نتایج جستجو

امتحان:۳، ۴ انسان: شخصیت انسان ۳ ترس:۲ تکلیف: زمینه‌هاى عمل به تکلیف ۹ جامعه‌شناسى:۶ جهاد:۱۰ ارزش جهاد ۱۰ ۸ ; امتحان در جهاد ۱۰ ۳ دشمنان:۸ ذکر:۷ شهادت در

سروده مى‏شود و قابل پياده شدن در عمل نيست، مثل تابلوهاى خيالى كه نفعى به حال جامعه ندارند و فقط اشخاص ميليونر آنها را به قيمت گزاف مى‏خرند، آرى اينگونه اشعار

انفاق: به سفیه ۳ ثروت: نقش ثروت ۹ جامعه: عوامل تشکیل جامعه ۹ ; عوامل رشد جامعه ۱۱ ; مسؤولیت جامعه ۶، ۱۲ ; مصالح جامعه ۱۰ خدا: مالکیت خدا ۸ سخن: ادب در سخن

ویژگیهاى مبارزه انبیا ۶; هماهنگى انبیا ۵ جامعه: عوامل اصلاح جامعه ۹; عوامل ایمان جامعه ۹; عوامل فساد جامعه ۹; عوامل کفر جامعه ۹ حاکمان: نقش اجتماعى حاکمان ۹ حکومت اسلامى:

اطاعت ۶ جامعه اسلامى: اهمیت قدرت جامعه اسلامى ۵ ; عظمت جامعه اسلامى ۷ ; عوامل اتحاد جامعه اسلامى ۶ ; عوامل ضعف جامعه اسلامى ۵ ; عوامل عظمت جامعه اسلامى

مشکلات جامعه دوران اصحاب کهف ۶ افترا: افترا به خدا ۱۰، ۱۳ بت پرستى: بت پرستى در دوران اصحاب کهف ۱۴; تاریخ بت پرستى ۱۴ جامعه: تأثیرپذیرى از جامعه ۴; جوامع

تساوى در پاداش ۲۲ جامعه: اهمیّت اصلاح جامعه ۱۳ ; اهمیّت تأمین نیازهاى جامعه ۱۳ ; عوامل اصلاح جامعه ۱۶ جامعه اسلامى: نشانه هاى جامعه اسلامى ۷ حقوق: حق امر

نشان مى دهد که زندگى براى آنان در جامعه اسلامى بسیار نگران کننده و دشوار بوده است. ۶ - رنج و اضطراب منافقان در جامعه اسلامى، با وجود داشتن مال و فرزند

لوط(ع) ۳; جامعه دوران لوط(ع) ۲; قصه لوط(ع) ۱، ۲، ۳; نجات لوط(ع) ۱; هجرت لوط(ع) ۲، ۴ مشرکان: آثار مبارزه با مشرکان ۵ هجرت: اهمیت هجرت ۶; هجرت از جامعه فاسد ۶;

انبیا ۷; اهداف انبیا ۷; نقش انبیا ۵ تقوا: آثار تقوا ۳ جامعه: اصلاح جامعه ۶ ۷; شرایط اصلاح جامعه ۵ دین: نقش دین ۵ رهبران: آثار فساد رهبران ۸ رهبرى: شرایط

عوامل تنبلى ۲ حق و باطل:۹، ۱۲، ۱۳، ۱۹ جامعه: آرمان جامعه ۴ ; جامعه اسلامى ۸ ; تحولات در جامعه ۸، ۱۰ ; عوامل تشکیل جامعه ۴ جنگ:۱۹ جهاد:۹، ۱۹، ۲۳ سختیها در جهاد

امانت ۳، ۴ امانتدارى: اهمیت امانتدارى ۷، ۸ جامعه: اسرار جامعه اسلامى ۵ ; اهمیت جامعه اسلامى ۶ ; خیانت به امانت جامعه ۷ خدا: آثار خیانت به خدا ۷ ; خیانت به خدا

۲ بدهى: احکام بدهى ۱۷ تجارت: آثار تجارت ۴ جامعه: آثار رشد جامعه ۱۶ ; عوامل انحطاط جامعه ۱۱ ; عوامل رشد جامعه ۱۳ جنگ: زمینه جنگ ۱۲ ; شرایط جنگ ۲۲ حرامخوارى:

فطرى ۳ تحولات اجتماعى: عوامل تحولات اجتماعى ۱۱ جامعه: آثار کفر جامعه ۵ ; اصالت جامعه ۱۱ ; عوامل محرومیت جامعه ۷ خدا: استفاده از نعمتهاى خدا ۶ ; استمرار نعمتهاى

بودند نجات داد و جامعه ایشان را به عذاب هلاک کرد. بنابراین آن صاحب خردان نتوانسته بودند جامعه خویش را از فساد بازدارند و لذا عذاب بر جامعه آنان نازل شد. ۱۲-

فکر و همچنین بر وزن ابر) به معناى اثر نیک است و سپس بر دانشمندانى که در جامعه اثر نیک دارند اطلاق شده است; و اگر به «مرکّب» نیز «حبر» گفته مى شود، به خاطر

۵ ; عصیان از انبیا ۵ بیخگناهان: ابتلاى بیخگناهان به عذاب ۲ جامعه: ابتلاى جامعه دینى ۵ ; جامعه دینى ۲، ۳، ۴ خدا: عذابهاى خدا ۶، ۷ ; عصیان از خدا ۵ ظلم: آثار

زمینه جایگزینى امتها ۵ انسان: سرنوشت انسان ها ۹ جامعه: زمینه انقراض جامعه ۵ جامعه اسلامى: عوامل انقراض جامعه اسلامى ۳ جهاد: آثار تخلف از جهاد ۳، ۴، ۵; آثار

گروه کافر، افرادى شوم و نامیمونند، که هم سبب بدبختى خودشانند، و هم بدبختى جامعه، ولى از آنجا که شوم بودن و خجسته بودن در قیامت به آن شناخته مى شود که نامه

بادیه نشینان: نفاق بادیه نشینان ۴ جامعه اسلامى: جامعه اسلامى و منافقان ۹; مسؤولیت جامعه اسلامى ۹; اهمیّت هوشیارى جامعه اسلامى ۹ خدا: احاطه علمى خدا ۵; تهدیدهاى

تقیّه:۲۱ تکلیف:۲۰ تنبلى: در جهاد ۱۳ جامعه: آثار روابط اجتماعى ۱۹ ; جامعه دینى ۱۵ ; روابط اجتماعى جامعه ۱۰، ۱۵ ; سعادت جامعه دینى ۱۹ جهاد:۱۳، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۲۱،

توحید ۹ توکل: اهمیت توکل بر خدا ۲۷، ۲۹، ۳۰; فلسفه توکل ۲۹ جامعه: اصلاح جامعه ۲۱، ۲۴; زمینه اصلاح جامعه ۲۳ خدا: آثار امدادهاى خدا ۲۴، ۲۶; افعال خدا ۳; توفیقات

خلاصه این که «مرابطه» معناى وسیعى دارد که هر گونه آمادگى براى دفاع از خود و جامعه اسلامى را شامل مى شود. در فقه اسلامى نیز در باب جهاد بحثى تحت عنوان «مرابطه»

امنیّت: حفظ امنیّت ۱۱ پا: قطع پا ۱، ۲، ۳، ۵، ۲۴، ۲۷ جامعه: افساد در جامعه ۲، ۸ ; اهمیت امنیت جامعه ۱۰ ; جامعه دینى ۸، ۱۱ حدود: احکام حدود ۲۲ ; فلسفه اجراى حدود

پیشینه ۷; آثار سوء پیشینه ۸ تبرّى: تبرّى از افساد ۱ جامعه: اقدامات امنیتى در جامعه ۵; مسؤولیت رهبران جامعه ۵ خود: سوگند براى تبرئه خود ۱، ۲ دزدى: فساد دزدى

۱۴ ; بشارت در تبلیغ ۱۴ ; روش تبلیغ ۱۴ تذکر: رحمت خدا ۱ جامعه: عذاب جامعه مجرم ۱۲ ; محرومیت جامعه مجرم ۱۲ جرم: آثار جرم ۱۱ ; موارد جرم ۱۰ خدا: آثار ربوبیت

