نتایج جستجو

موسى پروردگار شما كيست؟ 3- اسم موصول و اكثر در اولواالعقل بكار مى‏رود مثل [حج:18]. در قرآن مجيد در غير اولى العقل نيز بكار رفته است مثل [نور:45]. «مَنْ

مكان عبادت اند. در آيه [حج:36]. شتران قربانى شعائر اللّه‏اند كه به واسطه ذبح آنها به خدا عبادت مى‏شوند و خدا را ياد مى‏آورند. [حج:32-33]. بنابر تفسير اهل

صيغه مبالغه است اين كلمه پنج بار در قرآن به كار رفته: آل عمران:182، انفال:51، حج:10، فصلت:46، ق:29. و همه درباره نفى ظلم از پروردگار است «وَ اَنَّ اللَّهَ

تکلیف ۹ حجّ: آمیزش در حجّ ۲۲، ۲۵ ; احکام حجّ ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۳، ۲۱، ۲۲، ۲۳، ۲۵ ; ارزش حجّ ۵ ; اوقات حجّ ۱، ۲۱ ; اهمیّت حجّ ۸ ; تلبیه در حجّ ۲۳ ; توشه حجّ ۱۳ ;

آیات شامل این کلمه «حجّ» در اصل، به معناى «قصد» است و به همین جهت به جاده و راه، «مَحَجّة» (بر وزن مودّة) گفته مى شود; زیرا انسان را به مقصد مى رساند.

گويد: حجّ به كسر اوّل لغتى است در حجّ (به فتح اوّل) بعضى گفته‏اند به فتح اوّل اسم و به كسر اوّل مصدر است . تدبّر در آيات قرآن نشان مى‏دهد كه حجّ به فتح

تأخیر قربانى حج ۱۱; تعالیم حج ۱۹; تکبیر در حج ۲۱; خیریت حج ۱; ذبح گاو در حج ۱۲; ذبح گوسفند در حج ۱۲; زمینه برکات حج ۲; فلسفه حج ۸، ۱۹; قربانى حج ۶، ۱۲; گوشت

۴۷ ; جدال در حج ۳۴ ; حج افراد ۳۳ ; حج تمتّع ۱۲، ۳۷، ۴۵، ۴۶ ; حج قران ۱۵، ۳۰، ۳۳ ; حج محصور ۴، ۵ ; حلق در حج ۶، ۸، ۱۰، ۲۹، ۳۹ ; قربانى در حج ۳، ۵، ۷، ۸،

تکلیف: تکلیف همگانى ۲ تلبیه: فلسفه تشریع تلبیه ۱۴ حج: آداب حج ۹; احکام حج ۲; دعوت به حج ۱، ۳، ۱۴; فضیلت حج پیاده ۱۱ خدا: اوامر خدا ۱ رهبران دینى: مسؤولیت

تاریخ ۲ حج: احکام حج ۱۰، ۲۰، ۲۱، ۲۰، ۲۲، ۲۶، ۲۷، ۲۸ ; اخلاص در حج ۱۱ ; ارزش حج ۱۳ ; استطاعت در حج ۹، ۱۰، ۱۲، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۶، ۲۷، ۲۸ ; انکار حج ۲۵ ; ترک

حاجیان به خانه ۸ حج: احکام حج ۵; ارزش حج ۶; تقوا در حج ۱۴; حج در جاهلیت ۷، ۲۴; حج در صدر اسلام ۱۱; شرایط حج ۵; نیکى در حج ۱۴; وقت حج ۴، ۵ خانه: آداب ورود

اسلام ۱۱ ; جنگ با خدا ۱۱ حج: اعلام تبرى در حج ۳ ; بزرگترین مناسک حج ۵ ; مراد از حج اکبر ۱۶ ; مراد از روز حج اکبر ۱۵ ; ویژگیهاى ایّام حج ۴ خدا: اختصاصات خدا

محرمات جاهلیت ۱۱ حج: احکام حج ۲، ۴، ۵، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳; استفاده از قربانى حج ۴; اطعام از قربانى حج ۱۲، ۱۸; باربرى با قربانى حج ۴; خوردن قربانى حج ۱۰، ۱۳; سوارى

تَقوَي‌ القُلُوب‌ِ«1» فَمَن‌ حَج‌َّ البَيت‌َ أَوِ اعتَمَرَ كسي‌ ‌که‌ حج‌ّ خانه‌ ‌خدا‌ كند ‌ يا ‌ عمره‌ انجام‌ دهد چه‌ حج‌ّ واجب‌ ‌باشد‌ ‌که‌ باستطاعت‌

ازدواج بى‏خرج كه همان متعه اسلامى است پيشنهاد مى‏كنند. حج تمتع [بقره:196]. حجّ تمتع آن است كه در اشهر حجّ از ميقات احرام عمره مى‏بندد و پس از طواف بيت و نماز

۲۶(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... گذاشتن. مثل گذاشتن بار به زمين. [حج:2]. هر باردار بارش را مى‏گذارد. [رحمن:10].مراد از وضع چنانكه گفته‏اند ايجاد

سبب ريسمانى كه با آن آب مى‏كشد. و به طور استعاره به هر وسيله سبب گفته شده. [حج:15]. هر كه گمان مى‏كند كه خدا پيغمبرش را يارى نخواهد كرد ريسمانى به آسمان

حال بارگیری... اين لفظ فقط يكبار در قرآن آمده و مراد آن ايرانيان قديم است [حج:17]. «وَالَّذينَ اَشْرَكُوا» كه در مقابل چهار مذهب آمده نشان مى‏دهد كه مذهب

ستد در حج حلال است وقوف و كوچ از عرفات يكى ديگر از مناسك حج خانه خدا دعوت به ذكر و ياد خدا و مبالغه در آن در خلال مناسك حج بحث روايتى در ذيل آيات حج و شاءن

ازدواج بى‏خرج كه همان متعه اسلامى است پيشنهاد مى‏كنند. حج تمتع [بقره:196]. حجّ تمتع آن است كه در اشهر حجّ از ميقات احرام عمره مى‏بندد و پس از طواف بيت و نماز

امادراصطلاح شرع به اعمال مخصوصى گفته مى شود که بر مراسم حج افزوده مى گردد. عمر (۲۷ بار) فَلا أَو الْبَيْت جُنَاح حَج عَلَيْه أَن فَمَن اللّه يَطّوّف بِهِمَا وَ شَعَائِر

ستد در حج حلال است وقوف و كوچ از عرفات يكى ديگر از مناسك حج خانه خدا دعوت به ذكر و ياد خدا و مبالغه در آن در خلال مناسك حج بحث روايتى در ذيل آيات حج و شاءن

مكان عبادت اند. در آيه [حج:36]. شتران قربانى شعائر اللّه‏اند كه به واسطه ذبح آنها به خدا عبادت مى‏شوند و خدا را ياد مى‏آورند. [حج:32-33]. بنابر تفسير اهل

آیات شامل این کلمه «فِجاج» (بر وزن مزاج) جمع «فج» (بر وزن حج) به معناى دره اى است که در میان دو کوه قرار دارد، و به جاده هاى وسیع نیز گفته مى شود. فجج‌

آیات شامل این کلمه «ثَجّاج» از مادّه «ثجّ» (بر وزن حج) به معناى فرو ریختن آب به صورت، پى در پى و فراوان است، و با توجّه به این که «ثَجّاج» صیغه مبالغه

آیات شامل این کلمه «حجت» در اصل از مادّه «حَجَّ» به معناى قصد مى باشد و به جاده و راه که مقصود و منظور انسان است، «مَحَجَّه» گفته مى شود; و به دلیل و برهان

«حجة» به معناى یک سال است نظر به این که معمول عرب این بود که در هر سال، یک حج به جا مى آوردند و از زمان ابراهیم(علیه السلام) به یادگار مانده بود. حجج‌ (۳۳

براى رفع محذور مذكور بوده است. * [حج:29]. مراد طواف معمولى به دور كعبه است كه هفت شوط با شرايط مخصوصى است. * [بقره:125]، [حج:26]. به قرينه «تِلْعاكِفينَ» و

پدر: ولایت پدر ۱۲ پسر: خواستگارى از پسر ۳ حج: تاریخ حج ۱۰، ۲۲; حج در دوران شعیب(ع) ۱۰; حج قبل از اسلام ۲۲; فواید حج ۵ خدا: آثار مشیت خدا ۱۹ خواستگارى: آداب

نيكو دفع كن. و نحو [حج:40]. اين سه مطلب از مفردات راغب و اقرب الموارد استفاده شده است . * [بقره:251] نظير اين آيه شريفه آيه ذيل است [حج:40]. از هر دو آيه

بينايى بده بعضى مناسك را مواضع اعمال حج دانسته‏اند. در خاتمه ناگفته نماند: كه در مفردات و المنار تصريح شده كه نسك دراعمال حج غلبه پيداكرده و مخصوص آن شده است

