسته بود بالاتر رود و پيغمبر با رفرف بهشتى بالا رفته بود و در مراجعت او را ملاقات فرمود و با او

«حبیکة» و «حباک» (مفردهاى «حُبُک») در معانى استحکام، راه و زیبایى به کار مى رود. برداشت یاد شده براساس معناى اخیر است. ۲ - آسمان، داراى راه هاى متعدد و ویژه*

«پهناور شدن روز» (مفردات راغب) و «اندکى پس از بالا آمدن روز» (قاموس) به کار مى رود. ۲ - وقت چاشت و زمان پرتو افشانى خورشید، داراى عظمتى درخور سوگند خداوند (و

كردارشان رسيدند چون ذنوب دلو بزرگى است كه پر از آب باشد و در وقت قسمت آب بكار رود پس نبايد تعجيل داشته باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت

«فرق» به معناى قطعه و «طود» به معناى كوه مى‌باشد. گويا در اثر شكافته شدن رود بزرگ نيل كه همچون درياست، آب در دو طرف خشكىِ ايجاد شده چنان روى هم انباشته

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

بودند ‌بر‌ آمدند ‌که‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بقتل‌ رسانند و ‌آنها‌ فرار كردند و ‌از‌ رود نيل‌ بمعجزه موسي‌ گذشتند و اين‌ها آمدند بالتمام‌ و تماما هلاك‌ شدند بغرق‌

نمود مردى از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام زمانى كه حضرت مى‌خواست به سفرى رود، پس فرمود: اگر مصاحب مى‌خواهى، پس خداوند متعال كافى است براى تو. و اگر رفيق

بهشتي‌ جبرئيل‌ آورد و مأمور شد ‌با‌ خديجه‌ تناول‌ فرمايد و ‌در‌ بستر ‌او‌ رود و ‌آن‌ شب‌ نطفه فاطمه‌ ‌در‌ صلب‌ پيغمبر قرار گرفت‌ و ‌در‌ رحم‌ خديجه‌ لذا

پس او بی‌گمان از پیش و پس او مترصد است، جز آنکو پسندد از فرستاده‌ای که می‌رود پیش رویش و از پشت سرش نگهبانی‌ Except to a Messenger of His choosing. He then

مثل‌ اينكه‌ گويند دريا طغيان‌ نمود، وقتي‌ ‌که‌ آب‌ ‌آن‌ ‌از‌ اندازه‌ بيرون‌ رود چنانچه‌ ‌در‌ ‌آيه‌ شريفه‌ ‌است‌ إِنّا لَمّا طَغَي‌ الماءُ«2» و انسان‌ ‌را‌

اول‌ فروردين‌ و اول‌ مهر شب‌ و روز مساوي‌ ميشود و ‌هر‌ چه‌ رو بنقطه جنوب‌ رود شب‌ افزوده‌ ميشود ‌بر‌ روز و ‌هر‌ چه‌ رو بشمال‌ آيد روز افزوده‌ ميشود ‌که‌

كندن و در زير خاك كردن چيزى و در گور كردن و نام آبى و شايد آن نهر و آب همين رود ارس باشد كه بر حسب عهد نامه تركمن چاى سر حد ايران و روسيه شد و بلاد شمالى

مسرور شوند پس بادى بوزد و خشك كند آن را و زرد گردد پس خرد و خاك شود و بباد رود در آن كه رونقى بى‌دوام و مايه حسرت على الدّوام است و بنابراين كفّار بمعناى

خداوند به [حال‌] پرهيزگاران داناست. و آنچه از اعمال نیک انجام دهند (هدر نمی‌رود و بی‌پاداش نمی‌ماند و) از ثواب آن محروم نمی‌گردند، و خداوند آگاه از (حال و

بخواهد گوش فرا دهد، شهاب آماده‌ای را در کمین خود می‌یابد که به سوی او نشانه می‌رود. «و اینکه، به‌راستی (در آسمان) برای شنیدن، همواره در جایگاه‌هایی (به کمین)

دسته‌ای از شما راه او گیرد، و یا گروهی از شما از جاده‌ی سیرت و شریعت او بیرون رود، با آئین و کردار خویش بر ایشان حجّت و گواه باشد). و ما قبله‌ای را که بر آن

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ

در هر شب به نيك نامى و محبوبيّت در ميان مردم زندگانى كند و آمرزيده از دنيا رود و الحمد للّه رب العالمين. جلد 5 صفحه 98 وَ أَنَّه‌ُ خَلَق‌َ الزَّوجَين‌ِ الذَّكَرَ

آمدن در گفتگو است و گرنه خداوند فرزند ندارد و بايد جمله‌ى «لو كانوا» بكار رود. 2- هرگاه در سخنى احتمال نقص براى خداوند بود مناسب است او را تنزيه كنيم. إِنْ