است; و تعبیر «کَثِیراً» براى تأکید بیشتر، در مورد پیروان شیطان است که در هر جامعه اى قشر عظیمى را تشکیل مى دهند. بعضى عدد «جبل» را ده هزار نفر یا بیشتر نوشته

که بر زندانیان مى گذارند). بعضى از جمله «مُقَرَّنِینَ فِی الأَصْفادِ» «غل جامعه» را استفاده کردند و آن زنجیرى بوده است که دستها را به گردن مى بست; که با

انسان ها ۸ ; موحدان انسان هاى نخستین ۴ توحید: توحید عبادى در تاریخ ۳ جامعه: جامعه نخستین ۱ خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۱ ; آثار مشیّت خدا ۸ ; خدا شناسى در تاریخ

برخورد حکومت اسلامى و جامعه ایمانى با آنان (جهد الکفّار و المنفقین و اغلظ علیهم) ۵ - جایگاه اجتماعى منافقان در نظام اسلامى و جامعه ایمانى، همانند جایگاه

روش همیشگى مستکبران است که مردان الهى را به خاطر نوآوریها، حرکت بر ضد مسیر جامعه هاى فاسد، و همچنین نشان دادن خارق عادات، متهم به سحر و یا جنون مى کردند،

مؤثّر است. جامعه‌اى كه‌ جلد 1 - صفحه 605 افرادش اهل اخلاص و ايثار و سبقت در كارهاى خير، و اطاعت از رهبر باشند، در جنگ هم موفّق خواهند بود، ولى جامعه‌ى پول پرست

افراد جامعه، از نشانه هاى جامعه رستگار (لعلکم تفلحون. انما یرید الشیطن ان یوقع بینکم العدوة و ... و عن الصلوة) ۱۵- دشمنى و کینه توزى در بین جامعه ایمانى

فَانَّ لَكَ فى الْحَيوةِ اَنْتَقُولَ لا مِساسَ» فرموده:اين دستور طرد سامرى از جامعه است كه با احدى خلطه نكند و او با كسى و كسى با او تماس نداشته باشد نه با گرفتن

عوامل مؤثر در تربیت ۸ تقوا: مراتب تقوا ۱۴ تکامل: عوامل تکامل ۱۸ جامعه: درخواست مدیریت جامعه ۱۶ چشم روشنى: درخواست چشم روشنى ۴، ۲۲; عوامل چشم روشنى ۱، ۲، ۳،

۱; عمل ناپسند تاجران ۳; کم فروشى تاجران ۱ تجارت: تاریخ تجارت ۲ جامعه: عوامل زیان به جامعه ۱ خدا: عذابهاى خدا ۱ عذاب: موجبات عذاب ۱

۱۱ انسان: عمل انسان ۱۳، ۱۵ تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۵ جامعه: جامعه اسلامى ۱۶ ; مسؤولیّت جامعه ۱۲، ۱۶ خدا: حدود خدا ۱۴ ; علم خدا ۱۳، ۱۴، ۱۵ زن: آزادى زن

تاریخ ۱۱ تجاوز: ممانعت از تجاوز ۸ تکلیف: زمینه ترک تکلیف ۶ جامعه: اصلاح جامعه ۱۳ ; عذر جامعه فاسد ۱۴ خدا: عذابهاى خدا ۵، ۱۷ ; عذر به پیشگاه خدا ۸، ۱۴ ;

و تبرى: ۲، ۳، ۱۱، ۱۲، ۱۵ جامعه: جامعه اسلامى ۷ ; روابط اجتماعى ۳، ۱۴ ; روابط بین الملل ۲، ۳، ۱۴ ; مدیریت جامعه ۵ ; مدیریت جامعه اسلامى ۴، ۶، ۱۰ ; نظام اجتماعى

است، یعنى آنها صاحبان برکتند که وجودشان هم براى خودشان برکت دارد، و هم براى جامعه. يمن‌ (۷۱ بار) (به ضم و فتح اول) مبارك بودن با بركت بودن.فيومى در مصباح فرموده:«اَلْيُمْنُ:

داراى حق در مال ثروتمندان جامعه (و فى أمولهم حق للسّائل و المحروم) ۴ - اهتمام دین به مسائل اجتماعى و رفع خلأهاى اقتصادى جامعه، همپاى تعالى بخشیدن به معنویات

تعقل ۱۰ ۷ تعلیم و تعلّم:۲ تقوا: آثار تقوا ۸ ; زمینه‌هاى تقوا ۶ جامعه: سنتهاى حاکم بر جامعه ۳، ۵ دین: تکذیب دین ۶ رباخوارى: اجتناب از رباخوارى ۹ رفتار: پایه‌هاى

۱۶ ایمان: سختیهاى ایمان ۴، ۱۲ پاداش: مراتب پاداش ۱۲ جامعه: امتحان جامعه دینى ۵; مسؤولیت رهبران جامعه ۸ خدا: آمرزش خدا ۱۵; امتحانهاى خدا ۱، ۲، ۳، ۱۰; بشارتهاى

آثار تقلید کورکورانه ۶; تقلید کورکورانه ۲; ناپسندى تقلید کورکورانه ۳ جامعه: نقش جامعه ۷ خانواده: نقش خانواده ۷ شرک: تاریخ شرک ۵ عقیده: اهمیت برهان در عقیده

آثار اتمام حجت ۶ انبیا: آثار تکذیب انبیا ۷ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۷ ; عوامل انحطاط جامعه ۷; عوامل هلاکت جامعه ۷ فرعون: اتمام حجت بر فرعون ۶; حق ناپذیرى

پاداش ۱۱ تربیت: امیدوارى در تربیت ۷; انذار در تربیت ۷; روش تربیت ۷ جامعه: عوامل قوام جامعه ۱ خدا: عذابهاى خدا ۴ عذاب: اهل عذاب ۳; عذاب شدید ۳، ۴; مراتب عذاب

و انجام وظیفه بوده باشد. تفسیر آیات ۱- اصحاب کهف، گروهى بودند که از خطر جامعه ناسالمِ کفر، به سوى پناهگاهى در کوه گریختند. (إذ أوى الفتیة إلى الکهف) «أوى

باشد که خروج علنى، آنان را در معرض مزاحمت کافران قرار مى داد. جامعه: عوامل انقراض جامعه ۲ خدا: آثار اراده خدا ۲; تدبیر خدا ۶ سحرگاه: ارزش سحرگاه ۵; نجات

۴ پیروزى: عوامل پیروزى ۳ تاریخ: فلسفه تاریخ ۳ تفویض: رد تفویض ۵ جامعه: تحولات در جامعه ۳ جبر و اختیار:۴ رد جبر ۵ جهاد: فلسفه جهاد ۶ خدا: اذن خدا ۱، ۳،

على(ع) است ... . اسلام: تاریخ صدر اسلام ۵ ; عوامل گسترش اسلام ۵ جامعه دینى: حمایت از جامعه دینى ۳ جنگ: با کافران ۸ خدا: افعال خدا ۶ ; امداد خدا ۲، ۴، ۷،

«فأولئک مع المؤمینن»، استفاده مى شود که جامعه اسلامى باید پذیراى منافقین تائب باشد و آنان را به عنوان عضوى از جامعه اسلامى بپذیرد. ۷- توبه باید متناسب با

برشمردن نعمت هاى الهى براى بشر نیز مى باشد. ۴ - جامعه اسلامى، برخوردار از زندگى گوارا و شیرین و جامعه شرک و کفر، گرفتار ناکامى ها و تلخى ها (و هو الذى

اقتصادى ۱۳ انسان: مسؤولیت انسان هاى لایق ۱۰ تعهد: تعهد و تخصص ۱۴ جامعه: اهمیت امور اقتصادى جامعه ۱۳ حکومت: درخواست شغل از حکومت شرک ۷; درخواست شغل از حکومت کفر

شکوفایى اقتصادى جامعه و داشتن مبادلات گسترده تجارى، نعمتى خداوندى (قریة ... یأتیها رزقها رغدًا من کلّ مکان فکفرت بأنعم الله) ۴- دستیابى جامعه به رشد اقتصادى

اهمیت ایمان ۲; منشأ ایمان ۲ تبرى: تبرى از کفر ۴ تکامل: منشأ تکامل ۳ جامعه: منشأ تکامل جامعه ۳ خدا: آثار حکمت خدا ۸، ۹; آثار علم خدا ۸، ۹; امتنان خدا ۴; فضل