(ع ) در ميان مردم حج را اعلام كن تا بسويت بيايند! توضيحى در مورد منافع دنيوى و اخروى حج توضيح مفردات و جملات آيات مربوط به مناسك حج تحريك و تشويق مردم

نيكو دفع كن. و نحو [حج:40]. اين سه مطلب از مفردات راغب و اقرب الموارد استفاده شده است . * [بقره:251] نظير اين آيه شريفه آيه ذيل است [حج:40]. از هر دو آيه

اسلامى به مناسبت این که در پرتو اطاعت یک ماه مبارک رمضان و یا انجام فریضه بزرگ حج، صفا و پاکى فطرى نخستین به روح و جان باز مى گردد، و آلودگى ها که بر خلاف فطرت

آب سوزان است که، در آیات دیگر قرآن نیز به آن اشاره شده است. مانند آیه 19 «حج»: یُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَمِیْمُ «بر سر آنها آب سوزان ریخته مى

براى رفع محذور مذكور بوده است. * [حج:29]. مراد طواف معمولى به دور كعبه است كه هفت شوط با شرايط مخصوصى است. * [بقره:125]، [حج:26]. به قرينه «تِلْعاكِفينَ» و

اطاعت: ارزش اطاعت از خدا ۷ انسان: نیازهاى انسان ۱۱ تقرب: عوامل تقرب ۵ حج: تاریخ حج ۱۷; حج قبل از اسلام ۱۷ خدا: اختصاصات خدا ۱۱; اوامر خدا ۵; حمد خدا ۱۳; ربوبیت

اصحات رّس اهل مساحقه بودند. ناگفته نماند شايد مراد از مجوس كه در آيه 17 سوره حج آمده اصحابرّس باشند و يا مجوس از اخلاف آنها باشد . صحب ثمود عاد قرن بين فرعون

گرداند. رجوع شود به «ردد» [بقره:197]. حج در ماه‏هاى معلومى است هر كه در آنها حج را بر خود واجب كند (با شروع در آن) پس در حج نزديكى به زنان و دروغ ولا واللَّه

۱۱; نشانه هاى گمراهى انسان ۱۱ بصیرت: عوامل بصیرت ۶ حج: تارکان حج در قیامت ۱۳; کورى اخروى تارکان حج ۱۳ خدا: آثاراعراض از خدا ۱۰; آثار هدایتهاى خدا ۳، ۶;

سعى عمل حجّ عمره است رجوع شود به «صفا». و آن فقط يكبار در كلام الله آمده است. ال وَ مِن الصّفَا شَعَائِر إِن الْمُهْتَدُون اللّه فَمَن هُم حَج أُولٰئِک

(ع ) در ميان مردم حج را اعلام كن تا بسويت بيايند! توضيحى در مورد منافع دنيوى و اخروى حج توضيح مفردات و جملات آيات مربوط به مناسك حج تحريك و تشويق مردم

حصول شى‏ء راغب گويد در اثر كثرت استعمال توّهم شده كه ميم آن از اصل كلمه است [حج:31]. يا باد او را به مكانى دور ساقط كند. مكانت: به معنى موضع و منزلت است مثل

گرداند. رجوع شود به «ردد» [بقره:197]. حج در ماه‏هاى معلومى است هر كه در آنها حج را بر خود واجب كند (با شروع در آن) پس در حج نزديكى به زنان و دروغ ولا واللَّه

بُطُونَكُمْ» چشمانتان را بى خواب، شكمهايتان را لاغر كنيد (كم طعام بخوريد). [حج:27]. «يأتين» راجع به «كُلِّ ضامِرٍ» و صفت آن است و از امام صادق عليه السلام

لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... لباش نازك (مفردات) ابريشم خالص (مجمع) [حج:23] در آنجا با دستبندها از طلاى مخصوص و مرواريد مخصوص مزيّن شوند و لباسشان

(۱۳۹۹ بار) گوشت. [فاطر:12]. و از هردو گوشت تازه مى‏خوريد. جمع آن لحوم است [حج:37]. و نيز لحام و لحمان آمده ولى در قرآن يافته نيست. ازجمله گوشتهاى حرام در

چنانكه خواهد آمد، اكثر موارد آن در قرآن مجيد به معنى مواظبت و ملازمت است. [حج:25]. مراد از عاكف كسى است كه در مكه ساكن و ملازم باشد، بادى آن است كه از كنار

هدايا مى‏بردند. قبيله اوس و خزرج چون به حج مى‏رفتند پس از بازگشت سرخود را در نزد منات تراشيده و آنرا اتمام حج مى‏پنداشتند، بت پرستان به علت علاقه به آن

انجام دادند و به خدا مطمئن شدند، ياران بهشت اند. [حج:54] تا به آن ايمان آورند و دلشان بدان مطمئن باشد. [حج:34] معبود شما يگانه است به او تسليم شويد و متواضعان

انجام دادند و به خدا مطمئن شدند، ياران بهشت اند. [حج:54] تا به آن ايمان آورند و دلشان بدان مطمئن باشد. [حج:34] معبود شما يگانه است به او تسليم شويد و متواضعان

معين براى كارى. و وعده اقتدار و نيز مكانى كه معين شده براى عملى مثل مواقيت حّج كه مكانهايى است براى احرام بستن چنانكه طبرسى فرموده است. عبارت راغب در بيان

آن است. لِباس، لُبُوس و لِبس (به كسر اوّل) به معنى لباس و پوشيدنى است. نحو[حج:23]. [انبیاء:80]. مراد از لَبُوس زره است: يعنى به داود صنعت لباس جنگى آموختيم

مادرت برگردانديم تا شاد گردد و محزون نباشد. *** اقرار به معنى اثبات شى‏ء است [حج:5]. آنچه را كه مى‏خواهيم تا مدت معين در ارحام نگه مى‏داريم، اقرار به توحيد

مكان عبادت اند. در آيه [حج:36]. شتران قربانى شعائر اللّه‏اند كه به واسطه ذبح آنها به خدا عبادت مى‏شوند و خدا را ياد مى‏آورند. [حج:32-33]. بنابر تفسير اهل

صيغه مبالغه است اين كلمه پنج بار در قرآن به كار رفته: آل عمران:182، انفال:51، حج:10، فصلت:46، ق:29. و همه درباره نفى ظلم از پروردگار است «وَ اَنَّ اللَّهَ

جايز است. كسر لغت ربيعه و تميم و اسكان لغت اهل حجاز است. عشير: معاشر و رفيق. [حج:13] البته بد مولى و بد همدم و رفيقى است. عشير به معنى يك دهم نيز آمده ولى

معين براى كارى. و وعده اقتدار و نيز مكانى كه معين شده براى عملى مثل مواقيت حّج كه مكانهايى است براى احرام بستن چنانكه طبرسى فرموده است. عبارت راغب در بيان

شمارا مدتى كه پندشنو در آن متذكّر مى‏شد؟! *** عمره:عمل مخصوصى است از اعمال حّج [بقره:196]. وآن چنين است كه شخص از ميقات احرام بسته وارد مكّه مى‏شود هفت بار

بار) وَ مَن کَان آمِنا إِبْرَاهِيم لِلّه مَقَام بَيّنَات عَلَى آيَات النّاس حِج لِلْعَالَمِين فِيه الْبَيْت در حال بارگیری...

آیات شامل این کلمه طوع‌ (۱۲۹ بار) مَن وَ إِلَيْه سَبِيلا الْبَيْت حِج النّاس کَفَر عَلَى لِلّه فَإِن اللّه غَنِي آمِنا عَن کَان در حال بارگیری...

الْمُهْتَدُون الْمَرْوَة هُم مِن أُولٰئِک شَعَائِر رَحْمَة اللّه فَمَن رَبّهِم حَج الْبَيْت أَو در حال بارگیری...

تُؤْمِنُون وَاحِد شَاکِر عَلِيم بِاللّه تَلْوُوا الْبَيْت الْأَقْرَبِين کُل حَج فَاجْلِدُوا در حال بارگیری...

