نتایج جستجو

۲۲; زن در ادیان ۲۲; مسؤولیت زن ۲۲ عذاب: ابزار عذاب ۲۸; اهل عذاب ۱۸; عذاب با سجیل ۲۸; عذاب در صبح ۲۳، ۲۸; نجات از عذاب ۲۰ قوم لوط: تعجیل در عذاب قوم لوط

رده:استقامت در سختى ها رده:استقامت محمد رده:استهزاى معاد رده:استهزاگران در جهنم رده:اصحاب شمال در جهنم رده:اصحاب یمین در بهشت رده:اصحاب یمین در قیامت رده:اضطراب

هرگز به تو نرسند در پاسى از شب خود با خانواده‏ات به جز زنت كه عذاب او را خواهد گرفت از اينجا برويد و كسى به پشت سر نگاه نكند هنگام صبح عذاب اينها را فرا خواهد

۸; مراتب عذاب جهنم ۹ جهنمیان: ۶ حیات: حیات برزخى ۴ الساعة: ۱۱ عذاب: شدیدترین عذاب ۸; مراتب عذاب ۷، ۸ قیامت: نامهاى قیامت ۱۱ کافران: تداوم عذاب برزخى کافران

۱۱ خدا: اراده خدا ۵ ; عذابهاى خدا ۱، ۲ عذاب: با خون ۲ ; عذاب با شپش ۲ ; عذاب با طوفان ۲ ; عذاب با قورباغه ۲ ; عذاب با مل‌ ۲ عوامل طبیعى: عمل عوامل طبیعى

نه در اسلام در جنگى مغلوب نشده‏اند. اين نيز به همان معنى است كه ابن اثير گفته است. به هر حال مراد از جاهليّت حالتى است كه جهالى در آن حكم فرماست در هر

باشد تا صبح و صباح مترادف نباشد [هود:81]، [مدثر:34]. قسم به صبح آنگاه كه اشكار شود [تكوير:18]. سوگند به صبح آنگاه كه وسعت گيرد. [صافات:177]. چون عذاب به ساحت

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

ظالمان: ۸ عذاب استیصال ظالمان ۱۰; عذاب دنیوى ظالمان ۱۰ ظلم: موارد ظلم ۹ عذاب: ابزار عذاب ۷; اهل عذاب ۱۰; عذاب با صیحه  آسمانى ۷، ۱۲; عذاب در شب ۱۳; مراتب

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

الصباح» (داخل در صبح شدند) باشد نه به معناى «صاروا» بر این مبنا «فأصبحوا ... » مى رساند که هلاکت در اولین لحظه صبح اتفاق افتاده و در نتیجه عذاب لرزش پیش از

عذابى است غير از عذاب آخرت كه قمّى ره نقل فرموده آن در رجعت است بشمشير و سايرين بجنگ بدر و عذاب قبر و قحط سنين و غيرها تفسير نموده‌اند در هر حال بيشتر آنها

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

آثار ایمان ۲ تسبیح: تسبیح خدا ۱، ۲; تسبیح در شب ۱، ۳; تسبیح در صبح ۱، ۳; وقت تسبیح ۳ ذکر: ذکر در شب ۳; ذکر در صبح ۳; وقت ذکر ۳ مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۱

روى خوف وتضرّع، آهسته و آرام در دل خود و در هر صبح و شام ياد كن و از غافلان مباش. در آيه‌ى قبل، آداب تلاوت قرآن بيان شد و در اين آيه، آداب ذكر و دعا بيان

گروهى در هر صبح و شام و به صورت مخفیانه، بر پیامبر(ص) دیکته کرده و مى خوانند. (و قالوا أسطیرالأوّلین اکتتبها فهى تملى علیه بکرة و أصیلاً) مراد از صبح و شام،

يعنى: چون عذاب به كنارشان نازل شود بامداد انذار شدگان بد است. اين كلمه در قرآن يكبار آمده و (ساء) در آيه به جاى «بئس» است. ف هم ب سوء نزل صبح عجل اذا نذر

است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند پس وقتى كه نازل شد لشگر تو در حوالى مكّه كه بمنزله جلوخان منزل آنها است بد است صبح آنروز

پيرش را كه باقى ماند در عذاب و هلاك شد با ساير اهل سدوم بنحو اجمال چون تفصيل آن در سور سابقه ذكر شده و گوشزد فرموده اهل مكّه را كه در مسافرت بشام همه ساله

تو تازيانه عذاب را يعنى پى در پى آنان را بعذابهاى گوناگون معذب فرمود و كيفيّت عذابهاى اين اقوام در سور سابقه مكرّر ذكر شده است و اينكه از عذاب تعبير بتازيانه

است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند پس وقتى كه نازل شد لشگر تو در حوالى مكّه كه بمنزله جلوخان منزل آنها است بد است صبح آنروز

نمود و در كافى و عيّاشى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه نماز مؤمن در شب مى‌برد آنچه را بجا آورده است از گناه در روز و نيز در مجمع

تو تازيانه عذاب را يعنى پى در پى آنان را بعذابهاى گوناگون معذب فرمود و كيفيّت عذابهاى اين اقوام در سور سابقه مكرّر ذكر شده است و اينكه از عذاب تعبير بتازيانه

[مدثر:16-17]. مه او به آيات ما معاند بود حتماً او را به عقبه يا عذاب سختى مى‏رسانم. صحاح عذاب صعد را عذاب شديد گفته. [انعام:125]. اصعد به معنى صعود و از باب تفعّل

نمود و در كافى و عيّاشى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه نماز مؤمن در شب مى‌برد آنچه را بجا آورده است از گناه در روز و نيز در مجمع

را پس آنها در عذاب حاضر كرده شدگانند پس تنزيه كنيد خدا را هنگاميكه بشب ميرسيد و هنگاميكه صبح ميكنيد و مر او را است ستايش در آسمانها و زمين و در آخر روز و

است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند پس وقتى كه نازل شد لشگر تو در حوالى مكّه كه بمنزله جلوخان منزل آنها است بد است صبح آنروز

ريح در قرآن هم در باد عذاب رفته است گر چه در اوّلى بيشتر است مثل [اسراء:69]. كه درباره باد عذاب است [يونس:22] كه در باد رحمت است ولى رياح همواره در بادهاى

خدا ۱۲، ۱۳ ; عذاب خدا ۱، ۳، ۴ ; عزت خدا ۱۱، ۱۳ ; قدرت خدا ۱۱ ; مالکیت خدا ۲، ۳ ; منشأ عذاب خدا ۱۳ عذاب: اهل عذاب ۴ ; منشأ عذاب ۵ ; موجبات عذاب ۱ عقیده: کیفر

وسائلش در آنجا سهل و آسان است. نزديك شدن. و مقدّم گشتن در اقرب آمده «زلف زلفاً و زليفاً: تقدّم و تقرب» در نهايه گويد: اصل آن نزديك و مقدّم گشتن است. در صحاح

را پس آنها در عذاب حاضر كرده شدگانند پس تنزيه كنيد خدا را هنگاميكه بشب ميرسيد و هنگاميكه صبح ميكنيد و مر او را است ستايش در آسمانها و زمين و در آخر روز و

