نتایج جستجو

ديگران نيز گفته‏اند. على هذا غروب آفتاب و غيره را به علت دور شدن از افق و پنهان شدن غروب گفته‏اند. [كهف:17]. چون آفتاب غروب مى‏كرد از آنها به طرف شمال ميل

می‌گردد. «هَوی»: غروب کرد. مراد غروب ستارگان در همه اوقات، یا غروب و فرو افتادن آنها در پایان جهان است. بعضی (هَوی) را برای طلوع و غروب استعمال کرده‌اند

معنا آمده است: الف) مکان طلوع و غروب، ب) جهت طلوع و غروب. در معناى اول، شامل همه مکان هایى است که خورشید از آن طلوع و یا غروب مى کند و مقصود از آن مى تواند

‌در‌ وقت‌ طلوع‌ بطرف‌ راست‌ باب‌ كهف‌ طلوع‌ مي‌كند و ‌در‌ وقت‌ غروب‌ ‌از‌ طرف‌ چپ‌ كهف‌ غروب‌ مي‌كند و ‌آنها‌ ‌در‌ وسعت‌ و راحتي‌ هستند اذيّت‌ ‌از‌ آفتاب‌

نیز جمع «اصیل» است که از مادّه «اصل» گرفته شده است که به معناى عصر، نزدیک غروب و شبانگاه است از این نظر که اصل و پایه شب محسوب مى شود. اصل‌ (۱۰ بار) ال

آیات شامل این کلمه «رَواح» طرف غروب را مى گویند، که حیوانات براى استراحت به جایگاه خود باز مى گردند، ولى، از قرائن بر مى آید که در آیه مورد بحث، «رَواح»

سيصد و شصت برج و هر روزى از برجى طلوع و غروب مى‌نمايد، چنانچه ماه در مدت بيست و هشت روز از تمام بروج طلوع و غروب دارد. نزد بعضى مراد به مشرقين و مغربين

گویى روشنایى روز، همچون لباس سفیدى است که بر تن شب پوشانیده شده، به هنگام غروب آفتاب این لباس را از تن او همچون پوستى مى کنند، تا باطن و درون او آشکار گردد

تندرو را بر او عرضه داشتند، |آن‌گاه كه نزديك غروب، اسب‌هاى اصيل تندرو را به او عرضه كردند هنگامى كه [طرف‌] غروب، اسبهاى اصيل را بر او عرضه كردند، (یاد کن)

حال حضرت سليمان است گفته‏اند فاعل «تورات» شمس است يعنى آفتاب بپرده شده و غروب كرد. گفته‏اند مراد از «الخير» مال كثير است و گفته‏اند مراد اسبان است كه در

ب ـ در متن کتب لغت نیز مى خوانیم که «یوم» گاهى به مقدار زمان میان طلوع و غروب آفتاب گفته مى شود و گاهى به مدتى از زمان، هر مقدار بوده باشد. ج ـ در روایات

حال حضرت سليمان است گفته‏اند فاعل «تورات» شمس است يعنى آفتاب بپرده شده و غروب كرد. گفته‏اند مراد از «الخير» مال كثير است و گفته‏اند مراد اسبان است كه در

از نقطه‌اى طلوع و در نقطه‌اى ديگر غروب‌ جلد 10 - صفحه 224 مى‌كند و هيچ گاه از مشرق ديروزش طلوع و در مغرب ديروزش غروب نمى‌كند. «1» مراد از «خَيْراً مِنْهُمْ»

پنهان شد. گفت: من دوستى اين اسبان را بر ياد پروردگارم بگزيدم تا آفتاب در پرده غروب پوشيده شد، [سلیمان سرگرم تماشای آنان شد] آنگاه گفت [دریغا] من چنان شیفته

مكان و گذشتن از آن را قطع مكان و قرض مكان گويند (راغب). [كهف:17]. چون آفتاب غروب مى‏كرد از آنها به طرف شمال متمايل مى‏شد و آنها در كهف در وسعت بودند. طبرسى

چيزى وسيله‌اى‌ پس توسل جست بوسيله‌اى‌ تا وقتى كه رسيد بجاى غروب نمودن آفتاب يافت آنرا كه غروب ميكند در چشمه لاى دارى و يافت نزد آن گروهى را گفتيم اى ذو

و خشوع و بيم و اميد همراه باشد. كلمه‌ى «آصال» جمع «اصيل»، به معناى نزديك غروب و شامگاهان و كلمه‌ى «غدو» جمع «غدوة»، به طلوع فجر تا طلوع خورشيد گفته مى‌شود

چيزى وسيله‌اى‌ پس توسل جست بوسيله‌اى‌ تا وقتى كه رسيد بجاى غروب نمودن آفتاب يافت آنرا كه غروب ميكند در چشمه لاى دارى و يافت نزد آن گروهى را گفتيم اى ذو

مِنْ عُلُوٍّ اِلى اَسْفَلِ» مراد از هوى نجم ظاهراً سقوط آن از سمت رأس به طرف غروب است و شايد «هَوى» به معنى صعود باشد رجوع شود به «هوى». يعنى: قسم به ستاره

