نتایج جستجو

برپا نمى‏داريم «وزن» در آيه به معنى توزين است و بعداز «حَبِطَتْ» آمده است يعنى چون اعمالشان حبط شده لذا وزن كردن براى آنها نيست اينكه وزن را به معنى اعتنا

[تكوير:18-17]. قسم به شب كه درآيد و قسم به صبح كه گسترش يابد نفس بدين معنى بر وزن فرس است كه در قاموس آن را وسعت و گسترش گفته است. تنافس: به معنى مسابقه دو

زيركى «شعر شعراً: علم به - شعر لكذا: فطن له» و در نزد اهل عربيّت كلامى اسن كه وزن و قافيه داشته باشد (اقرب الموارد). طبرسى ذيل آيه 154 بقره فرموده: شعور اول

هم‌ (۳۸۹۶ بار) وزن‌ (۲۳ بار) سنجش و اندازه‏گيرى. [شعراء:182]. با ترازوى درست بسنجيد. [رحمن:9]. پيوسته به عدالت بسنجيد و از ميزان نكاهيد. وزن به معنى اعتبار

شامل این کلمه وزن‌ (۲۳ بار) سنجش و اندازه‏گيرى. [شعراء:182]. با ترازوى درست بسنجيد. [رحمن:9]. پيوسته به عدالت بسنجيد و از ميزان نكاهيد. وزن به معنى اعتبار

شامل این کلمه وزن‌ (۲۳ بار) سنجش و اندازه‏گيرى. [شعراء:182]. با ترازوى درست بسنجيد. [رحمن:9]. پيوسته به عدالت بسنجيد و از ميزان نكاهيد. وزن به معنى اعتبار

آیات شامل این کلمه «غُلْب» (بر وزن قفل) جمع «اغلب» و «غلباء» به معناى گردن کلفت است، و در اصل از مادّه «غلبه» گرفته شده که در اینجا به معناى درختان بلند

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «مُزْن» (بر وزن حزن) آن گونه که «راغب» در «مفردات» مى گوید: به معناى «ابرهاى روشن» است، و بعضى

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «غَدَق» (بر وزن شفق) به معناى آب فراوان است. [جن:16]. در مجمع و اقرب گفته: «ماء غدق» به معنى

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «سَبْغ» (بر وزن صبر) در اصل به معناى پیراهن، یا زره گشاد و وسیع و کامل است; سپس به نعمت گسترده

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «حقب» (بر وزن قفل) به معناى مدت نامعلومى از زمان است. بعضى آن را به هشتاد سال، بعضى هفتاد و

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «بَسْل» (بر وزن نسل) به معناى نگاهدارى و منع کردن از چیزى با قهر و غلبه است و به همین جهت به

همز هن هنء هو هوى هيم وتد وتر وجد وجف وجه وحد وحى ودد ودع ودى وذر ورى وزر وزن وسق وسم وسوس وصد وضع وضن وعد وعى وفق وقت وقد وقع وقى ولد وله ولى وهج ويل وکء

لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... بى غرض. آن بر وزن فلس به معنى خلط است «عبث الشى‏ء خلطه به» و بر وزن فرس به معنى بازى، شوخى و ارتكاب كار غير معلوم الفايده

تکرار در قرآن: ۱۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس)رسيدن و. ادراك به معنى رسيدن به چيزى است (قاموس) [يونس:90] تا چون غرق به او رسيد

[مطفّفين:3-2]. چون از مردم كيل گيرند تمام گيرند و چون به مردم كيل دهند يا وزن كنند كم كنند. [يوسف:63]. برادرمان را با ما بفرست تا كيل بگيريم. كيل مصدر و

شَياطِينِهِم‌»: شيطان‌ ‌ يا ‌ مأخوذ ‌از‌ شطن‌، و ياء ‌آن‌ زائد ‌است‌ ‌بر‌ وزن‌ فيعال‌، و معني‌ شطن‌ تباعد و دوريست‌ و شيطان‌ ‌را‌ ‌از‌ اينجهت‌ شيطان‌ گفتند

تکرار در قرآن: ۷(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس) اخذ كردن. «غَرَفَ الْماءَ بِيَدِهِ: اَخَذَهُ: بِها» در مفردات آمده: غرف برداشتن

گسترده است. وزن‌ (۲۳ بار) سنجش و اندازه‏گيرى. [شعراء:182]. با ترازوى درست بسنجيد. [رحمن:9]. پيوسته به عدالت بسنجيد و از ميزان نكاهيد. وزن به معنى اعتبار

کلمات مشتق شده در حال بارگیری... اصل صّم (بر وزن فلس) به معنى سدّ و بستن است. «صم القارورة:سدّها» صَمَم (بر وزن فرس) فقدان حسّ شنوائى است (بسته شدن شنوائى)

اكرم‌ و فلك‌ كشتي‌ ‌است‌ مواخر ‌فيه‌ مواخر ‌بر‌ وزن‌ فواعل‌ ‌است‌ ميم‌ فاء الفعل‌ ‌است‌ نه‌ ‌بر‌ وزن‌ مطالب‌ ‌که‌ ميم‌ خارج‌ ‌باشد‌ مثل‌ تفاعل‌ و بمعني‌

تکرار در قرآن: ۹(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «سبت» (بر وزن وقت) به معناى قطع نمودن است، سپس، به معناى تعطیل کردن کار به منظور استراحت آمده،

افتاديم. [ص:41]. شيطان به من رنج و عذاب رساند. نصب در آيه اول بر وزن فَرَس و در دوم بر وزن قُفْل است. ناصب: اسم فاعل است رنج دهنده، گويند «هَمٌ ناصِبٌ» اندوهى

قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... [انشقاق:17-19]. وَسَق (بر وزن فلس) به معنى جمع كردن است «وَسَقَ الشَّىْ‏ءَ: جَمَعَهُ» راغب جمع كردن شى‏ء

نمى‏افتد مگر آنكه در كتابى آشكار است رجوع شود به «رَطْب». [طه:77]. يَبَس (بر وزن فرس) مكانى است كه در آن آب بوده و خشك شده باشد. يعنى به موسى وحى كرديم كه

سوع دين انن ليل قدر نا علم ايى عقب سجن سقر طرق علو حطم فصل او نور لم على وزن درى ثم ام هم غدو ذا کسب رقم رحم ويل نزل ى اذ کلا کذب وعد قد بعد ظنن ليت هوى

تکرار در قرآن: ۹(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس) زيور جمع آن حلّى (به ضمّ اوّل و كسر دوّم و به كسر اوّل و دوّم) است چنانكه در اقرب

لا فى ها ذرر ثقل ب ارض کون حمل کم ان نن وله عمل سئل اله الى يوم الله رئى وزن سمو مع ام انن غيب قول حبب ک غرم عند ايى خفف سحب عن دعو ربب هو کذب نشء ما اتى

کلمه «لَبْس» (بر وزن درس) به معناى پرده پوشى و اشتباه کارى است، و «لُبْس» (بر وزن قفل) به معناى پوشیدن لباس است (ماضى اول لَبَسَ بر وزن ضَرَبَ و ماضى دوم

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس) ميل. (صحاح) ميل در حكم (مفرات) [بقره:182] هر كه از وصيّت كننده‏اى بترسد كه ميل

کلمه است و بر وزن «فعیل» است و در صورت دوم، میم زائده است و بر وزن «مفعول» مى باشد (مانند مبیع). بر این اساس یا «مَعِیْن» از مادّه «معن» (بر وزن صحن) به معناى

آیات شامل این کلمه «قسطاس» (به کسر قاف و ضم آن بر وزن مقیاس و گاهى هم بر وزن قرآن نیز استعمال شده) به معناى ترازو است، بعضى آن را کلمه اى رومى، و بعضى

آیات شامل این کلمه واژه «قِدَد» (بر وزن پسر) جمع «قدّ» (بر وزن ضدّ) به معناى «بریده شده» است، و به گروه هاى مختلف، به خاطر این که قطعه هاى جدا از هم هستند،

آیات شامل این کلمه «مترف» از «ترفه» (بر وزن لقمه) به معناى فزونى نعمت است، و از آنجا که بسیارى از متنعمّان، غرق شهوات و هوس ها مى شوند، کلمه «مترف» به

مفسران گفته اند، غالباً «خَلْف» (بر وزن برف) به معناى فرزندان ناصالح و به اصطلاح «ناخلف» است در حالى که «خَلَف» (بر وزن صدف) به معناى فرزند صالح است. خلف‌

برای دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می‌گذارند! و چون به ديگران پيمانه دهند يا وزن كنند، كم مى‌دهند و چون براى آنان پيمانه يا وزن كنند، به ايشان كم دهند

آیات شامل این کلمه «امعاء» جمع «معى» (بر وزن سعى) و «معا» (بر وزن غنا) به معناى روده است; و گاه به تمام آنچه در درون شکم وجود دارد نیز گفته مى شود. و پاره

جمع «عَروبة» (بر وزن ضرورة) به معناى زنى است که وضع حالش حکایت از محبتش نسبت به همسر، و مقام عفت و پاکیش مى کند; زیرا «إِعراب» (بر وزن اظهار) به همان معناى

۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «صَرْصَرْ» (بر وزن دفتر) در اصل از مادّه «صَرّ» (بر وزن شرّ) به معناى محکم بستن است و به همین جهت کیسه اى را که

آیات شامل این کلمه «شِیب» (بر وزن سیب) جمع «اشیب» به معناى «پیر» است، و در اصل از مادّه «شیب» (بر وزن عیب) و «مشیب» به معناى سفید شدن مو گرفته شده. شيب‌

آیات شامل این کلمه «جُرُز» (بر وزن شتر) در اصل از مادّه «جرز» (بر وزن مرض) به معناى قطع کردن و بریدن، به معناى زمینى است که گیاهى در آن نمى روید، گویى

(دركنار چشمه‏ها و نحو آن ) ها ه من ان حمل کم ل ما ب ک هن ف عن انث لا هم علم وزن انن قول فى کون الله الا سمع ربب اله على رضع کلم حتى ى کتب ثوب رفع بعد حرف

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن عنب) غليظ شدن. محكم شدن. راغب گويد: ثَخُنَ الشَّى‏ءُ آن گاه گويند كه چيزى غليظ شود

[احقاف:15] ثلث (به ضم اول و دوّم) به معنى يك سوّم است نحو [نساء:11] ثُلاث (بر وزن گُلاب) يعنى سه سه مثل [نساء:3] نكاح كنيد آنكه براى شما از زنان دلپسند است

آیات شامل این کلمه «عَوَج» (بر وزن کرج) به معناى کجى حسى است، ولى «عِوَج» (بر وزن پدر) به کجى هایى گفته مى شود که با فکر، درک مى شود. ولى ظاهراً پاره اى

آیات شامل این کلمه «فِجاج» (بر وزن مزاج) جمع «فج» (بر وزن حج) به معناى دره اى است که در میان دو کوه قرار دارد، و به جاده هاى وسیع نیز گفته مى شود. فجج‌

اصل از مادّه «بَواء» به معناى تساوى اجزاى مکان است، به عکس «نَبْوَه» (بر وزن مبدأ) که به معناى عدم تساوى اجزاى مکان است. بنابراین، جمله «بَوَّأْتُ لَهُ

آیات شامل این کلمه «مَوضُون» از مادّه «وضن» (بر وزن «وزن!») در اصل به معناى «بافتن زره» است، سپس به هر منسوجى که تار و پود آن محکم است، اطلاق شده، و در

قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «وَقَب» (بر وزن شفق) از مادّه «وَقْب» (بر وزن نقب) به معناى حفره و گودال است، سپس فعل آن به معناى ورود در

آیات شامل این کلمه «یُصْهَرُ» از مادّه «صَهر» (بر وزن قهر) به معناى آب کردن «پیه» است، و «صِهر» (بر وزن فکر) به معناى داماد. صهر (۲ بار) به فتح (ص) گداختن

«قُطُوفُ» جمع «قطف» (بر وزن حزب) به معناى میوه چیده شده است، و گاه به معناى میوه اى که آمادّه چیدن است، نیز آمده. یا جمع «قَطف» (بر وزن حذف) است که اولى معناى

آیات شامل این کلمه براى «حُبُک» (بر وزن کتب) جمع «حباک» (بر وزن کتاب)، در لغت معانى بسیارى براى آن گفته شده است، از جمله: راه ها و چین و شکن هایى که بر

آیات شامل این کلمه «أَحْبار» جمع «حبر» (بر وزن فکر و همچنین بر وزن ابر) به معناى اثر نیک است و سپس بر دانشمندانى که در جامعه اثر نیک دارند اطلاق شده است;

آیات شامل این کلمه «وَقَب» (بر وزن شفق) از مادّه «وَقْب» (بر وزن نقب) به معناى حفره و گودال است، سپس فعل آن به معناى ورود در گودال به کار رفته، گویى موجودات

آیات شامل این کلمه «صغت» از مادّه «صغو» (بر وزن عفو) به معناى متمایل شدن به چیزى است. و منظور از «صغت قلوبکما» در آیه مورد بحث، انحراف دل هاى آنها از حق

«نَکَال» (بر وزن ضلال) در اصل، به معناى ضعف، ناتوانى و عجز است لذا، در مورد کسى که از اداى حواله اى خوددارى مى کند مى گویند: نکول کرد. «نکل» (بر وزن فکر) به

آیات شامل این کلمه «معترّ» از مادّه «عَرّ» (بر وزن شرّ و بر وزن حُرّ) در اصل، به معناى بیمارى جَرَب است که عارض بر پوست بدن انسان مى شود. و کسى است که

آیات شامل این کلمه «سَجى» از مادّه «سجو» (بر وزن سرد، و بر وزن غلو) در اصل، به معناى «سکون و آرامش» است، و به معناى «پوشاندن» و «تاریک شدن» نیز آمده است،

آیات شامل این کلمه «جنّة» در اصل از مادّه «جنّ» (بر وزن فنّ) به معناى پوشاندن چیزى است و از آنجا که سپر، انسان را در مقابل ضربات دشمن مى پوشاند به آن «جُنّه»

قرآن: ۱۰(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «زلف» (بر وزن حرف) و «زُلْفى» (بر وزن کبرى) به معناى قرب و نزدیکى است. ممکن است منظور نزدیکى مکانى باشد

شامل این کلمه «مَفاتِـحُ» جمع «مِفْتَح» (بر وزن بهتر) به معناى «کلید» است، و نیز ممکن است جمع «مَفْتَح» (بر وزن دفتر) به معناى «خزینه» و مرکز نگاهدارى چیزى

آیات شامل این کلمه «قَلى» از مادّه «قلا» (بر وزن صدا) به معناى شدت بغض و عداوت است و از مادّه «قَلْو» (بر وزن سرو) به معناى پرتاب کردن آمده است. «راغب» معتقد

آیات شامل این کلمه «عَقِیْم» از مادّه «عقم» (بر وزن بخل و همچنین بر وزن فهم) در اصل، به معناى خشکى و یبوست است که مانع از قبول اثر مى شود، و زنان عقیم،

نمایید، و با ترازوی درست وزن کنید! این برای شما بهتر، و عاقبتش نیکوتر است. |و چون پيمانه كنيد پيمانه را تمام دهيد و با ترازوى درست وزن كنيد، كه اين بهتر و سر

