نتایج جستجو

اضلال: ۶، ۷ اهل کتاب: ۲، ۶، ۷، ۹، ۱۱، ۱۳ اخلالگرى اهل کتاب ۲ ; سرزنش اهل کتاب ۱ ; توطئه اهل کتاب ۱۳ ; علماى اهل کتاب ۹، ۱۰، ۱۱ ; اهل کتاب و اضلال مردم

تعالیم انجیل ۲ اهل کتاب: اهل کتاب و پیامبر موعود ۳، ۵; اهل کتاب و قبله مسلمانان ۸; اهل کتاب و کتمان حق ۴، ۸; اهل کتاب و محمّد(ص) ۳، ۴، ۵; اهل کتاب و نبوت محمّد(ص)

جلال ۲۱ انبیا: نزول وحى بر انبیا ۳ انسان: آگاهى از عمل انسان ۵، ۲۱; آگاهى از نیات انسان ۵ اهل کتاب: تهدید اهل کتاب ۲۲ بیت المقدس: نسخ قبله بودن بیت المقدس

قبله مسلمانان ۲، ۳; حق ناپذیرى اهل کتاب ۴; قبله اهل کتاب ۱; لجاجت اهل کتاب ۴; مسؤولیت اهل کتاب ۱ خدا: هشدارهاى خدا ۱۶ دین: دین عالمانه ۱۳; ظلم سازش در دین

اسماء و صفات: حکیم ۱ ; سریع الحساب ۱۶ ; عزیز ۱ اهل کتاب: اختلاف اهل کتاب ۶ ; حسادت اهل کتاب ۹ ; علماى اهل کتاب ۶ ایمان: ایمان به توحید ۱ ; ایمان به خدا ۱ بغى:

گواهى خدا ۶; گواهى خدا ۵; ویژگیهاى گواهى خدا ۶ رسولان خدا: ۱ علماى اهل کتاب: علماى اهل کتاب و حقانیت محمد(ص) ۱۳ قرآن: آثار علم به قرآن ۱۰; عالمان به قرآن ۸;

. اتمام حجت: بر اهل کتاب ۴ اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱ اهل کتاب: و اسلام ۵ ; اهل کتاب و قرآن ۸ ; اهل کتاب و کتمان حق ۶، ۷، ۱۲ ; اهل کتاب و محمّد (ص) ۱، ۵،

قرآن ۳ اهل کتاب: آثار حق پذیرى مؤمنان اهل کتاب ۱۱; استماع قرآن مؤمنان اهل کتاب ۳; اسلام مؤمنان اهل کتاب ۱۱; اقرار مؤمنان اهل کتاب ۳، ۹; مؤمنان اهل کتاب ۱ ایمان:

منافاتى ندارد. چون مشركين با اهل كتاب رابطه خوبى داشتند، خداوند به آنان مى‌فرمايد: از اهل كتاب (يهود و نصارى) سؤال كنيد. سؤال از اهل ذكر ورجوع به كارشناس، يك

اسماء و صفات: شهید ۶ اهل کتاب: اهل کتاب و کتمان حق ۵ ; مسلمانان و اهل کتاب ۷ ; توطئه اهل کتاب ۷ ; کفر اهل کتاب ۱، ۲ ; گمراهى اهل کتاب ۳ پرسش و پاسخ: ۱ تبلیغ:

آیات درباره علماى نجران نازل شده است. اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱ اهل کتاب: علماى اهل کتاب ۸ حق پذیرى: موانع حق پذیرى ۷ خدا: احاطه خدا ۵ ; تهدیدهاى خدا ۲،

بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَ إِيَّايَ فَارْهَبُونِ (40) بعد از آن خطاب به اهل كتاب فرمايد كه: يا بَنِي إِسْرائِيلَ‌: اى پسران يعقوب، اسرائيل عليه السّلام

خیانت) بیابند برگیرند. آیا از آنان پیمان کتاب آسمانی گرفته نشد که به خدا جز حرف حق و سخن راست نسبت ندهند و آنچه در کتاب است درس گیرند؟ و منزل ابدی آخرت برای

است. اهل کتاب: ادعاهاى اهل کتاب ۸ ; اهل کتاب و جبت ۲ ; اهل کتاب و طاغوت ۲ ; اهل کتاب و کتب آسمانى ۴ ; ایمان اهل کتاب ۲ ; سرزنش اهل کتاب ۱۲ ; شرک اهل کتاب

اسلام: حقانیت اسلام ۱۴ افترا: آثار افترا به خدا ۵ اهل بیت(ع): دعوت به محبت اهل بیت(ع) ۲; محبت به اهل بیت(ع) ۳ باطل: عوامل نابودى باطل ۱۲; منشأ شکست باطل

برادرکشى قابیل، درسى براى اهل کتاب (و اتل علیهم نبأ ابنى ءادم ... فاصبح من الندمین) با توجه به اینکه ضمیر در «علیهم» به اهل کتاب باز مى گردد، هدف اصلى از

مبارك حضرت ختمى مرتبت براى جهانيان واضح است چون اهل ايمان ببركت وجود او بسعادت دنيا و آخرت رسيدند و اهل كفر و نفاق باحترام بودن آنحضرت در ميان آنان و مدارا

کند». اطاعت: آثار اطاعت از خدا ۱۸ انسان: علایق انسان ۸ اهل کتاب: کفر اهل کتاب ۱۰; محرومیت اهل کتاب ۱۰ ایمان: آثار ایمان ۹; ایمان و عمل ۹; پاداش ایمان ۱۳

۲ - دانش و آگاهى فرشتگان، نسبت به حقایق ثبت شده در لوح محفوظ (فى کتب مکنون . لایمسّه إلاّ المطهّرون) در صورتى که ضمیر «لایمسّه» به «کتاب مکنون» بازگردد،

کثیراً) نام بردن از یهود و نصارا با وصف اهل کتاب، اشاره به زشتى همسویى و همکارى آنان با مشرکان دارد. زیرا اهل کتاب آسمانى بودن، اقتضا مى کند با مشرکان ضد

و هر آنچه میان آن دو است از آن او است، و آگاهی از وقوع قیامت ویژه‌ی او، و همه‌ی شما (در آخرت، برای حساب و کتاب و جزا و سزا) به سوی او برگردانده می‌شوید

بغفل عما تعملون) از بیان آگاهى خدا پس از توصیه به توکل (وتوکل علیه) ، برداشت فوق استفاده مى شود. ۱۴- باور و توجه آدمى به آگاهى خداوند از کردارها ، زمینه ساز

۵، ۶، ۱۸ اضطراب: آثار اضطراب ۱۷ اهل کتاب: زمینه کفر اهل کتاب ۸ بصیرت: آثار بصیرت ۲۵; عبرت اهل بصیرت ۲۲، ۲۳; فضایل اهل بصیرت ۲۳ بنى نضیر: آثار ترس بنى نضیر

روايات اهل ايمان و عمل صالح و تقوى بامير المؤمنين عليه السّلام و اصحاب آنحضرت و اهل فساد و فجور بسه خليفه ناحق و اصحابشان تأويل شده و آنكه اهل حق نبايد

کتبه کتّاب السماوات و هو الذى لایؤخّره; از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند: «و لن یؤخّر اللّه نفساً إذا جاء أجلها» روایت شده که فرمود: نزد خداوند کتاب هایى

دوستى شما بر اهل بیت او واجب و لازم گردید و منظور خداوند از آیه «وَ مَنْ یقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیها حُسْناً» مودت و دوستى ما اهل بیت است. سعید

آفریده است (و روزگاری را برایتان تعیین کرده است که در آن زندگی می‌کنید و کتاب خوشبختی یا بدبختی خود را می‌نویسید و) سپس شما را می‌میراند و (به سوی خویش

جهنّم را) به خاطر این که ملاقات امروز خود را (با پروردگارتان برای حساب و کتاب) فراموش کرده‌اید، و ما نیز شما را (در میان عذاب رها و) به دست فراموشی می‌سپاریم،

افتراهاى مشرکان ۲; تهمتهاى مشرکان ۳، ۴; مشرکان و قرآن ۱، ۲، ۴ مکه: محرومیت اهل مکه از کتاب آسمانى ۱۰ هدایت: انتخاب هدایت ۱۴; انذار در هدایت ۱۲; روش هدایت ۱۲; زمینه

«امتراء» (مصدر ممترین) به معناى شک کردن و تردید داشتن است. ۶ - تلاشهاى تبلیغى اهل کتاب (یهود و نصارا) بر ضد احکام اسلام، ایجاد کننده زمینه هاى شک و تردید در اذهان

و سلّم فرمود كه جبرئيل گفت اگر پيراهنى از پيراهنهاى اهل آتش معلّق شود ميان آسمان و زمين هر آينه اهل زمين بميرند از بد بوئى و سوزندگى آن و اينها همه براى

ایشان است - بیانگر این حقیقت است که: مسلمانان از ماهیت خطر پیشوایان دینى اهل کتاب آگاهى نداشتند بلکه بر عکس به آنان خوشبین بودند. ۴ - عالمان دینىِ دنیاطلب،

كه در آنها اهل ذكر در جمله : ((فاسئلوااهل الذكر)) به اهل بيت عليهم السلام تفسير شده است بيان اينكه با توجه به سياق آيات مراد از اهل ذكراهل كتاب است و با

«این کتاب و نوشته‌ی ماست، که علیه شما حق را بازگو (و افشاگری) می‌کند. ما بی‌چون از آنچه می‌کرده‌اید پیوسته نسخه‌‌برداری می‌کرده‌ایم.» این است کتاب ما سخنگوی

