نتایج جستجو

سئل سبت سبح سبع سبق سبل سجد سجو سحر سدر سدى سراب سرج سرر سرى سطح سطر سعر سعى سفر سفع سفل سقر سقى سلم سلک سمع سمم سمن سمو سهر سهو سوط سوف سوق سوى سير سينين

هذا ثلث قرآن الذى نوب قلب على نا نجو يمن سمع مثل مرر سبح اذى ا صدق عرض بشر سعى ضلل صلح جعل شىء طلق طوع

آنچه از سعى را مكروه مى‏دانستند مى‏رساند. سعى را مكروه مى‏دانستند مى‏رساند سعى به نظر ابوحنيفه و اصحابش مستحب است و نزد ما اماميه و شافعى ترك عمدى سعى موجب

الدّينِ مِنْ حَرَجٍ». سعى انسان ديدنى است. اين همه آثار و ابنيه و وسائل زندگى همه سعى و تلاش آدميان است كه بدين صورت ديده مى‏شوند و بشر با سعى و تلاش خود پاداش

آنچه از سعى را مكروه مى‏دانستند مى‏رساند. سعى را مكروه مى‏دانستند مى‏رساند سعى به نظر ابوحنيفه و اصحابش مستحب است و نزد ما اماميه و شافعى ترك عمدى سعى موجب

فوق تحت بنى ما ف الذين يدى وقى ى جزى شرب ن امن عمل جنن نهر ربب نا اول امم سعى صبر اوى لقى نن ائى جعل ضعف ايى خلد بوء نور لکن حيى انن وعد عين صلح الله سلم

تشريع و بيان وجود سعى است نه استجاب آن شاكر بودن خداى تعالى وصفى حقيقى است نه مجازى بحث روايتى (شامل رواياتى درباره صفا و مروه و سعى بين آن دو) آيه ۱۵۸

آیات شامل این کلمه «امعاء» جمع «معى» (بر وزن سعى) و «معا» (بر وزن غنا) به معناى روده است; و گاه به تمام آنچه در درون شکم وجود دارد نیز گفته مى شود. و پاره

آیات شامل این کلمه «سَعَوْا» از مادّه «سعى» در اصل به معناى «دویدن» است، و منظور در اینجا تلاش و کوشش در راه ویرانگرى و تخریب و از بین بردن آیات الهى است

آیات شامل این کلمه «یَصْلَوْنَ» از مادّه «صَلْى» (بر وزن سعى) به معناى آتش افروختن، دخول در آتش، سوختن و برشته شدن با آتش کباب کردن، و تحمل درد و رنج آن،

ثابت کنند و از فرو رفتن آبادى ها در زیر طوفان هاى شن جلوگیرى به عمل آورند، سعى مى کنند، گیاهان، نباتات و درختانى در آنها برویانند و به اصطلاح از آن حالت

سَعْيَكُمْ‌: به درستى كه سعى و كوشش شما در اعمال و اقوال، لَشَتَّى‌: هر آينه پراكنده و مختلف است در انجاء و اهلاك، كه بعضى از سعى شما موجب نجات است و رستگارى

يَوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ لِسَعْيِها راضِيَةٌ» معلوم است كه ظرف رضا و نعمت آخرت و ظرف سعى دنيا است. انصاب: [مائده:90]. [مائده:3]. نصب (بروزن فَلْس و قُفْل و عُنُق)

صالح، نیازمند سعى و کوشش است. (فمن یعمل ... فلاکفران لسعیه ) تعبیر «لسعیه» به جاى «لعمله» مى تواند گویاى این حقیقت باشد که عمل صالح با سعى و تلاش عجین شده

عبادتگاههاى خدا است. مروه كوهى است دركنار مسجدالحرام در مكّه ميان آن و كوه صفا محل سعى عمل حجّ عمره است رجوع شود به «صفا». و آن فقط يكبار در كلام الله آمده است.

را دلهاى آنها مختلف و پراكنده است وحدت كلمه و وحدت عقيده ندارند [ليل:4]. سعى مطلق و در معنى مطلق و در معنى جمع و به جاى آمده است. [زلزله:6]. آن روز مردم

صلح کتب اله وله عذب الله خفى وقى صدق اذ عاد سود شقى ثمود ذهب شقو هدى سئل سعى نور زيد أما توب نا طغو اذا فرق خلف قرع سعد کدح قول نفش لقى عدو رصد عين شتت

الذين کذب او بين حضر کم علم ثم فضل سخط لو الا مسک يا دين قرن صغر لمز حقق سعى خير هما يهود مرى کما هدى غيب اخر بعض شرب لغو عذب نحر عزير

كار است در دعا آمده «اللّهُمَّ اِلَيْكَ نَسْعى و نَحْفَدُ»: خدايا به سوى تو سعى و سرعت مى‏كنيم. باعوان و ياران حفده گويند زيرا كه در پيروى و طاعت سرعت به

جبر اول اثم لم بين قد ولد رحم ايى ثعب لقف حقق زيد دبر قلب وحى ائى بنو وقى سعى کلل بعد شطن خيل وکء بحر حکم کذب حشر فسق غفر جنن ليس هزز برر نهى

آن دو نام دو ركوه است در مكه كه حاجيان ميان آن دو عمل سعى انجام مى‏دهند فاصله ميان آن دو عمل سعى انجام ميدهد فاصله ميان آن دو بنابر آنچه گفته اندسيصد و

قهر و براى اذلال و اهانت، قول مجمع نيز چنين است. من ل ها هم جهنم ف کم اخر سعى ا رود جنب کلل صفو لوم ذئم ذمم قذف تبع خطف ملء فى صلى عذب وصب خرج علو الا ربب

آن دو نام دو ركوه است در مكه كه حاجيان ميان آن دو عمل سعى انجام مى‏دهند فاصله ميان آن دو عمل سعى انجام ميدهد فاصله ميان آن دو بنابر آنچه گفته اندسيصد و

درباره دنيا به عقيده نگارنده مراد از به غير حساب، به غير مقايسه با تلاش و سعى است. توضيح آنكه عدّه‏اى از مردم ر.زى و درآمدشان با مقايسه تلاش آنهاست، مثلاً

كه شتافتند از روى مجادله، و كوشش نمودند در امر آيات ما به رد و ابطال، يعنى سعى كردند كه آيات قرآنى را باطل كنند و به جهت آن زبان طعن گشودند و نسبت سحر و

درباره دنيا به عقيده نگارنده مراد از به غير حساب، به غير مقايسه با تلاش و سعى است. توضيح آنكه عدّه‏اى از مردم ر.زى و درآمدشان با مقايسه تلاش آنهاست، مثلاً

به نظر بعضى: مراد از ملاء اعلى مخلوقاتى است كه در كرات آسمانى‏اند و شياطين سعى مى‏كردند به آن مكانها نزديك شوند و اسرار بيشترى بدست آورند در «سَماء» مشروحاً

در آيه عشيره است طبرسى فرموده عشيره نفر خوانده شده كه با انسان در حوائج او سعى و حركت مى‏كنند. نفير: مثل نفر است به معنى جماعتى از مردان در مجمع فرموده:

به نظر بعضى: مراد از ملاء اعلى مخلوقاتى است كه در كرات آسمانى‏اند و شياطين سعى مى‏كردند به آن مكانها نزديك شوند و اسرار بيشترى بدست آورند در «سَماء» مشروحاً

عصو سمو الى وقر توب قوم کون شفع وعلن ايى عبد وسم غدو جنح رضو وعظ فعل کفر سعى سرر انس يا مسس فوق قلب رزق جناح ظلم جمعة عهد قد زکو

قبل کسب سطر رسل لعب فدى شدد اتى لهو مع قذف دور فرط کذب اذا کفر اوى وعد کتب سعى

انس رود رئى سمع ک اتى اذا ترک سلم انت خشى بيع هذه نجو شىء لعل وزر على لدن ب سعى سبل قول عقل هو قوم عند ايى جحم اول هى اجر ظلم عمل هلک نا وتر

كه در اشهر حجّ از ميقات احرام عمره مى‏بندد و پس از طواف بيت و نماز طواف و سعى بين صفا و مروه تقصير كرده از احرام خارج مى‏شود سپس مثلا روز 8 ذوالحجة از مكّه

موه رجع فسد ربب لا ارض جذع اخو وله حلل رئس نخل قدر الا خلق اله نا ضير علم سعى رسل الله الى سقى جنح قد وحد قضى جناح مريم کما امر سلف

وسم حيى سمو وهب بعض اول دعو کلل ن الذين عفو نطف تلک نبء دخل نسو وحد ک بين سعى بنو قدر فى ذلک ظلل قسم جنن غيض ضيز دون احد شعب شتت جلو منى بشر قبل وجه اذ

پس معاقب ميشود بر اين عمل و كسيكه بخواهد آخرت را و سعى كند براى تحصيل آن برضاى خدا و خوشنودى او سعى بليغى كه سزاوار آخرت باشد باتيان واجبات و ترك محرّمات

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

يَوْمَئِذٍ ناعِمَةٌ لِسَعْيِها راضِيَةٌ» معلوم است كه ظرف رضا و نعمت آخرت و ظرف سعى دنيا است. انصاب: [مائده:90]. [مائده:3]. نصب (بروزن فَلْس و قُفْل و عُنُق)

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

عَلَيْهِمْ فيهِ فَرَضِىَ سَعْيَهُمْ وَ حَمِدَ مَقامَهُمْ» خدا به آنها توجه كرد. از سعى شان خشنود شد و مقامشان را ستود. ودر حكمت 131 درباره دنيا فرموده: «فَذَمَّها

نا الذى وله علم رسل جنن کتب قوم ن ذلک نعم يا دخل اوى هذا اذا ذا قبل کون ذى سعى ائى الى انس هما عرش عند مرر خلق برر اول کفر زوج کرم جلل يدى الا رفع طهر سفر

كه در اشهر حجّ از ميقات احرام عمره مى‏بندد و پس از طواف بيت و نماز طواف و سعى بين صفا و مروه تقصير كرده از احرام خارج مى‏شود سپس مثلا روز 8 ذوالحجة از مكّه

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

موسى ام صبح سوع قوم س نزل لو رجف کان نن جىء صمم نحن شفع ملک او قمر بطل ارض سعى عصى اولاء بسر وسم برک قفل فى سجد عرش

عَلَيْهِمْ فيهِ فَرَضِىَ سَعْيَهُمْ وَ حَمِدَ مَقامَهُمْ» خدا به آنها توجه كرد. از سعى شان خشنود شد و مقامشان را ستود. ودر حكمت 131 درباره دنيا فرموده: «فَذَمَّها

