نتایج جستجو

مالکیت انسان ها بر دام ها (شتر، گاو و گوسفند) (أنعمًا فهم لها ملکون) آفرینش: خالق آفرینش ۵ احکام :۸ انسان: مالکیت انسان ها ۷، ۸ تعقل: تشویق به تعقل ۲; تعقل

را مى رساند. آسمانها: تعدد آسمانها ها۶; خالق آسمانها ها۳; مربى آسمانها ها۱ آفرینش: خالق آفرینش ۳، ۹; مربى آفرینش ۱ ابراهیم(ع): ایمان ابراهیم(ع) ۱۴; مبارزه

و چگونه از حق و توحید ربوبى برگردانده مى شوید؟ آسمان: نقش آسمان ۷ آفرینش: خالق آفرینش ۴ انسان: عوامل مؤثر در زندگى انسان ۷ بت پرستى: شگفتى بت پرستى ۱۱ توحید:

نشده و شهادت، چیزى است که محقق گشته است». آفرینش: تدبیر آفرینش ۲; خالق آفرینش ۲; منشأ تدبیر آفرینش ۷; نظام آفرینش ۴ اسماء و صفات: رحیم ۶; عالم الغیب و الشهاده

۳-نمودهاى رستاخیز در طبیعت. آفرینش: تنوع موجودات آفرینش ۴; خالق آفرینش ۳; زیبایى آفرینش ۳; شگفتیهاى آفرینش ۳; فلسفه آفرینش ۴ انسان: فضایل انسان ۴; منافع

کیف یبدئ اللّه الخلق ... إنّ ذلک على اللّه یسیر) آفرینش: حدوث آفرینش ۴; خالق آفرینش ۲; ناپایدارى آفرینش ۴ تعقل: تعقل در چرخه حیات ۸; تعقل در زوال موجودات

خلآسمان آسمانقت آسمان ها ۳ آفرینش: تدبیر آفرینش ۷، ۱۱ ; تعدد عوالم آفرینش ۱۷ ; خالق آفرینش ۲ ; مرکز تدبیر آفرینش ۵ ; نظام آفرینش ۱۶ اعداد: عدد شش ۳ امور:

آسمان ها ۲; خالق آسمان ها ۱; هدفدارى خلقت آسمان ها ۲ آفرینش: آثار حقانیت آفرینش ۱۱; حرکت آفرینش ۱۰; حقانیت خلقت آفرینش ۲، ۱۱; فرجام آفرینش ۱۰; نشانه هاى

آسمان ها ۳; خالق آسمان ۱; مدت خلقت آسمان ۲; نقش آسمان ها ۵ آفرینش: تدبیر آفرینش ۸، ۱۲; خلقت آفرینش ۸، ۱۲; خلقت تدریجى آفرینش ۴; مدبر آفرینش ۷; مراحل خلقت

آسمان: تعدد آسمان ها ۳; مالک آسمان ها ۲ آفرینش: حاکم آفرینش ۱، ۵; خالق آفرینش ۱۱; قانونمندى آفرینش ۱۰; مالک آفرینش ۱ انسان: آثار کفران انسان ها ۲ پسر: منشأ

عالَم، به سوى خدا بازگردانده مى شوند. آفرینش: فرجام آفرینش ۹; بازگشت آفرینش به حالت اول ۹ انسان: حدوث انسان ها ۲; خالق انسان ها۱; خلقت ابتدایى انسان ها ۳;

function. آیا آفرینش شما (بعد از مرگ) مشکل‌تر است یا آفرینش آسمان که خداوند آن را بنا نهاد؟! |آيا آفرينش شما سخت‌تر است يا آسمان كه بنايش كرد آيا آفرينش شما دشوارتر

(که قادر بر آفرینش دوم، یعنی رستاخیز نباشیم؟! آنان در آفرینش نخستین تردید ندارند؛ زیرا خالق انسانها را خدا می‌دانند.) ولی ایشان درباره‌ی آفرینش مجدّد (بعد

function. » ما شما را آفریدیم؛ پس چرا (آفرینش مجدّد را) تصدیق نمی‌کنید؟! |ما شما را آفريده‌ايم، پس چرا [آفرينش جديد را] تصديق نمى‌كنيد ماييم كه شما را

«یَبْدَأُ»: می‌آغازد. «الْخَلْقَ»: آفرینش. «یَبْدَأُ الْخَلْقَ»: اشاره به سرآغاز جهان و آفرینش آن از عدم است. شاید هم مراد آفرینش مستمرّ اشیاء و انسانها در همه

نوبه خود آیت و نشانه‌ای از علم و حکمت و قدرت بی‌پایان مبدأ آفرینش است. تفسیر آیات ۱ - آفرینش انسان و سایر جانداران، دربردارنده نشانه هایى از خداوند براى

تسبیح موجودات آسمان ها ۹ آفرینش: ابداع آفرینش ۱ آیات خدا: آیات آفاقى ۱۰ اسماء و صفات: اسماى حسناى خدا ۷; بارئ ۱; حکیم ۱۳; خالق ۱; صفات جلال ۱۰; صفات جمال

عامل، فلسفه آفرینش انسان و موهبت هاى پیرامون او است. (إنّا جعلنا ... لنبلوهم أیّهم أحسن عملاً) عبارت «لنبلوهم...» در تبیین علّت و فلسفه آفرینش موهبت هاى

پیدایش واپسین. مراد رستاخیز و آفرینش مجدّد آن جهانی است، در مقابل «النَّشْأَةَ الأُولی» که پیدایش نخستین و سرآغاز آفرینش این جهانی است (نگا: واقعه / )

] (آیه 12)- هدف از آفرینش عالم، معرفت است این آیه- که آخرین آیه سوره طلاق است- اشاره پرمعنی و روشنی به عظمت قدرت خداوند در آفرینش آسمانها و زمین، و نیز

ابراهیم (ع) و تمامى هستى ملک اوست. آسمان: تعدد آسمان ۲ ; مالک آسمان ۱ آفرینش: موجودات آفرینش ۱ برگزیدگان: عبودیت برگزیدگان ۶ ; مقامات برگزیدگان ۶ خدا: احاطه

مشرکان (سبحن اللّه عمّا یصفون) آفرینش: زمینه تعدد آفرینش ۴; عوامل نابودى آفرینش ۶; نظم آفرینش ۷; وحدت آفرینش ۵; هماهنگى آفرینش ۷ اسماء و صفات: صفات جلال ۱،

الغفّ-ر) آسمان: تدبیر آسمان ها ۱۰; تعدد آسمان ها ۳; خالق آسمان ها ۱; خلقت آسمان ها ۱۰ آفرینش: هدفدارى خلقت آفرینش ۲ اسماء و صفات: عزیز ۹; غفار ۹ امیدوارى: اهمیت

نیامده و شهادت چیزى است که وجود پیدا کرده است». آفرینش: شهود آفرینش ۳; طبقه بندى آفرینش ۳; غیب آفرینش ۳ اسماء و صفات: کبیر ۲; متعال ۲ خدا: صفات خدا ۲;

مصدري‌ ميباشند 13 ] (آیه 7)- هدف آفرینش: در این آیه از سه نکته اساسی بحث شده است: نخست از آفرینش جهان هستی و مخصوصا آغاز آفرینش که نشانه قدرت پروردگار و دلیل

. و هو العزیز الحکیم) آسمان: تعدد آسمان ها ۶ آفرینش: آثار مطالعه آفرینش ۱۱; موجودات آفرینش ۳; نقش آفرینش ۱۰ اسماء و صفات: حکیم ۷; صفات جلال ۱; عزیز ۷ انگیزش:

آسمان ها ۱; عظمت خلقت آسمان ها ۱ آفرینش: اهمیت خلقت آفرینش ۳، ۴; سختى خلقت آفرینش ۱; عظمت آفرینش ۵; عظمت خلقت آفرینش ۱ اکثریت: جهل اکثریت ۵ انسان: اهمیت

