نتایج جستجو

آیات شامل این کلمه «تُبْلَى» از مادّه «بلوى» به معناى آزمایش و امتحان است، و از آنجا که به هنگام آزمایش حقیقت اشیاء ظاهر و آشکار مى شود، این ماده در معناى

«لِیَبْلُوَکُم» از مادّه «بلاء و ابتلاء» به معناى آزمایش است، همان گونه که سابقاً هم اشاره کرده ایم، آزمایش هاى الهى براى کشف حال و پى بردن به وضع درونى و

طلا در آتش است تا میزان خلوص آن روشن شود، سپس این ماده (فتنه) هم به معناى «آزمایش»، هم به معناى «عذاب و مجازات» و هم به معناى «گمراهى و شرک» به کار رفته است

بعداً در معناى آزمایش به کار رفته است. مانند آیه مورد بحث، آزمایشى که نتیجه آن خلوص قلب و گستردگى آن براى پذیرش تقوا است. محن‌ (۲ بار) آزمايش كردن [حجرات:3]

گردد و معلوم شود خالص است یا ناخالص؟ «فِتْنَه» در قرآن مجید مکرّر به معناى آزمایش و امتحان آمده است. و در تفسیر آیه 193 سوره «بقره» گفته ایم،مفهوم وسیعى دارد

requires Javascript to function. و آیاتی (از قدرت خویش) را به آنها دادیم که آزمایش آشکاری در آن بود (ولی آنان کفران کردند و مجازات شدند)! |و آنها را از آيات

بزرگ نزد خداوند است. قطعاً اموالتان و اولادتان، وسیله‌ی آزمایش شمایند، و (اگر در این میدان آزمایش، از عهده بر آئید، برای شما) اجر و پاداش بزرگی در پیشگاه

استمرار آزمایش دارد. ۲- مال و تن و جان مؤمنان، وسیله آزمایش آنان (لتبلونّ فى اموالکم و انفسکم) ۳- آزمایشِ به وسیله تن و جان، مرحله اى پس از آزمایش به وسیله

ترجمه Tabber requires Javascript to function. ما «ناقه» را برای آزمایش آنها می‌فرستیم؛ در انتظار پایان کار آنان باش و صبر کن! |[به صالح گفتيم:] همانا ما

و هراس) آزمایش شدند و سخت به اضطراب افتادند. اینجا (بود که) مؤمنان در آزمونی بس دشوار گرفتار شدند و به سختی متزلزل گشتند. آنجا (یا آنگاه) آزمایش شدند مؤمنان

نگهدارى کند. و انتخاب این تعبیر، براى همین منظور است که البته باید از طریق آزمایش قطعى مشخص گردد. بعضى گفته اند: «أَشُدّ»، جمعى است که مفرد ندارد; و بعضى

«اعلموا» و سپس منحصر کردن مال و اولاد براى آزمایش با کلمه «انما» و آنگاه مال و فرزند را آزمایش خواندن و نه وسیله آزمایش. این همه تأکید براى رساندن این حقیقت

منتسب مى دانست و نه از خود نفى مى کرد. و آنگاه که سخن از آزمایش به میان آمد، نسبت به آنان که در آزمایش موفق مى شوند، گفت: «فانّه منّى». ۷ - لزوم پرهیز از اتّکاى

Javascript to function. هر انسانی طعم مرگ را می‌چشد! و شما را با بدیها و خوبیها آزمایش می‌کنیم؛ و سرانجام بسوی ما بازگردانده می‌شوید! |هر نفسى چشنده‌ى مرگ است،

نبات، حیوان، دریا و دیگر آثار] روی زمین است، زینت زمین قرار دادیم تا آنان را آزمایش کنیم که کدامشان از جهت عمل نیکوترند. ما هر چه در روى زمين است زينت آن قرار

می‌شود که یکی از اسباب مهم امتحان الهی وفور نعمت است، و اتفاقا آزمایش به وسیله «نعمت» از آزمایش به وسیله «عذاب» سخت‌تر و پیچیده‌تر است، زیرا طبیعت فزونی نعمت،

و سامرى آنها را گمراه ساخت.» خدا فرمود: همانا ما قوم تو را پس از آمدن تو آزمایش کردیم و سامری آنان را گمراه کرد. [خدا] گفت: ای موسی! ما به راستی قوم تو

Javascript to function. ما آنها را آزمودیم، همان گونه که «صاحبان باغ» را آزمایش کردیم، هنگامی که سوگند یاد کردند که میوه‌های باغ را صبحگاهان (دور از چشم

259 (آیه 155)- جهان صحنه آزمایش الهی است! بعد از ذکر مسأله شهادت در راه خدا، و زندگی جاویدان شهیدان، در این آیه به مسأله «آزمایش و چهره‌های ج1، ص139 گوناگون

وسیله‌ای بود برای امتحان و آزمایش این جمعیت، لذا قرآن می‌گوید: «ما این چنین آنها را به چیزی که در برابر آن مخالفت می‌کردند آزمایش می‌کردیم» (کَذلِکَ نَبْلُوهُمْ

نکته‌ها 1- چرا خدا مردم را آزمایش می‌کند؟ در زمینه مسأله آزمایش الهی بحث فراوان است، نخستین سؤالی که به ذهن می‌رسد این است که مگر آزمایش برای این نیست که اشخاص

آیات ۱ - سلیمان(ع)، مورد آزمایش خداوند قرار گرفت. (و لقد فتّنا سلیمن) ۲ - افکندن جسم بى جان انسانى بر تخت سلیمان، وسیله آزمایش ایشان از سوى خداوند بود.

شوند. و لایق قرب خدا گردند. به این ترتیب عالم میدان آزمایش بزرگی است برای همه انسانها و وسیله آزمایش، مرگ و حیات، و هدف این آزمون بزرگ رسیدن به حسن عمل،

خواهید کرد. سپس شما را بعد از آنان در زمین جانشین قرار دادیم تا [بر پایه سنّت آزمایش] بنگریم، چگونه عمل می کنید؟ آنگاه شما را در روى زمين جانشين آنها گردانيديم

مسأله امتحان و آزمایش است، خدا هرگز در عذاب عجله نمی‌کند، تا خلق را آزمایش کافی کند و اتمام حجت نماید. دوم این که افرادی هستند که آزمایش آنها تمام شده و

مردم زيانكار [كسى‌] خود را از مكر خدا ايمن نمى‌داند. آیا از مکر خدا (یعنی آزمایش و مجازات خدا) غافل و ایمن گردیده‌اند؟ که از آن مکر و انتقام البته کسی غافل

disclosed. ترتیل: ترجمه: «تُبْلی»: مورد امتحان و آزمایش قرار می‌گیرد. نمایان و هویدا می‌شود. از آنجا که به هنگام آزمایش، حقیقت اشیاء ظاهر و آشکار می‌شود، این ماده

منافقان) و (همگان اعم از دینداران و بی‌دینان) ایشان را به نیکیها و بدیها آزمایش کردیم تا این که (پشیمان شوند و از خواب غفلت بیدار و به سوی کردگار) باز گردند

آنان رد كرديد بر ايشان گواه بگيريد، خداوند حسابرسى را كافى است. یتیمان را آزمایش کنید تا هنگامی که بالغ شده و قدرت بر نکاح پیدا کنند آن‌گاه اگر آنها را دانا

ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است؛ (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند؛ ولی) اینها (در صورتی که هدف نهایی آدمی را تشکیل دهند،) سرمایه

و دینهای باطل گرویدند) و اگر کلمه‌ای که در ازل از حق سبقت یافته (که برای آزمایش مهلت یابند) نبود البته اختلافاتشان خاتمه یافته و حکم به هلاکت کافران داده

معیّن و ناروائی را) درخواست کنید که پیش از این، (از جانب بنی‌اسرائیل برای آزمایش و عناد) از موسی خواسته می‌شد. (در پشت سر چنین درخواستی، بهانه‌جوئی و کفرگرائی