پس معاقب ميشود بر اين عمل و كسيكه بخواهد آخرت را و سعى كند براى تحصيل آن برضاى خدا و خوشنودى او سعى بليغى كه سزاوار آخرت باشد باتيان واجبات و ترك محرّمات

واگذاريد خريد و فروش را، ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ‌: اين سعى و ترك بيع، بهتر است مر شما را از معامله، زيرا اين سعى منتج منافع باقيه است، و بيع مثمر فايده فانيه، إِنْ

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

كس با نفس امّاره خود جهاد نمايد و براى تحصيل توشه آخرت بكوشد براى نفع خود سعى و كوشش نموده چون خداوند بى نياز از اطاعت و عبادت بندگان است و كسانيكه ايمان

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

كمالات معنويه و نعم باقيه را، صرف نظر از لذايذ دنياى دنيه نموده، به قدم مجاهده سعى در طاعات سبحانيه كرده، سر انجام سعادت را دريابند. وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً

از سرّ ضمير. جلد 10 - صفحه 463 2- نعمت‌هاى بهشت و الطاف خاص الهى، از نتايج سعى و تلاش است. «ناعِمَةٌ لِسَعْيِها» 3- سختى كار در دنيا زودگذر است ولى شادمانى

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

جهت مئال و قمّى ره نقل فرموده كه مراد آنست كه بعضى از شما سعى ميكند در خير و بعضى از شما سعى ميكند در شرّ پس امّا كسيكه عطا نمود و انفاق كرد در راه رضاى

كس با نفس امّاره خود جهاد نمايد و براى تحصيل توشه آخرت بكوشد براى نفع خود سعى و كوشش نموده چون خداوند بى نياز از اطاعت و عبادت بندگان است و كسانيكه ايمان

انسان‌ها معرّفى مى‌كند، «قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ»* «1» مخالفان سعى داشتند كارها و سخنان پيامبران را ناشى از ارتباط آنها با جن بدانند. «ساحِرٌ

پس معاقب ميشود بر اين عمل و كسيكه بخواهد آخرت را و سعى كند براى تحصيل آن برضاى خدا و خوشنودى او سعى بليغى كه سزاوار آخرت باشد باتيان واجبات و ترك محرّمات

یزجى ... لتبتغوا من فضله) ۷- بهرهورى از نعمتها و امکانات خدادادى، در پرتو سعى و تلاش امکان پذیر است. (ربّکم الذى یزجى ... لتبتغوا من فضله) خداوند، بهره

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

گردد براى پروردگارش و سزاوار باشد بآن‌ اى آدميزاد همانا تو سعى كننده‌اى بسوى پروردگارت سعى كردنى پس ملاقات كننده‌اى نتيجه آنرا پس امّا كسيكه داده شود نامه

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

یقتلوا) از امام رضا (ع) درباره آیه فوق روایت شده: اذا حارب اللّه و رسوله و سعى فى الارض فساداً فقتل قتل به ... . ۲۳- اعدام و بدار آویختن، مجازات محارب فسادگر

كار رود [انبیاء:94]. يعنى هر كه از روى ايمان اعمال شايسته را انجام دهد به سعى او ناسپاسى نيست و خدا آن را ناديده نخواهد گرفت بلكه پاداش خواهد داد اين لفظ

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

آن اسلام است گفته شده است يهود سنگ تفرقه و فساد بين مؤمنين مى‌انداختند و سعى مينمودند كه اختلاف و نزاعى را كه از قديم بين دو قبيله اوس و خزرج بود و خداوند

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

خوشا خواب زيركان و افطار كردن ايشان، كه چگونه مغبون كرده بيدارى احمقان و سعى و اجتهاد ايشان را؛ چه حمق، موجب غرور به بيدارى و اجتهاد مى‌گردد، هر آينه به

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

آنها بخوبى و خوشى با عزت و احترام و فضيلت تمام بايشان خواهد رسيد و كسانيكه سعى و كوشش نمودند از روى تعصّب و عناد براى اخفاء نور حقّ و ردّ آيات محكمات خدا

«فَاسْعَوْا» و «ابْتَغُوا» به معناى تلاش و حركت است، ليكن در آيه اول واژه «سعى» و حرف «فاء» وجود دارد كه عشق و نشاط و سرعت در آن نهفته است. فضل الهى گاهى

«اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُواً وَ لَعِباً» «1» - سعى در تخريب مساجد و پايگاه‌هاى مكتب دارند. «سَعى‌ فِي خَرابِها» «2» - سعى در تحريف دين مى‌نمايند. «يُحَرِّفُونَ

مينمايد و بايشان گفته ميشود اين نعمتها و الطاف الهيّه پاداش اعمال شما است و سعى و زحمت شما در دنيا از طرف خداوند قدر دانى شده و بى‌نتيجه نمانده و مورد قبول

يا آنها كه مكذب او هستند. خلاصه قوم ثمود در تكذيب حضرت صالح عليه السّلام سعى بسيار و بر سبيل تعنت از او طلب معجزه نمودند و گفتند براى ما از اين سنگ بيرون

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

همانا قيامت آينده است نزديك بود پنهان دارمش تا جزا داده شود هر كسى بآنچه سعى ميكند پس باز ندارد تو را از آن كسيكه ايمان نميآورد بآن و پيروى كرده‌ جلد 3

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

آنها بخوبى و خوشى با عزت و احترام و فضيلت تمام بايشان خواهد رسيد و كسانيكه سعى و كوشش نمودند از روى تعصّب و عناد براى اخفاء نور حقّ و ردّ آيات محكمات خدا

«صفورا» را درد وضع حمل پديد آمد، به آتش محتاج شد. موسى عليه السلام هر چند سعى فرمود، از سنگ، آتش بيرون نيامد. در غضب شد، آتش زنه را بيانداخت. سنگ و آهن

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

مينمايد پس اعراض كن از مجادله با آنها چون بقدر اتمام حجّت و ابلاغ دعوت از تو سعى و كوشش بعمل آمده و بهيچ وجه ديگر مورد ملامت نيستى ولى از پند و اندرز و موعظه

بزرگ مهمّى است و قسم بجان كسيكه ملامت ميكند خود را بر تقصير در طاعت اگر چه سعى نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

اين ضعيف‌ترين درجات توكل است و منافاتى با سعى و تدبير خود ندارد. چنانكه كسى ديگرى را در امرى و كيل مى‌كند. هر سعى و تدبيرى كه و كيل نمايد از ارتكاب او، منافاتى

كس با نفس امّاره خود جهاد نمايد و براى تحصيل توشه آخرت بكوشد براى نفع خود سعى و كوشش نموده چون خداوند بى نياز از اطاعت و عبادت بندگان است و كسانيكه ايمان

تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و نتيجه سعى خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد و تبعات و صور برزخيّه آنرا مشاهده خواهد نمود

تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و نتيجه سعى خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد و تبعات و صور برزخيّه آنرا مشاهده خواهد نمود

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

روزى او را به او خواهد رسانيد نهايت آنكه سعى و طلب با بندگان است مگر كسانيكه طالب علوم دينيّه باشند كه احتياج به سعى و طلب هم ندارند چون بر حسب روايت نبوى

تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و نتيجه سعى خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد و تبعات و صور برزخيّه آنرا مشاهده خواهد نمود

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

برداريد و خداپرست شويد و اميدوار بثواب روز قيامت و خائف از عذاب آن باشيد و سعى مكنيد در زمين بفساد و ظلم و تعدّى بر يكديگر و بنابراين تعثوا مجرّد از معناى

همانا قيامت آينده است نزديك بود پنهان دارمش تا جزا داده شود هر كسى بآنچه سعى ميكند پس باز ندارد تو را از آن كسيكه ايمان نميآورد بآن و پيروى كرده‌ جلد 3

حكم مى‌كند به اينكه انسان عاقل‌ تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 566 حتى المقدور سعى در افعال نيك نمايد و از ارتكاب اعمال بد و گناهان محترز باشد تا سعادت ابديه

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

قريش مكر و حيله مينمايند با تمام قواء براى خاموش نمودن نور آن و باطل نمودن سعى تو منهم در مقابل آنها كارى ميكنم كه مكر و حيله آنها باطل شود و شبيه باشد بكار

قريش مكر و حيله مينمايند با تمام قواء براى خاموش نمودن نور آن و باطل نمودن سعى تو منهم در مقابل آنها كارى ميكنم كه مكر و حيله آنها باطل شود و شبيه باشد بكار

قريش مكر و حيله مينمايند با تمام قواء براى خاموش نمودن نور آن و باطل نمودن سعى تو منهم در مقابل آنها كارى ميكنم كه مكر و حيله آنها باطل شود و شبيه باشد بكار

قريش مكر و حيله مينمايند با تمام قواء براى خاموش نمودن نور آن و باطل نمودن سعى تو منهم در مقابل آنها كارى ميكنم كه مكر و حيله آنها باطل شود و شبيه باشد بكار

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

اخبار فرمايد به اينكه انبياى عظام نظرياتشان به هدايت و ارشاد مردم است و تمام سعى و جديت آنها بر اينست كه بشر را از حضيض جهل و غفلت و شقاوت، نجات داده به اوج

روزى او را به او خواهد رسانيد نهايت آنكه سعى و طلب با بندگان است مگر كسانيكه طالب علوم دينيّه باشند كه احتياج به سعى و طلب هم ندارند چون بر حسب روايت نبوى

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و نتيجه سعى خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد و تبعات و صور برزخيّه آنرا مشاهده خواهد نمود

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

نحن نرث الأرض) از جمله وجوه ارتباطى این آیه با آیه قبل، بیان اسباب غفلت و سعى در ریشه کن کردن آن است. دراین آیه خداوند براى متنبّه ساختن آدمیان و از بین

گرفته باشد بهدايت تمام خلق و تعلق نگرفته چون مصلحت در آنستكه بندگان باختيار و سعى و عمل خودشان بمقامات عاليه برسند لذا آنها را بحال خودشان واگذار فرموده و منصرف

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه

بصيحه آسمانى هلاك شدند و اينها همان اشخاصى بودند كه بيش از همه در قتل ناقه سعى نمودند و اسماء آنها از ابن عباس نقل شده و رئيس آنها قدّار نام بوده كه بأشقى

نيست و مغفرت گناهانشان كه احيانا از آنها صادر شده بود ولى كسانيكه در دنيا سعى و كوشش نمودند براى ابطال دلائل توحيد خدا و آيات قرآن و علائم نبوّت پيغمبر

نيست و مغفرت گناهانشان كه احيانا از آنها صادر شده بود ولى كسانيكه در دنيا سعى و كوشش نمودند براى ابطال دلائل توحيد خدا و آيات قرآن و علائم نبوّت پيغمبر

بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته

بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

قريش مكر و حيله مينمايند با تمام قواء براى خاموش نمودن نور آن و باطل نمودن سعى تو منهم در مقابل آنها كارى ميكنم كه مكر و حيله آنها باطل شود و شبيه باشد بكار

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

هم مسلك و هم آهنگ بودند با آنكه از فصحاء و بلغاء عرب بودند و در مدت ده سال سعى نمودند و نتوانستند يك سوره يا آيه ادعائى انشاء و اظهار نمايند تا بالاخره مبارزه

محبت او باشد در باطن، و ثناى او و تعظيم او بر وجهى كه لايق باشد در قول و سعى در قيام به آنچه بايد نمود از مكافات طاعت با اعتراف به عجز و قصور. در جامع

این حالت در مورد امور دینى دلالت دارد. ۵ - هارون(ع) با مشاهده غضب موسى(ع)، سعى در فرونشاندن خشم آن حضرت و جلب محبت و تحریک عواطف او داشت. (قال یبنؤُمّ )

به اينكه تو را عبادت كنيم و تو را يارى جوئيم. و در اين مقام بنده بايد خيلى سعى نمايد كه در چنين حالى و در چنين محضرى راستگو باشد، يعنى از ماسواى حضرت احديت

مينمايد و بايشان گفته ميشود اين نعمتها و الطاف الهيّه پاداش اعمال شما است و سعى و زحمت شما در دنيا از طرف خداوند قدر دانى شده و بى‌نتيجه نمانده و مورد قبول

مينمايد و بايشان گفته ميشود اين نعمتها و الطاف الهيّه پاداش اعمال شما است و سعى و زحمت شما در دنيا از طرف خداوند قدر دانى شده و بى‌نتيجه نمانده و مورد قبول

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

به مفهوم «سلام» که به معناى مسالمت است، برداشت یاد شده استفاده مى شود. ۳ - سعى در هدایت گمراهان، پس از یأس از حق پذیرى آنان، لازم نیست. (إنّ هؤلاء قوم لایؤمنون

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

خدا ندارند؛ چه مؤمن آنست كه هميشه راجى باشد رحمت الهى را، و لازمه رجاء او سعى است در طاعات و عبادات، و لكن كافر به سبب عدم ايمانش هرگز رجا نخواهد داشت.

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه

خواهند نمود و غرفه كه مفرد غرفات است بجاى آن نيز قرائت شده است و آنكسانيكه سعى و كوشش ميكنند در ابطال و تكذيب آيات الهى براى آنكه انبياء عليهم السلام را

بصيحه آسمانى هلاك شدند و اينها همان اشخاصى بودند كه بيش از همه در قتل ناقه سعى نمودند و اسماء آنها از ابن عباس نقل شده و رئيس آنها قدّار نام بوده كه بأشقى

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

و ابدان و جاه و علم، تصدق كنند، و اداى حقوق نمايند به اهلش، و قرض دهند و سعى در حاجات مؤمنين كنند، دست ضعفا گيرند، قصاص نمايند ضررها را، و نجات دهند ايشان

همین وقت بود که به اربد اشاره نمود، اربد خواست که از پشت شمشیر بکشد ولى آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

نتيجه آن البته عايد انسان شود، اگرچه كافر و معتقد به معادى نباشد. پس بايد سعى كرد در تحصيل اخلاق پسنديده. قالَ أَ جِئْتَنا لِتُخْرِجَنا مِنْ أَرْضِنا بِسِحْرِكَ

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

بوده است اين طريقه و دستور الهى در امم ماضيه كه ميكشتند منافقين و شكّاكين و سعى كنندگان در متزلزل نمودن اهل ايمان بانبياء عليهم السلام را و در طريقه الهيّه

از مال يتيم به نيكوئى، يعنى به قدر حاجت از اطعمه و البسه به مقدارى كه اجرت سعى او است. و لفظ استعفاف و اكل به معروف، مشعر است به آنكه ولى را حقّى است در

معناى نخست است. ۵- برادران یوسف در توطئه علیه او ، از کشتنش احتراز مى کردند و سعى در زنده ماندن وى داشتند. (و ألقوه فى غیبت الجب ... و أجمعوا أن یجعلوه فى غیبت

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

وسوسه گر در دل هاى آدمیان (فوسوس إلیه الشیطن ) ۳ - شیطان با وسوسه آدم در بهشت، سعى در زمینه سازى براى اخراج آنان ازبهشت داشت. (فلایخرجنّکما ... فوسوس إلیه الشیطن

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

نموده بوديم كه جهنّم را از گنهكاران و كفّار جنّ و انس پر كنيم كه آنجا جاى سعى و عمل باشد و اينجا جاى پاداش و مجازات و گفته‌اند مراد آنستكه اگر ميخواستيم

يَوْمَهُمُ الَّذِي يُوعَدُونَ (83) فَذَرْهُمْ يَخُوضُوا: پس بگذار ايشان را تا سعى كنند در امر باطل، وَ يَلْعَبُوا: و بازى كنند و به حطام دنيا مشغول و مغرور

فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه

فرعون او را تكذيب نمود و عصيان ورزيد پس اعراض نمود و پشت كرد به احكام الهى و سعى و كوشش مينمود در باطل و بى‌اثر نمودن امر پيغمبر ما و بعضى گفته‌اند مراد آنستكه

بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته

بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته

تا ابدیت هستى است. (الأخسرین أعملاً الذین ضلّ سعیهم فى الحیوة الدنیا) ۵- سعى و تلاش آدمى در دنیا، سرمایه اصلى او است. (الأخسرین أعملاً . الذین ضلّ سعیهم

خواهند نمود و غرفه كه مفرد غرفات است بجاى آن نيز قرائت شده است و آنكسانيكه سعى و كوشش ميكنند در ابطال و تكذيب آيات الهى براى آنكه انبياء عليهم السلام را

خواهند نمود و غرفه كه مفرد غرفات است بجاى آن نيز قرائت شده است و آنكسانيكه سعى و كوشش ميكنند در ابطال و تكذيب آيات الهى براى آنكه انبياء عليهم السلام را

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

بصيحه آسمانى هلاك شدند و اينها همان اشخاصى بودند كه بيش از همه در قتل ناقه سعى نمودند و اسماء آنها از ابن عباس نقل شده و رئيس آنها قدّار نام بوده كه بأشقى

دوستيها. بيان: آيه نهى است اهل ايمان را از مشغول شدن به اموال و تصرف در آن، و سعى در تدبير آن و تلذذ و استماع به منافع آن، و رنج در طلب آن و از مسرور شدن به

بقدريكه اثر تنعّم و بهجت و سرور و انبساط و شادى از رويهاى ايشان نمايان است و از سعى و عمل خودشان كه در دنيا نمودند خوشنود و راضى ميباشند كه موجب خوشنودى خداوند

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

باين تقريب كه چون نداى مؤذن براى نماز كه آن نماز در روز جمعه است بلند شود سعى نمائيد كه زودتر خود را بآن برسانيد كه ياد خدا و توجّه باو اعظم عبادات بنده

مينمايد پس اعراض كن از مجادله با آنها چون بقدر اتمام حجّت و ابلاغ دعوت از تو سعى و كوشش بعمل آمده و بهيچ وجه ديگر مورد ملامت نيستى ولى از پند و اندرز و موعظه

مينمايد پس اعراض كن از مجادله با آنها چون بقدر اتمام حجّت و ابلاغ دعوت از تو سعى و كوشش بعمل آمده و بهيچ وجه ديگر مورد ملامت نيستى ولى از پند و اندرز و موعظه

بزرگ مهمّى است و قسم بجان كسيكه ملامت ميكند خود را بر تقصير در طاعت اگر چه سعى نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و

بزرگ مهمّى است و قسم بجان كسيكه ملامت ميكند خود را بر تقصير در طاعت اگر چه سعى نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و

بزرگ مهمّى است و قسم بجان كسيكه ملامت ميكند خود را بر تقصير در طاعت اگر چه سعى نموده باشد در امتثال اوامر حق بقدر استطاعت چون چنين نفسى بسيار شريف است و

و چشمه- سارها و گنجها و اقامتگاه پسنديده اين طور بيرون كردن كه باختيار و سعى خودشان بود و تمام آنها را مانند مال موروث بتصرّف بنى اسرائيل در آورديم پس

ميگردد و كسانيكه اجابت نمودند دعوت حق را در كليّه امور دينى مخصوصا نماز كه سعى كردند در اقامه و بر پا داشتن آن بخواندن خود و وادار نمودن مردم را بآن و عمران

بوده است اين طريقه و دستور الهى در امم ماضيه كه ميكشتند منافقين و شكّاكين و سعى كنندگان در متزلزل نمودن اهل ايمان بانبياء عليهم السلام را و در طريقه الهيّه

آنها بخوبى و خوشى با عزت و احترام و فضيلت تمام بايشان خواهد رسيد و كسانيكه سعى و كوشش نمودند از روى تعصّب و عناد براى اخفاء نور حقّ و ردّ آيات محكمات خدا

فَجَعَلْناهُمُ الْأَخْسَرِينَ‌: پس گردانيديم آنها را زيانكاران كه خرج و سعى آنها هدر رفت و مراد حاصل نشد. چون آتش گلستان شد، جبرئيل نازل و با حضرت نشست،

است كه همسر پادشاه را نيز اسيرِ برده خود مى‌كند. «وَ راوَدَتْهُ الَّتِي» 4- سعى كنيم نام خلافكار را نبريم وبا اشاره از او ياد كنيم. «الَّتِي» 5- پسران جوان

ميگردد و كسانيكه اجابت نمودند دعوت حق را در كليّه امور دينى مخصوصا نماز كه سعى كردند در اقامه و بر پا داشتن آن بخواندن خود و وادار نمودن مردم را بآن و عمران

است، مى توان نکته یاد شده را فهمید. ۱۰ - استفاده از امکانات خدادادى، در پرتو سعى و تلاش، امکان پذیر است. (و ابتغاؤکم من فضله) از این که براى استفاده از امکانات

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

نموده بوديم كه جهنّم را از گنهكاران و كفّار جنّ و انس پر كنيم كه آنجا جاى سعى و عمل باشد و اينجا جاى پاداش و مجازات و گفته‌اند مراد آنستكه اگر ميخواستيم

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

مينمايد پس اعراض كن از مجادله با آنها چون بقدر اتمام حجّت و ابلاغ دعوت از تو سعى و كوشش بعمل آمده و بهيچ وجه ديگر مورد ملامت نيستى ولى از پند و اندرز و موعظه