آیات شامل این کلمه بئر (۱ بار) چاه. [حج:45] و چاه معطّل كه آب بر، ندارد و كاخ گچ كارى شده، در نهايه آمده: گويند بئر چاه كهنه و قديمى است كه حفر كننده و

[آل عمران:103]. در كنار گودال آتش بوديد كه از آن خلاصتان كردو نجاتتان داد [حج:73]. اگر مگس چيزى از آنها بگيرد. آنرا خلاص نتوانندكرد. نقذ و انقاذ واستنقاذ

[احزاب:11]. آنجا مؤمنان امتحان شدند و شديداً مضطرب گرديدند. زلزله حركت زمين است [حج:1]، [زلزله:1]. به عقيده راغب تكرار حروف آن دلالت بر تكرار فعل دارد. وَ يَقُول

ديگر ابداً به طلب. اخذ آن راهى نيابى. درباره [اعراف:54]. به «حثث» و درباره [حج:73]. به «ذباب» رجوع شود. وَ حَثِيثا النّهَار اللّيْل يُغْشِي الشّمْس الْعَرْش

ازدواج در مردان فقط اين آيه است. زوج و ازدواج در گياهان نيز به كار رفته مثل [حج:5]، [يس:36]. درباره حيوانات نيز آمده [هود:40]، [انعام:143]. در زبان عرب زوجين

شامل این کلمه مضغ‌ (۳ بار) جويدن. «مَضَغَ الطَّعامَ مَضْغاً: لابِسَنِّهِ». [حج:5]. [مؤمنون:14]. مُضْغَة فقط سه بار در قرآن مجيد آمده است و آن حالت جنين است

خرماى تازه به سوى تو مى‏افكند. راغب آن را تكان شديد گفته. اهتزاز: تكان خوردن. [حج:5]. چون باران را بر زمين نازل كنيم تكان مى‏خورد و بالا مى‏آيد. [نمل:10]. و

معاجزه: عاجز كردن. مسابقه نيز معنى شده كه طرفين در صدد عاجز كردن يكديگراند [حج:51]. شايد منظور از آن فكر معاجزه باشد يعنى: آنانكه در ابطال آيات ما تلاش مى‏كنند

بَنِي إِذ کُل مَا يَرَوْا خَيْر الثّمَرَات شَيْء حَوْلِهِم أَن النّار شِئْتُم حِج فِي إِنّه رِزْقا الْبَيْت مَقَام نَعْبُد الْأَصْنَام يُلْقَى أَرْضِنَا بَيّنَات

این کلمه «عمیق» از مادّه «عُمْق» در اینجا به معناى دور است. عمق‌ (۱ بار) [حج:27]. عمق در اصل به معنى گودى است «بِئْرعَميق» چاهى است كه ژرف و عميق باشد

آیات شامل این کلمه وجب‌ (۱ بار) [حج:36]. وجوب به معنى ثبوت است واجبات را به واسطه ثابت‏العمل بودن واجبات گفته‏اند. ايضا وجوب به معنى سقوط است «وَجَبَ الْحائِطُ:

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... چاه. [حج:45] و چاه معطّل كه آب بر، ندارد و كاخ گچ كارى شده، در نهايه آمده: گويند بئر چاه كهنه

و آله می‌خوانیم: «هر کس سوره حج را بخواند خداوند پاداش حج و عمره را به او می‌دهد به تعداد تمام کسانی که در گذشته و آینده حج و عمره به جا آورده یا خواهند

مشتق شده در حال بارگیری... جويدن. «مَضَغَ الطَّعامَ مَضْغاً: لابِسَنِّهِ». [حج:5]. [مؤمنون:14]. مُضْغَة فقط سه بار در قرآن مجيد آمده است و آن حالت جنين است

است حتى ميليادرها، و يك دفعه به معنى نادارى و بى چيزى است مثل [نساء:6]. و [حج:28]. فاقره: داهيه بزرگ. اين از آن است كه بلاى بزرگ پشت انسان را مى‏شكند [قيامة:25-24]

از شانه تا زانو و چون كسى از چيزى اعراض كند گويند:«ثنّى عطفه: اعرض و جفا» [حج:8-9]. بعضى از مردم درباره خدا مجادله مى‏كنند بى آنكه دانشى و هدايتى و كتابى

وى خالى ماند. [تكوير:4]. آنگاه كه حامله‏ها خالى ماند. چنانكه در «عشر» گذشت [حج:45]. يعنى :اى بسا چاه متروك كه آب برندارد و اى بسا قصر مرتفع يا گچكارى شده

شامل این کلمه ه‌ (۳۵۷۶ بار) وضع‌ (۲۶ بار) گذاشتن. مثل گذاشتن بار به زمين. [حج:2]. هر باردار بارش را مى‏گذارد. [رحمن:10].مراد از وضع چنانكه گفته‏اند ايجاد

(از اقرب الموارد) [احزاب:13]. اى اهل يثرب در اينجاماندن روا نيست برگرديد. [حج:1]. وَ أَيّهَا اللّه الّذِين قَال آمَنُوا لا مِن مَا إِن قَوْم عَلَى قَالُوا

[احزاب:11]. آنجا مؤمنان امتحان شدند و شديداً مضطرب گرديدند. زلزله حركت زمين است [حج:1]، [زلزله:1]. به عقيده راغب تكرار حروف آن دلالت بر تكرار فعل دارد. ها زلزل

ديگر ابداً به طلب. اخذ آن راهى نيابى. درباره [اعراف:54]. به «حثث» و درباره [حج:73]. به «ذباب» رجوع شود. ه قدر ما طلب ضعف الله اله من ب وله ف حوط نهر نقذ

گفته: فج شكافى است ميان دو كوه و در راه وسيع به كار مى‏رود جمع آن فجاج است. [حج:27]. پياده و بر هر مركب لاغر از هر راه دور مى‏آيند. [انبیاء:31]. [نوح:20]

بيشتر بعد از لفظ «ما» و «مَهْما» آيد نحو [فاطر:2]. [اعراف:132]. و در آيه [حج:30]. خالى از «ما مَهْما» است. باقى معانى در كتب لغت ديده شود. وَ اللّه مِن

اسْتَمَرَّ عَلَيْهِ» يعنى در آن مستمر و پيوسته شد و بر آن عادت كرد. [صافات:7]. [حج:3]. مريد و مارد به معنى عارى از خير و بى فايده است و اينكه آن را طاغى و عاصى

عمود آهنینى است که براى جلوگیرى یا مجازات کسى بر او مى کوبند. قمع‌ (۱ بار) [حج:21]. مَقامِع جمع مِقْمَعَة به معنى گرز است اصل آن به معنى ردع و دفع است، زيرا

عَلَيْهِ بِمِثْلِ ما اعْتَدى عَلَيْكُمْ»است كه در افاده مطلب ابهامى ندارد. [حج:30] آن است مطلب و هر كه محترمهاى خدا را تعظيم كند و بزرگ دارد آن براى او نزد

عَلِمَ يَعْلَمُ كه مصدر آن قَناعَة قَنَعان است. به معنى رضا و خشنودى است. [حج:36]. از قربانى بخوريد و قانع و سائل را اطعام كنيد ظاهراً قانع كسى است به آنچه

ركّع جمع راكع و سجّد جمع ساجد است و ركّع سه بار در قرآن آمده است: بقره:125، حجّ:26، فنح:29. وَ هُم مَن يَتَوَل اللّه الزّکَاة يُؤْتُون الّذِين رَسُولَه الصّلاَة

موسى پروردگار شما كيست؟ 3- اسم موصول و اكثر در اولواالعقل بكار مى‏رود مثل [حج:18]. در قرآن مجيد در غير اولى العقل نيز بكار رفته است مثل [نور:45]. «مَنْ

منافقان نهى شد. [عبس:21]. سپس او را بميراند و در قبركرد. جمع آن قبور است [حج:7]. *مقبره (به فتح وكسرميم) محل قبر را گويند جمع آن مقابر است [تكاثر:2-1]

معنى دليل است، فرق ما بين برهان و حجة رابايد از ماده اصلى آن دو پيدا كرد، حجّ در اصل به معنى روشنى و بيان مى‏باشد، راغب گويد: گفته‏اند آن مصدر بَرَهَ يَبْرَه

وى خالى ماند. [تكوير:4]. آنگاه كه حامله‏ها خالى ماند. چنانكه در «عشر» گذشت [حج:45]. يعنى :اى بسا چاه متروك كه آب برندارد و اى بسا قصر مرتفع يا گچكارى شده

عَلِمَ يَعْلَمُ كه مصدر آن قَناعَة قَنَعان است. به معنى رضا و خشنودى است. [حج:36]. از قربانى بخوريد و قانع و سائل را اطعام كنيد ظاهراً قانع كسى است به آنچه

منافقان نهى شد. [عبس:21]. سپس او را بميراند و در قبركرد. جمع آن قبور است [حج:7]. *مقبره (به فتح وكسرميم) محل قبر را گويند جمع آن مقابر است [تكاثر:2-1]

كنيم، اين عبادت به معنى طظاعت و فرمانبرى است، به احتمال قوى آيات: [فاتحه:5]. [حج:11]. [ذاريات:56]. [طه:14]. شامل اين عبادت هستند. ديگرى تذلّلى است توأم با

و مربوط به خدا نيست لذا مى‏گفتند چرا آيه‏ها را جمع و جور نكردى و نياوردى؟ [حج:78]. هر كه با انصاف در اين آيه دقّت كند خواهد ديد كه با ائمه دوازده گانه عليهم

داحِضَةُ»يعنى دلايل آنها ساقط و باطل و غير قابل قبول است معنى اين آيه در «حجّ» گذشت. ه ف ب ل هم بطل اخذ حقق جدل من عند لقم ربب حجج کون حوت کفر الذين على