ريح در قرآن هم در باد عذاب رفته است گر چه در اوّلى بيشتر است مثل [اسراء:69]. كه درباره باد عذاب است [يونس:22] كه در باد رحمت است ولى رياح همواره در بادهاى

بندگان در شب قدر است كه سلامت و رحمت و بركت را به دنبال دارد و باب نقمت و عذاب را مى‌بندد، زيرا كيد و وسوسه شيطان در آن شب مؤثر واقع نشود. «7» در شب قدر،

ريح در قرآن هم در باد عذاب رفته است گر چه در اوّلى بيشتر است مثل [اسراء:69]. كه درباره باد عذاب است [يونس:22] كه در باد رحمت است ولى رياح همواره در بادهاى

تشویقهاى خدا ۱; ویژگى عذابهاى خدا ۵ عذاب: زمینه نجات از عذاب ۴; عذاب دردناک ۵; عوامل نجات از عذاب ۳; مراتب عذاب ۵; نجات از عذاب ۱ قرآن: روش بیانى قرآن ۲ مسلمانان:

كرد. پس همگى در يك چشم بهم زدن مردند، و هيچ صاحب صدائى در ميان ايشان نماند. «1» تنبيه: راضى بودن يا نبودن در عملى، شريك گرداند شخص را در آن عمل. نهج‌البلاغه-

را پس آنها در عذاب حاضر كرده شدگانند پس تنزيه كنيد خدا را هنگاميكه بشب ميرسيد و هنگاميكه صبح ميكنيد و مر او را است ستايش در آسمانها و زمين و در آخر روز و

یفسقون) راهزنى: آثار راهزنى ۸; فسق راهزنى ۷ عذاب: عذاب آسمانى ۶; عذاب با زلزله ۳; مراتب عذاب ۲; موجبات عذاب ۸ فاسقان :۵ فسق: آثار فسق ۶; موارد فسق ۷ قوم

پس بچشيد عذاب مرا در نتيجه انذارات من و بتحقيق نازل شد صبح بر آنها اوّل وقت عذابى كه باقى و برقرار بود تا همه مردند و بجهنّم رفتند و فيض ره در اينمقام فرموده

«صب» به معناى ريختن است، تعبير بارش عذاب، شايد كنايه از عذاب پى‌درپى و مداوم باشد. «1» چگونه خداوند در كمين نباشد در حالى كه او از رگ گردن به ما نزديك‌تر

نمود و در كافى و عيّاشى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه نماز مؤمن در شب مى‌برد آنچه را بجا آورده است از گناه در روز و نيز در مجمع

ابزار عذاب ۱; عذاب با طوفان شن ۱; نجات از عذاب ۳، ۴ عوامل طبیعى: منشأ تأثیر عوامل طبیعى ۲ قوم لوط: حق ستیزى قوم لوط ۱; رفع مزاحمت قوم لوط ۶; عذاب قوم لوط

پس بچشيد عذاب مرا در نتيجه انذارات من و بتحقيق نازل شد صبح بر آنها اوّل وقت عذابى كه باقى و برقرار بود تا همه مردند و بجهنّم رفتند و فيض ره در اينمقام فرموده

تو تازيانه عذاب را يعنى پى در پى آنان را بعذابهاى گوناگون معذب فرمود و كيفيّت عذابهاى اين اقوام در سور سابقه مكرّر ذكر شده است و اينكه از عذاب تعبير بتازيانه

را پس آنها در عذاب حاضر كرده شدگانند پس تنزيه كنيد خدا را هنگاميكه بشب ميرسيد و هنگاميكه صبح ميكنيد و مر او را است ستايش در آسمانها و زمين و در آخر روز و

مکذبان شعیب(ع) ۱ عذاب: ابزار عذاب ۶; عذاب با زلزله ۳، ۴، ۶; عذاب در شب ۴; موجبات عذاب ۹ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۸ مدین: زلزله در مدین ۲، ۴، ۵

گردانيدن آن روز اطفال را، مثل است در شدت آن روز. در بعضى كتب مذكور است مردى شبانگاه موى سر و محاسن او در نهايت سياهى بود. چون صبح شد، همه موى او مانند برف سفيد

۳; قدرت خدا ۳ شکست: عوامل شکست ۴ عذاب: عجز از دفع عذاب ۶; منشأ ممانعت از عذاب ۳; نجات از عذاب ۲ فقر: آثار فقر ۵ مال: نقش مال ۲ مرفهان: بیوفایى دوستان مرفهان

آثار ذکر عذاب اخروى ۳ ربوبیت: کیفر ادعاى ربوبیت ۱، ۶ عذاب: آثار تهدید به عذاب دنیوى ۳; عذاب سخت ۲; عذاب سخت اخروى ۱; عذاب سخت دنیوى ۱; مراتب عذاب ۱، ۲; موجبات

سخت‏ترين عذاب در آريد. اين آيه كه عرض نار را از دخول آتش در روز قيامت، جدا كرده روشن مى‏كند كه نزديك شدن به آتش در برزخ و عالم قبر است. الميزان در ذيل اين

پيرش را كه باقى ماند در عذاب و هلاك شد با ساير اهل سدوم بنحو اجمال چون تفصيل آن در سور سابقه ذكر شده و گوشزد فرموده اهل مكّه را كه در مسافرت بشام همه ساله

مرتبا دستها را به هم می‌مالید و در فکر هزینه‌های سنگینی بود که (در یک عمر از هر طرف فراهم نموده و) در آن خرج کرده بود، در حالی که همه بر باد رفته و بر پایه‌ها

شهری که مانندش در شهرها آفریده نشده بود! كه نظيرش در بلاد ديگر ساخته نشده بود كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ در صورتی که مانند آن شهری (در استحکام و بزرگی

نمود و در كافى و عيّاشى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه نماز مؤمن در شب مى‌برد آنچه را بجا آورده است از گناه در روز و نيز در مجمع

مسأله معاد و اموری که در ارتباط با آن است دور می‌زند و با توجه به این که در آیات گذشته از چگونگی افکندن کفار لجوج در جهنم و شدت عذاب آنها و صفاتی که آنها

نمود و در كافى و عيّاشى از امام صادق عليه السّلام در تفسير اين آيه نقل نموده كه نماز مؤمن در شب مى‌برد آنچه را بجا آورده است از گناه در روز و نيز در مجمع

آنكه عذاب كفار ابدى، و آتش ملازم با آنها و عذاب از ايشان منقطع نخواهد شد. علامه مجلسى (رحمه اللّه) در حق اليقين فرمايد: خلافى نيست ميان مسلمانان در اينكه

چهار هفته ... همانا در روز چهارشنبه، در نیمه شوال عذاب بر آنان نازل شد و در همان روز عذاب از آنان برداشته شد. پس یونس با حالت غضب در روز پنج شنبه از آنان

باشد و اينكه در آيه سوم تغيير عنوان داده شده شايد براى اشاره باستحقاق دو عذاب و تمهيد مقدمه براى عذاب دوم باشد كه در ذكر مؤخر شده اگر چه در خارج مقدم بوده

function. پس در سلک بندگانم درآی، |پس به جمع بندگانم در آى و در ميان بندگان من درآى، باز آی و در صف بندگان خاص من در آی. پس در میان بندگانم درآی و در زمره بندگان

«صب» به معناى ريختن است، تعبير بارش عذاب، شايد كنايه از عذاب پى‌درپى و مداوم باشد. «1» چگونه خداوند در كمين نباشد در حالى كه او از رگ گردن به ما نزديك‌تر