راه عدل و راستی، و بعضی راهها جور و ناراستی است. و اگر خدا می‌خواست (بدون آزمایش بلکه به جبر) شما را همگی به راه هدایت (و جنّت) می‌کشید (لیکن این خلاف مصلحت

موسی کتاب آسمانی دادیم؛ سپس در آن اختلاف شد؛ و اگر فرمان قبلی خدا (در زمینه آزمایش و اتمام حجّت بر آنها) نبود، در میان آنان داوری می‌شد! و آنها (هنوز) در شکّ‌اند،

و مهربان است. (خداوند این امانت را به انسانها داد، تا ایشان را در بوته‌ی آزمایش قرار دهد) و سرانجام خداوند مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرک را کیفر

خوردند بی‌چون صبحگاهان برخیزند و (میوه‌ی) آن (باغ) را همواره برچینند- مورد آزمایش قرار دادیم. حال آنکه (این اموال را برای بینوایان) استثنا نکنند. پس در حالی

جَزاؤُکُمْ جَزاءً مَوْفُوراً). به این وسیله اعلام آزمایش کرده و سر انجام پیروزی و شکست در این آزمایش بزرگ الهی را بیان فرموده. ج2، ص653 تفسیر آیات ۱- خداوند،

چگونگى رفتار و کردار حکومت مداران (و یستخلفکم فى الأرض فینظر کیف تعملون) ۱۲- آزمایش بنى اسرائیل، از اهداف امدادهاى الهى براى حاکمیت بخشیدن به آنان پس از پیروزى

ایمان آورده‌اید! هنگامی که زنان باایمان بعنوان هجرت نزد شما آیند، آنها را آزمایش کنید -خداوند به ایمانشان آگاهتر است- هرگاه آنان را مؤمن یافتید، آنها را

ترجمه: «یَغُضُّونَ»: پائین می‌آورند. آهسته برمی‌آورند. «إِمْتَحَنَ»: در بوته آزمایش آزموده است و پیراسته و پاکیزه کرده است. امتحان خدا نسبت به دل بنده، آن است

نيست كه آفريد دنيا و اهلش را براى آزمايش آنها در آن كه كدام يك از ايشان براى آخرتشان بهتر عمل ميكنند و مقصود از آزمايش الهى مكرّر ذكر شد كه اتمام حجّت و

(تخت) را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: «این از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمایش کند که آیا شکر او را بجا می‌آورم یا کفران می‌کنم؟! و هر کس شکر کند، به نفع

پیرامون زنان مهاجر و آزمایش و امتحان آنها و احکام دیگری در این رابطه بحث می‌کند. انتخاب نام «ممتحنه» برای این سوره نیز به خاطر مسأله آزمایش و امتحان می‌باشد

بیمارم؟ سخنان ابراهيم«ع»، با بت ها! فصلى ديگر از داستان حضرت ابراهيم«ع» آزمایش بزرگ ابراهيم«ع» و قربانی فرزندش اسماعيل«ع» بحث روايتى تفسیر آیات فَتَوَلَّوْا

بیمارم؟ سخنان ابراهيم«ع»، با بت ها! فصلى ديگر از داستان حضرت ابراهيم«ع» آزمایش بزرگ ابراهيم«ع» و قربانی فرزندش اسماعيل«ع» بحث روايتى تفسیر آیات فَتَوَلَّوْا

لِأَجَلٍ مَعْدُودٍ). آن هم برای مصلحتی که روشن است تا مردم جهان میدانهای آزمایش و پرورش را ببینند، و آخرین برنامه انبیاء پیاده شود. تفسیر آیات ۱- خداوند

بیمارم؟ سخنان ابراهيم«ع»، با بت ها! فصلى ديگر از داستان حضرت ابراهيم«ع» آزمایش بزرگ ابراهيم«ع» و قربانی فرزندش اسماعيل«ع» بحث روايتى تفسیر آیات فَتَوَلَّوْا

لِيَعْبُدُونِ» «1» ب) انتخاب راه صواب از ناصواب و رسيدن به رشد و كمال در سايه آزمايش‌هاى الهى: «خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ» ج) رحمت بر مردم

مداراها كند ] (آیه 4)- فرار از حوزه قدرت خدا ممکن نیست! در آیات گذشته سخن از آزمایش عمومی مؤمنان بود، و این آیه تهدید شدیدی برای کفار و گنهکاران است، تا گمان

مفسران در معناى آيه: «رُدّوهَا عَلَىّ فَطَفِقَ مَسحاً بِالسّوقِ وَ الأعنَاق» آزمایش و امتحان سلیمان «ع»، با مرگ فرزندش شياطين جنّ، در تسخير و خدمت سليمان «ع»

مفسران در معناى آيه: «رُدّوهَا عَلَىّ فَطَفِقَ مَسحاً بِالسّوقِ وَ الأعنَاق» آزمایش و امتحان سلیمان «ع»، با مرگ فرزندش شياطين جنّ، در تسخير و خدمت سليمان «ع»

عین حال بردبار است و در مجازات و کیفر عجله نمی‌کند تا مؤمنان در این میدان آزمایش پرورش یابند و آزموده شوند. تفسیر آیات ۱ - خدا، عهده دار پاداش مؤمنان مهاجر

do. ترتیل: ترجمه: «تَکُونَ»: به صورت تامّه به کار رفته است. «فِتْنَةٌ»: آزمایش. بلا و عذاب. «عَمُوا»: کور شدند. «صَمُّوا»: کر شدند. «کَثِیرٌ»: بدل از ضمیر

یعنى، خدا انسانها را آفرید تا آنان را به وسیله تکلیف به طاعت و عبادت خود آزمایش کند. البته نه براى امتحان و کشف مجهول; زیرا از ازل به همه چیز آگاه بوده

و مفاد سوره عنكبوت و اشاره به مكى بودن آن بيان سنت الهى مبنى بر امتحان و آزمايش امت ها علت فتنه و امتحان الهى : تمايز راستگويان از دروغ گويان در ادعاى ايمان

‌يعني‌ ‌خود‌ ‌را‌ حاضر كند. (آیه 28)- روشن است که قوم ثمود در اینجا در برابر آزمایش بزرگی قرار گرفتند، لذا در این آیه می‌افزاید: «و (به صالح گفتیم) به آنها

شایسته‌ای او را باز گردانید زیرا ممکن است سؤال کننده «فرشته‌ای» باشد که مأمور آزمایش شما است تا ببیند در برابر نعمتهایی که خداوند به شما ارزانی داشته چگونه عمل

تفسير: جهان صحنه آزمايش الهى است نكته ها نكته : ۱- چرا خدا مردم را آزمايش مى كند ؟ نكته : ۲ آزمايش خدا همگانى است نكته : ۳ طرق آزمايش نكته : ۴ رمز پيروزى

کانَتْ ظالِمَةً). «و بعد از آنها قوم و جمعیت دیگری را به روی کار (و به میدان آزمایش) آوردیم» (وَ أَنْشَأْنا بَعْدَها قَوْماً آخَرِینَ). تفسیر آیات ۱- خداوند،

بیمارم؟ سخنان ابراهيم«ع»، با بت ها! فصلى ديگر از داستان حضرت ابراهيم«ع» آزمایش بزرگ ابراهيم«ع» و قربانی فرزندش اسماعيل«ع» بحث روايتى تفسیر آیات فَنَظَرَ

مقدّر. چکیده معنی آیه این است که: به بهشت دست نخواهید یافت مگر آن گاه که آزمایش خود را بدهید و خداوند جهاد در راه خود و استقامت با دشمنان دین را از شما

شناخت سنّتهاى الهى (ام حسبتم ان تدخلوا الجنة و لمّا یأتکم مثل الذین) ۷ - آزمایش مردم با مصائب و مشکلات، از سنّتهاى الهى براى کلیّه امّتها (ام حسبتم ان تدخلوا