عمده‌ خطر معاصي‌ دو چيز ‌است‌ يكي‌ آنكه‌ باعث‌ شود ‌که‌ بي‌ايمان‌ ‌از‌ دنيا رود و ديگر آنكه‌ خداوند عفو نفرمايد و مؤاخذه‌ كند مؤمن‌ بايد ‌بين‌ خوف‌ و رجا

تحت‌ مشيّت‌ الهي‌ ‌است‌ لذا ميفرمايد: وَ إِن‌ نَشَأ نُغرِقهُم‌ كشتي‌ زير آب‌ رود و تمام‌ اهلش‌ غرق‌ شوند ‌در‌ ميان‌ دريا كيست‌ فرياد رس‌ ‌آنها‌! فَلا صَرِيخ‌َ

فَإِنَّا داخِلُونَ‌ 2- بايد دشمن را بيرون كرد، نه آنكه صبر كرد تا خودش بيرون رود. «فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ» 3- راحت‌طلبى، ممنوع است بايد

گفته اند: «لا أُقسم» با همین ترکیب، کلمه قسم است و در سوگند مؤکّد، به کار مى رود، و برخى دیگر آن را براى نفى قسم دانسته و گفته اند: مراد این است که مدّعا بقدرى

هر ماهى از ماههاى قمرى در هر يكشبانه روز يك منزل را سير نمايد و رو بكمال رود تا منزل چهاردهم و از آنجا رو بضعف برود تا منزل بيست و هشتم اگر ماه سى روز

و يبشّرونه و يونسونه فى وحدته و يستغفرونه حتّى يبعث‌ «1». يعنى: هر كه راه رود به مسجد در حالتى كه طلب كند در او جماعت را، باشد براى او به هر قدمى هفتاد

حسابرسی سریع است. آن روز هر كس را همانند عملش جزا مى‌دهند و به كس ستمى نمى‌رود. و خدا زود به حسابها مى‌رسد. امروز هر کسی بر وفق کار و کردارش جزا یابد، امروز

جایگاه او دوزخ است و آن بد بازگشت گاهی است. آيا آن كس كه به راه خشنودى خدا مى‌رود، همانند كسى است كه موجب خشم او مى‌شود و مكان او جهنم، آن سرانجام بد است؟ آیا

‌اگر‌ ‌در‌ بعض‌ ‌آنها‌ ‌باشد‌ بواسطه عدم‌ ايمان‌ تمام‌ فاسد و ‌از‌ ‌بين‌ مي‌رود زيرا شرط صحّت‌ ‌آنها‌ ايمان‌ ‌است‌ و مشمول‌ آيه شريفه‌ مي‌شوند ‌که‌ مي‌فرمايد:

آن جا بود هر كجا فقرى نوا آن جا بود هر كجا مشكل جواب آن جا رود هر كجا پستى است آب آن جا رود پيش حقّ يك ناله از روى نياز به كه عمرى در سجود و در نماز زور

وارد دريا ميشود تا مدتى محسوس است خصوصا در رود نيل و دجله كه گفته‌اند تا فرسخها باين حال باقى است حتى در رود هر از كه وارد درياى مازندران ميشود احساس شده

وارد دريا ميشود تا مدتى محسوس است خصوصا در رود نيل و دجله كه گفته‌اند تا فرسخها باين حال باقى است حتى در رود هر از كه وارد درياى مازندران ميشود احساس شده

لابلاى عادات و رسوم و پندارها مخفى كند و غافلانه دنبال تأمين خواسته‌هاى نفسانى رود، محروميّت بزرگى خواهد داشت. «قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها» 5- طغيان و گناه، مقدّمه

گرداند، در آن روز) نور (ایمان و عبادت) آنها در پیش رو و سمت راست ایشان می‌رود (و راه بهشتشان می‌نماید) و در آن حال (به شوق و نشاط) گویند: پروردگارا، تو

کسانیند که تلاش و تکاپویشان (به سبب تباهی عقیده و باورشان) در زندگی دنیا هدر می‌رود (و بیسود می‌شود) و خود گمان می‌برند که به بهترین وجه کار نیک می‌کنند (و طاعت

‌اگر‌ ‌در‌ بعض‌ ‌آنها‌ ‌باشد‌ بواسطه عدم‌ ايمان‌ تمام‌ فاسد و ‌از‌ ‌بين‌ مي‌رود زيرا شرط صحّت‌ ‌آنها‌ ايمان‌ ‌است‌ و مشمول‌ آيه شريفه‌ مي‌شوند ‌که‌ مي‌فرمايد:

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ

مركّب است از عقل و شهوت و براى آن قابل شده كه از ملائكه برتر شود و بالاتر رود تا آنكه بواسطه معرفت و طاعت به اعلى عليّين رسد يا از حيوان پست‌تر گردد و در