خویشاوندان در قیامت ۱، ۲ دوستان: دوستان در قیامت ۱، ۲ قیامت: اضطراب در قیامت ۴; بى یاورى در قیامت ۱، ۳; ترک احوال پرسى در قیامت ۱; ترک استمداد در قیامت ۲;

همسر ابولهب به جهنم ۱ جهنم: عذاب جسمى در جهنم ۴; عذاب روحى در جهنم ۴; مراتب عذابهاى جهنم ۴; ویژگیهاى جهنم ۴ عذاب: منشأ عذاب اخروى ۲ عمل: تجسم عمل ۲ صاحب

جهنمیان ۲; نعره جهنمیان ۲ شقاوتمندان: شقاوتمندان در جهنم ۱ عذاب: شدت عذاب اخروى ۲; مراتب عذاب ۲ مشرکان: مشرکان در جهنم ۱

سبیل الله: ارزش سبیل الله ۱۰ سطحى نگرى: آثار سطحى نگرى ۱۲ عذاب: عذاب دردناک ۷; عوامل نجات از عذاب ۷; مراتب عذاب ۷ علم: آثار علم ۱۵ غفلت: زمینه غفلت از جهاد ۱۲ مال:

بر شما عذاب روزى را كه احاطه دارد آنروز بعذابش بر شما بطوريكه احدى از شما از دائره آن خارج نيست و بنابراين محيط در معنى صفت عذاب است اگر چه در لفظ صفت

تو تازيانه عذاب را يعنى پى در پى آنان را بعذابهاى گوناگون معذب فرمود و كيفيّت عذابهاى اين اقوام در سور سابقه مكرّر ذكر شده است و اينكه از عذاب تعبير بتازيانه

می‌نماید. 3- در بخش دیگری داستان «اصحاب الجنّة» که در حقیقت هشداری است به مشرکان زشت سیرت بیان شده. 4- در قسمت دیگری مطالب گوناگونی راجع به قیامت و عذاب کفار در

پيرش را كه باقى ماند در عذاب و هلاك شد با ساير اهل سدوم بنحو اجمال چون تفصيل آن در سور سابقه ذكر شده و گوشزد فرموده اهل مكّه را كه در مسافرت بشام همه ساله

آنان در برابر خدا است توضيحى درباره استكبار در مقابل مخلوق و درمقابل خالق توضيحى درباره در مقابل مخلوق و در مقابل خالق وجه عدم استكبار عملى ملائكه در برابر

اخبار صريحه در عذاب دائم هم هست كه انشاء اللّه تعالى در موقع خود بيان ميشود و اينكه گفته‌اند ثناء بصدق است در وعد نه وعيد بلكه بتجاوز است در وعيد بنظر حقير

السرّ و الخفيّات است در آسمانها و زمين نه غير او ولى چون غفور و رحيم است تعجيل در عقوبت كسانيكه اين مزخرفات را ميگويند نميكند و عذاب بر آنها نازل نميفرمايد

ولى در روز جنگ بدر كه امير المؤمنين عليه السّلام را ديدند بصورت قهر الهى بر آنها حمله نموده و اكابر آنها را از دم شمشير ميگذراند وعده عذاب خداوند در نظر

شعیب(ع) ۱، ۲، ۴، ۵، ۶; مسؤولیت شعیب(ع) ۳; یأس شعیب(ع) ۲ عذاب: تهدید به عذاب ۴; عذاب ذلت بار ۴; مراتب عذاب ۴

ناديده گرفته شود و مطلقا عذاب دنيوى براى ظالمين در كار نباشد وجوهى كه در مجمع البيان در مورد اينكه در يك آيه عذاب از مشركين نفى ، و در آيه دوماثبات شده است

عبرت ۱۰ عذاب: اهل عذاب ۳; موجبات عذاب دنیوى ۲، ۳ قوم ثمود: عذاب دنیوى قوم ثمود ۳ قوم عاد: عذاب دنیوى قوم عاد ۳ قوم لوط: تاریخ قوم لوط ۶; عذاب دنیوى قوم

خداوند رحمان در نهان بترسد و با قلبی پرانابه در محضر او حاضر شود! |آن كه در نهان از خداى بخشاينده ترسيد و با قلبى مطيع و رام پيش آمد آنكه در نهان از خداى

۸; فرجام دنیاطلبى ۸ سختى: آثار سختى ۱; امداد در سختى ۲ شرک: پوچى شرک ۵، ۸; فرجام شرک ۸ عذاب: یاور اهل عذاب ۴ علم: زمینه علم ۱ فرجام: ارزش حسن فرجام ۹; بهترین

حجت بر قوم بود كه در مدت هزار و نهصد و پنجاه سال كه در ميان قوم بود فقط هشتاد نفر به او ايمان آوردند و بقيه در عناد و لجاج افزوده و در ايذاء و اذيت او كوشيدند

سوره نجم داستان شخصى كه از انفاق در راه خدا، اعراض كرد هر انسانی در گروِ اعمال خویش است اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب شدند قيامت نزديك شد، آيا باز

پيرش را كه باقى ماند در عذاب و هلاك شد با ساير اهل سدوم بنحو اجمال چون تفصيل آن در سور سابقه ذكر شده و گوشزد فرموده اهل مكّه را كه در مسافرت بشام همه ساله

پيرش را كه باقى ماند در عذاب و هلاك شد با ساير اهل سدوم بنحو اجمال چون تفصيل آن در سور سابقه ذكر شده و گوشزد فرموده اهل مكّه را كه در مسافرت بشام همه ساله

موجبات جهنم ۸ جهنمیان: ۸، ۱۰ دین: کیفر مکذبان جهنمیان ۶ عذاب: اهل عذاب ۸، ۱۱; عذاب بى بیان ۶; موجبات عذاب ۱۱ قرآن: اعجاز قرآن ۱، ۲، ۳; پیشگویى قرآن ۲; دلایل

روى آوردند. گفتند: چه شده است؟ فرمود: اگر به شما خبر بدهم که دشمن در صبح یا در شب در کمین شما است. از من باور می‌دارید یا نه؟ گفتند: بلى باور مى کنیم سپس

برزخ الى يوم يبعثون )) مقصود از اينكه در قيامت حسب و نسبى در بين نيست و كسى ازحال ديگرى نمى پرسد توضيح اينكه اهل عذاب در مقام اعتراف و تقاضاى برگشت مى گويند:

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

طلااندوزى: کیفر طلااندوزى ۱۰ عذاب: اهل عذاب ۱۰ ; عذاب با نقره داغ ۱۷ ; عذاب دردناک ۱۰، ۱۱، ۱۲ ; مراتب عذاب ۱۰، ۱۱، ۱۲ ; موجبات عذاب ۱۱ علما: بى اعتبارى علماى

همواره عذاب را تا زمانی چند از آنان به تأخیر اندازیم، بی‌چون همی خواهند گفت: «چه چیزی آن را (از ما) باز می‌دارد؟» هان! روزی که (عذاب) به آنان در رسد، آن