آیات شامل این کلمه ب‌ (۲۶۴۹ بار) يوم‌ (۴۷۵ بار) از طلوع فجر تا غروب آفتاب. و نيز مدتى از زمان و وقت را يوم گويند. چنانكه راغب و ديگران گفته‏اند در نهج

صغو (۲ بار) ميل. «صغت النجوم و الشمس صغواً: ملت للغروب» نجوم و آفتاب ميل به غروب كردند اصغاء به معنى استماع در حقيقت ميل كردن گوش است به طرف سخن. در نهج البلاغه

Javascript to function. (برادران یوسف) شب هنگام، گریان به سراغ پدر آمدند. |و وقت غروب گريان نزد پدر خود آمدند و شامگاهان، گريان نزد پدر خود [باز] آمدند. و برادران

از نقطه‌اى طلوع و در نقطه‌اى ديگر غروب‌ جلد 10 - صفحه 224 مى‌كند و هيچ گاه از مشرق ديروزش طلوع و در مغرب ديروزش غروب نمى‌كند. «1» مراد از «خَيْراً مِنْهُمْ»

در بعضى تفاسير مى‌خوانيم: سليمان آن چنان در تماشاى اسبان غرق شد كه خورشيد غروب كرد و نماز عصرش از دست رفت. لذا ناراحت شد و دستور داد خورشيد برگردد و مشغول

از نقطه‌اى طلوع و در نقطه‌اى ديگر غروب‌ جلد 10 - صفحه 224 مى‌كند و هيچ گاه از مشرق ديروزش طلوع و در مغرب ديروزش غروب نمى‌كند. «1» مراد از «خَيْراً مِنْهُمْ»

از نقطه‌اى طلوع و در نقطه‌اى ديگر غروب‌ جلد 10 - صفحه 224 مى‌كند و هيچ گاه از مشرق ديروزش طلوع و در مغرب ديروزش غروب نمى‌كند. «1» مراد از «خَيْراً مِنْهُمْ»

پنجاه ميليون كيلومتر فاصله دارد و مشرق و مغرب اعتبارى است به اعتبار ظهورو غروب آفتاب. طلوع چنانكه گفته شد به معنى به روز است به همين مناسبت به ميوه و غنچه

تکرار در قرآن: ۴۷۵(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... از طلوع فجر تا غروب آفتاب. و نيز مدتى از زمان و وقت را يوم گويند. چنانكه راغب و ديگران گفته‏اند

مى‏بينى كه آفتاب در وقت طلوع از غارشان به طرف راست ميل مى‏كند و به هنگام غروب از آنها به طرف چب مايل مى‏شود (آفتاب به آنها نمى‏تابيد ولى نورش به بدن آنها

«عهد حضورى» است و طبق تفسیر دوم «عهد ذکرى». يوم‌ (۴۷۵ بار) از طلوع فجر تا غروب آفتاب. و نيز مدتى از زمان و وقت را يوم گويند. چنانكه راغب و ديگران گفته‏اند

چيزى وسيله‌اى‌ پس توسل جست بوسيله‌اى‌ تا وقتى كه رسيد بجاى غروب نمودن آفتاب يافت آنرا كه غروب ميكند در چشمه لاى دارى و يافت نزد آن گروهى را گفتيم اى ذو

آفتاب است دارد. ب‌ (۲۶۴۹ بار) شفق‌ (۱۱ بار) (به فتح ش -ف) سرخى مغرب پس از غروب آفتاب [انشقاق:16-17]. از ائمه طاهرين عليهم السلام نقل است كه شفق را سرخى

به جنگ بود كه آن راياد خدا خواند «تَوارَتْ بِالْحِجابِ» به قرينه «العَشّى» غروب شمس است كه عشّى طرف آخر عصر مى‏باشد يعنى آفتاب به پرده نهان شد. ضمير «رَدُّها»

چيزى وسيله‌اى‌ پس توسل جست بوسيله‌اى‌ تا وقتى كه رسيد بجاى غروب نمودن آفتاب يافت آنرا كه غروب ميكند در چشمه لاى دارى و يافت نزد آن گروهى را گفتيم اى ذو

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

مراد پشت سر هم بودن اين دو مظهر كون است آفتاب با نورافشانى رو مى‏كند پس از غروب، ماه پشت سر آن ظاهر شده و نور مى‏پاشد و در پى آن، روز مى‏آيد و آنگاه شب،

زهره در آسمان نظر افکند و گفت: «این پروردگار من است» و هنگامى که غروب کرد ... گفت: «غروب کنندگان را دوست ندارم» و هنگامى که به مشرق نگریست ماه را در حال

آفتاب باشد، و لذا وقت طلوع به سردابهاى زير زمين يا غواصى در دريا مشغول، و وقت غروب تحصيل روزى مى‌نمودند، و حال آنها بر خلاف تمامى خلق بود. نزد جمعى آنها را