در هر شب به نيك نامى و محبوبيّت در ميان مردم زندگانى كند و آمرزيده از دنيا رود و الحمد للّه رب العالمين. جلد 5 صفحه 98 وَ أَنَّه‌ُ هُوَ أَضحَك‌َ وَ أَبكي‌

در هر شب به نيك نامى و محبوبيّت در ميان مردم زندگانى كند و آمرزيده از دنيا رود و الحمد للّه رب العالمين. جلد 5 صفحه 98 وَ أَنَّه‌ُ هُوَ أَضحَك‌َ وَ أَبكي‌

«ردىّ» - و به معناى نفیس است. ۲- جمع «جواد» است که وقتى در توصیف اسب به کار رود به معناى سریع خواهد بود. گفتنى است که در آیه شریفه، هر یک از دو معنا مى تواند

و سلطنت مصر در خاندان من نبوده و فعلا از آن من نيست و اين نهرهاى منشعب از رود نيل در اطراف و جوانب قصر و عمارات من گردش نميكند آيا نمى‌بينيد و نميدانيد

«أنشر») به معناى احیا است (لسان العرب). حرف شرط «إذا» در مواردى به کار مى رود که وقوع کار، مسلّم گرفته شده است. ۲ - فرا رسیدن زمان پیدایش قیامت و محشور

ساده و همواريكه پاى در آن بلغزد و رونده از رفتار بماند براى نرمى آن يا فرو رود آب آن باغ در زمين بطوريكه نتوانى ديگر تهيّه و تدارك آنرا بنمائى و خداوند با

يكي‌ هواي‌ مجاور زمين‌ ‌است‌ ‌که‌ ميتوان‌ تنفس‌ كرد ‌که‌ ‌اگر‌ قدري‌ بالاتر رود هواي‌ بالا قابل‌ تنفس‌ نيست‌ ‌حتي‌ كساني‌ ‌که‌ بكره‌ ماه‌ رفتند هواي‌ مناسب‌

پیدایش فصول هم زمان با تغییر میل خورشید در طلوع و غروب صورت مى گیرد احتمال مى رود یاد کرد «مشرقین و مغربین»، اشاره به پیامدهاى مهم آن (پیدایش فصول) داشته باشد

خلقت استثنایى آن حضرت است که با توجّه به «انّ مثل ... »، این شبهه از بین مى رود. ۷ - پیامبر اکرم (ص) در معرض تردید* (فلا تکن من الممترین) پیامبر (ص) به لحاظ

‌که‌ باو عنايت‌ ‌شده‌ نمي‌كند استحقاق‌ بهشت‌ ‌را‌ ندارد و ‌هر‌ ‌که‌ بهشت‌ رود بتفضل‌ ‌است‌ ‌حتي‌ انبياء فقط قابليت‌ تفضل‌ ‌را‌ داشته‌ ‌باشد‌. جلد 12 - صفحه

قوم‌ هود ‌که‌ بباد صرصر تمام‌ هلاك‌ شدند. وَ فِرعَون‌ُ و اتباعش‌ ‌که‌ ‌در‌ رود نيل‌ غرق‌ شدند. وَ إِخوان‌ُ لُوطٍ تعبير باخوان‌ اخوت‌ نسبي‌ داشتند ‌که‌ بامطار

«فرق» به معناى قطعه و «طود» به معناى كوه مى‌باشد. گويا در اثر شكافته شدن رود بزرگ نيل كه همچون درياست، آب در دو طرف خشكىِ ايجاد شده چنان روى هم انباشته

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

شعيب‌ ‌به‌ رجفه‌ و صاعقه‌، فرعونيان‌ ‌در‌ اثر تكذيب‌ موسي‌ ‌به‌ غرق‌ ‌در‌ رود نيل‌ هلاك‌ شدند اينها عذاب‌ دنيوي‌ ‌آنها‌ ‌تا‌ برسند بعذابهاي‌ ‌آن‌ عالم‌

خداوند این حقیقت رابراى ما بازگو کرده است از این نکته مطلب یاد شده احتمال مى رود. ۷ - رسالت موسى(ع) به سوى فرعون، همراه با دلایل قاطع و روشن (أرسلنه إلى فرعون

يَصلي‌ سَعِيراً انشقاق‌ آيه 11، ‌با‌ اينكه‌ صورت‌ برگردد بعقب‌ و دست‌ها فرو رود ‌در‌ بدن‌ و ‌از‌ عقب‌ درآيد و بدست‌ چپ‌ داده‌ ميشود و ‌اينکه‌ آيه شامل‌ ‌هر‌

كند و اما ‌اگر‌ محاصره‌ شد و تمام‌ اطرافش‌ ‌را‌ گرفت‌ ‌که‌ ‌از‌ ‌هر‌ طرفي‌ رود رو بآتش‌ ميرود لذا ميفرمايد راه‌ فرار ندارند جهنم‌ تمام‌ جوانب‌ ‌آنها‌ ‌را‌