حاجتهاى كوچك براى من تلاش مى‏كند. قاموس نيز معنى اولى آن را مثل اقرب گفته است. [حج:5]. طفل در واحد و جمع به كار مى‏رود كه‏آن اسم جنس و در اصل مصدر است در آيه

مى‏شود. [رحمن:22]. از آن دو دريا مرواريد و مرجان به دست مى‏آيد. [واقعة:23-22]. [حج:23]. [فاطر:33]. در باره آيه «يَخْرُجُ مِنْهُمَاالُّلؤْلُؤُوَ الْمَرجانَ» روايتى

به فتح (ص) گداختن. «صَهَرْتُ الشَّىْ‏ءَ فَانْصَهَرَ:اَذَبْتُهُ فَاَذابَ» [حج:20]. با آن حميم آنچه در شكم دارند و پوستهايشان گداخته شود. نظير[محمّد:15]

آسان بودن و مقدور بودن است [بقره:196]. اگر محصور و ممنوع شديد و نتوانستيد عمل حج را به پايان بريد آنچه از قربانى مقدور است بفرستيد. تيسير: آسان كردن [قمر:17]

به فتح (ش) گچ كارى كردن. بالا بردن. و آن به كسر (ش) گچ و نحو آن است (اقرب) [حج:45]. يعنى اى بسا چاه كهنه بى آب بر و اى بسا قصر بلند يا گچ كارى شده [نساء:78]

به طور استعاره به هر بزرگ گفته شد محسوس باشد يا معقول، عين باشد يا معنى. [حج:30]. هر كه محترمات خدا را تعظيم كند و بزرگ و محترم بدارد آن براى او پيش خدايش

مى‏زايد؟! [شورى:50]. هر كه را خواهد عقيم مى‏كند آيه شامل زنان و مردان است. [حج:55]. «يَوْمٍ عَقيمٍ» روزى است كه خيرى و سرورى در آن نيست و فرح و شادى نمى‏زايد

آنچه را كه كرده‏ايد انكار كنيد زيرا همه چيز روشن و آشكار شده [طارق:9-10]. * [حج:44]. مراد از نكير وانكار خدا در اين آيه و نظير آن ،عقوبت است . * «مُنْكَر:(به

آنچه را كه كرده‏ايد انكار كنيد زيرا همه چيز روشن و آشكار شده [طارق:9-10]. * [حج:44]. مراد از نكير وانكار خدا در اين آيه و نظير آن ،عقوبت است . * «مُنْكَر:(به

مهانت به معنى ذلت و خوارى است. در قرآن مجيد فقط با همزه باب افعال تعديه شده [حج:18]. آنكه خدا خوارش كند او را عزيزكننده‏اى نيست. [انعام:93]. امروز كيفر داده

به فتح (ص) گداختن. «صَهَرْتُ الشَّىْ‏ءَ فَانْصَهَرَ:اَذَبْتُهُ فَاَذابَ» [حج:20]. با آن حميم آنچه در شكم دارند و پوستهايشان گداخته شود. نظير[محمّد:15]

منتهى شويد. در همين مضمون است آيات [مؤمنون:12-16]. همين طور است آيه 5 از سوره حجّ و ساير آيات. «تَرْكَبُنَّ» و «عن» در آيه نشان رهنده آن است كه هر حال قبلى

مهانت به معنى ذلت و خوارى است. در قرآن مجيد فقط با همزه باب افعال تعديه شده [حج:18]. آنكه خدا خوارش كند او را عزيزكننده‏اى نيست. [انعام:93]. امروز كيفر داده

پيامبر درباره حج سؤال مي‌كردند، موقعى كه آيه «وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ» نازل گرديده بود، پرسيدند: آيا در هر سال بايد به حج برويم؟ فرمود:

حرف هر چيز طرف آن است (صحاح قاموس (مفردات) مل حرف شمشير، حرف كشتى، حرف كوه، [حج:11] بعضى از مردم خدا را برطرفى عبادت مى‏كند اگر خيرى به او رسيد به ان خاطر

تكثير است نه بين الاثنين و تكثير يكى از معانى مفاعله است على هذا مثلا از [حج:78] سه تلاش استفاده مى‏شود يكى از مادّه يكى از هيئت و يكى از «حق جهادة» يعنى

تا آخرين قدرت شخص او را تكليف مى‏كند و اين حرج و عسر است حال آنكه فرموده [حج:78]. بلكه وسع آن است كه انسان كارى را بدون عسر و حرج انجام دهد چنانكه در المنار

گويند كه مثل جَرْبْ به شخص عارض مى‏شود [فتح:25]. از آنها به شما ضررى برسد. [حج:36]. از قربانى بخوريد و قانع و كسى را كه در معرض سؤال قرار گرفته اطعام كنيد

در صحاح و قاموس و اقرب نيز هست با قيد «كم باشد يا زياد». طبرسى در ذيل آيه 5 حج فرموده: نطفه به معنى آب كم است از مذكر و مونث و هر آب صاف را نطفه گويند و

مراد چنانكه گفته‏اند آن است خدا انسان‏ها را از علقه و خون منعقد آفريد مثل: [حج:5]. و اگر به معنى زالو و كرم باشد مراد از آن مطابق كشف امروز همان اسپرماتوزوئيد

[نساء:5]. ايضاً [نساء:8]. ايضاً از جمله «هُوَ خَيْرُ الرَّازقينَ» كه در سوره‏هاى حج:58، مؤمنون:72، سباء:39 و از جمله [مائده:114]. نيز اين مطلب روشن مى‏شود كه

ركّع جمع راكع و سجّد جمع ساجد است و ركّع سه بار در قرآن آمده است: بقره:125، حجّ:26، فنح:29. ل سجد رکع هم ه مع من ب ربب امر اذ ذلک اتى زکو قوم انس کذب قول

آسان بودن و مقدور بودن است [بقره:196]. اگر محصور و ممنوع شديد و نتوانستيد عمل حج را به پايان بريد آنچه از قربانى مقدور است بفرستيد. تيسير: آسان كردن [قمر:17]

گفته‏اند كه از جهت خود (كه راستى است) منحرف است فرمود: «ظُلْماً وَزُوراً». * [حج:30]. زور چنانكه از راغب و اقرب نقل شد و طبرسى و جوهرى و غيره گفته‏اند به معنى

و آشكار است و يارى مردم بخدا آن است كه دين خدا را يارى كنند و رواج بدهند [حج:40-41]. حتماً حتماً خدا يارى مى‏كند كسى را كه خدا را يارى كند خدا توانا و

گران است بر مشركان آنچه آنها را بدان مى‏خوانيد. *** كبير: از اسماء حسنى است [حج:62]. ظاهراً آن به معنى عظيم القدر است چنانكه على به معنى بلند پايه است در

وى خالى ماند. [تكوير:4]. آنگاه كه حامله‏ها خالى ماند. چنانكه در «عشر» گذشت [حج:45]. يعنى :اى بسا چاه متروك كه آب برندارد و اى بسا قصر مرتفع يا گچكارى شده

خالى گفته‏اند يعنى: پلكشان به هم مى‏خورد و قلبشان (از تعقل) خالى است. مثل [حج:2]. راغب گويد يعنى در خالى بودن مثل هوا است. شخص ترسو را هواء گويند زيرا قلبش

بهشت اعم از زنان و مردان از طلا استفاده مى‏كنند. [كهف:31]، همچنين است آيه 23 حج، و 33 فاطر، و 71 زخرف. وَ مِن فِيهَا أَسَاوِر عَلَيْه لُؤْلُؤا يُحَلّوْن فَلَمّا

[انعام:161] به شريعت اسلام دين و ملّت هر دو گفته شده است. همچنين است آيه [حج:78]. جاهائى كه «دين» به معنى جزا آمده مثل [فاتحه:4]. [صافات:53]. [واقعة:87]

نابينايىِ آنجا ريشه در كور دلى دنيا دارد. در روايات است: كسى كه حج بر او واجب شود ولى حج نرود، يا قرآن بخواند ولى عمل نكند، كور محشور مى‌شود. «1» كور دلى

رواياتى درباره اينكه اعلام كننده آيات برائت على (ع ) بوده است در روايات شيعه روز حج اكبر، روز عيد قربان دانسته شده است روايتى درباره چهار ماه مهلت دادن به مشركين

كه زمين قطع نظر از دانه‏ها شخصاً زنده مى‏شود گرچه بر ما محسوس نيست [حج:5] چنين است [حج:6] اهتراز به معنى جنبش و حركت و «رَبَتْ» به معنى بالا آمدن مثل آمدن

نقل نموده كه: مشركين حج مى‌نمودند به هر ماهى دو سال، يعنى دو سال در ذيحجه، دو سال در محرم، دو سال در صفر تا آخر سنه سال حجة الوداع حج آنها در ذى الحجه واقع

خدا به هراسيد. گاهى در مقام تهديد آمده: [آل عمران:4]. در بعضی از آیات آمده: [حج:40]. ظاهراً مراد از عزيز در اين آيات منيع و دافع است يعنى خدا قوى است كسى

كردند و ايمان نياوردند. خوّان: صيغه مبالغه است يعنى بسيار خائن يا هميشه خائن [حج:38]. خائنه در آيه [غافر:19] ممكن است مصدر باشد يعنى: خيانت چشمها را مى‏داند

و آشكار است و يارى مردم بخدا آن است كه دين خدا را يارى كنند و رواج بدهند [حج:40-41]. حتماً حتماً خدا يارى مى‏كند كسى را كه خدا را يارى كند خدا توانا و

آنها از خدا خوشنود شدند رضى در قرآن متعدى به نفسه نيز آمده است [توبه:59]. [حج:59]. و مى‏شود گفت كه حرف جرّ از آنها حذف شده است. ارضاء: خوشنود كردن [توبه:62]

رهبانيت امّت من چيست؟ گفتم: خدا و رسول داناتر است. فرمود: هجرت، جها، صلوة، صوم، حجّ، و عمره. از اين روايت روشن مى شود كه كفر ورزندگان آن را مراعات نكرده و بيراهه

نازل شده كه نبوت رسول خدا صلى الله عليه و آله را منكر شدند و حج را واجب نمى شمردند و آيات وجوب حج را نمى پذيرفتند. Tabber requires Javascript to function.

