نتایج جستجو

فَإِنّهَا أَرُونِي خَصْمَان أَهْل اهْدِنَا نَجْعَل مُحَرّمَة عِبَادَتِکُم عِلْما لَم دُون نَحْن أَمْلِک فِيه أَبَدا أَعْمَالُنَا بِسِحْرِک در حال بارگیری

ارزش علم ۱۰; پیروى از علم ۸ علما: ارزش علما ۱۰; اهمیت پیروى از علما ۹; اهمیت تقلید از علما ۹; مسؤولیت علما ۱۱; هدایتگرى علما ۱۱ عمل: عمل پسندیده ۱۸ مسؤولیت:

سوراخ کشتى قصه خضر(ع) ۳; قصه خضر(ع) ۱، ۳ علما: آداب همنشینى با علما ۲; شرایط استفاده از علما ۲; صبر در همنشینى با علما ۲ موسى(ع): اعتراض موسى(ع) ۱; بى صبرى

علم: علم و توحید ۱۰ ; رابطه علم و ایمان ۱۰ علما: ۶، ۹ علما و توحید ۳، ۵، ۶ ; گواهى علما ۸، ۹، ۱۶ ; مقام علما ۱۲ ملائکه: گواهى ملائکه ۳، ۸ ; مقام ملائکه

پذیران: اقلیت عبرت پذیران ۶ علم: ارزش علم ۲; فضیلت علم ۲ علما: تفاوت علما با جاهلان ۱; شخصیت علما ۱ عمل صالح: ارزش عمل صالح ۴ غافلان: ۵ قرآن: موعظه قرآن

علم: آثار علم ۶ ; ارزش علم ۷ علما: و آیات آفاقى ۵ ; فضایل علما ۷ قرآن: فلسفه آیات آفاقى قرآن ۴ ; قرآن و دانشمندان ۴ ; قرآن و علما ۴

را به حقّ مى‌رساند) «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً»* 4- علوم انبيا، اكتسابى نيست. «آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً» 5- وجود علم و حكمت در كنار يكديگر، بسيار

عالم حقيقى طلب كنيم. «رَبِّ زِدْنِي عِلْماً» 9- براى علم و دانش نهايتى نيست و فارغ التحصيل معنا ندارد. «زِدْنِي عِلْماً» 10- علم حقيقى، قرآن مجيد است. «لا

جاهلان ۱۶ خدا: سنتهاى خدا ۳ عقیده: علم در عقیده ۱۱ علما: پرسش از علما ۸; علماى مقارن بعثت ۱۰; مسؤولیت علما ۱۴ علماى دینى: احترام علماى دینى ۱۳; بینش علماى

لایحیطون به علمًا ) ۸ - در قیامت راهى براى تزویر و استفاده نادرست از شفاعت وجود ندارد. (لاتنفع الشفعة إلاّمن أذن له ... یعلم ... و لایحیطون به علمًا ) انسان:

باخضر(ع) ۱; قصه خضر(ع) ۱، ۲، ۳، ۴; معذوریت خضر(ع) ۳ علما: شرایط همنشینى با علما ۱۰; صبر در همنشینى با علما ۱۰ موسى(ع): اعتراض موسى(ع) ۲; بى صبرى موسى(ع) ۲،

حییى بن اخطب ۱۳ شرک: خطر شرک ۶ ; سرزنش شرک ۵ عبرت: عوامل عبرت ۷ علما: شرک علما ۵ ; کفر علما ۵ قضاوت: ظالمانه ۱۲ کافران: سازش با کافران ۱۲ ; کافران و مسلمانان

۳; موانع شرک ۲ عاقلان: اقرار عاقلان ۱ عقیده: عقیده به حاکمیت خدا ۳ علما: اقرار علما ۱ محمد(ص): معلم محمد(ص) ۵ مشرکان: بى منطقى مشرکان ۴; روش احتجاج با

نظر است که آیا شفق به آن سرخى اطلاق مى شود، یا سفیدى؟ مشهور و معروف در میان علما، و دانشمندان و مفسران همان معناى اول است که در اشعار نیز روى آن تکیه شده

عصیان ۱۳ علم: علم و تکلیف ۶، ۱۲ ; علم و عمل ۵، ۶، ۱۲ ; علم و کیفر ۹ علما: مسؤولیت علما ۷ قواعد فقهى: ۹ گمراهى: عوامل گمراهى ۳ ; گمراهى با علم ۵ گناهکاران:

آثار طمع ۳۹ علما: آثار ترس علما ۳۸ ; تقواى علماى ربانى ۳۱ ; زهد علماى ربانى ۳۱ ; فضایل علماى دین ۳۷ ; فضایل علماى ربانى ۵۲ ; مسؤولیت علما ى دین ۱۵، ۳۶ ;

تبیین اختلاف عقیدتی ۳; حل اختلاف عقیدتی ۵، ۷; عوامل تصحیح عقیده ۷ علما: مسؤولیت علما ۶ قرآن: اهمیت تبیین قرآن ۶; تاریخ قرآن ۲; تبیین قرآن ۵; رحمت قرآن

۱۲ سرزمینهاى اسلامى: گسترش سرزمینهاى اسلامى ۱ شرک: وعده شکست شرک ۲ علما: فضایل علما ۱۲ عمل: حسابرسى عمل ۹ فقها: فضایل فقها ۱۲ کافران: تضعیف حاکمیت کافران

خضوع بر خدا ۴ سجده: تاریخ سجده ۳; حقیقت سجده ۴ عبودیت: نشانه هاى عبودیت ۳ علما: علما و آیات خدا ۷ موسى(ع): حقانیت معجزه موسى(ع) ۵; حقانیت نبوت موسى(ع) ۱; قصه

تنوّع بیانى در تبیین حقایق ۲ رشد: عوامل رشد ۵ علم: آثار علم ۸ علما: و قرآن ۵، ۱۰ ; فضایل علما ۹ قرآن: تبیین آیات قرآن ۶ ; تنوع آیات قرآن ۵، ۱۰ ; تنوّع بیانى

خَلَقَ‌ ... أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً 9- علم خدا به همه چيز، كامل و دقيق و بدون نقص است. «أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً» «والحمدللّه ربّ العالمين» «1»

دینخفروشى:۱۳، ۱۴، ۱۷ سرزنش دینخفروشى ۱۳، ۱۴، ۱۷ ۱۱، ۱۹ علما:۱، ۲، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۶، ۱۷ مسؤولیت علما ۱، ۲، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۶، ۱۷ ۳ عقیده:۱۶

تفاوت زبانها ۷ زمین: خلقت زمین ۱، ۵ علم: آثار تکامل علم ۷، ۸; آثار علم ۶ علما: علما و آیات خدا ۴، ۵

آثار اجتماعى ظلم ۳; موارد ظلم ۷ عبرت: عوامل عبرت ۴، ۵ علم: آثار علم ۵ علما: عبرت علما ۴ قوم ثمود: آثار باستانى قوم ثمود ۶; آثار حق ستیزى قوم ثمود ۲; آثار

(۳۵۷۶ بار) وحى‌ (۷۸ بار) وَ إِلَيْک يُقْضَى قُل أَن رَب قَبْل زِدْنِي مِن عِلْما بِالْقُرْآن لَقَد تَعْجَل عَهِدْنَا لا در حال بارگیری...