ناهیان از منکر ایله ۱ ; نجات مصلحان ایله ۳ ; نجات ناهیان از منکر ایله ۳ جامعه: عذاب جامعه فاسق ۱۲ خدا: افعال خدا ۳، ۴ ; عذابهاى خدا ۸ شنبه: صید ماهى در شنبه

عوامل تنبلى ۱ ۳ ; ایمان و تنبلى ۱ ۸ ; عوامل رفع تنبلى ۱ ۵ جامعه: اسلامى ۵، ۱۱ ; مسؤولیت جامعه ۱۱ جهاد: استقامت در جهاد ۲، ۶ ; اطمینان در جهاد ۲ ; تنبلى

ظلموا) ثمودیان، به صورت جامعه اى متشکل بودند که در نتیجه ظلم و گناه خود به گونه دسته جمعى و فراگیر هلاک شدند و این نشان مى دهد که هر جامعه اى که معصیت و ستم

تاریخ: منشأ تحولات تاریخ ۸ تعقل: تعقل در فرجام مفسدان ۱ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۵; عوامل هلاکت جامعه ۵ حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۷ خدا: توصیه هاى

ایمان ۶ تکلیف: عوامل عمل به تکلیف ۶ توکّل: آثار توکّل بر خدا ۶ جامعه: تأمین نیازهاى جامعه ۴ جهانخبینى: آثار جهانخبینى ۵ ; جهانخبینى و ایدئولوژى ۳ رفتار:

۷ ; فرجام انسان ها ۹ بازگشت به خدا:۹ تشبیهات: تشبیه به مردگان ۳ جامعه: زنده ۵ ; حیات جامعه ۵ حق: پاداش حق پذیران ۱۰ ; کیفر حق ناپذیران ۱۰ دعوت: اجابت دعوت

سختى جامعه، از ویژگیهاى تقواپیشگان (اعدّت للمتّقین. الّذین ینفقون فى السّرّآء و الضّرّاء) بنابر اینکه مراد از «السّرّآء و الضّراء» بیان حالت جامعه و مردم،

محدوده انفاق ۱۳ تسلیم: زمینه تسلیم به خدا ۲ تکلیف: مهمترین تکلیف ۵ جامعه اسلامى: ویژگیهاى جامعه اسلامى ۸ خدا: دعوتهاى خدا ۱۳; مالکیت خدا ۱۴ دین: ابعاد اجتماعى

تسمعوا لهم، یا: «لکى تطیعوهم». اصلاح اجتماعى: عوامل اصلاح اجتماعى ۹ جامعه: عوامل انحطاط جامعه ۸ خدا: اتمام حجت خدا ۳، ۵ ; اعراض از اوامر خدا ۸ ; عذابهاى خدا

انفاق ۱، ۲، ۳ ترس: آثار ترس ۳ ; ترس از فقر ۱، ۳ ; ترس ناپسند ۱، ۳ جامعه: زمینه انحطاط جامعه ۵ خدا: دعوت خدا ۹ ; علم خدا ۱۳ ; وعده خدا ۷ دوراندیشى: آثار دوراندیشى

اسرائیل ۹، ۱۰ ; کفر بنى اسرائیل ۱ ; متعهدان بنى اسرائیل ۱۲ جامعه: روابط اجتماعى ۸ ; عوامل رشد جامعه ۶ خدا: تجاوز به حدود خدا ۹، ۱۱ دوستى: ناپسند ۷ دین: و عینیّت

در قرآن کلمه فتنه به شرک و بت پرستى که انواع محدودیت ها و فشارها را براى جامعه در بر دارد گفته شده. همچنین به فشارهایى که از ناحیه دشمنان براى جلوگیرى از

الجلاء ... ذلک بأنّهم شاقّوا اللّه و رسوله) ۸ - حق سکونت و زندگى اهل کتاب در جامعه اسلامى، مشروط به عدم ستیزه جویى و معارضه با حاکمیت اسلام است. (هو الذى أخرج

۱۰ بر خدا ۱۳ ; توکل ۹، ۱۰ بر غیر خدا ۱۲ ; زمینه توکل ۹، ۱۰ ۱۱ جامعه: عوامل انحطاط جامعه ۱۲ جهاد:۷، ۸، ۹ خدا:۱۱ احاطه خدا ۱۱ ۳ ; امداد خدا ۱۱ ۱، ۹ ; زمینه

پسندیده ۶ ایمان: زمینه ایمان ۱۸ ; موانع ایمان ۱۵ بسیج: در جهاد ۷ جامعه: مسؤولیت جامعه دینى ۵، ۸ جنگ: با ارزش ۶ ; فرار از جنگ ۱۰ جهاد: ابتدایى ۵، ۸ ; جهاد

معک» به قرینه مقابله آن با «أمم سنمتعهم» امتها و جامعه هاى موحد و مؤمن هستند. ۶- تأمین سلامت و امنیت جامعه هاى بشرى و ایجاد نعمت براى آنان ، به دست خدا و

۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۹، ۲۰، ۲۱ ; تشویق به اصلاح ۱۴ ; زمینه اصلاح ۱۱ جامعه: مسؤولیت جامعه ۳ خانواده: احکام خانواده ۲، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۷ ; اختلاف در خانواده

هشيار بود. لا تُجادِلْ‌ ... 6- در فرهنگ قرآن، افراد جامعه به منزله‌ى اعضاى يك پيكرند و خيانت به جامعه به منزله‌ى خيانت به خود است. «يَخْتانُونَ أَنْفُسَهُمْ»

اسماء و صفات: علیم ۱۰ تقوا: کیفر بىتقوایان ۴; گمراهى بىتقوایان ۴ جامعه: سنّتهاى حاکم بر جامعه ۲ جاهلان: گناه جاهلان قاصر ۶ خدا: آثار علم خدا ۱۱; آثار مخالفت

اصلاح ۲ انبیا: مسؤولیت خویشاوندان انبیا ۳ انذار: انذار از شرک ۱ جامعه: اهمیت اصلاح جامعه ۲ خویشاوندان: اولویت خویشاوندان ۲; اهمیت اصلاح خویشاوندان ۲ خویشاوندى:

مذمت شده است، معلوم مى شود ارائه این گونه اخبار به رهبران جامعه واجب است. ۶- اخبار امنیتى جامعه قبل از انتشار باید مورد ارزیابى مقامهاى مسؤول قرار گیرد.

خدا ۹; گناه افترا به خدا ۱۱ تقلید: زمینه تقلید کورکورانه ۶ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۶; نقش جامعه ۴ جهل: آثار جهل ۶، ۱۰ خانواده: نقش خانواده ۴ دروغ: موارد

مختلف در میان انسان ها مى باشد را آن نیز از نشانه هاى عظمت حق و مایه تکامل جامعه انسانى مى دانند. زوج‌ (۸۱ بار) وَ مِن فِيهَا مُطَهّرَة لا فِي ثَمَانِيَة

امدادهاى خدا: مشمولان امدادهاى خدا ۱۴ تقوا: آثار تقوا ۱۶ جامعه: اهمیّت مصالح جامعه ۷ ; ظلم به جامعه ۹ جرایم: موانع ارتکاب جرایم ۱۶ جنگ: جنگ در ماههاى حرام

آنچه مورد سؤال توست شدنى نیست (محال است). اسماء و صفات: قدیر ۶ جامعه اسلامى: استفاده از جامعه اسلامى ۳ خدا: قدرت خدا ۶; محدوده قدرت خدا ۷ دین: محرومان از

پاک سازى جامعه از فحشا، بزهکارى، ستم و سرکشى (إن الله یأمر بالعدل و الإحسن و ... و ینهى عن الفحشاء و المنکر و البغى) ۱۱- رعایت نکردن عدالت در جامعه، خوددارى

۸ ; توکل بر خدا ۶، ۱۰ ; عوامل توکل ۷، ۱۰ ; موانع توکل بر غیر خدا ۷ جامعه: اختلاف جامعه دینى ۹ دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۹ ذکر: آثار ذکر خدا ۱، ۲، ۴ رشد: عوامل

نزول تورات ۱ ; نقش تورات ۳، ۹، ۵۱ ; هدایتگرى تورات ۲ جامعه: عوامل رشد جامعه ۱۱ ; عوامل هدایت جامعه ۱۱ جهان بینى: و ایدئولوژى ۲۹ حرامخوارى: موارد حرامخوارى