تا آخرين قدرت شخص او را تكليف مى‏كند و اين حرج و عسر است حال آنكه فرموده [حج:78]. بلكه وسع آن است كه انسان كارى را بدون عسر و حرج انجام دهد چنانكه در المنار

اسْتَمَرَّ عَلَيْهِ» يعنى در آن مستمر و پيوسته شد و بر آن عادت كرد. [صافات:7]. [حج:3]. مريد و مارد به معنى عارى از خير و بى فايده است و اينكه آن را طاغى و عاصى

نازل گرديد. * [نمل:85]. وعده عذاب به آنها در اثر ظلمشان ثابت و حتمى گرديد. * [حج:65]. آسمان را باز مى‏دارد از اينكه به زمين بيفتد. * [حجر:29]. «قَعُوا» فعل

آيه، شدت جنگ و جنگ معنى كرده‏اند و با اصل معنى كاملاً درست است. بائس در آيه [حج:28] كسى است كه به او سختى رسيده است بنابراين، فقير صفت بائس است، زيرا ممكن

قرآن را بشر به او مى‏آموزد ولى زبان كسى كه... بقيّه جواب در آيات بعدى است. * [حج:25]. مفعول «يُرِد» محذوف است. در جوامع‏الجامع و كشّاف گفته «بِاِلْحادٍ - بِظُلْمٍ»

آنها از خدا خوشنود شدند رضى در قرآن متعدى به نفسه نيز آمده است [توبه:59]. [حج:59]. و مى‏شود گفت كه حرف جرّ از آنها حذف شده است. ارضاء: خوشنود كردن [توبه:62]

آسان بودن و مقدور بودن است [بقره:196]. اگر محصور و ممنوع شديد و نتوانستيد عمل حج را به پايان بريد آنچه از قربانى مقدور است بفرستيد. تيسير: آسان كردن [قمر:17]

اصحات رّس اهل مساحقه بودند. ناگفته نماند شايد مراد از مجوس كه در آيه 17 سوره حج آمده اصحابرّس باشند و يا مجوس از اخلاف آنها باشد . ال وَ أَصْحَاب ثَمُود قُرُونا

مى‏زايد؟! [شورى:50]. هر كه را خواهد عقيم مى‏كند آيه شامل زنان و مردان است. [حج:55]. «يَوْمٍ عَقيمٍ» روزى است كه خيرى و سرورى در آن نيست و فرح و شادى نمى‏زايد

رهبانيت امّت من چيست؟ گفتم: خدا و رسول داناتر است. فرمود: هجرت، جها، صلوة، صوم، حجّ، و عمره. از اين روايت روشن مى شود كه كفر ورزندگان آن را مراعات نكرده و بيراهه

تهاجمى در مقابل خصم است. جدل‌ (۲۹ بار) جدال. منازعه، مخاصه. [بقره:197] در حج، جماع و فسوق و منازعه نيست در نزد شيعه مراد از رفث، مقاربت و از فسوق دروغ

تكثير است نه بين الاثنين و تكثير يكى از معانى مفاعله است على هذا مثلا از [حج:78] سه تلاش استفاده مى‏شود يكى از مادّه يكى از هيئت و يكى از «حق جهادة» يعنى

آباديهایی كه اهل ايمان نبوده و در جهالت زندگى مى‏كرده‏اند مثل [انبیاء:11]. [حج:45]. و غيره از اين مى‏شود بدست آورد كه مراد از قريه فقط محل اجتماع مردم یا

دفع شهوت نفس است از فعل حرام. نهى قولى اعم از آن است كه به لفظ امر باشد مثل [حج:30]. و يا به لفظ «لاتفعل» باشد مانند [بقره:35]. در آيه [حشر:7]. شامل هر دو

گفت كه رسول و نبى هر دو به يك معنى است و هر دو يك مصداق دارد زيرا كه آيه [حج:52]. صريح است در اين كه رسول و نبى غير هم‏اند و نيز نمى‏شود گفت: نبى آنست

قصد ويرانى كعبه بيرون شد در بين راه مردى از بنى سليم را گفت كه مردم را به حج خانه‏اى كه بنا كرده بود بخواند، يكى از مردان بنى كنانه رسول او را كشت، اين

plague. ترتیل: ترجمه: «وَالَّذینَ سَعَوْا فِی آیَاتِنَا مُعَاجِزِینَ» (نگا: حجّ / ). «رِجْزٍ»: (نگا: اعراف / و انفال / ). در اینجا مراد بدترین و سخت‌ترین

«الإِنسَانَ»: جنس انسان. مراد حضرت آدم است. انسان در آغاز آفرینش خاک بوده (نگا: حج / سپس با آب آمیخته شده است و به صورت گِل در آمده است (نگا: انعام / و بعد به

که خدا سخت‌کیفر است. حجّ (در) ماه‌های معلوم است؛ پس هر کس حج را در آن‌ها(برخود) واجب گرداند (که مُحرم شود، بداند که) در اثنای حج، هرگز هیچ گونه کارهای

كرم هيچ كريم به او نمى‏رسد گفته است. *** مُكْرِم (به صيغه فاعل) عزيز كننده. [حج:18]. هر كه خدا خوارش كند او را عزيز دارنده‏اى نيست. مُكْرَم (به صيغه مفعول)

أَسْلَمْتُ» از آنوقت كه اسلام آوردم نه آواز خوانده‏ام و نه دروغ گفته‏ام. * [حج:52-54]. مراد از ظاهر آيات با ذهن خالى و غيرمشوب آن است كه هر نبى و رسول كه

و آشكار است و يارى مردم بخدا آن است كه دين خدا را يارى كنند و رواج بدهند [حج:40-41]. حتماً حتماً خدا يارى مى‏كند كسى را كه خدا را يارى كند خدا توانا و

اَزالَهُ» در قاموس ازاله و ابطال و تغيير و در صحاح ازاله و تغيير گفته است. مثل [حج:52]. يعنى: خدا آنچه را كه شيطان (از فتنه) القا كرده از بين مى‏برد و آيات خويش

مولاى من. حديث صريح است در اينكه زمان و وقت را سعدو نحسى نيست. در وسائل كتاب حج ابواب آداب السفر باب هشتم نقل شده: راوى گويد: بعضى از اهل بغداد بابى الحسن

پروردگارت مؤمن نمى‏شود تا انكه در اختلافشان تو را حكم و داور قرار دهند. * [حج:52] احكام به معنى استوار و محكم كردن است يعنى خدا آنچه را كه شيطان القاء كرده

اَزالَهُ» در قاموس ازاله و ابطال و تغيير و در صحاح ازاله و تغيير گفته است. مثل [حج:52]. يعنى: خدا آنچه را كه شيطان (از فتنه) القا كرده از بين مى‏برد و آيات خويش

است: «لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَ ما «1». مائده، 109. «2». حج، 17. جلد 10 - صفحه 345 ادراك يوم الفصل» و تكرار كلمه «يوم» نشانه عظمت آن روز

است: «لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَ ما «1». مائده، 109. «2». حج، 17. جلد 10 - صفحه 345 ادراك يوم الفصل» و تكرار كلمه «يوم» نشانه عظمت آن روز

النّار قال اللّه: و ما هم بخارجين منها. «3» «1» نهج البلاغه، نامه 27. «2» سوره حج، آيه 22. «3» عياشى، جلد اوّل، صفحه 317. تفسير اثنا عشرى، ج‌3، ص: 83 يُرِيدُونَ

كرم هيچ كريم به او نمى‏رسد گفته است. *** مُكْرِم (به صيغه فاعل) عزيز كننده. [حج:18]. هر كه خدا خوارش كند او را عزيز دارنده‏اى نيست. مُكْرَم (به صيغه مفعول)