آیات شامل این کلمه زيد (۶۲ بار) ن‌ (۲۳۵ بار) ى‌ (۱۰۴۴ بار) وَ عِلْما رَب لَقَد قُل عَهِدْنَا وَحْيُه إِلَى قَبْل إِلَيْک آدَم مِن يُقْضَى أَن در حال بارگیری

شامل این کلمه حيى‌ (۱۸۴ بار) ل‌ (۳۸۴۲ بار) وَ الْقَيّوم الْوُجُوه عَنَت عِلْما قَد بِه خَاب مَن يُحِيطُون حَمَل لا ظُلْما در حال بارگیری...

بِالْقُرْآن قُل کَفَرُوا رَب تَعْجَل يُخَفّف عَنْهُم زِدْنِي الّذِين لُغُوب عِلْما عَذَابِهَا الْحَق کَذٰلِک الْمَلِک در حال بارگیری...

إِلاّ حُکْما الزّکَاة رَحْمَة قَالُوا عَاکِفُون الصّالِحُون آبَاؤُکُم إِن عِلْما قُل إِيتَاء لِلْعَالَمِين عِبَادِي الصّلاَة ضَلاَل يَرِثُهَا نَجّيْنَاه

لَدُنّا نَقُص عَزِيز مِمّا ذِکْرا تُخَاطِبْنِي أَعْرَض فِي کَذٰلِک غَنِمْتُم عِلْما الّذِين فِيهَا ظَلَمُوا مَعَه در حال بارگیری...

الْمَحْرُوم قَلِيلا هُو فَوْقِهِن رَحْمَة حَوْلَه فِيهِم الْغَفُور أَنْت الرّحِيم عِلْما يَتَفَطّرْن مَن در حال بارگیری...

أَو إِن مُبِين يَخْشَى الْحَمْد عَدُوّ يَتَذَکّر إِنّنَا ظَلَمْنَا لِلّه عِلْما أَن سُلَيْمَان نَخَاف لَعَلّه أَنْفُسَنَا الشّيْطَان الّذِي فَضّلَنَا لَيّنا

طلاق ۱، ۲، ۳، ۸، ۹ ; شرایط طلاق ۷ ; طلاق باین ۱، ۲، ۵ ; موانع طلاق ۱۴ علما: فضایل علما ۱۳ مُحَلِّل: احکام مُحَلِّل ۱، ۲، ۵، ۶، ۷، ۸ ; فلسفه مُحَلِّل ۱۴ مرد:

الْمُرْسَلِين الْأَخْسَرِين الْغَم فَجَعَلْنَاهُم الْقَرْيَة فَلَنِعْم لَمِن عِلْما لَه فَاسْتَجَبْنَا أَجْمَعِين إِلاّ نُوح الظّالِمِين کَيْدا إِلَى کَذٰلِک

عَلَيْک مِن وَ نَحْن أَنْبَاء مَا تَعْقِلُون کَذٰلِک کُلاّ أَمَدا الْقُرَى عِلْما نَبَأَهُم أَجْمَعِين لَعَلّکُم يَسْمَعُون أَحْسَن شَيْء تِلْک لَبِثُوا الْقَصَص

رنج و تعب دارد لذا راغب آن را «خضعت مستأسرة بعناء» گفته است. وَ الْوُجُوه عِلْما بِه لِلْحَي يُحِيطُون الْقَيّوم لا قَد خَلْفَهُم خَاب مَا مَن حَمَل ظُلْما

لَنَا رَبّنَا أَنْت آمَنّا ذُنُوبَنَا ارْحَمْنَا يَقُولُون تَشَاء لِلّذِين عِلْما وَلِيّنَا لِي نَفْسِي قَال إِنّه فَآمَنّا تَابُوا ظَلَمْت خَيْر إِنّنَا

بُکْرَة لَخَبِير بِأَمْر نَبْغ جَعَلْنَاه لِنَصْرِف لٰکِن نُوح لَدُنّا شَيْئا عِلْما رَبّه سَابِق در حال بارگیری...

عَصَيْت أَصْلِح إِنّي بِهَا أَ اسْتُضْعِفُوا سَيُبْطِلُه آيَة رَسُول بِالّذِي عِلْما کَلّمَه فَظَلَمُوا قَد فَکَثّرَکُم قَالُوا قَوْمِي الْفَسَاد رَبّه أَبْنَاءَهُم

قَالُوا هُو عَن ذٰلِک نَرَاک لَکُم فَإِن الْآخِرَة قَوْلا قَد هَارُون عَنْهُم عِلْما إِبْرَاهِيم الْآخِرِين إِذَا غَيْر نَغْفِر کَفَرُوا بَلَى لِلّه وَيْل إِنّهُمَا

بَيْنَنَا کُنْتُم لَمّا بِآيَات أَفْرِغ لَم سَمِعْنَا مُنْقَلِبُون يَغْفِر عِلْما قَد لَقَد الْحَق مِنْهَا الصّلاَة نَطْمَع يَقُول کَفَرُوا لَه رَبّکُم وَسِع

۱،۲، ۳; حقیقت روح ۲، ۳، ۶، ۱۱; مراد از روح ۱۷، ۱۸; ویژگیهاى خلقت روح ۸ علما: کمى علما ۱۹ لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۰ محمد(ص): احاطه علمى محمد(ص) ۵; پرسش از

موانع شناخت ۱۰ عدالت: ۵ عذاب: موجبات عذاب ۱۴ عصیان: عوامل عصیان ۹ علما: ۷، ۱۰ اختلاف علما ۸، ۱۱ کافران: تهدید کافران ۱۵ ; کیفر کافران ۱۴ کفر: ۱۲ مسیحیان:

ديگران مى‌فرستند، دچار كتمان حقيقت شده‌اند. 1- دنياگرايى، بزرگترين خطر براى علما و دانشمندان است. «يَكْتُمُونَ، يَشْتَرُونَ» 2- دين فروشى، به هر قيمتى كه

۱، ۲، ۴، ۶، ۸، ۹، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۲ ; گواهى خدا ۱۹ دین: دین و عینیت ۱۴ علما: مسؤولیت علما ۱۳ عهد: عهد با انبیا ۱، ۴، ۶، ۸، ۹، ۱۶، ۱۷ کتب آسمانى: ۳، ۸، ۱۱، ۱۲،

الْوُجُوه اللّه مَقَامِي عَنَت أَسَرّوا يُسْقَى النّجْوَى الصّالِحَات عَلَى عِلْما تَفْتَرُوا لا در حال بارگیری...