مختلفه و عجايبات كثيره. بنابراين خالق حقيقى، ذات يگانه خدا باشد، و استعمال خالق در بندگان به تقييد خواهد بود مثل خالق الاديم. عرب گويد: «خلقت الاديم نعلا»

العلمین) آفرینش: تدبیر آفرینش ۱۷، ۱۸; تدبیر عوالم آفرینش ۲۰; تعدد عوالم آفرینش ۱۶; تکامل آفرینش ۱۹; زیبایى آفرینش ۱۷; عوالم آفرینش ۱۵; مالک آفرینش ۱۵; مدبر

موانع تکذیب آخرت ۳ ۱ آفرینش: خلقت آفرینش ۲، ۴; عوالم آفرینش ۱; نقش آفرینش ۳ ایمان: زمینه ایمان به معاد ۵ تعقل: آثار تعقل در آفرینش ۵ خدا: تشویقهاى خدا ۵;

دیگر مربوط به معاد، این احتمال را تقویت مى کند. آفرینش: آثار خلقت آفرینش ۳; آغاز آفرینش ۲، ۶; اعاده آفرینش ۲، ۳ اقوام پیشین: عذاب اقوام پیشین ۵ توحید: توحید

آسمان: تعدد آسمان ها ۵; مالک موجودات آسمان ۳ آفرینش: تکامل آفرینش ۱۰; فرجام آفرینش ۹; مالک آفرینش ۶; هدفدارى آفرینش ۱۰ ادیان غیرآسمانى: انحراف ادیان غیرآسمانى

از میان مخلوقات روی مهمترین پدیده جهان خلقت و گل سرسبد آفرینش یعنی «انسان» تکیه کرده، و آفرینش او را یادآور شده، می‌فرماید: «همان کس که انسان را از خون

آنان است. (هو الغفور الودود ... المجید) آفرینش: حاکم آفرینش ۱، ۴; مالک آفرینش ۳; مدبر آفرینش ۱; مرکز تدبیر آفرینش ۲ اسماء و صفات: ذوالعرش ۶; مجید ۶ خدا:

فواید آب ۴; منابع آب ۵ آسمان: تعدد آسمان ۳; خالق آسمان ها۱; خلقت آسمان ها۲; فواید آسمان ۵ آفرینش: قانونمندى آفرینش ۹ آیات خدا: آیات  آفاقى ۲، ۷، ۱۸ انسان:

النهار) آفرینش: آفرینش و مصالح انسان ۸; آفرینش و نیازهاى انسان ۸; قانونمندى آفرینش ۷; موجودات آفرینش ۹; نظم آفرینش ۷; هدفدارى آفرینش ۷; هماهنگى آفرینش ۸ آیات

دروغین همه مخلوقند و توانائی آفرینش کائنات و چرخش کرات را نداشته و ندارند). پس چگونه (با وجود اعتراف به یگانگی خدا در آفرینش کائنات و تسخیر کرات، از اقرار

آسمان ها ۳; تدبیر آفرینش از آسمان ۸; نقش آسمان ۸ آفرینش: تدبیر آفرینش ۱، ۲; فرجام آفرینش ۶، ۷، ۹; مبدأ آفرینش ۷; نظام آفرینش ۴; هدفدارى آفرینش ۲ اعداد: عدد

آسمان ۷; نشانه هاى انقیاد آسمان ها ۸ آفرینش: تقدیر آفرینش ۱۰; عوالم آفرینش ۵; قانونمندى آفرینش ۱۰; مطالعه آفرینش ۱۶ اسماء و صفات: عزیز ۱۳; علیم ۱۳ اعداد:

آغاز: آغاز خلقت آفرینش ۱ آفرینش: آثار تعقل در آفرینش ۹; آغاز خلقت آفرینش ۱; اهمیت مطالعه آفرینش ۷; پیوستگى آفرینش ۱; مراحل خلقت آفرینش ۶ آیات آفاقى :۸

۵; عنصر خلقت آسمان ۲; گردش آسمان ۳; نطق آسمان ۵ آفرینش: انقیاد آفرینش ۶; خضوع آفرینش ۶; قانونمندى آفرینش ۷ خدا: افعال خدا ۱; اوامر خدا ۳; حاکمیت اراده خدا

مِّن تُرَابٍ»: (نگا: حجّ / کهف / ). آفرینش انسان از خاک، ممکن است اشاره به آفرینش نخستین انسان، یعنی آدم باشد، یا آفرینش همه انسانها از خاک. چرا که موادّ

تکامل آسمان ها ۱۰; مدبر آسمان ها ۲; نیازهاى آسمان ها ۹ آفرینش: آثار مطالعه آفرینش ۱۱; تکامل آفرینش ۱۰ آیات خدا: آیات آفاقى ۷ انبیا: شرایط تأثیر تبلیغ انبیا

در این آیه، آفرینش ابتدایى آدم است که از «گِل» آفریده شد. آیه بعد نیز، بیانگر آفرینش نسل آدم است که از نطفه آفریده شده و مى شود. ۳ - آفرینش انسان از گِلى

باشد و بنابراین، دلالت بر وجود جهان هاى متعدد دارد. آفرینش: تدبیر عوالم آفرینش ۶; تعدد عوالم آفرینش ۷ تکامل: عوامل تکامل ۴ خدا: آثار ربوبیت خدا ۵; ربوبیت

إنه فى الأخرة لمن الصلحین. إذ قال له ربه أسلم قال أسلمت) آفرینش: عوالم آفرینش ۶; مدبر عوالم آفرینش ۳، ۷ ابراهیم(ع): آثار انقیاد ابراهیم(ع) ۹; ابراهیم(ع) از

نمى یابد. ۲ - هدف مندى کار خداوند، در آفرینش موجودات (و ما خلقت ... إلاّ لیعبدون) از این که خداوند، براى آفرینش جن و انس، هدفى را معین کرده، استفاده مى شود

نشانه‌های (دالّ بر قدرت و عظمت) خدا آفرینش آسمانها و زمین و مختلف بودن زبانها و رنگهای شما است. بی‌گمان در این (آفرینش کواکب فراوان جهان که با نظم و نظام

را از این هم گسترده‌تر گرفته‌اند، و آن را به هرگونه آفرینش و خلقت اطلاق کرده‌اند، چرا که با آفرینش هر موجود پرده عدم شکافته می‌شود و نور وجود آشکار می‌گردد

را و به زبان بى‌زبانى فقر ذاتى خود و غناى ذاتى خالق را گويا هستند. و ايضا نقصانات خلايق دالند بر كمال خالق و كثرات و اختلافات مضاده آنها شواهدى هستند بر

أَنَّهُ الْحَقُّ). «آیات آفاقی» همچون آفرینش خورشید و ماه و ستارگان با نظام دقیقی که بر آنها حاکم است، و آفرینش انواع جانداران و گیاهان و کوهها و دریاها

آسمان: تعدد آسمان ها ۴; حاکم آسمان ها ۱ آفرینش: حاکم آفرینش ۱، ۲، ۳; قانونمندى تحولات آفرینش ۹; منشأ تحولات آفرینش ۹ انسان: فرجام انسان ها ۷ بازگشت به خدا

روزى است که اهل آسمان و زمین با یکدیگر ملاقات مى کنند...». آفرینش: حاکم آفرینش ۴; مرکز تدبیر آفرینش ۵ اسماء و صفات: ذوالعرش ۴; رفیع الدرجات ۱ انبیا: انذارهاى

- نقش منحصر به فرد خداوند، در ایجاد و آفرینش انسان از منى در رحم (أفرءیتم ما تمنون ... أم نحن الخلقون) ۳ - آفرینش انسان از منى در رحم، جلوه اى از عظمت و

خداوند آنان را مخاطب سخن خویش قرار داده است. آفرینش: نظام آفرینش ۱، ۲ آیات خدا:۵ تعقل: آثار تعقل ۳ ; تعقل در آفرینش ۳ ; تعقل در آیات آفاقى ۶ ; تعقل در ستارگان