/ ، حجّ / نه مباحثه و مناظره‌ای که برای روشنگری معانی و حل مشکلات کتاب الهی میان اهل علم در می‌گیرد (نگا: نحل / . «تَقَلُّبُ»: رفت و آمد. برو و بیا. سیر

که متعلق «تذکروا»، به قرینه فراز قبل (إنه سمیع علیم)، شنوایى و آگاهى خداوند باشد. ۵- اهل تقوا توانا بر تشخیص وسوسه هاى شیطان به هنگام مواجه شدن با آن وسوسه

دست چپش داده شود، گويد: «اى كاش كتابم را دريافت نكرده بودم. و اما آن کس که کتاب عملش به دست چپ دهند (با کمال شرمندگی و اندوه) گوید: ای کاش نامه مرا به من

خواهند شد، آیا اینان گمان نمی‌برند که دوباره زنده می‌گردند (و باید حساب و کتاب چنین افزایش و کاهشی را پس بدهند؟). آیا ایشان گمان نمی‌دارند که بی‌گمان برانگیختگانند،

مکه ۱۶; جهل اکثریت اهل مکه ۲۰; عوامل امنیت مکه ۱۳; قداست مکه ۱۱; منشأ امنیت مکه ۱۲، ۲۰، ۲۱; منشأ رشد اقتصادى مکه ۲۱; منشأ روزى اهل مکه ۱۸، ۲۰; موانع تجاوز

انبیا ۳۳ ; قضاوت انبیا ۳۳ ; گواهى انبیا ۲۰ ; مسؤولیت انبیا ۲۰ اهل کتاب: مسؤولیت علماى اهل کتاب ۱۳ تحریف: موانع تحریف ۳۷ ترس: آثار ترس ۲۴، ۴۲ ; آثار ترس از

و در آيه 23 سوره‌ى جاثيه نيز مى‌خوانيم: خداوند بر دل كسانى كه با علم و آگاهى به سراغ هواپرستى مى‌روند مهر مى‌زند. بنابراين مهر الهى نتيجه‌ى انتخاب بدِ

كه در آنها اهل ذكر در جمله : ((فاسئلوااهل الذكر)) به اهل بيت عليهم السلام تفسير شده است بيان اينكه با توجه به سياق آيات مراد از اهل ذكراهل كتاب است و با

به دلایل متقن عقلى و وحى و کتاب آسمانى، اتکا شود. (یجدل فى اللّه بغیر علم و لا هدًى و لا کتب منیر) به قرینه «هدًى» و «کتاب» - که دلایل نقلى اند - «علم»

جهانيان نيست و حال آنكه [قرآن‌] جز تذكارى براى جهانيان نيست. در حالی که این کتاب الهی جز ذکر و پند و حکمت برای عالمیان هیچ نیست. در حالی که قرآن جز مایه تذکر

که من می‌بینم آنچه را که انجام می‌دهید (و ساخته و پرداخته‌ی کسی، بی‌حساب و کتاب نمی‌ماند). (و گفتیم) که: «زره‌هایی فراخ بساز و حلقه‌ها را درست اندازه‌گیری

نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ «34» بى‌گمان آگاهى از زمان (برپايى قيامت) مخصوص خداست، و اوست كه باران را نازل مى‌كند، و آنچه

عالمیان به علم و دانش (کتاب آسمانی تورات) برگزیدیم. و آنان را از روی آگاهی بر جهانیان [زمان خودشان] برگزیدیم؛ و از روى علم بر اهل جهانشان برگزيديم. و به

حساب و كتاب مستثنى نيست. تُجْزى‌ كُلُّ نَفْسٍ‌ ... 2- كيفر و پاداش بر اساس عملكرد است. تُجْزى‌ ... بِما كَسَبَتْ‌ 3- خلاف‌هايى كيفر دارد كه همراه آگاهى و عمد

ما نازل گردیده است، و نیز در کتاب اختصاص تألیف شیخ مفید از امام باقر علیه‌السلام نقل شده که فرمود: این آیه درباره ما اهل البیت نازل شده است.

براى اهل دانش بيان مى‌كنيم. و بدین‌سان آیات [خود] را گونه‌گون بیان می‌داریم برای آنکه مبادا بگویند درس گرفته‌ای، و برای آنکه آن را به روشنی برای اهل معرفت

نموديم ما آنرا بتو براى اثبات دين و اعجاز كتابت چون تو و قومت كه عربند اهل كتاب و تاريخ نبوديد و از اين وقايع اطلاع نداشتيد و حال مطّلع شديد پس مانند نوح

ایمان به کتاب هاى پیشین، به خاطر وجود اطلاعاتى درباره پیامبراسلام باشد. ۳ - پیامبر(ص)، به تعالیم کتاب هاى آسمانى پیشین (تورات و انجیل) آگاهى داشته است

است ايمنى اهل سماوات از آفات چون قريب باين معنى در اكمال از پيغمبر صلى اللّه عليه و اله روايت شده كه ستارگان امانند براى اهل آسمانها چنانچه اهل بيت من امانند

بدارد، و مادر كتاب- كتاب مادر يا لوح محفوظ- نزد اوست. خداوند هرچه را که بخواهد (و مصلحت بداند، از نشانه‌های کتاب دیدنی جهانی و از آیه‌های کتاب خواندنی آسمانی)

شده باشد اهل بيت پيامبر(صلوات اللّه عليهم ) در دعوى و دعوترسول اللّه شريك بودند و اين ازبزرگترين مناقب است در قضيه مباهله ، رسول خدا (ص ) اهل بيت خود را

به قربى، به معنای صله رحم نیست دلایلی بر این كه مراد از «مودّت»، مودّت به اهل بيت «ع» است وجوه مختلف در معناى آیه: «فَإن يَشَاءِ اللهُ يَختِم عَلى قَلِبكَ»

خصوص حضرت موسى تا آيات راجع باو باشد و نيز ميفرمايد همانا مشركين مكّه و اهل كتاب از فرق يهود و نصارى دفع نميكنند هرگز از تو چيزى از عذاب و قهر خدا را و

شرّ) آن آگاهى ندارم، از تو درخواست كنم و اگر تو (اين خواسته را) بر من نبخشايى و بر من ترحّم ننمايى، از زيانكاران خواهم بود. «1». لذا سلمان از اهل بيت پيامبر

نهى شده است از مجادله‌اى كه بطريق احسن نباشد نشنيده‌ايد كه خدا فرموده با اهل كتاب مجادله نكنيد مگر بطريق احسن و فرموده دعوت كن مردم را بحكمت و موعظه حسنه

داشتند. «البينات- الزبر- الكتاب» 3- تكذيب انبيا از روى عمد و لجاجت و با علم و آگاهى از محتواى دعوت آنان بوده است. كَذَّبَ الَّذِينَ‌ ... جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ

خصوص حضرت موسى تا آيات راجع باو باشد و نيز ميفرمايد همانا مشركين مكّه و اهل كتاب از فرق يهود و نصارى دفع نميكنند هرگز از تو چيزى از عذاب و قهر خدا را و

تعالى نوح را فرمود پسر تو نيست از اهل تو، زيرا مخالف او بود. و تابعان او را از اهل او مقرر فرموده و اطلاق اهل به تابع و اهل دين شايع، مانند فرمايش‌ «1» تنزيه

در انظار دانشمندان و جا دادن اهل ايمان باشد بكسانيكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اشاره بجا دادن آنها ميفرموده از اهل تقوى و علم و مزيّتهاى ديگر دينى

موسى بن جعفر عليه السلام مى‌فرمود: مخلد نفرمايد خدا در جهنم مگر اهل كفر و انكار و اهل گمراهى و شرك را، و هر كه اجتناب كند كبائر را از مؤمنين، سؤال نشود

از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نقل نموده كه چون اهل آتش در آن جمع شوند و با آنها از اهل قبله كسانى باشند كه خدا امر فرموده، كفّار بمسلمانان گويند

عزّت اهل ايمان و فضيحت اهل طغيان چنانچه در مجمع و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه براى هر زمان و امّتى امامى است كه مبعوث ميشوند اهل آن زمان

اثر این محبت، اسلام اختیار کرد و مسلمان شد و به مکه رفت و سپس برگشت و بین اهل مکه و میره از یمامه حائل شد و راه را بر آن‌ها بست به قسمى که قریش به گرسنگى

تصدیق انجیل ۴; مخالفت با انجیل ۵; نقش انجیل ۸; هدایتگرى انجیل ۸ اهل کتاب: اختلاف اهل کتاب ۸ تورات: تصدیق تورات ۴; تورات و انجیل ۴; مخالفت با تورات ۵; نقش

راه به سوی قرب خدا، همه و همه را در این کتاب بزرگ آسمانی می‌یابیم. بنابراین، وظیفه هر مسلمان این است که با این کتاب بزرگ دینی خود روز به روز آشناتر شود این

((نفع )) آورده شده است معناى علو و بيات جايگاه (غدير) نزد قديم يهود غلو اهل كتاب كه از آن نهى شده اند اين بوده كه انبياء و احبار و راهبان خود را تا مقامربوبيت

باشد چه دروغ خدا اهل تقوى را بهتر از هر كس ميشناسد نبايد گفت من رياكار نيستم و قلبم پاك است و براى رضاى‌ جلد 5 صفحه 93 خدا كار ميكنم و اهل معصيت نيستم و امثال

كن و بخواه حوائج خود را بوسيله نام رحمن از خداوند خبير و آگاهى كه ذكر شد و آگاهى او فوق هر آگاهى است و بنابر اين ضمير در به بأقرب مراجع خود عود نموده و باء