گناهكارند ناكرده گنه در اين جهان كيست بگو ولى نميكند و تأخير مى‌اندازد عذاب آنها را تا روز قيامت يا وقت مرگ يا زمانى كه مصلحت در عذاب آنها باشد كه خدا ميداند

requires Javascript to function. و در بهشتم وارد شو! |و در بهشت من داخل شو و در بهشت من داخل شو. و در بهشت من داخل شو. و در بهشتم وارد شو. و به بهشت من درآى

نيرومندتر از آنها بودند و بعد از بروز عذاب هر قدر تجسّس و تفحص و كاوش نمودند در بلاد اطراف خودشان مفرّ و مخلصى از عذاب الهى نبود براى آنها اينمعنى بنظر حقير

خدا عبرت گیرند. بی تردید در این سرگذشت برای کسی که [از عذاب خدا] بترسد عبرتی است. در اين عبرتى است براى كسى كه مى‌ترسد. بی‌گمان در این برای هر کس که خشیت

عبادت خدا ۱; عبادت غیرخدا ۱۸; گناه ترک عبادت خدا ۱ عذاب: عذاب دردناک ۱۵; مراتب عذاب ۱، ۱۵; موجبات عذاب اخرو ۱، ۱۵ کعبه: فضیلت کعبه ۴; قداست کعبه ۴ کفر: آثار

سوره نجم داستان شخصى كه از انفاق در راه خدا، اعراض كرد هر انسانی در گروِ اعمال خویش است اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب شدند قيامت نزديك شد، آيا باز

هر کس این‌ها را انجام دهد (عذاب مناسب و) اثر گناهش را دریافت خواهد کرد. برای او در روز قیامت عذاب چند برابر می‌شود و پیوسته در آن خوار (و بی‌مقدار) می‌ماند

ايستادن در پيشگاه من و از وعده عذاب من بترسد. و پس از آنان شما را در این سرزمین سکنا می‌دهیم، این برای کسی است که از ایستادن [در محشر به هنگام حساب‌] در پیشگاه

بروايتى كه از امام صادق عليه السّلام وارد شده است كه در قيامت صبح و شبى نيست و عذاب بامداد و شام اشقياء در آتش برزخ است كه خدا فرموده النّار يعرضون عليها غدوّا

ولى در روز جنگ بدر كه امير المؤمنين عليه السّلام را ديدند بصورت قهر الهى بر آنها حمله نموده و اكابر آنها را از دم شمشير ميگذراند وعده عذاب خداوند در نظر

شوند در آن و گفته شود بآنها بچشيد عذاب آتش را كه بوديد آنرا تكذيب ميكرديد. تفسير خداوند سبحان در مقام تعريف و توصيف سجده كنندگان اهل ايمان كه در آيه سابقه

حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم است در بطن نخله به نماز صبح، يَدْعُوهُ‌: مى‌خواند خداى را در نماز صبح، و جن قرائت او مى‌شنيدند، كادُوا يَكُونُونَ‌:

بروايتى كه از امام صادق عليه السّلام وارد شده است كه در قيامت صبح و شبى نيست و عذاب بامداد و شام اشقياء در آتش برزخ است كه خدا فرموده النّار يعرضون عليها غدوّا

باشند سهم آنها محفوظ است در روز موعود كه رجعت يا قيامت است بآنها واصل خواهد شد پس واى بحال آنها از چنين روزى كه در پيش دارند در ثواب الاعمال و مجمع از امام

هُو الْعَلِيم أَعْتَدْنَا سَمَاء فَإِن لَهُم کُل أَعْرَضُوا عَذَاب فِي السّعِير أَوْحَى در حال بارگیری...

گناهان كبيره است، زيرا وعده عذاب براى آن آمده است. امكانِ كم فروشى يا حساسيّت در كيل بيش از وزن است، لذا در يك آيه فقط از كيل و در آيه پس از آن، ابتدا مجدداً

عليه السّلام: هر كه قرائت كند سوره تبارك را در نماز واجبه پيش از آنكه بخوابد، در امان خدا باشد تا صبح، و در امان اوست تا روز قيامت تا داخل بهشت شود. «1»

باشند سرهاى خود را در روز قيامت، يعنى از غايت خجالت و ندامت و مذلت سرها در پيش افكنند، عِنْدَ رَبِّهِمْ‌: در محضر و موقف پروردگارشان در حالتى كه گويند: رَبَّنا

أَشْهُرٍ: پس سير كنيد در زمين به ايمنى چهار ماه، و تصرف كنيد در حوائج خود مأمون از سيف و محروس مال و نفوس تا اين مدت. در منهج‌ «3»- فرمايد: در تعيين اين مدت اقوالى

سوره نجم داستان شخصى كه از انفاق در راه خدا، اعراض كرد هر انسانی در گروِ اعمال خویش است اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب شدند قيامت نزديك شد، آيا باز

هُو بِرَحْمَة مِنْکُم الْقَوْم الْمُجْرِمِين أَقْسَمُوا مَعَه إِسْرَائِيل در حال بارگیری...

شب و روز است. مراد از «أَمْرِ اللَّهِ» در اين آيه قهر و عذاب الهى نيست، زيرا معنا ندارد كه فرشتگان انسان را در برابر كيفر الهى حفاظت كنند، بلكه مراد خطرات

بر شما عذاب روزى را كه احاطه دارد آنروز بعذابش بر شما بطوريكه احدى از شما از دائره آن خارج نيست و بنابراين محيط در معنى صفت عذاب است اگر چه در لفظ صفت

السرّ و الخفيّات است در آسمانها و زمين نه غير او ولى چون غفور و رحيم است تعجيل در عقوبت كسانيكه اين مزخرفات را ميگويند نميكند و عذاب بر آنها نازل نميفرمايد

سوره نجم داستان شخصى كه از انفاق در راه خدا، اعراض كرد هر انسانی در گروِ اعمال خویش است اشاره به اقوامى كه در گذشته دچار عذاب شدند قيامت نزديك شد، آيا باز

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

کشیده. در شعله‌هايى برافراشته. در ستونهایی بالا بلند در ستونهايى دراز و كشيده. در حالی که آنان در ستونهای درازی بسته می‌شوند. در ستونی بس کشیده شده. در ستونهای

را و سير ميداد او را در صبح يك ماه راه و در شام يك ماه راه چنانچه قمّى ره نقل فرموده خلاصه آنكه در يكروز مسافتى را كه مردم معمولا در دو ماه‌ جلد 4 صفحه 352

خوارى مجرمان در قیامت، به هنگام رانده شدن به طرف دوزخ (و نسوق المجرمین إلى جهنّم وردًا) «نسوق» و « ورداً» در این آیه، در مقابل «نحشر» و «وفداً» در آیه پیشین

آیه در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. شأن نزول: عبدالله بن مسعود گوید: علت نزول آیة چنین است كه در ابتدا شرع، مسلمین در حین خواندن

بر شما عذاب روزى را كه احاطه دارد آنروز بعذابش بر شما بطوريكه احدى از شما از دائره آن خارج نيست و بنابراين محيط در معنى صفت عذاب است اگر چه در لفظ صفت

سیاسى ۲ تعقل: تعقل در روش مبارزه دشمنان قرآن ۱، ۲; تعقل در روش مبارزه دشمنان محمد(ص) ۱ ، ۲; تعقل در روش مبارزه رهبران شرک ۱، ۲، ۳; تعقل در روش مبارزه رهبران