در مورد «و ما تزداد» فرمود: پسر و دختر هر دو مى باشد». آفرینش: تقدیر آفرینش ۶; قانونمندى آفرینش ۶ باردارى: مدت باردارى ۹ جنین: علم به جنین ۲، ۴، ۱۰; علم

آسمان ها ۳; تعدد آسمان ها ۲; حاکم آسمان ها ۱; مالک آسمان ها ۱ آفرینش: حاکم آفرینش ۷; مالک آفرینش ۷ اصحاب اخدود: استقامت مؤمنان دوران اصحاب اخدود ۶; بى منطقى

آسمان: تدبیر آسمان ها ۱; تعدد آسمان ها۴; مربى موجودات آسمان ها ۱ آفرینش: مربى آفرینش ۱۳ احکام ۱۴: اسماء و صفات: احکام اسماء و صفات ۱۴; دلایل صفات جلال

أفلاتعقلون) آیات خدا: سرزنش اعراض از آیات خدا ۱۱ تعقل: آثار تعقل در آفرینش ۱۲; تعقل در آفرینش ۱۰; تعقل در حیات ۱۰; تعقل در گردش شب و روز ۱۰; تعقل در مرگ ۱۰ توحید:

کافر و منکم مؤمن) تفریع «فمنکم کافر» بر موضوع آفرینش انسان از سوى خداوند (هو الذى خلقکم) و یادآورى آفرینش حق مدارانه جهان در آیه بعد، مى رساند که کفر انسان ها

آیات الهى (إن فى ذلک لأیت لقوم یؤمنون) آسمان: جو آسمان ۱، ۴ آفرینش: مطالعه آفرینش ۱; نظام آفرینش ۱ آیات خدا: آیات  آفاقى ۲، ۳; شرایط استفاده از آیات خدا ۸

یعنى، همان مردمى که در قیامت نمایان مى شوند (هم بارزون) آفرینش: پرسش درباره حاکم آفرینش ۴; حاکم آفرینش ۵، ۷، ۸ اسماء و صفات: قهار ۶; واحد ۶ اقرار: اقرار به

پس از صفت «عزیز»، بیانگر آمیختگى حکمت و عزت خداوند است. آفرینش: آثار مطالعه آفرینش ۵; نقش آفرینش ۴ آیات خدا: آیات آفاقى ۵ اسماء و صفات: حکیم ۶; عزیز ۶ تسبیح:

حقیقت باشد که هدفدار بودن آفرینش و زندگى بشر، اقتضا دارد که انسان ها دوباره زنده شوند و به کردار آنان رسیدگى شود; زیرا جز این، آفرینش و زندگى بشر، پوچ و بى هدف

چون پر واضح است كه اگر خالق آسمانها و زمين خداى يگانه باشد خورشيد و ماه و ستارگان و ملائكه و بتها همه مخلوق اويند و با وجود خالق پرستش مخلوق سزاوار نيست

از آداب آن است. (و قل ربّ زدنى علمًا ) آفرینش: حاکم آفرینش ۲، ۵; قانونمندى آفرینش ۴; مالک آفرینش ۲، ۵; نظام آفرینش ۸ اسماء و صفات: صفات جلال :۳ انبیا: محدوده

مشرکان نیز بشود. آسمان: عظمت آسمان ها ۲; هماهنگى تدبیر آسمان ها ۲ آفرینش: نقش آفرینش ۳ انسان: عجز انسان ۷ برهان: برهان نظم ۲ توحید: دلایل توحید ربوبى ۲

ترتیل: ترجمه: «خَلَقْنَا»: تعبیر از انواع مرکبها بدین واژه، بدان خاطر است که خالق موادّ خام و وسائل اوّلیّه آنها خدا است. «مَا»: این واژه مفهوم وسیعی را ترسیم

آیاتی است از جهان بزرگ آفرینش، که از طریق آن می‌توان به عظمت آفریننده آن واقف شد. ج5، ص518 تفسیر آیات ۱ - سوگند خداوند، به آفرینش جنس نر و ماده در مخلوقات

تنها کسانى مورد نظر هستند که نه مؤمن اند و نه نیکوکار. آفرینش: تدبیر آفرینش ۴; منشأ بقاى آفرینش ۴ اسماء و صفات: حى۳; صفات جلال ۵; قیوم :۳ انسان: انسان

لمن الأرض ... قل من ربّ السموت ... قل من بیده ... قل فأنّى تسحرون) آفرینش: حاکم آفرینش ۱ اقرار: آثار اقرار به حاکمیت خدا ۲; اقرار به حاکمیت خدا ۱ خدا: تعالیم

آیات معاد - به همسانى آن اوصاف، با اعاده انسان در آخرت اشاره دارد. آفرینش: شگفتیهاى آفرینش ۴ باران: تکرار بارش باران ۵ چشمه: منشأ پیدایش چشمه ها ۲ زمین: شکافتن

مؤمن نيستند. بی‌گمان در این کار (آفرینش گیاهان و درختان، در کوه و دمن و مزرعه و بیابان) نشانه بزرگی است (بر وجود خالق جهان) ولی اکثر مردمان (چشم دل را

منزلت والاى او و مستلزم کوچک شمردن جایگاه یگانه او است. آفرینش: فلسفه نظم آفرینش ۲; منشأ نظم آفرینش ۲ باد: پیدایش باد ۷; باد هاى باران زا ۴; منشأ باد هاى

بادها (و بالطبع دگرگونی هوا) نشانه‌های بزرگی و دلائل سترگی است (بر وجود خدا و خالق یکتا) برای آنان که به تعقّل می‌پردازند و اهل عقل و درایت هستند. و (نیز در)

تفسیر آیات ۱ - خداوند، ترغیب کننده انسان ها به اندیشه و دقت در نخستین عنصر آفرینش خود (من أىّ شىء خلقه) ۲ - توجّه به ماده اولیه خلقت انسان و سیر پیدایش وى،

مطلب بالا استفاده شود. آسمان: عبرت از تدبیر آسمان ۳; مدبر آسمان ۳ آفرینش: تکامل آفرینش ۶ آیات خدا: آیات انفسى ۹ انسان: اهمیت شعور انسان ۹; روزى انسان ها

شخصى عقيده اش اين از انواء باشد، كافر است؛ زيرا منكر خالق شده، لكن اگر معتقد او اين باشد كه خدا خالق باران، و انواء به منزله علاماتند، كافر نمى‌شود. «3»

«یا این که در آفرینش آسمان شریکند»؟! (أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّماواتِ). با این حال پرستش آنها چه دلیلی دارد؟! معبود بودن فرع بر خالق بودن است، حال که

قدرت و تدبیر خداوند است; چنان که در آیه ۳۷ نیز به آن تصریح شده است. آفرینش: نظم آفرینش ۱ تاریکى: اهمیت تاریکى ۶ خدا: نشانه هاى تدبیر خدا ۶; نشانه هاى قدرت

جهان دانسته‌اند. چرا که با آفرینش هستی پرده عدم شکافته شده است و نور وجود آشکار گردیده است، و هر روز و هر ساعت هم با آفرینش و پیدایش هر موجودی پرده نیستی

(یقلّب اللّه الّیل و النهار إنّ فى ذلک لعبرة لأُوْلى الأبصر) آفرینش: عبرت از تحولات آفرینش ۵ بصیرت: آثار بصیرت ۳; تشویق به بصیرت ۵; عوامل عبرت اهل بصیرت

است. ۲ - گزاف و بى هدف شمردن آفرینش انسان، پندارى غلط و ناروا (أفحسبتم أنّما خلقنکم عبثًا) ۳ - بینش غلط نسبت به هدف آفرینش (بازگشت به سوى خدا)، ریشه انحرافات

بدأ خلق الإنسن من طین . ثمّ جعل نسله من سللة من ماء مهین) ۴ - آفرینش حضرت آدم(ع) با آفرینش نسل او، متفاوت است. (خلق الإنسن من طین . ثمّ جعل نسله من سللة