استهزا: استهزاى جایز ۱۰; کیفراستهزا ۱۰ اسلام: کیفر استهزاى اسلام ۲ جامعه دینى: کیفر استهزاى جامعه دینى ۲ خدا: استهزاهاى خدا ۱، ۲، ۸، ۱۱; سنّتهاى خدا ۷; کیفرهاى

نظامى، بخشى ضرورى از مدیریّت جامعه اسلامى (و اذ غدوت من اهلک تبوّىء المؤمنین مقاعد للقتال) چون پیامبر (ص) به عنوان مدیر جامعه اسلامى، امور مربوط به قواى

سائلان و محرومان جامعه، از ویژگى هاى مؤمنان و مسلمانان راستین است. (و الذین فى أمولهم ... للسائل و المحروم) ۲ - سائلان و محرومان جامعه، داراى حق در اموال

تبلیغ دین ۸ تکلیف: موانع عمل به تکلیف ۱۵ تورات: تعالیم تورات ۴ جامعه: عوامل اصلاح جامعه ۷ جهل:۱۷ حق: تبیین حق ۳ خدا:۱، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴، ۱۵، ۱۷، ۱۸ عهد خدا

منشأ تحولات تاریخ ۲ تکبر: آثار تکبر ۶; زمینه تکبر ۴ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۳، ۶; عوامل انقراض جامعه ۶ خدا: توصیه هاى خدا ۸; تهدیدهاى خدا ۱۱; حاکمیت اراده

۶ توسعه اقتصادى: عوامل توسعه اقتصادى ۱، ۷ ; منشأ توسعه اقتصادى ۴ جامعه: ابتلائات جامعه ۱۴ خدا: اراده خدا ۴، ۵ ; افعال خدا ۴ ; خدا و عوامل طبیعى ۵ ; عذابهاى

۱۴ ; مؤمنان بنى اسرائیل ۳ تجاوز: آثار تجاوز ۱۰، ۱۵ ; کیفر تجاوز ۱۶ جامعه: مسؤولیت جامعه اسلامى ۸ خدا: غضب خدا ۱۹ ; لعن خدا ۹ ; موجبات غضب خدا ۱۳، ۱۴، ۱۵،

موردى است كه به جامعه مربوط است و مى‌خواهيم بر اساس آن، اقدام و عملى انجام دهيم كه اگر به خاطر احترام فرد، تحقيق و بررسى نكنيم ممكن است جامعه در معرض فتنه

أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً ... أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً ... 4- زمينه‌هاى رشد در جامعه، سه چيز است: دانشمند بودن، خداترسى و نداشتن روحيّه‌ى استكبارى. «قِسِّيسِينَ

۱۷ تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۱۷ ; شرایط تکلیف ۹ ; قدرت در تکلیف ۸، ۹ جامعه: جامعه اسلامى ۱۲ خیرخواهى: ۱۷ زن: حقوق زن ۶، ۷، ۱۴، ۱۵ سخن: آداب سخن ۵ ; عفّت

فسادگران در جامعه، سنّت جارى خداوندى در میان امت هاى پیشین بود. (و قتّلوا تقتیلاً . سنّة اللّه فى الذین خلوا من قبل) ۲ - وجود فسادگران در جامعه، داراى سابقه اى

گمراهى بنى اسرائیل ۶; عوامل گوساله پرستى بنى اسرائیل ۸ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۹، ۱۰; عوامل انحطاط جامعه ۱۰ خدا: بى اعتنایى به تعالیم خدا ۵ دین: زمینه سوءاستفاده

أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ). آنها نمی‌دانند که قرآن در پی ساختن یک جامعه انسانی است، جامعه‌ای پیشرو با معنویت عالی. با این حال بدیهی است که این نسخه الهی گاهی

نباشد. 1- آرامش و پايدارى دلها به دست خداست. «رَبَطْنا» در برابر انحرافات جامعه، نشستن جايز نيست، بايد قيام كرد. «إِذْ قامُوا» 3- امدادهاى الهى، در سايه‌ى

تقلید کورکورانه ۸; تقلید از نیاکان ۶، ۸; زمینه تقلید کورکورانه ۷ جامعه: آسیب شناسى جامعه ۸ جوانان: اهمیت جوانان ۹ رشد: موانع رشد فکرى ۸ شرک: شرک عبادى ۴،

پيامبر صلى الله عليه و آله به آنان، نشان‌دهنده‌ى دخالت اسلام در شئون اقتصادى جامعه است. يَسْئَلُونَكَ‌ ... «1». تفسير نورالثقلين؛ بحار، ج 93، ص 205 وكافى، ج

هجرت ۱۰، ۱۱; پاداش دنیوى هجرت ۱۰; شرایط ارزش هجرت ۸; فواید هجرت ۱۲; هجرت از جامعه ظالم ۹; هجرت از مکه ۲، ۴; هجرت در راه خدا ۱، ۸، ۱۰، ۱۱، ۱۴ صاحب مجمع البیان

که ما پیوسته به سراغ زمین می‌آییم و از اطراف (و جوانب) آن کم می‌کنیم؟! (و جامعه‌ها، تمدّنها، و دانشمندان تدریجاً از میان می‌روند.) و خداوند حکومت می‌کند؛

(مجمع) اين شايد از آنجهت است كه پيوسته جمعيّت بيشتر مى‏شدند زيرا جمعيّت يك جامعه در يك حال نيست و اغلب رو به افزايش است. و شايد اگر «او» باشد باز مبيّن اين

آنست كه افراد جامعه را فاسد نكند و از ازدواج محروم بماند و ميدانى براى لذّت پيدا نكند. «فَأَمْسِكُوهُنَّ» 7- براى سالم سازى و پاكسازى جامعه، حبس مجرم لازم

امنیت در مصر باستان ۱۱ پدر: استقبال از پدر ۳; اهمیت احترام پدر ۹ جامعه: اهمیت امنیت جامعه ۱۳ جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۷ حاکمان: حاکمان و قدرت خدا ۱۵;

آيه در مورد جوامع بشرى است، نه تك‌تك افراد انسانى. يعنى جامعه‌ى صالح، مشمول بركات خداوند و جامعه‌ى منحرف، گرفتار قهر الهى مى‌شود. امّا اين قاعده در مورد

و وظایف پیامبر(ص) و رهبرى جامعه اسلامى و به تشخیص اینان است. (فإذا استئذنوک لبعض شأنهم فأذن لمن شئت منهم) ۱۲ - رهبران جامعه اسلامى، باید در اعمال سیاست هاى

مستشار مسلمانان باشد و در آيه ديگر آمده: [آل عمران:118]. يكى از بدبختيهاى جامعه مسلمين آن است كه زعماى آنها هر يك آلت دست يكى از دول مقتدر و نامسلمان روى

اسير عاطفه نشده و بر آن دو رأفت نكنيد حكم تابع واقع است نه عاطفه بايد ناموس جامعه در امان باشد و نيز عدهّاى به هنگام تازيانه زدن حاضر باشند تا عبرت گيرند.