مدخلا» و نيز اسم مكان است به معنى محل دخول طبرسى رحمة اللّه در ذيل آيه 59 حج فرموده مصدر و اسم مكان بودن هر دو صحيح است و مدخل به فتح مصدر ثلاثى است و

معانى آن شمرده‏اند بدان جهت است كه ضلالت و هلاكت يك نوع تقصان و زيان است. * [حج:11]. در قرآن مجيد فقط اين آيه است كه «خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ» آمده

خاتمه‏ در خاتمه اين بحث بايد دانست كه به معاد يهود صلوات گويند كه در آيه [حج:40]. آمده است و در «بيع» گذشت در مجمع فرمود: اصل آن صلوه است (بر وزن عروه)

است: «لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَ ما «1». مائده، 109. «2». حج، 17. جلد 10 - صفحه 345 ادراك يوم الفصل» و تكرار كلمه «يوم» نشانه عظمت آن روز

him a seed, in a secure repository. ترتیل: ترجمه: «نُطْفَةً»: (نگا: نحل / حجّ / . «قَرَارٍ»: محلّ استقرار. قرارگاه (نگا: ابراهیم / و ، نمل / ). صفت است

‌در‌ ‌سورة‌ بقره‌ و «إِن‌َّ اللّه‌َ بِالنّاس‌ِ لَرَؤُف‌ٌ رَحِيم‌ٌ» ‌در‌ سوره‌ حج‌ّ) خداوند ‌در‌ دنيا و آخرت‌ رحمن‌ و رحيم‌ ‌است‌ و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌

رفعت است همچنين است قول راغب. [انسان:25]. تسميه: نا گذاشتن [آل عمران:36]. [حج:78]. مسمّى: نام گذارى شده. معناى تعيين نيز مى‏دهد كه نام گذارى تعيين به خصوصى

شام به كوفه و از كوفه به مدينه و از مدينه به مكّه برد و بعد از اداى مناسك حج به شام آورد و سال بعد اين عمل را تكرار فرمود كه در كتب تواريخ و غيره مشهور

فرموده‌ و ‌در‌ سوره حج‌ تعبير ‌به‌ ‌من‌ فرموده‌: وَ أَن‌َّ اللّه‌َ يَبعَث‌ُ مَن‌ فِي‌ القُبُورِ ‌آيه‌ 7. سرّش‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ سوره حج‌ ‌در‌ مقام‌ اثبات‌

فرموده‌ و ‌در‌ سوره حج‌ تعبير ‌به‌ ‌من‌ فرموده‌: وَ أَن‌َّ اللّه‌َ يَبعَث‌ُ مَن‌ فِي‌ القُبُورِ ‌آيه‌ 7. سرّش‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ سوره حج‌ ‌در‌ مقام‌ اثبات‌

خاتمه‏ در خاتمه اين بحث بايد دانست كه به معاد يهود صلوات گويند كه در آيه [حج:40]. آمده است و در «بيع» گذشت در مجمع فرمود: اصل آن صلوه است (بر وزن عروه)

از کنگره سالانه حج، بزرگترین کنگره اسلامی می‌باشد، و به همین دلیل در روایتی از پیغمبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله نقل شده که: «جمعه حجّ کسانی است که قادر

رواياتى درباره اينكه اعلام كننده آيات برائت على (ع ) بوده است در روايات شيعه روز حج اكبر، روز عيد قربان دانسته شده است روايتى درباره چهار ماه مهلت دادن به مشركين

دارند ‌که‌ كعبه‌ معظمه‌ ‌باشد‌ و ‌از‌ اطراف‌ ميآيند ‌براي‌ طواف‌ و حج‌ بجا ميآورند چون‌ حج‌ ‌از‌ زمان‌ ابراهيم‌ ‌که‌ بناي‌ كعبه‌ نمود ‌در‌ بني‌ اسماعيل‌ ‌بود‌

3- حقوق واجبه مانند زكات و خمس و غيره. 4- ديون مردم كه بر ذمه او باشد. 5- حج هم چنانچه بر او واجب شده و تكاهل در اداى آن نموده بايد وصيت نمايد در استيجار

‌هم‌ بسياري‌ معاف‌ هستند، و اما حج‌ يك‌ مرتبه‌ ‌در‌ دوره عمر ‌بر‌ شخص‌ مستطيع‌ جلد 18 - صفحه 190 واجب‌ ميشود و مصارف‌ حج‌ ‌هم‌ بمقدار يك‌ فرش‌ و قالي‌ ‌در‌

كافر شدند. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله با مردم درباره‌ى حج سخن مى‌گفت. كسى پرسيد: آيا حج، همه ساله واجب است يا در تمام عمر تنها يكبار؟ پيامبر پاسخ نداد

شام به كوفه و از كوفه به مدينه و از مدينه به مكّه برد و بعد از اداى مناسك حج به شام آورد و سال بعد اين عمل را تكرار فرمود كه در كتب تواريخ و غيره مشهور

است كه بعد از ذكر صلوة انفاق را پيشنهاد مى‏كنند مثل [بقره:3]، [انفال:3]، [حج:35]. و مثل آيات ديگر كه مطلق انفاق فى سبيل اللّه را تذكّر مى‏دهند. [بقره:261]،

لفظ ‌است‌ ‌از‌ انفاقات‌ واجبه‌ مثل‌ زكاة و خمس‌ و حقوق‌ ‌النّاس‌ و بذل‌ ‌در‌ حج‌ واجب‌ و انفاق‌ واجب‌ النفقه‌ و ‌غير‌ اينها ‌از‌ واجبات‌ ماليه‌ و چه‌ اتفاق‌

زيارت‌ ابي‌ ‌عبد‌ اللّه‌ ‌عليه‌ السّلام‌ ‌از‌ يك‌ حج‌ و عمره‌ دارد ‌تا‌ هزار حج‌ و عمره‌ بلكه‌ ‌هر‌ قدمي‌ يك‌ حج‌ و عمره‌ و هكذا ساير عبادات‌. فَلَه‌ُ عَشرُ

ابرهه. به طور اختصار آنكه: ابرهه از جانب نجاشى پادشاه حبشه بود. چون در موسم حج ديد مردمان از اطراف متوجه مكه معظمه شدند، واقعه را پرسيد. گفتند مقصد آنان

فرموده‌ و ‌در‌ سوره حج‌ تعبير ‌به‌ ‌من‌ فرموده‌: وَ أَن‌َّ اللّه‌َ يَبعَث‌ُ مَن‌ فِي‌ القُبُورِ ‌آيه‌ 7. سرّش‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ سوره حج‌ ‌در‌ مقام‌ اثبات‌

«الأسْبَابِ»: جمع سَبَب، ریسمان. وسیله. مراد ابزار و ابواب و طرق صعود است (نگا: حجّ / ، انعام / ، اسراء / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۱ -

لَكُم‌ وَ نُقِرُّ فِي‌ الأَرحام‌ِ ما نَشاءُ إِلي‌ أَجَل‌ٍ مُسَمًّي‌ ... الايه‌ حج‌ آيه 5. ‌پس‌ ‌از‌ آنكه‌ ‌در‌ رحم‌ جاي‌ گرفت‌ و احتياج‌ بخوراك‌ پيدا كرد خوراك‌

منابع تأمين آب مورد نياز است. «رَواسِيَ شامِخاتٍ وَ أَسْقَيْناكُمْ ماءً» «1». حج، 22. «2». كهف، 29. جلد 10 - صفحه 351 3- صحنه قيامت به قدرى سخت و دشوار است

منابع تأمين آب مورد نياز است. «رَواسِيَ شامِخاتٍ وَ أَسْقَيْناكُمْ ماءً» «1». حج، 22. «2». كهف، 29. جلد 10 - صفحه 351 3- صحنه قيامت به قدرى سخت و دشوار است

سپس آيه ۹۷ «وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ» نازل گرديد و به آن‌ها فرمان داد كه به طرف مكه براى انجام مناسك حج بيرون روند كه از واجبات و فرائض اسلامى

شام به كوفه و از كوفه به مدينه و از مدينه به مكّه برد و بعد از اداى مناسك حج به شام آورد و سال بعد اين عمل را تكرار فرمود كه در كتب تواريخ و غيره مشهور

پس نگاهدار از آنچه فساد روزه تو در آنست، و هرگاه حج نمودى نگاهدار خود را از آنچه حرام است بر تو در حج و عمره، و هر عملى كه بجاآورى بايد پاكيزه باشد از

اسرائيل، مريم، حج، دو موضع فرقان، نمل، ص، انشقاق. و نزد شافعى همه سجدات واجب، الا «ص» كه نه واجب و نه مستحب داند. و ابو حنيفه نيز تمام را واجب الا حج كه نه واجب

پذيرفته‌اند، ولى سرباز مى‌زنند! امام صادق عليه السلام فرمود: اگر كسانى اهل نماز و حج و زكات باشند، ولى نسبت به كارهاى پيامبر صلى الله عليه و آله سوءظن داشته باشند،