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

خستگی لمس نکرد. پس بر آنچه می‌گویند صبر کن و پیش از برآمدن آفتاب و پیش از غروب با ستایش پروردگارت تسبیح گوی. و پاره‌ای از شب و به دنباله‌های سجود او را

آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و ارتفاع و انخفاض و طلوع و غروب مصالح و منافع بندگان

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

لِتَهْتَدُوا بِها فِي ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ: تا هدايت يابيد بضوء و طلوع و غروب و مواضع آنها در تاريكيهاى شب در بيابان و در دريا، زيرا بعضى از نجوم طرف پشت

آماده شده بود تا رسيد بمنتهاى آبادى مشرق و يافت آفتابرا كه از بدو طلوع تا غروب ميتابد بر گروهى كه حاجب و ساترى ميان آنها و آفتاب خداوند قرار نداده نه كوهى

نميكند بلى همانا پروردگار او باو بينا است‌ پس قسم نميخورم بسرخى ظاهر بعد از غروب در آسمان‌ و بشب و آنچه مستور نمايد و بماه وقتى كه كامل گردد هر آينه مرتكب

آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و ارتفاع و انخفاض و طلوع و غروب مصالح و منافع بندگان

از روز عرفا از اوّل آفتاب تا غروب است و ظاهر از دو طرف چيزى دو نصف آن نيست و زوال شمس نصف روز از اوّل طلوع آفتاب تا غروب است نه نصف از اوّل طلوع فجر تا

از روز عرفا از اوّل آفتاب تا غروب است و ظاهر از دو طرف چيزى دو نصف آن نيست و زوال شمس نصف روز از اوّل طلوع آفتاب تا غروب است نه نصف از اوّل طلوع فجر تا

آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و ارتفاع و انخفاض و طلوع و غروب مصالح و منافع بندگان

ويا روز در شب، يا كم وزياد شدن طول ساعات شب وروز در فصل‌هاى مختلف است ويا غروب وطلوع تدريجى. البتّه معناى اوّل روشن‌تر است. نمونه قدرت‌نمايى خداوند در بيرون

مغرب‌ ‌تا‌ طلوع‌ فجر ‌است‌ نه‌ ‌از‌ غروب‌ ‌تا‌ طلوع‌ آفتاب‌. جلد 3 - صفحه 137 مثلا ‌در‌ اول‌ حمل‌ و ميزان‌ ‌که‌ ‌از‌ غروب‌ ‌تا‌ طلوع‌ آفتاب‌ دوازده‌ ساعت‌

آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و ارتفاع و انخفاض و طلوع و غروب مصالح و منافع بندگان

كن بر آنچه ميگويند و تسبيح گوى با حمد پروردگارت پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب‌ و پاره‌اى از شب پس تسبيح گوى او را و در جلد 5 صفحه 58 تعقيبات نماز. تفسير

آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و ارتفاع و انخفاض و طلوع و غروب مصالح و منافع بندگان

آماده شده بود تا رسيد بمنتهاى آبادى مشرق و يافت آفتابرا كه از بدو طلوع تا غروب ميتابد بر گروهى كه حاجب و ساترى ميان آنها و آفتاب خداوند قرار نداده نه كوهى

كن بر آنچه ميگويند و تسبيح گوى با حمد پروردگارت پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب‌ و پاره‌اى از شب پس تسبيح گوى او را و در جلد 5 صفحه 58 تعقيبات نماز. تفسير

قدرت سبحانى را، و حضرت صادق عليه السّلام به مفضل فرمايد: تفكر نما در طلوع و غروب آفتاب براى قيام ليل و نهار، اگر طلوع آفتاب نبودى جميع امور عالم باطل شدى

از روز عرفا از اوّل آفتاب تا غروب است و ظاهر از دو طرف چيزى دو نصف آن نيست و زوال شمس نصف روز از اوّل طلوع آفتاب تا غروب است نه نصف از اوّل طلوع فجر تا

مينمايد و برميگردد، و بعضي‌ تفسير كردند بشمس‌ و قمر و كواكب‌ ‌که‌ طلوع‌ و غروب‌ دارند. اقول‌: ممكن‌ ‌است‌ مراد ‌اينکه‌ ‌باشد‌ ‌که‌ آسمانها ‌در‌ ابتداء امر

آن روز بيشتر در بهشت نبود كه گناه كرد و بيرون كرد خداوند هر دو را بعد از غروب آفتاب و شب در بهشت نبودند و عياشى از حضرت صادق (ع) روايت نموده كه خداوند

«فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ» «3» 5- در بهشت تنوّع زمان (بامداد و غروب) وجود دارد. «بُكْرَةً وَ عَشِيًّا» 6- در بهشت هم امنيّت روحى است، «إِلَّا

از روز عرفا از اوّل آفتاب تا غروب است و ظاهر از دو طرف چيزى دو نصف آن نيست و زوال شمس نصف روز از اوّل طلوع آفتاب تا غروب است نه نصف از اوّل طلوع فجر تا

از روز عرفا از اوّل آفتاب تا غروب است و ظاهر از دو طرف چيزى دو نصف آن نيست و زوال شمس نصف روز از اوّل طلوع آفتاب تا غروب است نه نصف از اوّل طلوع فجر تا

و انخفاض آن سيصد و شصت مشرق و مغرب است كه هر روز از مطلعى طلوع و به مغربى غروب كند؛ و يا مستقر و غايت سير آن محل انقضاى دنيا است يعنى هميشه حركت و اصلا

جنس آن چون همه راهنمايان خلقند بمقاصدشان در دريا و صحرا در وقتى كه افول و غروب نمايد ستاره چون بآن استدلال ميشود بر نفى ستاره پرستى و اثبات خداوند ثابت

جنس آن چون همه راهنمايان خلقند بمقاصدشان در دريا و صحرا در وقتى كه افول و غروب نمايد ستاره چون بآن استدلال ميشود بر نفى ستاره پرستى و اثبات خداوند ثابت

جنس آن چون همه راهنمايان خلقند بمقاصدشان در دريا و صحرا در وقتى كه افول و غروب نمايد ستاره چون بآن استدلال ميشود بر نفى ستاره پرستى و اثبات خداوند ثابت

كن بر آنچه ميگويند و تسبيح گوى با حمد پروردگارت پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب‌ و پاره‌اى از شب پس تسبيح گوى او را و در جلد 5 صفحه 58 تعقيبات نماز. تفسير

براى سليمان بود (حركت با) باد در صبحگاهان (به اندازه‌ى مسافت) يك ماه و در غروب (نيز به مقدار سفر در) يك ماه. 1- اختراعات، الهاماتى الهى است. «عَلَّمْناهُ»

يكديگر برسند. وَ لَا اللَّيل‌ُ سابِق‌ُ النَّهارِ ‌است‌ ‌که‌ شب‌ ‌پس‌ ‌از‌ غروب‌ ‌است‌ و روز اوّل‌ طلوع‌ ‌تا‌ خورشيد طالع‌ ‌است‌ شب‌ نيست‌ چنانچه‌ ‌تا‌ نور

نيز سوگند ياد فرموده بماه منير وقتى كه در پى در آيد آفتاب را بطلوعش بعد از غروب آن و اكتسابش از نور آن و نيز قسم ياد نموده بروز وقتى كه جلوه دهد و آشكارا

نيز سوگند ياد فرموده بماه منير وقتى كه در پى در آيد آفتاب را بطلوعش بعد از غروب آن و اكتسابش از نور آن و نيز قسم ياد نموده بروز وقتى كه جلوه دهد و آشكارا

اينكه‌ آسمان‌ ‌براي‌ يحيي‌ و حسين‌ چهل‌ صباح‌ گريه‌ كرد ‌در‌ وقت‌ طلوع‌ و غروب‌ قرمز ‌بود‌. جلد 12 - صفحه 421 «3» سر يحيي‌ ‌را‌ بردند نزد زنا زاده‌ سر حسين‌

مقدار آب كُر، وَجب را مقياس قرار مى‌دهد و يا براى تشخيص وقت نماز، طلوع و غروب و زوال خورشيد را مطرح مى‌كند. و براى آغاز و انتهاى ماه رمضان و يا ايام حج،

مى شوند و چنین به نظر مى رسد که آنها عقب نشینى مى کنند. در نقطه مقابل آن غروب آفتاب است که به نظر مى رسد ستارگان کم کم به پیش مى آیند و خود را نشان مى دهند

نيز سوگند ياد فرموده بماه منير وقتى كه در پى در آيد آفتاب را بطلوعش بعد از غروب آن و اكتسابش از نور آن و نيز قسم ياد نموده بروز وقتى كه جلوه دهد و آشكارا

شرعي‌ ‌که‌ ‌از‌ مغرب‌ ‌است‌ ‌تا‌ طلوع‌ فجر صادق‌ نه‌ شب‌ عرفي‌ ‌که‌ ‌از‌ غروب‌ ‌است‌ ‌تا‌ طلوع‌ آفتاب‌، و وقت‌ فضيلت‌ مغرب‌ ‌از‌ اوّل‌ مغرب‌ ‌است‌ ‌تا‌

از رفتن سبطيان بى‌خبر شدند، و روز هم به سبب مردن اطفال آنان مشغول بودند تا غروب آفتاب كه اطلاع يافتند. فرعون امر كرد لشگريان تماما جمع شوند و وقت بانگ خروس

«أیّام» جمع «یوم» است و یوم، به معناى «مقدارى از زمان - از طلوع خورشید تا غروب آن -» و «مدتى از زمان» است (مفردات راغب). احتمال دارد مراد از «أیّام» دوران ها

هدايت، هميشه از ناحيه خدا است و ضلالت از ناحيه انسان . هدايت هميشه ... هيچ چيز غروب كننده و از كف رونده ، شايسته محبت و تعلق خاطر نيست . معناى (( فطر )) و ((

نيز سوگند ياد فرموده بماه منير وقتى كه در پى در آيد آفتاب را بطلوعش بعد از غروب آن و اكتسابش از نور آن و نيز قسم ياد نموده بروز وقتى كه جلوه دهد و آشكارا

نفر کشته شدند پس از خاتمه جنگ پیامبر به ۹ میلى بدر کوچ کرد. هنگامى که نزدیک غروب آفتاب بود پیامبر در میان اسیران نضر بن حارث بن کلدة و عقبة بن ابى‌معیط را

اتفاق مى افتد. ظهور زهره تقريبا با غروب خورشيد، و غروب آن تقريبا با طلوع ماه مقارن مى شود، زيرا در اين شبها اول آفتاب غروب مى كند و پس از آن ستاره زهره هويدا

را در روز جمعه قرائت نمايد خدا و ملائكه بر او رحمت نازل مى‌نمايند تا آفتاب غروب نمايد خداوند توفيق به همه كرامت فرمايد انشاء اللّه تعالى‌ جلد 1 صفحه 559

از امير المؤمنين عليه السّلام فوت شد تا زمانى كه آفتاب از نظر ناپديد شده غروب كرد، رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله چون از خواب برخاست و از ماجرا آگاه شد

ابليس- بر او باد لعنت‏هاى خدا- لشكرهاى خود را شبانه از آنجا مى‏فرستد كه آفتاب غروب مى‏كند و بر مى‏آيد و در اين دو ساعت بسيار ذكر خدا گوئيد و از شرّ ابليس و

عَلَيْهِ يَوْماً إِلَى اَللَّيْلِ ثُمَّ يُفِيقُ قَالَ إِنْ أَفَاقَ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ فَعَلَيْهِ قَضَاءُ يَوْمِهِ هَذَا وَ إِنْ أُغْمِيَ عَلَيْهِ أَيَّاماً

قبيس رفته بودم و در حالى كه مردم نماز مغرب را بجا مى‏آوردند ديدم هنوز خورشيد غروب نكرده، بلكه در پشت كوه از ديده مردم پنهان شده است، پس امام صادق عليه السّلام

شنيدم امام صادق (ع) مى‏فرمود: هر گاه آفتاب بگردد (بر آيد يا به زوال رسد يا غروب كند) ذكر خدا عز و جل كن و اگر با مردمى باشى كه تو را باز مى‏دارند از نزد

«لحظه نزول عذاب و میعاد آنها صبح است» و با نخستین شعاع صبحگاهی زندگی این قوم غروب خواهد کرد (إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ). اکنون برخیزید و هر چه زودتر شهر

عذاب قرينشان بود (۱۲۹) بر آنچه مى گويند صبر كن و پيش از طلوع خورشيد و پيش از غروب آن به ستايش ، پروردگارت را تسبيح گوى و كناره هاى شب و اواخر روز نيز تسبيح

تلقّى را از آن حضرت سؤال كرد، امام فرمود: به اندازه مسافتى كه طرف عصر تا غروب طىّ مى‏كنند، و چون از اين حدّ گذشت و به چهار فرسخ رسيد آن ديگر تلقّى نيست

موسى كاظم عليه السلام كه مى‏فرمود: «چون شام كنى و بنگرى به آفتاب كه در كار غروب و پشت كردن باشد، بگو كه: بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ ... وَالْحَمْدُ لِلَّهِ

سَأَلْتُهُ عَنْ وَقْتِ اَلْمَغْرِبِ قَالَ مَا بَيْنَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ إِلَى سُقُوطِ اَلشَّفَقِ‏

این تقریب، کلمه «یوماً» به معناى یک شبانه روز خواهد بود و به جز ساعات نزدیک غروب، هر لحظه اى از روز را مى توان لحظه آغاز خواب آنان تصوّر کرد. ۶- وضعیت جسمانى

عَنْ قَوْمٍ صَامُوا شَهْرَ رَمَضَانَ‏ فَغَشِيَهُمْ سَحَابٌ أَسْوَدُ عِنْدَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ فَظَنُّوا أَنَّهُ لَيْلٌ فَأَفْطَرُوا ثُمَّ إِنَّ اَلسَّحَابَ

اَلنَّاسُ فِي اَلصُّفُوفِ وَ سَاعَةٌ أُخْرَى مِنْ آخِرِ اَلنَّهَارِ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ

أَبَا اَلْحَسَنِ اَلْأَوَّلَ ع‏ قُلْتُ اَلْمَرْأَةُ تَرَى اَلطُّهْرَ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ كَيْفَ تَصْنَعُ بِالصَّلاَةِ قَالَ إِذَا رَأَتِ اَلطُّهْرَ بَعْدَ

طُفْ طَوَافاً وَ صَلِّ رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ صَلاَةِ اَلْمَغْرِبِ عِنْدَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ وَ إِنْ طُفْتَ طَوَافاً آخَرَ فَصَلِّ رَكْعَتَيْنِ بَعْدَ اَلْمَغْرِبِ

همين كه غروب كرد گفت : من غروب كنندگان را دوست ندارم (۷۶) پس از آن ، وقتى كه ماه را ديد كه طلوع كرد، گفت : اين پروردگار من است ، سپس ماه كه غروب كرد، گفت :

معنايش استفاده شود، و خودش مفعول معه باشد، و معنايش اين باشد كه قبل از طلوع و غروب آفتاب با اطراف نهارى كه در آن تسبيح مى كنى ...، و خلاصه ظرف در هر دو طرف

أَبَا اَلْحَسَنِ اَلْأَوَّلَ ع‏ قُلْتُ اَلْمَرْأَةُ تَرَى اَلطُّهْرَ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ كَيْفَ تَصْنَعُ بِالصَّلاَةِ قَالَ إِذَا رَأَتِ اَلطُّهْرَ بَعْدَ

اَلْفَرِيضَةِ وَ أَمَّا اَلنَّافِلَةُ فَلَهُ أَنْ يُفْطِرَ أَيَّ وَقْتٍ شَاءَ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ‏

تَغِيبَ اَلشَّمْسُ فَخَالَفَهُمْ‏ رَسُولُ اَللَّهِ ص‏ فَأَفَاضَ بَعْدَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ‏

سَأَلْتُهُ هَلْ يَخْرُجُ اَلنَّاسُ إِلَى‏ مِنًى‏ غُدْوَةً قَالَ نَعَمْ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ‏

فِي اَلزِّيَارَةِ إِذَا خَرَجْتَ مِنْ‏ مِنًى‏ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ فَلاَ تُصْبِحْ إِلاَّ بِمِنًى‏

سَأَلْتُهُ هَلْ يَخْرُجُ اَلنَّاسُ إِلَى‏ مِنًى‏ غُدْوَةً قَالَ نَعَمْ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ‏

است . با اينكه مسلم است كه مساله حيات و مرگ از جهاتى مهمتر از مساله طلوع و غروب آفتاب است و سند گوياترى بر علم و قدرت پروردگار محسوب مى شود و به همين دليل

و نيز بمانند ثواب كسى كه هفتاد برده مؤمن را آزاد كرده باشد، و چون تا وقت غروب در عرفات وقوف كنى اگر گناهانى برابر ريگ‏هاى انباشته و كف دريا را بر دوش داشته

بود، و از اين رو افطاركرد، پس از آن ابر برطرف شد، و ناگهان ديد كه خورشيد غروب نكرده است، فرمود: روزه او كامل است و آن را قضا نمى‏كند.

فِي رَجُلٍ أَفَاضَ مِنْ‏ عَرَفَاتٍ‏ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ قَالَ إِنْ كَانَ جَاهِلاً فَلاَ شَيْ‏ءَ عَلَيْهِ وَ إِنْ كَانَ مُتَعَمِّداً فَعَلَيْهِ بَدَنَةٌ

است نورانى و روز جمعه روزى منوّر است و بر روى زمين روزى نيست كه آفتاب در آن غروب كند و بيش از جمعه آزاد شده از آتش دوزخ داشته باشد، و هر كس روز جمعه وفات

أَبَا اَلْحَسَنِ اَلْأَوَّلَ ع‏ قُلْتُ اَلْمَرْأَةُ تَرَى اَلطُّهْرَ قَبْلَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ كَيْفَ تَصْنَعُ بِالصَّلاَةِ قَالَ إِذَا رَأَتِ اَلطُّهْرَ بَعْدَ

فِي قَوْمٍ صَامُوا شَهْرَ رَمَضَانَ‏ فَغَشِيَهُمْ سَحَابٌ أَسْوَدُ عِنْدَ غُرُوبِ اَلشَّمْسِ فَرَأَوْا أَنَّهُ اَللَّيْلُ فَأَفْطَرَ بَعْضُهُمْ ثُمَّ إِنَّ

اَلنَّاسُ فِي اَلصُّفُوفِ وَ سَاعَةٌ أُخْرَى مِنْ آخِرِ اَلنَّهَارِ إِلَى غُرُوبِ اَلشَّمْسِ

جايگزين آن مى گردد. بعضى ديگر گفته اند منظور تمام سايه شب است كه از لحظه غروب شروع مى شود و به لحظه طلوع آفتاب منتهى مى گردد، زيرا مى دانيم شب در حقيقت

راست فرموده، من فردا حمام نميروم و فضل خود بهتر داند. ياسر گويد: چون خورشيد غروب كرد و داخل شب شديم، امام رضا عليه السلام بما فرمود: بگوئيد «ما از شر آنچه

هنوز نمرده است او كسى است كه انتظار (سعادت خويش را) ببرد، و خورشيد طلوع و غروب نكند جز آنكه بروزى و ايمان بر او طلوع كند (و هر روز روزى و ايمان تازه‏اى

كى از سفر آمدى ؟ او مى گويد: پيش از غروب در حالى كه پيش از ظهر آمده است ، شنونده از ظاهر اين كلام كمى قبل از غروب را مى فهمد، در حالى كه گوينده قبل از

شامگاه پنجشنبه‏ و شب جمعه و روز جمعه تا هنگامى كه آفتاب از نظر پنهان شود و غروب كند هيچ چيزى نمى‏نويسند مگر صلوات و درود بر پيامبر خدا صلّى اللَّه عليه و

بود، سپس سليمان برخاست و نماز گزارد و هنگامى كه از نماز فارغ شد خورشيد نيز غروب كرد و ستارگان بردميد، اين وفق همان فرمايش خداوند عزّ و جلّ است كه ميفرمايد:

در سرزمين بابل بوده و نهرى به همين نام داشته است) نگذشته بوديم كه خورشيد غروب كرد و من بشك افتادم كه چرا نماز حضرت فوت شد، آن حضرت متوجّه من شده و فرمود:

و سرما حفظش كند، انسانى كه تاكنون چشمش به ستارگان آسمان نيفتاده و طلوع و غروب آفتاب و ماه را نديده است ، انسانى كه هرگز قدم در جامعههاى بشرى و شهرهاى وسيع

نيّت‌، پوشيدن‌ لباس‌ احرام‌ و تلبيه‌ «و وقوف‌ عرفات‌» ‌از‌ اول‌ ظهر عرفه‌ ‌تا‌ غروب‌ شرعي‌ ‌است‌. «و وقوف‌ مشعر» ‌از‌ اول‌ طلوع‌ فجر روز عيد ‌تا‌ طلوع‌ آفتاب‌

طلوع مى كنند و مراد از مغرب آن جهتى است كه بر حسب حس ظاهرى ما، در آن طرف غروب مى كنند، و مراد از ما بين آن دو، ما بين مشرق و مغرب است كه شامل همه عالم

الانس، و شرّ فسقة العرب و العجم». پس اگر اين دعا پايان يافت و هنوز آفتاب غروب نكرده است، همين دعا را از اوّل تا آخرش اعاده كن، و از دعاء و زارى و مسألت

كه به صورت نوعى دگرگونى و سرخى مخصوص (علاوه بر سرخى هميشگى به هنگام طلوع و غروب ) خودنمائى مى كند. چنانكه در روايتى مى خوانيم : لما قتل الحسين بن على بن

به پيروزى برسند بجائى نخواهند رسيد حتى اگر ذو القرنين باشند! ۲ - هـر چـند غروب خورشيد در چشمه اى گل آلود قطعا جنبه خطاى باصره داشت ، ولى با ايـن حـال نـشـان

كشيدن آنهمه زجر فراق فرزند، به خاطر آن بود كه نيازمند روزه دارى به هنگام غروب آفتاب بر در خانه او آمد و او از كمك كردن به وى غفلت نمود و آن فقير، گرسنه

است و نه در غرب، كه آفتاب در آن در بعضى از اوقات روز باشد كه آن وقت شروق و غروب است، بلكه در همه طول نهار آفتاب بر آن مى‏تابد، مانند زيتونى كه در سر كوه

، و تسخير آفتاب و ماه كه به خاطر ما حالات گوناگون به خود مى گيرند، طلوع و غروب كرده ، و دور و نزديك مى شوند، مربوط است به تدبير او، چون پيدايش ‍ ارزاق انسانها

را تشخيص دهد. مثل كسى كه دچار تب نوبه است، و ساعات عود تب خود را با طلوع و غروب ستاره اى، و يا از وضعيت خاص نجوم تعيين مى كند. و يا براى آن بوده كه از نگاه

مى كند و داخل ظلمت شده، نورش به تدريج، همه مردم را فرا مى گيرد. و در هنگام غروب، به ناگاه بار ديگر، شب چون روپوشى روى مردم مى افتد، و ظلمتش، همۀ آن جاهايى

آنان، آن دو فرشته كه در شب موكّل بر او بودند، بالا مى روند. و چون خورشيد غروب كند، دوباره همان دو فرشته، براى نوشتن اعمال شب نازل مى شوند و نويسندگان روز،

معناى سرخى و بالاى آن زردى و روى آن سفيدى است، كه در كرانه افق، در هنگام غروب خورشيد پيدا مى شود. ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۴۰۷ «وَ الَّيْلِ وَ مَا

بهره مند گردد، او مانند يك بچه گوسفند نيست كه صبح همراه گله به چراگاه رود و غروب برگردد، بلكه بايد علاوه بر مراقبتهاى جسمى از نظر تمايلات روانى نيز اشباع

مى كنيم . «غدو» (بر وزن علو) به معنى طرف صبح است ، در مقابل «رواح » كه طرف غروب را مى گويند، كه حيوانات براى استراحت به جايگاه خود باز ميگردند، ولى از قرائن

صبحگاهان و شامگاهان تكرار كن (بالغدو و الاصال ) آصال جمع اصيل به معنى نزديك غروب و شامگاه است . و هرگز از غافلان و بيخبران از ياد خدا مباش (و لا تكن من الغافلين

ابراهيم با فكر و درك خود مى يابد و مى بيند كه ستارگان و ماه و خورشيد همه غروب و افول دارند و محكوم قوانين آفرينشند، لذا مى گويد: اينها خداى من نيستند انى

الله بداره ملكا شاهرا سيفه حى يصبح : «هر كس سوره الرحمن و حشر را به هنگام غروب بخواند خداوند فرشته اى را با شمشير برهنه ماءمور حفاظت خانه او مى كند». بدون

مختصر و هم به طور مفصل روايت شده. و در بعضى از آن ها آمده كه: آفتاب بعد از غروب، به آسمان ها، يكى پس از ديگرى بالا مى رود، تا آن جا كه به نزديكى عرش برسد

تحولاتى است كه در آسمان براى ما محسوس ‍ است، ستارگان و اجرامى در يك طرف آن غروب و از طرف ديگر، دوباره طلوع مى كنند. ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۴۳۳ بعضى

انسان به دست تو هدايت شود براى تو بهتر است از تمام آنچه خورشيد بر آن طلوع و غروب مى كند)). و باز به همين دليل است كه مبلغان راستين بايد نيازى به مردم نداشته

نافرمانى خدا شده ، و خدا او و همسرش را از آنجا بيرون كرد، در حاليكه آفتاب تازه غروب كرده بود، آنشب را تا صبح پشت در بهشت بسر بردند، تا صبح شد، ناگهان متوجه عريانى

تفسير نمونه جلد ۶ صفحه ۴۲۳ فراوان همراه آب وارد آنها مى شدند، اما به هنگام غروب كه مى خواستند به دريا بازگردند راهشان را محكم مى بستند، سپس روز يكشنبه شروع

نواخته مى شود بطور كنايه در اين معنى بكار مى رود. «كالح » از ماده كلوح (بر وزن غروب ) به معنى عبوس شدن و در هم كشيدن صورت است ، و بسيارى از مفسران آن را چنين

دستخوش انواع تغييرات . بايد به سراغ كسى رفت كه حاكم و خالق اين قوانين است هرگز غروب و افولى ندارد و دست تغيير و دگرگونى به دامان كبريايش دراز نمى شود. به اين

نيست تا در انتظار طلوعش به جستجو برآييم ، و او باطن است اما باطن بودنش مانند غروب آفتاب و يا غيبت ساير موجودات به مفارقت و جدا شدن نيست . مؤ لف : داستان تجلى

كه اگر كسى قبل از افطار مى خوابيد، آن شب و روز آن شب غذا و آب نمى خورد، تا غروب فردا، و در اين ميان قيس بن صرمه انصارى روزه بود، و آن روز در زمين خود مشغول

در موقع بدر كامل يعنى شب چهارده است ، زيرا ماه در شب چهاردهم تقريبا مقارن غروب آفتاب سر از افق مشرق بر مى دارد، و چهره پر فروغ خود را ظاهر كرده و سلطه خويش

كتاب دوم «اشموئيل » فصل يازده جمله هاى ۲ تا ۲۷ چنين مى گويد: واقع شد كه وقت غروب داود از بسترش برخاست و بر پشت بام خانه ملك گردش كرد، و از پشت بام زنى را

جنوب غربى و شرقى . و مشرق و مغرب ، دو جهت نسبى است ، كه در هر نقطه با طلوع و غروب آفتاب ، و يا ستاره مشخص مى شود، و به همين جهت هر نقطه از نقاط زمين كه فرض

روحانيات گرفته تا كواكب را بپرستند، ولى در اينجا از نظر اينكه ستارگان ، طلوع و غروب دارند و روزها اصلا پيدا نيستند ناگزير شدند صنم ديگرى براى اين صنمها بسازند،

۴) ۲ - در متن كتب لغت نيز مى خوانيم كه يوم گاهى به مقدار زمان ميان طلوع و غروب آفتاب گفته مى شود و گاهى به مدتى از زمان هر مقدار بوده باشد. ۳ - در روايات

اين تعبير ممكن است اشاره به اين معنى باشد كه منظره آسمان به هنگام طلوع و غروب خورشيد و ماه و ستارگان اهميت بيشترى دارد و قدرت و عظمت حق در آن لحظه آشكارتر

الكلاب على البقر » بعيد هم نيست كه ريشه اين لغت « كربت الشمس : آفتاب نزديك غروب شد » بوده باشد و اينكه مى گويند: « اناء كربان » به معناى ظرفى است كه نزديك

است. چون قمر دائما از شمس كسب نور مى كند. و يكى اين كه طلوع «قمر» بعد از غروب خورشيد باشد، كه در اين صورت، سوگند دائمى نيست؛ بلكه در دو حال قمر است. يكى،

الجمع و ماده اش كلمه «اصل » است ، و از اين جهت اين ساعت از روز معين بين عصر و غروب آفتاب را آصال گفته اند كه گوئى ريشه و مبداء شب است . ترجمه تفسير الميزان

به سوى بنى قريظه حركت كنيد، مسلمانان به سرعت آماده جنگ شدند و تازه آفتاب غروب كرده بود كه قلعه هاى محكم بنى قريظه را در حلقه تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه ۲۷۰