مبارك حضرت ختمى مرتبت براى جهانيان واضح است چون اهل ايمان ببركت وجود او بسعادت دنيا و آخرت رسيدند و اهل كفر و نفاق باحترام بودن آنحضرت در ميان آنان و مدارا

انزال كتاب و ارسال رسول اين بود كه بترساند اهل كفر و طغيان را از عذاب شديدى كه در دنيا و آخرت از نزد خداوند صادر و بآنها واصل خواهد شد و مژده دهد اهل ايمان

عقوبات دنيوى است و بعد از اين خداوند اهل ايمان را از اين قبيل نجوى نهى فرموده و مقرّر داشته كه نجوى بايد بخير و صلاح اهل ايمان و پرهيز از مخالفت خدا و پيغمبر

افتاده شود در آتش مانند اهل الحاد كه ذكر شد بهتر است حالش يا كسيكه با كمال اطمينان خاطر آنروز در پيشگاه الهى حاضر شود مانند اهل‌ جلد 4 صفحه 561 ايمانى كه

85)- روح چیست؟ در تعقیب آیات گذشته به پاسخ بعضی از سؤالات مهم مشرکان یا اهل کتاب پرداخته، می‌گوید: «از تو در باره روح سؤال می‌کنند، بگو: روح از فرمان پروردگار

که دوست دار هدایت همه انسان ها است - قادر به دست یافتن به این آگاهى نیستند. ۸ - علم و آگاهى خدا به انسان هاى قابل هدایت و انسان هاى غیرقابل هدایت (و هو أعلم

قرار دادن روايت نموده است و صاحب روض الجنان از ابن عباس چنين نقل نمايد: كه اهل كتاب بنا به عقيده خود چنين معتقد بودند كه دو بت ساخته شده از سنگ كه در ميان

«إننى لکم منه ...» نیز همانند «لاتعبدوا ...» تفسیر «کتاب اُحکمت ...» مى باشد; یعنى ، از پیامهاى این کتاب ، رسالت و نبوت پیامبر(ص) است. بشارت: بشارت به حسن

ج 4 ص 430. «2» در تفسير منهج ج 4 ص 430 گفته. جلد 6 - صفحه 81 از اين، چه اهل كتاب و سير نبودند. تنبيه: آيه شريفه تنبيه است بر آنكه پيغمبر اين اخبار را از

نشسته بودند و تماشا ميكردند كه با اهل ايمان چه سلوكى مينمايند و چگونه ايشان در آتش ميسوزند و ناخوش نداشتند آنها از اهل ايمان و ناپسند نميدانستند چيزى را

مَسْرُوراً» سؤال شد. فرمودند: كسانى كه در دنيا اهل و عيال انسان بهشتى بودند، اگر مؤمن باشند در آخرت نيز اهل او خواهند بود. 1- انسان در حركت به سوى خداست

محمد صلّى اللّه عليه و اله ساخته و افترا بسته آنرا بخدا با كمك بعضى از اهل كتاب كه از امام باقر عليه السّلام نقل شده مقصودشان ابو نهيكه و حبر و عداس و

پس از بيان شمه‌ئى از آداب معاشرت اهل ايمان با يكديگر آداب معاشرت ايشانرا با پيغمبر اكرم بيان فرموده باين تقريب كه اهل ايمان كامل منحصرند در كسانيكه از

اللّه ۶، ۱۰ امر به معروف:۴، ۷ انگیزش: عوامل انگیزش ۱۰ اهل کتاب: صالحان اهل کتاب ۲ ; متقین اهل کتاب ۱۱ ایمان: آثار ایمان ۹ ; ایمان به خدا ۴، ۷، ۹ ; ایمان

fabrication. ترتیل: ترجمه: «الْمِلَّةِ الآخِرَةِ»: آئین دیگری. مراد آئین اهل کتاب، به ویژه مسیحیّت است که معتقد به تثلیت بوده و هستند. یا مراد آئین پدران

برسد؟ آیا اهل شهر و دیارها (که به نافرمانی خدا و اعمال نکوهیده مشغولند) از آن ایمنند که شبانگاه که در خوابند عذاب ما آنها را فرا گیرد؟ آیا اهل شهرها ایمنند

دررسد؟ آیا اهل شهر و دیارها (که از یاد خدا و طاعت او غافلند) از آن ایمنند که به روز که سرگرم بازیچه دنیا هستند عذاب ما آنان را فرا رسد؟ آیا اهل شهرها ایمنند

فرمود متابعت كتاب خدا را بنما گفت متابعت دين پدران خود را مينمايم و مقصود مذمّت اهل شرك است و بيان انحصار تمسّكشان بتقليد آباء و پس از آن مدح اهل ايمانرا فرموده

۳ - آگاهى داوود و سلیمان(ع) به زبان پرندگان (و قال یأیّها الناس علّمنا منطق الطیر) ۴ - پرندگان، داراى نطق و گفتارى خاص (علّمنا منطق الطیر) ۵ - آگاهى به

و خالى شده است، و قطعاً در اين (كيفر، عبرت‌و) نشانه روشنى است براى اهل علم و آگاهى. فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً

رسيدن به قرب سبحانى، در مقام فداكارى از هيچ چيز مضايقه نداشتند، و احاديث در آگاهى اين مطلب بسيار است: 1- كافى به اسناد خود از حضرت صادق عليه السّلام روايت

يا علنى بودن امور، در علم خداوند تأثيرى ندارد. 15- ربوبيّت خداوند، مستلزم آگاهى كامل اوست. «رَبَّكَ لَيَعْلَمُ» 16- علم خداوند به نهان و آشكار، ضامن عمل

دنیاپرستان را مبغوض بشمر، و آخرتت و اهل آخرت را محبوب دار». عرض می‌کند: «پروردگارا! اهل دنیا و آخرت کیانند»؟ فرمود: «اهل دنیا کسانی هستند که زیاد می‌خورند،

كن و بخواه حوائج خود را بوسيله نام رحمن از خداوند خبير و آگاهى كه ذكر شد و آگاهى او فوق هر آگاهى است و بنابر اين ضمير در به بأقرب مراجع خود عود نموده و باء

را مگر موجب فريب را. تفسير خداوند متعال بعد از بيان احوال اهل بهشت معمولا شمّه‌ئى از احوال اهل جهنّم را ذكر فرموده باين تقريب كه كسانيكه كافر شدند از آن

هرگز گمراه نشويد و آن دو، قرآن و اهل‌بيت من هستند. «انى تارك فيكم الثقلين ما ان تمسكتم بهما لن تضلوا كتاب الله و عترتى اهل بيتى» «3» «1». لقمان، 19. «2».

ميشويد با آنكه اهل جرم و گناه برستگارى و فلاح نائل نخواهند شد و بعضى گفته‌اند مراد از آوردن قرآنى غير اين در آيه اوّل آنستكه با وجود اين قرآن كتاب ديگرى آورده

أُنَبِّئُكُمْ بِما تَأْكُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ» «3» آرى آگاهى ديگران از غيب، تنها با خواست و اراده الهى است. «وَ لا يُحِيطُونَ بِشَيْ‌ءٍ

هؤلاء شهیداً) ۷- آگاهى پیامبران از اعمال امتهاى خویش (فکیف اذا جئنا ... على هؤلاء شهیداً) لازمه گواهى دادن بر اعمال نیک و بد مردم، آگاهى به آن اعمال است

لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ «9» بعد از ذكر احوال اهل كتاب و بيان عناد و طغيان آنان، امر فرمايد اهل ايمان را به طاعت و عبادت كه سرمايه وصول است به نعم

مبارك حضرت ختمى مرتبت براى جهانيان واضح است چون اهل ايمان ببركت وجود او بسعادت دنيا و آخرت رسيدند و اهل كفر و نفاق باحترام بودن آنحضرت در ميان آنان و مدارا

۴ مؤمنان: دشمنان مؤمنان ۱ مغضوبان خدا :۳ مکه: اهل مکه و فرجام فرعون ۵; اهل مکه و فرجام قوم ثمود ۵; علم اهل مکه ۵

گويند آيا غير از جزاى اعمال زشت شما بشما داده ميشود و در روايات كثيره از اهل بيت عصمت و طهارت حسنه و سيّئه در اين دو آيه بمحبّت و ولايت ايشان و انكار آن

((نفع )) آورده شده است معناى علو و بيات جايگاه (غدير) نزد قديم يهود غلو اهل كتاب كه از آن نهى شده اند اين بوده كه انبياء و احبار و راهبان خود را تا مقامربوبيت

و باريك بينى، 3- خالق اشياى ظريف و ناپيدا. 4. اهل‌مدارا و رفاقت، 5. پاداش دهنده‌ى اهل وفا و بخشاينده‌ى اهل جفا. امام رضا عليه السلام فرمود: «لا يقع الاوهام

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي‌ ... 2- ستايش‌ها بايد در برابر كمال و قدرت و مالكيّت و آگاهى و حكمت باشد. «1». تفسير كبيرفخررازى. جلد 7 - صفحه 417 الَّذِي لَهُ ما فِي

نطفه ۳; نقش نطفه ۲ تفسیر ابن ابى حاتم و حاکم صاحب المستدرک. کتاب امالى از شیخ طوسى و کتاب امالى از شیخ مفید. تفسیر عیاشى.

إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ‌: بدرستى كه پروردگار تو حكم فرمايد ميان اهل اختلاف از بنى اسرائيل و ميان كسانى كه اختلاف نمايند در دين روز قيامت، بِحُكْمِهِ‌:

ضلالتند. تفسیر آیات ۱ - آگاهى همه جانبه و برتر خداوند، از انسان هاى گمراه و کافر (إنّ ربّک هو أعلم بمن ضلّ عن سبیله) ۲ - آگاهى همه جانبه و برتر خداوند،

منافع دنيا را در آيه شريفه، متاع ناميد به جهت بينائى بر حقارت و قلّت آن، و آگاهى بر نقصان و زوال آن. و اما سعادت اخرويه را تعبير به فضل فرمود، هر آينه اشعار

انجام داده‌اند، در آنچه (قبل از تحريم شراب) خورده‌اند باكى نيست، هر گاه كه اهل پروا و ايمان و كارهاى شايسته باشند. سپس (از محرّمات) پرهيز نمايند (و به تحريم

سامرى از اهل كرمان بوده و در بنى اسرائيل نفوذ كلمه داشته و بعضى گفته‌اند از خود آنها بوده ولى نفاق داشته و بعضى گفته‌اند قبلا در بلدى بوده كه اهل آن گاو

قرارگاه و محل نقل و انتقالش را می‌داند؛ همه اینها در کتاب آشکاری ثبت است! [= در لوح محفوظ، در کتاب علم خدا] و هيچ جنبنده‌اى در زمين نيست جز آن كه روزى آن

ميگويند اى اهل بهشت هميشه هستيد و مرگ نيست و اى اهل جهنّم هميشه هستيد و مرگ نيست پس اهل بهشت بقدرى خوشحال ميشوند كه اگر مرگ بود از شدّت فرح ميمردند و اهل جهنم

وارد شده كه در يك ساعت هفتاد هزار نفر مردند از پير مردان. تبصره: آيه شريفه آگاهى است به آنكه تبديل و تغيير فرامين الهى، اگر چه يك كلمه باشد، هر آينه موجب

اظهار و آگاهى بر غير ايشان از اهل اسلام كه ايشان متفرق شدند در دين و به قبح فعل خود، امر دين را متقطع و متفرق ساختند. پس ملخص معنى آنكه: اى اهل اسلام، ببينيد

برخاسته از علم و آگاهى خداوند بود. بنابراین مى توان استفاده کرد که هرگونه واگذارى قدرت و امکانات به دیگران، باید به جا براساس علم و آگاهى متناسب با آنها

«تبّع» نسبت داده است - و نه خود وى - مطلب یاد شده قابل برداشت است. ۴- آگاهى اهل مکه، از سرگذشت هلاکت بار قوم تبّع (أهم خیر أم قوم تبّع) از این که قرآن،

باشد چه دروغ خدا اهل تقوى را بهتر از هر كس ميشناسد نبايد گفت من رياكار نيستم و قلبم پاك است و براى رضاى‌ جلد 5 صفحه 93 خدا كار ميكنم و اهل معصيت نيستم و امثال

ممانعت از سبیل الله ۲ شرک: زمینه شرک ۱۲ عذاب: امداد به اهل عذاب ۷; اهل عذاب ۴، ۵، ۱۰; بى یاورى اهل عذاب ۷ کافران: افتراهاى کافران ۲; رذایل کافران ۲; عجز

منظور گواهی و شهادت خداوند باشد در کتب آسمانی پیشین که علمای اهل کتاب به خوبی از آن آگاهی داشتند. در پایان آیه به عنوان یک هشدار و تهدید می‌فرماید: «و

چيزى داناست. آيه، يا بيانگر حال آنان است كه مسلمان شده بودند، ولى پيش از آگاهى از وظايف خود از دنيا رفتند. «2» يا اشاره به آيه‌ى قبل و لزوم تبرّى از دشمن

فرموده بود ميان اهل حقّ و باطل بتعجيل در ثواب و عقاب براى تميز آندو گروه از يكديگر و يكى از بدبختيهاى كفّار آنستكه در شك و ترديدند از صحّت كتاب خدا بطوريكه

دنیا و دگرگونى هاى آن در مورد اهل اش را مى بیند، چگونه به دنیا اعتماد مى کند. سزاوار است براى کسى که از خدا، دانش و آگاهى گرفته، به او سوء ظن نداشته باشد

6- قرآن، وسيله‌ى عزّت مسلمانان و آگاهى آنان است. «تَنْزِيلُ الْكِتابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ» 7- نزول كتاب و بيان مغفرت وهشدار الهى، همه در

امت او، و بهار براى اهل زمان او، و سر بلندى براى يارى‌كنندگان او، و بزرگوارى براى نصرت نمايندگان او، پس نازل فرمود بر آن حضرت كتاب بزرگوار قرآن در حالتى

نشسته بودند و تماشا ميكردند كه با اهل ايمان چه سلوكى مينمايند و چگونه ايشان در آتش ميسوزند و ناخوش نداشتند آنها از اهل ايمان و ناپسند نميدانستند چيزى را

مورد سكونت قرار نگرفته، و ماييم كه وارث آنان بوديم. و چه بسیار شده که ما اهل دیاری را که به هوس‌رانی و خوش گذرانی پرداختند هلاک کردیم، و این خانه‌های (ویران)

آله گفته شد: فلان زن، اهل عبادت ولى بداخلاق است و همسايه‌اش را با زبان مى‌رنجاند. حضرت فرمود: «لا خير فيها هى من اهل النار» او اهل دوزخ است. در روايات آمده

گردانيم، و در اين (اخبار)، براى تو حقايق و براى اهل ايمان، پند و تذكّرى آمده است. 1- نقل بخش‌هاى مهم تاريخ و آگاهى دادن به آن، يكى از شيوه‌هاى تربيتى است. «نَقُصُّ

طبرسى رحمه اللّه فرمايد: در آيه شريفه دو قول است: 1- آنكه مراد، اختلاف مرتبه اهل ثواب و عقاب است به آنچه ايشان را باشد در آخرت، از كرامت و نعيم و نسبت به مؤمنان،

غير شما هستند دو نفر از اهل كتابند و اگر از اهل كتاب يافت نشود از مجوس بايد شاهد گرفت چون پيغمبر (ص) با مجوس در جزيه معامله اهل كتاب فرمود و اين در وقتى است

زندگى و سعادت واقعى خود را بيابند. حكمت را به معنى معرفت و شناختِ اسرار و آگاهى از حقايق و رسيدن به حقّ دانسته‌اند كه خداوند به بعضى از افراد به خاطر پاكى

مثل انسان از آتش آسيب‌پذير است. «يُرْسَلُ عَلَيْكُما شُواظٌ مِنْ نارٍ» 3- آگاهى از عذاب‌هاى آينده، نعمتى است، زيرا باعث دورى از گناه مى‌گردد. «فَبِأَيِّ

اشاره بهلاكت اهل آن و نقص اطراف زمين كنايه از فوت علماء و خرابى عمارات باشد و كفّاريكه قبل از اينها در دنيا زندگى ميكردند چه مكرها با انبياء و اهل ايمان زمان

صفحه 98، حديث 25 «4» اصول كافى، جلد 2، كتاب الايمان و الكفر، باب التوبة، صفحه 435، حديث 10 «5» اصول كافى، جلد 2، كتاب الدعاء، صفحه 521. تفسير اثنا عشرى، ج‌2،

در انظار دانشمندان و جا دادن اهل ايمان باشد بكسانيكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اشاره بجا دادن آنها ميفرموده از اهل تقوى و علم و مزيّتهاى ديگر دينى

دارد بر صحت احتمال دوم بيان اين كه فقط خداوند به نظام و ارتباط بين موجودات آگاهى دارد در آيات قرآنى ۳ قرآن در عين اين كه حوادث مادى را به علل مادى نسبت می

بقهر بكشيم موى جلو سر او را موى جلو سر دروغگوى خطا كار را پس بايد بخواند اهل انجمن خود را زود باشد كه بخوانيم موكّلان دوزخ را نبايد چنين كند اطاعت مكن

آيتهاى كتاب آشكار كننده است‌ ميخوانيم بر تو از خبر موسى و فرعون بدرستى و راستى براى گروهى كه ميگروند همانا فرعون برترى جست در زمين و قرار داد اهل آنرا گروه

وَ هُمْ صاغِرُونَ) «1» و تا قيامت اين مذلت بر آنها باشد. تنبيه: آيه شريفه آگاهى است عموم مكلفين را كه هر كارى از خير و شر، پاداشى بر آن مترتب است، يا در

مبارك حضرت ختمى مرتبت براى جهانيان واضح است چون اهل ايمان ببركت وجود او بسعادت دنيا و آخرت رسيدند و اهل كفر و نفاق باحترام بودن آنحضرت در ميان آنان و مدارا

الْمُجْرِمِينَ (69) حق تعالى براى آگاهى و هشيارى مكذّبين و تهديد آنان فرمود: قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ‌: بگو اى پيغمبر سير كنيد در زمين اهل تكذيب مانند ديار حجر و

فرموده بود ميان اهل حقّ و باطل بتعجيل در ثواب و عقاب براى تميز آندو گروه از يكديگر و يكى از بدبختيهاى كفّار آنستكه در شك و ترديدند از صحّت كتاب خدا بطوريكه

بقهر بكشيم موى جلو سر او را موى جلو سر دروغگوى خطا كار را پس بايد بخواند اهل انجمن خود را زود باشد كه بخوانيم موكّلان دوزخ را نبايد چنين كند اطاعت مكن