مستشار مسلمانان باشد و در آيه ديگر آمده: [آل عمران:118]. يكى از بدبختيهاى جامعه مسلمين آن است كه زعماى آنها هر يك آلت دست يكى از دول مقتدر و نامسلمان روى

function. آيات ۲۱۰ - ۲۰۸ ، سوره بقره هفت آيه كامل كه راه نگهدارى وحدت دينى در جامعه انسانى را بيان مى كند معناى (سلم ) كه بدان امر و مراد از (گام هاى شيطان )

بايد به فراتر و دورتر نيز چشم دوخت. 4- كيفر پيمان‌شكنانى كه امنيّت و ثبات جامعه را به هم مى‌زنند، آن است كه آنان را وحشت‌زده و مضطرب سازيم. «فَشَرِّدْ بِهِمْ»

تابان (قرار داديم). در اين دو آيه، نقش پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در جامعه بيان شده است. او مردم را به سوى خدا دعوت مى‌كند و شيوه‌ى او در اين دعوت،

می‌سازید. بلکه اصلاً شما قومی هستید که (با ارتکاب همه‌ی معاصی، در ظلم به خود و جامعه) از حدّ می‌گذرید (و مرزی میان خوب و بد به رسمیّت نمی‌شناسید). «و آنچه را

حوانده‏اند حال آنكه احكام تابع واقعيّات است نه احساسات زودگذر. براى راحتى جامعه بايد فرد مفسد فدا شود، جنايتكاران غرب به نام حفظ آزادى و منافع خود سينه هزاران

برابر به مخاطره اندازان امنيّت جامعه قيام كند، رهبر اسلامى است. «لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ» 7- اسلام چنان به امنيّت جامعه اهميّت مى‌دهد كه فرمانِ اخراج كسانى

(مجمع) اين شايد از آنجهت است كه پيوسته جمعيّت بيشتر مى‏شدند زيرا جمعيّت يك جامعه در يك حال نيست و اغلب رو به افزايش است. و شايد اگر «او» باشد باز مبيّن اين

ساختن است. ۲ - پیشگامى سران و اشراف جامعه پس از نوح، در مخالفت با پیامبرشان (و قال الملأ من قومه) ۳ - اشراف و سران جامعه پس از نوح، عناصرى مرفه و برخوردار

مشكل‌ و صعب‌ و دشوار ‌است‌ ] (آیه 73)- در این آیه به نقطه مقابل جامعه اسلامی، یعنی جامعه کفر و دشمنان اسلام اشاره کرده و می‌گوید: «آنها که کافر شدند بعضی

و «رابِطُوا» از مرابطه به عقيده الميزان ايجاد ارتباط ميان نيروها و افعال جامعه است در اقرب الموارد مى‏گويد «رابَطَ الْاَمْرَ: واظَبَ عَلَيهِ» يعنى بر كار

الضعفؤا للذین استکبروا) ۴ - وجود دو قشر ضعیف و توانمند، در جامعه فرعون و حاکمیت نظام طبقاتى بر آن جامعه (و إذ یتحاجّون فى النار فیقول الضعفؤا للذین استکبروا)

ناپسند ۲۰ جالوت: حکومت جالوت ۱۹ ; رهبرى جالوت ۱۹ ; ظلم جالوت ۱۹ جامعه: تحولات در جامعه ۲۸ جنگ: استقامت در جنگ ۲۳، ۳۰ ; عوامل پیروزى در جنگ ۲۶، ۲۷ ; عوامل

و رحم كه مصالحى در حسن جامعه دارد از ميان برداشته شود و به فقدان تربيت، ملكات و اخلاق فاسد، و به فساد اخلاق ضرر بسيارى به جامعه وارد آيد. زنا باعث رسوائى

حوانده‏اند حال آنكه احكام تابع واقعيّات است نه احساسات زودگذر. براى راحتى جامعه بايد فرد مفسد فدا شود، جنايتكاران غرب به نام حفظ آزادى و منافع خود سينه هزاران

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

دفع فساد از جامعه، با رعایت مراحل و شرایط، روا و جایز است. (لئن لم ینته المنفقون ... أینما ثقفوا أُخذوا و قتّلوا تقتیلاً) ۹ - بر آحاد جامعه اسلامى، روا

باشد، بايد به آنان توجّه شود. «غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ» 7- گرچه جامعه فاسد، بستر فساد را فراهم مى‌كند، امّا انسان را مجبور به فساد نمى‌كند ومى‌توان

خطاب بدانان گفتیم: به بوزینگان مطرودی تبدیل شوید (و به سبب خوی حیوانی از جامعه‌ی انسانی مطرود و در میان مردمان منفور و از رحمت یزدان به دور گردید). پس هنگامی

4- هجرت به سوى جامعه‌ى اسلامى، شرط ولايت است و كسى كه هجرت نكند، ولايت ندارد. لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ‌ ... 5- در جامعه‌ى اسلامى بايد

انبيا در فكر زندگى مردم نيز هستند. 2. ضعيف‌ترين فرد جامعه مى‌تواند با شخص اوّل جامعه ملاقات كند. 3. جامعه نياز به تعاون و همكارى دارد. تبر از يك نفر و چوب

صفحه 500 با خاك يكسان شدند. يك فرد تزكيه شده مى‌تواند منشأ تحول در جامعه شود و به جامعه رشد و شجاعت و شخصيّت و معرفت و وحدت دهد، چنانكه يك نفر تزكيه نشده

تَعْلَمُونَ» «2»، امّا برخى سؤال‌هاست كه اگر جوابش روشن شود، به زيان فرد يا جامعه است، مثل سؤال از عيوب ديگران، يا اسرار نظامى. «1». بحار، ج 1، ص 221. «2»

است که وجه تمایز خاندان لوط از دیگر اعضاى جامعه خویش، در پیروى از لوط و آلوده نساختن خویش به گناه رایج جامعه بود و خداوند بر تمامى مواضع آنان عنوان شکر

فَانَّ لَكَ فى الْحَيوةِ اَنْتَقُولَ لا مِساسَ» فرموده:اين دستور طرد سامرى از جامعه است كه با احدى خلطه نكند و او با كسى و كسى با او تماس نداشته باشد نه با گرفتن

و گروهى از جنّ، مأمور تبليغِ دين و جلد 9 - صفحه 49 آيين پيامبران در ميان جامعه خود هستند. قالُوا يا قَوْمَنا إِنَّا سَمِعْنا ... 2- جنّيان، از تاريخ انبيا

لازم است، تا چه رسد به اينكه تمام اين خصلت ها در گروه يا فردى باشد. رهبر جامعه كه مورد اطاعت و پذيرش مردم است بايد سرچشمه نشاط و اميد و وحدت و تقوا باشد

صفحه 500 با خاك يكسان شدند. يك فرد تزكيه شده مى‌تواند منشأ تحول در جامعه شود و به جامعه رشد و شجاعت و شخصيّت و معرفت و وحدت دهد، چنانكه يك نفر تزكيه نشده

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

صلوة بيان‌ احكام‌ نماز و امر بصلاة و نهي‌ ‌از‌ ترك‌ صلوة ‌که‌ نماز ‌در‌ جامعه مسلمين‌ محفوظ بماند و ‌از‌ ‌بين‌ نرود ‌که‌ امروز اكثر افراد خودمان‌ تارك‌

function. آيات ۲۱۰ - ۲۰۸ ، سوره بقره هفت آيه كامل كه راه نگهدارى وحدت دينى در جامعه انسانى را بيان مى كند معناى (سلم ) كه بدان امر و مراد از (گام هاى شيطان )

كه ترك آن مستوجب دوزخ است و يا آن است كه حتّى اگر زكات پرداخت شد ولى در جامعه گرسنه‌اى وجود داشت، سير كردن او واجب است و بى‌تفاوتى نسبت به او، سبب دوزخى

مَأْكُولٍ» 2- وحدت و الفت ميان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است. «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ» 3- تا مسائل اقتصادى و امنيّتى جامعه حل نشود، نمى‌توان آنان را به عبادت

مالكيت فردى را لغو مى‏كند بلكه با حفظ اصل مالكيت فردى از تجمع جلوگيرى كرده و جامعه را به تعديل سوق مى‏دهد. مالى كه براى تأمين زندگى مردم آفريده شده تجمع و بيهوده

درباره آن بسيار تشويق كرده‏اند و آن يكى از اسباب تعديل ثروت و پر كردن شكاف جامعه هاست، بخل و امساك هر قدر مذموم و منهى است در مقابل انفاق مانند آن و بيشتر

قبل) مى توان گفت: رانده شدن از جامعه، کیفرى مناسب براى گناه دور انداختن آثار رسالت از سوى سامرى است. ۵ - لزوم تصفیه جامعه از عناصر گمراه کننده و قطع رابطه

منافقان، آرزوى بروز همه گونه گرفتارى را براى مؤمنان و جامعه اسلامى داشتند. ۶ - آرزوى ناکامى براى جامعه ایمانى، عامل بدبختى اخروى منافقان (و تربّصتم) ۷ - منافقان،

بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها مُصْلِحُونَ). یعنی، هرگاه جامعه‌ای ظالم بود اما به خود آمده و در صدد اصلاح باشد چنین جامعه‌ای می‌ماند، ولی اگر ظالم بود و در مسیر اصلاح