مينمايد پس اعراض كن از مجادله با آنها چون بقدر اتمام حجّت و ابلاغ دعوت از تو سعى و كوشش بعمل آمده و بهيچ وجه ديگر مورد ملامت نيستى ولى از پند و اندرز و موعظه

خَطْبُكُما» 7- گفتگوى مرد با زن در صورت لزوم مانعى ندارد. «ما خَطْبُكُما» 8- سعى كنيم در حرف زدن با نامحرم، خلاصه سخن بگوييم. «ما خَطْبُكُما» 9- نسبت به آنچه

معصيت كردم. مطيع گويد: چرا طاعت بيشتر نكردم، و به قول اكثر مفسران، هر كسى سعى و مجادله نمايد در خلاصى نفس خود گويد نفسى نفسى. وَ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما

آنها بخوبى و خوشى با عزت و احترام و فضيلت تمام بايشان خواهد رسيد و كسانيكه سعى و كوشش نمودند از روى تعصّب و عناد براى اخفاء نور حقّ و ردّ آيات محكمات خدا

برداريد و خداپرست شويد و اميدوار بثواب روز قيامت و خائف از عذاب آن باشيد و سعى مكنيد در زمين بفساد و ظلم و تعدّى بر يكديگر و بنابراين تعثوا مجرّد از معناى

نيست و مغفرت گناهانشان كه احيانا از آنها صادر شده بود ولى كسانيكه در دنيا سعى و كوشش نمودند براى ابطال دلائل توحيد خدا و آيات قرآن و علائم نبوّت پيغمبر

نيست و مغفرت گناهانشان كه احيانا از آنها صادر شده بود ولى كسانيكه در دنيا سعى و كوشش نمودند براى ابطال دلائل توحيد خدا و آيات قرآن و علائم نبوّت پيغمبر

در این بینش، به چشم ظاهر نیست; بلکه به حق یابى و حق گرایى است. ۴ - علاقه و سعى فراوان پیامبر(ص) در هدایت گمراهان (و ما أنت بهدى العمى عن ضللتهم) برداشت یاد

کسانى که در همنشینى با مغالطه گران درباره قرآن و اسلام از بحث پرهیز نموده و سعى در بازداشتن دیگران کنند، گناهى نیست. (و ما على الذین یتقون من حسابهم من شىء

ثروتمند باشد و خود را مسئول او نميدانى و امّا كسيكه نزد تو آيد با آنكه ميآيد و سعى ميكند در طلب معارف و احكام الهى و او از خدا ميترسد پس تو از او منصرف و بامر

همین وقت بود که به اربد اشاره نمود، اربد خواست که از پشت شمشیر بکشد ولى آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند

فرعونیان مشاجره اى پدید آمد. این مشاجره در باره موسى(ع) بوده و فاعل «قالوا» سعى در توجیه گروه دوم داشته است. ۲ - فرعونیان براى جلب نظر و توجیه تمایل یافتگان

باين تقريب كه چون نداى مؤذن براى نماز كه آن نماز در روز جمعه است بلند شود سعى نمائيد كه زودتر خود را بآن برسانيد كه ياد خدا و توجّه باو اعظم عبادات بنده

فِي التُّرابِ» آرى خلافكار، به خاطر شرمندگى رويى براى جلوه در جامعه ندارد و سعى مى‌كند عيب‌ها و خلافكارى‌هاى خود را پنهان كند. كلمه «دسيسه» نيز به كار زشتى

فِي التُّرابِ» آرى خلافكار، به خاطر شرمندگى رويى براى جلوه در جامعه ندارد و سعى مى‌كند عيب‌ها و خلافكارى‌هاى خود را پنهان كند. كلمه «دسيسه» نيز به كار زشتى

فِي التُّرابِ» آرى خلافكار، به خاطر شرمندگى رويى براى جلوه در جامعه ندارد و سعى مى‌كند عيب‌ها و خلافكارى‌هاى خود را پنهان كند. كلمه «دسيسه» نيز به كار زشتى

ميگردد و كسانيكه اجابت نمودند دعوت حق را در كليّه امور دينى مخصوصا نماز كه سعى كردند در اقامه و بر پا داشتن آن بخواندن خود و وادار نمودن مردم را بآن و عمران

يا بدهى متوفّى را نمى‌پردازند، يا با انكار حقّ يا ندادن سهم بعضى وارثان، سعى در تصاحب اموال مى‌كنند، براى هميشه در عذاب و قهر الهى‌اند. تِلْكَ حُدُودُ

السّلام و بايد طواف نساء نمايند تا زن بر آنان حلال شود بعد از طواف زيارت و سعى كه موجب حلّيّت بوى خوش است و آداب طواف در مناسك حج ذكر شده و مراد از بيت عتيق

روزى او را به او خواهد رسانيد نهايت آنكه سعى و طلب با بندگان است مگر كسانيكه طالب علوم دينيّه باشند كه احتياج به سعى و طلب هم ندارند چون بر حسب روايت نبوى

يكدور ديگر سعى بجا آورد.و كسى كه نداند كه چند دور سعى بجا آورده ميبايد سعى را از نو آغاز كند. و كسى كه هشت دور بين صفا و مروه سعى كرده ميبايد سعى را اعاده

ميگردد و كسانيكه اجابت نمودند دعوت حق را در كليّه امور دينى مخصوصا نماز كه سعى كردند در اقامه و بر پا داشتن آن بخواندن خود و وادار نمودن مردم را بآن و عمران

۴- تقوا، مرتبه اى بالاتر از ایمان (یأیها الذین ءامنوا اتقوا اللّه) ۵- لزوم سعى و تلاش براى یافتن راهى به مقام قرب الهى (یأیها الذین ءامنوا ... و ابتغوا إلیه

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

در امر تبلیغ و ارشاد گرفت. ۸- حضرت ابراهیم(ع) با برخوردى عاطفى و مؤدبانه سعى در ارشاد و هدایت آزر داشت. (یأبت إنّى أخاف أن یمسّک عذاب من الرحمن) خطاب «یاأبت»

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

نموده بوديم كه جهنّم را از گنهكاران و كفّار جنّ و انس پر كنيم كه آنجا جاى سعى و عمل باشد و اينجا جاى پاداش و مجازات و گفته‌اند مراد آنستكه اگر ميخواستيم

نموده بوديم كه جهنّم را از گنهكاران و كفّار جنّ و انس پر كنيم كه آنجا جاى سعى و عمل باشد و اينجا جاى پاداش و مجازات و گفته‌اند مراد آنستكه اگر ميخواستيم

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

بايد حوصله‌ى بيشترى از خود نشان دهيم. ( «صَبَّارٍ»، يعنى صبر زياد) و بايد سعى كنيم از داده‌ها بهترين استفاده را ببريم و همواره سپاس‌گزار باشيم. ( «شَكُورٍ»،

«هدر رفتن و تباه شدن و فساد عمل» است. ۶- حبط اَعمال کافران، همان ضایع شدن سعى و تلاش دنیوى آنان است. (الذین ضلّ سعیهم فى الحیوة الدنیا ... فحبطت أعملهم)

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

همانا قيامت آينده است نزديك بود پنهان دارمش تا جزا داده شود هر كسى بآنچه سعى ميكند پس باز ندارد تو را از آن كسيكه ايمان نميآورد بآن و پيروى كرده‌ جلد 3

همانا قيامت آينده است نزديك بود پنهان دارمش تا جزا داده شود هر كسى بآنچه سعى ميكند پس باز ندارد تو را از آن كسيكه ايمان نميآورد بآن و پيروى كرده‌ جلد 3

بخدا و روز جزا و وسائط فيض الهى باشد خداوند اجر او را ضايع نميكند و نميگذارد سعى و كوشش او هدر رود و از عمل او قدردانى خواهد فرمود و در صحيفه اعمالش نوشته

ميگردد و كسانيكه اجابت نمودند دعوت حق را در كليّه امور دينى مخصوصا نماز كه سعى كردند در اقامه و بر پا داشتن آن بخواندن خود و وادار نمودن مردم را بآن و عمران

آنست بر وجه احسن و اكمل، پس راضى شود به آنچه خدا بجا آورد، و با وجود بر اين سعى و كوشش كند در آن و مهيا سازد نفس خود و قدرت و اراده خود را از شروط و اسباب

عَظِيمٌ‌: و بتحقيق خداى تعالى نزد او است اجرى بزرگ، پس بطلبيد، و بطلب آن سعى نمائيد كه ثواب جزيل و اجر جميل است، و زنهار به مال و فرزند مفتون نشوى كه سبب

(اسلام) باشد، به دست مى آید که برخى از اهل کتاب با ایجاد شبهه در باور مسلمانان، سعى در متزلزل ساختن اعتقاد آنان داشتند. ۱۰ - اختلاف اهل کتاب با مسلمانان، درباره

دين، كيش پدران و اجداد مدخليت ندارد، بلكه بايد در تديّن نهايت جد و جهد و سعى را شخص بنمايد و از روى انصاف و حكم عقل حق را قبول كند. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا

طلب تفحص از ملك مر اين واقعه را محال بودى؛ زيرا بنابراين اقدام بر فضيحت و سعى در ظهور شناعت خود، و صدور آن از عاقل ممتنع خواهد بود، گرچه بعضى در عصمت يا

انتقام. پس اگر مى‌خواهى كه نصرت و حفظ و معاونت حضرت احديت با تو باشد، هر آينه سعى كن در دارا بودن اين دو صفت حميده كه سر آمد خصال پسنديده و موجب وصول به درجات

جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ‌: و مجاهده و كوشش و سعى نمائيد به اموال و نفوس خود در راه خدا. تبصره- طبرسى (رحمه الله) در مجمع فرمايد:

در آیات پیشین، قرآن پیامى حق معرفى شده است که ملحدان با ایجاد شبهه در آن سعى مى کردند پیامبر(ص) را مورد انکار قرار دهند. اکنون در این آیه خداوند به غفران

نموده بوديم كه جهنّم را از گنهكاران و كفّار جنّ و انس پر كنيم كه آنجا جاى سعى و عمل باشد و اينجا جاى پاداش و مجازات و گفته‌اند مراد آنستكه اگر ميخواستيم

مى‌دانند، و اهل بهشت عظمت بهشت و نعيم آن را مى‌دانند. و اهل جهنم هفتاد سال سعى كنند تا خود را بالاى جهنم رسانند، «1» ملائكه گرزهاى آهن بر سر آنها مى‌زنند

برداريد و خداپرست شويد و اميدوار بثواب روز قيامت و خائف از عذاب آن باشيد و سعى مكنيد در زمين بفساد و ظلم و تعدّى بر يكديگر و بنابراين تعثوا مجرّد از معناى