اگر به فوریت آنها را مجازات نمی‌کند به خاطر آن است که این جهان میدان و محل آزمایش و پرورش انسانهاست، و این هدف بدون آزادی ممکن نیست. سپس می‌گوید: «خدا مجازات

مفسران در معناى آيه: «رُدّوهَا عَلَىّ فَطَفِقَ مَسحاً بِالسّوقِ وَ الأعنَاق» آزمایش و امتحان سلیمان «ع»، با مرگ فرزندش شياطين جنّ، در تسخير و خدمت سليمان «ع»

مفسران در معناى آيه: «رُدّوهَا عَلَىّ فَطَفِقَ مَسحاً بِالسّوقِ وَ الأعنَاق» آزمایش و امتحان سلیمان «ع»، با مرگ فرزندش شياطين جنّ، در تسخير و خدمت سليمان «ع»

نکنند، در این جهان از قبضه قدرت خداوند خارجند، خود او می‌خواهد آنها را برای آزمایش و اتمام حجت و مقاصدی دیگر آزاد بگذارد. تفسیر آیات ۱ - بهره ورى کافران از

مي‌افزايد. حافظ وظيفه‌ تو دعا گفتن‌ ‌است‌ و بس‌ (آیه 6)- غصه مخور جهان میدان آزمایش است: از آنجا که در آیات گذشته سخن از رسالت و رهبری پیامبر صلّی اللّه علیه

کافرید و گروهی مؤمن» (فمنکم کافر و منکم مؤمن). و به این ترتیب بازار امتحان و آزمایش الهی داغ شد و در این میان «خداوند نسبت به آنچه انجام می‌دهید بیناست» (و

«عبودیت» است که در آیه فوق به آن اشاره شده، و مسأله «علم و دانش» و «امتحان و آزمایش» اهدافی هستند که در مسیر عبودیت قرار می‌گیرند، و «رحمت واسعه خداوند» نتیجه

در دنیا مُطّرد و همگانی نیست، و استثناهائی وجود دارد. بلاها برای بعضیها آزمایش الهی است، و گاهی در فراسوی آنها حکمتهائی نهفته است که از دید انسانها پنهان

فرموده كه ما بعضى از شما را مايه امتحان و آزمايش بعضى ديگر قرار داديم مثلا فقير را مايه آزمايش غنىّ و غنى را مايه آزمايش فقير براى معلوم شدن مقام شكر و صبرشان

بیرون است. ۳- خداوند ، با اعطاى نعمت به انسانها و نیز سلب آن نعمت، ایشان را آزمایش مى کند. (لیبلوکم أیّکم أحسن عملاً ... و لئن أذقنا الإنسن منا رحمة ثم نزعنها

حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودن خود از ديگران مى گذارد حکایت انسانی که آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را، اهانت

آزمايشند، نه كاميابى و لذّت‌جويى. «لِيَبْلُوَنِي أَ أَشْكُرُ» 14- انبيا نيز آزمايش مى‌شوند. «لِيَبْلُوَنِي» 15- انسان، مختار است، نه مجبور. مَنْ شَكَرَ ..

کرد طبق فرمان الهی بود، و نقشه‌ای بود برای حفظ برادر، و تکمیل آزمایش پدرش یعقوب، و آزمایش برادران دیگر! ج2، ص440 و در پایان اضافه می‌کند: «ما درجات هر کس

انسان، موجودى مسئول و مكلّف است. (آزمايش كردن نشانه تكليف است.) «نَبْتَلِيهِ» 9- همه انسان‌ها در طول تاريخ مورد آزمايش الهى واقع مى‌شوند. «نَبْتَلِيهِ»

حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودن خود از ديگران مى گذارد حکایت انسانی که آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را، اهانت

الاوتاد)) حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

قبل، اموال به عنوان وسيله امتحان الهى معرّفى شد، در اين آيه، راه پيروزى در آزمايش مال، انفاق و دورى از بخل معرفى شده است. هم در مبارزه با نفس و خواسته‌هاى

و مفاد سوره عنكبوت و اشاره به مكى بودن آن بيان سنت الهى مبنى بر امتحان و آزمايش امت ها علت فتنه و امتحان الهى : تمايز راستگويان از دروغ گويان در ادعاى ايمان

حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودن خود از ديگران مى گذارد حکایت انسانی که آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را، اهانت

الاوتاد)) حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى

الاوتاد)) حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى

کهف گفتیم که گروهی از قریش به این فکر افتادند که پیامبر اسلام را به اصطلاح آزمایش کنند، پس از مشاوره با یهود مدینه سه مسأله طرح کردند. اکنون نوبت داستان ذو

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

بپوشانيد پس همانا خدا آمرزنده مهربانست‌ جز اين نيست كه مالها و فرزندانتان آزمايش است براى شما و خدا نزد او مزد بزرگ است‌ پس بترسيد از خداوند هر قدر ميتوانيد

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

«ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ» «1» و يا اسباب آزمايش و امتحان براى رشد و كمال. «فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ

حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودن خود از ديگران مى گذارد حکایت انسانی که آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را، اهانت

كردند) و بدانيد كه خداوند سخت كيفر است. «فتنه»، به معناى شرك، كفر، بلا و آزمايش، شكنجه و عذاب است و در اين آيه به معناى بلا و مصيبت‌هاى اجتماعى است. «1»

بساز زیرا خداوند گاهى بندگان خود را به انواع و اقسام بدى ها و مکاره در معرض آزمایش و امتحان درآورد و در عین حال مواهب و عطایاى خداوند بزرگ و احسان او زیاد

حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودن خود از ديگران مى گذارد حکایت انسانی که آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را، اهانت

بپوشانيد پس همانا خدا آمرزنده مهربانست‌ جز اين نيست كه مالها و فرزندانتان آزمايش است براى شما و خدا نزد او مزد بزرگ است‌ پس بترسيد از خداوند هر قدر ميتوانيد

بپوشانيد پس همانا خدا آمرزنده مهربانست‌ جز اين نيست كه مالها و فرزندانتان آزمايش است براى شما و خدا نزد او مزد بزرگ است‌ پس بترسيد از خداوند هر قدر ميتوانيد

و مفاد سوره عنكبوت و اشاره به مكى بودن آن بيان سنت الهى مبنى بر امتحان و آزمايش امت ها علت فتنه و امتحان الهى : تمايز راستگويان از دروغ گويان در ادعاى ايمان

مقابله‌ى دو گروه (كفر و ايمان در احد) به شما وارد شد، به اذن خدا بود (تا شما را آزمايش كند) و مؤمنان را مشخّص كند. خداوند براى هر كارى، علّتى را مقرّر كرده است

اين آيه آمده است ولى يكى ديگر از سنّت‌هاى الهى رشد مردم در لابلاى حوادث و آزمايش‌هاى پى در پى است. لذا حوادث تلخ كه براى معصومين رخ مى‌دهد براى رشد معنوى

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

الاوتاد)) حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى

ماجرای اصحاب کهف: در آیات گذشته ترسیمی از زندگی این جهان، و چگونگی این میدان آزمایش انسانها و مسیر زندگی آنان، از نظر گذشت، از آنجا که قرآن مسائل کلی حساس را

ثواب شوند مانند كسيكه خواسته باشد جمعى را آزمايش كند و هر كسيرا بفراخور حال و رفتارش اجر و مزد دهد و آزمايش الهى چنانچه مكرّر بيان شده است براى حصول علم

ثواب شوند مانند كسيكه خواسته باشد جمعى را آزمايش كند و هر كسيرا بفراخور حال و رفتارش اجر و مزد دهد و آزمايش الهى چنانچه مكرّر بيان شده است براى حصول علم

