الواقعة ٩٣
| کپی متن آیه |
|---|
| فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ |
ترجمه
| الواقعة ٩٢ | آیه ٩٣ | الواقعة ٩٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نُزُلٌ»: (نگا: واقعه / ). «حَمِیمٍ»: (نگا: واقعه / ).
نزول
شأن نزول آیات ۸۸ تا ۹۴:
ابن بابویه بعد از چهار واسطه از ابوالمقدام و او از امام صادق علیه‌السلام روایت نماید که فرمود: آیات ۸۸ و ۸۹ درباره اهل ولایت و دوستى ما نازل شده است و آیات ۹. و ۹۱ و ۹۲ درباره اهل عداوت و دشمنى ما نازل گردیده است.[۱]
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۹۶ سوره واقعه
- لازمۀ اعتقاد به آفريدگار، تصديق قيامت و معاد است
- مرگ از سوی خداوند، برای بشر مقدر شده است
- علم به دنيا و ویژگی های آن، مسلتزم اذعان به معاد است
- اثبات ربوبيت پروردگار، با بر شمردن سه تا از مهمترين حوایج مردم: زراعت، آب و آتش
- معناى اين كه قرآن كريم، در «كتاب مكنون» است
- مراد از «مسّ» و «مُطَهّرُون»، در آيه: «لا يَمَسُّهُ إلّا المُطَهّرُون»
- اگر قيامتى در كار نيست، پس چرا جلوی مرگ را نمی گیرید؟!
- وضع سه گروه «مقربان»، «اصحاب يمين» و «اصحاب شمال»، به هنگام مرگ
- بحث روایتی: (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ «92» فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ «93» وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ «94» إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ «95»
و امّا اگر از تكذيب كنندگان گمراه باشد، با آبى جوشان پذيرايى مى‌شود.
و ورود به دوزخ (جزاى اوست). همانا اين مطلب، حق و يقينى است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ (93)
فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ: پس مر او راست پيش كشى در قبر از آب جوش جهنم.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (88) فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ (89) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (90) فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ (91) وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ (92)
فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ (93) وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ (94) إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ (95) فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ (96)
ترجمه
پس امّا اگر باشد از مقرّبان درگاه خدا
پس استراحت و خوشى است و روزى و گياه خوشبو و بهشت پرنعمت
و امّا اگر باشد از ياران جانب راست
پس سلام بر تو است از ياران جانب راست
و امّا اگر باشد از تكذيب كنندگان كه گمراهانند
پس تشريفات بدوى است از آب داغ
و وارد كردن در دوزخ
همانا اين
جلد 5 صفحه 138
هر آينه آن خبر حق يقينى است
پس تسبيح كن بنام پروردگارت كه بزرگ است.
تفسير
خداوند متعال بمناسبت ذكر حال محتضر در ضمن آيات سابقه بيان فرموده است احوال هر يك از دستجات سه‌گانه مشروحه در اين سوره را باين تقريب كه امّا اگر محتضر از سابقين و مقرّبين باشد پس براى او است آسايش و راحتى و انبساط و خوشى و نيز رزق طيّب و طاهر و گياه خوشبوى بهشتى از وقت مرگ تا وقتى كه ببهشت پرنعمت جاويد الهى مستقرّ گردد و روح بضمّ نيز قرائت شده و در مجمع آنرا به پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم و امام باقر عليه السّلام نسبت داده و برحمت و حيات دائم تفسير نموده است و امّا اگر از اصحاب يمين باشد تو و آل اطهارت ببالين او حاضر ميشويد و آنها بتو سلام ميكنند و مژده سلامتى و خوبى حال و حسن مئال خودشان را بشما عرضه ميدارند چنانچه قمّى ره فرموده مراد آنست كه كسى كه از اصحاب امير المؤمنين عليه السّلام باشد پس سلام براى تو است اى محمّد از اصحاب يمين كه معذّب نميشوند و قبلا نقل فرموده و مراد از يمين امير المؤمنين عليه السّلام و مراد از اصحاب شيعيان اويند و بعضى گفته‌اند مخاطب يكى از اصحاب يمين است و مراد آنست كه آنها بدوستان خودشان سلام ميكنند يا خداوند مژده سلامتى آنها را بآنان ميدهد و اما اگر از اصحاب شمال و كسانى باشند كه پيغمبر و امام را تكذيب نموده‌اند و در وادى ضلالت و گمراهى عمرى بسر برده‌اند پس بجاى تشريفات ورودى ميهمان بدوا آب جوشان جهنّمى براى آنها ميآورند و بعدا در جهنمشان مى‌اندازند و قمّى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه نزل من حميم در قبر است و تصلية جحيم در آخرت و آنچه در اين سوره مباركه ذكر شد در احوال فرق ثلاثه و غيرها محض حق و عين صدق و قطعى و يقينى است كه بايد بشود و شده و خواهد شد و جاى شك و شبهه نيست پس تسبيح نما اى پيغمبر بنام پروردگار بزرگ و تنزيه و تقديس نما او را از آنچه لايق بمقام او نيست و بگو در ركوع سبحان ربّى العظيم و بحمده چنانچه سابقا بيان شد و در ثواب الاعمال از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه قرائت نمايد سوره واقعه را در هر شب قبل از آنكه بخوابد ملاقات نمايد خداوند را با آنكه روى او مانند ماه شب چهاردهم باشد و در مجمع از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه هر كس بخواند آنرا در هر شب هيچ وقت مبتلا بفقر نگردد و الحمد للّه رب العالمين.