آیات شامل این کلمه «یَنْسِلُون» از مادّه «نسول» (بر وزن فضول) به معناى خروج با سرعت است. این که در مورد یأجوج و مأجوج مى گوید: آنها از هر بلندى به سرعت

کلمه «خلیل» ممکن است از مادّه «خُلَّت» (بر وزن حجت) به معناى «دوستى» بوده باشد و یا از مادّه «خَلَّت» (بر وزن ضربت) به معناى «نیاز و احتیاج». در این که

«ذَرَأَکُمْ» از مادّه «ذرء» (بر وزن زرع) در اصل، به معناى آفرینش و ایجاد و اظهار است; ولى مادّه «ذرو» (با واو که آن هم بر وزن زرع است) به معناى پراکنده ساختن

آیات شامل این کلمه «أَصْفاد» جمع «صَفَد» (بر وزن نمد) و «صفاد» (بر وزن معاد) در اصل به معناى غل مى باشد. بعضى گفته اند به خصوص آن «غل و زنجیرى» را گویند

ناراحتى است. کبد (۱ بار) [بلد:4]. كَبَد بر وزن فرس به معنى سختى است (مجمع) راغب گفته: كَبْد (بر وزن كتف) جگر و (بر وزن فرس) درد جگر است ايضاً كُباد (به ضم اول)

آیات شامل این کلمه «لَعِب» (بر وزن لَزِج) در اصل از مادّه «لُعاب» (بر وزن غُبار) به معناى آب دهان است که از لب ها سرازیر گردد، و این که بازى را «لعب» مى

آیات شامل این کلمه «حَرَس» (بر وزن قفس) جمع «حارس» به معناى نگاهبان، و بعضى آن را اسم جمع دانسته اند. حرس‌ (۱ بار) (بر وزن فرس) نگهبانها، محافظها. مفرد آن

واژه «أَشِر» وصف است از مادّه «اشر» (بر وزن قمر) که به معناى «شدت خوشحالى توأم با هوسبازى» است. اشر (۲ بار) (بر وزن كَتِف) خود پسند. متكبر. طاغى. راغب گويد

اول مناسب تر به نظر مى رسد. فره‌ (۱ بار) فره (بر وزن فرس) به معنى خودپسندى است اسم فاعل آن فره (بر وزن كتف) آيد. فراهة به معنى حذاقت، خفّت و ماهر بودن و

(بر وزن عفو) به معناى دنباله روى از چیزى است، و مى دانیم دنباله روى از غیر علم، مفهوم وسیعى دارد که همه نوع آن را شامل مى شود. قفو (۵ بار) (بر وزن فلس)

آیات شامل این کلمه «مَرَحَ» (بر وزن فَرَحَ) به معناى شدت خوشحالى در برابر یک موضوع باطل و بى اساس و به معناى غرور و مستى ناشى از نعمت است. مرح‌ (۳ بار)

آیات شامل این کلمه «حِبال» جمع «حبل» (بر وزن طبل) به معناى طناب است. حبل‌ (۷ بار) هم‌ (۳۸۹۶ بار) وَ فَإِذَا أَلْقُوا عِصِيّهُم بَل يُخَيّل أَلْقَى قَال

آیات شامل این کلمه «إِدّ» از مادّه «أدّ» (بر وزن ضدّ) در اصل به معناى صداى ناهنجارى است که بر اثر گردش شدید امواج صوتى در گلوى شتر به گوش مى رسد; سپس به

آیات شامل این کلمه «مسد» (بر وزن حسد) به معناى طنابى است که از الیاف بافته شده. بعضى گفته اند «مسد» طنابى است که در جهنم بر گردن او مى نهند که خشونت الیاف

آیات شامل این کلمه «أَجْل» از مادّه «أجْل» (بر وزن نخل) در اصل، به معناى «جنایت» است، سپس به هر کارى که عاقبت ناگوارى دارد گفته شده، و بعد از آن به هر

آیات شامل این کلمه «عِمَاد» به معناى ستون و جمع آن «عُمُد» (بر وزن شتر) است. عمد (۷ بار) ال لَم الّتِي ذَات يُخْلَق إِرَم بِعَاد مِثْلُهَا رَبّک فِي فَعَل

آیات شامل این کلمه «لَىّ» (بر وزن حىّ) به معناى تابیدن طناب و مانند آن و به معناى تغییر و تحریف نیز آمده است. لوى‌ (۵ بار) وَ بِأَلْسِنَتِهِم رَاعِنَا

آیات شامل این کلمه «بَئِیس» از مادّه «بأس» (بر وزن یأس) به معناى شدید است. بئس‌ (۷۳ بار) بِعَذَاب بِمَا کَانُوا عَن ظَلَمُوا الّذِين يَفْسُقُون فَلَمّا

آیات شامل این کلمه «کُبَّت» از مادّه «کبّ» (بر وزن جدّ) در اصل به معناى افکندن چیزى به صورت بر زمین است و بنابراین، ذکر «وُجُوه» (صورت ها) در آیه فوق از

آیات شامل این کلمه «حِوَل» (بر وزن ملل) معناى مصدرى دارد و به معناى «تحول» و نقل مکان است. حول‌ (۲۵ بار) قُل لَو عَنْهَا يَبْغُون کَان الْبَحْر لا مِدَادا

آیات شامل این کلمه «سارِب» از مادّه «سَرَب» (بر وزن ضرر) در اصل به معناى آب جارى است و سپس به انسانى که دنبال کارى در حرکت است گفته مى شود. سرب‌ (۲ بار)

آیات شامل این کلمه «بَطِرَتْ» از مادّه «بطر» (بر وزن بشر) به معنىِ طغیان و غرور، بر اثر فزونى نعمت است. بطر (۲ بار) مِن قَرْيَة مَعِيشَتَهَا فَتِلْک أَهْلَکْنَا

آیات شامل این کلمه «حسان» جمع «حسن» (بر وزن چمن) به معناى «خوب و زیبا» است. حسن‌ (۱۹۴ بار) رَبّکُمَا تُکَذّبَان فَبِأَي آلاَء خَيْرَات عَبْقَرِي وَ فِيهِن

آیات شامل این کلمه «غرور» (بر وزن جسور) صیغه مبالغه به معناى هر موجود فریبنده و فوق العاده فریبکار است، و این که آن را به شیطان تفسیر کرده اند، در حقیقت

در اصل به معناى «رجوع و بازگشت» است و این که بر یک دسته از غنائم «فىء» (بر وزن شىء) اطلاق شده است شاید به این خاطر باشد که خداوند تمام مواهب این جهان را

آیات شامل این کلمه «یُضاعِفْهُ» از مادّه «ضِعف» (بر وزن شعر) چنان که قبلاً هم گفته ایم، تنها به معناى دو برابر نیست، بلکه چندین برابر را نیز شامل مى شود،

آیات شامل این کلمه «عُتُوّ» (بر وزن غُلُوّ) به معناى خوددارى از اطاعت و سرپیچى از فرمان توأم با عناد و لجاج است. عتو (۱۰ بار) وَ فِي لَجّوا نُفُور أَ فَمَن

این کلمه «عَبَسَ» از مادّه «عُبوس» (بر وزن جُلوس) به معناى در هم کشیدن چهره است. «عَبُوس» از مادّه «عُبُوس» (بر وزن مجوس) به معناى کسى است که چهره در هم

آیات شامل این کلمه «یُضاعِفُ» از مادّه «ضِعف» (بر وزن شعر) به معناى دو یا چند برابر است، و با توجّه به آنچه در بالا اشاره شد که دانه هایى پیدا مى شود که

آیات شامل این کلمه «بُعُولَة» جمع «بَعْل» (بر وزن نعل) به معناى شوهر است; و بعضى گفته اند به زن و شوهر هر دو اطلاق مى شود و گاه گفته شده که از این واژه،

«زَهَقَ» از مادّه «زُهُوق» به معناى اضمحلال، هلاک و نابودى است، و «زهوق» (بر وزن قبول) به معناى چیزى است که به طور کامل محو و نابود مى شود. زهق‌ (۵ بار) وَ

آیات شامل این کلمه «رحلة» در اصل از «رَحْل» (بر وزن شهر) به معناى پوششى است که بر مرکب براى سوار شدن مى نهند،سپس به همین مناسبت آن را به خود شتر ویا مسافرت

آیات شامل این کلمه «أَکْنَان» جمع «کِنّ» (بر وزن جنّ) به معناى وسیله پوشش و حفظ و نگهدارى است. و به همین جهت به مخفیگاه ها و غارها و پناهگاه هایى که در

آیات شامل این کلمه «أَفّاک» از مادّه «افک» (بر وزن پلک) به معناى دروغ بزرگ است. بنابراین، «أَفّاک» به معناى کسى است که فراوان دروغ هاى بزرگ مى گوید. افک‌

آیات شامل این کلمه «حامِیَة» از مادّه «حَمْى» (بر وزن نفى) به معناى شدت حرارت است و در اینجا اشاره به سوزندگى فوق العاده آتش دوزخ است. حمى‌ (۶ بار) مَا

آیات شامل این کلمه «شَرَر» از مادّه «شَرّ» (بر وزن ضرر) جمع «شراره» به معناى اجزاء کوچکى است که از آتش جدا مى شود، و به هوا پرتاب مى گردد، و از مادّه «شر»

آیات شامل این کلمه «إِمْر» (بر وزن شمر) به کار مهم شگفت آور و یا بسیار زشت گفته مى شود. امر (۲۴۹ بار) (به كسر همزه) ناپسند. عجيب [كهف:71]، حقا كه كار ناپسندى

آیات شامل این کلمه «أَراذِل» جمع «ارذُل» (بر وزن اهرم) است; و آن خود نیز جمع «رذل» مى باشد که به معناى موجود پست و حقیر است، خواه انسان باشد یا چیز دیگر

آیات شامل این کلمه «صَلْى» (بر وزن سرو) در اصل، به معناى نزدیک شدن به آتش است، گر چه گرم شدن و برشته شدن و سوخته شدن با آتش را نیز «صَلْى» مى گویند، اما

آیات شامل این کلمه «رابِى» از مادّه «رُبُوّ» (بر وزن غلوّ) به معناى بلندى و برترى است و «ربا» که به معناى سود یا پول اضافى یا جنس دیگر است نیز از همین

آیات شامل این کلمه «تَعس» (بر وزن نحس) به معناى لغزیدن و به رو در افتادن است. و این که بعضى آن را به «هلاکت و انحطاط» تفسیر کرده اند، در واقع لازمه آن

آیات شامل این کلمه «تَصَدّى» از مادّه «صدى» (بر وزن فَتى) در اصل به معناى صدایى است که از کوه برمى گردد (در فارسى آن را «پژواک» مى گویند) سپس کلمه «تَصَدّى»

آیات شامل این کلمه «أَعْقاب» جمع «عَقِب» (بر وزن خَشِن) به معناى پاشنه پا است و بازگشت به روى پاشنه پا به معناى عقب گرد و کنایه از انحراف و بازگشت از هدف

آیات شامل این کلمه «یُثْخِنَ» از مادّه «اثخان» و از ریشه «ثِخَن» (بر وزن شِکَن) در اصل، به معناى ضخامت، غلظت و سنگینى آمده است، سپس به همین مناسبت به پیروزى

آیات شامل این کلمه «براء» (بر وزن سوار) مصدر و به معناى «تبرى» است; و در این گونه موارد معناى وصفى به طور مؤکد و مبالغه دارد (مانند زیدٌ عَدْلٌ) و چون

بارگیری... (بر وزن وزر، و كتف) دروغ گفتن. صحاح و قاموس و اقرب و غيره هر دو وزن را مصدر گفته‏اند ولى استعمال قرآن نشان مى‏دهد كه كِذْب (بر وزن وزر) مصدر است

آیات شامل این کلمه «غرور» (بر وزن جسور) صیغه مبالغه به معناى هر موجود فریبنده و فوق العاده فریبکار است، و این که آن را به شیطان تفسیر کرده اند، در حقیقت

بارگیری... «حَرَض» (بر وزن مرض) به معناى چیز فاسد و ناراحت کننده است، در اینجا به معناى بیمار، نحیف، لاغر و مشرف بر مرگ مى باشد. (بر وزن فرس) بى فايده. (مفردات)

آیات شامل این کلمه «ضِغْث» (بر وزن حرص) به معناى دسته اى از چوبهاى نازک ساقه گندم و جو و یا رشته هاى خوشه خرما و یا دسته گل و مانند آن است. ضغث‌ (۳ بار)

آیات شامل این کلمه «أَخْبَتُوا» از مادّه «إِخبات» از ریشه «خَبْت» (بر وزن ثبت) به معناى زمین صاف و وسیع است که انسان به راحتى و با اطمینان مى تواند در

آیات شامل این کلمه «حیوان» (بر وزن ضربان) به اعتقاد جمعى از مفسران و ارباب لغت، به معناى حیات است (معناى مصدرى دارد). این کلمه در اصل از «حى» گرفته شده

کند، و به اصطلاح دندان بر جگر مى فشارد. واژه «کَظِیْم» از مادّه «کَظْم» (بر وزن نظم) به معناى گلوگاه است. کظم‌ (۶ بار) وَ مِن هُو مُسْوَدّا وَجْهُه ظَل يَتَوَارَى

آیات شامل این کلمه «طَمَسْنَا» از مادّه «طَمْس» (بر وزن شمس) به معناى محو کردن و از بین بردن آثار چیزى است، و در اینجا اشاره به محو نور چشم یا محو خود

آیات شامل این کلمه «مُزْن» (بر وزن حزن) آن گونه که «راغب» در «مفردات» مى گوید: به معناى «ابرهاى روشن» است، و بعضى آن را به «ابرهاى باران زا» تفسیر کرده

آیات شامل این کلمه «حَدَب» (بر وزن ادب) به معناى بلندى هایى است که میان پستى ها قرار گرفته و گاهى به برآمدگى پشت انسان نیز حدب گفته مى شود. حدب‌ (۱ بار)

آیات شامل این کلمه «یَفْرَقُونَ» از مادّه «فَرَق» (بر وزن شَفَق) به معناى شدت خوف و ترس است. «راغب» در کتاب «مفردات» مى گوید: این ماده در اصل به معناى

آیات شامل این کلمه «نَخُوضُ» از مادّه «خوض» (بر وزن حوض) در اصل به معناى ورود و حرکت در آب است، و سپس به ورود و آلوده شدن به سایر امور نیز گفته شده، ولى

آیات شامل این کلمه «آصال» جمع «اُصُل» (بر وزن دهل) و آن نیز جمع «اصیل» است که از مادّه «اصل» گرفته شده است که به معناى عصر، نزدیک غروب و شبانگاه است از

آیات شامل این کلمه «سَرابِیل» جمع «سِربال» (بر وزن مثقال) به گفته «راغب» در «مفردات» به معناى پیراهن است، از هر جنسى که باشد; سایر مفسرین نیز همین معنا

آیات شامل این کلمه «عُجاب» از مادّه «عَجَب ـ تَعَجُّب» مانند «طوال» (بر وزن تراب)، معناى مبالغه را مى رساند، و به امور بسیار عجیب گفته مى شود. عجب‌ (۲۷

تکرار در قرآن: ۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «خَبْت» (بر وزن ثبت) به معناى زمین صاف و وسیع است که انسان به راحتى و با اطمینان مى تواند در