عشوه و ناز سخن مگویید، تا آنکه در دلش بیماری (شهوت) است طمع ورزد؛ و (با نامحرمان) گفتاری شناخته شده (در جو ایمان) بگویید. و در خانه‌هایتان با وقار قرار گیرید

خداوند همان دادن تسلط است بشياطين در اثر معصيت بسوء اختيار بندگان و لذا خداوند متعال به پيغمبر خود ميفرمايد تعجيل در هلاك و عذاب آنها منماى ما براى فرا رسيدن

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

السرّ و الخفيّات است در آسمانها و زمين نه غير او ولى چون غفور و رحيم است تعجيل در عقوبت كسانيكه اين مزخرفات را ميگويند نميكند و عذاب بر آنها نازل نميفرمايد

المؤمنین) با توجه به این که فرشتگان عذاب، مأموریت خود را در نزول عذاب با فعل مجهول بیان داشته اند (إنّا اُرسلنا); ولى خداوند در این آیه نجات مؤمنان را به خود

هدف مردم در زندگى مختلف و سعى و كوشش آنها در دنيا متفرّق و پراكنده در جهات متشتّته است بعضى در فكر جمع مالند و بعضى در صدد جاه و جلال و بعضى در بند خوشى

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

و بالاترين دواهى است در روزى خواهد بود كه متذكّر شود انسان آنچه را بجا آورده در جلد 5 صفحه 342 دنيا از اعمال بد و خوب چون همه را در نامه اعمال خود مشاهده

السرّ و الخفيّات است در آسمانها و زمين نه غير او ولى چون غفور و رحيم است تعجيل در عقوبت كسانيكه اين مزخرفات را ميگويند نميكند و عذاب بر آنها نازل نميفرمايد

از جهاد). و در بعضی دیگر تعداد آنها ده و در بعضی نوزده گناه و در بعضی تعداد بسیار بیشتری دیده می‌شود. در حدیثی از امام باقر علیه السّلام در تفسیر آیه مورد

ميكردند و در سحرها طلب آمرزش مينمودند و در مالهاى ايشان بهره‌اى بود براى درخواست‌كننده و بى‌روزى مانده‌ و در زمين نشانه‌ها است براى يقين دارندگان‌ و در خود شما

را و سير ميداد او را در صبح يك ماه راه و در شام يك ماه راه چنانچه قمّى ره نقل فرموده خلاصه آنكه در يكروز مسافتى را كه مردم معمولا در دو ماه‌ جلد 4 صفحه 352

از مکه رخ داده در موقعى که نماز مغرب را پیامبر در مسجدالحرام خواند سپس در همان شب خداوند او را سیر داد و بعد برگردانید و نماز صبح را در مسجدالحرام خواند

انحراف انسان از فطرت ، فساد و افساد در زمين بالمآل عذاب و هلاك است تكذيب و نافرمانى قوم ثمود و گرفتار شدن به عذاب الهى تفسیر آیات فَعَقَرُوها فَأَصْبَحُوا

قوم عاد ۳ عذاب: ابر عذاب ۲، ۷; طوفان عذاب ۴، ۸ قوم عاد: ابزار عذاب قوم عاد ۲، ۴، ۷; تاریخ قوم عاد ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۷; خواسته هاى قوم عاد ۵; عذاب قوم عاد ۶;

خانواده باایمان در تمام آنها نیافتیم! |اما از مسلمانان جز يك خانه در آن جا نيافتيم و[لى‌] در آنجا جز يك خانه از فرمانبران [خدا بيشتر] نيافتيم. و در همه آن دیار

و بالاترين دواهى است در روزى خواهد بود كه متذكّر شود انسان آنچه را بجا آورده در جلد 5 صفحه 342 دنيا از اعمال بد و خوب چون همه را در نامه اعمال خود مشاهده

چهل خانوار بودند اهل يك ده در كنار دريا و بعضى گفته‌اند در وادى القرى بين شام و مدينه منزل داشتند و قوم عاد در يمن بودند در هر حال مأموريّت او هم مانند

تغيير حالى در آنها پيدا شده و آنها چون ديدند آفتاب بلند شده و وقت چاشت رسيده و صبح خوابيده بودند گفتند اگر صبح ديروز بوده يكروز خوابيديم و اگر صبح امروز بوده

نفرین خداوند و سزاوار عذاب و هلاکت اند. (فویل للمصلّین) «ویل» - که در اصل به معناى عذاب و هلاکت است - کلمه اى است که براى تهدید به عذاب به کار مى رود. (لسان العرب)

محنت و بليّتى در دنيا كه ظاهر شود نفاقشان و رسوا و خوار گردند يا برسد آنها را عذاب اليم قتل يا آتش جهنم و در جوامع فتنه بتسلط سلطان جائر و عذاب اليم بعقوبت

سنت خداوندى است كه در ميان پيشينيان نيز بود و در سنت خدا تغييرى نخواهى يافت. این سنت الهی است که در باب پیشینیان جاری بوده است، و هرگز در سنت الهی تغییر و

وغروب آن رواياتى در ذيلبرخى جملات آيات راجع به ذوالقرنين بحثى قرآنى وتاريخى پيرامون داستان ذوالقرنين در چندفصل ۱ - داستان ذوالقرنين در قرآن ۲ - داستان ذوالقرنين

خداوند همان دادن تسلط است بشياطين در اثر معصيت بسوء اختيار بندگان و لذا خداوند متعال به پيغمبر خود ميفرمايد تعجيل در هلاك و عذاب آنها منماى ما براى فرا رسيدن

تعمق و تفكر در آن نظر نمايد، اما كافر به منزله ميّت است و اجابت دعوت تو نمى‌كند تا آنكه حق تعالى او را در قيامت مبعوث سازد و بسبب مشاهده عذاب، ملجأ شود به

آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند در این میان پیامبر متوجه شد و خود را کنار کشید و گفت: خدایا اینان

ملائکه عذاب در سرزمین قوم لوط ۱ عذاب: نجات از عذاب ۱۸ قوم لوط: آثار عذاب قوم لوط ۱۱; تاریخ قوم لوط ۱۷; تجاوز قوم لوط ۶; عذاب قوم لوط ۱۲، ۱۴; عمومیت عذاب قوم

بر شما عذاب روزى را كه احاطه دارد آنروز بعذابش بر شما بطوريكه احدى از شما از دائره آن خارج نيست و بنابراين محيط در معنى صفت عذاب است اگر چه در لفظ صفت

ميكردند و در سحرها طلب آمرزش مينمودند و در مالهاى ايشان بهره‌اى بود براى درخواست‌كننده و بى‌روزى مانده‌ و در زمين نشانه‌ها است براى يقين دارندگان‌ و در خود شما

شوند قومى عذاب الهى را، پس مصادف روز يا شب جمعه شود، بازگرداند خدا عذاب را از ايشان. شب جمعه، افضل شبها، و روز آن افضل روزها، مزيد طاعت و معصيت در جمعه: مطلب

کیفر درخواست رؤیت خدا ۹; کیفرهاى خدا ۹، ۱۰ ذکر: ذکر تاریخ ۱۴ عذاب: صاعقه عذاب ۶، ۱۳، ۱۴; عذاب دنیوى ۱۱ کفر: کفر به موسى (ع) ۱، ۵ کیفر: موجبات کیفر ۹، ۱۰