عبادت او و درخواست ادامه نعمتهاى داده شده و یارى خداوند است ...». آفرینش: تدبیر آفرینش ۲، ۱۷ استمداد: استمداد از خدا ۱۳، ۲۲ امیدوارى: امیدوارى به پاداش

آفرید، و سپس اندازه‌گیری کرد و موزون ساخت» (من نطفة خلقه فقدره). دقت در آفرینش انسان از نطفه و اندازه‌گیری تمام ابعاد وجودی او، ج5، ص410 اعضاء پیکرش، استعدادهایش

ترجمه Tabber requires Javascript to function. انسان باید به غذای خویش (و آفرینش آن) بنگرد! |پس آدمى بايد طعام خويش را بنگرد پس انسان بايد به خوراك خود بنگرد،

اراده خداوند است. (و هو الذى ... فأخرجنا ... نخرج) آب: نقش آب ۲، ۳ آفرینش: اسباب تدبیر آفرینش ۵ آیات خدا:۱۰، ۱۱، ۱۳ درک آیات خدا ۱۰، ۱۱، ۱۳ ۱۵ انار: باغ انار

خود، انجام داده اند نکوهش کرده است ...». آخرت: عذاب مکذبان آخرت ۴ آفرینش: حاکم آفرینش ۳ افترا: افترا به خدا ۲ انسان: ولىّ انسان ها ۶ جهان بینى: جهان بینى

الشّافعون آسمان: تعدد آسمان ۱۰ ; مالکیت آسمان ۹ آفرینش: تدبیر آفرینش ۵، ۸، ۱۱، ۲۵، ۲۶، ۲۷، ۲۸، ۲۹ ; وابستگى آفرینش ۱۷ ائمه(ع): فضایل ائمه(ع) ۳۳ اسماء و صفات:

درست اندام كرد؟ سپس به صورت خون لخته و دَلَمه‌ای درآمده است، و خداوند او را آفرینش تازه‌ای بخشیده است، و بعد اندام او را نظم و نظام و سر و سامان داده است؟

در روز ۴، ۵، ۶; خالق روز ۸; فلسفه خلقت روز ۴، ۷، ۱۰; فواید روز ۵; فواید روشنایى روز ۶ شاکران: کمى شاکران ۱۲ شب: آرامش در شب ۱، ۲; خالق شب ۸; فلسفه خلقت

آنها مى‌كردند. و مسلم است كه سنگ تراشيده را هيچ عاقلى قائل نشود كه حقيقتا خالق آسمان و زمين باشد. بنابراين علماء وجوهى ذكر نموده: 1- قول ابو معشر جعفر بن

اخروى، آخرین حلقه در سیر تحولى آفرینش انسان (ثمّ إنّکم یوم القیمة تبعثون) این بخش از آیات، در مقام بیان سیر تکامل آفرینش انسان است. بنابراین مسأله رستاخیز،

شنوایى ۱۱ غفلت: غفلت از شکر ۱۵ قلب: تنوع ادراک قلب ۱۳; خالق قلب ۱۰; نقش قلب ۷ گوش: ادراک گوش ۱۳; خالق گوش ۱۰; نقش گوش ۶ نعمت: نعمت چشم ۱۶; نعمت قلب ۱۶; نعمت

از داشتن فرزند، شریک و حمایتگر (لم یتخذ ولدًا... و کبّره تکبیرًا) آفرینش: حاکم آفرینش ۸ اسماء و صفات: صفات جلال ۵، ۸ حمد: تعلیم روش حمد ۲; حمد خدا ۱، ۴،

در آسمان و زمین (و در همه عوالم نامتناهی) او خداست و هم او (به نظام کامل آفرینش) به حقیقت با حکمت و داناست. و اوست که در آسمان ها معبود [واقعی] است و در

در اینجا مراد لباس زینت و وسائل آرایش است. «ذلِکَ»: آن آفرینش لباس به طور مطلق، یا آن آفرینش لباس تقوا. الْحَجُ‌ أَشْهُرٌ مَعْلُومَاتٌ‌ فَمَنْ‌... (۴)

دینى، به وسیله عقل، قابل درک و فهم است. (نفصّل الأیت لقوم یعقلون) آفرینش: تدبیر آفرینش ۲ آیات خدا: روش تبیین آیات خدا ۲۰; فهم آیات خدا ۲۲ احکام :۱۰، ۱۱،

برداشت فوق بر این مبناست. ۷- صاحبان درک از بیان آیات خداوند در زمینه کیفیت آفرینش انسان بهره مى برند. (هو الذى أنشأکم ... قد فصلنا الأیت لقوم یفقهون) ۸- دانایان

است که در این صورت، آیه شریفه تنها به آفرینش انسان نظر خواهد داشت. ۱۳ - ربوبیت (مالکیت و تدبیر امور)، ویژه خالق موجودات است. (ربّک الذى خلق) توصیف خداوند

جمله : ((و يسبح الرعد بحمده )) به بيان تسبيح رعد توحيد خالق به معناى توحيد رب است اعتقاد به وحدانيت خالق اعتقاد به ربوبيت ارباب و آله بحث روايتى رواياتى در

Then, after that, you will die. ترتیل: ترجمه: «بَعْدَ ذلِکَ»: بعد از اتمام آفرینش بدین شکل شگفت و صباحی چند زندگی کردن. قُلْ‌ سِيرُوا فِي‌ الْأَرْضِ‌... (۰)

بر فطرت، يعنى بر معرفت به اين كه خداوند عز و جل خالق اوست پس اينست فرمايش الهى كه اگر سؤال كنى كيست خالق آسمانها و زمينها هر آينه گويند خدا است‌ «1». و

قرارگاهى امن براى پرورش نطفه (ثمّ جعلنه نطفة فى قرار مکین) ۳ - آفرینش نسل آدم از نطفه پس از آفرینش خود وى از عصاره گِل (و لقد خلقنا الإنسن من سللة من طین . ثمّ

اعراف گذشت و ذكرش در اين مقام شايد بمناسبت سبق امر بتوكل و تسبيح باشد كه چنين خالق قادر محيط متصرّفى لايق اتّكال و تسبيح و حمد و ثناء است و اشاره بآنكه امور

حواس پس از او جلد 5 صفحه 314 جنس مرد و زن را در دنيا پديد آورده آيا چنين خالق قادر حكيمى چنين مخلوق خوبى را عبث و بدون غرض ايصال بمقام بالاترى خلق ميكند

كه مجازات نمايد او را براى ستمى كه از او بكسى رسيده و تخلّفى كه از فرمان خالق خود نموده چنين نيست خداوند قادر بر انتقام از او است و قمّى ره نقل نموده از

اسب ۳، ۱۱; خالق اسب ۱; خوردن گوشت اسب در صدراسلام ۱۰; زینت بودن اسب ۲; سوارى از اسب ۲، ۱۱; فلسفه خلقت اسب ۲ استر: استفاده از استر ۳، ۱۱; خالق استر ۱; خوردن

و تعجب در آنستكه اگر بپرسى تو اى پيغمبر از آنها كه خالق شما و ساير موجودات كيست قطعا ميگويند خدا خالق تمام خلق است ولى با وجود اين از حقّ بباطل منقلب و

من قبل و لم تک شیئًا) ۱۱- آفرینش انسان، نمودى از قدرت خداوند است. (و قد خلقتک من قبل و لم تک شیئًا) ۱۲- تفکر در چگونگى آفرینش انسان زداینده هرگونه تردید

همچون «أذکر» باشد. ۴ - گِل، خمیرمایه آفرینش انسان (إذ قال ربّک للملئکة إنّى خلق بشرًا من طین) ۵ - ارتباط داشتن آفرینش انسان با ملأاعلى (عالم فرشتگان) (بالملأ

يكى از علائم كفر و نفاق آنستكه اين جماعت نوعا بهيچ عهدى از عهود با خلق و خالق وفا نمى‌كنند چنانچه وفاى بعهد از علائم ايمان است و نوعا باحكام دين خودشان