آیات شامل این کلمه «مُعَوِّقِیْن» از مادّه «عوق» (بر وزن شوق) به معناى باز داشتن و منصرف کردن از چیزى است و «بأس» در اصل به معناى شدت، و در اینجا منظور

آیات شامل این کلمه «رُفات» (بر وزن کرات)، به هر چیزى که کهنه، پوسیده و متلاشى شود مى گویند. رفت‌ (۲ بار) رفت در اصل شكستن و كوبيدن است در اقرب آمده «رفته:كسره

آیات شامل این کلمه «وَفْد» (بر وزن وقت) در اصل، به معناى هیئت یا گروهى است که براى حل مشکلاتشان نزد بزرگان مى روند، و مورد احترام و تکریم قرار مى گیرند

آیات شامل این کلمه «مَتّى» (بر وزن حتّى) در اصل به معناى خدا بخش بوده است. متى‌ (۹ بار) اسم استفهام و اسم شرط و غيره آيد، در هر حال سوال است از وقت. [يس:48]

آیات شامل این کلمه «أَنْکَاث» جمع «نِکْث» (بر وزن قسط) به معناى باز گشودن پشم و مو بعد از تابیدن است; و به گشودن نخ هاى لباس هایى که از پشم و مو بافته

آیات شامل این کلمه از مادّه «نَزْغ» (بر وزن نزع) به معناى ورود در کارى، به قصد افساد و یا تحریک بر آن است. ک‌ (۱۴۷۸ بار) نزغ‌ (۶ بار) نن‌ (۲۴۱ بار) راغب

است، بعضى آن را از «قَمْطر» مى دانند، و بعضى آن را مشتق از مادّه «قُطْر» (بر وزن مرغ) و میم را زائده مى دانند. ولى مشهور همان اول است که به معناى شدید و عبوس

آیات شامل این کلمه «حُشِرَ» از مادّه «حشر» (بر وزن نشر) به معناى بیرون ساختن جمعیت از قرارگاه و حرکت دادن آنها به سوى میدان مبارزه و مانند آن است; از این

آیات شامل این کلمه «مَقامِعُ» از مادّه «قَمْع» جمع «مقمع» (بر وزن منبر) به معناى تازیانه یا عمود آهنینى است که براى جلوگیرى یا مجازات کسى بر او مى کوبند

الله علیه وآله)، براى همسران او تهیه شده بود و در اصل، از مادّه «حَجْر» (بر وزن اجر) به معناى منع است; زیرا «حُجْره» مانع ورود دیگران در حریم زندگى انسان

آیات شامل این کلمه «رادِفَه» از مادّه «ردف» (بر وزن حرف)، به معناى شخصى یا چیزى است که به دنبال دیگرى قرار مى گیرد، و لذا به شخصى که دنبال سر دیگرى بر

آیات شامل این کلمه «غُرَف» جمع «غُرْفَه» از مادّه «غَرْف» (بر وزن حرف) به معناى برداشتن چیزى است، و لذا به آبى که با کف از چشمه برمى دارند و مى نوشند،

آیات شامل این کلمه «عَتَتْ» از مادّه «عتوّ» (بر وزن غلوّ) به معناى سرپیچى از اطاعت است. عتو (۱۰ بار) (بضم اول و دوم) تجاوز. نافرمانى. [فرقان:21]. پيش خود

آیات شامل این کلمه «خابَ» از مادّه «خیبة» (بر وزن غیبة) به معناى از دست رفتن مطلوب است که با کلمه نومیدى در فارسى تقریباً مساوى است. خيب‌ (۵ بار) نا اميدى

آیات شامل این کلمه «شَطَط» (بر وزن وسط) به معناى خارج شدن از حدّ اعتدال، و افراط در دورى است; لذا، به سخنانى که بسیار دور از حق است، «شطط» گفته مى شود

آیات شامل این کلمه «أَیامى» جمع «أَیِّم» (بر وزن قَیِّم) در اصل، به معناى زنى است که شوهر ندارد; سپس به مردى که همسر ندارد نیز گفته شده است، و به این ترتیب،

آیات شامل این کلمه «تَدَبُّر» در اصل، از مادّه «دَبر» (بر وزن ابر) به معناى پشت سر و عاقبت چیزى است، بنابراین «تدبّر» یعنى بررسى نتایج، عواقب و پشت و روى

مادّه «محص» به معناى رهایى از عیب و یا ناراحتى است. و از مادّه «حَیْص» (بر وزن حیف) به معناى بازگشت و عدول و کناره گیرى کردن از چیزى است، و از آنجا که «مَحِیص»،

تکرار در قرآن: ۵(بار) لیست کلمات مشتق شده «ثور» (بر وزن غور) به معناى پراکنده ساختن است و این که، عرب به گاو نر «ثور» مى گوید، به خاطر آن است که زمین را

آیات شامل این کلمه «أَسْبَغ» از مادّه «سَبْغ» (بر وزن صبر) در اصل به معناى پیراهن، یا زره گشاد و وسیع و کامل است; سپس به نعمت گسترده و فراوان نیز اطلاق

آیات شامل این کلمه «نُقَیِّض» از مادّه «قیض» (بر وزن فیض) در اصل به معناى پوست روى تخم مرغ است سپس به معناى مستولى ساختن چیزى بر چیز دیگر آمده. قيض‌ (۲

«حجّ» در اصل، به معناى «قصد» است و به همین جهت به جاده و راه، «مَحَجّة» (بر وزن مودّة) گفته مى شود; زیرا انسان را به مقصد مى رساند. و به دلیل و برهان، «حجت»

آیات شامل این کلمه «تَصْلى» از مادّه «صَلْى» (بر وزن نفى)، به معناى ورود در آتش و ماندن و سوختن با آن است. صلى‌ (۲۵ بار) ملازمت. «صلى الرجل النار: لزمها»

آیات شامل این کلمه «فَتَنُوا» از مادّه «فتن» (بر وزن متن)، و «فتنه» در اصل به معناى قرار دادن طلا در آتش است تا میزان خلوص آن روشن شود، سپس این ماده (فتنه)

آیات شامل این کلمه «نَقیر» از مادّه «نقر» (بر وزن فقر) به معناى کوبیدن چیزى است که منتهى به ایجاد حفره و سوراخ شود و «منقار» را نیز به همین دلیل «منقار»

سرمه دان که آهسته سرمه را با آن به چشم مى کشند، «مرود» از مادّه «رَوْد» (بر وزن منبر) گفته مى شود، و سپس به هر کارى که با مدارا و ملایمت طلب شود، اطلاق شده

آیات شامل این کلمه «مَدْحُور» از مادّه «دَحْر» (بر وزن دهر)، به معناى بیرون راندن توأم با ذلت و خوارى است. دحر (۴ بار) طرد. راندن به قهر «دحره دحراً و

آیات شامل این کلمه «حَرْد» (بر وزن سرد) به معناى ممانعت توأم با شدت و غضب است; آرى، آنها از تمنا و انتظار مستمندان عصبانى بودند و تصمیم داشتند با کمال

معناى گناهکار است و به عنوان تأکید براى «خَوّان» ذکر شده و از مادّه «اثم» (بر وزن اسم) در اصل، به معناى کارى است که انسان را از کسب ثواب تأخیر مى اندازد و معمولاً

آیات شامل این کلمه «حُلُم» (بر وزن کتب) به معناى «عقل» آمده و کنایه از بلوغ است که معمولاً با یک جهش عقلى و فکرى توام است، و گاه گفته اند که «حلم» به معناى

آیات شامل این کلمه «تُکِنُّ» از مادّه «کِنّ» (بر وزن جنّ) به چیزى گفته مى شود که اشیاء را در آن محفوظ و مستور مى دارند و منظور، رازها، اندیشه ها و توطئه

آیات شامل این کلمه «یَکْنِزُونَ» از مادّه «کَنْز» (بر وزن گنج) و به معناى گنج است که در اصل به معناى جمع و جور کردن اجزاء چیزى گفته مى شود. از این رو شتر

آیات شامل این کلمه «یَدُعُّ» از مادّه «دَعّ» (بر وزن حدّ) به معناى دفع شدید و راندن توأم با خشونت و عنف است. از آنجا که «یَحُضُّ» و «یَدُعُّ» به صورت فعل

آیات شامل این کلمه «مَسْکُوب» از مادّه «سکب» (بر وزن کبک) در اصل به معناى «ریزش» است; و از آنجا که ریزش آب از بالا به پایین، به صورت آبشار، بهترین مناظر

معناى سهم عادلانه است، و هنگامى که به صورت فعل ثلاثى مجرد استعمال شود (قسط بر وزن ضرب) به معناى ظلم کردن و گرفتن سهم عادلانه دیگرى است، اما هنگامى که به صورت

آیات شامل این کلمه «غَوْل» (بر وزن قول) در اصل، به معناى فسادى است که به طور پنهانى در چیزى نفوذ مى کند، و این که به قتل هاى مخفى و ترور در ادبیات عرب

تکرار در قرآن: ۸(بار) لیست کلمات مشتق شده در اصل از مادّه «اِنا» (بر وزن رضا) به معناى «وقت» گرفته شده. در حال بارگیری... من ها هم ليل ب ل ف ايى طعم نور

آیات شامل این کلمه «جَنّ» از مادّه «جَنّ» (بر وزن فنّ) به معناى پوشانیدن چیزى است و در آیه مورد بحث، معناى جمله این است که هنگامى که شب، چهره موجودات را

آیات شامل این کلمه «سَلَقُوکُم» از مادّه «سلق» (بر وزن خلق) در اصل، به معناى گشودن چیزى با خشم و عصبانیت است; خواه گشودن دست باشد، یا زبان. این تعبیر در

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «سَرَب» (بر وزن جَرَب) به گونه اى که «راغب» در «مفردات» گوید، به معناى راه رفتن در سراشیبى

آیات شامل این کلمه «تَحْرُثُون» از مادّه «حرث» (بر وزن درس) به معناى «کشت کردن» (افشاندن دانه و آماده ساختن آن براى نمو) است. حرث‌ (۱۴ بار) كاشتن و كشت

تکرار در قرآن: ۵(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «درء» (بر وزن زرع) به معناى دفع کردن است. دفع كردن. «درأه درءاً: دفعه» [رعد:22] بد را با خوب

آیات شامل این کلمه «جید» (بر وزن دید) به معناى «گردن» است، و جمع آن «اجیاد» مى باشد، بعضى از ارباب لغت معتقدند که «جید»، «عنق» و «رقبه» هر سه معناى مشابهى

آیات شامل این کلمه «سَمْک» (بر وزن سقف) در اصل، به معناى ارتفاع و بلندى است و به معناى سقف نیز آمده. در تفسیر «کبیرفخر رازى» آمده هر گاه بلندى چیزى را

معناى گناهکار است و به عنوان تأکید براى «خَوّان» ذکر شده و از مادّه «اثم» (بر وزن اسم) در اصل، به معناى کارى است که انسان را از کسب ثواب تأخیر مى اندازد و معمولاً

آیات شامل این کلمه «بُعْثِرَ» از مادّه «بعثرة» (بر وزن منقبة) در اصل، به معناى زیر و رو کردن و بیرون آوردن و استخراج نمودن است; و از آنجا که به هنگام احیاى

آیات شامل این کلمه «یعبؤ» از مادّه «عبأ» (بر وزن عبد) به معناى سنگینى است، بنابراین جمله «لا یَعْبأ» یعنى وزنى قائل نیست، و به تعبیر دیگر، اعتنایى نمى

آیات شامل این کلمه «تَثْرِیب» در اصل از مادّه «ثرب» (بر وزن سرو) به پوسته نازکى از پیه مى گویند که روى معده و روده ها را مى پوشاند و «تثریب» به معناى کنار

«ذَرْء» (بر وزن زرع) به معناى آفرینش مى دانند بنابراین مفهوم اصلى «ذُرِّیَّة» با مفهوم مخلوق و آفریده شده برابر است. و بعضى آن را از «ذَرّ» (بر وزن شرّ) که

آیات شامل این کلمه «یَعْمَهُونَ» از مادّه «عمه» (بر وزن همه) به معناى تردد و تحیر در کارى است و به معناى کوردلى و تاریکى بصیرت که اثر آن سرگردانى است نیز

آیات شامل این کلمه «ثَجّاج» از مادّه «ثجّ» (بر وزن حج) به معناى فرو ریختن آب به صورت، پى در پى و فراوان است، و با توجّه به این که «ثَجّاج» صیغه مبالغه

«زِبنیه» (به کسر زا) در اصل، به معناى مأمورین انتظامى، از مادّه «زَبْن» (بر وزن متن) به معناى دفع کردن، صدمه زدن و دور ساختن است، و در اینجا به معناى فرشتگان

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «رَکسْ» (بر وزن مکث) به معناى وارونه کردن چیزى و آن را با سر بر زمین گذاردن است و به معناى

آیات شامل این کلمه «بَسَرَ» از مادّه «بسور» و «بَسر» (بر وزن نصر) گاه، به معناى عجله کردن در انجام کارى قبل از فرارسیدن وقت آن است; و گاه به معناى در هم

آیات شامل این کلمه «نَاکِس» از مادّه «نکس» (بر وزن عکس) به معناى وارونه شدن چیزى است و در اینجا به معناى سر به زیر افکندن است. نکس‌ (۳ بار) وارونه كردن

گروهى از مردان است، بعضى گفته اند: جمع «نَفْر» و در اصل از مادّه «نَفر» (بر وزن عفو) به معناى کوچ کردن و به چیزى روى آوردن است، و به همین جهت، به جماعتى که

آیات شامل این کلمه «یَصْرِمُنَّ» از مادّه «صَرْم» (بر وزن شرم) به معناى چیدن میوه است و به معناى قطع کردن به طور مطلق، و همچنین محکم کردن کار نیز آمده

آیات شامل این کلمه «رَفَثَ» (بر وزن قفس) در اصل، به معناى سخنى است که متضمن مطلبى باشد که ذکر آن قبیح است، اعم از آمیزش جنسى و یا مقدمات آن، سپس کنایه

آیات شامل این کلمه «شاخِصَه» از مادّه «شخوص» (بر وزن خلوص) در اصل، به معناى خارج شدن از منزل، یا خارج شدن از شهرى به شهر دیگر است، و از آنجا که به هنگام

آیات شامل این کلمه «رَدِفَ» از مادّه «ردف» (بر وزن حرف) به معناى قرار گرفتن پشت سر چیزى است، لذا به کسى که پشت سر اسب سوار مى نشیند، «ردیف» گفته مى شود،

بدبختى و شکست و محرومیت، پناه خواهند گرفت. «مَأوى» از مادّه «أَوِىّ» (بر وزن قوىّ) به معناى انضمام چیزى به چیز دیگر است، سپس، به مکان و مسکن و جایگاه گفته

آیات شامل این کلمه «مَاعُون» از مادّه «مَعْن» (بر وزن شأن) به معناى چیز کم است، و بسیارى از مفسران معتقدند: منظور از آن در اینجا، اشیاء جزئى است که مردم،

آیات شامل این کلمه «خَرَقُوا» از مادّه «خَرْق» (بر وزن غرق) گرفته شده که در اصل، به معناى پاره کردن چیزى است بدون رویه و حساب، درست نقطه مقابل «خلق» که

آیات شامل این کلمه «کَأْس» (بر وزن رأس) نزد اهل لغت، به ظرفى گفته مى شود که پر و لبریز باشد، و اگر خالى باشد، معمولاً به آن «قدح» مى گویند. «راغب» در «مفردات»