بيان مى‌فرمايد: وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ‌: و بتحقيق فرستاديم لوط را به اهل مؤتفكات، يا ياد كن زمانى را كه گفت لوط مر، قوم خود را بر سبيل انكار و تفضيح

الْغَفُورُ» 1- خداوند، تنها مالك هستى نيست، بلكه به تمام جزئيّات آن نيز آگاهى دارد. يَعْلَمُ ما يَلِجُ‌ ... 2- در نظام آفرينش، اشيا در رفت و آمد و حركت‌اند

جنس آدمى را نوشتن به قلم، تا علم را قيد كنند به قلم و غايبان را به نامه آگاهى دهند. جلد 14 - صفحه 280 در تبيان- فرمايد مراد آدم است كه حق تعالى علم خط

آسمانها و زمین است همه به تسبیح و ستایش خدا مشغولند که سلطنت ملک هستی و ستایش (اهل عالم) برای اوست و او بر هر چیز تواناست. آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است،

احدى او را نديده است؟ در قرآن سه بار جمله‌ «لا أُقْسِمُ» به كار رفته است و اهل تفسير آن را دو گونه معنا كرده‌اند. گروهى حرف لا را زائد دانسته و آن را (قسم

روز قيامت كه مبعوث و محشور گردند و بر حسب روايات عديده اهل ايمان و اطاعت در آنجا متنعّمند و اهل كفر و معصيت معذّب و ائمه اطهار عليهم السلام ميترسند از

سليمان و حجت پس از او بوده است آيه ۱۷ - ۱۹ آيه و ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - آگاهى سليمان از سخن حيوانات ۲ - سليمان و الهام شكر پروردگار ۳ - سليمان و عمل صالح

و آن طور پای به زمین نزنند که خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود. و ای اهل ایمان، همه به درگاه خدا توبه کنید، باشد که رستگار شوید. و به زنان باایمان

بِأَهْلِهِ‌: مگر به اهل آن مكر، يعنى هر مكرى كه صادر شود خواه به فعل صادر شود يا در ضمير خود بگذراند، احاطه نمى‌كند و در نمى‌يابد مگر به اهل آن احاطه كند و

«يَخُوضُونَ فِي آياتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ» البتّه در مواردى كه براى آگاهى و ردّ و پاسخ دادن توسط اهل فن باشد، «1». تفسير نورالثقلين. «2». وسائل، ج 16، ص 266. «3»

نمى‌فهمند. می‌خواهند خدا و اهل ایمان را فریب دهند و حال آنکه فریب ندهند مگر خود را، و این را نمی‌دانند. [به گمان باطلشان] می خواهند خدا و اهل ایمان را فریب دهند،

تورات به این وصف بیانگر وجود این دو ویژگى در آن کتاب آسمانى است. ۹- روشنى و روشنى بخشى، ویژگى لازم براى کتاب هدایت است. (الکتب الذى جاء به موسى نورا و هدى

و اين امتحان براى آنشد كه ميل اهل مكه باين بود كه كعبه قبله آنها باشد و ميل اهل مدينه به بيت المقدس بود خداوند اولا اهل مكه را امتحان نمود كه تابع پيغمبر

تنظرون ...و آيات مشابه آن در روايات ائمه اهل بيت (ع ) بحث پيرامون رجعت مساءله رجعت و رد بر منكرين آن روايات ائمه اهل بيت عليهم السلام نسبت به اصل رجعت متواتر

‌به‌ كلمات‌ ‌او‌ ندهيد چنانچه‌ امروز ‌هم‌ رؤساء اهل‌ ضلال‌ و علماء اهل‌ سنت‌ حرام‌ كردند رجوع‌ ‌به‌ اخبار اهل‌ بيت‌ و كتب‌ شيعه‌ و فقط بكتب‌ عامه‌ و صحاح‌

گناه و شاهد بودن بر گناه نيز ممنوع است. «لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ» 2- هر نوع آگاهى و اطلاع و حضور در صحنه‌اى، ارزش نيست. «لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ» (گاهى انزوا

اَفراد است، یعنى «کلّ کتاب». در نتیجه، مراد این است که همه کتاب ها را در برابر دیدگان آحاد انسان ها قرار خواهند داد و هر فرد، کتاب خودش را ملاحظه خواهد

منزله نفى متعلق آنست، چه علم منتفى باشد به انتفاى معلوم. تنبيه: آيات شريفه آگاهى است به آنكه اقرار و ايمان، فقط موجب دخول بهشت نخواهد بود؛ و در مرحله آزمايش،

در حقیقت به خاطر از دست دادن روح ایمان و آثار آن بوده. تفسیر آیات ۱- نباید اهل ایمان در هنگامه هاى دشوار (رویارویى با دشمنان)، سستى و اندوهى به خویش راه

كسب كرده است دستهاى شما و ميگذرد از بسيارى از آنها. تفسير خداوند متعال دعاى اهل ايمان و اعمال صالحه را در باره خودشان و برادران دينيشان در صورتى كه صلاح باشد

به عمل خود تكيه كنيد نه بر كرم خداوند، انبيا از كرم خدا آگاه بودند امّا اهل عمل بودند. خداوند كريم است: «بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» فرشتگان مأمور او كريم‌اند:

مصالح ديگرى است از قبيل امتحان و تكميل استحقاق عقاب يا درجات ثواب پس شما اهل ايمان بايد قدر نعمت خدا را بدانيد و تا دستتان ميرسد از فقراء و ضعفاء دستگيرى

زندگانى دنيا مگر وسائل فريب. تفسير خداوند متعال بعد از ذكر احوال اهل نفاق روى سخن را بجانب اهل ايمان معطوف داشته ميفرمايد آيا وقت آن نشده كه دلهاى مؤمنان خاضع

يك حرف چنين قدرت‌نمايى كرد. «2» در اين كه منظور از علم كتاب چيست؟ گفته‌اند: مراد از آن، يا آگاهى از كتب آسمانى يا لوح محفوظ و يا اسم اعظم است. سؤال: «آصف‌بن

غَدَوْتَ مِنْ أَهْلِكَ‌: و ياد كن اى پيغمبر چون بامداد بيرون شدى از منزل اهل خود و از مدينه، تُبَوِّئُ الْمُؤْمِنِينَ‌: فرود مى‌آوردى مؤمنان را، مَقاعِدَ

اقسام آن در اسلام معناى كلمه هدى و فرق آن با هديه تفاوت اعمال و مناسك حج براى اهل مكه و غير آنها از مردم وجه تشديد بليغ امر به تقوى در آيه شريفه : و اتقوالله

بَيْنَهُمْ‌: پس اگر بيايند اهل كتاب به محاكمه نزد تو، پس حكم كن ميان ايشان‌ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ‌: يا روى بگردان از ايشان و به اهل ملتشان رد كن تا بر طبق

تفسير شده چون معلوم است كمال خلق و حسن آن بعمل نمودن بآداب دين اسلام است و بر اهل ايمانى كه طالب تحصيل خلق خوب هستند لازم است اقلّا يكدور بمعراج السّعاده مرحوم

از سيد سجاد عليه السّلام كه فرمود: لو اجتمع اهل السّماء و الارض ان يصفوا اللّه بعظمته لم يقدروا: «1» اگر اهل آسمان و زمين اجتماع كنند بر توصيف عظمت الهى،

خواب آموزيم. و خدا بر كار خويش غالب است، ولى بيشتر مردم نمى‌دانند. و کسی که اهل مصر بود و او را خریده بود، به همسرش گفت قدر او را بدان، چه بسا به ما سود رساند،

معراج پيامبر (ص ) وشرح كلماتى از آن روايتى درباره معراج پيامبر (ص ) از طريق اهل سنت ونقد وبررسى مضامين آن رد رواياتى كه بنابر آنها معراج جسمانى نبوده ودر

«رب ان ابنى من اهلى و ان وعدك الحق » پروردگارا اين پسر من از اهل من است و وعده تو، به اينكه اهل مرا نجات دهى حق است و تو احكم الحاكمينى يعنى حكمت از حكم هر

تلاش براى اثبات بى‌گناهى شخصى نيست، بلكه شفاعت، تلاش براى نجات و عفو است. آگاهى خدا بايد موجب شود كه اندكى انسان حيا كند، او از درون سينه‌ها خبر دارد و از

اوّل متعيّن است چون موافق با ظاهر و اعتبار است و كبودى چشم در روايت از علائم اهل آتش ذكر شده و قمّى ره فرموده ميباشد چشمهاشان بر گردانده شده و سفيدى آنها ظاهر

بر زمين افتاده و بزحمت راه ميرود و جائى را نميبيند و از جائى خبر ندارد و اهل ايمان را بكسيكه راه مستقيم بمقصود را يافته و راست و درست با توجّه به اطراف

به عمل خود تكيه كنيد نه بر كرم خداوند، انبيا از كرم خدا آگاه بودند امّا اهل عمل بودند. خداوند كريم است: «بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» فرشتگان مأمور او كريم‌اند:

نميشود پس آنها خدا نيستند چون لازمه خدائى قدرت بر ايجاد و اعاده است اگر چه اهل شرك چنين ادّعائى را در باره خدايانشان نداشته باشند و محتمل است من الارض متعلّق

به قربى، به معنای صله رحم نیست دلایلی بر این كه مراد از «مودّت»، مودّت به اهل بيت «ع» است وجوه مختلف در معناى آیه: «فَإن يَشَاءِ اللهُ يَختِم عَلى قَلِبكَ»

مِنْ قَبْلِهِمْ» 6- پيروزى نهايى اهل حقّ، يك سنّت الهى است. «كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ» 7- هدف از حكومت اهل ايمان، استقرار دين الهى در زمين