نَذِل‌َّ وَ نَخزي‌ طه‌ ‌آيه‌ ] (آیه 164)- این جمعیت از بنی اسرائیل در برابر این آزمایش بزرگ که با زندگی آنان کاملا آمیخته بود به سه گروه تقسیم شدند: «گروه اول»

تعفوا و تصفحوا ...» ناظر به همین معنی است. تفسیر: اموال و فرزندانتان وسیله آزمایش شما هستند! از آنجا که در آیات گذشته فرمان به اطاعت بی‌قید و شرط خدا و رسولش

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند آيه و ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - شوق ديدار! ۲ - حركتهاى ضد

بپوشانيد پس همانا خدا آمرزنده مهربانست‌ جز اين نيست كه مالها و فرزندانتان آزمايش است براى شما و خدا نزد او مزد بزرگ است‌ پس بترسيد از خداوند هر قدر ميتوانيد

دادن به مرفّهان نيز يك سنّت است كه براى آزمايش بكار مى‌رود. پس قانون عمومى و كلى، كنترل رزق است ولى گاهى براى آزمايش مردم توسعه‌اى داده مى‌شود. «1» ناگفته

بیت المقدس بعد از عادت کردن به قبله نخست. مسلمانان به این وسیله در بوته آزمایش قرار گرفتند، تا آنچه از آثار شرک در وجودشان است در این کوره داغ بسوزد، و

و مفاد سوره عنكبوت و اشاره به مكى بودن آن بيان سنت الهى مبنى بر امتحان و آزمايش امت ها علت فتنه و امتحان الهى : تمايز راستگويان از دروغ گويان در ادعاى ايمان

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

چه به نحوحقيقى وچه به نحومجازباطل وممنوع است هدف از خلق زينت بر روى زمين آزمايش انسان ها وتميز نيك وبد بر اساس اعتقادوعمل است بحث روايتى (رواياتى در تفسير

چه به نحوحقيقى وچه به نحومجازباطل وممنوع است هدف از خلق زينت بر روى زمين آزمايش انسان ها وتميز نيك وبد بر اساس اعتقادوعمل است بحث روايتى (رواياتى در تفسير

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

و خونش بر زمين ريخته شود، امّا بعداً ظاهر شد كه اراده‌ى الهى از اين امر، آزمايش پدر بوده است نه كشته شدن پسر. 2. ما از وعده خداوند با حضرت موسى عليه السلام

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

که طلا در کوره خالص می‌شود هر کس می‌خواهد این حقیقت را بداند، قلب خود را آزمایش کند اگر چیزی از محبت دشمنان ما در قلبش با محبت ما آمیخته است از ما نیست

«رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا» 13- بلاها داراى ابعاد گوناگونى است، گاهى براى آزمايش است، گاهى براى رشد فكرى و علمى، و زمانى براى عبرت آموزى به ديگران. «ذِكْرى‌

«فَنَظرَ نَظرَةً فى النُّجُومِ * فَقَالَ إِنّى سقِيمٌ»: شكى نيست در اين كه ظاهر اين دو آيه، اين است كه خبر دادن ابراهيم «عليه السلام» از مريضى خود، مربوط

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

و «ترائب» به استخوان‌هاى سينه گفته مى‌شود. «تُبْلَى» از «بلوى» به معناى آزمايش است كه عامل آشكار شدن حقيقت‌هاست. جلد 10 - صفحه 444 طبق روايتى از امام صادق

امتهاست، معلوم مى شود که شکل گیرى امتها بر اساس اعتقادات دینى است. ۳۲- خداوند آزمایش کننده جوامع انسانى با جعل شرایع متعدد و اختلاف امتها (لکل جعلنا منکم شرعة

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

«3». تفسير نورالثقلين. «4». تفسير مراغى. «5». طه، 97. جلد 10 - صفحه 180 1- آزمايش يكى از سنّت‌هاى الهى است. «إِنَّا بَلَوْناهُمْ كَما بَلَوْنا» 2- قران، نمونه‌هاى

املاك و عدد احشام و اغنام او بحساب در نميآمد و اخيرا بمقتضاى حكمت از قبيل آزمايش مقام صبر و شكر آنحضرت و تعليم بخلق و معرفت آنها بحدّ او و قدرت خداوند تمام

«3». تفسير نورالثقلين. «4». تفسير مراغى. «5». طه، 97. جلد 10 - صفحه 180 1- آزمايش يكى از سنّت‌هاى الهى است. «إِنَّا بَلَوْناهُمْ كَما بَلَوْنا» 2- قران، نمونه‌هاى

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ «17» و اگر خداوند (براى آزمايش و رشد، يا كيفر اعمال) تو را با (اسباب) زيان و آسيب درگير كند، جز خودش هيچ

عامۀ مردم، شوم و نحس است مقصود از تكذيب قوم ثمود به «نُذُر» ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود سرگذشت قوم لوط و عذابى كه دامنگيرشان شد بحث روایتی: (چند روايت

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

جمله: الف: فرصتى است براى توبه. ب: پيدايش فرزندان صالح از پدران منحرف. ج: آزمايش مردم در ديندارى و مقاومت. جلد 7 - صفحه 160 1- لطف يا قهر الهى، حكيمانه،

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

فتنه چيست ؟ عرضه داشتم : فدايت شوم منظور فتنه در دين است ، فرمود: آن چنان آزمايش مى شوند، كه طلا مى شود، و آنچنان خالص مى گردند كه طلا مى گردد و در مجمع

آماده باشيم. علم به نوزادنِ در رحمِ مادران، مخصوص خداست. گرچه دستگاه‌ها و آزمايش‌هاى علمى امروز نشان مى‌دهند كه جنين پسر است يا دختر؛ امّا علم خداوند ازلى

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

املاك و عدد احشام و اغنام او بحساب در نميآمد و اخيرا بمقتضاى حكمت از قبيل آزمايش مقام صبر و شكر آنحضرت و تعليم بخلق و معرفت آنها بحدّ او و قدرت خداوند تمام

افراد روى آن حساسيّت دارند. (يعقوب نسبت به يوسف حسّاس بود و فراق يوسف، وسيله آزمايش او شد) لَيَحْزُنُنِي‌ ... أَخافُ* 3- پرده‌درى نكنيد. «أَخافُ أَنْ يَأْكُلَهُ

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات قالَ فَما خَطْبُكَ يا سامِرِيُّ «95» (سپس موسى

براى اين‌كه عبادتم كنند (و از اين راه تكامل يابند و به من نزديك شوند). 2. آزمايش. «خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات قالَ يا هارُونُ ما مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

هلاک می‌ساختی. آیا ما را به آنچه کم‌خردان ما کرده‌اند هلاک می‌کنی‌؟ این جز آزمایش آتشین تو نیست. هر که را بخواهی با آن گمراه می‌کنی و هر که را بخواهی هدایت

خداوند، زن و كودك هم سهم دارند. در آيات قبل، سخن از بلا و آزمايش بود، در اين آيه نمونه‌اى از آزمايش هاجر، كودك، پدر او و ساير مسلمانان مطرح است. اثر كار خدايى

الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا» «5» قرآن، مال و فرزند را مايه فتنه و آزمايش دانسته: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ» «6»

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَ فَعَصَيْتَ أَمْرِي «93» از

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ‌ 12- ممكن است كسانى در آزمايش جانفشانى و حضور در جبهه قبول شوند، ولى در آزمايش مالى و تقسيم غنائم و انفال مردود گردند. «إِنْ كُنْتُمْ

از او جدا شد و برنامه کار خویش را پیش گرفت. انسان نباید تا آخر عمر مشغول آزمایش خویش باشد و زندگی را به آزمایشگاهی برای آینده‌ای که هرگز نمی‌آید تبدیل کند،

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

املاك و عدد احشام و اغنام او بحساب در نميآمد و اخيرا بمقتضاى حكمت از قبيل آزمايش مقام صبر و شكر آنحضرت و تعليم بخلق و معرفت آنها بحدّ او و قدرت خداوند تمام