۲۰ اولاد دخترى: ۱۲ اهل بیت (ع): فضایل اهل بیت (ع) ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۲۱ برهان: ۵ جامعه: ۱۵ حسن بن على (ع): ۱۱، ۲۱ حسین بن على (ع): ۱۱، ۲۱ حق: آثار کتمان حق ۱۶ ;

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

بخش مهم كار حضرت لوط، مبارزه با فحشا و منكرات جنسى بود، كه بيشترين مشكل جامعه بود. قوم حضرت لوط، با مهمانان خود عمل زشت لواط را انجام مى‌دادند تا مردم

خطاب به پیامبر(ص) باشد و یا کلمه اى همانند «المؤمنین». ۱۲- جامعه یهود در عصر پیامبر(ص)، جامعه اى به دور از تقوا و پرهیزگارى* (و هم لایتقون) برداشت فوق بر

مَأْكُولٍ» 2- وحدت و الفت ميان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است. «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ» 3- تا مسائل اقتصادى و امنيّتى جامعه حل نشود، نمى‌توان آنان را به عبادت

لازم است، تا چه رسد به اينكه تمام اين خصلت ها در گروه يا فردى باشد. رهبر جامعه كه مورد اطاعت و پذيرش مردم است بايد سرچشمه نشاط و اميد و وحدت و تقوا باشد

يَتَناهَوْنَ» 3- نهى از منكر، يك وظيفه‌ى همگانى و عمومى است. «لا يَتَناهَوْنَ» 4- در جامعه‌ى بنى‌اسرائيل و يهود، فساد رواج داشته است. «مُنكَرٍ فَعَلُوهُ» 5- ترك امر

بَعْدُ وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا مَعَکُمْ فَأُولئِکَ مِنْکُمْ). یعنی جامعه اسلامی یک جامعه مدار بسته و انحصاری نیست، بلکه درهایش به سوی همه مؤمنان و مهاجران

اوامر و نواهى او مى باشد. ۵ - ارتباط با خدا، رسیدگى به محرومان جامعه و فرامان برى از رهبرى جامعه اسلامى، از مصداق هاى مهم و بارز اعمال صالح (وعد اللّه الذین

انبيا ومقصد اعلاى آنان، جلب رضايت الهى است. «لِتَرْضى‌» 6- با حضور رهبر در جامعه، از دشمنان كارى ساخته نيست. منحرفان، از غيبت و نبود رهبر الهى سوءاستفاده

المسرفین) ۴ - خطر پیدایش طبقه مسرف و متجاوز، در شرایط رفاه و توانمندى اقتصادى جامعه و تسلیم شدن توده هاى ناآگاه در برابر آنان (فى جنّ-ت و عیون . و زروع و نخل

من کان فیها من المؤمنین) ۲ - ایمان، مایه مصونیت انسان، از عذاب هلاکت بار جامعه مجرم و اسراف گر (فأخرجنا من کان فیها من المؤمنین) ۳ - جدا شدن مؤمنان از صف

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

عبارتِ‌ «لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» نشان مى‌دهد كه برخى از نيازمندان جامعه، سؤال نمى‌كنند و محروم بودن خود را نشان نمى‌دهند، لذا بر اغنياست كه به سراغ

عقاید جامعه خویش داشت. (إذ قال لأبیه و قومه ) از اختصاص ذکر «أب» احتمالاً این نکته استفاده مى شود که پدر ابراهیم، نقش اساسى در گرایش هاى اعتقادى جامعه داشته

مَأْكُولٍ» 2- وحدت و الفت ميان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است. «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ» 3- تا مسائل اقتصادى و امنيّتى جامعه حل نشود، نمى‌توان آنان را به عبادت

برنامه‌هاى خاصى دارد. «وَ اصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي» 3- ابتدا خودسازى، آنگاه جامعه سازى. اصْطَنَعْتُكَ‌ ... اذْهَبْ‌ 4- اگر به عنوان مدير، كسى را براى كارى

برخوردهاى ابوذر با عثمان و معاويه و كعب الأحبار، بر مى‌آيد كه ثروت‌اندوزى در جامعه‌ى فقير حرام است، گرچه از راه حلال باشد و زكاتش پرداخت شده باشد. البتّه برخى

سروده مى‏شود و قابل پياده شدن در عمل نيست، مثل تابلوهاى خيالى كه نفعى به حال جامعه ندارند و فقط اشخاص ميليونر آنها را به قيمت گزاف مى‏خرند، آرى اينگونه اشعار

نابودی آنی، اختیار که رمز تکامل و پیشرفت است از میان برمی‌خاست و جبر مطلق بر جامعه حاکم می‌شد. امّا چون مجازات آنی مخالف سرشت انسانی است، خدا چنین نکرد). آنان

مى‌باشد. «1» در حديث آمده است: امام معصوم، نمونه و مصداق «قسطاس مستقيم» در جامعه‌ى اسلامى است. «2» مسائل داد وستد و رعايت حقوق مردم در معاملات، چنان مهم است

صفحه 500 با خاك يكسان شدند. يك فرد تزكيه شده مى‌تواند منشأ تحول در جامعه شود و به جامعه رشد و شجاعت و شخصيّت و معرفت و وحدت دهد، چنانكه يك نفر تزكيه نشده

با فرعون، از تاريكى شب نيز استفاده كنيد. «أَسْرِ» جلد 6 - صفحه 319 4- يا جامعه فاسد را اصلاح كنيم ويا از آن فاصله گرفته وهجرت كنيم. «أَسْرِ» 5- انبيا تنها

عمل مى کند ولى نیت او غیر خداست ...». انسان: راز انسان ها ۴ جامعه اسلامى: توطئه علیه جامعه اسلامى ۲ خدا: علم غیب خدا ۴; مکر خدا ۷ خود: مکر با خود ۵، ۶

لعنتّم) مفهوم آیه شریفه ایمن ماندن جامعه از مشقت ها و صدمات در صورت عدم تحمیل آراى شخصى بر پیامبر(ص) است و امنیت جامعه مایه صلاح و سعادت آن است. ۹ - انعطاف

اهمیت ویژه این امر، یعنى «لزوم نیکى به پدر و مادر»، است. ۱۲- جامعه جاهلى در عصر بعثت جامعه اى آلوده به شرک و بى اهتمام نسبت به پدران و مادران بود. (و بالولدین

به او کرده بود. ۱۴ - مصلحت حفظ وحدت جامعه و جلوگیرى از تشتت و درهم ریختگى آن، مهم تراز خطر انحراف گروهى از افراد جامعه، در صورت باقى ماندن زمینه براى هدایت

مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ» «2» دريافت وحى و پياده كردن قرآن در جامعه نيز كارى بس سنگين است. «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» با اين

مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ» «2» دريافت وحى و پياده كردن قرآن در جامعه نيز كارى بس سنگين است. «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» با اين

‌در‌ تحت‌ مشيت‌ الهيست‌ و ‌او‌ ‌است‌ مالك‌ و خالق‌ و نگهبان‌ ‌آنها‌ و امروز جامعه دنيا ‌که‌ اكثريت‌ ‌با‌ ‌آنها‌ ‌است‌ تمام‌ ‌را‌ مستند ‌به‌ طبيعت‌ مي‌دانند

پيروزى و غنائم و خودنمايى. «أَ فَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ ...» 2- در جامعه اسلامى، نبايد مجاهدان و مرفّهان يكسان ديده شوند. (با توجّه به شأن نزول) «أَ

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

كافى نيست، نشر حقّ نيز مهم است. ( «بِهِ يَعْدِلُونَ»، يعنى «به يحكمون»). 4- جامعه به گروهى هدايتگر و داورِ به حقّ، نيازمند است. (كلّ آيه) وَ مِمَّنْ خَلَقْنا

به محلش فرستاده مى‏شود. بدين طريق خواهيم ديد زكوة و انفاق در پر كردن شكاف جامعه سهم به سزائى دارد اگر روى حساب منظم و دقيق جمع آورى و توزيع شود بيشتر مشكلات

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

صفحه 500 با خاك يكسان شدند. يك فرد تزكيه شده مى‌تواند منشأ تحول در جامعه شود و به جامعه رشد و شجاعت و شخصيّت و معرفت و وحدت دهد، چنانكه يك نفر تزكيه نشده

خدا نمى‌زند. «فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ» 3- كفّار، كفر خود را به گردن نياكان يا جامعه نياندازند. «فَمَنْ كَفَرَ فَعَلَيْهِ كُفْرُهُ» 4- خطرات و آثار كفر محدود