درباره ما و اولاد عباس نازل گردیده است. سپس امام به شرح خلقت عرش و کیفیت آفرینش آن پرداخت و آن مرد وقتى که شرح آن را شنید، براى ابن عباس که خواسته بود مشروحاً

لا إله إلاّ هو ربّ العرش الکریم) آفرینش: حاکم آفرینش ۲، ۳; دلایل هدفدارى آفرینش ۵; مرکز تدبیر آفرینش ۶; منشأ تکامل آفرینش ۹ اسماء و صفات: صفات جلال ۳ انسان:

و وجود زوجیّت و طرز تلقیح و باروری رُستنیها، به زبان حال ایشان را به سوی خالق متعال رهنمود می‌کند و آنان را از تکفیر و تکذیب حق به دور می‌سازد). و آیا

آن در زمين به سبب تناسل، هر آينه از آيات باهره‌اى است كه دلالت كند بر وجود خالق حكيم و قادر عليم. اما اثبات معاد به تقرير آنكه: ذات يگانه خداوندى كه اظهار

الْإِنْسانَ لَيَطْغى‌ «6» كَلَّا: (ردع و منع است مر كسى را كه كفران نعمت خالق فرمايد به جهت طغيان و عدوان) يعنى باز ايست اى جاحد نعمت از انكار و كفران

نیازمند اصلاح نفس خواهد بود. انسان: خالق انسان ۱ تزکیه: آثار تزکیه ۱۰ حسابرسى: حتمیت حسابرسى ۹ خالق: شرایط خالق ۲; علم غیب خالق ۲ خدا: آثار علم خدا ۹; خالقیت

آيات ۴۰ - ۴۷، سوره روم هيچ شاءنى از شؤ ون عالم از ((خلقت )) جدا نيست و لذا خالق عالم را شريكى نيست اشاره به وجود رابطه مستقيم بين اعمال مردم و حوادث عالم

در آن حیات نیست. «أَحْیَاکُمْ»: زندگیتان بخشید. جان به پیکرتان دمید. مراد آفرینش انسان از خاک است. «ثُمَّ یُمِیتُکُمْ»: سپس شما را می‌میراند. مراد بعد از

۱۸). بنابراین ساحران با یادکردن از هارون در صدد دفع این توهم بودند. آفرینش: تدبیر آفرینش ۱ ایمان: به ربوبیت خدا ۱ ; ایمان به موسى(ع) ۴، ۵ ; ایمان به هارون

گوناگون، بر اثبات یگانگی خدای تعالی وجه نامگذاری انسان به «بشر»، و بيان مبدأ آفرینش انسان استکبار شیطان، از سجده براى آدم دلیل سجده نکردن ابلیس: انكار مالكيت

از ظلمتها خارج نشدند. آسمان: تعدد آسمان ها ۳; مالک موجودات آسمان ۲ آفرینش: مالک آفرینش ۴ جهنّم: عذابهاى جهنّم ۶ حمد: دلایل حمد خدا ۴ خدا: اختصاصات خدا ۲;

اعراف گذشت و ذكرش در اين مقام شايد بمناسبت سبق امر بتوكل و تسبيح باشد كه چنين خالق قادر محيط متصرّفى لايق اتّكال و تسبيح و حمد و ثناء است و اشاره بآنكه امور

استعمركم فيها)) استدلال براى عدم جواز عبادت غير خدا به : وجود ارتباط بين خالق و خلق ، نزديك بودنخدا به انسان و نفى استقلال اسباب پاسخ قوم ثمود به دعوت

است) که خداوند فرزندان پسر و دختر را باهم به یک خانواده مى بخشد». آفرینش: حاکم آفرینش ۶ اسماء و صفات: علیم ۳; قدیر ۳ خانواده: تعیین جمعیت خانواده ۶ خدا:

- اهمیت آفرینش انسان در مجموعه نظام هستى (إذ قال ربّک للملئکة إنّى خلق بشرًا من طین ... فقعوا له سجدین) در میان گذاشتن و به اطلاع رساندن آفرینش انسان به

و تعجب در آنستكه اگر بپرسى تو اى پيغمبر از آنها كه خالق شما و ساير موجودات كيست قطعا ميگويند خدا خالق تمام خلق است ولى با وجود اين از حقّ بباطل منقلب و

بهمان اوصافى كه او براى خود اثبات فرموده نيست در اشياء مانند او شى‌ء و او است خالق و مصوّر و اوّل و آخر و باطن و ظاهر و بر هر چيز قادر تبارك و تعالى عمّا يصفون

قبول است نه خدايان دروغين و نه خدائى كه اديان تحريف شده مى‏گويند. 2: خدا خالق وآفريننده تمام اشياء و تمام موجودات است. و جز او هر چه هست آفريده اوست [انعام:102]،

دیگر مراد از بيرون كشيدن «روز» از «شب» اشاره به تقدیر و تدبیر خداوند، در آفرینش خورشید و ماه شمس و قمر، تابع تدبير خدا، و ملازم مسير خود هستند واکنش كفار،

بنده است آنچه را خداوند باو انعام فرموده در چيزى كه براى آن خلق شده و معرفت خالق و خالص نمودن عبادت را براى او و مردم نوعا باين وظيفه كاملا عمل نميكنند و

(بنابراين سخن مشركان كه خالق بودن خدا را پذيرفته بودند ولى بت‌ها را ربّ مى‌دانستند باطل است.) «رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» 7- بيان آفرينش انسان از خون بسته شده،

حواس پس از او جلد 5 صفحه 314 جنس مرد و زن را در دنيا پديد آورده آيا چنين خالق قادر حكيمى چنين مخلوق خوبى را عبث و بدون غرض ايصال بمقام بالاترى خلق ميكند

ره نقل نموده كه نيست براى او قوّتى كه تقويت پيدا كند بآن بر جلد 5 صفحه 374 خالق خود و نه ياورى كه يارى كند او را و مانع شود از اراده خدا اگر بخواهد عذاب

و جهان آفرینش، به هم پیوسته و تفکیک ناپذیر است. (ربّنا ربّ السموت و الأرض لن ندعوا من دونه) اصحاب کهف، با مفروض دانستن ربوبیّت خداوند بر آفرینش، ربّ خود

]فرمود: «و ما أُوتیتم من العلم إلاّ قلیلاً» [یعنى کمى] از شما». آفرینش: علم به رازهاى آفرینش ۱۲ امام على(ع): فضایل امام على(ع) ۱۷ انسان: محدودیّت علم انسان

گوناگون، بر اثبات یگانگی خدای تعالی وجه نامگذاری انسان به «بشر»، و بيان مبدأ آفرینش انسان استکبار شیطان، از سجده براى آدم دلیل سجده نکردن ابلیس: انكار مالكيت

پیرامون قیامت و نعمتهای بهشتی است، ولی در آغاز آن سخن از آفرینش انسان است چرا که توجه به این آفرینش زمینه ساز توجه به قیامت و رستاخیز است، می‌فرماید: «آیا

گوناگون، بر اثبات یگانگی خدای تعالی وجه نامگذاری انسان به «بشر»، و بيان مبدأ آفرینش انسان استکبار شیطان، از سجده براى آدم دلیل سجده نکردن ابلیس: انكار مالكيت

دیگر مراد از بيرون كشيدن «روز» از «شب» اشاره به تقدیر و تدبیر خداوند، در آفرینش خورشید و ماه شمس و قمر، تابع تدبير خدا، و ملازم مسير خود هستند واکنش كفار،

دیگر مراد از بيرون كشيدن «روز» از «شب» اشاره به تقدیر و تدبیر خداوند، در آفرینش خورشید و ماه شمس و قمر، تابع تدبير خدا، و ملازم مسير خود هستند واکنش كفار،