عمران‌ ‌آيه‌ 7 و مؤمن‌ و مؤمنة كسي‌ ‌را‌ گويند ‌که‌ ‌با‌ عقائد حقّه‌ ‌از‌ دنيا رود و كاري‌ نكند ‌که‌ باعث‌ سلب‌ ايمان‌ شود ‌از‌ انكار ضروري‌ ‌ يا ‌ اهانت‌ بمقدسات‌

بر روى آب و وزيدن باد و لطافت آب كه حركت كشتى را ميسر مى‌سازد- در دريا مى‌رود تا [خداى‌] برخى از نشانه‌هاى [قدرت‌] خود را به شما بنمايد؟ هر آينه در اين

ممنوعیّت] در امان بودید، پس هر که با پایان بردن عمره تمتّع به سوی حج تمتّع رود، آنچه از قربانی میسر است [قربانی کند]. و کسی که قربانی نیابد، سه روزْ روزه،

نیست، زنده و پاینده است، هرگز او را کسالت خواب فرا نگیرد تا چه رسد که به خواب رود، اوست مالک آنچه در آسمانها و زمین است، که را این جرأت است که در پیشگاه او

صلابت و سختى زمین است (مفردات راغب). و در مورد افراد ممسک و بخیل به کار مى رود با توجه به این مطلب برداشت بالا استفاده مى شود. ۷ - اعتقاد به پاکى و بى گناهى

بالنجم هم یهتدون» فرمود: آن ستاره جُدى است; زیرا آن ستاره اى است که از بین نمى رود و قبله [شناسى]بر آن بنا شده و به وسیله آن اهل خشکى و دریا راهنمایى مى شوند

حرف شرط «لو» غالباً براى افاده امتناع «جزا» به جهت امتناع «شرط» به کار مى رود. در این مورد جمله «لو أن ما عندى» نفى اختیار تعذیب و پیامبر (ص) مأمور اعلام

در هر شب به نيك نامى و محبوبيّت در ميان مردم زندگانى كند و آمرزيده از دنيا رود و الحمد للّه رب العالمين. جلد 5 صفحه 98 وَ أَن‌َّ إِلي‌ رَبِّك‌َ المُنتَهي‌

شفعاء شامل‌ حال‌ ‌آنها‌ شود و اما ‌اگر‌ خداي‌ نخواسته‌ بي‌ايمان‌ ‌از‌ دنيا رود و ‌لو‌ ‌در‌ حال‌ نزع‌ بوي‌ بهشت‌ ‌به‌ مشام‌ ‌او‌ نمي‌رسد و ‌لو‌ اعمالش‌ بسيار

قومشان مبعوث شده‌اند، جز حضرت موسى كه در همان آغاز، مأمور شد به دربار فرعون رود و او را دعوت كند. آرى در جامعه‌اى كه تحتِ حكومت يك حاكم ظالم است، مبارزه با

هلاك‌ شدند بعضي‌ گفتند حضرت‌ صالح‌ مأمور شد ‌که‌ ‌از‌ ميانه‌ ‌آنها‌ بيرون‌ رود ‌به‌ نحوي‌ ‌که‌ ‌آنها‌ متوجه‌ نشوند سپس‌ خداوند ‌آنها‌ ‌را‌ مستأصل‌ نمود بعذاب‌

یومئذ ناعمة) براى تمامى معانى گوناگونى که ماده «ن. ع. م،» براى آنها به کار مى رود، یک اصل وجود دارد که بر «داشتن رفاه، خوب زندگى کردن و شایستگى» دلالت دارد

وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌ جلد 3 صفحه

وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌ جلد 3 صفحه

عليهم السلام به آياتى از قرآن مجيد براى اثبات اينكه دخترزادهاولاد بشمار مى رود. رواياتى در ذيل (( .... فقد و كلنا بها قوما ليسوا بها كافرين )) . تفسیر آیات

بزرگ) است (نهایه ابن اثیر) و همان گونه که در موارد بد و ناخوشایند به کار مى رود، در موارد خوب نیز استعمال مى شود و قیامت به همین مناسبت «غاشیة» نامیده شده

تفسير 143 بعضى از مسلمين اصرار نمودند كه پيغمبر (ص) براى جنگ احد از شهر بيرون رود تا آنكه غالب شوند و در زمره مجاهدين محسوب گردند يا كشته شوند و در زمره شهداء

از قرب به خداوند است. (فذلک) «ذلک»، اسم اشاره اى است که براى دور به کار مى رود و در آیه شریفه یا براى تحقیر به کار رفته و یا نشانگر دورى از خداوند است. ۵

اصل به معناى عذاب و هلاکت است - کلمه اى است که براى تهدید به عذاب به کار مى رود. (لسان العرب) این کلمه نام درّه، یا چاه خاصى در جهنم و یا نام یکى از درهاى