امینان ۱۰; پادشاه مصر و بردگى یوسف(ع) ۱۲; پادشاه مصر و عفیفان ۱۰; پادشاه مصر و علما ۱۰; پادشاه مصر و یوسف(ع) ۱، ۲; حکمت پادشاه مصر ۹; رؤیاى پادشاه مصر ۴; فضایل

دین ۱۱ سخن: سخن جاهلانه ۱۲ عقیده: مرجع عقیده دینى ۷ علما: عوامل سرزنش علماى دین ۱۸; کیفر اخروى علما دین ۱۸ علماى مسیحیت: ۳ علماى یهود: ۳ قیامت: ظهور حقایق

ه‌ (۳۵۷۶ بار) وَ الّتِي الْمُحْسِنِين نَجْزِي هُو فِي کَذٰلِک بَيْتِهَا عِلْما عَن نَفْسِه حُکْما غَلّقَت الْأَبْوَاب در حال بارگیری...

ظَلَم عَاقِبَة عَتَت عَدْل عَذَابا عَذّبْنَاهَا عَلَيْه عَمِلُوا عَنْه عُسْر عِلْما فَآتُوهُن فَأَمْسِکُوهُن فَأَنْفِقُوا فَاتّقُوا فَارِقُوهُن فَحَاسَبْنَاهَا

يَعْلَم الْعُلَى بَلَغ عَمَد يُدَبّر لَمّا الشّمْس أَرْبَعَة سَبْع هِي سَخّر عِلْما فَاسْأَل بِغَيْر الْأَمْر اللّيْل بِه يَعْلَمُون سَمَاوَات دُخَان النّهَار

يَبْلُغ أَوْفُوا لَمّا آتَيْنَاه لا حُکْما أَحْسَن يَعْلَمُون هِي بِالّتِي عِلْما إِذَا اسْتَوَى إِلاّ بِالْعَهْد لٰکِن أَرْبَعِين الْکَيْل الْيَتِيم إِن

عَلَيْهِم السّمَاوَات إِذ بِمَا إِنّه أَيّهَا لِکُل خَلَق الْکِتَاب هُم رَبّنَا عِلْما إِلَيْه کَذٰلِک مِنْه لَکُم إِذَا عَلَيْک الْأَمْر فَلا ذٰلِک أَنْزَل خَالِق

لٰکِن مَطْلِع فَلَمّا أَ وَجَد السّعْي السّدّيْن بِغُلاَم مِنْکُم حَکِيم عِلْما إِنّکُم الْحُلُم فَبَشّرْنَاه اسْتَوَى الصّالِحِين عَلِيم فِصَالُه فِي لَتَشْهَدُون

مى‌نشست و دور آن سه هزار كرسى از طلا و نقره كه پيغمبران بر كرسيهاى طلا و علما بر كرسيهاى نقره مى‌نشستند، و بر دور آنها ساير مردم و بر دور مردم شياطين و

تخلف نمود اگر چه ظاهرا مسلمانست ولى واقعا كافر است و هر كس از عهد خود با علما و عدول تخلف نمود معصيت كار و فاسق است و شايد نكته اين باشد كه تعبير بفسق

السلام سپس علماء مروّجين قرآن. ولى كلمه اصطفاء با اين احتمال نمى‏سازد با آنكه علما نيز وارث رسول خدا اند و درباره آنها فرموده: «اَللّهُمَّ ارحَمْ خذلَفائى -

چنانكه امام صادق عليه السلام فرمود: «ان لله عز و جل علمين: علما عنده لم يطلع عليه احدا من خلقه و علما نبذه الى ملائكته و رسله فما نبذه الى ملائكته و رسله فقد

حديث قُسّ بن ساعده هست: «فجعل برتع اَبّاً». يكى از محققين پس از نقل اقوال علما در معنى «اَبّ» احتمال داده كه واو در «وابّا» جزءِ كلمه است و آن بى تشديد

محكم بود مردم به اخبار آن اكتفا كرده و از نظر و تدبّر بى نياز مى‏شدند و فضل علما نسبت به ديگران روشن نمى‏شد و به ثواب تدبّر و اتعاب نفس در استنباط معانى نائل

محكم بود مردم به اخبار آن اكتفا كرده و از نظر و تدبّر بى نياز مى‏شدند و فضل علما نسبت به ديگران روشن نمى‏شد و به ثواب تدبّر و اتعاب نفس در استنباط معانى نائل

السلام سپس علماء مروّجين قرآن. ولى كلمه اصطفاء با اين احتمال نمى‏سازد با آنكه علما نيز وارث رسول خدا اند و درباره آنها فرموده: «اَللّهُمَّ ارحَمْ خذلَفائى -

محكم بود مردم به اخبار آن اكتفا كرده و از نظر و تدبّر بى نياز مى‏شدند و فضل علما نسبت به ديگران روشن نمى‏شد و به ثواب تدبّر و اتعاب نفس در استنباط معانى نائل

عَذَاب عَلَيْه عَلِمْت عَلّمْنَاه عَمَلا عَنْهَا عِبَاد عِبَادَتِه عِبَادِي عِلْما عِنْدَه عِنْدِنَا غَفْلَة غَنَم فَأَغْرَقْنَاهُم فَأَنْتُم فَأَنْجَيْنَاهُم

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

مباركه قدر بيان‌ ميشود انشاء اللّه‌ ‌تعالي‌، و عقيده ‌ما وفق‌ مشهور ‌بين‌ علما خصوص‌ شب‌ بيست‌ و سوم‌ ‌است‌. و تعبير ‌به‌ مباركه‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌

مى‌فرمايد: تنها علما اهل خشيت هستند: «إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ» «1» پس بهشت مخصوص علما است. از طرفى مى‌دانيم كه تمام علما و دانشمندان

مرا گمراه كرديد يا خودشان گمراه شدند براى كوتاهى در نظر و فكر و اعراض از علما و حكما و انبيا و اوليا براى سرزنش و ملامت پرستش كنندگان و اقرار پرستش شدگان

در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد

تكرار در اين مقام بمناسبت آنستكه روايت شده است وفد نجران كه شصت سوار بودند از علما و اشراف نصارى از محل خودشان كه نجران بود براى محاجه با پيغمبر (ص) حركت كرده

چنانكه امام صادق عليه السلام فرمود: «ان لله عز و جل علمين: علما عنده لم يطلع عليه احدا من خلقه و علما نبذه الى ملائكته و رسله فما نبذه الى ملائكته و رسله فقد

زمين. نزد بعضى مراد به زينت، مردانند. و نزد محققين، مراد انبياء و اولياء يا علما و حفظه قرآنند كه زينت زمين در حقيقت به ايشان است. و جمعى گويند: آرايش زمين

(109) يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً (110) وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ

(109) يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً (110) وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ

(109) يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً (110) وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ

نيست، پس كأنّ او سبحانه اقرب است به انسان از رگى كه حامل روح است. 2- بعضى از علما فرموده‌اند كه حبل الوريد اقرب اجزاى نفس انسانى است به جهت قيام روح به او

در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد

در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد

در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد

به اين جهت آه سرد كشيد، فرمود: سلونى قبل ان تفقدونى فانّ بين الجوانح منّى علما جمّا. از من بپرسيد پيش از آنكه مرا نيابيد، چه ميان پهلوهاى من پر است از علم