مشيت‌ ‌او‌ ‌است‌. 154 ] (آیه 70)- سر چشمه تفاوت روزیها: در اینجا مسأله اثبات خالق یکتا را ج2، ص582 تعقیب می‌کند و آن از طریق دگرگونی و تغییرات نعمتها است که

فواید پرسش ۷ تذکر: آثار تذکر ۵ حقایق: روش اثبات حقایق ۷ خالق: بداهت بی نظیرى خالق ۴; بی نظیرى خالق ۳ خدا: خالقیت خدا ۱; روش خدا شناسى ۶ ذکر: آثار ذکر خلقت

بندگان ، برخاسته از ربوبیت اوست. (إلاّ من رحم ربک) ۳- خداوند ، آفریدگار و خالق انسانهاست. (و لذلک خلقهم) ۴- هدف از خلقت انسانها ، هدایت کردن ایشان به طریق

حاصل آن كه: مشرك در جهنم به بدترين حال باشد. تنبيه: اين مطلب مسلم آمده كه خالق و مدبر و مقدّرى در عالم وجود نيست مگر ذات واحد احد «اللّه». بنابراين تمام

اراده خداى تعالى است استدلال بر يگانگى خدا در ربوبيت، با بيان اين كه فقط او، خالق است بر ضلالت کافران، اندوه مخور تفسیر آیات إِنَّ الشَّيْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ

دیگر مراد از بيرون كشيدن «روز» از «شب» اشاره به تقدیر و تدبیر خداوند، در آفرینش خورشید و ماه شمس و قمر، تابع تدبير خدا، و ملازم مسير خود هستند واکنش كفار،

در ربوبيت معناى ((وترى الفلك مواخر فيه )) اركان سه گانه الوهيت و ربوبيت : خالق بودن ، منعم بودن و عالم بودن به درون وبرون انسان بيان نكته اى كه در تعليل

ساخته الهى است. همچنین اشاره به این نکته دارد که آفرینش او نیز بس مهم و مورد عنایت خداوند است. ۵ - آفرینش انسان، آفرینشى بس مهم و با عظمت و مورد توجه ویژه

(بنابراين سخن مشركان كه خالق بودن خدا را پذيرفته بودند ولى بت‌ها را ربّ مى‌دانستند باطل است.) «رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» 7- بيان آفرينش انسان از خون بسته شده،

همانندند؟ یا برای خدا شریکانی نهاده‌اند (که) همانند آفرینش او آفریده‌اند، پس (در نتیجه، این دو) آفرینش بر آنان مشتبه شده‌اند؟» بگو: «خدا آفریننده‌ی هر چیزی

بشمارد و طاعت مردم را بسيار، 2. دقيق، رسيدگى پنهانى به امور و باريك بينى، 3- خالق اشياى ظريف و ناپيدا. 4. اهل‌مدارا و رفاقت، 5. پاداش دهنده‌ى اهل وفا و بخشاينده‌ى

در ربوبيت معناى ((وترى الفلك مواخر فيه )) اركان سه گانه الوهيت و ربوبيت : خالق بودن ، منعم بودن و عالم بودن به درون وبرون انسان بيان نكته اى كه در تعليل

كه مجازات نمايد او را براى ستمى كه از او بكسى رسيده و تخلّفى كه از فرمان خالق خود نموده چنين نيست خداوند قادر بر انتقام از او است و قمّى ره نقل نموده از

(بنابراين سخن مشركان كه خالق بودن خدا را پذيرفته بودند ولى بت‌ها را ربّ مى‌دانستند باطل است.) «رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» 7- بيان آفرينش انسان از خون بسته شده،

‌به‌ كوريست‌. ] (آیه 43)- گوشه‌ای دیگر از شگفتیهای آفرینش: باز در اینجا به گوشه دیگری از شگفتیهای آفرینش و علم و حکمت و عظمتی که ماورای آن نهفته است بر خورد

مِنْ آیاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ بِأَمْرِهِ). یعنی نه تنها آفرینش آسمانها که در آیات قبل به آن اشاره شد آیتی است که بر پایی و ادامه نظام آنها

سؤال: خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» «1» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «أَحْسَنُ الْخالِقِينَ»

ره نقل نموده كه نيست براى او قوّتى كه تقويت پيدا كند بآن بر جلد 5 صفحه 374 خالق خود و نه ياورى كه يارى كند او را و مانع شود از اراده خدا اگر بخواهد عذاب

سؤال: خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» «1» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «أَحْسَنُ الْخالِقِينَ»

ضعیف را که هیچ قدرتی بر دفاع از خویشتن ندارند تا چه رسد به دیگران، در کنار خالق زمین و آسمان و بخشنده آن همه مواهب قرار دهند، و در حوادث مشکل زندگی از آنان

بايد خداوند خالق و مربّى آسمانها و زمين و موجودات آنها باشد و معرّفى فرمود خداوند را بأظهر خواص و آثارش و در واقع جواب حقيقى او را داد چون خالق و مربّى همه

ره نقل نموده كه نيست براى او قوّتى كه تقويت پيدا كند بآن بر جلد 5 صفحه 374 خالق خود و نه ياورى كه يارى كند او را و مانع شود از اراده خدا اگر بخواهد عذاب

به موقنين براى آنست كه ايشان تأمل نمايند در آن و علم و يقين حاصل كنند به خالق و صانع و مدبر آن، و از جمله آيات ارضيه كه بروى زمين‌اند بساطت آن براى سكنه،

سؤال: خداوند در برخى آيات، آفرينش انسان را بهترين: «خَلَقْنَا الْإِنْسانَ فِي أَحْسَنِ تَقْوِيمٍ» «1» و خود را بهترين خالق برشمرده است: «أَحْسَنُ الْخالِقِينَ»

قَوْلُهُمْ‌: پس بايد كه غمگين نسازد تو را اى پيغمبر گفتار ايشان كه نسبت به خالق خود گويند از اتخاذ ولد و شريك و در باره تو از نسبت سحر و كهانت و شعر، إِنَّا

فرزند سالم، على رغم اعتقادشان بر یگانگى خدا در آفرینش و تأمین سلامت جنین، به شرک مى گرایند و غیر او را در آفرینش و سلامت کودکشان مؤثر مى پندارند. (لئن ءاتیتنا

سافِلِينَ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» 10- با آنكه خداوند خالق انسان است و هرگونه بخواهد حق دارد با مخلوقش رفتار كند، امّا او بر اساس عدل،

الذکر و الأُنثى) از این که خداوند، مسأله زوجیت را به انسان تذکر داده و وحدت خالق رادر این زمینه یادآورى نموده است; مطلب بالا استفاده مى شود. انسان: نقش زوجیت

اخلاق فرموده‌اند ده طايفه از مغرورين هستند: 1- آنان كه يقين دانند كه خدا خالق ايشان است، و ذات سبحانى را «1» اصول كافى، كتاب الايمان و الكفر، باب حقيقة

اراده خداى تعالى است استدلال بر يگانگى خدا در ربوبيت، با بيان اين كه فقط او، خالق است بر ضلالت کافران، اندوه مخور تفسیر آیات وَ إِنْ يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كُذِّبَتْ

درايت متضمن معنى حيله است، پس اسناد آن به بنده اشعار باشد به فرق ميان علم خالق و علم مخلوق، و دلالت بر اينكه بنده هر چند حيله كند و بذل وسع نمايد، عارف

آرى عزّت زمانى دائمى است كه همراه با حكمت باشد. عزيز واقعى تنها اوست زيرا خالق و مقتدر است، غيب و شهود را مى‌داند و قبض و بسط رزق بدست اوست. در حديث مى‌خوانيم:

function. آيات ۶۱ - ۶۹، سوره عنكبوت ضد و نقيض ها در اعتقادات مشركين درباره خالق و مدبر عالم ضيق و وسعت روزى و معيشت بدست خداوند است و بس ! توضيح اينكه زندگى

اراده خداى تعالى است استدلال بر يگانگى خدا در ربوبيت، با بيان اين كه فقط او، خالق است بر ضلالت کافران، اندوه مخور تفسیر آیات يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ

پادشاهى مطلق، زيرا خالق آسمان و زمين و آنچه ميان آنهاست او باشد، وَ لَهُ الْحَمْدُ: و مر او راست خاصه ثنا و ستايش، زيرا نعمت آفرينش و پرورش و ساير نعم

تا بوسيله آن عالم شويد به وجود صانع عالم و وحدت و علم و قدرت و حكمت و رحمت خالق بنى آدم، چه هر كه اين آيتها را بديده بصيرت مشاهده كند هر آينه معرفت يابد،

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

سافِلِينَ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» 10- با آنكه خداوند خالق انسان است و هرگونه بخواهد حق دارد با مخلوقش رفتار كند، امّا او بر اساس عدل،

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

function. آيات ۶۱ - ۶۹، سوره عنكبوت ضد و نقيض ها در اعتقادات مشركين درباره خالق و مدبر عالم ضيق و وسعت روزى و معيشت بدست خداوند است و بس ! توضيح اينكه زندگى

و فقر و احتياج است و اينمعانى از ساحت ربوبى دور و موصوف باين صفات نميشود خالق عالم باشد و بنابراين مراد از فساد تفرّق‌ جلد 3 صفحه 546 اجزاء و اختلال اوضاع

سافِلِينَ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» 10- با آنكه خداوند خالق انسان است و هرگونه بخواهد حق دارد با مخلوقش رفتار كند، امّا او بر اساس عدل،

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

بخداوند رحمن است چون ظاهرا بيشتر مشركين مكّه خداى رحمن را قائل بودند و او را خالق و ولى النّعم ميدانستند ولى قائل بشفاعت بتها بودند و آنكه پرستش آنها موجب

سخن از زبان و آتش از سنگ و او صمد است كه از چيزى و بر چيزى و در چيزى نيست و خالق آنها است و چون حديث مفصل بود بنقل اجمالى از آن اكتفا شد و بنابر آنچه نقل

مجید با حمد پروردگار شروع می‌شود که در سه سوره، حمد و ستایش خداوند به خاطر آفرینش آسمان و زمین و موجودات دیگر است (سوره سبأ، فاطر، و انعام). و در یک سوره

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

درختانی که در فصل زمستان از کار افتاده بود و مشاهده عظمت قدرت خدا در مجموعه آفرینش، همگی دلیل بر امکان زندگی پس از مرگ است، اما آنها همچون نابینایان از کنار

بودند و همه را سوزاند و همانا كسانيكه ايمان آوردند بمبدء و معاد و وسائط بين خالق و عباد و بجا آوردند اعمال شايسته را براى ايشان است باغهائى كه جارى است در

و فقر و احتياج است و اينمعانى از ساحت ربوبى دور و موصوف باين صفات نميشود خالق عالم باشد و بنابراين مراد از فساد تفرّق‌ جلد 3 صفحه 546 اجزاء و اختلال اوضاع

مى نمایند) و از آن چه ما از قرآن به آنها آموخته ایم تلاوت مى کنند». آفرینش: غیب آفرینش ۳ اسلام: تعالیم اجتماعى اسلام ۱۳; تعالیم فردى اسلام ۱۳; ویژگیهاى اسلام

سخن از زبان و آتش از سنگ و او صمد است كه از چيزى و بر چيزى و در چيزى نيست و خالق آنها است و چون حديث مفصل بود بنقل اجمالى از آن اكتفا شد و بنابر آنچه نقل

كند پرستد. «1» 2- ابن عباس در تفسير آيه گفته: آيا ديدى آن را كه ترك عبادت خالق خود كند و تابع آرزوى باطل خود شده سنگ يا چوب را پرستد و بدان ثبات ورزد و

خدا گمراه نمايند. بگو: كامياب شويد كه قطعاً پايان كار شما آتش است. بعضى در آفرينش جهان، براى خداوند شريك قايل‌اند و بعضى در نعمت‌ها براى خدا شريك مى‌پندارند

مى‌بيند افعالشان را و بزودى بمجازاتشان ميرساند و عجب در آنستكه اينها خدا را خالق آسمانها و زمين ميدانند و ميدانند كه خلقت آنها براى وسعت و عظمتشان برتر و

العالمين ). آيا كسى كه اين جهان را هم اكنون تدبير مى كند، او خالق اين آسمان و زمين نيست ؟ اگر او خالق و مدبر است پس اين بتها و معبودهاى ساختگى را چگونه در كنار

پروردگار شروع مى شود، حمد و ستايش او به خاطر آفرينش جهان پهناور هستى مى فرمايد: «حمد مخصوص ‍ خداوندى است كه خالق آسمانها و زمين است »، و همه نعمتها و مواهب

همسرش را از باقيمانده گل او خلق كرد. روى اين حساب آفرينش «حوا» بعد از آفرينش «آدم » بوده است و قبل از آفرينش فرزندان آدم . تعبير به «ثم » هميشه براى تاءخير

گويد: مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ‌. و بعد از معرفت اين مطالب دانا شود كه منعم و خالق و رزاق و رحمن و رحيم سزاوار پرستش است و اعتقاد قلبى او چنان راسخ شده گويا

معانى سه گانه (طلوع صبح - تولد موجودات زنده - آفرينش هر موجود) پديده اى است عجيب كه دليل بر عظمت پروردگار و خالق و مدبر تفسير نمونه جلد ۲۷ صفحه ۴۵۹ آن است

از او می‌گیرد بلکه مشیت او از روی حکمت و مراعات نظام و مصلحت و حکمت جهان آفرینش و عالم انسانیت است و گاه این حکومتها به خاطر شایستگیها است، و گاه حکومت

شگفت انگيز خلقت مخصوصا آفرينش آسمانها و ستارگان ، و آفرينش ‍ زمين و مواهب آن ، و همچنين آفرينش پرندگان ، و آبهاى جارى و آفرينش گوش و چشم و ابزار شناخت

پروردگارت به ملائكه گفت : من بشرى را از گل مى آفرينم » (و اذ قال ربك للملائكة انى خالق بشرا من طين ). تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۳۳۷ اما براى اينكه تصور نشود كه بعد

كردند، خدايانى كه مطلقا خالق چيزى نيستند بلكه خودشان مخلوقند» (و اتخذوا من دون الله الهة لا يخلقون شيئا و هم يخلقون ). معبود حقيقى ، خالق عالم هستى است ، در

نظم اين عالم هستى مى گويد خالق آن از هر گونه نقص و عيبى مبرا است . مگر «حمد» چيزى جز بيان صفات كمال مى باشد؟ نظام جهان آفرينش از صفات كمال خدا، از علم بى

زيبائى ، ممنوع بود، خداوند هرگز اينها را نمى آفريد، آفرينش زيبائيها در جهان هستى خود دليل بر اين است كه خالق زيبائيها آن را دوست دارد. ولى مهم اينجاست كه غالبا

نيستند» (تا چه رسد به ديگران ). اين عقيده يك نفر مسلمان است كه هيچكس را ذاتا خالق و رازق و مالك سود و زيان ، جز خدا نمى داند، و به همين دليل اگر از ديگرى چيزى

. خداوند منزه است از آنچه شريك براى او قرار مى دهند. ۲۴ - او خداوندى است خالق ، و آفريننده اى بى سابقه ، و صورتگرى است (بى نظير) براى او نامه اى نيك است

لذا هر گاه درباره خالق از آنها سؤ ال مى شد خالق را «الله » معرفى مى كردند. قرآن بارها اين حقيقت را يادآور مى شود كه پرستش تنها براى خالق و مدبر اين عالم

كتاب بزرگ آسمانى خبرى است بزرگ ، به عظمت تمام عالم هستى كه از ناحيه خالق اين جهان ، خالق عزيز و غفار و واحد و قهار، نازل شده ، خبرى كه عظمت آن را گروه عظيمى