پرده‌پوشى در دنيا و «مغفرت»، رهايى از قهر خدا در آخرت است و به نوشته‌ى تفسير نمونه، «تكفير»، محو آثار اجتماعى و روانى گناه و «مغفرت»، بخشايش نسبت به عذاب دوزخ

«مهارت در درک و انجام دادن کار» است (مفردات راغب). در آیه، این واژه به معناى «به دست آوردن و دستیازى» استعمال شده است. ۵ - شایعه پراکنان در مدینه، در صورت

عليكم عذاب يوم محيط» به منزله عطفى است تفسيرى براى جمله مورد بحث. «و انى اخاف عليكم عذاب يوم محيط» - در اين جمله به روز قيامت و يا روزى كه عذاب الهى نازل

وارد مكّه ميشوند و همه در آن يكسانند كسى حقّ ندارد مانع از نزول و دخول مردم در حرم شود و در نهج البلاغه در نامه‌ئى كه حضرت بعامل خود در مكّه نوشته توصيه فرموده

ميكند و خود را براى حفظ آنها در معرض مخاطره قرار ميدهد و در موقع عذاب براى آنها نگران‌تر است از خود مفسرين و روات عامه در در اين مقام چنين نقل نموده‌اند

فضيلت خاصه استغفار نمودن در سحرها خصوصا در نماز شب، چنانچه از امام محمد باقر عليه السّلام منقول است كه اين آيه در شأن جماعتى است كه در سحر هفتاد مرتبه استغفار

كس كه هر صبح در فكر خدمت به مسلمين نباشد، مسلمان نيست. سؤال: در آيه‌ى 10 سوره‌ى تحريم در مورد همسر نوح و لوط مى‌خوانيم: «خانتا» خيانت كردند، و در اينجا خداوند

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: سخت‌ترين عذاب‌ها براى كسى است كه مردم در او خير ببينند در حالى كه در او خيرى نيست. فرشتگان اعمال برخى انسان‌ها را بالا

شب پنهان دارد و در روز، آشكارا حركت كند. در پیشگاه علم ازلی آن کس از شما که سخن به سرّ گوید یا آشکار و آن که در ظلمت شب پنهان است یا در روشنی روز به کار

براى من در روزى که تو را ملاقات مى کنم عهدى سرگشاده قرار بده ... و گواه [بر لزوم] این وصیت در قرآن در سوره اى است که نام مریم(س) در آن ذکرمى شود در کلام خداى

چنانكه در رساله‌هاى احكام مراجع آمده است، در نمازهاى مستحبى، قبله شرط نيست و حتّى مى‌توان در حال راه رفتن يا سواره بجا آورد. برخى روايات نيز در ذيل اين

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

تسبيح در اوّل روز و آخرش كه افضل از ساير اوقات است براى آنكه مشهود است و ذكر و شكر خدا در بدو ورود در كار و ختم آن مناسب است و ملائكه روز و شب در اوّل آندو

شرک ۸ عذاب: عذاب دردناک ۱۳، ۱۴ ; عذاب با شکست ۱۴ ; مراتب عذاب ۱۳، ۱۴ عرفات: وقوف در عرفات ۱۶ عید قربان: ۱۵ کافران: تهدید کافران صدر اسلام ۱۳ ; عذاب کافران

5- به امدادهاى الهى در همه حال نياز است، چه در حال ضعف و چه در حال قدرت. در جنگ بدر با مسلمانانِ اندك، از نصرت الهى برخوردار شدند و در جنگ حُنين با تعداد

وارد مكّه ميشوند و همه در آن يكسانند كسى حقّ ندارد مانع از نزول و دخول مردم در حرم شود و در نهج البلاغه در نامه‌ئى كه حضرت بعامل خود در مكّه نوشته توصيه فرموده

نقل نموده نمى‌بيند بينا در مخلوقات خداوند تفاوتى در اتقان صنع و مطابقت حكمت و مصلحت با اختلاف فاحش در صورت و هيئت و هر قدر انسان در اجزاء عالم وجود نظر نمايد

ميباشد ميسوزاندش و شرح اين قسمت در سوره حجر و الصّافات گذشت و در جلد 5 صفحه 286 احتجاج از امام صادق عليه السّلام حديثى در اين باب نقل نموده كه خلاصه‌اش آنستكه

وارد مكّه ميشوند و همه در آن يكسانند كسى حقّ ندارد مانع از نزول و دخول مردم در حرم شود و در نهج البلاغه در نامه‌ئى كه حضرت بعامل خود در مكّه نوشته توصيه فرموده

آنچه سعى کرد که شمشیر را از غلاف بیرون آورد نتوانست و شمشیر او در غلاف در جاى خود ماند در این میان پیامبر متوجه شد و خود را کنار کشید و گفت: خدایا اینان

خوابی‌؛ آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، تنها از آنِ اوست‌؛ کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ آنچه را در پیش روی آنان و آنچه را در پشت سرشان

آنكه ما با آنها مخالفت نموديم و عبادت گوساله را نكرديم ما معلوم ميشود در بلا و عذاب با گوساله پرستان يكسانيم پس خداوند وحى فرمود بموسى (ع) كه همانا امتحان

فرموده اند: در باره ابوبكر و عمر و على نازل شده. باز در روايت ديگرى آمده كه در حق على و زبير و طلحه نازل شده. و نيز در روايت ديگرى آمده كه در باره على و

و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر کاری نازل می‌شوند. در آن شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان از براى هر كارى فرو مى‌آيند در آن [شب‌]

خودکامگان غرق شده در نعمتِ آن (قریه) را (به خیرات اجتماعی) امر می‌کنیم. پس در آن (قریه) سرپیچی می‌کنند؛ پس گفته [:وعده عذاب] بر آنان محقّق می‌گردد؛ در نتیجه آن

مدت كوتاهى نمى‌توانند در كنار تو در اين شهر بمانند اگر منافقان و كسانى كه در دلهايشان مرضى هست و شايعه‌افكنان در مدينه، [از كارشان‌] باز نايستند، تو را

بی‌باور می‌کند. در صورتی که کسانی چون اصحاب کهف یافته می‌شوند که در محیط پرزرق و برق جهان و در میان انواع ناز و نعمت، استقامت و پایمردی خود را در راه ایمان نشان

باشيد. «3» در آيه قبل، اموال به عنوان وسيله امتحان الهى معرّفى شد، در اين آيه، راه پيروزى در آزمايش مال، انفاق و دورى از بخل معرفى شده است. هم در مبارزه با

اينها را عرضه بدارم ميترسم اسباب وحشت شود اين عذاب اتباع است امان از عذاب رؤساء آنها آيا سلطنت دو روزه باين عذاب جاويدان ارزش دارد خداوند بما ترحم فرمايد كه

هنر و حرفه در ميان جنّيان نيز هست. مِنَ الشَّياطِينِ‌ ... 2- جنّ مى‌تواند در خدمت بشر باشد. «يَغُوصُونَ لَهُ» 3- اگر كنترل و حفاظت نباشد، حتّى در حكومت بى‌نظير

و بالاترين دواهى است در روزى خواهد بود كه متذكّر شود انسان آنچه را بجا آورده در جلد 5 صفحه 342 دنيا از اعمال بد و خوب چون همه را در نامه اعمال خود مشاهده