آیات شامل این کلمه «قُرَّة» از مادّه «قُرّ» (بر وزن حرّ) به معناى سردى و خنکى است، از آنجا که معروف است اشک شوق، همواره سرد و خنک، و اشک غم و حسرت داغ

آیات شامل این کلمه «واجِفَه» از مادّه «وجف» (بر وزن حذف)، در اصل به معناى سرعت سیر است، و «أَوْجَفْتُ الْبَعِیْرَ» در جایى گفته مى شود که: انسان شتر را

حالى به حال دیگر، یا از جایى به جاى دیگر است، و به اشک چشم «عَبْرَة» (بر وزن حسرت) مى گویند; زیرا از چشم عبور مى کند و به کلمات که از زبان ها و گوش ها

آیات شامل این کلمه «اعلام» جمع «عَلمَ» (بر وزن قلم) به معناى «کوه» است; ولى در اصل به معناى علامت و اثرى است که از چیزى خبر مى دهد; مانند «عَلم الطریق»

آیات شامل این کلمه «کَأْس» (بر وزن رأس) نزد اهل لغت، به ظرفى گفته مى شود که پر و لبریز باشد، و اگر خالى باشد، معمولاً به آن «قدح» مى گویند. «راغب» در «مفردات»

آیات شامل این کلمه «وَهّاج» از مادّه «وَهَج» (بر وزن کرج) به معناى نور و حرارتى است که از آتش صادر مى شود بنابراین، ذکر این وصف براى این چراغ پر فروغ آسمانى

تکرار در قرآن: ۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «رکض» (بر وزن مکث) به معناى کوبیدن پا بر زمین، و گاه، به معناى دویدن آمده است; و در اینجا به

آیات شامل این کلمه «تَمِیْد» از مادّه «مید» (بر وزن صید) به معناى لرزش و حرکت ناموزون اشیاء بزرگ، تزلزل و اضطراب اشیاء عظیم است، و جمله «أنْ تَمِیْدَ بِکُمْ»

دستور به نصب کردن، بالا بردن و برپا داشتن است. «فَانْصَب» از مادّه «نصب» (بر وزن نسب) به معناى تعب و زحمت است، آیه بیانگر یک اصل کلى و فراگیر است، و هدف آن

تکرار در قرآن: ۴(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «دَحْر» (بر وزن دهر)، به معناى بیرون راندن توأم با ذلت و خوارى است. طرد. راندن به قهر «دحره

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «سَمْک» (بر وزن سقف) در اصل، به معناى ارتفاع و بلندى است و به معناى سقف نیز آمده. در تفسیر

آیات شامل این کلمه «خَتّار» از مادّه «ختر» (بر وزن چتر) به معناى پیمان شکنى است. این کلمه، صیغه مبالغه است; چرا که مشرکان و گنهکاران کراراً در گرفتارى

آیات شامل این کلمه «تُبْسَلَ» در اصل، از مادّه «بَسْل» (بر وزن نسل) به معناى نگاهدارى و منع کردن از چیزى با قهر و غلبه است و به همین جهت به وادار کردن

آیات شامل این کلمه «قیّم» (بر وزن سیّد) از مادّه «قیام» گرفته شده و در اینجا به معناى پابرجا، ثابت و استوار است، علاوه بر آن، برپادارنده، حافظ و پاسدار

آیات شامل این کلمه «مَشِید» از مادّه «شید» (بر وزن صید) به دو معنا آمده است: نخست، به معناى ارتفاع، و دیگرى به معناى گچ، در صورت اول، «مشید» به معناى قصرهاى

آیات شامل این کلمه «نَاشِطات» از مادّه «نشط» (بر وزن هشت) در اصل به معناى گشودن گره هایى است که به آسانى باز مى شود، و به چاههایى که عمق کمى دارد و دلو

آیات شامل این کلمه «یَثْنُون» از مادّه «ثنى» (بر وزن سنگ)، در اصل به معناى نزدیک ساختن قسمت هاى مختلف چیزى به یکدیگر است، مثلاً در مورد تا کردن لباس و

آیات شامل این کلمه «نُصُب» جمع «نصیب» آن هم به گفته بعضى، جمع «نصب» (بر وزن سقف) در اصل، به معناى چیزى است که در جایى نصب مى شود، و به بت هایى که به صورت

آیات شامل این کلمه «هَشِیم» از مادّه «هشم» (بر وزن خشم) در اصل، به معناى شکستن اشیاء سست است; مانند گیاهان. لذا به گیاهان خرد شده که صاحبان گوسفندان براى

آیات شامل این کلمه «انفال» در اصل از مادّه «نَفْل» (بر وزن نفع) به معناى زیادى است; و این که به نمازهاى مستحب «نافِلَه» گفته مى شود، به این دلیل است که

آیات شامل این کلمه «أَسْحار» جمع «سحر» (بر وزن بشر)، در اصل به معناى «پوشیده و پنهان بودن» است; و چون در ساعات آخر شب، پوشیدگى خاصى بر همه چیز حاکم است،

آیات شامل این کلمه «یَسْتَنْبِطُونَهُ» در اصل، از مادّه «نَبَط» (بر وزن فقط) و به معناى نخستین آبى است که از چاه مى کشند و از اعماق زمین استخراج مى گردد،

آیات شامل این کلمه رشد (۱۹ بار) (بر وزن قفل و فرس) هدايت. نجات. صلاح. كمال. در مفردات و قاموس و اقرب هر دو وزن به يك معنى است. فيومى در مصباح رشد را صلاح

آیات شامل این کلمه «بَرِقَ» از مادّه «برق» (بر وزن فرق) در اصل، به معناى روشنایى و برقى است که در میان ابرها ظاهر مى شود، سپس به هر نوع روشنایى اطلاق شده

آیات شامل این کلمه «لُبَد» از مادّه «لَبَد» (بر وزن لغت) به معناى شىء متراکم و انبوه است، و در اینجا به معناى مال فراوان است. لبد (۲ بار) [جن:19]. لبد

آیات شامل این کلمه «اعْتِلُوه» از ماده «عَتل» (به وزن قتل)، به معناى گرفتن و کشیدن و پرتاب کردن است; کارى که مأموران با مجرمان سرکشى که در برابر هیچ قانونى

آیات شامل این کلمه «سَرابِیل» جمع «سِربال» (بر وزن مثقال) به گفته «راغب» در «مفردات» به معناى پیراهن است، از هر جنسى که باشد; سایر مفسرین نیز همین معنا

آیات شامل این کلمه «زُبُر» جمع «زبرة» (بر وزن لقمه) به معناى قسمتى از موى پشت سر حیوان است که آن را جمع و از بقیه جدا کنند، سپس این واژه به هر چیزى که

آیات شامل این کلمه «رَفَثَ» (بر وزن قفس) در اصل، به معناى سخنى است که متضمن مطلبى باشد که ذکر آن قبیح است، اعم از آمیزش جنسى و یا مقدمات آن، سپس کنایه

آیات شامل این کلمه «قَبَس» (بر وزن قفس) به معناى مختصرى از آتش است که از مجموعه اى جدا مى کنند، و با توجّه به این که معمولاً مشاهده آتش در بیابان ها نشان

آیات شامل این کلمه کلمه «عَنِید» در اصل از «عِند» (بر وزن رِند) به معناى سمت و ناحیه است و در اینجا به معناى انحراف و گرایش به غیر راه حق آمده است و از

آیات شامل این کلمه «باخع» از مادّه «بخع» (بر وزن بخش) به معناى هلاک کردن خویشتن از شدت غم و اندوه و به تعبیر دیگر «دق مرگ نمودن» است. این تعبیر نشان مى

آیات شامل این کلمه «یَصْلَوْنَ» از مادّه «صَلْى» (بر وزن سعى) به معناى آتش افروختن، دخول در آتش، سوختن و برشته شدن با آتش کباب کردن، و تحمل درد و رنج آن،

کلمه «قَصَص» مفرد است و به معناى قصه مى باشد و در اصل از مادّه «قَصّ» (بر وزن صفّ) به معناى جستجوى چیزى کردن گرفته شده. قصص‌ (۳۰ بار) (به فتح ق، ص) سرگذشت

آیات شامل این کلمه «قَبَس» (بر وزن قفس) به معناى مختصرى از آتش است که از مجموعه اى جدا مى کنند، و با توجّه به این که معمولاً مشاهده آتش در بیابان ها نشان

تکرار در قرآن: ۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «ردف» (بر وزن حرف) به معناى قرار گرفتن پشت سر چیزى است، لذا به کسى که پشت سر اسب سوار مى نشیند،

آیات شامل این کلمه «مرج» از مادّه «مرج» (بر وزن فلج) به معناى مخلوط کردن و یا ارسال و رها نمودن است و در اینجا به معناى کنار هم قرار گرفتن آب شیرین و شور

آیات شامل این کلمه «کُبِتُوا» از مادّه «کَبْت» (بر وزن ثبت) به معناى مانع شدن توأم با عنف و ذلیل کردن است، اشاره به این که خداوند مجازات کسانى را که با

«اعوجاج» و «انعطاف»، گرفته شده و بنابراین، «نون» و «واو» آن زائده است، و بر وزن «فعلون» مى باشد، ولى به عقیده جمعى دیگر، از مادّه «عرجن» گرفته شده، و نون

آیات شامل این کلمه «بَطْش» (بر وزن فرش) چنان که «راغب» در «مفردات» مى گوید: به معناى «گرفتن چیزى است با قدرت» و در اینجا با کلمه «اَشَدّ» نیز همراه شده

آیات شامل این کلمه «عَتَوا» از مادّه «عُتوّ» (بر وزن غلوّ) به معناى خوددارى از اطاعت فرمان است و این که بعضى از مفسران آن را به معناى خوددارى تفسیر کرده

به بار آورده است. «راغب» در «مفردات» مى گوید: این کلمه از مادّه «حسر» (بر وزن حبس) به معناى برهنه کردن و کنار زدن لباس است; و از آنجا که در موارد ندامت

آیات شامل این کلمه «حرج» (بر وزن حرم) در لغت به معناى تنگى فوق العاده و محدودیت شدید است; و این حال افراد لجوج و بى ایمان است که فکرشان بسیار کوتاه و روحشان

بنشاند، این واژه در آن به کار رفته است و با این که «جدال»، «مراء» و «حِجاج» (بر وزن لجاج) در معنا، شبیه یکدیگرند، ولى «جدال» براى باز گرداندن طرف از عقیده خود

كم فروشى يا حساسيّت در كيل بيش از وزن است، لذا در يك آيه فقط از كيل و در آيه پس از آن، ابتدا مجدداً از كيل و سپس وزن، سخن به ميان آمده است. در روايات مى‌خوانيم:

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «دَحْو» (بر وزن محو) به معناى گستردن است، بعضى نیز آن را به معناى تکان دادن چیزى از محل اصلیش

تکرار در قرآن: ۶(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «زَوَر» (بر وزن سفر) به معناى کج شدن قسمت بالاى سینه است. به فتح (ز) قصد. ميل. از اقرب الموارد

آیات شامل این کلمه «لِبَد» از مادّه «لَبَد» (بر وزن پدر) به معناى چیزى است که اجزاى آن روى هم متراکم شده باشد، این تعبیر ،بیانگر هجوم عجیب مؤمنان جنّ براى

آیات شامل این کلمه «یَمْهَدُونَ» از مادّه «مهد» (بر وزن عهد) ـ همان گونه که «راغب» در «مفردات» گفته ـ در اصل به معناى «گاهواره» یا محلى است که براى کودک

گفته اند: «أَشُدّ»، جمعى است که مفرد ندارد; و بعضى دیگر آن را جمع «شَدّ» (بر وزن سدّ) مى دانند. ولى به هر حال، معناى جمعى آن قابل انکار نیست. «أَشُدَّ» از

آیات شامل این کلمه «مُسْتَوْدَع» از مادّه «وَدْع» (بر وزن منع) به معناى ترک کردن است و از آنجا که امور ناپایدار محل خود را به زودى ترک مى گویند، این کلمه

مخصوصاً قطعات هیزم که در تنور پرتاب مى کنند ـ بعضى گفته اند که «حطب» (بر وزن سبب) که به معناى هیزم مى باشد در لغات مختلف عرب، تلفظ هاى متفاوتى دارد; بعضى

آیات شامل این کلمه «نَسىء» (بر وزن کثیر) از مادّه «نَسْأ» به معناى تأخیر انداختن است (این کلمه مى تواند اسم مصدر یا مصدر باشد) و به داد و ستدهایى که پرداخت

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «سهر» (بر وزن سحر)، به معناى شب بیدارى است، و از آنجا که حوادث وحشتناک، خواب شبانه را از چشم

آیات شامل این کلمه «یُنْزَفُونَ» در اصل از مادّه «نزف» (بر وزن حذف)، به معناى از بین بردن چیزى به صورت تدریجى است. این واژه هنگامى که در مورد آب چاه به

آیات شامل این کلمه «مَشْحُون» از مادّه «شحن» (بر وزن صحن) به معناى پر کردن است; و گاه به معناى مجهز ساختن، نیز آمده. و «شحناء» به عداوتى گفته مى شود که

مجبور است گام ها را کوتاه بردارد، گاهى راه برود و گاهى توقف کند «رَجَز» (بر وزن مرض) مى گویند. و این که به اشعار جنگى، «رَجَز» اطلاق مى شود نیز به خاطر آن

مجبور است گام ها را کوتاه بردارد، گاهى راه برود و گاهى توقف کند «رَجَز» (بر وزن مرض) مى گویند. و این که به اشعار جنگى، «رَجَز» اطلاق مى شود نیز به خاطر آن

«مفردات» گوید: به معناى جماعت و گروه است، که از نظر عظمت، تشبیه به «جَبَل» (بر وزن عمل) به معناى کوه شده است; و تعبیر «کَثِیراً» براى تأکید بیشتر، در مورد پیروان

لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن قفل و فرس) هدايت. نجات. صلاح. كمال. در مفردات و قاموس و اقرب هر دو وزن به يك معنى است. فيومى در مصباح رشد را

آیات شامل این کلمه قبل‌ (۲۹۴ بار) (بر وزن فلس)راغب گويد: در تقدم متصل و منفصل به كار مى‏رود و نيز به معنى تقدم مكانى، زمانى، رتبه‏اى و ترتيبى آيد. نگارنده

آیات شامل این کلمه «مِهاد» در اصل از مادّه «مَهْد» (بر وزن عهد) به معناى آماده و مهیّا کردن است و به معناى بستر که انسان به هنگام استراحت و آرامش از آن

آیات شامل این کلمه «مَارِج» در اصل از «مرج» (بر وزن مرض) به معناى اختلاط و آمیزش است، و در اینجا منظور اختلاط شعله هاى مختلف آتش مى باشد; زیرا هنگامى که

آیات شامل این کلمه «اِفْتَرى» از مادّه «فَرْى» (بر وزن فرد) در اصل به معناى قطع کردن است و از آنجا که اگر بخشى از چیز سالمى را قطع کنند، فاسد و خراب مى

است که انسان را از امور دیگر بازمى دارد. «یُوزَعُونَ» از مادّه «وَزْع» (بر وزن جمع) به معناى بازداشتن است، این تعبیر، هر گاه در مورد لشکر به کار رود، به