حضرت ابراهیم و لوط(ع) بیانگر برداشت بالا است; زیرا نجات در جایى به کار مى رود که خطر و ضررى پیش روى باشد. ۴- هجرتگاه ابراهیم و لوط(ع) (شام - فلسطین)، براى

تمام‌ كمالات‌ و استعدادات‌ و تمام‌ فيوضات‌ ‌را‌ داده‌ ‌که‌ ‌از‌ ملك‌ بالاتر رود ‌که‌ فرمودند: (الملائكة خدام‌ شيعتنا) و مجرد ‌اينکه‌ قابليت‌ و استعداد كافي‌

گرسنه‌ شوند و نه‌ تشنه‌ مَن‌ يَهدِ اللّه‌ُ فَهُوَ المُهتَدِ كسي‌ ‌که‌ رو بخدا رود و توكل‌ باو كند خداوند تمام‌ كارهاي‌ ‌او‌ ‌را‌ آسان‌ ميكند وَ مَن‌ يَتَوَكَّل‌

دیگر، برای حساب و کتاب) بی‌باور و کافرند، و در نتیجه اعمالشان باطل و هدر می‌رود، و در روز رستاخیز ارزشی برای ایشان قائل نمی‌شویم (و قدر و منزلتی در پیشگاه

‌بود‌ و همچنين‌ ‌است‌ نعم‌ ديگر ‌که‌ ‌هر‌ كدام‌ ‌در‌ راه‌ تحصيل‌ ايمان‌ بكار رود نسبت‌ بآن‌ شخص‌ نعمت‌ محسوب‌ ميشود و الّا موجب‌ هلاكت‌ و عقوبت‌ بيشتر خواهد

نفرین خداوند (فقتل کیف قدّر) عبارت «قتل»، براى نفرین و دعا علیه کسى به کار مى رود. ۲ - کافران حق ناپذیر و اندیشه گر علیه دین، مستحق هلاکت و نابودى اند. (إنّه

حال راجى لقاء است به حال عبدى كه بعد از زمان مديد و عهد بعيد نزد سيّد خود رود و در حالتى كه سيد مطلع بوده باشد بر احوال او، پس ملاقات او به سيد بر وجه بشر

صادق(ع) روایت شده است که [مراد از] «ملکاً کبیراً» ملکى است که از بین نمى رود و فانى نمى شود». ۶ - «عباس بن یزید قال: قلت لأبى عبداللّه(ع) ... أخبرنى عن

خطاکار، نزدیک است. (سندع الزبانیة) حرف «سین»، براى آینده نزدیک به کار مى رود. دروغگویان: برخورد اخروى با دروغگویان ۴; دروغگویان در جهنم ۴; نزدیکى کیفر

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ

مركّب است از عقل و شهوت و براى آن قابل شده كه از ملائكه برتر شود و بالاتر رود تا آنكه بواسطه معرفت و طاعت به اعلى عليّين رسد يا از حيوان پست‌تر گردد و در

شایسته آن نیست به دست آورد. این صفت درباره انسان فقط براى مذمت به کار مى رود. ۷- درخواست انبیا براى غلبه بر کافران اقوام خویش، به اجابت رسید و آنان هلاک

مشارب) برداشت یاد شده از آن جا است که شیر - با آن که از منافع أنعام به شمار مى رود - اختصاص به ذکر یافته است. ۴ - شیر و منافع بسیار شتر، گاو و گوسفند، نعمتى

(لأنعمکم) «أنعام» جمع «نَعَم» است. این کلمه در مورد شتر، گاو و گوسفند به کار مى رود; هر چند مفرد آن تنها در مورد شتر کاربرد دارد (لسان العرب). اضافه شدن «أنعام»

برداشت یاد شده با توجه به معناى «لمّا» است که در مورد استمرار زمان به کار مى رود. ۸ - آیات قرآن و معارف آن، حقایقى استوار و تردید ناپذیر (و إنّه لکتب عزیز)

ربّهم لم یخرّوا علیها صمًّا و عمیانًا) فعل «خرّ» در معناى «سقط» به کار مى رود که به معناى فرود از بالا به پایین است (لسان العرب) و «صمّاً» و «عمیاناً» حال

«أسباب») به معناى ریسمانى است که به وسیله آن فرد از درخت خرما و مانند آن بالا مى رود و مقصود از آن مى تواند وسیله صعود به آسمان ها باشد. برداشت یاد شده نیز مبتنى

و سلطنت مصر در خاندان من نبوده و فعلا از آن من نيست و اين نهرهاى منشعب از رود نيل در اطراف و جوانب قصر و عمارات من گردش نميكند آيا نمى‌بينيد و نميدانيد

و سلطنت مصر در خاندان من نبوده و فعلا از آن من نيست و اين نهرهاى منشعب از رود نيل در اطراف و جوانب قصر و عمارات من گردش نميكند آيا نمى‌بينيد و نميدانيد