در آن از انواع هشدارها (سخن) آوردیم (تا) شاید آنان تقوا پیشه کنند یا (این کتاب) یاد تازه‌ای برایشان ایجاد کند. و بدینسان فرستادیمش قرآنی عربی و گردانیدیم

اثبات بى گناهى آن حضرت و عزت يافتن او) دو روايت نبوى درباره يوسف (ع ) از طرق اهل سنت واشكال آندو رواياتى در ذيل (ذلك ليعلم انى لم اخنه بالغيب ) مؤ لف : اين

- صفحه 290 چنانكه در حديث مى‌خوانيم: كسى كه اهل دعا باشد، هلاك نمى‌شود. «1» بعد خداوند از گروه مقابل كه اهل دعا نيستند شكايت مى‌كند كه شماحقّ را تكذيب كرديد

اين قسمت از آيه «وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى » درباره اهل يمن نازل شده زيرا اينان با دست خالى حج مي‌كردند و زاد و توشه سفر با خود همراه

غايت جهالت و غفلتى كه دارند استعجال در وقوع آن نمايند. تنبيه: آيه شريفه آگاهى است بر آنكه پروردگار عالميان، صاحب فضل و احسان بى‌پايان است بر عالميان؛ و

خير و شرّ خواهد داد و خداوند بعد از ملامت يهود بر عقائد و اعمال ناشايسته اهل ايمان را مخاطب قرار داده و مأمور فرموده به بهترين اعمال كه نماز است خصوصا

سليمان و حجت پس از او بوده است آيه ۱۷ - ۱۹ آيه و ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - آگاهى سليمان از سخن حيوانات ۲ - سليمان و الهام شكر پروردگار ۳ - سليمان و عمل صالح

((نفع )) آورده شده است معناى علو و بيات جايگاه (غدير) نزد قديم يهود غلو اهل كتاب كه از آن نهى شده اند اين بوده كه انبياء و احبار و راهبان خود را تا مقامربوبيت

پرهيزكارى است و بنظر حقير اطاعت كليه كفار و منافقين خواه از اهل مكه و مدينه باشند خواه از اهل بلاد ديگر و خواه تقاضاى قول بشفاعت بتها را نموده باشند خواه

به عمل خود تكيه كنيد نه بر كرم خداوند، انبيا از كرم خدا آگاه بودند امّا اهل عمل بودند. خداوند كريم است: «بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» فرشتگان مأمور او كريم‌اند:

یکسبون) برداشت یاد شده براساس این نکته است که لازمه گواهى دادن بر هر چیزى، آگاهى و درک نسبت به آن چیز است. بنابراین گواهى اعضاى بدن بر رفتار آدمى، دلیل وجود

و دنيوى رسيدند در كافى از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه پيشوايان در كتاب خدا دو دسته‌اند يكدسته هدايت ميكنند خلق را بامر خدا نه بامر مردم و مقدّم

خواستار باشد. تتمه: آيه اشعار است به آگاهى مؤمنين و متقين كه اين حال نوع انسانى است در طوارى حوادثات، لكن شما اهل ايمان نبايد چنين باشيد بلكه در تمام احوال

إِذا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ‌: چون دعوت مى‌شد خدا در حالت يگانگى، يعنى چون اهل ايمان به كلمه توحيد قائل مى‌شدند، كَفَرْتُمْ‌: كافر مى‌شديد به يگانگى او و

بنابرآن مقصود از جمله : ((ثم اهتدى (( در آيه : ((و انى لغفار لمن تاب...(( ولايت اهل بيت (عليهم السلام ) است بيان عدم اختصاص آيه بنى اسرائيل و رد كلام آلوسى در

بسابق است بخلاف قرائت تخفيف كه كلام مستقلى است از هدهد براى تبرّى از عمل اهل شرك يا امر خدا بخلق كه بمناسبت مقام ذكر شده و بيان مراد از عرش الهى و بزرگى

به عمل خود تكيه كنيد نه بر كرم خداوند، انبيا از كرم خدا آگاه بودند امّا اهل عمل بودند. خداوند كريم است: «بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ» فرشتگان مأمور او كريم‌اند:

شناخت آنان از خودکامگى فرعون است و احتمال افزایش طغیان گرى او، برخاسته از آگاهى آن دو به روحیه مقاومت و لجاجت او در برابر حق است. ۷ - بررسى مشکلات و موانع

مسلمان و مشرك حج نمودند و بعد از آنسال اهل شرك ممنوع شدند و اعلام از خدا و پيغمبر شده است بآنكه آندو بيزارند از اهل شرك و بنابر اين و رسوله كه مرفوع است

بی‌سوادانی هستند که (معنای درستِ) کتاب (تورات) را بجز آرزوهای بی‌پایه نمی‌دانند، و فقط (به آن) گمان می‌برند. پس وای بر کسانی که کتاب را با دست‌هایشان می‌نویسند،

كسيكه برداشت بار جور و ستم را و كسيكه بجا آورد از كارهاى شايسته با آنكه او اهل ايمان باشد پس نميترسد از ستمى و نه از شكستى‌ و اين چنين فرود آورديم آنرا قرآنى

آن را می‌ستانند. آیا از آنان پیمان کتاب (وحیانی) گرفته نشده که جز حق نسبت به خدا سخنی نگویند، حال آنکه آنچه در آن (کتاب) است آموختند؟ و سرای آخرت برای کسانی

آيد؛ چنانچه كوه طور به ظهور سطوت و عظمت الهيه متزلزل و از هم پاشيد. بنابراين اهل قرآن را لازم است كه نهايت مواظبت را نسبت به قلوب خود بنمايند، و از آنچه موجب

«3» تبصره: تمجيد حضرت ذو الجلال، نوح عليه السّلام را به صفت خاصه شكرگزارى، آگاهى باشد مر بندگان را به آن كه سر آمد اوصاف حميده و ملكات فاضله، سپاسدارى و حق‌شناسى

از آن پیش که وحی بر تو رسد نه دانستی کتاب (خدا) چیست و نه فهم کردی که راه ایمان و شرع کدام است و لیکن ما آن (کتاب و شرع) را نور (وحی و معرفت) گردانیدیم

فرمود: آتش، سخت تر است يا موقف حساب؟ اهل آتش غذا مى چشند و آشاميدنى مى آشامند، و عذاب آتش از اين كار بازشان نمى دارد. به اهل بهشت خطاب مى كنند كه براى ما آب

نازل شده است چكيده سخن در آنچه كه حاصل تدبر در آيات قرآنى است گفتار بعضى از اهل بحث در توجيه نزول قرآن در ماه رمضان آياتى كه دلالت مى كند پيامبر(ص ) قبل از

براى مسجل نمودن به آنكه اين جنس موسوم است به كفران نعمت. تبصره: آيه شريفه آگاهى است از ناسپاسى و حق‌ناشناسى آدمى، و حال آنكه وجدان و عقل حكم نمايد به شكران

گفتند شما بفرمائيد فرمود آمديد بپرسيد از ذو القرنين گفتند بلى فرمود پسرى از اهل روم بود پس پادشاه شد و در مشرق و مغرب عالم سير نمود و سدّ را بنا كرد آنها

اگر پيامبران، دعوت را در كلام خود به خداى سبحان نسبت دادند براى تنبيه و آگاهى دادن به حقانيت اين كلام بود در مقابل گفتار كفار كه دعوت را به انبياء نسبت

حقه را نمى‌نمايند. و اينكه عدول مى‌كنند به جهت تقليد پدران و مادران و پيروى اهل ضلالت است. علامه مجلسى (رحمه اللّه) در جلد دوم بحار فرموده: آنچه ظاهر مى‌شود

اللّهم العن الزّناة. وقتى روز قيامت شود، بوزد ريح و بوئى گند كه متأذى شوند اهل محشر تا اينكه نگه دارد نفسهاى مردم را. منادى ندا كند: آيا مى‌دانيد چيست اين

به نوشتن آن. تتمه: در تفسير لوامع التنزيل: در اخبار فريقين از حضرات ائمه اهل البيت عليهم السلام وارد گشته كه فرمودند: نحن الكلمات الّتى لا تحصى فضائلها

است نه شما، چرا مرتكب امر به ناحق مى‌شويد. تبصره- آيه شريفه آگاهى است به خيالات فاسده اهل جاهليت كه روزى اولادان را از خود دانسته و براى رفع تكلف دختران

نازل شده است چكيده سخن در آنچه كه حاصل تدبر در آيات قرآنى است گفتار بعضى از اهل بحث در توجيه نزول قرآن در ماه رمضان آياتى كه دلالت مى كند پيامبر(ص ) قبل از

الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ» «1». تنبيه: آيه شريفه آگاهى است مر گناهكاران را به آنكه با وجود دشمنى شيطان با شما بنى آدم، چگونه ترك

و ترجمه شان نزول : تفسير : نكته ها ۱ - لزوم تعدد مجالس طلاق ۲ - مفتى اعظم اهل تسنن و نظر شيعه در مساله طلاق ۳ - مرزهاى الهى «229» الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ

كامله الهيه قرار داشت. و در اين قرار بدون مقر، اعظم اعتبار و عبرتى است براى اهل انكار و عناد. حق تعالى ايجاد مخلوق و تدبير امور فرمود، لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ

معذرتى متوهّم باشد. تبصره- آيه دلالت دارد بر آنكه طريق افراط مانند اتخاذ اهل كتاب بعضى رسل را بمعبوديت و طريق تفريط يعنى دشمن داشتن و كشتن ايشان پيغمبران