(109) يَعْلَمُ ما بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً (110) وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ وَ قَدْ خابَ مَنْ حَمَلَ

ميگويد خودت كردى مگر عقل نداشتى ميخواستى فريب مرا نخورى مگر انبيا و اوليا و علما نگفتند من با شما دشمنم تو بقول دشمنت گوش دادى و بوعده او مغرور شدى و نصيحت

در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد

در امور فكر ميكنند و با دل پاك ميفهمند و مى‌يابند يا براى كسانيكه بمواعظ علما و دانشمندان صاحب نظر درست گوش ميدهند و خودشان را حاضر براى فهميدن و عمل نمودن

مباركه قدر بيان‌ ميشود انشاء اللّه‌ ‌تعالي‌، و عقيده ‌ما وفق‌ مشهور ‌بين‌ علما خصوص‌ شب‌ بيست‌ و سوم‌ ‌است‌. و تعبير ‌به‌ مباركه‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌

بعضى از علماى اهل كتاب، بد نيستند. «كَثِيراً مِنَ الْأَحْبارِ» 2- بهره‌گيرى علما از مال مردم و بهره نرساندن به آنان كه موجب بى‌رغبتى مردم به دين مى‌شود شايد

چنانكه امام صادق عليه السلام فرمود: «ان لله عز و جل علمين: علما عنده لم يطلع عليه احدا من خلقه و علما نبذه الى ملائكته و رسله فما نبذه الى ملائكته و رسله فقد

تسبيح به جهت آنست كه نماز متضمن تسبيح و تنزيه او سبحانه. جلد 10 - صفحه 463 علما را در ذكر «كثير» اختلاف است: 1- آنكه خدا را در هيچوقت فراموش نكنيد. 2- ذكر

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

إِنَّما إِلهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً (98) كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

عَلَى مِن إِنّه مَا آتَيْنَا إِذ لَقَد الشّيَاطِين قَال کَفَر لِلّه مُلْک لا عِلْما سُلَيْمَان أَيّوب لٰکِن رَب مَع هَارُون فَفَهّمْنَاهَا جَاء اللّه نِعْم

در امور فكر ميكنند و با دل پاك ميفهمند و مى‌يابند يا براى كسانيكه بمواعظ علما و دانشمندان صاحب نظر درست گوش ميدهند و خودشان را حاضر براى فهميدن و عمل نمودن

خصماء تكلم مى‌نمود به عبرانى‌ «1». وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ وَ سُلَيْمانَ عِلْماً وَ قالا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنا عَلى‌ كَثِيرٍ مِنْ عِبادِهِ

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

انبياء جز ابلاغ‌ چيزي‌ نيست‌ و راه‌ عذر ‌بر‌ احدي‌ باقي‌ نماند چنانچه‌ وظيفه‌ علما ‌هم‌ بيان‌ احكام‌ ‌است‌ و تاليف‌ رسائل‌ عمليه‌ و ‌در‌ دست‌رس‌ عموم‌ گذاردن‌

تكرار در اين مقام بمناسبت آنستكه روايت شده است وفد نجران كه شصت سوار بودند از علما و اشراف نصارى از محل خودشان كه نجران بود براى محاجه با پيغمبر (ص) حركت كرده

بقاع مباركه و آنچه ظاهر شده از آنها از خير و بركت به سبب سكناى پيغمبران و علما در آن، زيرا منبت تين و زيتون، مهاجر حضرت ابراهيم عليه السّلام و مولد حضرت

انشاء اللّه نمايد. پس هر كه سخنى گويد و نكند، در اين عتاب داخل است. بنابراين علما و خطباء و وعاظ كه مردم را ارشاد و هدايت نمايند، خيلى بايد مواظب باشند كه

ايمان‌، علم‌، توفيق‌ و ‌غير‌ اينها مي‌گويي‌: (اللهم‌ ارزقني‌ ايمانا كاملا و علما نافعا و يقينا ثابتا و عقلا كاملا) و ‌غير‌ اينها، و ثالثا: مناسب‌ ‌با‌ كلمه

احتمال‌ تاثير ‌است‌ و ‌با‌ قطع‌ بعدم‌ تأثير واجب‌ نيست‌ لكن‌ ‌اينکه‌ ‌در‌ حق‌ علما و مؤمنين‌ ‌است‌ ولي‌ ‌در‌ حق‌ انبياء چون‌ مأمور ‌به‌ تبليغ‌ هستند ‌با‌ قطع‌

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

تمام‌ ‌بر‌ ‌او‌ معلوم‌ ‌است‌. «وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً» طلاق‌، آيه 12. (فِي‌ السَّماءِ وَ الأَرض‌ِ): جميع‌ عوالم‌ ‌از‌ عالم‌ لاهوت‌

حضرت امير المؤمنين عليه السّلام است. اما سبق او به اسلام و ايمان‌ «1»، جميع علما را اتفاق است در آنكه اول شخصى كه از رجال، تصديق حضرت رسالت صلّى اللّه عليه

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

ذَرَّةٍ ‌الآية‌) سبأ آيه 3 (وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً) طلاق‌ آيه 12. جمله ثالثه‌: ‌در‌ موضوع‌ علم‌ غيب‌ بسياري‌ ‌از‌ عامه‌ قائل‌

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

چيزي‌ ‌بر‌ ‌او‌ مخفي‌ نيست‌ وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً‌-‌ طلاق‌ آيه 12‌-‌ ] (آیه 19)- در ششمین مرحله یکی از اوصاف خدا را بیان می‌کند

كردم خدايا مملو فرما قبرش را از آتش و جوفش را از آتش و مرجعش را آتش. و اكثر علما و مفسرين بر آنند كه حضرت بر او نماز ننمود. و اما نسبت به پيراهن، در منهج

تواضع و اقبال بر علم و عمل و اعراض از شهوات، پسنديده است، اگرچه كافر باشد. علما گفته‌اند: مراد آنها كه قرب مودت با مؤمنان داشته، نجاشى و اصحاب او بود، چه

رحمت‌ حق‌ ميكند چنانچه‌ ميفرمايد رَبَّنا وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً«1» و ميفرمايد وَ رَحمَتِي‌ وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ«2» و ‌در‌ دعاي‌ كميل‌

‌که‌ چگونه‌ قرآن‌ و دين‌ و دعوي‌ ائمه‌ دين‌ و اخبار اهل‌ بيت‌ و فرمايشات‌ علما ‌را‌ رد كند و ابطال‌ كند و ‌در‌ اثر اينكه‌ فكرش‌ كوتاه‌ ‌بود‌ و بجايي‌ نرسيده‌

علمش‌ بهمه‌ چيز احاطه‌ دارد: وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً (طلاق‌ ‌آيه‌ 12) ‌پس‌ نامه‌ عمل‌ و شهادت‌ ملائكه‌ و شهادت‌ اعضاء و جوارح‌