آیات شامل این کلمه «سامراً» از مادّه «سمر» (بر وزن ثمر) به معناى گفتگوهاى شبانه است. بعضى از مفسران گفته اند: معناى اصلى این ماده «سایه ماه در شب» است

آیات شامل این کلمه «قَیَّضْنَا» از مادّه «قَیْض» (بر وزن فیض) در اصل به معناى پوست روى تخم مرغ است، سپس در مواردى که افرادى کاملاً بر انسان مسلط مى شوند،

آیات شامل این کلمه «سُعُر» (بر وزن شتر) جمع «سعیر» در اصل به معناى آتش برافروخته و پر هیجان است، و گاه به معناى «جنون» نیز آمده; چرا که در حالت جنون، هیجان

آیات شامل این کلمه «طَرْف» (بر وزن برف) به معناى پلک چشم است، و گاه، به معناى نگاه کردن نیز آمده است; توصیف زنان بهشتى به «قاصِراتُ الطَّرْفِ» (آنها که

از زمان و مکان این وعده ها است. «مُسْتَقَرّ» در اصل، از مادّه «قُرّ» (بر وزن حُرّ) به معناى سرما است و از آنجا که سرماى شدید هوا، انسان و موجودات دیگر

آیات شامل این کلمه «عاقَبْتُمْ» از مادّه «معاقبة» در اصل از «عِقب» (بر وزن کدر) به معناى «پاشنه پا» است، و به همین مناسبت کلمه «عقبى» به معناى «جزا» و

اینجا حکومت مطلقه خداوند بر سراسر عالم هستى است. «مَلَکُوت» از ریشه «ملک» (بر وزن حکم) به معناى «حکومت و مالکیت» است و اضافه «واو» و «ت» به آن براى تأکید و

آیات شامل این کلمه «مَرَدُوا» از مادّه «مرد»، (بر وزن سرد)، به معناى طغیان و سرکشى و بیگانگى مطلق مى باشد، و در اصل به معناى «برهنگى و تجرد» آمده، و به

معناى اول روز است و گاهى به معناى مصدرى نیز استعمال شده است. «غُدُوّ» (بر وزن عُلُوّ) به معناى طرف صبح است، ولى، از قرائن بر مى آید که در سوره «سبأ»، «غُدُوّ»

آیات شامل این کلمه «شجر» در اصل، از مادّه «شجر» (بر وزن قمر) هم به معناى «درخت» است و هم گیاه، و از آنجا که در «مشاجره» و نزاع، یک نوع آشفتگى و به هم پیچیدگى

آیات شامل این کلمه «خاویه» از مادّه «خواء» (بر وزن هواء) گاه، به معناى ساقط گشتن و ویران شدن است، و گاه به معناى خالى شدن; این تعبیر در مورد ستارگان (شهب)

آیات شامل این کلمه «صَعَد» (بر وزن سفر) به معناى صعود کردن و بالا رفتن است، و گاه به معناى «گردنه» آمده است; و از آنجا که بالا رفتن از گردنه ها، مشقت بار

آیات شامل این کلمه «جاثِم» در اصل از مادّه «جثم» (بر وزن خشم) به معناى نشستن روى زانو و توقف در یک مکان و همچنین «افتادن به رو» آمده است; و بعید نیست این

آیات شامل این کلمه «غاسِق» از مادّه «غَسَق» (بر وزن شفق) به گفته «راغب» در «مفردات»: به معناى شدت ظلمت شب است که در نیمه شب حاصل مى شود، و لذا قرآن مجید

مفسران، مانند «زمخشرى» در «کشّاف» معتقدند: «طاغوت» در اصل «طَغَیُوت» (بر وزن فعلوت) همانند «ملکوت» بوده، سپس مقلوب شده و لام الفعل بر عین الفعل تقدم یافته

آیات شامل این کلمه «نقیب» در اصل، از مادّه «نقب» (بر وزن نقد) به معناى روزنه هاى وسیع، مخصوصاً راه هاى زیرزمینى مى باشد، و به رئیس و رهبر یک جمعیت از آن

قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «طوفان» از مادّه «طوف» (بر وزن خوف) به معناى موجود گردنده و طواف کننده است; سپس به هر حادثه اى که انسان را

آیات شامل این کلمه «مُلک» (بر وزن کُرک) چنان که «راغب» در «مفردات» گوید: به معناى در اختیار گرفتن چیزى و حاکمیت بر آن است. ملک‌ (۲۰۶ بار) (بروزن قفل) آن

آیات شامل این کلمه «عَرَض» (بر وزن غرض) به معناى موجود عارضى، کم دوام و ناپایدار است، و به متاع جهان ماده از این رو «عَرَض» گفته اند که معمولاً ناپایدار

آیات شامل این کلمه «عاقَبْتُمْ» از مادّه «معاقبة» در اصل از «عِقب» (بر وزن کدر) به معناى «پاشنه پا» است، و به همین مناسبت کلمه «عقبى» به معناى «جزا» و

مختلف عذاب بوده باشد، ولى معناى اول صحیح تر به نظر مى رسد. قبل‌ (۲۹۴ بار) (بر وزن فلس)راغب گويد: در تقدم متصل و منفصل به كار مى‏رود و نيز به معنى تقدم مكانى،

آیات شامل این کلمه خشب‌ (۱ بار) (بر وزن فرس) چوب ضخيم (اقرب) جمع آن خشب (بر وزن عنق) است [منافقون:4] هر گاه سخن گويند به سخنشان گوش فرا دهى گوئى آنها چوبهاى

آیات شامل این کلمه عبث‌ (۲ بار) بى غرض. آن بر وزن فلس به معنى خلط است «عبث الشى‏ء خلطه به» و بر وزن فرس به معنى بازى، شوخى و ارتكاب كار غير معلوم الفايده

آیات شامل این کلمه «تَبّ» و «تباب» (بر وزن خراب) به گفته «راغب» در «مفردات»، به معناى زیان مستمر و مداوم است، ولى «طبرسى» در «مجمع البیان» مى گوید: به

بريد. راغب نسبت اين معنى را به «قيل» داده و گويد: من چيزى است كه با آن وزن كنند، وزن شده را موزون و ممنون گويند. منة به معنى نعمت سنگين است. منت دو جور اطلاق

آیات شامل این کلمه «حَکَم» از مادّه «حُکْم» (بر وزن قلم) به معناى داور و قاضى و حاکم است و بعضى آن را با حاکم از نظر معنا مساوى دانسته اند. ولى جمعى از

سوره «انعام» به معناى دعاى آشکار است. «تَضَرُّع» در اصل از مادّه «ضرع» (بر وزن فرع) به معناى «پستان»، گرفته شده، بنابراین «تضرّع» به معناى دوشیدن شیر از

آیات شامل این کلمه «قُرُوء» جمع «قُرْء» (بر وزن قفل) هم به معناى عادت ماهیانه و هم پاک شدن از آن آمده، ولى این دو معنا را مى توان در یک مفهوم کلى جمع کرد

«حشر» از «ابو عبیده» نقل مى کند که در کلام عرب تنها پنج اسم است که بر این وزن آمده: مهیمن، مسیطر (مسلط)، مبیطر (دامپزشک)، مبیقر (کسى که راه خود را مى گشاید

آنها را به سوى هم مى راند و پیوند مى دهد، و متراکم مى سازد. زجو (۳ بار) (بر وزن عنق) جمع زبور است و هر كتاب حكمت را زبور گويند (مجمع) صحاح و قاموس و اقرب

و شاقول‌ بنّايي‌ ‌را‌ ميزان‌ ميگويند و ترازو و قپان‌ و امثال‌ ‌آنها‌ ‌که‌ وزن‌ شي‌ء ‌را‌ تعيين‌ مي‌نمايد و ميزان‌ قيامت‌ ‌که‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌را‌ معين‌ ميكند

در آن تعقیب نمى شود. عبث‌ (۲ بار) بى غرض. آن بر وزن فلس به معنى خلط است «عبث الشى‏ء خلطه به» و بر وزن فرس به معنى بازى، شوخى و ارتكاب كار غير معلوم الفايده

آیات شامل این کلمه در این که: «سبأ» (بر وزن سَبَد) نام کیست؟ و چیست؟ در میان مورخان گفتگوست، ولى معروف این است: «سبأ» نام پدر اعراب «یمن» است، و طبق روایتى

[نحل:70]. عمر در آيه بر وزن (عُنُق)است و در آيه [حجر:72].بروزن (فلس)است طبرسى و راغب گويند:هردو وزن به يك معنى است ولى قسم مخصوص به وزن(فلس)است. علت آن اخّف

آیات شامل این کلمه حجر (۲۱ بار) (بر وزن فرس) سنك. جمع آن احجار و حجارة است مثل [بقره:60]، [بقره:74] حجر (بر وزن فلس و تحجير آن است كه بر اطراف محلى سنگ

پيروى كردم. تَبَع: بر وزن فرس به معنى تابع است واحد و جمع در آن يكسان مى‏باشد (قاموس) [ابراهيم:21]، ما به شما تابع بوديم. تّبيع (بر وزن شريف) را ناصر و كمك

آیات شامل این کلمه غرق‌ (۲۳ بار) (بر وزن فرس) فرو رفتن در آب و نعمت (مفردات) [يونس:90]. تا چون غرق او را دريافت گفت: ايمان آوردم كه معبودى نيست جز آن كس

(۳۹ بار) (بر وزن قفل) نوشيدن. راغب گويد: آن نوشيدن هر مايع است آب باشد يا غير آن. [واقعة:55]. مى‏نوشند مثل نوشيدن شتر عطشان. شرب (بر وزن علم) حصّه آب [شعراء:155]

فَرْطاً: اَسْرَفَ وَ تَقَدَّمَ» و آن با تجاوز و تعدى مى‏سازد. فارط و فرط (بر وزن فرس) پيشروى است كه قبل از كاروان براى اصلاح حوض و دلوها وارد آب شود. در دعا

آیات شامل این کلمه عصم‌ (۱۳ بار) کم‌ (۲۲۹۱ بار) (بر وزن فلس) امساك و حفظ. راغب گفته: «العصم:الامساك» در صحاح گفته: عصمت به معنى منع است «عَصَمَهُ الطَّعامُ»

آیات شامل این کلمه «تَبارَک» از مادّه «برکت» است و ریشه آن «برک» (بر وزن درک) به معناى سینه شتر مى باشد، و از آنجا که شتران به هنگامى که در جایى ثابت مى

آیات شامل این کلمه عصم‌ (۱۳ بار) (بر وزن فلس) امساك و حفظ. راغب گفته: «العصم:الامساك» در صحاح گفته: عصمت به معنى منع است «عَصَمَهُ الطَّعامُ» يعنى طعام

كم فروشى يا حساسيّت در كيل بيش از وزن است، لذا در يك آيه فقط از كيل و در آيه پس از آن، ابتدا مجدداً از كيل و سپس وزن، سخن به ميان آمده است. در روايات مى‌خوانيم:

است که این از همان معناى اول گرفته شده. تعبیر «نَسْلَخُ» از مادّه «سلخ» (بر وزن بلخ) که در اصل، به معناى «کندن پوست حیوان» است، تعبیر لطیفى است، گویى روشنایى

فرموده:آنگاه كه شخص اعمى القلب باشد گويند:«رجل عم». جمع اعمى عمى بر وزن قفل و عميان بر وزن سلطان آيد مثل [بقره:18]. و [فرقان:73]. [قصص:66-65]. كور شدن خبرها

آیات شامل این کلمه طرف‌ (۱۱ بار) ها (۱۳۹۹ بار) (بر وزن عمل) گوشه، ناحيه. در مفردات مى‏گويد: طرف شى‏ء جانب آن است در اجسام و اوقات و غيره به كار مى‏رود

آیات شامل این کلمه طرف‌ (۱۱ بار) (بر وزن عمل) گوشه، ناحيه. در مفردات مى‏گويد: طرف شى‏ء جانب آن است در اجسام و اوقات و غيره به كار مى‏رود... و به طور استعاره

آیات شامل این کلمه صمم‌ (۱۵ بار) اصل صّم (بر وزن فلس) به معنى سدّ و بستن است. «صم القارورة:سدّها» صَمَم (بر وزن فرس) فقدان حسّ شنوائى است (بسته شدن شنوائى)

غضب شديد كه مقتضى عقوبت است چنانكه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نيز بر وزن فرس مصدر آمده است [توبه:58]. اگر از غنيمت به آنهاندهند

غضب شديد كه مقتضى عقوبت است چنانكه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نيز بر وزن فرس مصدر آمده است [توبه:58]. اگر از غنيمت به آنهاندهند

آیات شامل این کلمه «کرسى» از نظر ریشه لغوى از «کِرْس» (بر وزن ارث) گرفته شده که به معناى اصل و اساس مى باشد و گاهى نیز به هر چیزى که بهم پیوسته و ترکیب

آیات شامل این کلمه «مُباهَله» در اصل از مادّه «بَهْل» (بر وزن اهل) به معناى رها کردن و قید و بند را از چیزى برداشتن است، و به همین جهت هنگامى که حیوانى

فَرْطاً: اَسْرَفَ وَ تَقَدَّمَ» و آن با تجاوز و تعدى مى‏سازد. فارط و فرط (بر وزن فرس) پيشروى است كه قبل از كاروان براى اصلاح حوض و دلوها وارد آب شود. در دعا

آیات شامل این کلمه نهر (۱۱۳ بار) جمع نهر (بروزن فلس و فرس) وزن دوم افصح و مطابق قرآن مجيد است. طبرسى و راغب آن را رود معنى كرده‏اند نه آب جارى عبارت مجمع

بَسَطَهُ». [ذاريات:48]. زمين را گسترديم بهتر آماده كنندگانيم. فرش و فراش (بر وزن حساب) مصدراند و به معنى مفعول (مفروش) نيز آيند. مثل [بقره:22]. خدائى كه زمين

تکرار در قرآن: ۱۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس) امساك و حفظ. راغب گفته: «العصم:الامساك» در صحاح گفته: عصمت به معنى منع است «عَصَمَهُ

ابن مسعود نقل كرده: «اَلشَّبابُ شُعْبَةٌ مِنَ الْجُنُونِ». جمع آن شعب (بر وزن صرد) و شعاب است. [مرسلات:30]. يعنى برويد به سوى سايه‏اى كه سه شعبه دارد و

مى کشد. هم‌ (۳۸۹۶ بار) وزر (۲۷ بار) (بر وزن جسر) به معنى ثقل و سنگينى است طبرسى گفته اشتقاق آن از وَزَر (بر وزن فرس) است. راغب گفته: وزر به معنى سنگينى

«هفت» به عنوان یک عدد کامل در میان آحاد و براى بیان کثرت به کار رفته است. (بر وزن عَضُد) درنده. راغب گويد گفته‏اند: به علت تمام قوى بودن سبع خوانده شده كه سبع

بهترين‌ طرق‌ ‌باشد‌ ‌تا‌ زماني‌ ‌که‌ برسد بحد رشد و ايفاء كنيد ‌در‌ كيل‌ و وزن‌ زياد نگيريد و كم‌ نفروشيد بعدل‌ داد و ستد كنيد ‌ما نفسي‌ ‌را‌ مكلف‌ نميكنيم‌