فرمود: فرزندان یعقوب هنگامى که از پدر خواستند تا اذن دهد که یوسف با آنان بیرون رود، پدرشان گفت: من مى ترسم که او را گرگ بخورد و شما از او غافل باشید ... پس یعقوب

و اصنام‌ و بتهاي‌ ‌آنها‌ ‌را‌ بشكند و ناچار ‌بود‌ ‌که‌ ‌با‌ ‌آنها‌ بيرون‌ رود خواست‌ عذري‌ ‌براي‌ نرفتن‌ بياورد. فَنَظَرَ نَظرَةً فِي‌ النُّجُوم‌ِ ‌بر‌

فرح بر فرقدان و كوه بسايد پس بهتر آنستكه آرام و سر بزير باوقار و فروتنى راه رود تا مورد استهزاء خدا و خلق نشود آنچه تاكنون بعد از قول خداوند سابقا لا تجعل

انسان است که با استفاده از اختیاری که خدا به او داده است راه را برگزیند و پیش رود. تفسیر آیات ۱ - روز قیامت، روزى عظیم و برپایى آن کارى حکیمانه است. (ذلک الیوم

بصفات‌ ذاتيه‌ چون‌ ‌غير‌ متناهيست‌ و محدود نيست‌ و ممكن‌ ‌هر‌ چه‌ علمش‌ بالا رود محدود ‌است‌ و محدود احاطه‌ بغير محدود ندارد لذا ميفرمايد (‌ما عرفناك‌ حق‌

مدين‌ و ايكه‌ قوم‌ شعيب‌ ‌به‌ صاعقه‌ هلاك‌ شدند، فرعونيان‌ ‌به‌ غرق‌ ‌در‌ رود نيل‌ هلاك‌ شدند، قوم‌ ابرهه‌ اصحاب‌ فيل‌ ‌در‌ نزديكي‌ ‌شما‌ ‌به‌ امطار طير

كردارشان رسيدند چون ذنوب دلو بزرگى است كه پر از آب باشد و در وقت قسمت آب بكار رود پس نبايد تعجيل داشته باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت

فرمود عرق ميشود كه از او خارج ميگردد مانند بوى مشك و چون چنين شود دلش فرو رود و شايد كلمه هنيئا اشاره به اين معنى باشد يعنى گوارا باد براى شما گوارا بودنى

هر ماهى از ماههاى قمرى در هر يكشبانه روز يك منزل را سير نمايد و رو بكمال رود تا منزل چهاردهم و از آنجا رو بضعف برود تا منزل بيست و هشتم اگر ماه سى روز

بود. برخى از دانشمندان گفته اند: کرم تنها در مورد نیکویى هاى بزرگ به کار مى رود. (مفردات) ۳ - توجّه به بزرگوارى و شرافت برتر خداوند، برانگیزاننده انسان به

از آن جایى که «من» موصول نوعاً و غالباً براى موجودات داراى شعور به کار مى رود، نکته یاد شده فهمیده مى شود. ۵ - فرمان بردارى عالَم هستى از خداوند، آگاهانه

شتاب می‌ورزید در قدرت من نیست. فرمان جز در دست خدا نیست. خدا به دنبال حق می‌رود (و کارهایش برابر حکمت انجام می‌شود. لذا اگر خواست عذاب واقع می‌گردد و اگر

گمراه‌تر است. اگر ما استقامت و پایداری بر (پرستش) خدایان خود نکنیم، بیم آن می‌رود که (این مرد ما را گمراه سازد، و با حسن بیان و قوّت حجّت خویش) ما را از معبودهایمان

قبض روح بنده فرمايد در زمينى، او را در آن زمين حاجتى پيدا كند تا به آنجا رود و متوفى شود «1». تتمه: مقامات شامخ ائمه معصومين صلوات اللّه عليهم اجمعين به

وجود آن است; بنابراین اعمال انسان در نظام هستى، باقى مى ماند و از بین نمى رود. ۵ - قیامت، روز حضور نفس اعمال نیک و بد آدمى در پیش او (یوم تجد کل نفس ما

تبعيض است و كسيكه اجابت ننمايد دعوت حق را نميتوند از مملكت و زمين خدا بيرون رود و عاجز نمايد او را از قهر و غلبه بر خود و از عذاب او بگريزد و ياورانى كه بتوانند

تبعيض است و كسيكه اجابت ننمايد دعوت حق را نميتوند از مملكت و زمين خدا بيرون رود و عاجز نمايد او را از قهر و غلبه بر خود و از عذاب او بگريزد و ياورانى كه بتوانند

الدین) واژه «دین» در معانى جزا، عادت، ملت، اسلام، عبادت و طاعت، به کار مى رود (قاموس المحیط); ولى در این جا - با توجه به این که مخاطبان آیات مورد بحث، مشرکان