جلد 5 صفحه 139
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ أَمّا إِن كانَ مِنَ المُكَذِّبِين‌َ الضّالِّين‌َ (92) فَنُزُلٌ مِن حَمِيمٍ (93) وَ تَصلِيَةُ جَحِيمٍ (94)
كساني هستند که هيچ جهت قربي در آنها نيست، امّا از حيث عقايد ايمان نداشتند يا بواسطه كفر و شرك يا بواسطه ضلالت و گمراهي، و اما از حيث اعمال صالحه و اخلاق حميده اگر در بعض آنها باشد بواسطه عدم ايمان تمام فاسد و از بين مي‌رود زيرا شرط صحّت آنها ايمان است و مشمول آيه شريفه مي‌شوند که مي‌فرمايد: وَ قَدِمنا إِلي ما عَمِلُوا مِن عَمَل‌ٍ فَجَعَلناه‌ُ هَباءً مَنثُوراً فرقان آيه 25.
فَنُزُلٌ مِن حَمِيمٍ پس نزل از حميم دارند که مي‌فرمايد: صُبُّوا فَوق‌َ رَأسِه‌ِ مِن عَذاب‌ِ الحَمِيم‌ِ دخان آيه 48 وَ تَصلِيَةُ جَحِيمٍ که مي‌فرمايد: خُذُوه‌ُ فَغُلُّوه‌ُ ثُم‌َّ الجَحِيم‌َ صَلُّوه‌ُ ثُم‌َّ
جلد 16 - صفحه 413
فِي سِلسِلَةٍ ذَرعُها سَبعُون‌َ ذِراعاً فَاسلُكُوه‌ُ الحاقة آيه 30 تا 32.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 93)- «با آب جوشان دوزخ (و حرارت و سموم آن) از او پذیرایی می‌شود»! (فَنُزُلٌ مِنْ حَمِیمٍ).
«و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است» (وَ تَصْلِیَةُ جَحِیمٍ).
آری! در همان آستانه مرگ نخستین عذابهای الهی را می‌چشند و طعم تلخ کیفرهای قیامت در قبر و برزخ در کام جانشان فرو می‌رود.
نکات آیه
۱ - آب داغ و جوشان، نوشیدنى تکذیب گران گمراه در جهان آخرت (و أمّا إن کان من المکذّبین الضالّین . فنزل من حمیم) «حمیم»، به معناى آبى است که به شدت گرم باشد.
۲ - تکذیب گران گمراه، عناصرى بى ارزش و فاقد حرمت و احترام در آخرت (و أمّا إن کان من المکذّبین الضالّین . فنزل من حمیم) واژه «نزل» به چیزى گفته مى شود که صاحب خانه براى میهمان مى آورد و از او پذیرایى مى کند و معمولاً بهترین خوردنى و آشامیدنى است که صاحب خانه در اختیار دارد. به کار گیرى این واژه (نزل) براى آشامیدنى دوزخیان، تعبیرى استهزاآمیز بوده و بیانگر مطلب یاد شده است.
روایات و احادیث
۳ - «عن أبى بصیر، قال: سمعت أباعبداللّه(ع) یقول: ...«فنزل من حمیم» فى قبره...;[۲] ابى بصیر مى گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که مى فرمود: ...«فنزل من حمیم» در قبر میّت است.
موضوعات مرتبط
- جهنم: آب داغ جهنم ۱
- قبر: آب داغ در قبر ۳
- گمراهان: آشامیدنیهاى اخروى گمراهان ۱; بى ارزشى گمراهان ۲
- مکذبان: آشامیدنیهاى اخروى مکذبان ۱; بى ارزشى مکذبان ۲
منابع