نعمان بن حارث قهرى پيش آمد و گفت ما را از طرف خدا مأمور باداء شهادتين و جهاد و حج و نماز و روزه و زكوة نمودى و قبول كرديم و راضى نشدى تا اين پسر را بصاحب اختيارى

كرم هيچ كريم به او نمى‏رسد گفته است. *** مُكْرِم (به صيغه فاعل) عزيز كننده. [حج:18]. هر كه خدا خوارش كند او را عزيز دارنده‏اى نيست. مُكْرَم (به صيغه مفعول)

«رَبَتْ»: بالا می‌آید و آماسیده می‌گردد. «إهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ ...»: (نگا: حجّ / . وقتی که آب به عناصر و ذرّات خاک می‌رسد، در داخل آب حل می‌گردند و جذب دانه‌ها

نفرمود. Tabber requires Javascript to function. آيات ۱ - ۲ سوره حج اشاره به مفاد كلى سوره حج بيان آيات تهديد به قيامت كه زلزله اش ((شى ءعظيم (( است و در آن

است: چه منع مى‌كند يكى از شما [را] چون مال داشته، زكات بدهد و استطاعت حج داشته، حج نمايد، پيش از آنكه مرگ به او رسد. پس از خدا طلب رجوع كند به دنيا، او

created and proportioned? ترتیل: ترجمه: «عَلَقَةً»: خون لخته و دَلَمه (نگا: حجّ / مؤمنون / ، غافر / ). «سَوّی»: اندام او را همآهنگ کرد و سر و سامان داد (نگا:

«لِیَجْزِیَ»: (نگا: ابراهیم / ، روم / ، احزاب / ). «رِزْقٍ کَرِیمٌ»: (نگا: انفال / ، حجّ / ، نور / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۱ - ۹، سوره سبا

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

منابع تأمين آب مورد نياز است. «رَواسِيَ شامِخاتٍ وَ أَسْقَيْناكُمْ ماءً» «1». حج، 22. «2». كهف، 29. جلد 10 - صفحه 351 3- صحنه قيامت به قدرى سخت و دشوار است

‌در‌ ‌سورة‌ بقره‌ و «إِن‌َّ اللّه‌َ بِالنّاس‌ِ لَرَؤُف‌ٌ رَحِيم‌ٌ» ‌در‌ سوره‌ حج‌ّ) خداوند ‌در‌ دنيا و آخرت‌ رحمن‌ و رحيم‌ ‌است‌ و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌

‌که‌ زيارت‌ كند قبرهاي‌ ‌شما‌ ‌را‌ ‌اينکه‌ زيارت‌ برابر ‌با‌ هفتاد حج‌ ‌بعد‌ ‌از‌ حج‌ّ واجب‌ اوست‌ و ‌از‌ گناهانش‌ بيرون‌ ميرود بحدي‌ ‌که‌ وقتي‌ برميگردد

جالب آنكه محور سه ماه (ذيقعده، ذيحجّه ومحرّم) از اين چهار ماه حرام، ماه حجّ (ذيحجّه) است. 6- زيان بى‌توجّهى به ماههاى حرام، به خود انسان‌ها باز مى‌گردد

رسالت کرد، از این مسافرت ها بى نیاز شدند زیرا گروه گروه مردم براى اداى مناسک حج به مکه روى مى آوردند. ام هانى دختر ابوطالب گوید: رسول خدا صلى الله علیه و

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

تُحَدِّثُ أَخْبارَها» «7» «1». بقره، 143؛ نحل، 89؛ حج، آيه آخر. «2». تفاسير كبير فخررازى و مراغى. «3». حج، 17. «4». نساء، 41. «5». بقره، 143. «6». ق، 21.

ادْعُونِي‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

نازل گردیده است. Tabber requires Javascript to function. آيات ۵۸ - ۶۶ سوره حج مژده به مهاجران فى سبيل الله كه كشته شدند يا به مرگ طبيعى درگذشتند معناى آيه :

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

هابيلَ». كافر و تارك عمل در آيات قرآن به تارك عمل كافر اطلاق شده است مثل تارك حج كه در باره آن آمده [آل عمران:97]. در باره اهل كتاب آمده: خونهاى خويش را مى‏ريزند

يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشاءِ» «3» «1». تفسير صافى. «2». حج، 47. «3» بقره 268. جلد 2 - صفحه 168 1- دلبستگى به آرزوها، افتادن در دام فريب

ستمگران، ندادن حقوق مردم با امكان، دروغ، خودپسندى، اسراف، تبذير، سبك شمردن حج، جنگ با اولياء اللَّه، اشتغال به لهو و لعب، اصرار بر ذنوب. وَ الّذِين يَجْتَنِبُون

می‌دادند از خویشتن تعریف می‌نمودند و مى گفتند نماز و روزه و حج ما بهترین نماز و روزه و حج بوده است سپس این آیه نازل شد. و ثابت بن الحرث الانصارى درباره

ترتیل: ترجمه: «خَاوِیَةً»: فروتپیده و ویران. خالی از سکنه (نگا: بقره / کهف / ، حجّ / ). حال است. «آیَةً»: عبرت. اندرز. أَ وَ لَمْ‌ يَهْدِ لَهُمْ‌ کَمْ‌... (۱)

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 22 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌. اقول‌: راههايي‌ ‌که‌ بنظر ميآورند ‌که‌

اهل‌ بيت‌ ثانيه‌ ‌از‌ نماز ثالثه‌ ‌از‌ زكاة رابعه‌ ‌از‌ روزه‌ خامسه‌ ‌از‌ حج‌ سادسه‌ ‌از‌ جهاد سابعه‌ ‌از‌ عدل‌ و ‌در‌ بعض‌ اخبار تفسير ‌شده‌ سمع‌ بابي‌

ترتیل: ترجمه: «الْحَمِیمِ»: آب بسیار گرم و پرحرارت (نگا: انعام / ، یونس / حجّ / ). يَتَجَرَّعُهُ‌ وَ لاَ يَکَادُ يُسِيغُهُ‌... (۰) فِي‌ الْحَمِيمِ‌ ثُمَ‌

و براى ستارگان، قدرت تدبير قائلند. نام اين گروه در سوره‌هاى بقره، مائده و حج، در كنار يهود، نصارى، مجوس و مشركان آمده است‌ «3» و از اينجا معلوم مى‌شود

شما نبوده ایم؟ و آیا پیامبر ما و شما یک نفر نبوده است؟ و آیا نماز و روزه و حج ما با شما به یک کیفیت نبوده است؟ سپس فرشته اى از جانب خداوند جواب آن‌ها را

شما نبوده ایم؟ و آیا پیامبر ما و شما یک نفر نبوده است؟ و آیا نماز و روزه و حج ما با شما به یک کیفیت نبوده است؟ سپس فرشته اى از جانب خداوند جواب آن‌ها را

اسراف و تبذير، حبس حقوق مردم، دروغ، تكبّر، خيانت، غيبت، سخن چينى، سبك شمردن حج، ترك نماز، منع زكات، اصرار بر گناهان صغيره، سرگرمى به لهو و لعب. 1- شرط برخوردارى

حارث كه از منافقان بود، نزد پيامبر آمده، گفت: ما را به توحيد، نبوّت، جهاد، حج، روزه، نماز و زكات، دستور دادى پذيرفتيم، حالا هم اين جوان را امام ما قرار

طور / ). باد سوزان «حَمِیمٍ»: آب بسیار گرم و جوشان (نگا: انعام / ، یونس / حج / ). إِلَيْهِ‌ مَرْجِعُکُمْ‌ جَمِيعاً وَعْدَ... (۱) فِي‌ الْحَمِيمِ‌ ثُمَ‌

Gardens of Bliss. ترتیل: ترجمه: «جَنَّاتِ النَّعِیمِ»: (نگا: مائده / ، یونس / حج / ). وَ قَلِيلٌ‌ مِنَ‌ الْآخِرِينَ‌ (۰) تَبَارَکَ‌ اسْمُ‌ رَبِّکَ‌ ذِي‌..

be supported. ترتیل: ترجمه: «الْمَنصُورُونَ»: یاری شوندگان (نگا: روم / ، حجّ / ، غافر / ). وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ‌ رُسُلٌ‌ مِنْ‌... (۱) الَّذِينَ‌ أُخْرِجُوا

يُحَلَّون‌َ فِيها مِن‌ أَساوِرَ مِن‌ ذَهَب‌ٍ وَ لُؤلُؤاً وَ لِباسُهُم‌ فِيها حَرِيرٌ حج‌ آيه 23، فاطر، آيه 30 وَ جَزاهُم‌ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَرِيراً دهر، آيه

Gardens of Bliss. ترتیل: ترجمه: «جَنَّاتِ النَّعِیمِ»: (نگا: مائده / ، یونس / حجّ / ، لقمان / . Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۲ - ۷۰ سوره صافّات