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

خدا در تحمّل علم و ظرفيّت، در يك درجه نيستند. «لَنْ تَسْتَطِيعَ» 2- سه بار آزمايش و مهلت دادن، براى شناخت خصلت‌ها كافى است. «إِنْ سَأَلْتُكَ عَنْ شَيْ‌ءٍ

باهل شرك و بتان آنها است و كلمه ان مخفّفه از مثقّله است و در آنروز هر كس آزمايش ميكند عمل خود را و مى‌يابد كه چه عمل مضرّ بوده و چه عمل نافع و بعضى تتلو

چه به نحوحقيقى وچه به نحومجازباطل وممنوع است هدف از خلق زينت بر روى زمين آزمايش انسان ها وتميز نيك وبد بر اساس اعتقادوعمل است بحث روايتى (رواياتى در تفسير

چه به نحوحقيقى وچه به نحومجازباطل وممنوع است هدف از خلق زينت بر روى زمين آزمايش انسان ها وتميز نيك وبد بر اساس اعتقادوعمل است بحث روايتى (رواياتى در تفسير

ياد كرده شود همانا ما آفريديم انسانرا از نطفه كه اجزائى است مخلوط بهم و آزمايش ميكنيم او را پس قرار داديم او را شنوا و بينا همانا ما نموديم باو راه را

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

املاك و عدد احشام و اغنام او بحساب در نميآمد و اخيرا بمقتضاى حكمت از قبيل آزمايش مقام صبر و شكر آنحضرت و تعليم بخلق و معرفت آنها بحدّ او و قدرت خداوند تمام

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

نمايند باين تقريب كه اگر زنانى از كفّار بادّعاء ايمان هجرت نمودند ببلد اسلام آزمايش نمايند اهل ايمان آنها را چون مظنّه آن است كه بأغراض شخصى هجرت نموده باشند

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

امثال آن انسان دريافت‌هايى دارد كه اينها لطف خداوند و همراه با مسئوليّت و آزمايش است كه اين آيه به همين برترى‌ها اشاره دارد و گاهى برترى‌ها بر اساس ظلم و

چه به نحوحقيقى وچه به نحومجازباطل وممنوع است هدف از خلق زينت بر روى زمين آزمايش انسان ها وتميز نيك وبد بر اساس اعتقادوعمل است بحث روايتى (رواياتى در تفسير

خداوند تمام‌ بنده‌گان‌ ‌را‌ خاصه‌ كساني‌ ‌که‌ اظهار ايمان‌ ميكنند امتحان‌ و آزمايش‌ ميكند أَ حَسِب‌َ النّاس‌ُ أَن‌ يُترَكُوا أَن‌ يَقُولُوا آمَنّا وَ هُم‌

ياد كرده شود همانا ما آفريديم انسانرا از نطفه كه اجزائى است مخلوط بهم و آزمايش ميكنيم او را پس قرار داديم او را شنوا و بينا همانا ما نموديم باو راه را

براى به دست آوردن ميزان خلوص آن است و در اصطلاح، به معناى عذاب و شكنجه و يا آزمايش‌هاى سخت نيز به كار مى‌رود. امّا در آيه مورد بحث به معناى عذاب و آزار است

امورى كه در قرآن به عنوان هدف از خلقت ، از آنها ياد شده و از آن جمله است آزمايش وتميز نيكوكار از بدكار استنتاج وجود ملائكه قبل از خلقت آسمانها و زمين ،

سوره ممتحنه را قرائت نمايد در نمازهاى واجب و مستحبّ خود خداوند قلب او را آزمايش ميفرمايد براى ايمان و ديده او را روشن ميكند و هيچ گاه بفقر و جنون مبتلا

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

جا كه برخاست گرد نبيند نظر، گرچه بيناست مرد 1- اگر تقوا داشته باشيم، در آزمايش مال و فرزند، خداوند ما را كمك مى‌كند كه چگونه برخورد كنيم. أَمْوالُكُمْ

برخوردارى ديگران، احساس حقارت نكنيم. «لا تُعْجِبْكَ» 2- مال و فرزند، گاهى مايه‌ى آزمايش و عذاب است، نه رفاه و خوشبختى. جلد 3 - صفحه 479 «يُعَذِّبَهُمْ بِها فِي

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات قالَ بَصُرْتُ بِما لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ

شد چشمها و رسيد دلها بمنتهاى حلقومها و گمان ميبرديد بخدا گمانهائى‌ آنجا آزمايش شدند مؤمنان و متزلزل گشتند تزلزل شديدى. تفسير اين آيات راجع بجنگ احزاب است

ظاهر به نظر مى‌رسد كه فلسفه‌ى آفرينش انسان، سه عنوان متفاوت يعنى: عبادت، آزمايش و رحمت است. امّا با كمى دقّت نظر متوجّه مى‌شويم كه هر سه موضوع داراى يك

قدس اللّه سره فرمايد: حاصل حديث آنكه: كثرت نماز و روزه از چيزهائى نيست كه آزمايش شود به آن صلاح و خوف مردم از خداى تعالى، زيرا اينها از افعال ظاهره‌اى است

خرم را به روى آنان بگشايد، چنين مى‌كرد، ولى اگر اين كار را مى‌كرد مسأله‌ى آزمايش مردم از ميان مى‌رفت و همه‌ى آنان به عشق مال و رفاه گرد انبيا جمع مى‌شدند

آيات ۱۴ - ۴۰، سوره عنكبوت بيان اين آيات شريفه كه به هفت داستان از انبياء و آزمايش شده امم ايشان اشاره دارد توضيح سخن ابراهيم (عليه السلام ) به قوم خود در

واگذار شوند و آزمايش نگردند؟» سپس به من فرمود: آزمايش چيست؟ گفتم: قربانت، آنكه ما مى‏دانيم آزمايش در دين است، فرمود: آزمايش شوند چنانچه طلا آزمايش شود و پاك

خدا به كرسى بنشانند، بلكه خود اين آزارشان هم كه گفتيم فتنه و آزمايش مؤمنين است ، فتنه و آزمايش خودشان نيز هست ، و چنان نيست كه از علم و تقدير الهى خارج باشد،

مى‌آيند و دلبسته‌ى خدايند. يوسف عليه السلام عدم خيانت و سربلندى خود را در اين آزمايش، مرهون لطف و رحم خداوند مى‌داند و به عنوان يك انسان كه داراى طبيعت انسانى

سنت ابتلاء به سختى ها (باءساء و ضرّاء) و سنتعطاء نعمت ، دو سنت الهى براى آزمايش امت ها است . مكر خدا به عنوان مجازات صحيح و مكر ابتدائى از خداوند ممتنع

مى‌فرمايد: خداوند تمام مردم را از زمان حضرت آدم تا ابد، با همين كعبه و سنگ‌هاى آن آزمايش مى‌نمايد. ابراهيم واسماعيل عليهما السلام در كار مساوى نبودند. در حديث مى‌خوانيم:

ثابتى را مقرّر كرده است كه در تمام اقوام و ملّت‌ها جريان دارد، نظير سنّت آزمايش، سنّت امداد مؤمنان و سنّت‌ جلد 7 - صفحه 512 كيفر حيله‌گران و مستكبران. آرى،

لِتَعْلَمُوا ... در آيه هفتم سوره هود نيز هدف از خلقت آسمان‌ها و زمين، آزمايش انسان دانسته شده است. وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي

براى به دست آوردن ميزان خلوص آن است و در اصطلاح، به معناى عذاب و شكنجه و يا آزمايش‌هاى سخت نيز به كار مى‌رود. امّا در آيه مورد بحث به معناى عذاب و آزار است

الهى را دارا بود. «أَوْحَيْنا إِلَيْهِ» 7- خداوند اولياى خود را با سختى‌ها آزمايش و آنان را هدايت مى‌كند. «أَوْحَيْنا إِلَيْهِ»* 8- آگاهى موجب آرامش است.