كشت او را به آن سنگ، پس گشت از زيانكاران در دنيا، به آنكه بقيه عمر مردود و مطرود بود، و در آخرت، كه نصف عذاب جهنم براى او خواهد بود. فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ

ماست»، و اين جمله در مقام بيان علت عذاب اكبر در آيه قبل است. «ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُم»: گفتار درباره اين آيه، همان گفتارى است كه در آيه قبل داشتيم

نهايت آنكه در بلند جوهر صوت بايد آشكار باشد و در آهسته مخفى و در عين حال نبايد از حدّ اعتدال و صورت نماز گذار در بلند خواندن خارج شود و در آهسته خواندن

گاهى موجب كفر ميشود چنانچه در روايت مجمع از امير المؤمنين (ع) كه در ذيل آيه سابقه بيان شد ذكر شده بود و در احوال بنى اسرائيل در سوره بقره گذشت چون وقتى شخص

المُزّمّل» چند وجه در معناى آيه: «قُم اللّيلَ إلّا قليلاً» بيان جهات مختلف سنگين بودن قرآن اقوال ديگر مفسران در بيان سنگينى قرآن چند قول در معناى آيه: «إنّ

اعراض نمايد. «و لعذاب الاءخره اشد و ابقى» - يعنى عذاب آخرت از عذاب دنيا شديدتر و دائمى تر است ، براى اينكه عذاب آخرت محيط به باطن آدمى است آنطور كه محيط به

اند: مراد از «تسبيح به حمد» در صبح و شام، همان نماز صبح و عصر است، و به همين جهت بايد گفت: اين آيه از بين همه آيات سوره، در مدينه نازل شده. ليكن اين تفسير

عقوبت و نزول عذاب من خواهيد شد و كسيكه مستحق نزول عذاب من شود و مشمول آن گردد بتحقيق در پستى افتاده و بهلاكت رسيده در توحيد از امام باقر عليه السّلام نقل

طبيعى و خلقتى در عموم مردم ، كه هر كوچكى در برابر بزرگ و هر حقيرى در برابر عظيم خاضع گردد. پس هر وقت عظيم و كبيرى به عظمت و كبريايى خود در برابر شعور آدمى

طلوع آفتاب نماز صبح را و قبل از غروب آن نماز عصر را بخوان . و در تفسير قمى در ذيل جمله ((و من اناء الليل فسبح و اطراف النهار(( گفته يعنى صبح و شام . مؤ لف :

فرود آمد، و آن آيه اين بود: «آيا در اين باره انديشيده‏اى كه اگر ما سالها ايشان را از لذّات حيات متمتّع سازيم، و پس از آن عذاب موعود بر ايشان فرود آيد، آن برخوردارى

است بحث روايتى (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته ) گفتارى در چند فصل پيرامون قضاء فصل ۱ - در معنا وحدود آن : فصل ۲ - نظرى فلسفى در معناى قضاء: فصل ۳ - روايات

ملائكه شب و روز است ، زيرا در آغاز صبح فرشتگان شب كه مراقب بندگان خدايند جاى خود را به فرشتگان روز مى دهند، و چون نماز صبح در همان آغاز طلوع انجام مى گيرد

به طورى كه عذاب، ايشان را احاطه كند. و معناى جملۀ «فَسَاءَ صَبَاحُ المُنذَرِين»، اين است كه: در بين همه صبح ها، صبح انذار شدگان، بسيار صبح بدى است. و منظور

سليمان باد را در حالى كه بشدّت ميوزيد و در حالى كه جريان داشت بفرمان او از پايتختش كه گفته‌اند بعلبك يا شهر استخر بود تا بيت المقدّس يا شام كه در آنجا ساختمان

پس منزه است خدا، هم در آخر روز و هم در حينى كه صبح مى كنيد (۱۷) و تنها او سزاوار ستايش در آسمانها و زمين است ، هم در آخر شب و هم در حينى كه ظهر مى كنيد

جمعى از مفسران گفته اند منظور از عذاب السعير در اينجا مجازات روز قيامت است ، در حالى كه ظاهر آيه نظر به مجازات متخلفين در دنيا داشته ، از آيات سوره «ص »

و شما، همواره صبح و شام از سرزمين آنان عبور مى كنيد. چون مردم لوط در سرزمينى وسط شام و حجاز زندگى مى كردند. و منظور از «عبور كردن در صبح و شام»، عبور كردن

اگر همه روز صبح و شام از ديگران الهام ميگرفت چگونه ممكن بود بر كسى مخفى شود؟ از اين گذشته آيات قرآن در سفر و حضر در ميان جمع و در تنهائى و در همه حال بر

سبيل مجرمين ، روشى است كه خداى تعالى در باره مجرمين به كار مى برد و آنان را در دنيا لعنت و در آخرت به عذاب و سختگيرى در حساب و عقاب دردناك مبتلا مى سازد،

که مقربان درگاه خدا در برابر او تکبرى نمىورزند، بیانگر این است که غفلت کردن از یاد خدا در حقیقت تکبر کردن در برابر اوست و یا ریشه در تکبر و خودبزرگ بینى

ثنويين در ميان عرب معروف نبودند، در مناطقى مثل ايران در عصر ساسانى اين خرافه وجود داشت . بعضى ديگر جن و ملائكه را به يك معنى دانسته اند، زيرا جن در اصل به

خاطر خيانت در اين امانت الهى به عذاب او گرفتار شوند و گروهى اهل ايمان به خاطر اداى اين امانت و قيام به وظيفه تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه ۴۵۸ خود در برابر آن

توانيد مقدارى از اين عذاب آتش را از ما برگردانيد؟ (۴۷) گردنكشان در پاسخ مى گويند: ما و شما، هر دو دسته در آتش هستيم، امروز هم، خدا در بين بندگانش حكم كرده

پروردگارت باز گرد، در حالى كه هم تو از او خشنود هستى و هم او از تو خشنود است ، سپس در زمره بندگانم در آى ، و در بهشتم وارد شو»! آيه بعد در حقيقت نتيجه و علت

حقير اگر چه در رتبه متاخره از ملكيت خارج‌ جلد 1 صفحه 27 ميشود ولى در رتبه اولى بر ملكيت صاحبش مستقر است و در صورت بقاء مال بر ملكيت مالك اگر چه در رتبه اولى

ولى جزاء هم در خير و هم در شر، هم در نافع و هم در مضر همان طور كه گفتيم كلمه اجر، هم در پاداشهاى دنيوى به كار مى رود و هم اخروى ، ليكن در كلام خداى تعالى

تكامل وى در كار نبوده او تنها براى زندگى زودگذر و كم ارزش اين جهان آفريده نشده است بلكه سراى ديگر در پيش دارد كه در آنجا پاداش و كيفر اعمال در برابر او

هستند كه خداوند به عذاب شديدى عذاب و يا هلاكشان خواهد كرد. ترجمه تفسير الميزان جلد ۸ صفحه : ۳۹۳ آن طايفه در جواب گفتند: براى اينكه در نزد پروردگارتان معذور

كه نسبت به عذاب خدا كرده، گفتند: سهم عذاب ما را قبل از رسيدن قيامت بده. و اين كلام، در حقيقت، استهزاى داستان روز حساب، و استهزاى تهديد به عذاب آن روز است