و ملكوت ، و گل سرسبد عالم آفرينش است : اين خلقت بديع كه مملو از شگفتيها و اسرار است آنقدر اهميت دارد كه خداوند به خودش و خالق آن يكجا قسم ياد كرده !. در

را پنجمين و مهمترين ركن معرفى مى كند در حالى كه نماز كه معرف پيوند خلق با خالق است و روزه كه رمز مبارزه با شهوات است و زكات كه پيوند خلق با خلق است و حج

احاطه كرده كه پنج بخش آن در آيات پيشين گذشت با اينحال بجاى اينكه سر بر آستان خالق و ولى نعمت خود بسايد راه كفران پيش گرفته به سراغ مخلوقاتش مى رود. در آيه

احيا» و نيز مى فرمايد: «اللّه يتوفى الانفس حين موتها»، و درباره آفرينش مى فرمايد: «اللّه خالق كل شى ء» و نيز آيات ديگرى از اين قبيل در كتاب مجيدش هست، وليكن

مانند «قدوس »، و آنها كه صفات فعل است و حكايت از يكى از افعال او مى كند مانند خالق ، غفور، رحمان و رحيم . از سوى ديگر شك نيست كه صفات خدا قابل احصاء و شماره

اثبات حروف: الف، لام، هاء، راء، باء، نيست، بلكه بازگرد بمعنائى و چيزى كه خالق همه چيز است و سازنده آنها و مصداق اين حروف و معنائى كه، اللَّه، رحمان، رحيم،

تنها يك اشتباه معمولى ، و يا خطائى از راه بيفكرى نبود، بلكه عصيان عمدى بر ضد خالق بود، به عبارت ديگر آنها مى خواستند، خدا شوند، آنها مايل نبودند مطيع اراده

انسان چنين خالق و پروردگارى را كه اين همه قدرت دارد و اين همه نعمت بخشيده كنار بگذارد و به سراغ اين بتهاى مسخره برود؟ پس از اشاره به نعمت آفرينش ، نعمتهاى

حالى كه او از اسرار دقيق با خبر، و نسبت به همه چيز عالم است . تفسير : آيا خالق جهان ، از اسرار جهان آگاه نيست ؟ به دنبال بحثهائى كه در آيات گذشته پيرامون

است كه مالك و مربى شما است » (ذلكم الله ربكم ). « همان خداوندى كه خالق همه چيز است » (خالق كل شى ء). تفسير نمونه ، جلد: ۲۰، صفحه : ۱۵۵ « معبودى جز او نيست

خودشان قبول دارند مسيح در رحم مادرى همچون مريم تربيت شده پس او مخلوق است ، نه خالق ، بنابراين چگونه ممكن است معبود تفسير نمونه جلد ۲ صفحه ۴۲۸ واقع شود. ۱ -

جهان به امر پروردگار بودند، و خدا را رب الارباب (خداى خدايان ) مى دانستند كه خالق و آفريدگار عالم هستى است ، و گرنه كمتر كسى از بت پرستان معتقد بود كه اين

شگفت انگيز خلقت آنها دانسته اند زيرا هر دو نشانه هائى از عظمت آفريدگار و خالق را با خود همراه دارند. و بعضى از جهت نيازمنديهاى مختلف زندگى يا وسايلى را

شگفتيهاى روح انسان مى باشد، كه هر گوشه اى از آن كتابى است از معرفت پروردگار و خالق جهان . درست است كه اين آيات قبلا به اندازه كافى از سوى پروردگار ارائه شده

خيالاتى‏ست كه از قواى جسمانيت سرچشمه ميگيرد، از اين رو بر خلاف حكمت و صلاحست) من خالق دانا هستم، از روى دانائيم خلقت آنها را مخالف يك ديگر ساختم، و فرمانم در ميان

پرست بودند و معتقد بودند (نعوذ بالله ) خدا و شيطان برادرند! خدا خالق نيكى ها است و شيطان خالق شرور! اين تفسير بعيد به نظر مى رسد، زيرا دوگانه پرستان يا ثنويين

مجموعه اى از صفات خداوند متعال است مى خوانيم : يا نور النور، يا منور النور، يا خالق النور، يا مدبر النور، يا مقدر النور، يا نور كل نور، نورا قبل كل نور، يا نورا

خداوند خالق اعمال ما است ، چرا كه اين آزادى اراده و قدرت بر تصميم گيرى و نيروهاى جسمى و فكرى و مادى و معنوى را چه كسى به ما داده است جز خداپس خالق او است

جائز است و لكن او چيزى است نه مانند اشياء ديگر كه مخلوق و محدود باشد بلكه خالق است و نامحدود. سپس به دنبال اين سخن دستور به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله

بلكه سؤ ال كننده و شنونده با يكديگر همصدا هستند، چرا كه حتى مشركان خداوند را خالق و معطى ارزاق ميدانستند، و براى بتها تنها مقام شفاعت قائل بودند. تفسير نمونه

و به هر چيزى كه علم پيدا كنيم نخست علم ما به خالق آن چيز تعلق گرفته و در ثانى به خود آن چيز، همچنانكه خالق آن چيز نخست خودش عالم بود نه اينكه به طفيل علم

بشكند، و از سوى ديگر وادار به تفكر در خالق اين نعمتها كند، و با تحريك حس شكرگزارى در درون جانش او را به سوى معرفت خالق سوق دهد. نخست مى فرمايد: آيا ما براى

تقوا و امدادهاى الهى باز در آغاز اين سوره به سه سوگند تفكرانگيز از مخلوقات و خالق عالم برخورد مى كنيم ، مى فرمايد: به شب در آن هنگام كه جهان را بپوشاند سوگند

زراعت و ميوه و آب فراوان دارى ، ولى من افتخار مى كنم كه پروردگار من خدا است ، خالق من ، رازق من او است ، تو به دنيايت مباهات مى كنى ، من به عقيده و ايمان و

آفريدگار عالم هستى نيز معرفى مى كرد يعنى هم خود را معبود مى دانست ، و هم خالق . و جاى تعجب هم نيست هنگامى كه مردم در برابر سنگ و چوب به سجده تفسير نمونه

انحصار عبوديت به پروردگار ذكر مى كند زيرا معبود كسى است كه خالق و مدبر است ، و همه قبول داشتند كه خالق خدا است و هم اشاره به مساءله هدايت تكوينى و تشريعى خدا

اوست كه زنده مى كند و اوست كه مى ميراند و اوست كه هدايت مى كند بنابراين صفات خالق و رازق و هادى و محيى و مميت ، همه در وصف قيوم جمع اند. و از اينجا روشن مى

مى پرستيد كه خود اسير قوانين آفرينش اند، و داراى طلوع و غروبند و دستخوش انواع تغييرات . بايد به سراغ كسى رفت كه حاكم و خالق اين قوانين است هرگز غروب و افولى

«نماز را بر پا داريد» (و اقيموا الصلوة ). همان نمازى كه رمز پيوند خلق با خالق است ، و ارتباط مستمر آنها را با خدا تضمين مى كند، و ميان آنها فحشاء و منكر

پروردگارا اين سلطنت را به من دادى ، و تعبير حوادث رويا به من آموختى ، توئى خالق آسمانها و زمين ! تو در دنيا و آخرت مولاى منى ، مرا مسلمان بميران ، و قرين

عالم نهفته است ، با زبان بيزبانى ، با صراحت و به طور آشكار از قدرت و عظمت خالق خود، و علم و حكمت بى انتهاى او سخن مى گويند، چرا كه هر موجود بديع و هر اثر

تصرفات خود مستقل و بى نياز از خالق و صانع است ، چرا پس اسمش را واسطه و شفيع مى گذارند؟ بايد بگويند همين مجسمه اصل و مبدأ آفرينش ‍ است ، ترجمه تفسير الميزان

در اين كتاب اين معنا را روشن ساختيم ، و چون خود مشركين هم اعتراف دارند كه خالق و ايجاد كننده عالم بايد واجب الوجود باشد، و نيز واجب الوجودى به غير از خدا