همین وقت بود که به اربد اشاره نمود، اربد خواست که از پشت شمشیر بکشد ولى آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند

عصبيت كفار و مشركين كه معروف و مشهور آفاق بوده در مقام معارضه بر آيند و نهايت سعى را بنمايند به جهت اظهار فضل و ابطال افضل خصوصا بنزول اين آيه شريفه كه اخبار

نزديك من نيائيد و حق ورود بمملكت مرا نداريد برادران عرضه داشتند در مراجعت ما سعى ميكنيم براى تحصيل اجازه او از پدرش و شما مطمئن باشيد كه ما موفق بمقصود خواهيم

يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما: سازگارى افكند خداى تعالى ميان شوهر و زن، و به حسن سعى ايشان ايقاع موافقت فرمايد بين زوجين. (بنابراين ضمير اول، راجع به حكمين و ثانى

گويد: مقصود آيه شريفه بيان نوع سوم افعال قبيحه رؤساى يهود و نصارى است كه سعى در ابطال امر حضرت خاتم صلّى اللّه عليه و آله و جديت در اخفاء دلائل داله بر

الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (33) چون در آيه سابقه حكايت نمود سعى دشمنان را در ابطال امر پيغمبر و ابا و امتناع ذات احديت را در ابطال و اراده

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

بى پروا دل خود را براى آنان سفره نموده و رازى را كه همواره بر مخفى ماندنش سعى داشته بيرون ريخته براى اين بود كه ديد دلهاى همه مانند دل او شيداى يوسف است

بطلبد و سعى و كوشش خود را در اين راه به كار بندد، در حالى كه ايمان داشته باشد، اين سعى و تلاش او مورد قبول الهى خواهد بود (و من اراد الاخرة و سعى لها سعيها

بصيحه آسمانى هلاك شدند و اينها همان اشخاصى بودند كه بيش از همه در قتل ناقه سعى نمودند و اسماء آنها از ابن عباس نقل شده و رئيس آنها قدّار نام بوده كه بأشقى

زياده‌اى كه موجب ضرر و خسارت. بتحقيق آنچه خداى تعالى امر به آن فرموده، يعنى سعى در آخرت وسيعتر است از چيزى كه نهى فرموده يعنى كوشش بر دنيا. و چيزى كه حلال

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

عليه السّلام معروض داشتم كه مردى سعى بين صفا و مروه را آغاز ميكند، پس در اين ميان وقت نماز فرا ميرسد، آيا ميبايد سعى را سبك بپايان برد، يا بنماز بپردازد،

جل براى او يك حجّ و يك عمره نويسد. و فرمود: هر كه براى حاجت برادر مسلمانش سعى و كوشش كند تا خدا آن را بدست او روا سازد، خداى عز و جل يك حج و يك عمره و اعتكاف

شما اسخيا هستند و بدان شما بخيلانند و خلوص ايمان بخوبى با برادران دينى و سعى در حوائج آنها است و هر كس با برادران دينى خود خوبى كند خداوند او را دوست دارد

ميآوريم فرعون گفت اگر چنين شد من هم در ايمان باو با شما شركت ميكنم ولى شما سعى كنيد و اسباب كارتان را تكميل نمائيد كه مغلوب نشويد و موعد روز عيدشان بود و

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

و نهار، اگر طلوع آفتاب نبودى جميع امور عالم باطل شدى و نمى‌توانستند مردم سعى نمايند در امور معاش خود و دنيا هميشه بر ايشان تار بود و زندگانى آنها جلد 10

نيست و مغفرت گناهانشان كه احيانا از آنها صادر شده بود ولى كسانيكه در دنيا سعى و كوشش نمودند براى ابطال دلائل توحيد خدا و آيات قرآن و علائم نبوّت پيغمبر

فِي التُّرابِ» آرى خلافكار، به خاطر شرمندگى رويى براى جلوه در جامعه ندارد و سعى مى‌كند عيب‌ها و خلافكارى‌هاى خود را پنهان كند. كلمه «دسيسه» نيز به كار زشتى

بوده است اين طريقه و دستور الهى در امم ماضيه كه ميكشتند منافقين و شكّاكين و سعى كنندگان در متزلزل نمودن اهل ايمان بانبياء عليهم السلام را و در طريقه الهيّه

همه باشيم در علم و تقوى و همّتشان بقدرى بلند است در معنويّات و روحيّات كه سعى ميكنند خودشان را بچنين مقامى برسانند و از روايات متعدده باب استفاده ميشود

بيان خاصيت سعى در حاجت مؤمن باشد؛ چه به علم لدنّى مى‏دانست كه آن‏چه اتّفاق افتاد، اتّفاق خواهد افتاد. يا عذرى داشت كه نمى‏توانست در حاجت سائل سعى كند و همان

كرده است كه گفت: از آن امام در باره كسى كه سعى بين صفا و مروه را فراموش كرده است سؤال كردم. فرمود: بنيابت از او سعى بجا مى‏آورند.

و پس از آنكه طواف خانه و سعى ميان صفا و مروه را انجام داد ميخواهد آن را عمره تمتّع قرار دهد؟ فرمود: هر گاه‏ پس از فراغ از سعى پيش از آنكه تقصير كند براى

امام صادق عليه السّلام گفتم: كه مردى بكعبه طواف كرد، سپس از مطاف خارج شد، و سعى بين صفا و مروه را انجام داد، پس در اين ميان كه مشغول بسعى بود، ناگهان بياد

مقصودند امر ميكنند بكار خوب شرعى و عقلى و نهى ميكنيد از كار بد عقلى و شرعى و سعى مى‌كنند در اقامه نماز و از دادن زكوة بخل نمى‌كنند و اطاعت پيغمبر را اطاعت

السّلام و بايد طواف نساء نمايند تا زن بر آنان حلال شود بعد از طواف زيارت و سعى كه موجب حلّيّت بوى خوش است و آداب طواف در مناسك حج ذكر شده و مراد از بيت عتيق

به توحيد و طاعات. 4- استغفار طلب است از خدا به آمرزش ناشايستگى‌ها؛ و توبه سعى انسان است در ترك ناپسنديده‌ها. 5- استغفار كنيد از گناهان گذشته و عازم شويد

ابو الحسن عليه السّلام در باره مردى كه ميان صفا و مروه سعى ميكند، تا سه شوط يا چهار شوط از سعى را انجام ميدهد، پس در اين ميان دوستى به او بر ميخورد، و

السّلام دو ركعت نماز ميگزارد، سپس بطرف صفا و مروه ميرود، و سعى ميان آن دو را انجام ميدهد، پس چون از سعى فراغت يافت دو ركعت ديگر بجا مى‏آورد، و به اين ترتيب يكطواف

خواهيد داشت و نه (اصلا) نزديك من شويد(۶۰) گفتند ما با پدرش گفتگو خواهيم كرد (و سعى مى كنيم موافقتش را جلب نماييم ) و ما اين كار را خواهيم كرد(۶۱) سپس به كارگزاران

عمره تمتع پنج است: 1- احرام. 2- طواف خانه كعبه. 3- دو ركعت نماز طواف. 4- سعى بين صفا و مروه. 5- تقصير. بعد از آن افعال حجة الاسلام و آن سيزده است: 1- احرام

پدر تلاش و كوشش كند و او را يارى دهد. بعضى سعى را در اينجا به معنى عبادت و كار براى خدا دانسته اند، البته سعى مفهوم وسيعى دارد كه اين معنى را نيز شامل مى

كنيد در آن و از آن عبرت گرفته در عبادت و طاعت الهى غير را شريك نگردانيد و سعى نمائيد كه اعمال را بر وجه خلوص بجاى آوريد. قال النّبىّ صلّى اللّه عليه و آله

لایبلى ... فبدت لهما سوءتهما) ۱۲ - آدم و حوا درپى مکشوف شدن عورت هایشان، سعى در پوشاندن آن با برگ درختان داشتند. (فبدت لهما سوءتهما و طفقا یخصفان علیهما

ايشان به سواران و پيادگان. مفسران گفته‌اند هر سواره و پياده كه در معصيت خدا سعى كند او از لشگر شيطان باشد. وَ شارِكْهُمْ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ: و

كامل ندارد باسباب ظاهريه توسل پيدا مى‌كند براى توسعه رزق و تهيه وسائل عيش و سعى مى‌كند در جمع مال و امساك و خالى از حقيقت متابعت عادات و اقوال مردم را مى‌نمايد

مخاطب گشت، گفت: بارخدايا پيش از آنكه رنجور نبودم روزى به من مى‌رساندى بدون سعى، اكنون كه به درد مخاض گرفتار، مرا مى‌فرمائى كه درخت را حركت دهم تا خرما بيفتد،

هنگامى موسى بن عيسى (از متنفذين دستگاه بنى عباس) در خانه خويش كه مشرف بر محل سعى صفا و مروه بود نشسته بود كه ناگاه حضرت موسى بن جعفر عليه السّلام را ديد كه

ايشان به حظوظ ناقصه از شهوات فانيه و اشتغال به آنها غافل از نظر در عاقبت و سعى در تحصيل لذايذ حقيقيه و ج5، ص 141 نعيم باقيه جهت تمهيد ذم مخاطبين منافقين

مقصودند امر ميكنند بكار خوب شرعى و عقلى و نهى ميكنيد از كار بد عقلى و شرعى و سعى مى‌كنند در اقامه نماز و از دادن زكوة بخل نمى‌كنند و اطاعت پيغمبر را اطاعت

باين تقريب كه چون نداى مؤذن براى نماز كه آن نماز در روز جمعه است بلند شود سعى نمائيد كه زودتر خود را بآن برسانيد كه ياد خدا و توجّه باو اعظم عبادات بنده

سبحان. تنبيه: آيه شريفه تمثيل است براى اقبال و ثبات بر دين اسلام و اهتمام و سعى بليغ نمودن به آن، زيرا هر كه به چيزى اهتمام نمايد با تمام توجه و نظر و جديت،

السّلام و بايد طواف نساء نمايند تا زن بر آنان حلال شود بعد از طواف زيارت و سعى كه موجب حلّيّت بوى خوش است و آداب طواف در مناسك حج ذكر شده و مراد از بيت عتيق

واسعه خدا بر بندگان است. مسلمانان بايد در فراگرفتن و عمل به آن آنچه مى‏توانند سعى كنند تا سعادت هر دو جهان يابند. اعجاز قرآن‏ معنى اعجاز قرآن آن است كه بشر

نيست كه اموال و اولاد شما فتنه است و هر كس بايد بقدر استطاعت و تمكّن خود سعى نمايد در تحصيل تقوى و پرهيزكارى و خدا ترسى باستماع مواعظ قرآنيه و اطاعت اوامر