كم فروشى يا حساسيّت در كيل بيش از وزن است، لذا در يك آيه فقط از كيل و در آيه پس از آن، ابتدا مجدداً از كيل و سپس وزن، سخن به ميان آمده است. در روايات مى‌خوانيم:

قرار نميدهد خدا پيش خود وزن و مقدار و سنگينى و اعتبارى براى آنها بلكه بنظر حقارت و ناچيزى در آنروز بآنها نظر ميفرمايد و بنابراين وزن بمعناى مقدار و اقامه

عَشْر (بر وزن فلس)از اسماء عدد است به معنى ده [انعام:160]. همچنين است عشرة (بفتح عين وسكون شين و فتح راء ايضاًبه فتح هر سه) مثل [بقره:60] كه بر وزن اول است

آیات شامل این کلمه غنم‌ (۹ بار) (بر وزن فلس و قفل) و غنيمت هم به معنى غنيمت جنگ است و هم به معنى هر فايده. و معنى اول از مصاديق معناى دوم است پس آن يك

آیات شامل این کلمه علو (۷۰ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) علو (بر وزن قفل) بلندى. علاء: برترى و رفعت شأن. اولى از نصر ينصر آيد مثل «عَلَاالشَّىْ‏ءُ وَالنَّهارُ يَعْلُوا

قرآن: ۱۱۳(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... نهر (بروزن فلس و فرس) وزن دوم افصح و مطابق قرآن مجيد است. طبرسى و راغب آن را رود معنى كرده‏اند نه آب

تکرار در قرآن: ۱۶۹(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن جسر) به معنى مانند نظير و شبيه است [بقره:228]. [بقره:275]. [كهف:110]. جمع آن در قرآن

قرارگاه يا قراريافتن به سوى خداى تو است. (بر وزن جسر) به معنى ثقل و سنگينى است طبرسى گفته اشتقاق آن از وَزَر (بر وزن فرس) است. راغب گفته: وزر به معنى سنگينى

تکرار در قرآن: ۵(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس) در ميان واقع شدن «وَسَطَ الْقَوْمَ وَ الْمَكانَ وَسْطاً» در ميان قوم و در ميان

فَلْس، قُفْل، جِسْر» خوانده مى‏شود. ولى در قرآن مجيد فقط بر وزن اول بكار رفته است. وُلْد بر وزن قفل جمع وَلَد نيز آيد چنانكه جوهرى گفته است. [ آل عمران:47]

كم فروشى يا حساسيّت در كيل بيش از وزن است، لذا در يك آيه فقط از كيل و در آيه پس از آن، ابتدا مجدداً از كيل و سپس وزن، سخن به ميان آمده است. در روايات مى‌خوانيم:

آیات شامل این کلمه حطب‌ (۲ بار) (بر وزن فرس) هيزم. [مسد:4] و زنش در حاليكه باركش هيزم است به (ت ب ب) رجوع شود. [جنّ:15] امّا ستمگران هيزم جهنّم اند. ال

آنكه‌ جميع‌ شرائط معامله‌ ‌از‌ ملكيت‌ و ماليت‌ و معلوميت‌ عوضين‌ وكيل‌ و وزن‌ ‌در‌ مكيل‌ و موزون‌ و قبض‌ ‌در‌ صرف‌ و ‌سلّم‌ و بلوغ‌ و عقل‌ متعاقدين‌ و

آیات شامل این کلمه يقظ (۱ بار) [كهف:18]. ايقاظ جمع يقظ (بر وزن كتف و عضد) به معنى بيدار و نخفته است. رقود جمع راقد به معنى خفته مى‏باشد يعنى چنان بودند

کلمه ارم‌ (۱ بار) (بر وزن عِنَبْ) سنگهائى كه روى هم مى‏چينند براى نشان دادن راه در بيابانها (نهايه) جمع آن آرام است. و اَرْم (بر وزن عقل) به معنى خوردن،

آیات شامل این کلمه عجز (۲۶ بار) (بر وزن فلس) ناتوانى. «عَجِزَ عَنهُ عَجزاً: ضعف عنه اى لم يقتدر عليه»، [مائده:31]. در مفردات آمده: عجز انسان قسمت مؤخّر

«عليه‏السلام» فرموده است: «بِميزانِ قِسْطٍ وَزْنُهُ غَيْرُ عائِلٍ» ميزان عدالتى كه وزن آن ناقص نيست (مجمع). [نساء:3]. اگر ترسيديد كه در صورت گرفتن زنان بيشتر عدالت

مردمان را كه ظالم بودند هلاك كرديم قصم در آيه به معنى هلاك است «قُصَم» بر وزن صُرَد مرديست كه حريف را مى‏شكند و مغلوب مى‏كند در نهج البلاغه خطبه 149 در

گاهى مراد از آن تمكن است مثل [توبه:5]. [بقره:283]. * [طلاق:6]. وُجْد (بر وزن قفل) به معنى تمكن است زنان مطلقه را در بعضى از آنچه قادر هستيد و سكنى گزيده‏ايد

آیات شامل این کلمه جذع‌ (۳ بار) (بر وزن حبر) تنه درخت خرما. گويا فقط در تنه درخت خرما به كار رفته و به تنه درختان ديگر ساق گويند صحاح و قاموس و اقرب و

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس) هيزم. [مسد:4] و زنش در حاليكه باركش هيزم است به (ت ب ب) رجوع شود. [جنّ:15] امّا

طرف در سبقت كردند و زن پيراهن يوسف را از پس پاره كرد. [جن:11]. «قِدَد» بر وزن عنب جمع قده است به معنى قطعه و تكه، طرايق جمع طريقه است به معنى راه توصيف

قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... [مائده:48]. نَهْج (بر وزن فلس) و مِنْهاج به معنى طريق واضح(راه آشكار) است آنرا طريق مستقيم نيز گفته‏اند

۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... [كهف:18]. ايقاظ جمع يقظ (بر وزن كتف و عضد) به معنى بيدار و نخفته است. رقود جمع راقد به معنى خفته مى‏باشد يعنى

افتاديم. [ص:41]. شيطان به من رنج و عذاب رساند. نصب در آيه اول بر وزن فَرَس و در دوم بر وزن قُفْل است. ناصب: اسم فاعل است رنج دهنده، گويند «هَمٌ ناصِبٌ» اندوهى

به اجر راجع است يعنى در آن مزد و بهشت ماندگاراند. * [اسراء:106]. مُكْث (بر وزن قفل) به معنى تدريج، انتظار و تأنّى است. يعنى قرآن را به تدريج نازل كرديم تا

به اجر راجع است يعنى در آن مزد و بهشت ماندگاراند. * [اسراء:106]. مُكْث (بر وزن قفل) به معنى تدريج، انتظار و تأنّى است. يعنى قرآن را به تدريج نازل كرديم تا

آیات شامل این کلمه کبب‌ (۲ بار) كَبّ (بر وزن فلس) به رو انداختن است به قول راغب «اِسْقاطُ الشَّىْ‏ءِ عَلى وَجْهِهِ» [نمل:90]. در الميزان فرموده: نسبت كب

بروزن فلس به معنى تابيدن است «مَسَدَ الْحَبْلَ مَسْداً:فَتَلَهُ» و مسد بر وزن فرس ريسمانى است كه به قول راغب از شاخه درخت خرما تابيده شده به قولى از هر

آیات شامل این کلمه مثل‌ (۱۶۹ بار) (بر وزن جسر) به معنى مانند نظير و شبيه است [بقره:228]. [بقره:275]. [كهف:110]. جمع آن در قرآن امثال آمده [واقعة:23-22]

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن علم) جانب. طرف. در لغت آمده: «عطفا الرجل: جانباه» دوطرف مرد از شانه تا زانو و چون كسى

آیات شامل این کلمه قصو (۴ بار) (بر وزن فلس) دورى. «قَصَا الْمَكانُ قَصْواً: بَعُدَ- قَصَا عَنِ الْقَوْمِ: تَباعَدَ»، قَصِىّ يعنى دور. اَقْصى يعنى دورتر

سلم غنى قرب غلم هلک کتب أما نزل ثمود حرم زيد انن خير دنو اخذ انت ن قلب ذا وزن انس قسط اما ا الى کلل خمر يتم کما سقى وحد اول بين حبر سوف نکر سوى غصب ورى

درباره جنّ و انس است احتمال قوى آنست كه مطلق جن و انس مراد باشد. ها ل وضع فى وزن ارض فکه خسر نخل لا ذات کمم قسط ب

پروردگارم که دانای غیب است، حتماً بر شما خواهد آمد؛ در آسمان ها و زمین هم وزن ذرّه ای از او پوشیده نیست، و نه کوچک تر از آن و نه بزرگ تر از آن هست مگر اینکه

[احقاف:15] ثلث (به ضم اول و دوّم) به معنى يك سوّم است نحو [نساء:11] ثُلاث (بر وزن گُلاب) يعنى سه سه مثل [نساء:3] نكاح كنيد آنكه براى شما از زنان دلپسند است

۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «زمر» به معناى گروه اندک است. (بر وزن صرد) جمع زمره است به معنى دسته، جماعت، فوج (اقرب) راغب دسته كوچك گفته است

آیات شامل این کلمه عجل‌ (۴۷ بار) (بر وزن جسر) گوساله. [بقره:51]. از مجمع و مفردات بدست مى‏آيد علت اين تسميه آنست كه گوساله به عجله بزرگ شده و بصورت گاو

آیات شامل این کلمه ربص‌ (۱۷ بار) (بر وزن فلس) انتظار. همچنين است تربّص (اقرب) راغب مى‏گويد: تربّص انتظار كشيدن است براى چيزى مثل انتظار كشيدن براى گرانى

«نهج» و «منهاج» به راه روشن مى گویند. نهج‌ (۱ بار) [مائده:48]. نَهْج (بر وزن فلس) و مِنْهاج به معنى طريق واضح(راه آشكار) است آنرا طريق مستقيم نيز گفته‏اند

و از بين رفتن آن گفته است (زيان) و خسر بر وزن فلس، فرس، قفل و عنق آمده است (اقرب) ولى در قرآن مجيد فقط بر وزن قفل به كار رفته است مثل [عصر:1]، [طلاق:9]

مى‏كند معنى آيه: من اندوه و غصّه خود را فقط به خدا شكايت مى‏كنم. حَزَن (بر وزن فرس) مانند حزن به معنى اندوه است (مجمع) راغب نيز هر دو به يك معنى گفته است

آیات شامل این کلمه خلل‌ (۱۳ بار) ه‌ (۳۵۷۶ بار) (بر وزن فرس) گشادگى ميان دو چيز. جمع آن خلال است (مفردات - مجمع) [نور:43] مى‏بينى باران را كه از ميان ابرها

تکرار در قرآن: ۲(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس) طغيان. حيرت. تكبّر. [انفال:47]، نباشيد مانند آنان كه از ديارشان روى طغيان و خود

المنجد تصريح كرده: چون صفت مشبهه دلالت بر رنگ و عيب و زينت داشته باشد بر وزن افعل آيد مثل اسود، اعرج، ابلج. على هذا در آيه [بقره:187]. ابيض و اسود صفت

آیات شامل این کلمه حنين‌ (۱ بار) (بر وزن حسين) [توبه:25] حنين چنانكه در مجمع و قاموس گفته، بيابانى است ما بين طائف و مكّه كه جنگ معروف حنين در آن اتفاق

هر نوع پیروزى و رسیدن به مقصد و خوشبختى اطلاق شده است. فلح‌ (۴۰ بار) (بر وزن فرس) و فلاح به معنى رستگارى و نجات است همچنين است افلاح [اعلى:14-15]. رستگار

به اجر راجع است يعنى در آن مزد و بهشت ماندگاراند. * [اسراء:106]. مُكْث (بر وزن قفل) به معنى تدريج، انتظار و تأنّى است. يعنى قرآن را به تدريج نازل كرديم تا

شامل این کلمه عسر (۱۲ بار) دشوارى. نقيض يسر [شرح:5]، [طلاق:7]. عَسِر (بر وزن كتف) و عَسير هر دو وصف‏اند به معنى صعب و دشوار «يَوْمَ عَسِرٌ وَ يَوْمٌ عَسيرٌ»

[مطفّفين:3-2]. چون از مردم كيل گيرند تمام گيرند و چون به مردم كيل دهند يا وزن كنند كم كنند. [يوسف:63]. برادرمان را با ما بفرست تا كيل بگيريم. كيل مصدر و

شامل این کلمه عسر (۱۲ بار) دشوارى. نقيض يسر [شرح:5]، [طلاق:7]. عَسِر (بر وزن كتف) و عَسير هر دو وصف‏اند به معنى صعب و دشوار «يَوْمَ عَسِرٌ وَ يَوْمٌ عَسيرٌ»

اصل به معناى هرگونه مشقت است. عنت‌ (۵ بار) کم‌ (۲۲۹۱ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) (بر وزن بشر)مشقّت. در مجمع ذيل آيه 118. آل عمران فرموده: اصل عنت به معنى مشقّت است

آیات شامل این کلمه صغر (۱۳ بار) (بر وزن فرس و عنب) كوچكى. مقابل كبر. وآن در مقايسه چيزى با چيز ديگر گفته مى‏شود خواه به اعتبار زمان باشد مثل كوچكى سنّ

[روم:4]. آن روز مؤمنان در اثر يارى خدا مسرور مى‏شوند. [يونس:58]. فرح: (بر وزن كتف)شادمان متكبر [هود:10]. مى‏گويد بدى‏ها از من رفت او متكبر و فخركننده است

زيركى «شعر شعراً: علم به - شعر لكذا: فطن له» و در نزد اهل عربيّت كلامى اسن كه وزن و قافيه داشته باشد (اقرب الموارد). طبرسى ذيل آيه 154 بقره فرموده: شعور اول

[حجرات:7]. معصيت نيز به معنى عصيان است. [مجادله:8]. [مزّمل:16] عَصِّى (بر وزن شريف) نافرمان و عاصى. [مريم:14]. ايضاً آيه 44 يعنى: يحيى به پدر و مادرش نيكوكار

[حجرات:7]. معصيت نيز به معنى عصيان است. [مجادله:8]. [مزّمل:16] عَصِّى (بر وزن شريف) نافرمان و عاصى. [مريم:14]. ايضاً آيه 44 يعنى: يحيى به پدر و مادرش نيكوكار

آیات شامل این کلمه طرف‌ (۱۱ بار) هم‌ (۳۸۹۶ بار) (بر وزن عقل) نگاه كردن. چشم. راغب گويد آن پلك چشم. و تحريك پلك است و از آن نگاه كردن تعبير مى‏كند كه لازم

اصل دحض محلّ لغزش است كه راه رونده در آن مى‏افتند. در صحاح مكان دحض را (بر وزن فلس و فرس) مكان لغزنده گفته در نهج البلاغه خطبه 147 هست «مَ اِنْ تَدْحَصِ

[احقاف:15] ثلث (به ضم اول و دوّم) به معنى يك سوّم است نحو [نساء:11] ثُلاث (بر وزن گُلاب) يعنى سه سه مثل [نساء:3] نكاح كنيد آنكه براى شما از زنان دلپسند است

فرزندانشان را در كشتى پُربار برداشتيم. و (نشانه‌ی دیگری بر قدرت ما، این که برابر وزن مخصوص اجسام و خواصّ ویژه‌ی آب) ما آدمیزادگان را در کشتی مملوّ (از ایشان و