هم هستند و صفت رحمت و مروّت و غلظت و خشونت هر يك بايد بجا و محلّ خود بكار رود و اگر خداوند فرض و مقدّر نفرموده بود براى آنها جلاء از وطن را مانند بنى قريظه

هم هستند و صفت رحمت و مروّت و غلظت و خشونت هر يك بايد بجا و محلّ خود بكار رود و اگر خداوند فرض و مقدّر نفرموده بود براى آنها جلاء از وطن را مانند بنى قريظه

سلیمان(ع) (أم کان من الغائبین . لاُعذّبنّه عذابًا شدیدًا أو لأاْذبحنّه) احتمال مى رود در نظر گرفتن مجازات سخت براى تخلف هدهد، از آن جهت باشد که وى داراى مسؤولیتى

توجه به این که در واژه «فارتقب» ریزنگرى و نظارت دقیق نهفته است، احتمال مى رود این فرمان، در مقام بیان حرکت هاى مرموز قوم ثمود در برابر معجزه اى باشد که

عصيان و نافرمانى در برابر يك پيغمبر، عصيان در برابر همهپيامبران به شمار مى رود سه خصلت قوم هود كه به خاطر آن ملعون دنيا و آخرت شدند: انكار آيات الهى ،نافرمانى

ریشه «شطن» گرفته شده است که در معناى «دورى» و یا «ریسمان بلند» به کار مى رود. این اشتقاق، اشاره به دورى ابلیس از رحمت خداوند و یا شرارت طولانى او است.

ثبت آن ها، با همۀ جزئیات رابطه تأثير و تأثّر اسباب عادى، در قیامت از بين مى رود رواياتى در ذيل آیات این سوره تفسیر آیات يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ

مالک و سیّد آمده است و نیز مصدرى است که در معناى سیاست و تدبیر به کار مى رود (مصباح). راغب مى گوید: کلمه «ربّ» در اصل مصدر است و در مورد فاعل استعمال مجازى

خاصان بارگاه من باشيد، و اول كسى كه بر من وارد شود شما، و آخر كسى كه بيرون رود شما باشيد. مراد آنكه شما جليس من و معزز نزد من باشيد، پس ساحران گفتند: اگر

‌از‌ كشف‌ اسرار و بواطن‌ ‌است‌ مثل‌ ساق‌ پا ‌که‌ ‌در‌ زير جامه‌ ‌است‌ ‌پس‌ رود و كشف‌ شود. 3‌-‌ اشاره‌ ‌باشد‌ بآيه‌ شريفه‌: يَوم‌َ تَشهَدُ عَلَيهِم‌ أَلسِنَتُهُم‌

شعورمند در آسمان ها (من فى السموت) واژه «من» نوعاً براى صاحبان عقل به کار مى رود. ۹ - همه موجودات زنده و شعورمند آسمان ها و زمین، داراى مرگ و رستاخیز (و ما

واسعه او است. (إنّ الشیطن کان للرحمن عصیًّا) «عصىّ» براى مبالغه به کار مى رود (مصباح). ۷- عصیانگربودن شیطان در برابر خداى رحمان، دلیلى کافى بر ضرورت پرهیز

طغیان; یعنى، از حد گذشتن و هر چیزى را که در نافرمانى از حد و اندازه بیرون رود، «طاغى» گویند. (مصباح) ۳ - خلقت ویژه انسان و برخوردارى او از دانش و هنر نویسندگى،

جامه از قطران آتش بر آنها و چنان مكان تنگ شود مانند نيزه كه در جاى سختى فرو رود و از شدت حرارت جهنم و زفير فرياد و هيبت و تغيض و تعفن آن روهاى ايشان سياه

شد آنحضرت سامرى را نفى بلد فرمود و مقرر شد كه او از ميان بنى اسرائيل بيرون رود و با كسى معاشرت نكند و نگذارد دست كسى ببدن او برسد چون هر كس دستش ببدن او

شد آنحضرت سامرى را نفى بلد فرمود و مقرر شد كه او از ميان بنى اسرائيل بيرون رود و با كسى معاشرت نكند و نگذارد دست كسى ببدن او برسد چون هر كس دستش ببدن او

مورد امت هايى كه به سويشان پيامبر مى فرستاد دود كجروى هر امتى به چشم خودش مى رود تمدن بشرى توانائى تسلط بر نظام كون و نواميس طبيعت را ندارد. چكيده سخن در سنت

به لطف الهى بحث روايتى روايتى متضمن داستان توليد موسى (عليه السلام ) و به رود انداخته شدن او و... آيه ۱-۶ آيه و ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - حكومت جهانى مستضعفان

وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌ جلد 3 صفحه

وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته و ثبت‌ جلد 3 صفحه

يا ‌ مورد مغفرت‌ و شفاعت‌ گردد ‌يعني‌ ‌با‌ ايمان‌ و بدون‌ گناه‌ ‌از‌ دنيا رود. سَنُدخِلُهُم‌ جَنّات‌ٍ جمع‌ جنة ‌است‌ و گذشت‌ ‌که‌ هشت‌ جنة داريم‌ و بعيد