مادى و معنوى ، نياز به آگاهى بر بسيارى از مسائل دارد كه از ساير مردم پوشيده است ، نه تنها آگاهى از احكام و قوانين الهى ، بلكه آگاهى بر اسرار جهان هستى و

آله و سلّم ) و نه از قريش ، و نه حتى از اهل مكه بود، بلكه اصولا از نژاد عرب نبود، طبق حديث معروف «سلمان منا اهل البيت » سلمان از خانواده ما است جزء خاندان

حقى به او داده نشده است . و از اينجا روشن مى شود كه اين آيه تنها مربوط به اهل كتاب نيست آن چنان كه بعضى از مفسران پنداشته اند، و همچنين حكم آيه هرگز منسوخ

اللَّهُ عَلِيمُ بِالْمُتَّقِينَ(۱۱۵) ترجمه : ۱۱۳ - آنها همه يكسان نيستند، از اهل كتاب جمعيتى هستند كه قيام (به حق و ايمان ) مى كنند و پيوسته در اوقات شب آيات

دانند، و معتقدند كه خدا از جزئيات اين جهان آگاهى ندارد، نفى مى كند، و صريحا مى گويد كه خدا از همه كليات و جزئيات آگاهى كامل دارد. و اما اثر تربيتى آن روشن است

نباشد) كه مسلما چنين نيست ، هم ما اهل نجاتيم و هم تو، ولى اگر مطلب اين باشد كه ما مى گوئيم ، و حق نيز همين است ، ما اهل نجات خواهيم بود و تو هلاك مى شوى

كرده اما بدعتگزاران مسلمين و اهل كتاب آنها را براى اولياء و قديسين اثبات مى كنند! اگر منظور او اين باشد كه هر گونه آگاهى از غيب ولو به تعليم الهى از آنها

ايجاد كرد، و چون خواب ديدند نزد پيامبر آمدند و خواب و شگفتى خود را از آن به آگاهى پيامبر رساندند، و او در پاسخ فرمود: همانا خداوند عزّ و جلّ خواسته است با

پرده از روى كينه توزى و عداوت گروه مشركان و گروه اهل كتاب نسبت به مؤ منان برداشته مى گويد: «كافران اهل كتاب و همچنين مشركان دوست ندارند خير و بركتى از سوى

را بر همه اهل عالَم انعام كرد تا از گرداب ضلالت نجاتشان دهد. و در بعضى ديگر آمده: ولايت ما اهل بيت است، و برگشت همه به يك معناست، و ولايت اهل بيت عبارت

راه دعوت او مضايقه نداشتند. ولى با نهايت تاسف ديده مى شود كه بعضى از مفسران اهل تسنن بر خلاف تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۱۹۲ تمام قواعد ادبى آيه دوم را از آيه

منافات با آگاهى پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) از آن ندارد چرا كه او را به لوح محفوظ كه مكنون علم خدا است راه نيست ، امام به عوالم ديگر آگاهى دارد.

در بالا گفتيم متن روايتى است كه حافظ ابوبكر بن مردويه از علماى معروف اهل سنت در كتاب مناقب (طبق نقل كشف الغمه صفحه ۹۵) آورده است . همين مضمون را با تفاوت

تعقيب بحثهاى گذشته پيرامون لجاجت و تعصب گروهى از اهل كتاب ، نخستين آيه مورد بحث مى گويد: علماى اهل كتاب پيامبر اسلام را به خوبى همچون فرزندان خود مى شناسند

بود آن مقدار از كلام راغب كه مورد حاجت ما بود. «فلبثت سنين فى اهل مدين» - اين ماندنش در اهل مدين متفرع بر فتنه و نتيجه آن است و در جمله ((ثم جئت على قدر

تعملون ). تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۳۸۷ و چون مساءله محاسبه و جزا بدون علم و آگاهى از اسرار نهان امكان پذير نيست ، آيه را با اين جمله پايان مى دهد: «او به آنچه

زشتكارى از او سر تفسير نمونه جلد ۶ صفحه ۴۸ زده ، بسيار بعيد به نظر مى رسد كه اهل نجات باشد و ايمان او به تنهائى مفيد واقع شود، زيرا اصولا نمى توان باور كرد

نياورده چون همه اهل كتاب درباره اين دو داستان ، توافق نداشتند و منظور آيه مورد بحث اين بوده كه به داستانهائى استشهاد كند كه همه اهل كتاب آنها را قبول دارند

راوى مى‏گويد: منصور كسى را سوى آن حضرت فرستاد و على بن عيسى مسأله را به آگاهى آن جناب رسانيد و امام صادق عليه السّلام نزد منصور آمد و به او گفت: اى امير

نيز گواه بر همين معنى است ، چرا كه در آن مكرر از اهل كتاب بحث شده ، و ميدانيم سر و كار مسلمانان با اهل كتاب بيشتر در مدينه بود. از اين گذشته سخن از نماز و

گويد: در اين آياتى براى «اهل يقين » است ، و بعد از نظام نور و ظلمت و باد و باران بحث مى كند، و مى گويد: در اينها نشانه هائى براى «اهل تعقل » است . اين تفاوت

همين دليل بعضى از فقهاى اهل سنت ، اين كار را واجب مى دانند، ولى مشهور ميان بزرگان علماى شيعه تفسير نمونه جلد ۲ صفحه ۳۸۴ و اهل سنت به خاطر دلائل ديگر، استحباب

با يك نوع خود آگاهى است كه با اختيار و آزادى اراده انجام مى شود، لذا ارتكاب گناه در چنين حالتى عقلا محال نيست ، بلكه عملا به خاطر آن آگاهى و ايمان خاص ،

از گفتار من و اينكه از اعتقاد ايشان به اينكه مرتكبين اهل عذابند استفاده كرده ام كه پس خود ايشان اهل نجاتند خوشش آمده ، آنگاه خودش لباس ها را به من خلعت

«ص و القران ذى الذكر.» هدف بيدار ساختن انديشه ها، بالا بردن سطح معرفت و آگاهى ، و افزودن نيروى مقاومت و پايدارى در مسلمانانى است كه اين آيات براى آنها

تفاسير اهل تسنن از «حذيفه » و «عبد الله بن عباس » و«سعيد بن جبير» و امثال آنها به همين مضمون نقل شده است . در همين تفاسير نيز مداركى بر اينكه اهل اعراف

در حالى كه ديوارهاى آن ، به روى سقفها فرو ريخته بود، (و اجساد و استخوانهاى اهل آن ، در هر سو پراكنده بود، او با خود) گفت : «چگونه خدا اينها را پس از مرگ

دوست خود انتخاب نكرده بودم ! ۲۹ - او مرا از ياد حق گمراه ساخت ، بعد از آنكه آگاهى به سراغ من آمده بود، و شيطان هميشه مخذول كننده انسان بوده است . شان نزول :

«خداوند كسى است كه كافران اهل كتاب را در اولين اجتماع و برخورد با مسلمانان از خانه هايشان بيرون كرد»! (هو الذى اخرج الذين كفروا من اهل الكتاب من ديارهم لاول

اين نامها بخواند، دعايش مستجاب و هر كه آنها را شماره كند اهل بهشت است . مانند روايتى كه در كتاب توحيد صدوق از امام صادق (عليه السلام ) از پدرانش از على

داشت كه اين از رحمت پروردگار من است » (قال هذا رحمة من ربى ). اگر علم و آگاهى دارم و به وسيله آن مى توانم چنين گام مهمى بردارم از ناحيه خدا است ، و اگر

بخشى از آن مانند سرگذشت پيامبران پيشين نزد يهود و اهل كتاب بودآنها ناچار بودند در اين تهمت پاى خود اهل كتاب را نيز به ميان كشند، تا موج اعجاب مردم را از شنيدن

آنان نيست. چون مشرك اند، و جزيه از مشرك قبول نمى شود و حكم - جزيه مخصوص اهل كتاب است. مشرك، يا بايد مسلمان شود و يا جنگ كند. و نمى شود جمله «تُقَاتِلُونَهُم»

الله عليه وآله و سلم ) و ائمه اهل بيت (عليهم السلام ) در دست هست ، همه گوياى اين مطلب مى باشند. در الدر المنثور از كتاب « الناسخ » نحاس از ابن عباس نقل

علماى اهل كتاب است ، مى فرمايد: بعضى از آنها زبان خود را به هنگام تلاوت كتاب خدا چنان مى پيچند و منحرف مى كنند كه گمان كنيد آنچه را مى خوانند از كتاب خدا

سوى منزل هاشان - كه يا بهشت است و يا آتش ‍- مى باشد. در آن روز، اهل سعادت و رستگارى از اهل شقاوت و هلاكت، متمايز مى شوند، تا اعمال خود را ببينند. جزاى اعمالشان

به همان سادگى دميدن در يك شيپور است ، با يك فرمان و در يك لحظه ناگهانى همه اهل آسمان و زمين مى ميرند، و با يك فرمان ديگر همگى لباس حيات در تن مى پوشند و

صفت ! در چنين جامعه اى چگونه يك زن مى تواند با ويژگيهاى اخلاقيش ، علم و آگاهى و دانائيش جلوه كند، و حائز مقام والائى گردد؟! براستى درد آور است كه در كشورهاى

كان الله سبحانه ليدخل الجنة بشرا بامر اخرج به منها ملكا ان حكمه فى اهل السماء و اهل الارض لواحد: پند و عبرت گيريد به آنچه خداوند با ابليس تفسير نمونه جلد