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

إِنَّما إِلهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً (98) كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ

انحرافات در انسان، قابل افزايش ويا كاهش است. ازدياد علم مانند: «رَبِّ زِدْنِي عِلْماً» «1» افزايش هدايت مانند: «زادَهُمْ هُدىً» «2» افزايش گمراهى مانند آيه مورد

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

(یا ایها الذین امنوا ان تطیعوا ... یردّوکم بعد ایمانکم کافرین) ۲ - پیروى از علما و رهبران اهل کتاب، موجب بازگشت از ایمان به سوى کفر (ارتداد) (یا ایها الذین

الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدِينَ (73) وَ لُوطاً آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ نَجَّيْناهُ مِنَ الْقَرْيَةِ الَّتِي كانَتْ تَعْمَلُ الْخَبائِثَ إِنَّهُمْ

آن عقول از ادراك كليات قاصر است و اوهام از رسيدن به جزئيات آن عاجز. بيان: علما را در معنى لطيف وجوهى است: 1- دقيق بين در كار بر وجهى كه بر جميع مخفيات امور

دارند واردين بر ما خداوند بلند ميكند مقام اهل ايمان را بقدر ايمانشان و مقام علما و دانشمندان را بدرجاتى بر آنها و خدا از اعمال بندگان آگاه است و بوظيفه‌شناسان

خدا ۱، ۲; عهد خدا ۱ دین: عوامل کتمان دین ۴; کتمان دین ۵ شبهات: عوامل شبهه ۱ علما: علماى دین و کتمان حق ۵ قرآن: حرمت کتمان قرآن ۶; حقانیت قرآن ۶، ۷; قرآن در

روايت شده كه حنه بعد از ولادت مريم او را در پارچه پيچيد و بمسجد آورد و نزد علما كه حفاظ بيت المقدس بودند گذارد و عرضه داشت منذوره خود را به پيشگاه شما تقديم

در اعتقاد يا اقرار يا عبادت كه اگر چنين كند مادام العمر مورد مذمّت عقلا و علما و صلحا واقع شود و خداوند او را بحال خود واگذار فرمايد و لطف و رحمت خود را

وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ اعراف‌ ‌آيه‌ 155. وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً مؤمن‌ ‌آيه‌ 7 غاية الامر رحمت‌ الهي‌ ‌در‌ دنيا شامل‌ مؤمن‌ و كافر صالح‌

علويه، وَ ما فِي الْأَرْضِ‌: و آنچه در زمين است از موجودات سفليه. تبصره: علما و مفسرين را در تسبيح موجودات علوى و سفلى دو قول است: قول اول: تسبيح خالى؟؟؟،

تهذيب‌، استبصار، بحار، وسائل‌، وافي‌ ‌را‌ اخبار ضعاف‌ ميشمارند، فرمايشات‌ علما ‌را‌ ‌از‌ پيش‌ ‌خود‌ ‌در‌ آورده‌ ميگويند. ] (آیه 22)- «بعد چهره درهم کشید

چيز علم‌ ‌او‌ احاطه‌ دارد. «وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً» طلاق‌ آيه 12. جهر و اخفات‌، ظاهر و باطن‌، سرّ و علن‌ نزد ‌او‌ يكي‌ ‌است‌

إِنَّما إِلهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً (98) كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ

قال: ... و جعل عزّ ملکه و آیة نبوّته فى قرنه ... و آتاه اللّه من کلّ شىء علماً یعرف به الحقّ و الباطل... و أوحى اللّه إلیه ... فقد طویت لک البلاد و ذلّلت

ترقي‌ و ‌تعالي‌ ميدانند و اهل‌ عبادت‌ ‌را‌ امل‌ ميشمارند و ميگويند: ‌اينکه‌ علما و آخوندها ‌ما ‌را‌ ‌از‌ ترقي‌ و ‌تعالي‌ باز داشته‌اند. وَ مَن‌ يَفعَل‌ ذلِك‌َ

عذاب ۵، ۶، ۹; مراتب عذاب ۹; موجبات عذاب ۵، ۶، ۹، ۱۰، ۱۱ عقیده: عقیده باطل ۴ علما: عذاب علماى بى عمل ۶; علماى بى عمل در جهنم ۶; محرومیت علماى بى عمل ۶ علماى

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ خداوند تذكر ميدهد ‌که‌ علم‌ الهي‌ أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً چيزي‌ ‌بر‌ ‌او‌ مخفي‌ نيست‌ عالم‌ بغيب‌ ‌است‌ ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ تمام‌ فرق‌

علماء نرفتيد و ‌با‌ ‌آنها‌ قرين‌ نشديد و بفرمايشات‌ ‌خدا‌ و ‌رسول‌ و ائمه‌ و علما اعتناء نكرديد. ] (آیه 38)- خلاصه این وضع همچنان ادامه پیدا می‌کند انسان غافل

وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ اعراف‌ ‌آيه‌ 155 و نيز وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً مؤمن‌ ‌آيه‌ 7 و لكن‌ همين‌ نحوي‌ ‌که‌ علم‌ قابليت‌ محل‌ لازم‌ دارد العلم‌

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

در امور فكر ميكنند و با دل پاك ميفهمند و مى‌يابند يا براى كسانيكه بمواعظ علما و دانشمندان صاحب نظر درست گوش ميدهند و خودشان را حاضر براى فهميدن و عمل نمودن

در اعتقاد يا اقرار يا عبادت كه اگر چنين كند مادام العمر مورد مذمّت عقلا و علما و صلحا واقع شود و خداوند او را بحال خود واگذار فرمايد و لطف و رحمت خود را

حق ۱۱ دین: اجتناب از کتمان دین ۱۰; سرزنش کتمان دین ۹ سرزنش: عوامل سرزنش ۹ علما: علماى دین و کتمان حق ۹، ۱۱; هشدار به علماى دین ۱۱ علماى اهل کتاب: علماى

تهذيب‌، استبصار، بحار، وسائل‌، وافي‌ ‌را‌ اخبار ضعاف‌ ميشمارند، فرمايشات‌ علما ‌را‌ ‌از‌ پيش‌ ‌خود‌ ‌در‌ آورده‌ ميگويند. ] (آیه 23)- «سپس پشت (به حق) کرد

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

نميكرديم راست بود خدا ميفرمايد پس هيچ يك از شفعاء روز جزا از انبيا و اوليا و علما و صلحا از چنين اشخاصى شفاعت نميكنند و بر فرض هم بنمايند پذيرفته نخواهد شد

إِنَّما إِلهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً (98) كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ

‌او‌ بهمه‌ چيز احاطه‌ دارد وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً طلاق‌ ‌آيه‌ 12، بلكه‌ عين‌ ذات‌ ‌است‌ و ‌غير‌ متناهي‌ (آیه 102)- در این

تدبّر مى‌دهد نشان آن است كه هر كس تدبّر كند به نكته‌ى تازه‌اى مى‌رسد و اگر علما و دانشمندان گذشته همه‌ى اسرار قرآن را فهميده باشند، تدّبر ما لغو است. «لِيَدَّبَّرُوا