فرود آمد، و چون صبح شد با زن خارج گشت و مردم در حالى كه با دستار خويش رويهاى خود را پوشيده بودند، و پاره‏هايى سنگ را در دست و در آستين و در دامن عبا برگرفته

می‌گوید: چرا در این آیین جدید اختلاف کردند، بعضی مؤمن و بعضی کافر شدند در حالی که در این آیین «دستوری به آنها داده نشده بود جز این که خدا را بپرستند در حالی که

ندارد، چرا كه شما ظلم كرديد، و در نتيجه همه در عذاب مشتركيد» (و لن ينفعكم اليوم اذ ظلمتم انكم فى العذاب مشتركون ). بايد عذاب اين همنشين سوء را با عذابهاى

هر كس را بخواهد عذاب مى كند و هر كه را بخواهد رحم مى كند و همه به سوى او برگردانيده مى شويد (۲۱) و شما نمى توانيد خدا را در زمين و نه در آسمان به ستوه آوريد

و گناهان قبيح در ميان افراد با ايمان اشاعه يابد عذاب دردناكى در دنيا و آخرت دارند (ان الذين يحبون ان تشيع الفاحشة فى الذين آمنوا لهم عذاب اليم فى الدنيا

توسط - در وسط قرار گرفتن - است. و ضمير «به» به صبح بر مى گردد، و حرف «باء»، به معناى حرف «فى » است، كه در اين صورت معنا چنين مى شود: «پس در وقت صبح در وسط

كردند، چنانكه در تاريخچه بت پرستى در ميان قوم عرب آمده است كه عمرو بن لحى در سفرى كه به شام رفته بود جمعى را در حال بت پرستى ديد از آنها در اين باره سوال

اين است كه ما فرشتگان، شما را در دنيا و در هنگام مرگ در آخرت، حفظ مى كنيم. و در تفسير قمى، در ذيل آيه شريفه «إدفَع بِالّتِى هِىَ أحسَن» فرموده: بدی هاى هر

كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود، سال آينده نيز عبورش از آنجا افتاد ملاحظه كرد كه صاحب قبر در عذاب نيست ، از پروردگارش در اين زمينه سؤ ال كرد، وحى

گمراه كردند آنها را عذاب دو چندان بده در دوزخ». و فرمود خدا كه: «چون هر امتى در آيند در دوزخ لعنت كنند همكار خود را تا آنكه همه در آن فراهم آيند» و از

ناممكن ! در تعقيب بحثهائى كه در آيات قبل پيرامون سرسختى مشركان و گنهكاران در مسير باطلشان گذشت ، در آيات مورد بحث وضع دردناكشان را به هنگامى كه در آستانه

صفه (همان سكوى مخصوصى كه در كنار مسجد پيغمبر قرار داشت ) شب را تا به صبح مى گذراندند، و خانه و كاشانه اى در آن شهر نداشتند، در چنين تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه

مى كردند كه در آسمان معبودى است و در زمين معبود ديگرى ، در حالى كه آيه فوق عكس آن را مى گويد: او كسى است كه هم در آسمان معبود است و هم در زمين يعنى همه

خدا او و همسرش را از آنجا بيرون كرد، در حاليكه آفتاب تازه غروب كرده بود، آنشب را تا صبح پشت در بهشت بسر بردند، تا صبح شد، ناگهان متوجه عريانى خود شدند، پروردگارشان

اگر خدا كفارى كه در پشت پدران مؤمن اند و مؤمنانى كه در پشت پدران كافرند، بيرون مى آورد، آن وقت كفار حاضر را عذاب مى كرد. مؤلف: اين معنا، در رواياتى ديگر نيز

و اما آنچه در عضو حسّاس و يا بگو در دماغ پيدا می شود، و آن فعل و انفعالی كه در اين عضو حاصل مى گردد، ما درباره آن حرفى نداريم. چون تخصصى در آن نداريم،

اين حوادث گر چه در نظر ما تصادف است اما در واقع و از نظر سازمان آفرينش حسابى در آن مى باشد، بدون شك حساب اين گونه روزيها از روزيهائى كه در پرتو تلاش و كوشش

بلونا اصحاب الجنة ). در اينكه باغ كجا بوده ؟ در سرزمين يمن در نزديكى شهر بزرگ صنعاء؟ يا در سرزمين حبشه ؟ يا در ميان بنى اسرائيل در سرزمين شام ؟ و يا طائف

بر اثر جنابت بعضى در آن شب و يا هر دو، و در هر حال اين آب حياتبخش كه در گودالهاى اطراف بدر جمع شده بود، در حالى كه دشمن چاهها را در اختيار گرفته بود و

همان دعاى صبح و شام و يا نماز صبح و شامشان است ذكر كرده براى اين بوده كه بفهماند ارتباط و دوستيشان نسبت به خداى تعالى در امرى است كه جز خدا كسى در آن مداخله

مستحق چنين عذاب شديد هستند. در جواب مى گوييم : گر چه كفر اينطورى طغيان بزرگى است ، ليكن باز هم اختصاص به حواريين نداشته و عمل بيسابقه نيست ، زيرا در ساير امت

حكمى است در ظرف تمثّل، همچنان كه اگر اين صحنه را در خواب ديده بود، و در آن عالَم حكمى بر خلاف كرده بود، گناه شمرده نمى شد، و حكم در عالَم تمثّل، گناه و

تفرقه است ، كه در مقابل جمع بكار مى رود، همچنانكه كلمه (فصل ) در مقابل وصل است ، و (فرق در دريا) بمعناى ايجاد شكافى در آنست ، و حرف (با) در كلمه (بكم ) باى

قسم به ماه در آن هنگام كه پشت سر خورشيد در آيد (و القمر اذا تلاها). اين تعبير - چنانكه جمعى از مفسران نيز گفته اند - در حقيقت اشاره به ماه در موقع بدر كامل

نه در ماه رمضان. و نيز سخن آن مفسّر ديگر كه گفته: شب قدر، شبى است در تمام سال، ولى در هر سال، يك شب نامعلومى است. در سال بعثت در ماه رمضان بوده، در سال

كند، چه در حياتم و چه بعد از مرگم، خدا را زيارت كرده، و درجه او در بهشت، بالاترين درجات است، و كسى كه رسول خدا را در درجه اى كه دارد در بهشت و در منزل خودش

محفوظ من كل شى ء حتى يصبح : مسلما او از همه چيز در امان خواهد بود تا صبح ، سپس در ذيل اين حديث آمده است كه در يكى از منزلگاهها دزدان قصد هجوم به آنها را داشتند

آيات قرآنى در لوح محفوظ و در آسمان دنيا به همين ترتيبى بوده كه در دست ماست . علاوه بر اينكه به زودى ان شاء الله گفتارى در معناى نوشته شدن قرآن در لوح محفوظ

گفتند: اى پيامبر! در گذشته كسى از عرب قدرت اينكه در ما طمع كند نداشته است ، با اينكه در آن موقع ما مشرك و بتپرست بوديم ، و هم اكنون كه تو در ميان ما هستى ،

تمايلات مادى بوده در نتيجه آن وحدت نظامى كه اسلام در مجتمع دينى مسلمين بوجود آورده بود و در همه شوون اجتماع گسترش داشت از بين رفته و در روحيات مردم هرج و