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات قالَ فَاذْهَبْ فَإِنَّ لَكَ فِي الْحَياةِ أَنْ

يَنْفَعَنا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً» 7- تصميم‌هاى مهم را پس از ارزيابى و آزمايش و مرحله‌اى اتّخاذ كنيد. (اوّل يوسف را به عنوان كمك‌كار در خانه، «عَسى‌ أَنْ

ناملايمات زمان و تحمل آنان. 2- آنكه معامله خداى تعالى با بندگان، معامله آزمايش و امتحان است تا ظاهر شود حقايق آنچه را كه خداوند سبحان به علم ازلى خود داند

عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبّى أَهَانَنِ»: يعنى: وقتى خداى تعالى او را مورد آزمايش قرار مى دهد و به اين منظور رزقش را تنگ مى گيرد، مى گويد: پروردگار من، مرا

وسيلهاى بود براى امتحان و آزمايش اين جمعيت لذا قرآن مى گويد: ما اين چنين آنها را به چيزى كه در برابر آن مخالفت مى كردند آزمايش ‍ مى كرديم (كذلك نبلوهم بما

احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به خدا و آزمايش الهى مى دانند تفسیر آیات قالَ يَا بْنَ أُمَّ لا تَأْخُذْ بِلِحْيَتِي وَ

، هارون به ايشان گفت : اى قوم متوجه باشيد كه با آن آزمايش شديد، يعنى به وسيله اين گوساله مورد آزمايش قرار گرفته ايد، بعد به سامرى گفت : اى سامرى اين چه

بلكه هدف آن است كه روشن شود شخص مورد آزمايش تا چه اندازه آمادگى اطاعت فرمان دارد؟ و اين در جائى است كه شخص مورد آزمايش از اسرار پشت پرده آگاه نيست . و به

روح عبوديت را تشكيل مى دهد. به اين ترتيب عالم ميدان آزمايش بزرگى است براى همه انسانها، وسيله آزمايش ، مرگ و حيات ، و هدف اين آزمون بزرگ رسيدن به حسن عمل

تبارك و تعالى فرموده است: «هر آينه در اموالتان و نفوستان آزمايش خواهيد شد». و مراد از آزمايش در اموال اخراج زكات، و در نفوس توطين نفس بر صبر است، و اضافه

قدرت خويش ) به آنها داديم كه آزمايش ‍ آشكارى در آن بود (ولى آنها كفران كردند و مجازات شدند). تفسير: بنى اسرائيل در بوته آزمايش در آيات گذشته سخن از غرق و

ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۶۶ وَ لَقَدْ أَرْسلْنَا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِث فِيهِمْ أَلْف سنَةٍ إِلا خَمْسِينَ عَاماً فَأَخَذَهُمُ الطوفَانُ

موفورا). تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۱۸۲ به اين وسيله اعلام آزمايش كرد و سرانجام پيروزى و شكست در اين آزمايش بزرگ الهى را بيان فرموده . سپس طرق نفوذ شيطان و اسباب

اندك و برخى هيچ روشنى ندارند؟ خدا عز و جل فرمود: چنين آنها را آفريدم تا آزمايش نمايم در هر حالى، آدم عرض كرد: پروردگارا به من اجازه سخن مى‏دهى تا سخنى

سازد، اكنون كه ميدان زندگى ميدان آزمايش و جدا سازى پاك از ناپاك و مؤ من از منافق است ، پس شما براى اينكه از اين بوته آزمايش ، خوب به در آييد «به خدا و پيامبران

صالح و انسان ناصالح صادق نيست، زيرا گاهى ممكن است شخصى صالح باشد، ولى بخاطر آزمايش الهى گرفتار مشكلات شود و يا اينكه فردى ناصالح باشد، ولى به جهت‌مهلت الهى،

دادند) و به هيچ كس چيزى ياد نمى دادند مگر اينكه قبلا به او مى گفتند ما وسيله آزمايش شما هستيم ، كافر نشويد (و از اين تعليمات سوء استفاده نكنيد) ولى آنها از

۴۰ - و براى او (سليمان ) نزد ما مقامى ارجمند و سرانجامى نيك است . تفسير: آزمايش سخت سليمان و حكومت گسترده او اين آيات همچنان قسمت ديگرى از سرگذشت سليمان

بلا و آزمايش شما دوباره بازگشت مانند همان روزى كه خدا پيغمبرش (ص) را برانگيخت، و سوگند بدان كه آن حضرت را بحق و راستى فرستاد حتما (در غربال آزمايش) بهم

انسان تا وقتى در معرض امتحان قرار نگرفته ادّعايى دارد؛ امّا گاهى كه مورد آزمايش قرار گرفت، ناخودآگاه ماهيّت خود را نشان مى‌دهد. «فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ

سوره ممتحنه را قرائت نمايد در نمازهاى واجب و مستحبّ خود خداوند قلب او را آزمايش ميفرمايد براى ايمان و ديده او را روشن ميكند و هيچ گاه بفقر و جنون مبتلا

و به تعبير ديگر: عالم دنيا ميدان آزمايش و امتحان است (آزمايشى كه وسيله پرورش و تكامل انسانها است ). و مى دانيم آزمايش جز در برابر دشمنان سرسخت و طوفانها

خدا (ص) فرموده: دو خصلت است كه بسيارى از مردم‏ در آن دو فريفته شده‏اند (يا آزمايش شوند): (يكى) تندرستى، و (ديگر) فراغت (و آسودگى). پيامبر صلّى اللَّه عليه

ايمان آورده ايد هنگامى كه زنان با ايمان به عنوان هجرت نزد شما آيند آنها را آزمايش كنيد - خداوند از ايمان آنها آگاهتر است - هرگاه آنان را مؤ من يافتيد آنها

كه بايد به آن توجه داشت : ۱ - از تعبير به «حتى » استفاده مى شود كه بايد آزمايش يتيمان ، پيش از رسيدن به حد بلوغ و به صورت مكرر و مستمر انجام شود، تا هنگامى

كرد و خدا او را بخشيد. منتهى در اينجا دو تعبير قابل دقت است : يكى مساءله «آزمايش » و ديگرى مسئله «استغفار و توبه » قرآن در اين دو قسمت روى نقطه مشخصى انگشت

ايشان تمامتر باشد آنجا كه در قيامت مأمور شوند بآتش در روند همان كه براى آزمايش ايشان افروخته گشته با تضمينى كه از سلامت ايشان قبلا شده است چنان كه مثل

مى‏شود، و همچنين زمانى كه رشد در قبول حقّ از او احساس شود، به اين وسيله آزمايش مى‏شود، و اين سنّتى از سنن قرآنى است كه گاهى آيه‏اى از آن در باره موضوعى

أربى‏ چيست؟ و با اشاره به دست آن را به دور انداخت، «همانا خدا شما را بدان آزمايش مى‏كند، (يعنى به على) محققاً براى شما روز قيامت بيان مى‏كند آنچه را در آن

«صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» فرمود: هر كس با نعمتى كه به او داده شده، مورد آزمايش قرار گيرد و آن را به اطلاع مردم برساند، شكرش را به جا آورده؛ و هر كس آن

حيوانات وحشى زمين را همراه آنان گسيل مى داشت ، ولى اگر اين كار را مى كرد آزمايش مردم از ميان مى رفت و پاداش و جزا بى اثر مى شد»!. و در قسمت ديگرى از همين

مى فرمايد:«شما در جان و مال ، مورد آزمايش قرار خواهيد گرفت » (لتبلون فى اموالكم و انفسكم ). اصولا اين جهان صحنه آزمايش است و ناگزير بايد خود را آماده مقابله

اين سلطه اولا به فرمان خدا بوده ، و ثانيا محدود و موقتى بوده و ثالثا براى آزمايش اين پيامبر بزرگ و ترفيع درجه او صورت گرفته ، مشكلى ايجاد نمى كند. به هر