و باطن‌ ‌او‌ ‌که‌ ميفرمايد: وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً طلاق‌ ‌آيه‌ 12، و ميفرمايد: وَ أَحاطَ بِما لَدَيهِم‌ وَ أَحصي‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ

رَحمَتِي‌ وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ»«1»رَبَّنا وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً«2» و ديگر ‌از‌ جهت‌ قابل‌ ‌که‌ بايد استعداد و قابليت‌ رحمت‌ ‌را‌ دارا شود

الليل)» سوره و الليل- اين سوره مباركه مكى است. عدد آيات- بيست و يك به اتّفاق علما. عدد كلمات- هفتاد و يك. عدد حروف- سيصد و ده. ثواب تلاوت آن در سوره و الشمس

«مشرکان» در این آیه نیز ممکن است به خاطر این باشد که آنها دارای کتاب آسمانی و علما و دانشمندان بودند و نشانه‌های پیغمبر اسلام در کتب آنها صریحا آمده بود، بنابر

شبي‌ ‌که‌ ‌در‌ عالم‌ رؤيا خدمت‌ حضرت‌ سليمان‌ مشرف‌ شدم‌ ‌از‌ قول‌ يكي‌ ‌از‌ علما عرض‌ كردم‌ ‌که‌ گفته‌: كم‌ فرق‌ ‌بين‌ ‌من‌ عرض‌ ‌له‌ مفاتيح‌ الدنيا فلم‌

يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

رحمت‌ حق‌ ميكند چنانچه‌ ميفرمايد رَبَّنا وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً«1» و ميفرمايد وَ رَحمَتِي‌ وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ«2» و ‌در‌ دعاي‌ كميل‌

لا یفوته شىء، لیس للتجربة و لا الاعتبار بالاشیاء فیفیده التجربة و الاعتبار علما ... . از امام رضا (ع) روایت شده است: ... «لطیف» در صفات خداوند به معناى کمى

گفتند رضاى بقضاى خدا و تسليم در امر او و تفويض امر باو پيغمبر (ص) فرمود اينان علما و حكمايند نزديك است از حكمت به مقام نبوت برسند بعد فرمود اگر راست ميگوئيد

فرموده بر او به ارائه دادن باو راه خير و سعادت ابدى را بتوسط انبيا و اوليا و علما و صلحا پس ميرانده و حكم بدفن او فرموده براى نيل بنعيم ابدى و محفوظ ماندن

چنانچه فرمايد: وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوى‌ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «14» وَ دَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلى‌ حِينِ

ابتدايى ومراحل بالاتر، تا مرحله كمال مطلق. در قرآن مى‌خوانيم: «رَبِّ زِدْنِي عِلْماً» «1» خدايا! دانش مرا زياد كن. و يا در دعاى مكارم‌الاخلاق مى‌خوانيم: «بلّغ

خيالات‌ نفسانيّه‌ و امور قلبيه‌ و مقاصد سريه‌ ‌که‌ أَحاطَ بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً بعلاوه‌ نامه‌هاي‌ عمل‌ ‌که‌ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَ لا كَبِيرَةً إِلّا

دارند واردين بر ما خداوند بلند ميكند مقام اهل ايمان را بقدر ايمانشان و مقام علما و دانشمندان را بدرجاتى بر آنها و خدا از اعمال بندگان آگاه است و بوظيفه‌شناسان

در اعتقاد يا اقرار يا عبادت كه اگر چنين كند مادام العمر مورد مذمّت عقلا و علما و صلحا واقع شود و خداوند او را بحال خود واگذار فرمايد و لطف و رحمت خود را

426. «2» به نقل از نور الثقلين، جلد 5، صفحه 388. جلد 13 - صفحه 261 بعضى از علما فرموده‌اند: بيان دو بيان است: بيان زبان، و بيان بنان. بيان زبان به مرور و

جملات ابراهيم (ع ) در محاجه با مشركين . اقوال مفسرين در توجيه (وسع بى كل شى ء علما) در كلام ابراهيم (ع )واشكال آنها. وجه اينكه ابراهيم (ع ) عدم وجود اذن و دليل

حقانیت تورات ۳; نزول تورات ۱۰; وحیانیت تورات ۳، ۵، ۱۰ خود: سرزنش مکر با خود ۱۶ علما: علماى دین و انحراف ۱۲; علماى دین و کتمان حق ۱۲; هشدار به علماى دین ۱۲ علماى

- صفحه 117 وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوى‌ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «14» وَ دَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلى‌ حِينِ

تابع شهوات نمى‌شوند تا به سبب آن مرتكب قبايح گردند. تنبيه: در مجمع فرمايد: علما را در اين جهالت، وجوه متعدده است: اول: ابن عباس گفته: هر معصيتى كه بنده مى‌كند،

را براى صرف در تعمير آخرت ميخواستند و دلبستگى بآن نداشتند و اينكه بعضى از علما رجوع بخداوند را برجوع بحكم و امر و جزا و پاداش عمل تفسير نموده‌اند براى توافق

اين است. و بعضى به طريق اول قرائت كرده و اصحّ دوّم، و هر دو جايز باشد. 3- علما اكثر بر آنند اينجا امر براى استحباب و نزد بعضى وجوب و اول اقوى باشد به جهت

النّاس من بعده) حضرت پرسيد: تو را چه چيز بر اسلام داشت؟ گفت: در كتب سالفه و علما خبر داده‌اند در اين حوالى چشمه‌اى است و سنگى عظيم بالاى آن، هيچكس اطلاع ندارد

عِبادِنا آتَيْناهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً (65) قالَ لَهُ مُوسى‌ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلى‌ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ

نسبت بمقام ذو الجلال منظور دارد. وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ وَ سُلَيْمانَ عِلْماً وَ قالا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنا عَلى‌ كَثِيرٍ مِنْ عِبادِهِ

عنه شىء... لیس للتجربة و (لا) لإعتبار بالأشیاء فتفیده التجربة و الإعتبار علماً...; از امام رضا(ع) (درباره معانى اسماءاللّه) روایت شده «بصیر» به این معنا

عَلَيْهِمَا عَلِيم عَمِلُوا عَنْهَا عَنْهُمَا عُدْنَا عِبَاد عِبَادَتِه عِلْما عِوَجا غَافِلِين غَضَب غَيْرُه فَأَخَذَتْهُم فَأَخَذْنَاهُم فَأَرْسَلْنَا

شكستند، باد سردى بيرون آمد، هركه نزديك چاه بود هلاك نمود. خبر به متوكل، تمام علما حيران، و سرّ آن را ندانستند. پس نامه‌اى در اين باب خدمت امام على النقى نوشتند،

‌آنها‌ ‌در‌ موقع‌ گرفتاري‌ و بيچارگي‌ و درماندگي‌ ‌در‌ خانه‌ ‌خدا‌ ميرود، ‌از‌ علما التماس‌ دعا دارند، ختم‌ مي‌طلبند، استخاره‌ ميكنند، متوسل‌ ميشوند بائمه‌ طاهرين‌