مردم. «عَهْدِهِمْ»: پیمان با خدا با پذیرش دین او، و پیمان با مردم در مصالح جامعه مراد است. «رَاعُونَ»: رعایت‌کنندگان. امانتداران و نگاه‌دارندگان عهد و پیمان

معناى دستبندها است. ۲ - استفاده مردان از دستبند طلا، نشانگر سیادت و ریاست در جامعه فرعونى بود. (فلولا أُلقى علیه أسورة من ذهب) با توجه به واژه «أُلقى»، مى توان

را داشته باشد. «وَ اصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ» 4- گاهى لازم است كه رهبر جامعه اسلامى افراد يا گروه‌هايى را بايكوت كند و از آنها كناره بگيرد. وَ اهْجُرْهُمْ‌

مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ» «2» دريافت وحى و پياده كردن قرآن در جامعه نيز كارى بس سنگين است. «إِنَّا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلًا ثَقِيلًا» با اين

زنده دل و برخوردار از حيات حقيقى هستند. ايمان به فرد و جامعه حيات مى‌بخشد و كفر عامل مرگ فرد و جامعه است. «ما يَسْتَوِي الْأَحْياءُ وَ لَا الْأَمْواتُ» 2-

از خداوند (ربّ فلاتجعلنى فى القوم الظلمین) ۷ - ظلم و فساد در میان اقشار جامعه، داراى تأثیر در سرنوشت همگان (ربّ فلاتجعلنى فى القوم الظلمین) از این که پیامبر(ص)

بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌ 5- ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است. در برابر ارشاد و دعوت پيامبر، گروهى تزكيه مى‌شوند و گروهى در

آوردن آنان از گورهایشان در روز رستاخیز، مورد انکار و استهزاى اشراف کافر جامعه پس از نوح (أیعدکم ... أنّکم مخرجون) استفهام در «أیعدکم» براى تهکم و استهزا

معناى ثابت و پايدار و به اصطلاح ادبى فعل لازم بدانيم. جلد 10 - صفحه 556 قوام جامعه است. «1» «قَيِّمَةٌ» 8- با وجود هواى نفس، علم و دانش مشكل‌گشا نيست. اهل كتاب

سروده مى‏شود و قابل پياده شدن در عمل نيست، مثل تابلوهاى خيالى كه نفعى به حال جامعه ندارند و فقط اشخاص ميليونر آنها را به قيمت گزاف مى‏خرند، آرى اينگونه اشعار

و أسیرًا . إنّما نطعمکم لوجه اللّه) ۲ - اطعام و انفاق ابرار به نیازمندان جامعه، بدون کمترین چشمداشت مادى (پاداش) و معنوى (سپاس گزارى) از مردم است. (لانرید

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

چگونه‌اي‌ تو هنگامي‌ ‌که‌ طوقهاي‌ آتش‌ ‌بر‌ استخوانهاي‌ گردن‌ بچسبد و غلهاي‌ جامعه‌ ‌بر‌ بدن‌ آويخته‌ شود بحدي‌ ‌که‌ گوشتهاي‌ ساعدها ‌را‌ بخورد، ‌پس‌ اي‌ گروه‌

سرنوشت شوم ساختن مردم (أحلّوا قومهم دار البوار) کار سردمداران کفر و رهبران جامعه است، نه مردم عادى. ۴- سرنوشت شوم رهبران و سردمداران کفر و ناسپاسى، درخور

مَأْكُولٍ» 2- وحدت و الفت ميان اقشار جامعه، از نعمتهاى الهى است. «لِإِيلافِ قُرَيْشٍ» 3- تا مسائل اقتصادى و امنيّتى جامعه حل نشود، نمى‌توان آنان را به عبادت

منافاتى با كاميابى از دنيا ندارد. «يَأْكُلُ‌- يَمْشِي» 3- رهبر نبايد از جامعه جدا باشد. كسى كه اهل رفت و آمد با مردم است، بهتر مى‌تواند آنها را ارشاد كند

وجه ((والذين هم للزكوة فاعلون )) زكوة ، يكى از بزرگترين عوامل تقارب طبقات جامعه معناى ((امانت )) و داخل ((عهد)) و مراد از رعايت آن دو (والذين هم لا ماناتهم

حاكمان حركت كنند. «اذْهَبْ إِلى‌ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى‌» 7- براى اصلاح جامعه، بايد به سراغ سرچشمه و ريشه‌ى فتنه و فساد رفت. «اذْهَبْ إِلى‌ فِرْعَوْنَ»

فخرفروشى فرعون، در برابر حضرت موسى(ع) (أم أنا خیر من هذا الذى هو مهین) ۲ - جامعه فرعونى، داراى نظامى طبقاتى و مبتنى بر اشرافى گرى (أم أنا خیر من هذا الذى

دیرینه در جامعه فرعونى (إنّهم کانوا قومًا فسقین) واژه «کانوا» بیانگر آن است که قوم فرعون، داراى پیشینه دیرین فسق بوده اند. ۱۰ - فسق دیرینه جامعه فرعونى،

زوج‌ و موالي‌ و ‌هر‌ واجب‌ الاطاعة ‌که‌ ‌خدا‌ واجب‌ فرموده‌ و ‌در‌ زيارت‌ جامعه‌ دارد: (‌من‌ اطاعكم‌ فقد اطاع‌ اللّه‌) و همين‌ جمله‌ كافي‌ ‌بود‌ ‌بر‌ وجوب‌

لازم است، تا چه رسد به اينكه تمام اين خصلت ها در گروه يا فردى باشد. رهبر جامعه كه مورد اطاعت و پذيرش مردم است بايد سرچشمه نشاط و اميد و وحدت و تقوا باشد

بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌ 5- ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است. در برابر ارشاد و دعوت پيامبر، گروهى تزكيه مى‌شوند و گروهى در

آنها اشاره کرده، می‌فرماید: «همان کسانی که ریا می‌کنند» (الذین هم یراؤن). جامعه‌ای که به ریاکاری عادت کند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملکات فاضله دور می‌شود،

برای هر جامعه از خطر هر دشمنی بیشتر است، چرا که از یکسو شناخت آنها غالبا آسان نیست، و از سوی دیگر دشمنان داخلی هستند، و گاه چنان در تار و پود جامعه نفوذ می‌کنند

عمل به اين آيه، فرد و جامعه را در برابر بسيارى از فريب‌ها و خطاها بيمه مى‌كند. چرا كه خوش‌بينى بيجا، زودباورى وشايعه‌پذيرى، جامعه را دستخوش ذلّت وتسليم

حقوقى و اجتماعى قرآن است. جلد 9 - صفحه 588 مهريّه زن كافرى كه مسلمان شده، به جامعه اسلامى بپيوندد، به شوهر كافرش داده مى‌شود، «آتُوهُمْ ما أَنْفَقُوا» و اين

آگاه فرمايد بندگان را به اعظم نعم خود كه انزال قرآن مجيد باشد به يك كلمه جامعه‌ (فِيهِ ذِكْرُكُمْ) در اين قرآن است تمامى شرف و بزرگوارى و احتياجات دينى

است» و بار ديگر مى‌فرمايد: «كتاب حقّ است»، رمز آن است كه راه عزّت فرد و جامعه‌ «1». تفسير مجمع‌البيان. جلد 8 - صفحه 139 اتصال به خداى عزيز و مكتب حقّ است

يك‌ زن‌ آرايش‌ كرده‌ بي‌ عفت‌ و بي‌ عصمت‌ ‌در‌ ميان‌ جامعه‌ ‌ يا ‌ يك‌ مرد قلدر ظالم‌ ‌در‌ ميان‌ جامعه‌ بخصوص‌ اصنام‌ مشركين‌ ‌که‌ معلوم‌ نيست‌ ممثل‌ ‌او‌

امشوا) «انطلاق» به معناى انصراف و رفتن و «ملأ» به معناى سران و دانه درشتان جامعه است. «أن» در «أن امشوا» تفسیرى و متضمن معناى قول است; یعنى، «انطلقوا و قالوا

حقانیت رسالت پیامبر(ص) نیز هست. ۳ - بنى اسرائیل، داراى موقعیت و نقشى بارز در جامعه عصر بعثت پیامبر(ص) (إنّ هذا القرءان یقصّ على بنى إسرءیل أکثر الذى هم فیه