اين كلمه جامع است تمام خيرات، و اغلب استعمال شود در تبرع به دادن مال و بذل سعى جميل. ابن عباس گفته: مراد عدل توحيد و مراد به احسان اداى واجبات است. نزد بعضى

آن مسافر باشد، پس بدين جهت قلبش متعلق به آن نگشته و متوجه امر آخرت شود و سعى در آن نمايد كه نعيم آن، باقى و واردين آن، مخلد باشند. و ديگر آنكه اگر دولت

الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج : و پس از آنكه پيمبر صلّى اللَّه عليه و آله از سعى فراغت يافت حكم متعه حجّ در كنار مروه بر او نازل شد، پس- در حالى كه به پشت

مى خواند و از زيباترين زنان بود. بعضى از مردان سعى مى كردند كه در صف اول بايستند و او را نبينند، و بعضى سعى مى كردند در صف آخر بايستند و او را در حال ركوع

مبارزه با آن توكّل به خداست. «لا تُطِعِ‌- وَ اتَّبِعْ‌- وَ تَوَكَّلْ» 2- سعى كنيم دليل دستورها را بيان كنيم. «تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌- كَفى‌ بِاللَّهِ

ذكر اين در عقب امر، تنبيه است كه وفاى به حق به غايت متعسر، پس بر شما است سعى و جهد به آنچه وسع و طاقت شما باشد و سواى آن معفو است از شما. وَ إِذا قُلْتُمْ

السّلام و بايد طواف نساء نمايند تا زن بر آنان حلال شود بعد از طواف زيارت و سعى كه موجب حلّيّت بوى خوش است و آداب طواف در مناسك حج ذكر شده و مراد از بيت عتيق

ابراهيم عليه السّلام در باره زنانى كه در حال سوارى بر شتر و اسب ميان صفا و مروه سعى ميكنند، سؤال كرد كه آيا ايشان را كفايت ميكند كه پائين صفا و مروه، جايى كه

گفت: محمّد بن علىّ از امام ابو الحسن عليه السّلام سؤال كرد كه: يك شوط از سعى را انجام داده‏ام، و پس از آن سپيده بدميد، در اين حال بايد چه كنم؟ امام فرمود:

شود، و در مقام ابراهيم عليه السّلام دو ركعت نماز بگزارد، و ميان صفا و مروه سعى كند، اگر بخواهد بخانه و خانواده‏اش ملحق شود.

كه من حاضر بودم، از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد، و گفت: من طواف بيت و سعى بين صفا و مروه را بجا آوردم، سپس بمنى آمدم، و با همسرم مقاربت كردم، و طواف

خداى عزّ و جلّ چهار چيز را از ذمّه زنان فرو نهاد: بانگ برآوردن به لبّيك، و سعى بين صفا و مروه،- يعنى هروله- و نيز دخول كعبه، و استلام حجر الأسود را.

طواف واجب او را بر گرد كعبه طواف دادم و بسعى صفا و مروه بردم، و آن طواف و سعى را براى خودم بحساب آوردم، پس آيا براى من كفايت ميكند؟ امام فرمود: آرى.

كه: آيا جايز است كه زن در حالى كه بر اسبى يا شترى سوار است ميان صفا و مروه سعى كند؟ امام فرمود: باكى بر او نيست. گفت: و از آن امام در باره مردى كه چنين كند

كه آن دو از آن دو امام در باره انجام دهنده حج تمتعى سؤال كردند كه طواف و سعى خود را در حج مقدم دارد. پس آن دو امام گفتند: آن هر دو برابرند، چه مقدم بدارى

ابا عبد الله ع : و عمران حلبى، در باره مردى كه در عمره تمتّع، طواف بيت و سعى صفا و مروه را انجام دهد، و آنگاه عجله كند و قبل از تقصير موى سر، همسرش را

السلام كه مى‏فرمود: «به درستى كه خدا را بندگانى چندند در زمين كه در حوائج مردم سعى مى‏كنند و ايشانند كه در روز قيامت ايمنند. و هر كه شادى را بر مؤمنى داخل كند،

بجا مى‏آورد، سپس طواف واجب را پيرامون بيت انجام ميدهد، و آنگاه، پيش از آنكه سعى بين صفا و مروه را بجا آورده باشد، با همسر خود مقاربت ميكند، فرمود: او عمره

حاملان قرآن، كدخدايان و سرشناسان اهل بهشتند، و مجتهدان، كه در عبادت و طاعت خدا سعى و كوشش مى‏كنند و خود را تعب مى‏دهند، جلوداران و پيش‏روان اهل بهشتند، و رسولان،

سخاوتمندانتان، و بدترينتان بخيلانتانند. و نشان خلوص ايمان نيكى در باره برادران و سعى در برآوردن حوائج ايشان است، و خدا شخص نيكوكار در باره دوستان و برادران را

بنى‏اسرائيل چون در عبادت به منتهى مى‏رسيد، شغل او اين مى‏شد كه در حوائج مردم سعى مى‏كرد و راه مى‏رفت و اهتمام داشت به آن‏چه ايشان را به اصلاح مى‏آورد.

قضيّه خبردار شوند يا يوسف را كاملا به بينند بين خودشان صحبت كردند كه زن عزيز سعى ميكند كه كام دل از غلام جوان خود بستاند و عشق او در سويداى قلبش جاى گير شده

همین وقت بود که به اربد اشاره نمود، اربد خواست که از پشت شمشیر بکشد ولى آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند

عظيم‌ترين مردم از حيث وزر فرمود: كسى كه وقوف كند وقوف عرفه و مزدلفه را، و سعى كند بين اين دو كوه (صفا و مروه)، پس طواف نمايد اين خانه را و نماز گزارد پشت

دولتى مدد و توفيق سبحانى شامل شود بوسيله اسباب دنيوى در تحصيل مقاصد اخروى سعى نمايد و به سبب آن از مراضى ربّانى بهره بردارد، جلد 13 - صفحه 39 دنيا نسبت

است، و مسجدها نيز خانه‏هاى خدا است و هر كس به جانب مساجد سعى ميكند همچنانست كه به سوى خدا سعى ميكند و روى بجانب او آورده است، و نمازگزار تا زمانى كه در

است كه فرمود: «هيچ مردى يارى برادر مسلمان خود را وا نگذاشته، تا آنكه در آن سعى كند و با او مواسات و برابرى نمايد، مگر آنكه مبتلا شده است به يارى كردن كسى

گفت: حضرت به بعضى از فرزندان خويش فرمود كه: «اى فرزند عزيز من! بر تو باد كه سعى و كوشش نمايى و خود را از حدِّ تقصير بيرون نبرى در عبادت و طاعت خداى عز و جل،

اللَّه! ما را خبر ده. فرمود: زشت‏گويى كه زشت‏گويى را عادت كرده باشد و در آن سعى نمايد، و موصوف باشد به بى‏شرمى، و بخيل و متكبّر و كينه‏ور و حسود و سنگين دل

اين مكان تجديد عهد مى‏كنند). و سنّت بر اين جريان يافته است كه بهنگام آغاز سعى تكبير بگويند و روى خود را از طرف صفا به ركنى كه حجر الأسود در آن نهاده شده

تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و نتيجه سعى خود را در دنيا و آخرت خواهد ديد و تبعات و صور برزخيّه آنرا مشاهده خواهد نمود

الهى جلوگيرى مى كنند و سعى در ويرانى آنها دارند» (و من اظلم ممن تفسير نمونه ، جلد۱، صفحه :۴۰۹ منع مساجد الله ان يذكر فيها اسمه و سعى فى خرابها). به اين ترتيب

عادلانه و ترك فساد در زمين دعوت نموده ، بشارتها داد و اندرز كرد و در موعظه آنان سعى بليغ نمود تا جايى كه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) فرمود: شعيب (عليه

خزّاز، از امام جعفر صادق عليه السلام كه فرمود: «هر كه در حاجت برادر مسلمان خود سعى كند به جهت طلب كردن رضاى خدا، خداى عز و جل از برايش به سبب آن هزار هزار حسنه

همتاى يكديگرند و بر يكديگر زيادتى ندارند). و پست‏ترين ايشان به زنهار ايشان سعى مى‏كند» (يعنى: ضعيف‏ترين ايشان در ظل حمايت ايشان مى‏رود و زندگانى مى‏كند.

ايمانت به قضا و قدر خدا تو را منع نكند از آنكه در دعا مبالغه كنى و در آن بسيار سعى و كوشش نمايى و جدّ و جهد را به عمل آورى. يا زراره مانند اين كلام، كلامى گفت

نخواهيد گرفت ، و حتما به سعى و تلاشى دست مى زنيد، و نيروهاى خدا داد كه سرمايه هاى وجودتان است در مسيرى خرج مى شود، ببينيد سعى و تلاش شما در كدام مسير،

من وطئ فراش مسلم وطئ فراشه كما تدين تدان. بدرستى كه من جزا دهم پسران را به سعى پدران، اگر عملشان خير باشد پس جزاى آنها خير است، و اگر عملشان شر باشد جزاى

قرآن و آن همه شوق و رغبتى كه در فراگرفتن آن از خود نشان مى دادند؟! و آن همه سعى و كوششى كه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) در تبليغ آيات و رساندن آن

مى گفته : اين آيه را بعد از فلان آيه از فلان سوره بنويسيد. پس ثابت شد كه سعى صحابه همه در جمع آورى قرآن بوده ، نه در ترتيب آن ، زيرا قرآن در لوح محفوظ

ايشان است كه بدان اقبال نموده و آن را مقدم بر آخرت داشتند، و همه براى آن سعى و تلاش كردند. و مراد از «وَ مَا خَلفَهُم»، امر آخرت است كه قرينان سوء، ايشان

تعالى، پسرى به او داد و آن پسر، نشو و نمو كرد و به حدّ سعى و كوشش رسيد». و منظور از رسيدن به حدّ سعى و كوشش، رسيدن به آن حدّ از عمر است كه آدمى، عادتا مى

آيه را بخواند، از مجتهدان نوشته شود. و ايشان، آنانند كه در عبادت و طاعت خدا سعى و كوشش مى‏نمايند، و خود را تعب مى‏دهند. و هر كه هزار آيه را بخواند، قنطارى

خداوندا قدمهاى مرا بر صراط ثابت و استوار دار در آن روز كه قدمها در آن ميلغزد، و سعى و كوشش مرا در آن‏ چيز قرار ده كه ترا از من خشنود و راضى ميسازد [اى صاحب شكوه