قَدِرِينَ(۲۵) ترجمه : ۱۷ - ما آنها را آزموديم همانگونه كه صاحبان باغ را آزمايش كرديم ، هنگامى كه تفسير نمونه جلد ۲۴ صفحه ۳۹۳ سوگند ياد كردند كه ميوه هاى

ديگر امروز نزد ما داراى مكانت و منزلت و امانتى ، زيرا به دقيق ترين وجهى آزمايش، و به بهترين وجهى خالص گشته اى. يوسف در پاسخش فرمود: مرا متصدى خزائن زمين

بجاى اين نعمت بايد گرفتار بلا شود، و همچون قارون مستكبر كه وقتى خداوند براى آزمايش او ثروت زيادى به وى بخشيد و به او گفتند تو هم نيكى كن آن گونه كه خدا بر

احدى سحر نمى آموختند، مگر آنكه مى گفتند: هوشيار باشيد كه ما فتنه و مايه آزمايش توايم ، زنهار، با استعمال بى مورد سحر كافر نشوى و تنها در مورد ابطال سحر

بدون عنايت او داراى شرافت ذاتى نمى باشد. و تغيير قبله در حقيقت مراحل مختلف آزمايش و تكامل است و هر يك مصداقى است از هدايت الهى ، او است كه انسانها را به صراط

جزئيات از هم جدا مى شوند. تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۵۰۷ مـثـلا خـداونـد بـراى آزمـايـش بـنـدگـان آنـهـا را مـبـتلا به «خوف » (ناامنى ) و «نقص امـوال و ثـمرات

پايان آيه اشاره به نكته مهم ديگرى مى كند و آن اين كه : ميدان بدر يك ميدان آزمايش براى مسلمانان بود «و خدا مى خواست مؤ منان را از سوى خود به وسيله اين پيروزى

كه امام شما سالهاى سال از روزگار اين جهان غايب شود و هر آينه شما در فشار آزمايش قرار گيريد تا آنجا كه بگويند: امام مرد، كشته شد، بكدام دره افتاد ولى ديده

است در پايان سوره نيز تكرار و تاءكيد شده . بخش دوم : پيرامون زنان مهاجر و آزمايش امتحان آنها و احكام ديگرى در اين رابطه بحث مى كند، و انتخاب نام «ممتحنه

خود پنهان مى كند. و كلمۀ «بلاء» كه فعل «تُبلى»، مشتق از آن است به معناى آزمايش و نيز شناسايى و كشف نهانى هاست. در نتيجه، معناى آيه اين است كه: «رجع» در

۲ صفحه ۴۳۲ هن ام الكتاب و اخر متشابهات ). اين آيات متشابه محكى است براى آزمايش افراد كه عالمان راستين و فتنه گران لجوج را از هم جدا مى سازد، لذا به دنبال

هاى عظيمى از حقيقت اندوخته بود. انـسـان نـبـايـد تـا آخـر عـمـر مـشـغـول آزمـايـش خـويـش بـاشـد و زنـدگـى را تـبـديـل بـه آزمـايـشـگـاهـى بـراى آيـنـده اى

). اين آزمايش ممكن است از اين طريق باشد كه انتخاب پيامبران از جنس ‍ بشر آن هم از انسانهائى كه از ميان توده هاى جمعيت محروم برمى خيزند خود آزمايش بزرگى است

است حجت. محمد بن ابى العلاء گويد: بعد از آنكه يحيى بن اكثم قاضى سامرا را آزمايش كردم و با او مباحثه و گفتگو نمودم و رفت و آمد كردم و راجع بعلوم آل محمد

مانند آيه ((الا فى الفتنه سقطوا - آگاه باش كه در فتنه افتاده اند». و گاهى در آزمايش به كار مى رود، مانند ((و فتناك فتونا(( آنگاه با كلمه فتنه معامله كلمه بلاء

مى گويد: اين نعمت را به خاطر كاردانى خودم به دست آوردم ! بلكه اين وسيله آزمايش آنها است ولى اكثرشان نمى دانند. ۵۰ - همين سخن را كسانى كه قبل از آنها بودند

خود، و اين است كه قرآن مى گويد اين تفاوتها وسيله آزمايش شما است زيرا همانطور كه سابقا هم گفتيم آزمايش در مورد برنامه هاى الهى به معنى تربيت و پرورش است

هنگامى كه خداوند ابراهيم را با وسائل گوناگونى آزمود، و او بخوبى از عهده آزمايش بر آمد، خداوند به او فرمود: من تو را امام و رهبر مردم قرار دادم ، ابراهيم

دو جورند، اگر مردمى و يا فردى باشند صالح ، اين مصيبت ها براى آنان فتنه و آزمايش است ، و خدا بوسيله آن بندگان خود را مى آزمايد، تا خبيث از طيب و پاك از ناپاك

دوران ) آفريد و عرش (قدرت ) او بر آب قرار داشت ، (بخاطر اين آفريد) تا شما را آزمايش كند تا كداميك عملتان بهتر است و اگر بگوئى شما بعد از مرگ برانگيخته مى شويد

مسائل عادى در زندگى روزمره گرفتار نسيان شود (مخصوصا در مـوردى كـه جـنـبـه آزمـايش داشته باشد آن گونه كه در باره موسى در اينجا گفته اند و بعدا شرح آنرا خواهيم

غوطه ورند محبوب و مقبول او مى باشند. چه بسيار افراد محرومى كه با اين وسيله آزمايش ميشوند و به برترين مقامات ميرسند، و چه بسيار افراد متنعمى كه اموال و ثروتشان

شايستهاى او را باز گردانيد زيرا ممكن است سؤ ال كننده فرشتهاى باشد كه مامور آزمايش شما است تا ببيند در برابر نعمتهائى كه خداوند به شما ارزانى داشته چگونه عمل

(و از وضعشان كاملا آگاه است ) ما آن رؤ يائى را به تو نشان داديم فقط براى آزمايش مردم بود، همچنين شجره ملعونه را كه در قرآن ذكر كرده ايم ، ما آنها را تخويف

مگردان دنيا را بر من زندان، و مگردان جدايى آن را بر من اندوه. پناه ده مرا از آزمايش آن، و بگردان كار مرا در آن پذيرفته و كوشش مرا در آن مزد داده شده «۱». خداوندا

بنى آدم است اين است كه آزمايش آدم قبل از تشريع شرايع بود، و در نتيجه نهيى كه متوجه او شد ارشادى و مخالفت او ترك اولى بود، ولى آزمايش بنى آدم بعد از تشريع

اين آيه آمد: «إنّا جَعَلنَاهَا فِتنَةً لِلظّالِمِين»: ما اين درخت را، مايه آزمايش ستمكاران كرديم. مؤلف: اين معنا، به چند طريق روايت شده. ترجمه تفسير الميزان

ترا در بند كند و آنچه بسود يا زيان تو باشد كه بر او عرضه كنى علامت گذار يا آزمايش كن راوى گويد: ابن ابى العوجاء برخاست و من و ابن مقفّع نشسته بوديم، چون ابن

را با بعض ديگر آزموديم (و كذلك فتنا بعضهم ببعض ). فتنه در اينجا به معنى آزمايش است ، چه آزمايشى از اين سنگينتر كه اشراف و ثروتمندانى كه سالها عادت كرده

كه نزد رسول خدا صداى خود را فرو ميكشند، آنهايند كه خدا دلهايشان را بتقوى آزمايش كرده است- ۴ سوره ۴۹-» بجان خودم كه پدرت و فاروقش بسبب نزديك كردن خودشان

است ، هر چند هزاران هزار دانشمند در طول ساليان دراز در اين باره انديشيده و آزمايش كرده اند. البته شبحى از دور در اين زمينه در برابر چشم دانشمندان نمايان است