آیه قبل از آن یاد شده است. ۲- پیامبران و رسولان، از میان توده ها و از متن جامعه خویش برانگیخته شدند. (جاءهم رسول منهم) ۳- تکذیب رسولان و رهبران الهى، ناسپاسى

کنایه از قدرت و توانایى است. ۵ - توانایى بر اداره جامعه و داشتن بصیرت و روشن بینى، از شرایط رهبران جامعه دینى (إبرهیم وإسحق و یعقوب أُولى الأیدى و الأبصر)

بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌ 5- ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است. در برابر ارشاد و دعوت پيامبر، گروهى تزكيه مى‌شوند و گروهى در

منعک إذ رأیتهم ضلّوا ... أفعصیت أمرى ) ۶ - مسؤولان، حتى والاترین مقامات جامعه، باید در محدوده مسؤولیت خود، پاسخ گوى ناهنجارى ها باشند. (ما منعک ... ألاّتتّبعن

فرموده‌ « ‌من‌ احبك‌ فقد احبني‌ و ‌من‌ ابغضك‌ فقد ابغضني‌ » و ‌در‌ زيارت‌ جامعه‌ ‌است‌ « ‌من‌ والاكم‌ فقد والي‌ اللّه‌ و ‌من‌ عاداكم‌ فقد عادي‌ اللّه‌ »

لازم است، تا چه رسد به اينكه تمام اين خصلت ها در گروه يا فردى باشد. رهبر جامعه كه مورد اطاعت و پذيرش مردم است بايد سرچشمه نشاط و اميد و وحدت و تقوا باشد

نبوده است - مى توان استفاده کرد که آنان، نقش اصلى را در تعیین گرایش هاى جامعه داشته اند. ۱۰ - عنصر رفاه و استکبار، مایه انکار تمامى پیامبران و مقابله با

آسمانى توضيحى راجع به «قدير» بودن خداى تعالى فلسفه مصائب و ناملایماتی که جامعه را در بر می گیرد بیان برخی از صفات نيك مؤمنان: اجتناب از كبائر و فواحش و

أُمَّتُكُم‌ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُم‌ فَاتَّقُون‌ِ (52) و محققا ‌اينکه‌ جامعه‌ دنيا جن‌ و انس‌ ‌که‌ امت‌ ‌شما‌ انبياء هستند و تمام‌ يك‌ امت‌ هستند و ‌من‌

به عدل. تبصره: آيه شريفه به يك كلمه جامعه سر آمد تمام دستورات و اتم و اكمل و اشرف مكارم اخلاق را براى انتظام جامعه بشريت بيان فرمايد كه: «ادْفَعْ بِالَّتِي

فاضل خير خواهى كه سايرين را نهى از فساد و معصيت كنند و از بركت وجود آنها جامعه اصلاح شود و اهل آن عصر مستحقّ عذاب الهى نشوند مگر عده كمى از انبياء و اولياء

أُرِيكُمْ إِلَّا ما أَرى‌» 13- طاغوت‌ها مدّعى هدايت مردم به راه درست و صلاح جامعه هستند. «ما أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ الرَّشادِ» 14- انسان فطرتاً خواهان

مرفه جامعه بودند. (ما نریک اتبعک إلاّ الذین هم أراذلنا) مراد از «أراذل» - از آن رو که مقابل «ملأ» قرار گرفته - توده هاى مردم و افراد مستضعف جامعه است.

الهی تجاوز کند (ستمگر بوده و) بی‌گمان این چنین کسانی ستمگرند (و به خود و به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند ستم می‌نمایند). طلاق دو بار است؛ پس (از آن) یا

اضطرابِ ساكنان زمين نيز، نياز به انسان‌هاى استوار وخدايى دارد، تا مايه آرامش جامعه شوند. چنانكه در روايات آمده: «جعلهم الله اركان الارض ان تميد باهلها» «2»

يك‌ زن‌ آرايش‌ كرده‌ بي‌ عفت‌ و بي‌ عصمت‌ ‌در‌ ميان‌ جامعه‌ ‌ يا ‌ يك‌ مرد قلدر ظالم‌ ‌در‌ ميان‌ جامعه‌ بخصوص‌ اصنام‌ مشركين‌ ‌که‌ معلوم‌ نيست‌ ممثل‌ ‌او‌

مُبِينٍ» 3- براى اصلاح مردم و نظام اجتماعى، اوّل بايد به سراغ افراد مطرح و شاخص جامعه رفت. «إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ» 4- اطرافيان طاغوت‌ها، در قدرت آنان نقش

لازم است، تا چه رسد به اينكه تمام اين خصلت ها در گروه يا فردى باشد. رهبر جامعه كه مورد اطاعت و پذيرش مردم است بايد سرچشمه نشاط و اميد و وحدت و تقوا باشد

با فرعون، از تاريكى شب نيز استفاده كنيد. «أَسْرِ» جلد 6 - صفحه 319 4- يا جامعه فاسد را اصلاح كنيم ويا از آن فاصله گرفته وهجرت كنيم. «أَسْرِ» 5- انبيا تنها

الوجود، نه در ذات و نه در آثار) ديدگاه اشراف قوم نوح (ع ) درباره تقيسيم جامعه به دو طبقه بالا و پايين و مبارزه نوح(ع ) با اين اعتقاد باطل ملاك فضيلت ،

‌اينکه‌ همه‌ علماء ‌در‌ ‌هر‌ عصر و زماني‌ ‌مع‌ ‌ذلک‌ چه‌ اندازه‌ اختلاف‌ ‌در‌ جامعه‌ بشريت‌ ايجاد ‌شده‌ همين‌ امروز ‌را‌ مشاهده‌ كنيد و بطور قهقرا برويد ‌تا‌

پسندیده است. ۸ - پیامبر (ص) و رهبر جامعه اسلامى، مأمور به اتخاذ مواضع صریح و قاطع در برابر عناصر نفاق و منافق و ناسالم جامعه (و لاتصل على أحد منهم مات أبداً

زیباییها، ادبیات و مسائل ذوقی جذب می‌کند، و گاه سر چشمه تحولهایی در زندگی فرد و جامعه می‌شود. ج3، ص536 «حس مذهبی» یعنی ایمان به یک مبدأ متعالی و پرستش و نیایش

کذلک یفعلون) ۵ - پایبندى مطلق و بى دلیل به سنت هاى ملّى و قومى، مایه تخدیر جامعه و سدّ راه خردورزى و مانع شناخت (قالوا بل وجدنا ءاباءنا کذلک یفعلون) ۶ - شرک،

(کلّ ما جاء أُمّة رسولها کذّبوه) ۵ - هر پیامبرى، از آنِ جامعه خود و برخاسته از میان مردم همان جامعه بود. (کلّ ما جاء أُمّة رسولها) تعبیر «رسولها» (فرستاده

... تَوَكَّلْنا ... فَسَتَعْلَمُونَ‌ ... 8- قاطع و استوار سخن گفتن رهبر جامعه اسلامى، سبب دلگرمى خودى‌ها و دلهره بيگانگان مى‌شود. قُلْ هُوَ الرَّحْمنُ‌

فاضل خير خواهى كه سايرين را نهى از فساد و معصيت كنند و از بركت وجود آنها جامعه اصلاح شود و اهل آن عصر مستحقّ عذاب الهى نشوند مگر عده كمى از انبياء و اولياء

الْقِصاصِ حَياةٌ» «5» اگر با اجراى حكم قصاص، عدالت برقرار كرديد، جامعه زنده است (وگرنه جامعه‌ى مرده‌اى داريد). 5. حيات اخروى. «يا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَياتِي»

استكبار برگزار مى‌شود، از مصاديق‌ «تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلادِ» است). 8- رهبر جامعه‌ى اسلامى بايد از تحركات كفّار آگاه باشد. «تَقَلُّبُهُمْ فِي الْبِلادِ» ما

بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌ 5- ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است. در برابر ارشاد و دعوت پيامبر، گروهى تزكيه مى‌شوند و گروهى در

شب مشترك ميان دو نماز آخر است و نيز فرموده كه بر پا دار نماز صبح را بكلمه جامعه و قرآن الفجر تا دلالت داشته باشد اجمالا بوقت آن و اهتمام بقرائت قرآن در اوّل