استبدال اعلى است به أدنى كه ترنجبين و گوشت مرغ كه در لذت و نفع و عدم حاجت به سعى آن بهتر است از چيزهاى مذكوره كه شما طالب باشيد. گذشته از اين، آن عطاى الهى

رحمت در بين خود رفتار كنند. هود (عليه السلام ) در پند و اندرز آنان نهايت سعى را كرد و خيرخواهى خود را به همه نشان داد، راه را برايشان روشن و از بيراهه

نجات يابم، وصيّت كن. اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود كه: «اى سائل! گوش بدار و سعى كن كه بفهمى و يقين بهم رسان. بعد از آن، عمل كن و بدان كه مردمان بر سه قسم‏اند:

نظر مقام و ثروت بـر ديـگران يافتند، غالبا گرفتار بلاى غرور مى شوند، نخست سعى مى كنند امكانات خـود را بـه رخ ديـگـران بـكشند، و آنرا وسيله برترى جوئى قرار

35. جلد 10 - صفحه 99 ثانياً: افرادى كه به عنوان شاهد و گواه دعوت مى‌شوند، سعى در برقرارى آشتى و صلح بين زوجين دارند. 3. قرار دادن عدّه‌ عدّه در واقع تأخير

شايد براى آن باشد كه چون معصيت با طبع مردم موافق است گويا بيشتر براى طلب آن سعى و كوشش ميكنند و شايد براى تفنن در عبارت باشد و ممكن است هر دو منظور باشد و

آورده، بعد پرداخت بدهى را. «1» در حديث آمده است: وصيّت به ثلث مال، زياد است، سعى كنيد وارثان شما بهره‌ى بيشترى از ارث ببرند، تا همه بى‌نياز باشند. و ضرر رسانى

شكرگزارى از بنده را در مقابل عمل و سعى بنده قرار داده ، آنوقت مى تواند بروشنى بفهمد كه صلاح ذاتى ، كرامتى است كه ربطى به عمل و سعى و كوشش ، و خلاصه ربطى به خواست

براى آنها آمرزش و رزق پر ارزشى است . تفسير نمونه جلد ۱۸ صفحه ۱۳ ۵ - كسانى كه سعى در (تكذيب ) آيات ما داشتند و گمان كردند مى توانند از حوزه قدرت ما بگريزند

فرياد و استغاثه مى‏كنند، و در آزادى تن و رهايى كردن خويش از آتش و قيد عذاب سعى و كوشش به جا مى‏آورند. و امّا در روز بردبارانى چندند، دانايان و نيكان وپرهيزگاران

كردند خود را در موقف تذلل و خضوع قرار داده و در رقت كلام آنقدر كه مى توانستند سعى نمودند، تا شايد دل او را به رحم آورده ، عواطفش را تحريك نمايند. لذا نخست بدحالى

انحصارگرى كه در اين جهان در سراپرده ها تكيه مى كردند و سرمست از باده ها بودند و سعى داشتند همه چـيـزشان از مؤ منان تهيدست جدا باشد در آنجا هم «سرادق » و سراپرده

هزار ركعت نماز مورد قبول براى تو مى‏نويسد، و چون هفت بار در ميان صفا و مروه سعى بجاى آورى براى تو نزد خداى عزّ و جلّ ثوابى خواهد بود بمانند ثواب كسى كه پياده

بهتر و بيشتر و جمع طعام و آذوقه و نگهدارى آن در سيلوهاى مجهز با كمال تدبير سعى مى كند، تا آنكه سالهاى قحطى فرا مى رسد، و يوسف طعام پس انداز شده را در بين

تَعْرَى وَ أَنَّك لا تَظمَؤُا فِيهَا وَ لا تَضحَى»: كلمه ((ضحى - يضحى (( بر وزن سعى يسعى است ، و مصدرش ، هم ((ضحوا(( مى آيد و هم ((ضحيا((، و معناى آن آفتاب زدگى

از سوره انعام به خواست خدا مشروحا بحث خواهيم كرد. در پايان آيه مى فرمايد: سعى و كوشش انسان هيچگاه ضايع نمى شود، اگر هدف كسى تنها نتيجه هاى مادى و دنيوى

نفس خود را در آن به زحمت و مشقت اندازد، و او را امامى از جانب خدا نباشد، سعى و كوشش كه كرده، مقبول نمى‏گردد، و حال آن‏كه او گمراه و سرگردان و حيران است

دنيا، در امروز و گذشته بوده و هست ، و آنها كه بدون در نظر گرفتن اين جهات ، سعى دارند حركت پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) را به سوى قافله در شكل يكنوع

با بيان اصل ان ليس للانسان الا ما سعى (نجم - ۳۹) اين مطلب را روشن ساخته كه بهره انسان در زندگى ارتباط نزديكى با سعى و تلاش او دارد. به هر حال نكته باريك

عطف است بر كلمۀ «كَادِحٌ»، و با اين عطف بيان كرده كه هدف نهايى اين سير و سعى و تلاش، خداى سبحان است. البته بدان جهت كه داراى ربوبيّت است. يعنى انسان بدان

اعمالى كه داشتند چيزى به جز خستگى عايدشان نمى شود. به خلاف اهل بهشت كه از سعى و عمل خود راضی اند، چون همه به صورت بهشت و راحتى مبدّل گشت. بعضى گفته اند:

نشاء لمن نريد، ثم جعلنا له جهنم يصليها مذموما مدحورا، و من اءراد الاخرة ، و سعى لها سعيها و هو مؤ من ، فاولئك كان سعيهم مشكورا، كلا نمد هولاء، و هولاء من

اصولا وجود فرزند مانع بزرگى بر سر راه ادامه اعمال شوم آنان مى باشد، لذا هميشه سعى مى كنند آنها را از ميان ببرند. و اين فرضيه كاملا موهوم كه مى توان اينگونه

نمى افزايد. ۴۲ - بگو اگر با او خدايانى - آنچنان كه آنها مى پندارند - بود، سعى مى كردند راهى به سوى (خداوند) صاحب عرش پيدا كنند. ۴۳ - پاك و برتر است او از

ميان آنها) طبق اين تفسير مفهومش اين است كه شيطان ، سعى مى كند ميان مؤ منان و مخالفانشان فساد كند و يا سعى مى كند در دلهاى مؤ منان به طرز مرموزى نفوذ كند و

خود را حفظ مى كنند. آرى ، تا بوده چنين بوده كه در چنين مواقعى طبقه اشراف سعى مى كنند به هر وسيلهاى به درگاه جباران تقرب بجويند، و آن دستگاه را با دادن

عطا كند. پس هر گاه نام آن حضرت برده شود، طلب واقع شود و در جستجوى آن حضرت، سعى كنند. پس از خدا بپرهيزيد و از اين سؤال باز ايستيد. كلينى- رحمه اللَّه- گفته

______________________________ (۱). و نأى- به فتح نون و سكون همزه بر وزن سعى- به معنى دور شدن است. و اين تغيير بنابر ظاهر، ظاهراست، چنانچه در حبّ نيز چنين

مادى و معنوى انسان را سعى تفسير نمونه جلد ۹ صفحه ۲۱ و كوشش و تلاش مى شمرد تا آنجا كه در جمله شعارگونه قرآنى ليس للانسان الا ما سعى بهره انسان را منحصرا

دادن، بشّاش و خرسند باشد، كه يك درهم آن بر ششصد هزار درهم سبقت مى‌جويد. 5- سعى نمايد به موردى دهد كه قابل باشد، مانند رحم و علماء و اهل تقوى، زيرا هر قدر

غريب است ، افرادى كه نمى توانند با كار چشمگيرى خود را به جامعه نشان دهند، سعى دارند با لباسهاى نامانوس و غريب و عجيب وجود و حضور خود را در جامعه اثبات كنند،

منزله يك دست‏اند بر هر كه غير ايشان باشد. و پست‏ترين ايشان به زنهار ايشان، سعى مى‏كند» (به آن معنى كه در حديث سابق مذكور شد). و سفيان آن را نوشت و بعد از

و ساير جوارح است)؛ و لذا خداى تعالى مى فرمايد: «و أن ليس للإنسان إلّا ما سعى و أنّ سعيه سوف يُرى ثُمّ يجزاه الجزاء الأوفى و أن إلى ربّك المنتهى». پس سؤال

بسيارى از علوم و دانشها را شكافته ، و بر نيروهاى مختلف طبيعت مسلط گشته و با سعى و كوشش مداوم و استقامت در مقابل مشكلات و اتحاد و همبستگى ، مواهب فراوانى فراهم

طلب و ترسو خود را كنار مى كشند و علاوه بر اينكه خودشان كارى انجام نمى دهند سعى در دلسرد كردن ديگران دارند تفسير نمونه ، جلد ۱، صفحه : ۵۲۱ همين كه حادثه ناگوارى

ناگهان داراى حيات شد سخت تعجب كرد، خداى تعالى حركت آن را در آيات مورد بحث سعى ناميد، و فرمود ((فالقيها فاذا هى حيه تسعى (( ولى در جاى ديگر آن را اهتزاز

در ميان مفسران به راه افتاده و احاديث گوناگونى در اين باره وارد شده ولى ما سعى مى كنيم نخست تفسير اجمالى آيه و بعد مهمترين بحثهاى مفسران و سپس انتخاب خودمان

آنها قائل مى شود. از يك سو احتياج به تذكر ندارد كه افراد كوته بين و سفيه سعى دارند همه تفسير نمونه جلد ۲ صفحه ۲۹۲ چيز را در قالب حسى ببينند و اساسا فكر

و ارائه طريق ، و ايصال به مطلوب بوده است . «تعيها» از ماده «وعى » (بر وزن سعى ) آن گونه كه «راغب » در «مفردات » و «ابن منظور» در «لسان العرب » گفته اند:

كه نوزاد شيرخوارش ‍ به پاكى او گواهى داد و زبان بدخواهان بنى اسرائيل را كه سعى در متهم ساختن او داشتند بست . ذكر اين نكته نيز لازم به نظر مى رسد كه اين خطاب

مرتفع مشكلاتى دارد، حتى پيمودن راه شر نيز مشكلاتى دارد، چه بهتر كه انسان با سعى و تلاشش راه خير را برگزيند. تفسير نمونه جلد ۲۷ صفحه ۱۸ ما در عين حال انتخاب

نعمتهاى دائمى و ملك عظيمى كه نزد خدا دارد قاصر باشد، و ديگر براى تقرب به خدا سعى و كوشش نكند، و از امروزش براى فردايش ‍ نيندوزد و مانند دست بسته معلولى كه

سلم ) فرمود: تعجب تمام تعجب از كسى است كه خانه حيات را تصديق دارد، ولى همه سعى و كوشش او براى خانه غرور است. ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۲۲۹ و در همان