ديگران عيب نگيريد و آن چنان كه گفته شد نقصان كيفى است. لا هم ه فى شىء ب من انس وزن قسط ف ربب ان ها کيل کون قوم اول وفى عثو خوف درهم ثمن الذين ارض فسد ل عدد قسطس

[علق:3-4]. بخوان خداى محترم تو همان است كه با قلم بياموخت. اصل قَلْم (بر وزن فلس) قطع گوشه چيزى است مثل گرفتن ناخن و تراشيدن نى، در اقرب الموارد گفته تا

لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... «بصر» به معناى بینایى و چشم است. (بر وزن فرس) قوه بينائى. چشم. علم (اقرب الموارد) در صحاح گويد: بصر حسّ بينائى... و

راغب گويد: مبالغه نيست و گرنه گفته مى‏شد دوّار [نوح:26] طبرسى گويد: ديّار بر وزن فيعال از دوران و اصل آن ديوار است و او بياء قلب شده و ادغام گرديده است و آنگاه

آیات شامل این کلمه ذکر (۲۹۲ بار) (بر وزن فرس) نر. مقابل ماده [آل عمران:36]. پسر مثل دختر نيست (راجع به نذر زن عمران) [حجرات:13]، [ليل:3]. موضوع نر و مادگى

آیات شامل این کلمه غزل‌ (۱ بار) ها (۱۳۹۹ بار) (بر وزن فلس) تابيدن و تابيده. مصدر و اسم هر دو آمده است به عبارت ديگر: آن پنبه را به صورت نخ در آوردن است

كه به آن تكيه مى‏كنند پشتى باشد يا سرير. در قرائت نادره آنرا «مُتْكاً» بر وزن قفل خوانده‏اند كه به معنى ترنج است وبعضى آن را «مُتَّكاً» بدون همزه و مشدد

آیات شامل این کلمه قدس‌ (۱۰ بار) پاكى. پاك (بر وزن قفل و عنق) مصدر اسم و به كار رفته است. «اَلْقُدْسُ: اَلطُّهْرُ» (قاموس). [بقره:87]. اين تعبير راجع به

تکرار در قرآن: ۱۲۸(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن عنب)بزرگى. خلاف صغر. راغب گويد: اصل آن از «كبرعظمه» (استخوانش بزرگ شد) است سپس به

تکرار در قرآن: ۴(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن قفل) خشكيدن. راغب گفته: عقم خشك شدنى است كه مانع از قبول اثر باشد گويند «عقمت مفاصله»

آیات شامل این کلمه خيل‌ (۹ بار) (بر وزن علم و فلس) گمان. «خال الشى‏ء:ظنّه» (اقرب) [طه:66] آن گاه رشته‏ها و عصاهاى آنها از سحرشان، به موسى گمان مى‏رفت كه

آیات شامل این کلمه قدس‌ (۱۰ بار) پاكى. پاك (بر وزن قفل و عنق) مصدر اسم و به كار رفته است. «اَلْقُدْسُ: اَلطُّهْرُ» (قاموس). [بقره:87]. اين تعبير راجع به

وَالْاِبِلَ: قَطَعَ قَوائِمَها بِالسِّيْفِ» طبرسى و راغب گفته‏اند: عُقْر (بر وزن قفل) به معنى اصل است «عَقَرْتُ النَّخْلَ» خرما را از بيخش بريدم. در نهج‏البلاغه

فَحَبِطَتْ‌ فَلا نُقِيمُ لَهُمْ‌ ... وَزْناً 2- حقّ، نزد خدا وزن دارد، ولى باطل پوچ و بى‌وزن است. فَلا نُقِيمُ‌ ... وَزْناً 3- سرنوشت انسان در گرو اعمال

معنى مركب است از كشّاف و جوامع الجامع فهميده مى‏شود كه علّت تسميه، زياد شدن وزن دوات بواسطه آن است. «مدد» مصدر است به معنى زيادت و آمدن چيزى بعد از چيزى،

لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... خر. [جمعه:5] جمع آن در قرآن حُمُر (بر وزن عنق) و حمير آمده است مثل [نحل:8]، [مدثر:50] گوئى خران رم كرده‏اند كه از شير

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن زبرج و جعفر) قورباغه. و آن شامل تمام انواع قورباغه است (اقرب). جمع آن در قرآن مجيد

آمده، و بعضى گفته اند اقتران در اینجا به معناى تقارن است. قرن‌ (۳۳ بار) (بر وزن فلس) جمع كردن. «قَرْنُ الْبَعيرَيْنِ: جَمْعُهُما فى حَبْلٍ» دو شتر را با يك

است. مفتح (به كسر ميم و سكون فاء و فتح تاء) و مفتاح به معنى كليد و مفتح (بر وزن مقعد) به معنى خزانه و انبار است جمع اولى و دومى مفاتح و مفاتيح و جمع سومى

در اثر دردى كه آن را از سير معمولى باز مى‏دارد. و برخى از اشعار را رجز (بر وزن فرس) گفته‏اند و آن لز لرزيدن پاى شتر اخذ شده زيرا كه آن شعر متحرك و ساكن و

کردند، و در حقیقت این تعبیر، اشاره زیبایى به «توحید نبوت» است. قفو (۵ بار) (بر وزن فلس) در پى آمدن. گويند:«قَفااَثَرَهُ قَفْواً: تَبَعَهُ» تَقِفْيَة تابع كردن

آیات شامل این کلمه علق‌ (۷ بار) [علق:1-2]. علق بر وزن فرس به معنى زالو و يا جمع علقه است به معنى خون منعقد كه حالت بعدى نطفه است. در مجمع فرموده: علق جمع

زيركى «شعر شعراً: علم به - شعر لكذا: فطن له» و در نزد اهل عربيّت كلامى اسن كه وزن و قافيه داشته باشد (اقرب الموارد). طبرسى ذيل آيه 154 بقره فرموده: شعور اول

آیات شامل این کلمه تلو (۶۳ بار) تُلُوّ (بر وزن عُلُوّ) و تِلْوْ (بر وزن حِبْرْ) و تلاوة، به معناى تبعيّت و از پى رفتن است اقرب الموارد گويد: «تلا... فلاناً

علت اين تسميه آن است كه در هر سال با فرح جديد عود مى‏كند اصل آن عود است بر وزن حبر واو به ياء قلب شده راجع به آيه فوق رجوع شود به «ميد». لفظ عيد فقط يكبار

مى‏كند معنى آيه: من اندوه و غصّه خود را فقط به خدا شكايت مى‏كنم. حَزَن (بر وزن فرس) مانند حزن به معنى اندوه است (مجمع) راغب نيز هر دو به يك معنى گفته است

آیات شامل این کلمه لعب‌ (۲۰ بار) (بر وزن فلس و كتف) بازى اصل آن از لُعاب به معنى آب دهان است «لَعَبَ يَلْعَبُ لَعْباً» يعنى آب دهانش جارى شد به نظر طبرسى

آیات شامل این کلمه کبر (۱۶۱ بار) (بر وزن عنب و قفل) بزرگى قدر. چنانكه درقاموس و اقرب گفته. مثل [توبه:72]. [نحل:41]. و آن به اعتبار سن نيز گفته مى‏شود مثل

آیات شامل این کلمه ب‌ (۲۶۴۹ بار) خزن‌ (۱۳ بار) (بر وزن فلس) حفظ شى‏ء و ذخيره كردن آن در خزانه. (مفردات) و خزانه (به كسر اوّل) مكان حفظ شى‏ء است چنانكه

تکرار در قرآن: ۳۷(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس) تقصير. كوتاهى (مفردات). [آل عمران:118]، يعنى از غير خودتان همراز مگيريد كه در

المنجد تصريح كرده: چون صفت مشبهه دلالت بر رنگ و عيب و زينت داشته باشد بر وزن افعل آيد مثل اسود، اعرج، ابلج. على هذا در آيه [بقره:187]. ابيض و اسود صفت

[روم:4]. آن روز مؤمنان در اثر يارى خدا مسرور مى‏شوند. [يونس:58]. فرح: (بر وزن كتف)شادمان متكبر [هود:10]. مى‏گويد بدى‏ها از من رفت او متكبر و فخركننده است

مى‏گرياند. [ مريم:58] سجده كنان و گريه كنان مى‏افتند «بكّى» جمع با كى است و آن بر وزن فعول (به ضمّ اوّل) است چنان كه سجود در «الرُكَّعِ السُجُودْ» جمع ساجد است

كرده يعنى «عَلى جَماعَةٍ خائِنَةٍ» ولى طبرسى آن را به معنى گرفته و گفته: وزن فاعله در مصادر زياد است مثل عافية، طافيه، كاذيه. قول مجمع به نظر اقرب مى‏رسد

معنى هلاك و به قولى هر چيز است كه عاقبتش هلاكت باشد در كلام عرب مصدرى بر وزن تَفْعُلَة (مضموم اللام) نيست مگر اين مصدر(مجمع) در صحاح نقل كرده تهلكه از

تولید مثل کردند که زندگى آنها را قرین بدبختى و مشکلات کرد. ضفدع‌ (۱ بار) (بر وزن زبرج و جعفر) قورباغه. و آن شامل تمام انواع قورباغه است (اقرب). جمع آن در قرآن

ما امن علم ان هن نا فى سبق هو صير هم انا صلح قسط عرف ذکر اتى الى عمل حرض وزن اجر الذين اول لدى کسو خير ظلم ربب کيل اذا سبل ضرر عسى ف قول وفى صحب جزى جنن

آیات شامل این کلمه برد (۵ بار) (بر وزن فرس) تگرگ در اقرب الموارد آمده «البَرَدُ حَبُّ الغَمام» تگرگ را از آن جهت بَرَدْ گويند كه سرد و منجمد شده ابر است

در هم نشوند-. خدا کسی است که دو دریا را در کنار هم روان‌می‌سازد (و بر اثر وزن مخصوص، یعنی تفاوت درجه‌ی غلظت آب شور و شیرین، آمیزه‌ی همدیگر نمی‌شوند و) این

مى گردد و از مطلبى به مطلب دیگر منتقل مى کند. عبر (۹ بار) ف‌ (۲۹۹۹ بار) بر وزن فلس [حشر:2]. اصل عبر گذشتن از حالى به حال است، اما عبور مخصوص است بگذشتن از

ندد اذ وسم سمو الذى عمد خلل حرب قلل يوم شهب عند خرج مع هو فضل غير يقن رحم وزن عبد

شامل این کلمه صلب‌ (۸ بار) کم‌ (۲۲۹۱ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) نن‌ (۲۴۱ بار) (بر وزن قفل) سخت و محكم. «هُوَ صُلْبٌ فى دينِهِ» او در دينش محكم است در نهج البلاغه

تکرار در قرآن: ۱۶(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن قفل) ناپاكى. پليدى. [اعراف:58] سرزمين پاك و رئيدنش به اذن پروردگارش مى‏رويد و سرزمينيكه

را خواهد گرفت. كلمه‌ى «عبأ» به معناى وزن و سنگينى است و جمله‌ى‌ «ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي» يعنى خداوند براى شما وزن و ارزشى قائل نيست، مگر در سايه دعا

اشتَراه‌ُ مِن‌ مِصرَ عزيز مصر گفتند ‌او‌ ‌را‌ خريد بقيمت‌ گزاف‌ بعضي‌ گفتند ‌هم‌ وزن‌ ‌او‌ طلاء. بعضي‌ گفتند بچهل‌ دينار و دو جفت‌ كفش‌ و دو ثوب‌ سفيد، و معني‌

ک عمل کون فى کلل ثم يوم الک اجر ظلم اذا ربب علم ان ها لئک قول الذى نن موت وزن قوم ملک او کفر سلم بلغ اتى حتى ن امن رسل شدد ذکر صبر رئى وزر وفى جزى يا قسط

تکرار در قرآن: ۸(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن قفل) سخت و محكم. «هُوَ صُلْبٌ فى دينِهِ» او در دينش محكم است در نهج البلاغه نامه 45

آیات شامل این کلمه ف‌ (۲۹۹۹ بار) فسق‌ (۵۴ بار) (بر وزن قشر) خروج از حق اهل لغت گفته‏اند: «فَسَقَتِ الرُّطَبَةُ عَنْ قِشْرِها» خرما از غلاف خود خارج شد

«یُوقِنُون» از مادّه «یَقین» به معناى یقین دارند است. يقن‌ (۲۸ بار) (بر وزن فلس و فرس) ثابت و واضح شدن. در مصباح و اقرب الموارد مى‏گويد «يَقِنَ الْاَمْرُ

آیات شامل این کلمه فسق‌ (۵۴ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) (بر وزن قشر) خروج از حق اهل لغت گفته‏اند: «فَسَقَتِ الرُّطَبَةُ عَنْ قِشْرِها» خرما از غلاف خود خارج شد

تکرار در قرآن: ۲۸(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس و فرس) ثابت و واضح شدن. در مصباح و اقرب الموارد مى‏گويد «يَقِنَ الْاَمْرُ يَقْناً:

چنانكه طبرسى و بيضاوى و ديگران گفته‏اند. و اما از لام، واحد آن زُلَمْ (بر وزن فَرَس و صُرَد) به معنى تير است (مجمع بيضاوى) كه به آنها قرعه ميكشيدند و قمار

آیات شامل این کلمه کرم‌ (۴۷ بار) (بر وزن فرس) و كرامت به معنى سخاوت، شرافت، نفاست و عزت است. در صحاح و قاموس گويد: «اَلْكَرَمُ ضِدُّ الّلُؤْمِ» يعنى كرم

آیات شامل این کلمه کره‌ (۴۱ بار) (بر وزن فلس و قفل) ناپسند داشتن و امتناع. «كَرِهِ الشَّىْ‏ءَ كَرْهاً وَ كَراهَةً: ضِدُّ اَحَبَّهُ» ايضاً كَره (به فتح

آیات شامل این کلمه منى‌ (۲۱ بار) (بر وزن فلس) به معنى تقدير و اندازه‏گيرى است «مَنى لَكَ الْمانِىُ» يعنى اندازه‏گير براى تو اندازه‏گيرى كرد. نطفه را از

تکرار در قرآن: ۹(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس و عنق) و صعود: بالا رفتن. «صَعَدَ فى السَّلْمِ صَعْداً وَ صُعُوداً:ارتقى». [فاطر:10]

کلمه «فُسُوقَ» به معناى گناه و خارج شدن از اطاعت خدا است. فسق‌ (۵۴ بار) (بر وزن قشر) خروج از حق اهل لغت گفته‏اند: «فَسَقَتِ الرُّطَبَةُ عَنْ قِشْرِها» خرما

معنى هلاك و به قولى هر چيز است كه عاقبتش هلاكت باشد در كلام عرب مصدرى بر وزن تَفْعُلَة (مضموم اللام) نيست مگر اين مصدر(مجمع) در صحاح نقل كرده تهلكه از

تحكّم است يعنى مژده و پاداش ندارى مگر عذاب. 6- بشير: مژده ده، جمع آن بُشر بر وزن «قُفل» است [فرقان:48]، او كسى است كه بادها را پيش از رحمت خود (باران) مّده

آن است كه منافق از ايمان به طرف كفر خارج شده است. ناگفته نماند: نَفَق (بر وزن فرس) نقبى است در زير زمين كه درب ديگرى براى خروج دارد و در آيه [انعام:35]