سلاحی که ما در مقابل دشمن از آن استفاده می‌کنیم، اگر این سلاح به مورد به کار رود خیر است، اما اگر نا به جا و در برابر دوست مصرف گردد شرّ است. وانگهی بسیاری

زليخا هم باو رسيد و ناچار از پشت سر پيراهن او را گرفت و كشيد كه نگذارد بيرون رود پيراهن آنحضرت از درازى پاره شد چون قدّ دريدن از درازا است و قطّ از پهنا بر

رساندن پیام وحى به همگان (إنّک لاتسمع الموتى ... إذا ولّوا مدبرین) احتمال مى رود که این آیه از آن جهت آمده باشد که پیامبر(ص) نگران ایفاى رسالت خویش بوده است

است. ۳- «ذوالقرنین»، شخصیتى الهى بود. * (إنّا مکّنّا له فى الأرض) احتمال مى رود که انتساب قدرت ذى القرنین به خدا، از آن جهت باشد که خدا، به خاطر شخصیت الهى

کان هوداً أو نصرى ... بلى) کلمه «بلى» براى ابطال ادعاى مطرح شده به کار مى رود. بنابراین، «بلى» در آیه شریفه دلالت بر بطلان سخن یهود (لن یدخل الجنة ...)

لا الحجة لساخت الارض باهلها» «3» اگر حجت نباشد هر آينه زمين فرو رود؛ و احتمال نمى‌رود بعد از اين راهب غير سلمان وصىّ باشد به جهت آنكه بيان شد كه او آخر

قهر و خشم تمام، تا چون همه آن را به حلق آرند، بازگذارند تا باز به جاى خود رود، پس بار ديگر نزع آن كنند. علّامه مجلسى (رحمه اللّه) روايت نموده كه حضرت خليل

و امير المؤمنين عليه السّلام خاك بيرون ميآورد تا تمام شد سه روز پيش از و رود عساكر دشمنان كه رئيس آنها ابو سفيان بود وحى بن اخطب شبانه بحصار بنى قريظه

«خوض» (مصدر «یخوضوا») در اصل به معناى حرکت در آب است; ولى در مواردى به کار مى رود که انسان، غوطهور در مسائل باطل و ناپسند مى شود; مانند همین آیه که کافران،

ساده و همواريكه پاى در آن بلغزد و رونده از رفتار بماند براى نرمى آن يا فرو رود آب آن باغ در زمين بطوريكه نتوانى ديگر تهيّه و تدارك آنرا بنمائى و خداوند با

كردارشان رسيدند چون ذنوب دلو بزرگى است كه پر از آب باشد و در وقت قسمت آب بكار رود پس نبايد تعجيل داشته باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت

كردارشان رسيدند چون ذنوب دلو بزرگى است كه پر از آب باشد و در وقت قسمت آب بكار رود پس نبايد تعجيل داشته باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت

عصيان و نافرمانى در برابر يك پيغمبر، عصيان در برابر همهپيامبران به شمار مى رود سه خصلت قوم هود كه به خاطر آن ملعون دنيا و آخرت شدند: انكار آيات الهى ،نافرمانى

«فرق» به معناى قطعه و «طود» به معناى كوه مى‌باشد. گويا در اثر شكافته شدن رود بزرگ نيل كه همچون درياست، آب در دو طرف خشكىِ ايجاد شده چنان روى هم انباشته

(ص) (نزّل علیک الکتاب بالحقّ) تنزیل، معمولاً در مورد نزول تدریجى به کار مى رود. ۲ - مصونیّت قرآن - در هنگام نزولش به پیامبر (ص) - از هر گونه باطلى که بدان

و در معانى «عادت»، «عبادت»، «حساب»، «طاعت»، «سیرت» و «ملّت» نیز به کار مى رود (قاموس). آیات بعد - که درباره نمازگزاران و ریاکاران سخن مى گوید - قرینه بر

و لایحضّ على طعام المسکین) «ذلک»، اسم اشاره اى است که براى دور به کار مى رود. ۷ - توجّه به تأثیر انکار معاد در ترک یارى مستمندان، حتى با زبان، مایه پرهیز

چگونه آتش حضرت ابراهيم را فرا گيرد. آتش كه شعله ور شد، هيچكس نتوانست نزديك رود، زيرا پرنده از بالا حركت مى‌كرد مى‌سوخت. شيطان پيدا، و منجنيق را آورد. حضرت

را هلاك نمى كنم ، ابراهيم دوباره با رب به گفتگو پرداخت و گفت : احتمال مى رود در آنجا چهل نفر نيكوكار باشد رب گفت: به خاطر چهل نفر هم عذاب نمى كنم. ابراهيم