بنابراين تفسير آيه چنين است : «هدف از عرض امانت اين بوده كه همه انسانها در بوته آزمايش قرار گيرند، و هر كس باطن خود را ظاهر كند و بر طبق استحقاق خود كيفر و پاداش

بلا نمى ساخت . اما اين ناسپاس مردم قدر اين همه نعمت را ندانستند از بوته آزمايش ‍ سالم بيرون نيامدند، راه كفران و اعراض را پيش گرفتند، و خداوند نيز آنها

خداوند شما را از آنان منصرف ساخت ؛ (و پيروزى شما به شكست انجاميد) تا شما را آزمايش ‍ كند و او شما را بخشيد و خداوند نسبت به مؤ منان فضل و بخشش دارد. ۱۵۳ -

الصّابرِينَ وَ نَبْلُوَا أَخْبَارَكُمْ»: كلمه «بلاء» و «ابتلاء»، به معناى امتحان و آزمايش است. و آيه شريفه، علت واجب كردن قتال بر مؤمنان را بيان مى كند، مى فرمايد:

رو به برادرش كرده با او صحبت نمود، چون او يكى از مسؤ ولين سه گانه در اين آزمايش و ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۴ صفحه ۲۷۰ محنت بوده ، و موسى او را خليفه خود

بيشتر مى شود وحدت و انسجام اجزاى اين جهان آشكارتر مى گردد، تا آنجا كه گاهى آزمايش روى يك نمونه كوچك (مانند افتادن يك سيب از درخت ) سبب مى شود قانون بزرگى

شعله آتشى را نزديك خود ببيند از آن فرار مى كند. مـسلم است كه اساس تكليف و آزمايش پروردگار بر اين گونه مشاهده ها نيست ، بلكه بر ايمان به غيب و مشاهده با چشم

مالك آن شود، به تمليك و عطاى او مالك شده، و اگر تمليك نكند، آن نيز به منظور آزمايش وى است، و در آن جا هم كه تمليك مى كند، چنان نيست كه ديگر خودش مالك آن نباشد،

مخمصه رهايى يابد ولى اين چاره جوييها سودى نمى دهد، چون ديگر آن روز، روز آزمايش و امتحان و روز قبول عذر و روز نجات نيست . و در كافى به دو سند از ابى بصير

كارش با سطح مشهود از نظام علّت و معلول طبيعى است. آن سطحى كه تجارب علمى و آزمايش هاى امروز و فرضياتى كه حوادث را تعليل مى كنند، همه بر آن سطح انجام می شوند

نكاحا حتى يغنيهم الله من فضله ). نكند در اين مرحله بحرانى و در اين دوران آزمايش الهى تن به آلودگى در دهند و خود را معذور بشمرند كه هيچ عذرى پذيرفته نيست

عمل خويش را بيابد. خلاصه اينكه «حق » در اين آيه اشاره به هدف صحيح آفرينش و آزمايش انسانها و قانون تكامل و همچنين اجراى اصول عدالت است ولى غالب آنها اين حقايق

گرديد، كه مراد به (كلمات ) در آيه مورد بحث ، قضايائى است كه ابراهيم با آنها آزمايش شد، و عهدهائى است الهى ، كه وفاى بدانها را از او خواسته بودند، مانند قضيه

چه بسا كه تجربه هاى مكرر علمى هم اين نظريه را تاءييد كند، چون بارها اين آزمايش را در مرغان انجام داده اند كه در يك عمل جراحى دماغ (مغز سر) مرغ را بيرون

به نام هاروت و ماروت نازل شد و به كسى نياموختند تا به او گفتند همانا ما آزمايش هستيم مبادا كافر شوى و از آنها آموختند آنچه را كه به وسيله آن ميان مرد و

شنبه ماهى هايى به امر خداى تعالى به سمتشان مى آمدند تا بدين وسيله اطاعتشان آزمايش شود، ماهى ها تا لب آب آمده و بلكه از دريا راه نهر را گرفته و تا درب منزلهاشان

نگهدارى كند و انتخاب اين تعبير براى همين منظور است كه البته بايد از طريق آزمايش ‍ قطعى مشخص گردد. بدون شك در هر جامعه اى بر اثر حوادث گوناگون ايتامى وجود

عدالت است ؟ چاره اى جز اين نيست كه بگوئيم هر دو عدالت است ، و حكمت در آن آزمايش و بيرون آوردن باطن و نيات درونى مكلف ، و يا بفعليت رساندن استعدادهاى او

نمی دادند مگر بعد از آن كه زنهار می دادند كه: اين تعليم ما، مايه فتنه و آزمايش شماست. مواظب باشيد با اين سحر كافر نشويد، ولى آن ها از آن دو فرشته، تنها

((فانا قد فتنا قومك من بعدك (( از امام نقل كرده كه فرمود: ((فتنه (( به معناى آزمايش است ، يعنى ((ما قوم تو را بعد از تو امتحان كرديم و سامرى ايشان را گمراه

بهشت شويد؟ نه ممكن نيست شما نيز مانند آنها امتحان خواهيد شد آنها آنچنان آزمايش سختى شدند كه دچار تزلزل گشته حتى رسول وگفتند: پس نصرت خدا چه وقت است آنگاه

بقايائى از وسوسه و شك در زواياى قلب او مى ماند، لذا ميل دارد با تجربه و آزمايش مكرر، و يا با تبديل كردن استدلالات علمى به مشاهدات عينى آنها را نيز از اعماق

بودى ، چرا ما را براى كارى كه كم خردان ما كرده اند هلاك مى كنى ؟ اين جز آزمايش تو نيست ، و هر كه را خواهى بدان گمراه كنى ، و هر كه را خواهى هدايت كنى ،

پيامبران سبب مى شد كه مؤ منان در كار خود ورزيده تر و ثابت قدمتر شوند، و آزمايش الهى در مورد همگان تحقق يابد. اين آيه در حقيقت همانند آيه ۱۱۲ سوره انعام

كنيم چه كسى رسول را پيروى مى كند و چه كسى به عقب بر مى گردد هر چند كه اين آزمايش جز براى كسانيكه خدا هدايتشان كرده بسيار بزرگ است و خدا هرگز ايمان شما را

حيات دنيا(( زينت و بهجت آن است و كلمه ((نفتنهم (( از فتنه است كه به معناى آزمايش و سنجيدن است . بعضى گفته اند، مراد از آن فتنه عذاب است چون زيادى مال و اولاد

قادر به دفع آلودگى از تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۷۶ خود نباشند، در اين موقع آزمايش بزرگ فرزندان شروع مى شود. آيا وجود چنين پدر و مادرى را مايه رحمت مى دانند،

نزد ديگران روند و از بزرگى عذابى كه بر آنها رخ داده در مانند و ديگر موقع آزمايش و تجربه و عذر پذيرى نيست و نيست در اين موقع راه نجات و اين آيات و امثالش

أَموالُكُم‌ وَ أَولادُكُم‌ فِتنَةٌ«2» (همانا مالها و اولاد ‌شما‌ وسيله‌ امتحان‌ و آزمايش‌ شماست‌) و ‌در‌ جامع‌ السعادات‌ ‌از‌ ‌رسول‌ ‌خدا‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و

وقتى مى تواند در مرحله عمل بطور كامل نتيجه دهد كه فراگرفتنش در ضمن تمرين و آزمايش باشد، زيرا كليات علمى اگر بر جزئيات و مصاديقش تطبيق نشود تصديق آن و ايمان

فاصله اى كه بين طبقات مردم وجود دارد امتحانى است الهى ، كه اشخاص با آن محك و آزمايش شده ، افراد ناسپاس از شكرگزاران ، متمايز مى شوند، آنانكه اهل كفران نعمت

صالحات است )). حـتى اگر همان اموال ناپايدار و فرزندانى كه گاهى فتنه و مايه آزمايش هستند در مسير الله قرار بگيرند آنها هم به رنگ باقيات صالحات درمى آيند، چرا