است. مفتح (به كسر ميم و سكون فاء و فتح تاء) و مفتاح به معنى كليد و مفتح (بر وزن مقعد) به معنى خزانه و انبار است جمع اولى و دومى مفاتح و مفاتيح و جمع سومى

پوست و موی چهارپایان خیمه‌ها را برای شما قرار داد تا وقت حرکت و سکون سبک وزن و قابل انتقال باشد، و از پشم و کرک و موی آنها اثاثیه منزل (مانند گلیم و نمد

وسیع است. سوى‌ (۸۳ بار) ف‌ (۲۹۹۹ بار) مساوات به معنى برابرى است در كيل يا وزن و غيره گوئيم: اين لباس با آن مساوى است [كهف:96] و تا چون ميان دو حاشيه كوه

آداب و سنن اسلامى، اعرابى نیستند و مدنى به شمار مى روند. عرب‌ (۲۲ بار) (بر وزن فرس) طائفه‏اى از مردم‏اند خلاف عجم. و عجم هر غير عرب است از هر نژاد و قوم

تحكّم است يعنى مژده و پاداش ندارى مگر عذاب. 6- بشير: مژده ده، جمع آن بُشر بر وزن «قُفل» است [فرقان:48]، او كسى است كه بادها را پيش از رحمت خود (باران) مّده

ذيل آيه «وَلايَكادُ يُبينَ» مشروحاً گفته‏ايم. واللَّه‏اعلم. [فلق:4]. عقد بر وزن صرد به معنى گره‏ها است يعنى از شرّ دمندگان به گره‏ها به خداى فلق پناه مى‏برم

آیات شامل این کلمه سفر (۱۲ بار) (بر وزن فلس) پرده برداشتن و آشكار كردن (مجمع)راغب گويد: «السفر: كشف الغطاء... سفر العامة عن الرأس و الخمار عن الوجه» مسافرت

آیات شامل این کلمه عزم‌ (۹ بار) (بر وزن فلس) قصد. اراده. تصميم [آل عمران:159]، [بقره:227]. طبرسى فرموده: «اَلْعَزْمُ هُوَ الْعَقْدُ عَلى فِعْلِ شَىْ‏ءٍ

آیات شامل این کلمه عبس‌ (۳ بار) (بر وزن فلس) رو ترش كردن. «عَبَسَ وَجْهَهُ عَبَساً و عَبوُساً: كَلَحَ» لازم و متعدى هر دو آمده است. [عبس:1-2]. رو ترش كرد

[انعام:133]. خداى تو بى نياز و صاحب احسان و نعمت است. * [كهف:81]. رُحْم (بر وزن قفل) در اكثر كتب لغت مثل (رَحْم) به معنى مهربانى است چنان كه در قاموس، صحاح،

تکرار در قرآن: ۴۷(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فرس) و كرامت به معنى سخاوت، شرافت، نفاست و عزت است. در صحاح و قاموس گويد: «اَلْكَرَمُ

تکرار در قرآن: ۴۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... (بر وزن فلس و قفل) ناپسند داشتن و امتناع. «كَرِهِ الشَّىْ‏ءَ كَرْهاً وَ كَراهَةً: ضِدُّ اَحَبَّهُ»

حدودى دارند و چيزهائى در آنها حرام شده كه در غير آنها حرام نيست. حرم (بر وزن شتر) جمع حرام است گويند: رجل حرام و قوم حرام (مجمع البيان) مثل [مائده:95]

معنى درشت و شاداب و گوناگون على هذا بقول ايشان و او عاطفه نيست، و «وأب» بر وزن دهر صفت «فاكهة» است. و آنگاه احتمال خويش را نزديك به يقين دانسته است. روح

شخص به آن داخل شده و فرار مى‏كند. طبرسى نيز قريب به آن گفته است . دخل: (بر وزن فرس) كنايه از فساد و عداوت نهانى است (راغب) فساديكه به عقل و بدن داخل مى‏شود،

آیات شامل این کلمه شبه‌ (۱۲ بار) (بر وزن علم و فرس) مثل و نظير. همچنين است شبيه. شبهه آن است كه دو چيز در اثر مماثلت از همديگر تشخيص داده نشوند [نساء157]

جائى آمد كه گمان نكرده بودند. علّت تسميه نيز همان است كه گفته شد . حسب (بر وزن فلس) به معنى كفايت استعمال مى‏شود (مفردات) [آل عمران:173] گفتند خدا ما را

ذيل آيه «وَلايَكادُ يُبينَ» مشروحاً گفته‏ايم. واللَّه‏اعلم. [فلق:4]. عقد بر وزن صرد به معنى گره‏ها است يعنى از شرّ دمندگان به گره‏ها به خداى فلق پناه مى‏برم

شامل این کلمه قرر (۳۸ بار) ثبات و محل استقرار. راغب گفته: اصل آن از قُرّ (بر وزن قفل) به معنى سرما است و سرما مقتضى سكون است چنانكه حرارت مقتضى حركت. [غافر:39]

آيه [حج:40]. آمده است و در «بيع» گذشت در مجمع فرمود: اصل آن صلوه است (بر وزن عروه) در تعريب صلوة شده. در اقرب الموارد گويد: اصل آن در عبرى صلوتا است. امام

آیات شامل این کلمه شبه‌ (۱۲ بار) (بر وزن علم و فرس) مثل و نظير. همچنين است شبيه. شبهه آن است كه دو چيز در اثر مماثلت از همديگر تشخيص داده نشوند [نساء157]

مؤمنين به او را تبعيد نمود. اول كسى كه كيل و وزن را قرار داد حضرت شعيب عليه السّلام بود كه به دست خود كيل و وزن نمود و قوم او، اول تمام مى‌دادند و بعد نقص

اتراب سه بار در صفت حوريان بهشتى آمده است [واقعة:37]، [نباء:33]. ترب (بر وزن حِبْر) به معنى همسال است كه در يك زمان به دنيا آمده باشند بر خلاف دو قلو كه

ذکر این کلمه در اینجا براى بیان پشت کردن به میدان جنگ، به طور کامل است. (بر وزن عنق) عقب. مقابل جلو. [يوسف:25] يعنى از پى هم به طرف در دويدند و او پيراهن

آیات شامل این کلمه شبه‌ (۱۲ بار) (بر وزن علم و فرس) مثل و نظير. همچنين است شبيه. شبهه آن است كه دو چيز در اثر مماثلت از همديگر تشخيص داده نشوند [نساء157]

قرار نميدهد خدا پيش خود وزن و مقدار و سنگينى و اعتبارى براى آنها بلكه بنظر حقارت و ناچيزى در آنروز بآنها نظر ميفرمايد و بنابراين وزن بمعناى مقدار و اقامه

آيه [حج:40]. آمده است و در «بيع» گذشت در مجمع فرمود: اصل آن صلوه است (بر وزن عروه) در تعريب صلوة شده. در اقرب الموارد گويد: اصل آن در عبرى صلوتا است. امام

جائى آمد كه گمان نكرده بودند. علّت تسميه نيز همان است كه گفته شد . حسب (بر وزن فلس) به معنى كفايت استعمال مى‏شود (مفردات) [آل عمران:173] گفتند خدا ما را

فرمود: رحمن و رحيم براى مبالغه‏اند و هر دو از رحمت مشتق مى‏باشند جز آن كه وزن فعلان در مبالغه از فعيل رساتر است. همچنين است قول زمخشرى و بيضاوى كه هر دو

بملاحظه اهميّت اجناس موزونه باشد و شايد بملاحظه آن باشد كه اصل در كيل وزن است چون تعيين وزن را براى سهولت بكيل ميكنند مثلا ميگويند اين پيمانه يك من است و ميسنجند

نياز. معناى لازم صمد همان بى نياز است كه خواهيم گفت. * [اخلاص:1-4]. صمد (بر وزن فلس) مصدر است به معنى قصد چنانكه در صحاح، قاموس، مفردات، اقرب، مجمع، جوامع

‌که‌ عبارت‌ ‌از‌ عده‌ نگاه‌ داشتن‌ ميباشد و قروء جمع‌ قرء ‌است‌ و ‌اينکه‌ وزن‌ جمع‌ ‌اگر‌ چه‌ ‌براي‌ كثرت‌ ‌است‌ و مناسب‌ ثلاثة جمع‌ قلت‌ ‌است‌ ‌که‌ اقراء

که متاع کم را مى پذیرد، و بهاى زیاد در برابر آن مى دهد. کرم‌ (۴۷ بار) (بر وزن فرس) و كرامت به معنى سخاوت، شرافت، نفاست و عزت است. در صحاح و قاموس گويد:

قصاص حيات هست. * [عنكبوت:64]. در مجمع از ابوعبيده نقل مى‏كند كه حيوان (بر وزن قمران) و حيات هر دو به يك معنى است قاموس نيز چنين گويد. يعنى: اين زندگى دنيا

صفاتى از قبيل نقص و زيادت و مساوات توصيف مى شود كالاى كيل شده و وزن شده است نه آلت كيل و وزن ، پس اگر در آيه شريفه نسبت نقص به خود آلت داده از باب مجاز عقلى

و چنانچه در بعض اوقات براى تمثيل بيتى مى‌فرمود بر وجهى ادا مى‌نمود كه از وزن منحرف بود، از جمله فرمود: (كفى الاسلام و الشيب للمرء ناهيا) گفتند يا رسول

آن تمام خاكيان از جمله بشر است و يا از «برء» به معناى خلق است و «برية» بر وزن فعيلة به معناى مفعولة يعنى مخلوقات است. در رواياتى از شيعه و سنى نقل شده كه

person. ترتیل: ترجمه: «بِنِعْمَةِ اللهِ»: در پرتو احسان خدا. چرا که آبها را با وزن مخصوص و کشتیها را با مشخّصات محدود بیافریده است و شرائط حرکت آنها را فراهم

362 مقايسه نموده گفتند: شاعر است. و چون شعر داراى قافيه و وزن است و آيات قرآنيه بدون قافيه و وزن در نهايت ملاحت باشد، ناچار پنجمين مرتبه متحير فرومانده معجزه

می‌داده‌اید شما را خبری بزرگ خواهم داد. «ای پسرکم! اگر - بی‌چون - طاعتت در شرک هم‌وزن دانه‌ی خردلی، پس درون تخته سنگی یا در (دل) آسمان‌ها یا در ژرفای زمین باشد،

بهشتى، در زیبایى بر یکدیگر برترى ندارند. (أترابًا) «أتراب»، جمع «ترب» بر وزن «مصر» است. کسانى که تولد هم زمان داشته باشند، «ترب» یکدیگرند و چون حوریان

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع

the sky that is woven. ترتیل: ترجمه: «الْحُبُکِ»: جمع حَبیکَة، راهها. هم‌وزن و هم‌معنی طرائق، جمع طَریقة است. مراد مسیرهای ستارگان و سیّارگان است. Tabber

اهل لغت نقل مى کند که: «صلى النار»: دَخَلَ فیها (درون آتش رفت). «سعیر» (بر وزن فعیل) به معناى مفعول است; یعنى، داغ و برافروخته. (مفردات راغب) ۲ - «سعیر»،

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع

كه مربوط به عفو از بدى‌هاى مردم است، پس معلوم مى‌شود پاداش عفو و اصلاح هم وزن پاداش مهاجرت الى اللّه است. قانون مماثلت در اسلام: از آنجا كه قوانين اسلام

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع

ونعرهاست و آنان در آنجا (هيچ پاسخى) نمى‌شنوند. معمولًا بيان صداها در زبان عرب بر وزن فعيل است، مثل: زفير، شهيق، زئير و هرير، و زفير به صدايى گفته مى‌شود كه با

از سوى آنان * (إنّا کنّا نستنسخ) تعبیر «إنّا کنّا...» با «ما کنتم...» هم وزن و هر دو ماضى استمرارى است. این هماهنگى تعبیرها، افاده مى کند که استنساخ عمل،

آن تمام خاكيان از جمله بشر است و يا از «برء» به معناى خلق است و «برية» بر وزن فعيلة به معناى مفعولة يعنى مخلوقات است. در رواياتى از شيعه و سنى نقل شده كه

كلمه سجود ممكن است جمع ساجد باشد چون گفته‌اند اگر مصدر بر وزن فعول باشد جائز است اسم فاعل را بآن وزن جمع بست و بنابراين مرا در كوع كنندگان و سجود كنندگان باشد

يا دست بداريم از آنچه بجا آوريم در مالهاى خود آنچه خواهيم از نقصان كيل و وزن، يا بازگرفتن قيمت، يا قطع اطراف دراهم و دنانير. بعد بعنوان سرزنش گفتند: إِنَّكَ

اندام باشد كه برخاسته از ترس و وحشت است، نه زمين لرزه. «جاثم» از «جَثم» بر وزن خَشم، به معناى نشستن روى زانو و يا فروافتادن بر سينه است. گويا در شب و هنگام

ارائه می‌دهد، ضمنا این سوره نام دیگری نیز دارد و آن سوره «نساء قصری» (بر وزن و معنی صغری) در مقابل سوره معروف نساء است که «نساء کبری» می‌باشد. فضیلت تلاوت

نمى‌نمودند فانى را بر باقى و بازى موقتى را بر عيش و نوش ابدى و كلمه حيوان بر وزن غليان مصدر است بمعناى حيات ولى مشعر بحركت و جنبش لذا در مقام مبالغه استعمال

نمى‌نمودند فانى را بر باقى و بازى موقتى را بر عيش و نوش ابدى و كلمه حيوان بر وزن غليان مصدر است بمعناى حيات ولى مشعر بحركت و جنبش لذا در مقام مبالغه استعمال

را در آن طرف كره زمين بشنويم. ضمناً علوم امروز كشف كرده كه هر نباتى داراى وزن مخصوص است كه هرگاه كمى عناصر و اجزاى آن كم و زياد شود، ديگر آن گياه نخواهد

مراد فرشتگان است. «شُهُب»: جمع شِهاب، آذرخشها (نگا: حجر / ). «شَدِیداً»: وزن فَعِیل، مفرد و جمع در آن یکسان است. إِنَّهُمْ‌ عَنِ‌ السَّمْعِ‌... (۰) إِلاَّ

كلمه سجود ممكن است جمع ساجد باشد چون گفته‌اند اگر مصدر بر وزن فعول باشد جائز است اسم فاعل را بآن وزن جمع بست و بنابراين مرا در كوع كنندگان و سجود كنندگان باشد

آن جارى شده و مؤيد اينمعنى است قرائت امير المؤمنين عليه السّلام آمرنا بر وزن عامرنا و قرائت امام باقر عليه السّلام امّرنا بتشديد ميم كه در هر دو بمعناى

نمى‌نمودند فانى را بر باقى و بازى موقتى را بر عيش و نوش ابدى و كلمه حيوان بر وزن غليان مصدر است بمعناى حيات ولى مشعر بحركت و جنبش لذا در مقام مبالغه استعمال

نمى‌نمودند فانى را بر باقى و بازى موقتى را بر عيش و نوش ابدى و كلمه حيوان بر وزن غليان مصدر است بمعناى حيات ولى مشعر بحركت و جنبش لذا در مقام مبالغه استعمال

است اينجا از آسان شدن اين كار بزرگ است بخواست خدا براى او و كلمه جذاذ بر وزن و بمعناى حطام است و بكسر نيز قرائت شده و چون قوم از صحرا مراجعت نمودند و اوضاع