روايت در مورد اينكه : ((انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها)) اشاره به مرگ علما واختيار است آيه ۳۷ - ۴۰ آيه و ترجمه تفسير : نكته ها : ۱ - لوح محو و اثبات

راست بر او. فرمود: او طلب نمود مرا به عمل قبيح كه نسبت به من دهد. يكى از علما بنام نوف الشامى گويد: «1» اگر زليخا نگفتى «ما جزاء من اراد باهلك سوء» يوسف

روايت در مورد اينكه : ((انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها)) اشاره به مرگ علما واختيار است تفسیر آیات وَ قَدْ مَكَرَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلِلَّهِ

شَي‌ءٍ قَدِيرٌ وَ أَن‌َّ اللّه‌َ قَد أَحاطَ جلد 11 - صفحه 113 بِكُل‌ِّ شَي‌ءٍ عِلماً طلاق‌ ‌آيه‌ 12. ] (آیه 92)- شعیب بدون این که از سخنان زننده و توهینهای آنها

راضى باعمال كسانيكه خودشان را بآنها بسته بودند نبودند و بهمين منوال است حال علما و روحانيّون حقيقى كه آنها هم ابدا با يكديگر خلاف و تشاجرى ندارند نهايت آنكه

كريم بسيار است ، مانند آيه «و يستغفرون للذين آمنوا ربنا وسعت كل شى ء رحمه و علما فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك » و امثال آن . و اينكه فرمود: «و لا تطغوا»

(83) حَتَّى إِذا جاؤُ قالَ أَ كَذَّبْتُمْ بِآياتِي وَ لَمْ تُحِيطُوا بِها عِلْماً أَمَّا ذا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (84) وَ وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ بِما

شايبه. تنبيه: شيخ ابو الفتوح رازى قدس اللّه سره در تفسير خود بيان فرموده كه: علما را اختلاف است، آيا حكم هجرت بعد از فتح مكه باقى است يا نه. بعضى‌ «1» بحار

عنايت‌ ميفرمايد ايمان‌ علم‌ عقل‌ چنانچه‌ مي‌گويي‌ «اللهم‌ ارزقنا عقلا كاملا و علما نافعا و ايمانا ثابتا و ارزقني‌ توفيق‌ الطاعة و ‌بعد‌ المعصية و قلبا زكيا

و يقول‌ ‌علي‌ المنبر: سلوني‌ قبل‌ ‌ان‌ تفقدوني‌ فان‌ ‌بين‌ الجوانح‌ مني‌ علما جما الا ‌لا‌ اجد ‌من‌ يحمله‌ الا و اني‌ الحجة البالغة و ‌لا‌ تتولوا قوما

روايت در مورد اينكه : ((انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها)) اشاره به مرگ علما واختيار است آيه ۳۷ - ۴۰ آيه و ترجمه تفسير : نكته ها : ۱ - لوح محو و اثبات

مودت نيز گويند و در مدينه منوره نازل شده است. عدد آيات: سيزده آيه به اجماع علما. عدد كلمات: سيصد و سى و هشت. عدد حروف: يكهزار و ده حرف. ثواب تلاوت: ثواب

وسیله کفّارات پایه‌های ایمان را محکم می‌کند، و انسان را نسبت به مقررات الهی علما و عملا پایبند می‌سازد! و در پایان آیه برای این که همه مسلمانان این مسأله

يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِيمِ

حقايق نمود. «ذَهَبَ اللَّهُ بِنُورِهِمْ» آنان چون شنيدن اخبار و سخن حقّ را از علما تحريم مى‌كنند به منزله كران هستند، و چون دريافت‌هاى درونى خود و حقايق را

كه از آن آشامد نميرد تا مرگ را خواهد. و آن در ظلمات است. ذو القرنين تمام علما و مدرسين كتب انبياء را حاضر، و جويا شد، ندانستند، جوانى را از اولاد اوصياء

را بر محور خويشاوندى و ديندارى قرار داد. در مسأله‌ى امامت و خلافت، ائمّه و علما بارها به اين آيه استناد كرده‌اند، و علاوه بر استدلال به علم، سابقه‌ى جهاد

سنّت عمل كند، براى مؤسّس آن نيز گناهى ثبت مى‌شود. از آنجا كه به اتّفاق همه‌ى علما ومفسّران، زنا به تنهايى سبب جاودانگى در دوزخ نمى‌شود، بنابراين مسئله‌ى خلود

تو گواه باشد به اين وجه كه اظهار دلايل واضحه نمايد بر صدق ادعاى تو. تنبيه: علما را در تفسير آفاق و انفس وجوهى است: 1- بنمائيم به مردمان حجج و دلايل توحيد

بكيفيته‌) و تقول‌ العرب‌: (اله‌ الرجل‌ اذا تحير ‌في‌ الشي‌ء فلم‌ يحط ‌به‌ علما و ‌له‌ اذا فرغ‌ جلد 18 - صفحه 262 ‌الي‌ شي‌ء) و اللّه‌ اسم‌ خاص‌ خداوند متعال‌

دعا مى‌خوانيم: الّلهم ارزقنى ... قلباً خاشعاً ... و لساناً ذاكراً ... و علماً نافعا «1» رزقى كه خداوند مى‌دهد از هر جهت مناسب با موجودات است، مثلًا غذاى

جملات ابراهيم (ع ) در محاجه با مشركين . اقوال مفسرين در توجيه (وسع بى كل شى ء علما) در كلام ابراهيم (ع )واشكال آنها. وجه اينكه ابراهيم (ع ) عدم وجود اذن و دليل

دوازده فضيلت داده است: 1. علم الهى. «وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ وَ سُلَيْمانَ عِلْماً» «1» 2. نبوّت و رسالت. «آتاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَ الْحِكْمَةَ» «2» 3. كتاب

رحمت خاص ۲۰ صداقت: اهمیت صداقت ۱۹ عفت: اهمیت عفت ۱۹ علم: اهمیت اظهار علم ۱۹ علما: قدرت علماى محسن ۱۳ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۶ مال: محدوده تصرف در اموال

طلاى مشبّك، هفت ركن به هر ركنى لؤلؤ سفيد، در شب مى‌درخشيد. شش نفر از اولاد علما وزراء او بودند، سه دست راست: تمليخا، مكسلينا و محسمينا. سه دست چپ: مرطوس،

اينكه ياد بگيريم چگونه وصيّت كنيم، بهتر است وصيّت نامه‌هاى اولياى خدا، شهدا و علما را بخوانيم. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هركس ابتدا به عهده بگيرد

مى‌دهد: وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَى الرَّسُولِ‌: و چون مى‌شنوند از علما و عباد از پيغمبر صلى اللّه عليه و آله يا از جعفر عليه السّلام آنچه نازل شده

دارند واردين بر ما خداوند بلند ميكند مقام اهل ايمان را بقدر ايمانشان و مقام علما و دانشمندان را بدرجاتى بر آنها و خدا از اعمال بندگان آگاه است و بوظيفه‌شناسان