(درختان ) آنها نهرها جارى است ، جاودانه در آن مى مانند؛ چه نيكو است پاداش اهل عمل ! تفسير : سيماى پرهيزگاران از آنجا كه در آيه قبل وعده بهشت جاويدان به

هم متلاشى نشود مرگ او را مكتوم داشتند؟ و يا اينكه اطرافيان نيز از اين امر آگاهى نداشتند؟! تفسير نمونه جلد ۱۸ صفحه ۴۶ بسيار بعيد به نظر ميرسد كه براى يك مدت

مسلمانان انتخاب كنيد. ذكر اين نكته نيز لازم است كه منظور از غير مسلمانان تنها اهل كتاب يعنى يهود و نصارى ميباشد زيرا اسلام براى مشركان و بت پرستان در هيچ مورد

تعليم و تربيت . سپس تعليم كتاب و حكمت را هدف دوم مى شمرد، چرا كه تا آگاهى حاصل نشود، تربيت كه مرحله سوم است صورت نمى گيرد تفاوت «كتاب » و«حكمت » ممكن است در

الله عليه ) در الميزان به نظر مى رسد اين همان حديثى است كه جمعى از محدثان اهل تسنن در كتابهاى خود گاهى از عبدالله بن عمر و گاهى از خود عمر بن الخطاب و گاهى

حضور مى يابند، و شياطين از آن فرار مى كنند، و براى اهل آسمانها مى درخشد همانگونه كه ستاره درخشان براى اهل زمين (اما به عكس خانه اى كه در آن تلاوت قرآن و ذكر

و «أعمَالُكُم» و «بَينَكُم»، ساير مردم، يعنى اهل كتاب و مشركان اند، و اين آيه، نظير آيه شريفه «قُل يَا أهلَ الكِتَابِ تَعَالَوا إلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَينَنَا

شود پيروى مى كنم ، بگو آيا نابينا و بينا مساويند؟ چرا فكر نميكنيد؟! تفسير: آگاهى از غيب آيه فوق دنباله پاسخ گوئى به اعتراضات گوناگون كفار و مشركان است و به

كسانى بودند كه در آنجا به او پيوستند نازل شد، آنها چهل نفر بودند، سى و دو نفر اهل حبشه ، و هشت نفر از راهبان شام كه بحيرا راهب معروف نيز جزء آنان بود. بعضى

تارك فيكم الثقلين كتاب الله و اهل بيتى و انهما لن يتفرقا حتى يردا على الحوض ): «دو چيز گرانمايه را در ميان شما به يادگار مى گذارم : كتاب خدا و خاندانم و

صحيح بخارى (كتاب المناقب ) و مسند احمد حنبل ، و صحيح ترمذى ، و نسائى و كتب ديگر نقل شده ، و از احاديث بسيار معروف و مشهور است و مفسران شيعه و اهل سنت مانند

آيات شفاء هر دردى است مگر مرگ »!. خلاصه اينكه :«روايات در اين زمينه در كتاب شيعه و اهل سنت ، فراوان است كه همگى برعظمت اين آيات ، و لزوم تفكر و انديشه در محتواى

شـيـعـه و اهل تسنن لوحى بوده كه بر آن كلمات حكمت آميزى نقش شده بود. و در اينكه اين كلمات حكمت آميز چه بوده ؟ در ميان مفسران گفتگو است . در كـتـاب كـافـى از

رسول خدا به آنها فرمود: خداوند به ما تحيتى بهتر از آن دستور داده كه آن تحيت اهل بهشت است «السلام عليكم » كه به معنى سلام الله عليكم مى باشد. امتياز سلام اسلامى

تبيّن لهم الحقّ، فاعفوا و اصفحوا، حتّى يأتى اللّه بأمره»: (بسيارى از اهل كتاب دوست دارند بلكه بتوانند شما را از دين به سوى كفر برگردانند، و حسادت درونی

نمونه ، جلد ۳، صفحه ۲۴۶ تفكر و انديشه ، در اسرار آفرينش و زمين به انسان آگاهى خاصى مى دهد، و نخستين اثر آن توجه به بيهوده نبودن خلقت است ، زيرا جائى كه

علماى اهل كتاب تفسير كرده اند كه با مشاهده آثار حقانيت قرآن مجيد در پيشگاه آن خاضع مى شوند و اعتراف به حق بودن آن مى كنند. مانعى ندارد كه علماى اهل كتاب

كه در دل بيمارند، گمان كرده اند كه خدا كينه هاى شديدشان را نسبت به دين و اهل دين بيرون نمى ريزد.

جلد ۱۸ صفحه ۱۶۷ قالوا انا مهلكوا اهل هذه القرية ان اهلها كانوا ظالمين : «هنگامى كه رسولان ما نزد ابراهيم آمدند گفتند ما اهل اين آبادى را هلاك خواهيم كرد چرا

دلها و افكارشان مشابه است ، ولى ما (به اندازه كافى ) آيات و نشانه ها را براى اهل يقين (و حقيقت جويان ) روشن ساختهايم . ۱۱۹ما تو را به حق براى بشارت و تهديد

شصت روز پى درپى انجام شود، و بسيارى از فقهاى اهل سنت نيز بر طبق آن فتوا داده اند، ولى در روايات ائمه اهل بيت (عليهم السلام ) آمده است كه اگر كمى از ماه

را كه به عنوان محرمات روى آن تكيه مى كند نسبت دادن چيزى به خدا بدون علم و آگاهى است (و ان تقولوا على الله ما لا تعلمون ). درباره سخن گفتن بدون علم ، ذيل

همانطور كه اهل لغت تصريح كرده اند - به قوم و جمعيتى كه در يك زمان قرار دارند گفته (اصولا قرن از ماده اقتران و به معنى نزديكى است و چون اهل عصر واحد و زمانهاى

باشد كه مجموع آنها ۴۶ مى شود، يعنى ۲۶ اضـافـه مـى مـانـد، دانشمندان و فقهاى اهل تسنن مى گويند: اين اضافى را بايد به «عـصـبـه » (بـر وزن كـسـبـه ) يـعـنـى

را خواهد بخشيد). اما كسانى كه باز گردند (و بار ديگر مرتكب اين گناه شوند)، اهل آتش اند؛ و هميشه در آن تفسير نمونه جلد ۲ صفحه ۳۶۴ مى مانند. ۲۷۶ - خداوند،

خواستند فرمود: هاد لاهل السموات و هاد لاهل الارض : «او هدايت كننده اهل آسمانها و هدايت كننده اهل زمين است ». در حقيقت اين يكى از خواص نور الهى است ، اما مسلما

البته هيچ مانعى ندارد كه خداوند درك و شعورى در آنها ايجاد كند و از روى علم و آگاهى در آن محضر بزرگ شهادت دهند، شايد ظاهر آيات در بدو نظر نيز همين باشد، در مورد

است - و همين طور هم هست - براى اينكه هر چند به شهادت آيه (( ليسوا سواء من اهل الكتاب امه قائمه (( تا آنجا كه مى فرمايد: (( و يامرون بالمعروف و ينهون عن

مى كند نه تنها از وضع خود با خبر بود بلكه از اسرار آفرينش (علم اسماء) نيز آگاهى داشت و معلم فرشتگان محسوب ميشد و اگر شيطان توانست در او نفوذ كند نه به خاطر

روايات زيادى در فضيلت اين سوره از پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) و ائمه اهل بيت (عليهمالسلام ) نقل شده است : از جمله در حديثى از پيامبر (صلى اللّه عليه

اين است كه وقت مذكور جزء غيب عالم است ، كه به جز خداى تعالى هيچ كس به آن آگاهى ندارد، و از عالم امر است ، ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۰ صفحه ۱۰۵ كه خداى تعالى

هدايت به سوى سعادت انسانى است داستانهاى معروف در بين مردم و مخصوصا بين اهل كتاب را گرفته و از نقل آن براى منظور خود استفاده كند، هر چند اطمينانى در صحت

زندگى معنوى و انسانى كه آميخته با تكليف و مسئوليت و احساس و درد و بيدارى و آگاهى است تكيه مى كند. ذكر اين نكته نيز لازم است كه : نابينائى و ناشنوائى و مرگ

رضيت : راضى شدم ، راضى شدم ! سپس امير مؤ منان (عليه السلام ) رو به جمعى از اهل كوفه كرده و افزود شما معتقديد اميدبخش ترين آيات قرآن آيه «قل يا عبادى الذين

روز كه متولد مى شود و چشمش به دنيا مى افتد، و آن روز كه مى ميرد و آخرت و اهل آنرا مى بيند و آن روز كه برانگيخته مى شود و احكام و قوانينى را مى بيند كه

كمالات علمى هستند نه علم واقعى و كمال حقيقى پاسخش در خودش نهفته است ، زيرا آگاهى از وسيله كمالات خود نيز كمالى است روشن . ممكن است گفته شود در دو روايت كه

مشركين خبرى غيبى مى دهد و مى فرمايد اگر در اين كتاب شك داريد برويد و از اهل كتاب بپرسيد، چون خبر آمدن اين كتاب ، در كتب انبياى گذشته موجود است و اين خود دلها

تصرفاتى را كه مربوط به آنست منظم نمود، بطورى كه وضع آن رو به صلاح گذاشت و اهل آن از فوايد مطلوب آن برخوردار شدند. تدبير امر عالم هم بهمين معنا است كه اجزاى

است . روايات در فضيلت اين آيه شريفه بسيار زياد است و در كتب علماى شيعه و اهل سنت نقل شده است با دو حديث ديگرى از رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم )