نتایج جستجو

خدا: نعمتهاى خدا ۴ موسى(ع): دین موسى(ع) ۱; شریک رسالت موسى(ع) ۳; کتاب آسمانى موسى(ع)۱; نعمتهاى موسى(ع) ۴; ویژگیهاى کتاب آسمانى موسى(ع) ۲ نعمت: مراتب نعمت

آتَیْنا مُوسَی الْکِتابَ لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ). تفسیر آیات ۱ - موسى(ع)، داراى کتاب آسمانى بود. (و لقد ءاتینا موسى الکتب) ۲ - کتاب آسمانى موسى(ع) (تورات)،

موحدان ۶; هدایت موحدان ۶ موسى(ع): کتاب آسمانى موسى(ع) ۱; مخاطبان دعوت موسى(ع) ۲; مسؤولیت موسى(ع) ۲; نبوت موسى(ع) ۳; هدایتگرى موسى(ع) ۲ مهتدین ۶: نیازها:

زندگى اخروى ۳ کتب آسمانى: اولین کتب آسمانى ۵; تاریخ کتب آسمانى ۵ موسى(ع): تعالیم صحف موسى(ع) ۱، ۳; تعدد کتاب آسمانى موسى(ع) ۱; خوشنامى موسى(ع) در جزیرة العرب

مردم ۵ موسى(ع): برادر موسى(ع) ۳; کتاب آسمانى موسى(ع) ۱; مشکلات موسى(ع) ۴; مهمترین رسالت موسى(ع) ۵; نبوت موسى(ع) ۱; نیازهاى موسى(ع)۴; وزیر موسى(ع) ۵; یاور

صحف موسى) ۳ - احترام و موقعیت موسى(ع)، نزد مشرکان صدراسلام (أم لم ینبّأ بما فى صحف موسى) توبیخ شدن مردم عصر نزول به خاطر توجه نکردن به پیام آسمانى موسى(ع)،

هاى خدا رده:توطئه علیه قرآن رده:توطئه علیه محمد رده:تکذیب رسالت موسى رده:تکذیب معجزه موسى رده:تکذیب ناپذیرى ربوبیت خدا رده:تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا رده:تکذیبگرى

هماهنگى قرآن با کتب آسمانى ۱۰ کتب آسمانى: تصدیق کتب آسمانى ۸; ویژگیهاى کتب آسمانى ۱۱; هدایتگرى کتب آسمانى ۹، ۱۱; هماهنگى کتب آسمانى ۹ محمد(ص): دلایل حقانیت

آیات ۱- موسى(ع) از پیامبران داراى کتاب آسمانى است. (و لقد ءاتینا موسى الکتب) ۲- خداوند ، اعطا کننده کتاب آسمانى به پیامبران خویش (و لقد ءاتینا موسى الکتب)

و به هر حال، اشاره به کتاب هایى است که قبل از موسى(علیه السلام) نازل شده، در حالى که «کتاب منیر» اشاره به کتاب موسى و کتب آسمانى دیگرى است که بعد از آن

حق ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۶ عمل: ناپسند ۱۵ کتاب هدایت: ویژگى کتاب هدایت ۹ کتب آسمانى: تبلیغ تعالیم کتب آسمانى ۱۴ ; نقش کتب آسمانى ۲۲ لجاجت: آثار لجاجت ۲۶ مجادله:

آن، فرزندان یعقوب باشند. ۳ - موسى و عیسى از انبیاى الهى و داراى کتاب (و ما اُوتى موسى و عیسى) ظاهراً مراد از «ما اُوتى»، کتاب است. ۴ - لزوم توأم بودن ایمان

محمّد (ص) ۸; کتاب محمّد (ص) ۸; مقامات محمّد (ص) ۸; نبوت محمّد (ص) ۸ مشرکان مکه: کفر مشرکان مکه ۹، ۱۱ مقربان:۱ موسى(ع): قضاوت موسى(ع) ۲; مقامات موسى(ع) ۲; نبوت

قرآن و کتب آسمانى ۱۰، ۱۵ ; کتابت قرآن ۴، ۷ ; نامهاى قرآن ۵ ; نزول قرآن ۱، ۲، ۴، ۶، ۹، ۱۴ ; ویژگى قرآن ۲، ۳، ۸ کتب آسمانى: اهداف کتب آسمانى ۱۲; هماهنگى

باشد، سوگند الهى به این کتاب از میان کتب آسمانى دیگر، نشانگر اهمیت ویژه آن است. ۳ - نزول کتاب آسمانى به صورت نوشته در الواح، از ویژگى هاى تورات * (و کتب مسطور)

اسلام صلى الله عليه و آله در ادامه‌ى رسالت حضرت موسى است. (در دو آيه قبل، سخن از نبوّت و حكمت و كتاب آسمانى بنى‌اسرائيل بود.) «ثُمَّ جَعَلْناكَ» 4- روح اديان

۱۷; ویژگیهاى قیامت ۱۵ کتب آسمانى: آثار اعراض از کتب آسمانى ۱۸; اهمیّت کتب آسمانى ۱۱; کیفر اعراض از کتب آسمانى ۱۸; نقش کتب آسمانى ۷، ۱۱ کیفر: عوامل کیفر اخروى

گرفته - باید مرحله اى باشد که با بعثت حضرت موسى آغاز مى شود. ۲ - تاریخ، شاهد بعثت پى درپى پیامبران، از زمان موسى(ع) تا ظهور عیسى(ع) (ثمّ قفّینا على ءاثرهم

ابراهيم و موسى بود و انجيل بر او نازل شد و در آن مواعظ و امثال و احكامى بود غير از احكام حدود و مواريث و تخفيف داده شده بود در احكام شريعت حضرت موسى چنانچه

گروهى از قوم موسى پیش از ورودشان به بیت المقدس، ستمکار و آلوده به گناه بودند. (فبدل الذین ظلموا قولا غیر الذى قیل لهم) ۲ - حرام خواران قوم موسى، به جاى طلب

مخالفت با انبیا ۶ ; معجزه انبیا ۷، ۹ کتب آسمانى:۱۲ تعالیم کتب آسمانى ۱۲ ۹، ۱۰ ; حجیّت کتب آسمانى ۱۲ ۱۱ ; فهم کتب آسمانى ۱۲ ۱۱ محمّد (ص): اندوه محمّد (ص) ۲ ;

انجیل از کتب آسمانى ۳; تاریخ نزول انجیل ۴ اهل کتاب: ایمان اهل کتاب صدراسلام ۱; مدح مؤمنان اهل کتاب ۲ تورات: تاریخ نزول تورات ۴; تورات از کتب آسمانى ۳ خدا: مدحهاى

پیامبر(ص)، فراگیر پیروان دیگر ادیان آسمانى (فاحکم بینهم بما أنزل اللّه) ۱۲- انتخاب قرآن از میان کتب آسمانى، براى داورى بین اهل کتاب، وظیفه پیامبر(ص) (و انزلنا الیک

عیسى(ع) ۴ ; نبوت عیسى(ع) ۱ ; نفى الوهیت عیسى(ع) ۵ کتب آسمانى: نقش کتب آسمانى ۱۶، ۱۷، ۱۹ ; هماهنگى کتب آسمانى ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵ متقین: مقامات متقین ۲۱ ; هدایت متقین

۳۹ کافران:۴۳ کتب آسمانى: پاسدارى از کتب آسمانى ۱۴، ۱۵، ۲۰، ۳۸ ; حقّانیت کتب آسمانى ۱۸، ۲۰ ; موانع عمل به کتب آسمانى ۲۴ ; نقش کتب آسمانى ۱۱، ۱۸، ۲۳، ۲۸ کفر:

۳ اهل کتاب: آثار حق پذیرى مؤمنان اهل کتاب ۱۱; استماع قرآن مؤمنان اهل کتاب ۳; اسلام مؤمنان اهل کتاب ۱۱; اقرار مؤمنان اهل کتاب ۳، ۹; مؤمنان اهل کتاب ۱ ایمان:

انبیا: قتل انبیا ۲ انگیزش:۸ اهل کتاب:۳ تجاوزگرى اهل کتاب ۳ ۲ ; کفر اهل کتاب ۳ ۲ ; گروههاى اهل کتاب ۳ ۱ ; مؤمنان اهل کتاب ۳ ۲، ۴ تاریخ مقارن بعثت:۹ تحریف:۹

أنزل علینا) هر چند ایمان به قرآن و کتابهاى آسمانى محور سخن در آیه شریفه است; ولى از آن جا که نزول کتاب آسمانى مستلزم بعثت پیامبر (ص) نیز هست، دعوت به پذیرش

۹ ; معجزه عیسى (ع) ۴ مائده آسمانى: آثار مائده آسمانى ۶ ; درخواست مائده آسمانى ۱، ۲ ; قصه مائده آسمانى ۵ ; نزول مائده آسمانى ۷، ۸، ۱۴ معجزه: آثار معجزه

۶ ; کتمان حقایق انجیل ۳، ۴، ۶ اهل کتاب: و کتمان حق ۳، ۷ ; خطاهاى اهل کتاب ۸ ; دعوت از اهل کتاب ۱، ۱۳ ; عفو از اهل کتاب ۷ ایمان: به قرآن ۱۳ ; ایمان به محمّد

۱۲ - مریم(س)، مؤمن به وحى و کتاب هاى آسمانى و تصدیق کننده آنها بود. (و صدّقت بکلمت ربّها و کتبه) ۱۳ - آمدن کتاب هاى آسمانى متعدد تا عصر حضرت مریم(س) (و

امّتهاشان) پیمان گرفت که چون به شما کتاب و حکمت بخشیدم سپس بر شما (اهل کتاب) رسولی از جانب خدا آمد که گواهی به راستی کتاب و شریعت شما می‌داد به او ایمان آورده

با دعوت موسى (ع ) روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام

صادقین) ۸ - بطلان نظریات منتسب به هر یک از ادیان الهى، در صورت مخالفت با کتاب آسمانى آن دین (قل فاْتوا بالتوریة فاتلوها ان کنتم صادقین) آیه فوق، براى ردّ نظریه

یا اهل کتاب، دو نظر ابراز شده است. «کما سئل موسى» تأیید کننده این نظر است که مخاطب مسلمانان هستند و گرنه در عبارت بعد گفته مى شد: «کما سألتم موسى». جمله

۶، ۸، ۱۷; وحیانیت قرآن ۲; ویژگیهاى قرآن ۷; هدایتگرى قرآن ۵، ۶، ۱۳ کتاب ۳: کتب آسمانى ۲ کفر: تنوع کفر ۱۰; زمینه نجات از کفر ۱۵; شرایط نجات از کفر ۱۴; ظلمت

خیانت) بیابند برگیرند. آیا از آنان پیمان کتاب آسمانی گرفته نشد که به خدا جز حرف حق و سخن راست نسبت ندهند و آنچه در کتاب است درس گیرند؟ و منزل ابدی آخرت برای

قیامت: تبیین حوادث قیامت ۱۴ گناهکاران: تبیین فرجام گناهکاران ۱۴ محمد(ص): کتاب آسمانى محمد(ص) ۴ وعید: آثار وعید ۹

از آن پیش که وحی بر تو رسد نه دانستی کتاب (خدا) چیست و نه فهم کردی که راه ایمان و شرع کدام است و لیکن ما آن (کتاب و شرع) را نور (وحی و معرفت) گردانیدیم

ج3، ص511 و نیز ممکن است منظور گواهی و شهادت خداوند باشد در کتب آسمانی پیشین که علمای اهل کتاب به خوبی از آن آگاهی داشتند. در پایان آیه به عنوان یک هشدار و

مانند ما نسبت به خداوند مطیع تر و نسبت به پیامبر فرمانبردارتر و نسبت به کتاب آسمانى متمسّک تر نخواهد بود ولى وقتى که پیامبر آمد، معلوم شد دروغ مى گفتند ولذا

خدا ۱۱ کتب آسمانى: اهمیّت کتب آسمانى ۹; تعالیم کتب آسمانى ۱۹; عمل به کتب آسمانى ۸; قبول کتب آسمانى ۸ کفر: کفر به انبیا ۱۸; کفر به کتب آسمانى ۱۸ کوه طور:

هدایتهاى کتاب آسمانى (تورات) بهره مند شوند. ۶- استفاده «تورات» از گرایشها و عواطف خویشاوندى بنى اسرائیل، جهت هدایت و گرایش آنان به توحید (و ءاتینا موسى ...

و] برای آنان کافی نبوده است که ما این کتاب را که [همواره] بر آنان خوانده می شود بر تو نازل کردیم؟! همانا در این کتاب رحمتی است [ویژه و مایه یادآوری] و پندی

کتب آسمانى: عمل به کتب آسمانى ۵ گوساله پرستان: آمرزش گوساله پرستان تائب ۱ مشمولان رحمت:۵ موسى(ع): تبلیغ موسى(ع) ۷ ; قصه موسى(ع) ۱، ۲ ; کظم غضب موسى(ع) ۱،

۳ کتب آسمانى: تنزیه کتب آسمانى ۵; توحید در کتب آسمانى ۵; کتب آسمانى و خرافات ۵; نقش کتب آسمانى ۱، ۳، ۵; ویژگیهاى کتب آسمانى ۵; هماهنگى کتب آسمانى ۵ وحى:

نقش معجزه ۱۳ موسى(ع): اعلام رسالت موسى(ع) ۱; خواسته هاى موسى(ع) ۳; دعوتهاى موسى(ع) ۲۱; رسالت موسى(ع) ۱۱، ۱۳، ۱۴; رهبرى موسى(ع) ۵، ۹; سلام موسى(ع) ۲۰; قصه

قرآن ۶; حقانیت قرآن ۶، ۷; قرآن در کتب آسمانى ۷، ۸; کتمان حقیقت قرآن ۸ کتب آسمانى: تحریف کتب آسمانى ۸; تعالیم کتب آسمانى ۷ محرمات: ۴ مسیحیان: مسیحیان و کتمان

ناپسند ۵ قضاوت: قضاوت بین مؤمنان و کافران ۱ کتب آسمانى: کیفر اخروى مکذبان کتب آسمانى ۳; مؤمنان به کتب آسمانى ۱، ۲; مکذبان کتب آسمانى۱ کفر: کیفر کفر ۵ کیفر:

پنجم، پيرمردى عظيم اطرافش عده بسيار. جبرئيل گفت: هارون برادر موسى عليه السّلام. به آسمان ششم، موسى عليه السّلام را ديدم مى‌گفت: بنى اسرائيل گمان كنند من بزرگوارترين

انبیا ۳; کتب آسمانى انبیا ۱، ۵ انسان: اتمام حجت با انسان ها ۱ اهل کتاب: اعراض اهل کتاب ۱۴; اهل کتاب دوران جاهلیت ۷; شرایط ایمان اهل کتاب ۶ جاهلیت: مشرکان

بآن پس زود است كه بگويند اين حكايات دروغى است از پيشينيان‌ و پيش از آن كتاب موسى است كه پيشوا و رحمت بود و اين كتابيست تصديق كننده با آنكه زبانى است عربى

اختلاف: منشأ اختلاف دینى ۱۰ ادیان آسمانى: اختلاف در ادیان آسمانى ۶; اختلاف دینى پیروان ادیان آسمانى ۶; نقش پیروان ادیان آسمانى ۱۰ انجیل: انجیل در صدراسلام ۷;

۳; قانونمندى اراده خدا۵; ملاکهاى حمایت خدا ۴; نقش اراده خدا ۱ موسى(ع): منشأ برگزیدگى موسى(ع) ۳

شبانه ۱۱ موسى(ع): اخلاص موسى(ع) ۲ ; برگزیدگى موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۵، ۱۲ ; بعثت موسى(ع) ۱۲ ; تزکیه موسى(ع) ۱۱ ; تعالیم موسى(ع) ۶ ; چله‌نشینى موسى(ع) ۱۱ ; خواسته

هدایت مریم(ع) ۱۴ موسى(ع): سجده موسى(ع) ۱۶; فضایل موسى(ع) ۱; گریه موسى(ع) ۱۶; موسى(ع) هنگام استماع آیات خدا ۱۶; نسب موسى(ع) ۵; نعمتهاى موسى(ع) ۱ مهتدین ۱۴:

اصلى نزول کتب آسمانى و ویژگى مهمّ آنها (نزّل علیک الکتاب ... و انزل التّوریة و الانجیل. من قبل هدى للنّاس) ۳ - نقش تعیین کننده کتب آسمانى، در تحقق رسالت

موجبات عذاب ۲ فرعون: انذار فرعون ۳، ۵ موسى(ع): رسالت موسى(ع) ۳، ۵; قصه موسى(ع) ۳; نرمى سخن موسى(ع) ۳; وحى به موسى(ع) ۱ هارون(ع): رسالت هارون(ع) ۳، ۵; قصه

روشن و پاداش‌هاى بزرگ الهى، از آثار تقواست. 1- ايمان به تمام انبيا و كتب آسمانى، لازم است. زيرا همه آنان يك هدف را دنبال مى‌كنند. «يُؤْمِنُونَ ... ما أُنْزِلَ

كرد، و قطعاً به سركشىِ بسيار بزرگى برخواهيد خاست. » و در کتاب (تورات، یا در لوح محفوظ و کتاب تکوین الهی) خبر دادیم و چنین مقدر کردیم که شما بنی اسرائیل

در اهل کتاب ۱۷ ; انجیل ۲۱ در صدر اسلام ۹ ; تعالیم انجیل ۲۱ ۱۴ اهل کتاب: ارزشگذارى اهل کتاب ۱۷ ; علماى اهل کتاب ۱، ۲، ۳، ۱۶، ۱۸ ; کافران اهل کتاب ۶ ; متکبران

پیشین ۵; کتب آسمانى امتهاى پیشین ۵; لجاجت امتهاى پیشین ۵ انبیا: تاریخ انبیا ۶; تبلیغ انبیا ۶ اهل کتاب: اسلام اهل کتاب ۹; اعراض اهل کتاب ۹; اهل کتاب و قرآن ۸;

بوده است. ۸ - برخى از رسولان الهى، داراى کتاب آسمانى بودند. (جاءتهم رسلهم ... بالکتب المنیر) ۹ - کتاب هاى آسمانى و تعالیم الهى، داراى حقایقى روشن و قابل

قرآن و کتاب هاى پیشینِ آسمانى ایمان نمى آورند. (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان و لا بالذى بین یدیه) ۲ - وجود اطلاعاتى در کتاب هاى آسمانى پیشین درباره

برکت موسى(ع) ۶; تبریک به موسى(ع) ۳; تقرب موسى(ع) ۶; خیریت موسى(ع) ۶; فضایل موسى(ع) ۲، ۳، ۷; قصه موسى(ع) ۱، ۳، ۴; موسى(ع) در کوه طور ۷; موسى(ع) و آتش کوه

مراد آنستكه اگر يهود ايمان بخدا و پيغمبر و كتاب خودشان داشتند با مشركان قريش دوستى نمى‌كردند چون در شريعت حضرت موسى (ع) از دوستى با كفار منع شده است و ليكن

نبّوت و کتاب را قرار دادیم. پس برخی از آنان راه‌یافته‌اند و بسیاری از آنان فاسقانند. و همانا فرستادیم نوح و ابراهیم را و نهادیم در نژادشان پیمبری و کتاب را

را. این آیه‌های کتاب (منزّل آسمانی) و قرآن روشن (یزدانی) است. الر. آنهاست (تمامی‌) آیات کتاب (وحیانی) و قرآنی روشنگر. این است آیتهای کتاب و قرآنی آشکار Alif

فیها کتب قیّمة) ۴ - قرآن، حاوى معارف کتاب هاى آسمانى گذشته است.* (یتلوا صحفًا مطهّرة . فیها کتب قیّمة) ۵ - اهل کتاب و مشرکان، ملزم به ترک کفرِ خویش، پس

داشته باشند مشركان. تفسير خداوند سبحان بعد از ذكر سلوك بنى اسرائيل با حضرت موسى تذكر داده است پيغمبر خود و خلق را بارسال حضرت عيسى بر آن طايفه و ادّعاء نبوّت

انبیا ۵ اهل بیت (ع): نیاکان اهل بیت (ع) ۱۳ اهل کتاب: و کافران ۲ ; اهل کتاب و محمّد (ص) ۹ ; حسد اهل کتاب ۱، ۲، ۹ ایمان: موانع ایمان ۷ حسد: آثار حسد ۶، ۷،

او راست‌گفتار پيامبرى بود و در کتاب (آسمانی قرآن) از ادریس بگو. او بسیار راستکار و راستگو و پیغمبر بزرگی بود. و در کتاب، ادریس را یاد کن. او بسی راست(کار

نوع اطلاعات در اختیار عالمان دینى بود و ثانیاً واژه «ذکر» در قرآن، بر کتاب هاى آسمانى و از جمله خودِ قرآن اطلاق گردیده است. ۱۰- وجود افرادى مطلع و آگاه به

شاهدى از خودش وى را تصديق مى‏كند و پيش از او كتاب موسى آمده كه نظير اين حقائق را در برداشته است على هذا اين كتاب و رسول، باور كردنى و ايمان آوردنى است. (استفاده

واقع دشمن خداست، چرا كه‌] او قرآن را به امر خدا بر قلب تو نازل كرد كه كتب آسمانى پيشين را تصديق مى‌كند و هدايت و بشارتى براى مؤمنان است بگو: «كسى كه دشمن

ندارد و آيات راجع به بنى اسرائيل‌ جلد 4 صفحه 637 است نه خصوص حضرت موسى تا آنكه كتاب مخصوص بتورية و حكم منحصر بمرافعات گردد و مؤيّد اين معنى است كه خداوند

that Allah is with the righteous. ترتیل: ترجمه: «کِتَاب»: مراد همه کتابهای آسمانی، یا لوح محفوظ، و یا کتاب بازِ هستی است. «حُرُم»: جمع حرام. مراد ماه‌های

روايات به همان سرنوشت گرفتار خواهند شد. پيمان‌هاى الهى، شامل احكام كتاب‌هاى آسمانى و پيمان‌هاى فطرى كه خداوند از همه گرفته است، مى‌شود. در قرآن به مسئله

هدایت از سوى خداوند است. ۵ - قرآن، کتاب هدایت است. (أرسل رسوله بالهدى) مقصود از «الهدى» قرآن کریم است، چرا که قرآن کتاب هدایت است و هدایت فلسفه نزول قرآن

فرعون و موسى(ع) ۱; فرعون و هارون(ع) ۱ کافران: اتمام حجت با کافران ۴; عوامل هلاکت کافران ۴ کفر: آثار کفر ۴ موسى(ع): کیفر تکذیب موسى(ع) ۲; مکذبان موسى(ع) ۱

لن تجد لسنّت اللّه تحویلاً) ادیان آسمانى: حتمیت عذاب دشمنان ادیان آسمانى ۱۰; زیان دشمنان ادیان آسمانى ۶; مکر دشمنان ادیان آسمانى ۶ اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳;

فرعونیان ۶ موسى(ع): اتمام حجت موسى(ع) ۶; تبلیغ موسى(ع) ۲; روش تبلیغ موسى(ع) ۳; مردمى بودن موسى(ع) ۳; مسؤولیت موسى(ع) ۱; مکذبان موسى(ع) ۴; وزیر موسى(ع) ۲; هدایتگرى

مادر كتاب- كتاب مادر يا لوح محفوظ- نزد اوست. خداوند هرچه را که بخواهد (و مصلحت بداند، از نشانه‌های کتاب دیدنی جهانی و از آیه‌های کتاب خواندنی آسمانی) از

۴ اهل کتاب: اتمام حجت با اهل کتاب ۱; ادعاهاى اهل کتاب ۹، ۱۱; اعراض اهل کتاب ۶; بهانه جویى اهل کتاب ۱۲; سرزنش عصیان اهل کتاب ۱۴; سرزنش کفر اهل کتاب ۱۰; شگفتى

۸، ۱۰ موسى(ع): اهمیت دوران موسى(ع) ۶; برادر موسى(ع) ۳; تعدد معجزه موسى(ع) ۷; رسالت موسى(ع) ۲; سختى رسالت موسى(ع) ۵; شرک ستیزى موسى(ع) ۹; فضایل موسى(ع) ۷;

فرعونیان و موسى(ع) ۲; فرعونیان و هارون(ع) ۲ موسى(ع): تحقیر موسى(ع) ۴; خاستگاه اجتماعى موسى(ع) ۴; عوامل اعراض از معجزه موسى(ع) ۷; مکذبان برترى موسى(ع) ۲; موسى(ع)

موانع ایمان فرعونیان ۱۱ موسى(ع): اوّلین رسالت موسى(ع) ۲، ۴; قصه موسى(ع) ۱، ۶; مبارزه موسى(ع) ۱; مسؤولیت موسى(ع) ۱; هدایتگرى موسى(ع) ۴ هارون(ع): اولین رسالت

پراکنده‌ای است که آیات مبارک قرآن در آن حفظ و ضبط و ثبت می‌شده و بعدها به صورت کتاب جامع همه آیات درآمده که همین قرآن است، و پیوسته با خطها و شکل‌های متنوّع

آرامش موسى(ع) ۷; اطمینان به خانواده موسى(ع) ۷; امیدوارى موسى(ع) ۱۱; تلاش موسى(ع) ۱۲; خانواده موسى(ع) ۱۲; خانواده موسى(ع) در کوه طور ۱; دلدارى به خانواده موسى(ع)

در مسیر ابلاغ به انسان ها (لیعلم أن قد أبلغوا رسلت ربّهم) ۴ - وحى و کتاب هاى آسمانى در ایام بعثت پیامبران، مصون از تحریف و دستبرد بود. (لیعلم أن قد أبلغوا

سابقه چند جمله از صحف موسى و ابراهيم‌ جلد 5 صفحه 95 عليهما السلام نقل فرموده بود و در اين آيات متعرّض بقيّه مطالب آن دو كتاب آسمانى شده ميفرمايد و آنكه بسوى

عشر اوّل ذى حجّة الحرام كه متمّم ميقات حضرت موسى عليه السّلام بود و در سوره اعراف ذيل آيه شريفه و واعدنا موسى ثلاثين ليلة و أتممناها بعشر فتمّ ميقات ربّه

آمده است، برخى اهل كتاب به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله اشكال مى‌كردند كه اگر تعاليم او موافق تعاليم انبياى پيشين همچون ابراهيم، موسى و عيسى عليهم السلام

از آن حضرت روايت نموده كه حضرت موسى خواست از خداوند كه جمع كند بين او و آدم (ع) و خداوند حاجت او را برآورد و حضرت موسى آنچه را جبرئيل از حضرت آدم (ع) در

متجاوزان: ۳۱ مغضوبان خدا: ۲۴، ۳۰ موسى (ع): اجابت دعاى موسى (ع) ۸; اهداف موسى (ع) ۲۲; سرزنشهاى موسى (ع) ۱۶; قصه موسى (ع) ۱۶، ۲۱; موسى (ع) و بنى اسرائیل ۱۶، ۲۱،

سنت الهى در روزى دادن، بر طبق حال مردم شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه

او را خواهم داد و نیز هر کسى بخواهد با من درباره محمد پیامبر اسلام و کتاب آسمانى او قرآن محاجّه کرده و پرسشى بنماید من از همه مردم نسبت به رسول خدا صلی

صفحه 327 نجات از آتش و حضرت موسى براى نجات از ترس، خدا را به حقّ محمّد و آل محمّد عليهم السلام سوگند دادند، اى يهودى! اگر موسى مرا مى‌ديد، به من ايمان مى‌آورد

السلام مروى است كه فرمود: انّ موسى همّ بقتل السّامرىّ فاوحى اللّه سبحانه اليه يا موسى لا تقتله فانّه سخىّ‌ «2». بدرستيكه حضرت موسى خواست سامرى را بكشد، خطاب

بازخواهند گشت. (امّا با وجود این وحدت ملّت و وحدت آئین، برخیها گوش به رهنمودهای آسمانی نداده و) کار (دین و آئین) خویش را در میان خود به تفرقه انداخته و (می‌اندازند

هاى موسى(ع) ۱۳; روش برخورد موسى(ع) ۲; عوامل غضب موسى(ع) ۱; غضب موسى(ع) ۲، ۵; قاطعیت موسى(ع) ۱۹; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۱۳، ۱۷، ۱۸; موسى(ع) و هارون(ع)

بنى اسرائیل، درباره شریعت موسى (و ءاتینهم بیّنت من الأمر) «من» در «من الأمر» مى تواند به معناى «فى» باشد و کلمه «الأمر» اشاره به کتاب و شریعت موسى(ع) داشته باشد.

صالحی بود که آگاهی قابل ملاحظه‌ای از «کتاب الهی» داشت، چنانکه قرآن در حق او می‌گوید: «کسی که علم و دانشی از کتاب داشت گفت: من تخت او را قبل از آن که چشم

عَلى‌ أُمَّةٍ» 3- پيروى از آداب و رسوم و عقايد نياكان اگر مستند به عقل و كتاب آسمانى نباشد محكوم است. «إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا عَلى‌ أُمَّةٍ» 4- گذشتگان و

مصریان باستان ۶، ۱۵ موسى(ع): آثار شک در حقانیت موسى(ع) ۱۷; آثار مخالفت با موسى(ع) ۱۷; زمینه ممانعت از قتل موسى(ع) ۱; منشأ مخالفت با موسى(ع) ۱۱ یوسف(ع): بینات

گورخران رميده از شير پاسخ به دو توقع بيجاى كافران، در امر رسالت و نزول كتاب آسمانى تحقق فعل اختيارى، نسبت به انسان، «ممكن» و نسبت به خدا ضرورى است بحث روایی:

آنچه خدا بر آنها نازل كرده بود. در آيه‌ى قبل گفتيم كه صِرف وابستگى به اديان آسمانى براى نجات از قهر خدا كافى نيست، بلكه ايمان و عمل صالح لازم است. اين آيه،

عاد: تاریخ قوم عاد ۳; هلاکت قوم عاد ۱، ۳ قوم نوح: هلاکت قوم نوح ۱ موسى(ع): هلاکت مکذبان موسى(ع) ۱ هدایت: روش هدایت ۲

و آغاز آن با صيحه اى آسمانى يادآورى سنت الهى : هدايت امم با ارسال رسل ، تكذيب امتها آنان را و عذاب الهى و... اشاره اى به رسالت موسى و هارون خطابى از خداوند

چنانچه بنظر حقير رسيده و با اخبار سابقه منافات ندارد در هر حال در آن دو كتاب آسمانى ذكر شده كه كسيرا بگناه ديگرى مؤاخذه نمى‌نمايند و كسى جز بسعى و عمل خود

چنانچه بنظر حقير رسيده و با اخبار سابقه منافات ندارد در هر حال در آن دو كتاب آسمانى ذكر شده كه كسيرا بگناه ديگرى مؤاخذه نمى‌نمايند و كسى جز بسعى و عمل خود

و آغاز آن با صيحه اى آسمانى يادآورى سنت الهى : هدايت امم با ارسال رسل ، تكذيب امتها آنان را و عذاب الهى و... اشاره اى به رسالت موسى و هارون خطابى از خداوند

۴- سردمداران مشرکان مکه خود را همشأن پیامبر (ص) در استحقاق نزول وحى و کتاب آسمانى مى دانستند. (أکبر مجرمیها ... لن نؤمن حتى نؤتى مثل ما أوتى رسل الله) ۵-

فراموشى مى‌شود، به ياد انسان مى‌اندازد) 2- كفر گروهى از مردم، سبب شكست كتاب آسمانى نمى‌شود. «لَكِتابٌ عَزِيزٌ» 3- قرآن از آينده خود خبر مى‌دهد. عزّت قرآن

را به او نشان دهیم، بی‌گمان او همان (خدای) بس شنوای بیناست. و کتاب (وحیانی تورات) را به موسی دادیم و آن را برای فرزندان اسرائیل رهنمودی گردانیدیم که: «(زنهار)،

دشمنان و بمناسبت كثرت پيروان حضرت موسى در عربستان مقدّم داشت او را باين تقريب كه بتحقيق داديم ما بموسى عليه السّلام كتاب تورية را و قرار داديم با او برادرش

در دين خويش باقى بماندو عمل كند. به عبارت ديگر مردم در قبول هريك از اديان آسمانى مختارند فقط بايد ايمان و عمل داشته باشند آن هم مطابق هر دين كه باشد مانعى

بیند. همچنانى که موسى خداوند را می‌دید و بدون واسطه سخنان را از او مى شنید سپس این آیه نازل شد و رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: حضرت موسى خدا را ندیده و

و آغاز آن با صيحه اى آسمانى يادآورى سنت الهى : هدايت امم با ارسال رسل ، تكذيب امتها آنان را و عذاب الهى و... اشاره اى به رسالت موسى و هارون خطابى از خداوند

چنانچه بنظر حقير رسيده و با اخبار سابقه منافات ندارد در هر حال در آن دو كتاب آسمانى ذكر شده كه كسيرا بگناه ديگرى مؤاخذه نمى‌نمايند و كسى جز بسعى و عمل خود

۶،سوره ابراهيم نقل و برسى اقوالمفسرين درباره جمله ((و اذتاذن )) معناى اين كلام موسى (ع ) كه فرمود: اگر سما و تمامىاهل زمين كافر شويد خدا غنى و حميد است حكايت

آیه فوق نازل گردید و اعلام داشت هر کسی که در عصر خود به پیامبر بر حق و کتاب آسمانی زمان خویش ایمان آورده و عمل صالح کرده است اهل نجات است، و جای هیچ گونه

ره‌‌گم‌‌کردگی) است. ایشان از مکانی دور ندا داده می‌شوند. و به‌راستی و درستی موسی را کتاب [:تورات] دادیم‌؛ پس در آن اختلاف شد و اگر از جانب پروردگارت فرمان [:مهلت]

(صُحُف) را کتابهای آسمانی، و (سَفَرَةٍ) را جمع سَفیر، و به معنی انبیاء خدا قلمداد کرده‌اند، و ضمیر (ها) در آیه را هدایت و شریعت آسمانی به طور خاصّ یا عام

همیشه افترا می‌بندی. (چنین نیست) بلکه اکثر اینها نمی‌دانند (که این نزول آسمانی است). و هنگامی که آیه ای را [که در بردارنده حکم جدیدی است] جایگزین آیه دیگر

داشته باشند مشركان. تفسير خداوند سبحان بعد از ذكر سلوك بنى اسرائيل با حضرت موسى تذكر داده است پيغمبر خود و خلق را بارسال حضرت عيسى بر آن طايفه و ادّعاء نبوّت

نشناختند. ب) تقدير و سرنوشت. چنانكه مى‌فرمايد: «جِئْتَ عَلى‌ قَدَرٍ يا مُوسى‌» «3» اى موسى تو بنا بر تقدير (الهى به اين مكان مقدّس) آمده‌اى. «1». وسائل الشيعه،

كارزار ميكنند در راهش صف زده گويا ايشانند بنائى پيوسته و محكم‌ و هنگاميكه گفت موسى بقومش اى قوم من چرا مى‌آزاريد مرا با آنكه ميدانيد كه من پيغمبر خدايم بسوى

سابقه چند جمله از صحف موسى و ابراهيم‌ جلد 5 صفحه 95 عليهما السلام نقل فرموده بود و در اين آيات متعرّض بقيّه مطالب آن دو كتاب آسمانى شده ميفرمايد و آنكه بسوى

خدا ۶; گواهى خدا ۵; ویژگیهاى گواهى خدا ۶ رسولان خدا: ۱ علماى اهل کتاب: علماى اهل کتاب و حقانیت محمد(ص) ۱۳ قرآن: آثار علم به قرآن ۱۰; عالمان به قرآن ۸;

آن را می‌ستانند. آیا از آنان پیمان کتاب (وحیانی) گرفته نشده که جز حق نسبت به خدا سخنی نگویند، حال آنکه آنچه در آن (کتاب) است آموختند؟ و سرای آخرت برای کسانی

بود ولى نقض عهد كردند و حتى بنى نضير قصد كشتن آن حضرت را داشتند واگر وحى آسمانى نبود كارشان را كرده بودند، سرانجام رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله»با اجلاء

‌که‌ فرمود «‌کل‌ دعاء 1‌-‌ كتاب‌ الدعاء باب‌ التحميد و التمجيد حديث‌ 1 2‌-‌ كتاب‌ الدعاء باب‌ التحميد و التمجيد حديث‌ 2 3‌-‌ كتاب‌ الدعاء باب‌ التحميد و التمجيد

اسماء و صفات: شهید ۶ اهل کتاب: اهل کتاب و کتمان حق ۵ ; مسلمانان و اهل کتاب ۷ ; توطئه اهل کتاب ۷ ; کفر اهل کتاب ۱، ۲ ; گمراهى اهل کتاب ۳ پرسش و پاسخ: ۱ تبلیغ:

بی‌سوادانی هستند که (معنای درستِ) کتاب (تورات) را بجز آرزوهای بی‌پایه نمی‌دانند، و فقط (به آن) گمان می‌برند. پس وای بر کسانی که کتاب را با دست‌هایشان می‌نویسند،

بودند پيش از آنها آمد آنها را پيغمبرانشان با دليلهاى روشن و با صحف آسمانى و با كتاب روشن‌كننده‌ پس گرفتم آنانرا كه كافر شدند پس چگونه بود ناپسند داشتن

براستى موسى را كتاب داديم و در آن اختلاف رخ داد، و اگر گفتار پروردگارت از پيش بر اين نرفته بود ميان ايشان داورى شده بود، كه آنان درباره كتاب موسى سخت در

كهمفسرين درباره مراد از شاهد گفته اند قرآن چيز نوظهورى نيست و پيش از آن ، كتاب موسى (ع )نازل شده ، كتابى كه امام و رحمت بود خطاب به مشركين : اين شما هستيد

صادر شود نيست آنچه ما باو تعليم نموديم مگر موجب تذكّر و موعظه و ارشاد و كتاب آسمانى كه نامش قرآن يعنى لايق خواندن و عمل نمودن و مجموعه معانى حقّه حقيقيّه

سابقه چند جمله از صحف موسى و ابراهيم‌ جلد 5 صفحه 95 عليهما السلام نقل فرموده بود و در اين آيات متعرّض بقيّه مطالب آن دو كتاب آسمانى شده ميفرمايد و آنكه بسوى

راه به سوی قرب خدا، همه و همه را در این کتاب بزرگ آسمانی می‌یابیم. بنابراین، وظیفه هر مسلمان این است که با این کتاب بزرگ دینی خود روز به روز آشناتر شود این

شنیدم که مردى از امام موسى بن جعفر(ع) درباره اصحاب رسّ پرسید؟ امام فرمود: اصحاب رسّ دو گروه بودند: یکى از آن دو گروه را خداوند در کتاب خود یاد نکرده است

آمده، «شعراء» ناميده شده و نام ديگر آن «طسم» است. سرگذشت پيامبرانى همچون حضرت موسى، ابراهيم، نوح، لوط، صالح، هود و شعيب عليهم السلام، و برخوردهاى لجوجانه‌ى

استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) . وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب

ذكر ظاهرا عبارت از تسميه و تحميد و تمجيد و دعا و ثناى الهى است و البته كتاب آسمانى مشتمل است بر اين معانى و بر احكام و معارف و مواعظ و نصايح كه موجبات ذكرند

۱۲، ۱۴ اهل کتاب: اذیت مؤمنان اهل کتاب ۲; اذیتهاى اهل کتاب ۲; انفاق مؤمنان اهل کتاب ۸، ۹; پاداش مؤمنان اهل کتاب ۱، ۲; سخن پسندیده مؤمنان اهل کتاب ۶; صبر مؤمنان

سابقه چند جمله از صحف موسى و ابراهيم‌ جلد 5 صفحه 95 عليهما السلام نقل فرموده بود و در اين آيات متعرّض بقيّه مطالب آن دو كتاب آسمانى شده ميفرمايد و آنكه بسوى

أسطیر الأوّلین) ۵ - قرآن، داراى ساختارى بند بند به نام «آیه» (ءایتنا) ادیان آسمانى :۳ قرآن: آیه بندى قرآن ۵; تهمت افسانه به قرآن ۱، ۲; ساختار قرآن ۵; مکذبان

بی‌گمان بهره‌ی ایشان را به‌راستی ناکاسته خواهیم داد. به‌درستی، ما به موسی همانا کتاب (آسمانی) دادیم. پس در آن اختلاف شد، و اگر از جانب پروردگارت کلمه‌ای پیشی

من مخواه. من تو را نصیحت می‌کنم که از نادانان نباشی (و ندانی که در مکتب آسمانی، پیوند بر اساس عقیده است؛ نه گوشت و خون). فرمود: «ای نوح! او (در حقیقت‌)

ما يافتيم محمد را پيغمبر مانند موسى كه نوشته شده است در ابتداى كتاب‏هاى آسمانى». (يعنى: اوصاف آن حضرت در كتاب‏هاى آسمانى مدوّن و مسطور است). و در حديث ديگر

راه به سوی قرب خدا، همه و همه را در این کتاب بزرگ آسمانی می‌یابیم. بنابر این، وظیفه هر مسلمان این است که با این کتاب بزرگ دینی خود روز به روز آشناتر شود این

استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) . وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب

اما فرعون و فرعونيان پس از اتمام حجت بر آنان به ظهور آيات بينات از حضرت موسى عليه السّلام و مزيد كفر و طغيان ايشان به عذاب غرق [گشته‌]، تمام هلاك و به

جلد ۱، كِتَابُ فَضْلِ الْعِلْم محمد بن يحيي عن احمد بن محمد عن ابن محبوب عن علي بن ابي حمزه قال سمعت ابا الحسن موسي بن جعفر ع يقول : ابو الحسن موسى بن جعفر

تكليف كند، ولى خودش آنان را گمراه كند!؟ و مگر مى‌شود اين همه پيامبر و كتب آسمانى نازل كند، ولى خودش مردم را گمراه كند!؟ مگر مى‌شود از ابليس به خاطر گمراه

علیه و آله گفت: یا رسول الله، نضر اسیر من است. پیامبر فرمود: اوست که درباره کتاب خدا آنچه که نباید بگوید گفته است و این آیه درباره گفتار او نازل شد. Tabber

نهان می‌هراسند، حال آنکه از (آن) ساعت - از روی عظمتش - هراسناکند. و این (کتاب) یادواره‌ای مبارک است (که) آن را نازل کردیم. آیا پس (همین) شما، همان را انکار

سابقه چند جمله از صحف موسى و ابراهيم‌ جلد 5 صفحه 95 عليهما السلام نقل فرموده بود و در اين آيات متعرّض بقيّه مطالب آن دو كتاب آسمانى شده ميفرمايد و آنكه بسوى

بالاترين رسالت انبيا، دعوت به توحيد «أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ» اطاعت از رهبر آسمانى، «وَ أَطِيعُونِ» و رعايت تقواست. «و اتقوا» «1». اعراف، 60. «2». انبياء،

«إننى لکم منه ...» نیز همانند «لاتعبدوا ...» تفسیر «کتاب اُحکمت ...» مى باشد; یعنى ، از پیامهاى این کتاب ، رسالت و نبوت پیامبر(ص) است. بشارت: بشارت به حسن

را به (خواندن) کتاب (وحی به گونه‌ای وحیانی) می‌پیچانند، تا (شما) آن (بربافته) را از (مطالب) کتاب (وحی) پندارید، با اینکه آن از (این) کتاب نیست. و می‌گویند:

شصت و هشت سوره است، و قرآن شاهد و دليل است بر ساير كتاب‏هاى آسمانى. پس تورات از براى موسى، و انجيل از براى عيسى، و زبور از براى داود عليهما السلام است»

مى‌فرمايد: «بلى لا تخلوا الارض من قائم لله ظاهرا او خائفا» «1» زمين از رهبر آسمانى هرگز خالى نيست، خواه آشكارا و خواه مخفيانه. 1- ارتجاع و عقب گرد، ممنوع است

به قيامت و عدم امكان فرار از دادگاه الهى باشد. عمق زمين و اوج فضا و كرات آسمانى، براى انسان و جنّ قابل تسخير است. تعبير «إِنِ اسْتَطَعْتُمْ» به جاى «لو

مثلا پيروان على عليه السّلام با على و پيروان عمر با عمر و پيروان موسى عليه السّلام با موسى و پيروان فرعون با فرعون و اتباع امام حسين عليه السّلام با آنحضرت

مينمائيد آيا براى شما كه اهل كتاب نيستيد كتاب آسمانى ميباشد كه در آن نوشته فضيلت شما را و آنرا ميخوانيد و مى‌يابيد كه براى شما در آن كتاب است كه آنچه بخواهيد باختيار

برهان از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمودند: تمام كتاب‌هاى آسمانى، در ماه رمضان نازل شده‌اند. ماه رمضان، بهترين ماه خدا است. آن حضرت در

از او به «صاحب يس» نيز تعبير شده و در رديف مؤمنِ آل فرعون كه به حمايت حضرت موسى برخاست، شمرده شده است. «2» امروزه شهر انطاكيه كه ميان حَلب و اسكندريه واقع

ضروريات‌ دين‌ اسلام‌ و ادلّه‌ اربعه‌ (كتاب‌، اخبار متواتره‌، عقل‌، اجماع‌) ‌بر‌ طبق‌ ‌آن‌ قائم‌ ‌است‌ امّا كتاب‌، متجاوز ‌از‌ صد ‌آيه‌ ‌در‌ قرآن‌ درباره‌

میان مقداد فریاد برآورد و گفت: اى مؤمنین مانند قوم حضرت موسی|موسى نباشید که به پیامبر خود، موسى گفتند: برو با خداى خود بجنگ با فرعونیان بپرداز ما در این

فرمود: خروج دابة الارض در نزد صفا، و با او است خاتم سليمان عليه السّلام و عصاى موسى عليه السّلام، مى‌گذارد خاتم را بر پيشانى مؤمن، پس نقش مى‌بندد كه اين مؤمن

اخلاقى و فردى و اجتماعى بسيارى است. همچنين مسائل مربوط به وحى و اعجاز كتاب آسمانى و خدمات اجتماعى از قبيل بخشش و انفاق و احسان و جنگ و جهاد با دشمنان و

استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) . وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب

است. آرى اگر قبلا اين معنا سابقه نمى داشت، ممكن بود بگوييم خداوند بوسيله موسى (عليه السلام) آن را اعلام كرده، و حال آنكه سابقه داشته، مثلا از حضرت نوح

خداوند و فعل او يكى است مطالبه ((برهان (( از مشركين در مقابل قرآن و كتب آسمانى پيشين بيان حال و وصف ملائكه ، كه نه آلهه بل عباد مكرمون خدايند اراده و عمل

خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ»، و قال حكاية عن موسى حين قال لهارون: «اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ»، اذا استخلفه موسى فى قومه و قال تعالى: «وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ

) هدايت و ضلالت مربوط به پيامبران نبوده بلكه مشيت خداوند است داستان رسالت موسى (ع ) روشنترين مصداق عزت الهى در ميان انبياء مراد از ((ايام الله )) در جمله

وَهَنَ الْعَظْمُ‌ ... فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا 8- فرزند، هبه‌ى آسمانى از جانب خداوند است. «فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ» 9- نه همسر نازا را رها كنيد

و بايد گفت خداوند در محلّى ايجاد صوت ميفرمايد مانند تكلّم خداوند با حضرت موسى در كوه طور و با خاتم انبيا صلى اللّه عليه و اله در عرش سوّم ارسال رسول است

تُراباً (40) إِنَّا أَنْذَرْناكُمْ‌: بدرستى كه ما ترسانيديم شما را به توسّط كتاب آسمانى، عَذاباً قَرِيباً: از عذاب نزديك كه عذاب آخرت است؛ و نزديكى او به اعتبار

خانه به خانه، كارى نيكو است. «فَجاسُوا خِلالَ الدِّيارِ» 6- پيشگويى‌هاى آسمانى، حتماً به وقوع مى‌پيوندد. «وَعْداً مَفْعُولًا» فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما

پرداخته است آيا در ميان ما قريش چه مزيّت مالى و ثروتى براى او هست كه بايد كتاب آسمانى براى او نازل شود و براى ما نشود با اينكه در بين قريش اشخاص متشخّص‌تر از

مردم از آنچه به كتاب آسمانى ناميده مى‏شود، تورات موسى و انجيل عيسى و فرقان محمد صلى الله عليه و آله است، و در ميان كتاب‏هاى آسمانى، كتاب نوح عليه السلام

آن نعمتى هستیم که خدا به بندگانش عطا فرمود...». ۱۱- «قال هارون لأبى الحسن موسى(ع) نحن کفار؟ قال: لا و لکنّ کما قال الله: «ألم تر إلى الذین بدّلوا نعمت الله

است (۴) ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۴ ما موسى را با معجزه هاى خويش فرستاديم (و دستور داديم ) كه اى موسى ! مردمت را از ظلمتها به سوى نور بيرون آر و ايام

بطوفان غرق شدند و قوم عاد كه بباد صرصر هلاك شدند و قوم ثمود كه بزلزله و صيحه آسمانى مردند و كسانيكه با حضرت ابراهيم (ع) طرف بودند مانند نمرود و لشكرش كه بتوسط

هر یک از آنها نمونه‌ای است از عظمت و بزرگی آفرینش، و همچنین در این کتاب بزرگ آسمانی تو آیات عجیب فراوان است، و مسلما داستان اصحاب کهف از آنها شگفت‌انگیزتر

«1» 2. نبوّت و رسالت. «آتاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَ الْحِكْمَةَ» «2» 3. كتاب آسمانى. «آتَيْنا داوُدَ زَبُوراً» «3»* 4. خلافت. «يا داوُدُ إِنَّا جَعَلْناكَ

پیش از غلبه بر دشمن، سنت تمام انبیاى الهى و حکمى لازم الاجرا درتمام ادیان آسمانى (ما کان لنبى أن یکون له أسرى حتى یثخن فى الأرض) ۳- تعیین مشى نظامى در حیطه

تعابير در آخر سه آيه شريفه . وجوهى كه درباره ارتباط آيه شريفه : (( ثم آتينا موسى الكتاب .... )) با آيات ديگرذكر شده است . اقوالى كه در معناى جمله : (( تماما

الْكُفَّارُ لِمَنْ عُقْبى الدَّارِ(۴۲) «ترجمه آیات» و كسانى كه به آنان كتاب آسمانى داده ايم، از اين قرآن كه به تو نازل شده شادمان اند، ولى بعضى از احزاب،

اوتى موسى ، اولم يكفروا بما اوتى موسى من قبل ((، چرا به او آن معجزاتى را ندادند كه به موسى دادند، آيا همين ها نبودند كه به همان معجزات كه به موسى داده

گويد: سپس به موسى ، كتاب آسمانى داديم و نعمت خود را بر افراد نيكوكار و آنها كه تسليم فرمان ما و پيرو حق بودند كامل ساختيم (ثم آتينا موسى الكتاب تماما على

مى دهد اينها نيز كتب آسمانى نيستند، بلكه كتابهاى تاريخى هستند كه بعد از موسى بن عمران نوشته شده است ، زيرا در آنها شرح وفات موسى (عليه السلام ) و چگونگى

به غير خدا نسبت داد، هرگز، كه اين قرآن مصدق كتب آسمانى قبل از خود و جدا سازنده مطالب فشرده كتب آسمانى است ، هيچ ترديدى نيست كه از ناحيه خداى ربّالعالمين

سابقه طولانى دارد « ما به موسى كتاب آسمانى داديم ، و در آن اختلاف شد، بعضى پذيرا گشتند و بعضى از در انكار در آمدند» (و لقد آتينا موسى الكتاب فاختلف فيه ). و

كتب مقدسه يهود و نصارى (تورات و اناجيل ) نشان كه اينها كتابهاى آسمانى نازل شده بر موسى و عيسى (عليهماالسلام ) نيستند و دست تحريف به سوى آنها دراز شده است

سر آنها قرار گرفت آنها چنان در وحشت فرو رفتند كه دست به دامن موسى (عليه السلام ) زدند، موسى (عليه السلام ) در همان حال گفت : اگر پيمان وفادارى به اين احكام

بدان خبر داده‌اند. از قبیل: فرشتگان، جنّ، رستاخیز، بهشت، دوزخ، چگونگی حساب و کتاب در آخرت. آنچه فراتر از دائره دانش و خرد و روح انسان است «الصَّلاة»: نماز

يهود از حضرت موسى كرده اند، و لذا خداى سبحان در اين آيه ايشانرا سرزنش مى كند، البته در ضمنى كه يهود را توبيخ مى كند بر آن رفتاريكه با موسى و ساير انبياء

سبيل الرشاد(( و بعيد نيست كه مراد از امت از قوم موسى در آيه مورد بحث ، انبياء و امامانى باشند كه بعد از موسى در ميان بنى اسرائيل پديد آمدند و قرآن درباره

رسد. به هر حال منظور از گرفتن كتاب با قوت و قدرت آنست كه با قاطعيت هر چه تمام تر و تصميم راسخ و اراده اى آهنين كتاب آسمانى تورات و محتواى آنرا اجرا كند،

مراد از كتاب نازل بعد از موسى، قرآن كريم است. و اين كلام، إشعار و بلكه دلالت دارد بر اين كه جنّيان مذكور، مؤمن به دين موسى «عليه السلام» و كتاب آن جناب

شايد علت مطالبه چنين اعجازى آن بوده ، كه شنيده بودند مائده آسمانى بر بنى اسرائيل به اعجاز موسى نازل شد، آنها هم چنين تقاضائى را از عيسى كردند. با اينكه آيات

أَنتُم مُّسلِمُونَ(۸۰) ترجمه : ۷۹ - براى هيچ بشرى سزاوار نيست كه خداوند، كتاب آسمانى و حكم و نبوت به او دهد سپس او به مردم بگويد: غير از خدا، مرا پرستش كنيد

«الكتاب المنير» با اينكه هر دو از جنس كتاب مى باشد ممكن است از اين جهت باشد كه اولى اشاره به كتب پيامبران قبل از موسى (عليه السلام ) است و دومى به تورات و

به موسى مى شد و موسى به هارون وحى مى كرد پرسيدم : بفرماييد ببينم آيا حكومت در بنى اسرائيل و منصب قضاوت و امر و نهى به هر دو واگذار بود؟ فرمود: موسى با

را در بر مى گيرد: تفسير نمونه ، جلد۱، صفحه :۳۳۶ نخست مى گويد ما به موسى كتاب آسمانى (تورات ) داديم (و لقد آتيناموسى الكتاب ). و بعد از او پيامبرانى پشت

پيامبرانى همچون ابراهيم و اسحاق و يعقوب را كه قبل از موسى و عيسى به دنيا آمدند و از جهان رفتند، از پيروان موسى يا مسيح مى شمارند و يك واقعيت به اين روشنى را كتمان

بكنيد كه پيش از اين از موسى كردند (و با اين بهانهجوئيها شانه از زير بار ايمان خالى كنيد) (ام تريدون ان تسئلوا رسولكم كما سئل موسى من قبل ). و از آنجا كه

همچنانكه جواب موسى كه فرمود: ((علمها عند ربى (( شاهد آن است . «قَالَ عِلْمُهَا عِندَ رَبى فى كِتَابٍ لا يَضِلُّ رَبى وَ لا يَنسى»: موسى (عليه السلام )

گويد: «موسى آنهمه معجزات و دلائل روشن را براى شما آورد، ولى شما بعد از آن گوساله را انتخاب كرديد و با اين كار ظالم و ستمگر بوديد»! (و لقد جائكم موسى بالبينات

بيشتر همان آيات نبوت ، و محتواى كتب آسمانى است ، البته از آنجا كه آيات توحيد و مسائل مربوط به معاد نيز در كتب آسمانى مطرح بوده آنها نيز در قلمرو مجادله

منعكس ميكند. نخست ميفرمايد: ما به موسى ، كتاب آسمانى داديم ، و برادرش هارون را براى كمك ، همراهش ساختيم (و لقد آتينا موسى الكتاب و جعلنا معه اخاه هارون وزيرا

الميزان جلد ۸ صفحه : ۳۵۰ و اختار موسى قومه سبعين رجلا لميقاتنا... تقدير آيه (( و اختار موسى من قومه (( است ، يعنى موسى از قوم خود هفتاد نفر را انتخاب كرد،

الى موسى يا موسى لا تفرح بكثرة المال ، و لا تدع ذكرى على كل حال ، فان كثرة المال تنسى الذنوب ، و ان ترك ذكرى يقسى القلوب : ((خداوند متعال به موسى (عليه

معجزه باشد، مانند معجزات موسى و عيسى و رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) و چه اينكه احكام آسمانى باشد، مانند شرايع دين موسى و دستورات ساير انبياء (عليهم

روايت كرده كه فرموده : موسى از پروردگارش مسئلت كرد: بين او و آدم جمع كند، و خدا هم جمع نموده ، وى را موفق بزيارت او نمود، موسى گفت : اى پدر، مگر جز اين

پيامبران بزرگى همچون نوح و ابراهيم و موسى و غير آنها را به رخ ما مكش ، ما هم اگر مشمول لطف خدا شده بوديم و يكى از كتب آسمانى بر ما نازل مى شد، در زمره اين بندگان

يكديگر را بديدند، ياران موسى گفتند: اى واى !ما را گرفتند(۶۱) (موسى ) گفت : هرگز! پروردگار من با من است و رهبريم خواهد كرد(۶۲) به موسى وحى كرديم كه عصاى خويش

در ششمين مرحله سخن از سلام و درود خداوند بر موسى و هارون است مى فرمايد: سلام بر موسى و هارون (سلام على موسى و هارون ). سلامى از ناحيه پروردگار بزرگ و مهربان

را ميدانند، ولى در عوض بكتب آسمانى خيانت مى كنند، و آنرا تحريف مينمايند، و يا مردمى بى سواد و امى هستند، كه از كتب آسمانى هيچ چيز نميدانند، و مشتى اكاذيب

از پروردگار خويش دارد و بدنبال آن شاهدى از سوى او مى باشد و پيش از آن كتاب موسى كه پيشوا و رحمت بود (گواهى بر آن ميدهد همچون كسى است كه چنين نباشد آن (حق

«كتب » اشاره به تمام كتابهاى آسمانى است كه بر پيامبران نازل شده و تعبير به «كلمات » ناظر وحى هائى است كه صورت كتاب آسمانى نداشته است . مريم آن چنان نسبت

بعد از ابراهيم و قبل از موسى مبعوث شده بودند، تابع و پيرو شريعت ابراهيم بودند، و انبياء بعد از موسى و قبل از عيسى، پيروِ شريعت موسى، و انبياء بعد از عيسى،

انبياء را ختم كرد، بنابر اين هرگز بعد از او پيامبرى نخواهد آمد و با كتاب آسمانى شما كتب آسمانى را پايان داد پس كتابى هرگز بعد از آن نازل نخواهد گشت » حديث در

المُْصلِحِينَ(۱۷۰) ترجمه : ۱۶۹ - بعد از آن فرزندانى جانشين آنها شدند كه وارث كتاب (آسمانى ، تورات ) گشتند (اما با اين حال ) متاع اين دنياى پست را گرفته (بر حكم

فرعونيان با امواج نيل . قوم ثمود با صيحه آسمانى (صاعقه اى عظيم ). قوم لوط با زلزله اى وحشتناك توام با بارانى از سنگهاى آسمانى . قوم شعيب نيز با صاعقه اى مرگبار

حضرت موسى (عليه السلام ) مى باشد كه به عنوان كليم الله معروف شده و در آيه ۱۶۴ سوره نساء درباره او مى فرمايد: و كلم الله موسى تكليما، خداوند با موسى سخن

دستبند طلا ندارد؟! منطق موسى از يكسو، و معجزات گوناگونش از سوئى ديگر، و بلاهائى كه بر سر مردم مصر فرود آمد و به بركت دعاى موسى (عليه السلام ) برطرف شد

و اوضاع آسمانى با حوادث مادى زمين ارتباط دارند، همانطورى كه عناصر و مركبات و كيفيات طبيعى آنها اينطورند، پس اگر اشكال و يا بگو آن نقشه آسمانى كه مناسب

آن فرق در آتشند مگر يك فرقه ، قرآن درباره آن يك فرقه از امت موسى فرموده : (( و من قوم موسى امه يهدون بالحق و به يعدلون (( و درباره امت عيسى فرموده : ((

اينكه اين ادعاها از كسى قابل طرح است كه قبلا پيامبرى به سراغ او آمده و كتاب آسمانى براى او آورده و محتواى دعوت تازه را با آن مخالف ميبيند و به تكذيب برميخيزد،

نيست ، براى اينكه مى فرمايد: «واذكر فى الكتاب موسى انه كان مخلصا و كان رسولا نبيا» كه در مقام مدح و تعظيم موسى (عليه السلام ) او را هم رسول خوانده ، و هم

شده ، كه از جمله آن انبياء نوح و موسى و پيغمبران بين آن دو و امت هاى آنان است ، كه داستان آنا را كه اهل كتابهاى آسمانى در آن كتابها كه قبل از نزول قرآن

آيا ميان قرآن و فرقان فرقى است ؟ مى فرمايد: «قرآن اشاره به مجموع اين كتاب آسمانى است ، و فرقان اشاره به آيات محكمات است ». اين سخن منافات با فرقان بودن

سرگذشت موسى (عليه السلام ) و آن مرد دانشمند مى خوانيم كه او كارهائى در سفر خود انجام داد كه هدف آن روشن نبود (مانند شكستن كشتى ) و به همين دليل موسى ناراحت

مرا واگذاريد تا موسى را بكشم و او، بايد پروردگار خود را بخواند، كه من مى ترسم دين شما را دگرگون ساخته و يا در زمين فساد انگيزد (۲۶). موسى گفت: من به پروردگار

را از ميان قومش منقطع خواهم ساخت ». «قاموس كتاب مقدس » دراين باره مى نويسد:«و پر واضح است كه سحر در شريعت موسى راه نداشت ، بلكه شريعت ، اشخاصى را كه از سحر

»!. اهميت و احترام ميهمان به اندازه اى است كه در اسلام به عنوان يك هديه آسمانى تلقى شده ، رسولخدا مى فرمايد: اذا اراد الله بقوم خيرا اهدى اليهم هدية ،

الحرام كن ، و هر جا باشيد روى خود را به جانب آن بگردانيد، و كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده بخوبى مى دانند اين فرمان حقى است كه از ناحيه پروردگارشان

وجدانشان به توحيد قناعت نكرديم ، و براى اتمام حجت آنها را مهلت داديم تا اين كتاب آسمانى كه سراسر حق است ، و اين پيامبر بزرگ محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلّم

سخنورى ؟ حضرت فرمود به درستى خداى تعالى موسى را در زمانى مبعوث كرد كه اغلب مردم آنروز بيشتر كارشان سحر بود، و لذا موسى از طرف خداى تعالى بسوى ايشان مبعوث شد

ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۲۸۵ و در كتاب علل، به سند خود، از اسحاق بن عمار روايت كرده كه گفت: از ابى الحسن موسى بن جعفر «عليه السلام» پرسيدم: چه شد كه

يحيى كتاب آسمانى ويژهاى نداشت و اينكه در آيات بعد مى خوانيم يا يحيى خذ الكتاب بقوة «اى يحيى كتاب را با قوت بگير» اشاره به «تورات » كتاب حضرت موسى است

الميزان جلد ۷ صفحه : ۲۲۵ همانند تعبيرى كه فرعون در برابر موسى كرده و به منظور بى اعتنائى به خداى موسى گفت : « و ما رب العالمين » و همچنين مانند تعبير كفار

نشدن را مقيد كند به نسخ نشدن به وسيله كتابى ديگر و بفرمايد: اين كتاب آسمانى با هيچ كتاب آسمانى ديگر نسخ نمى شود و ديگر هيچ كتابى نازل نمى شود تا قرآن را نسخ

((اى قريش آيا نمى دانيد كه ما محمد را همانند موسى پيامبر و رسول خدا مى دانيم و نام و نشان او در كتب آسمانى قيد گرديده است (و ما آنرا يافته ايم ).)) و ان

به يهود و اهل كتاب ، ولى قرائن آيات بعد كه سخن از شرك مى گويد دليل بر اين است كه منظور مشركان است . منظور از الذى بين يديه همان كتب آسمانى است كه قبل از