فرموده: «وَ أقسَمُوا بِاللّهِ جَهدَ أيمَانِهِم»، يعنى سوگند خوردند به خدا و سعى كردند كه سوگند خود را تا آن جا كه در وسع و طاقتشان هست، پايدار و مؤكّد كنند»

چنين كسى در برابر گناه خود مسؤ ل است ، اما چون از روى عداوت و دشمنى نبوده ، سعى و كوشش مى كند اصلاح و جبران كند. در حقيقت آيه فوق به پيامبر (صلى اللّه عليه

يك فرد مسلمان هر گاه خبرى به او برسد كه فلان كار نيك بايد انجام شود، فورا سعى مى كند در برابر آن موضع گيرى صحيح كند و دل و جان و خود را با نيكيها هماهنگ

اساس منافقان منافقان علاوه بر اينكه خودشان از جنگ احد كناره گيرى كردند و سعى در تضعيف روحيه ديگران نيز نمودند، بهنگام بازگشت مجاهدان زبان به سرزنش آنها

امر حيات و رزق شما را تدبير مى كند. شب را مايه سكونت شما، و روز را وسيله سعى و كوشش شما قرار مى دهد، و او، «اللّه» تعالى است. و او، «ربّ» شما است. چون

سبيله » نشان مى دهد كه گمراهان مغرور تنها به گمراهى خويش قناعت نمى كنند، بلكه سعى دارند ديگران را هم به اين وادى بكشانند. به هر حال بارها در آيات قرآن مجيد

ممكن است تعبير بالا، كنايه از اين باشد كه شيطان ، انسان را محاصره مى كند و سعى دارد به هر وسيله اى كه ممكن است براى وسوسه و گمراهى او تفسير نمونه جلد ۶ صفحه

ساعتى هوا گرم شد، اسماعيل تشنه گشت ، هاجر برخاست ، و در محلى كه امروز حاجيان سعى مى كنند بيآمد و بر بلندى صفا برآمد، ديد كه در آن بلندى ديگر، چيزى چون آب برق

فرمود: ((و اسروا النجوى (( اشاره است به مشورتهاى سرى ايشان در امر موسى ، و سعى و كوششان در رفع اختلاف ناشى از گوش ‍ دادن به مواعظ وى . و جمله ((قالوا ان

نمونه ، جلد ۱، صفحه : ۴۴۱ با تشكيل يك حكومت الهى و بدست آوردن قدرتهاى لازم ، سعى مى كند احكام خدا را عملا اجرا و پياده نمايد و اگر هم نتواند رسما تشكيل حكومت

نام و نشان و مشخصات او را در كتب مذهبى خود خوانده اند. «ولى گروهى از آنان سعى دارند آگاهانه حق را كتمان كنند» (و ان فريقا منهم ليكتمون الحق و هم يعلمون

المؤ منون ، و الرعب !: «فرشتگان و مؤ منان و ترس و وحشت »!. در حقيقت آنها سعى مى كنند از برون ضربه نخورند اما خداوند از درون آنها را متلاشى مى كند، و مى

ميگيرد و آن مسئله شرك و كفر و عناد است زيرا منع مردم از ذكر خدا در مساجد و سعى و كوشش در ويران ساختن آنها نشانه كفر و شرك است ، و همچنين كتمان شهادت كه ظاهرا

آلود خود متوجه شده اند اما براى اينكه با خيال راحت اعمال خويش را ادامه دهند سعى مى كنند به نوعى اين آگاهى را در خود مستور دارند. ولى بسيارى از مفسران بدون

نخواهد كرد. و به همين دليل اگر كسى واقعا قصد سوئى نسبت به ديگرى داشته باشد سعى مى كند نان و نمك او را نخورد، روى اين تفسير نمونه جلد ۹ صفحه ۱۷۰ جهت ابراهيم

فرعى هستند، روشن است كه اگر انسان در جاده هاى فرعى ، احيانا سرگردان شود، سعى مى كند خود را به نخستين شاهراه برساند و از آنجا مسير خود را اصلاح كرده و راه

مسجور، لا جرم بريك فرد دانشمند لازم است كه براى بدست آوردن معناى واقعى كلام سعى كند قرائن كلام را به دست آورد. ترجمه تفسير الميزان جلد ۲ صفحه ۴۱ وَ إِذَا

رستاخيز به طور يقين خواهد آمد، من ميخواهم آن را مخفى دارم ، تا هر كس در برابر سعى و كوشش خود جزا داده شود اشاره لطيفى به همين معنى دارد. در ضمن اينكه آنها تصور

تودههاى مومن در سايه افكار مذهبى و استقبال از شهادت در راه خدا داشته اند سعى ميكردند كه به روانشناسان و جامعه شناسان خود اين مطلب را تلقين كنند، تا در

سخن گفتن ، جدى و خشك و بطور معمولى سخن بگوئيد، نه همچون زنان كم شخصيت كه سعى دارند با تعبيرات تحريك كننده كه گاه توام با ادا و اطوار مخصوصى است كه افراد

و سرهايتان را بتراشيد. اصحاب امتناع كرده، گفتند: چگونه قبل از طواف خانه و سعى بين صفا و مروه، قربانى كنيم؟ حضرت سخت اندوهناك شد، و اندوه خود را با «أُمّ

معمولا سبب مى شود كه انسان حق را در خودش منحصر بداند، همه را بر باطل بشمرد و سعى كند ديگران را به رنگ خود در آورد چنانكه قرآن در نخستين آيه مورد بحث مى گويد:

معناى «كسب » و فرق آن با «اكتساب » و كلمه «كسب » به معناى جلب منفعت به وسيله سعى و عمل است ، با صنعت و يا حرفه و يا زراعت و امثال آن ، و اين كلمه در اصل به

مرغان پس از زنده شدن پرواز نكردند بلكه با پاى خود به سوى ابراهيم دويدند، زيرا سعى معمولا در لغت عرب به معنى «راه رفتن سريع » است ، از «خليل بن احمد»، اديب معروف

ظالمانى كه در چنگال عذاب الهى گرفتار مى شوند كه در عين اعتراف به گناه ، هر كدام سعى دارد عامل اصلى بدبختى خود را ديگرى بشمرد، شايد به اين دليل كه در اينگونه موارد

مشاهده مى كردند كه پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) با اينكه مخير است سعى در برقرارى مساوات دارد. در پايان آيه مطلب را با اين جمله ختم مى كند: «خدا

بر آن زندگى خالى نيست ، نه قلبش ، و نه زبانش ، بلكه همواره براى رسيدن بآن سعى و عمل مى كند. اين امر فطرى است ، حال ببينيم يهود در دعوى خود كه زندگى قرين

گناه همانند آتش است ، هنگامى كه در نقطه اى از جامعه اين آتش روشن شود بايد سعى و تلاش كرد كه آتش خاموش ، يا حداقل محاصره گردد، اما اگر به آتش دامن زنيم و

رستگارى و يا مثل چنين ثوابى، بايد عاملان عمل كنند و در دنيا كه دار تكليف است، سعى نمايند. بعضى از مفسران گفته اند: «اين جمله، كلام خداى سبحان است». و بعضى ديگر

شرايره » و آيه : «لكل امرء بما كسب رهين » و آيه : «و ان ليس للانسان الا ما سعى » و آيه : «ان الله لا يظلم الناس شيئا» و آيات بسيارى ديگر موجود است برطرف

درست همانند بيمار نادان و ابلهى كه از دست طبيب مسيحا نفسى فرار مى كند و سعى دارد از همه وسائل براى جدا ساختن خود از او كمك گيرد. نخست مى گفتند: عقل و

هدف همه آنها يكى است و آن باز داشتن از راه خدا است . ديگر اينكه آنها مخصوصا سعى دارند راه مستقيم الهى را كج و معوج نشان دهند (و يبغونها عوجا). يعنى با انواع

وليد بن مغيره و بدگویی اش، نسبت به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» و سعى در تنقيص آن جناب نازل شده. و بنابر قولى ديگر، در شأن عاص بن وائل نازل شده

از «تكذيب يوم الدين ». و لازمه اين دو صفت توجه بسوى خدا است به عبوديت ، و سعى در رفع حوائج جامعه ، كه بعبارتى ديگر ميتوان از اولى بنماز تعبير كرد، و از

نبودند، ولى غالبا عاملان فساد و داعيان به شرك و خرافات آنها بودند كه دائما سعى داشتند ديگران را هم به زور به اين طرق به كشانند. در آيات ۲۳ زخرف ، ۱۱۶ سوره

مطلع شد با سعد بن ابى ملاقات كرد و گزارش عباس را به او رساند، و حتى المقدور سعى مى شد اين موضوع مدتى پنهان بماند. پيغمبر صلى اللّه عليه و آله با مسلمانان

قادر، در آن حكومت مى كند. حق را محقّق و باطل را باطل مى سازد. أيّها النّاس! سعى كنيد از طالبان آخرت باشيد و از طالبان دنيا نباشيد. فرزند آخرت باشيد، نه فرزند

جهان گرچه بعضى از مفسران ، كه معمولا تحت تاثير افكار تند غربى قرار دارند، سعى كرده اند به داستان آدم و همسرش ، از آغاز تا پايان چهره تشبيه و مجاز و كنايه

بدبختى ، و تعب ، و خستگى ، و مكروه ، و آلام ، را اختيار مى كند، بجاى اينكه سعى كند خود را بهمانجا كه از آنجا آمده برساند، و برگرداند، بحيات دنياى فانى ،

وسيله علم بوده، و علم بين او و مدركاتش واسطه بوده، و از اين به بعد هم بايد سعى كند با چراغ علم قدم بردارد. مخصوصا وقتى مى بيند كه گاهى در فهم و دركش دچار

آنان باشد، و او به لطف و قوّت و عزّتش، هر كسى كه آخرت را بخواهد و براى آن سعى كند، خواسته اش را با زيادت به او مى دهد، و كسى كه تنها دنيا هدفش باشد و آخرت

خويش را برآورده كنند، و ناگزيرند اين كارها را و هر امرى را كه اگر نباشد، سعى و كوشششان در راه رسيدن به سعادت نتيجه نمى دهد ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه :

صفحه ۳۹۷ و نيز روشنى و تاريكى را كه تنظيم كننده حركات حيوانات و انسان است و سعى و كوشش آنها را در طلب رزق و سكونت و استراحتشان منظم مى كند ببار مى آورند.

است؛ ولى از همه وجوه بهتر، همان وجه اول است. «إِنَّ سعْيَكمْ لَشتّى»: كلمۀ «سعى» به معناى راه رفتن به سرعت است و مراد از آن، عملى است كه با كمال اهتمام انجام