وجود كثرت آن را نشنيدى؛ و صاحب قرآن، خواندن و نوشتن را نياموخته و مدارست با علما و مجالست با فضلا هم ننموده، بلكه در ميان عبده اصنام و قوم جهال تربيت يافته،

دینخفروشى ۱۵ در اهل کتاب ۱۱ ; زیان دینخفروشى ۱۵ ۱۳ ; سرزنش دینخفروشى ۱۵ ۱۸ علما:۱، ۱۵، ۱۶، ۱۸ ى خاضع ۲، ۳ عمل: آثار عمل ۲۷ ; حسابرسى عمل ۲۶ قرآن:۱، ۴، ۱۰،

إِنَّما إِلهُكُمُ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَسِعَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً (98) كَذلِكَ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ ما قَدْ سَبَقَ وَ قَدْ آتَيْناكَ

المعاجز: متوكل را مرضى طارى شد، نذر كرد مال كثيرى تصدق كند. چون شفا يافت، علما را از قدر مال كثير پرسيد. مختلف الاقوال شدند، هر يك چيزى گفتند. پس امر نمود

السّلام است. 5- كلبى و مجاهد و ابى صالح نيز روايت نموده. «1» 6- تفسير كواشى از علما و فضلا تصريح نموده كه مراد صالح المؤمنين، على عليه السّلام است. «2» بِسْمِ

النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ «21» وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ «22» ترجمه‌ و گفت آنكس كه خريد او را از

عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحاطَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عِلْماً «12» ترجمه‌ پيغمبرى را كه ميخواند بر شما آيات خدا را كه واضح است تا بيرون

دارند واردين بر ما خداوند بلند ميكند مقام اهل ايمان را بقدر ايمانشان و مقام علما و دانشمندان را بدرجاتى بر آنها و خدا از اعمال بندگان آگاه است و بوظيفه‌شناسان

از او به تمام معناى كلمه مى باشد - تنها در علما مى بخشد، نه جُهّال. در سابق هم گذشت كه «انذار»، تنها در علما نتيجه بخش است. چون در آن جا فرمود: «إنّمَا

اين معنا جمله بعد است كه مى فرمايد: ((و قل رب زدنى علما((، براى اينكه جمله ((لا تعجل... و قل رب زدنى علما(( مى رساند كه مراد استبدال است ، يعنى به جاى اينكه

السلام در باره آيه (۳۱ سوره ۹) «علما و راهبان خويش را پروردگار خود گرفتند نه خدا را» پرسيدم فرمود: بخدا سوگند كه علما و راهبان مردم را بعبادت خويش نخواندند

برخورد مطرح شده است. اين آيه براى همه مسئولان و مربيان و معلّمان و اساتيد و علما، دستور جامعى مى‌دهد كه بايد آنان براى موفقيّت خود با شيوه‌هاى گوناگونى نسبت

خورنده قيمت آن. اما اجماع- تمام صحابه پيغمبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و علما و حكما و دانشمندان و عقلا از متقدمين و متأخرين تمام ملل و نحل، اتفاق دارند

تعجيل در عقوبت نفرمايد، آمرزنده است گناهكاران را. تحقيق: در تسبيح موجودات، علما و مفسرين را دو قول است: 1- تسبيح حالى و وجودى، يعنى هر ذره از ذات موجودات

او ، جلوه هایى از علم و حکمتى که خداوند به او عطا کرده بود. (ءاتینه حکمًا و علمًا ... قال معاذ الله إنه ربى أحسن مثواى) ۱۷- توجه به خداوند ، عامل بازدارنده

و حضور امام عليه السّلام، نماز جمعه واجب است، و در غيبت امام عصر، ما بين علما اختلاف است: وجوب، حرام، جواز (احكام و بيان و شرايط آن رجوع به مسائل عمليه

إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِلْمَيْنِ عِلْماً عِنْدَهُ لَمْ يُطْلِعْ‏ عَلَيْهِ أَحَداً مِنْ خَلْقِهِ وَ عِلْماً نَبَذَهُ إِلَى مَلاَئِكَتِهِ وَ رُسُلِهِ

إِنَّ لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عِلْمَيْنِ‏ عِلْماً أَظْهَرَ عَلَيْهِ مَلاَئِكَتَهُ وَ أَنْبِيَاءَهُ وَ رُسُلَهُ فَمَا أَظْهَرَ عَلَيْهِ مَلاَئِكَتَهُ

تُشْرِكُونَ‌: و بدرستى كه من بيزارم از آنچه شرك مى‌آوريد به او از اصنام و غيره. و لذا علما فرموده‌اند: لازم است بر كسى كه اسلام آورد، اينكه شهادتين گويد و تبرى جويد

تصريح شده به آنكه كعبه قبله همه اهل عالم است و اينكه در بعضى روايات و اقوال علما ذكر شده است كه كعبه قبله است براى اهل مسجد الحرام و مسجد الحرام قبله است

اين نيست كه مى‏ترسند خدا را بعضى از بندگان او كه علما و دانايانند». آن حضرت فرمود: «مقصود خدا از علما، كسى است كه كردار او، مصدّق گفتارش باشد. و هر كه

هَوَاهُ وَ أَكْثَرُ اَلنَّاسِ قِيمَةً أَكْثَرُهُمْ عِلْماً وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ قِيمَةً أَقَلُّهُمْ عِلْماً وَ أَقَلُّ اَلنَّاسِ لَذَّةً اَلْحَسُودُ وَ أَقَلُّ

رعايت‏كنندگانش كم چه بسا مردمى كه نسبت بحديث خيرخواه و نسبت بقرآن خيانتگرند، علما از رعايت نكردن غمگينند و جاهلان از حفظ روايت (از اينكه نتوانند روايت را حفظ

خالد عن ابي البختري عن ابي عبد الله ع قال : امام صادق (ع) فرمود: به راستى علما وارث پيغمبرانند و اين براى آن است كه پيغمبران پول سفيد و زردى ارث ندادند

يَوْمٍ هُوَ قَالَ هُوَ يَوْمٌ نُصِبَ‏ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ فِيهِ عَلَماً لِلنَّاسِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَصْنَعَ

ذَهَبَ‏ بِالْمَقَامِ‏ فَقَالَ نَادِ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى قَدْ جَعَلَهُ عَلَماً لَمْ يَكُنْ لِيَذْهَبَ بِهِ فَاسْتَقِرُّوا وَ كَانَ مَوْضِعُ‏ اَلْمَقَامِ‏

غَيْرَةً لِأَنَّ اَلْحَدِيثَ هَاشِمِيٌّ فَوَضَعُوا إِلَى جَنْبِ كُلِّ عَلَمٍ عَلَماً

اراده خداوند در باره آن ها، نمودى از علم لدنى وى بود. (و علّمنه من لدنّا علمًا . رحمة من ربّک و ما فعلته عن أمرى) ۲۱- موسى(ع)، سرانجام، به اسرار کارهاى