پوشانيديم استخوانها را بگوشت و بيان الفاظ و مدت اين تحوّلات در اوائل سوره حج ذكر شد و ضمير در جعلناه يا راجع است بانسان باعتبار آنكه مقصود بيان پيدايش

شده زیرا وقتى رسول خدا صلی الله علیه و آله از حج مراجعت فرمود. این آیه نازل شد یعنى هنگامى که از اعمال حج فارغ و آسوده شدى على را براى ولایت جهت مردم نصب

بایستى؟ آن را گفته باشم؟ جبرئیل گفت: نه، پیامبر اندوهگین شد و سپس آیه ۵۲ سوره حج «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِک مِنْ رَسُولٍ وَلا نَبِی إِلَّا إِذا تَمَنَّى

است: «لِأَيِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ لِيَوْمِ الْفَصْلِ وَ ما «1». مائده، 109. «2». حج، 17. جلد 10 - صفحه 345 ادراك يوم الفصل» و تكرار كلمه «يوم» نشانه عظمت آن روز

Lot. ترتیل: ترجمه: Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

سير مي‌كند، چنانچه‌ ميفرمايد: وَ الفُلك‌َ تَجرِي‌ فِي‌ البَحرِ بِأَمرِه‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 64. فَالمُقَسِّمات‌ِ أَمراً ملائكه‌ ‌که‌ بامر الهي‌ تقسيم‌ امور مي‌كنند

سير مي‌كند، چنانچه‌ ميفرمايد: وَ الفُلك‌َ تَجرِي‌ فِي‌ البَحرِ بِأَمرِه‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 64. فَالمُقَسِّمات‌ِ أَمراً ملائكه‌ ‌که‌ بامر الهي‌ تقسيم‌ امور مي‌كنند

پوشانيديم استخوانها را بگوشت و بيان الفاظ و مدت اين تحوّلات در اوائل سوره حج ذكر شد و ضمير در جعلناه يا راجع است بانسان باعتبار آنكه مقصود بيان پيدايش

رَأْسِهِ‌ مِنْ‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۷ - ۲۴ سوره حج مراد از ((الذين آمنوا((،((الذين هادوا((، ((نصارى ((،((صابئين ((،((مجوس ((

از اباطیل باشد. Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

افراد مؤمن متّقى كه‌ «1». نمل، 22. «2». حج، 24. «3». نساء، 63. «4». طه، 44. «5». اسراء، 23. «6». اسراء، 28. «7». حج، 30. «8». مؤمنون، 3. «9». صف، 2. جلد 9

يُسِيغُهُ‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۷ - ۲۴ سوره حج مراد از ((الذين آمنوا((،((الذين هادوا((، ((نصارى ((،((صابئين ((،((مجوس ((

داد و ستد را به همراه دارد. نمازى كه در روايات، هم وزن حج شمرده شده است. «عليك بالجمعة فانها حج المساكين» «1» نمازى كه بعد از خطبه‌اش دعا مستجاب مى‌شود

در سوره عنكبوت آيه 41، قدرت‌هاى غيرالهى به خانه عنكبوت تشبيه شده و در سوره حجّ‌آيه 73 فرموده كه ديگران حتّى توانايى آفريدن يك مگس را ندارند. جلد 1 - صفحه

is Allah, the Best of Creators. ترتیل: ترجمه: «عَلَقَةً، مُضْغَةً»: (نگا: حجّ / . «أَنشَأْنَاهُ»: او را آفریدیم. وی را پدیدار کردیم. «تَبَارَکَ»: والا مقام

بمقامى نميرسد و آنچه بر خلاف اين بنظر رسد از قبيل خيرات براى ميّت يا نيابت در حج و غيره تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و

بمقامى نميرسد و آنچه بر خلاف اين بنظر رسد از قبيل خيرات براى ميّت يا نيابت در حج و غيره تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و

يَفصِل‌ُ بَينَهُم‌ يَوم‌َ القِيامَةِ إِن‌َّ اللّه‌َ عَلي‌ كُل‌ِّ شَي‌ءٍ شَهِيدٌ حج‌ آيه 17، إِن‌َّ رَبَّك‌َ هُوَ يَفصِل‌ُ بَينَهُم‌ يَوم‌َ القِيامَةِ فِيما كانُوا

تُبَدَّل‌ُ الأَرض‌ُ غَيرَ الأَرض‌ِ) ابراهيم‌ آيه 49 (وَ تَرَي‌ الأَرض‌َ هامِدَةً) حج‌ آيه 2. (لا تَري‌ فِيها عِوَجاً) هيچگونه‌ عمارتي‌ و شجري‌ و گياهي‌ و كوهي‌

اطلاق‌ ‌بر‌ مكاني‌ ‌که‌ بوقت‌ معين‌ بايد ‌در‌ آنجا وقوف‌ كنند مثل‌ مواقيت‌ حج‌ ‌براي‌ احرام‌ ‌که‌ تعبير بميقاتگاه‌ ميكنيم‌، و مرجع‌ ضمير ‌هم‌ ممكن‌ ‌است‌

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

سير مي‌كند، چنانچه‌ ميفرمايد: وَ الفُلك‌َ تَجرِي‌ فِي‌ البَحرِ بِأَمرِه‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 64. فَالمُقَسِّمات‌ِ أَمراً ملائكه‌ ‌که‌ بامر الهي‌ تقسيم‌ امور مي‌كنند

فراوان. ارزشمند. Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

پوشانيديم استخوانها را بگوشت و بيان الفاظ و مدت اين تحوّلات در اوائل سوره حج ذكر شد و ضمير در جعلناه يا راجع است بانسان باعتبار آنكه مقصود بيان پيدايش

«فَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ» «والحمدللّه ربّ العالمين» «1». حج، 78. «2». بقره، 185. «3». «بعثنى بالحنيفية السهلة السمحة» بحار، ج 22، ص 263

احل لك الطيبات و هو يكره ان تأخذها» اى دشمن نفس، «1». آل‌عمران، 102. «2». حج، 78. «3». تحريم، 1. «4». اعراف، 32. «5». مائده، 87. «6». بحار، ج 67، ص 117

حاضر مى‌شود. پس هر كه او را ياد كند بر او سلام كند، و در هر موسم حج در مكه حاضر و حج مى‌كند، و در عرفات وقوف نمايد، و براى دعاى مؤمنين «آمين» مى‌گويد.

آلودگيها بركنارند بسا منكر بعضي‌ ‌از‌ ضروريات‌ مانند نماز و روزه‌ و خمس‌ و زكاة و حج‌ و حرمت‌ ربا و حرمت‌ برخي‌ ‌از‌ معاملات‌ و نظير اينها ميگردند و بالجمله‌ افراد

مي‌باشد و همين‌ طور ‌است‌ سميع‌ دو معني‌ دارد يكي‌ شنوايي‌ اصوات‌ 1‌-‌ سوره‌ حج‌ ‌آيه‌ 45 (آيا سير نميكنيد روي‌ زمين‌ ‌تا‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ دلهايي‌ ‌باشد‌ ‌که‌

‌که‌ ندادند و اينها ‌از‌ باب‌ مثال‌ ‌است‌ ‌بر‌ ترك‌ ‌هر‌ واجبي‌ صوم‌ خمس‌ حج‌ امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ الهي‌ عقوبت‌ ‌آن‌ ‌را‌ ميچشند و

اهداف حقّ را دنبال كنند. «1». تفسيرنورالثقلين. «2». تفسير نورالثقلين. «3». حج، 41. «4». انعام، 6. جلد 5 - صفحه 219 4- مهم‌تر از داشتن امكانات و قدرت، خوب

حَدِيدٍ كُلَّما أَرادُوا أَن‌ يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها حج‌ ‌آيه‌ 12. وَ أَمَّا الَّذِين‌َ فَسَقُوا فَمَأواهُم‌ُ النّارُ كُلَّما أَرادُوا

جلد 13 - صفحه 360 كفاره‌ نداده‌ و ‌از‌ ‌اينکه‌ جهت‌ مي‌گوئيم‌ ‌در‌ موضوع‌ حج‌ ‌تا‌ طواف‌ نساء و نماز ‌آن‌ نشده‌ نزد زنهاي‌ ‌خود‌ حرام‌ ‌است‌ و اولاد حرام‌زاده‌

امانات‌ الهي‌ احكام‌ و دستورات‌ اوست‌ ‌از‌ فرائض‌ مثل‌ نماز روزه‌ خمس‌ زكاة حج‌ جهاد امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر ارشاد جاهل‌ و ‌غير‌ اين‌ها بايد تماما مراعات‌

بمقامى نميرسد و آنچه بر خلاف اين بنظر رسد از قبيل خيرات براى ميّت يا نيابت در حج و غيره تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و

بمقامى نميرسد و آنچه بر خلاف اين بنظر رسد از قبيل خيرات براى ميّت يا نيابت در حج و غيره تحقيقا مربوط بخود شخص است كه تخم محبّت را در دل منفق و نائب كاشته و

الْمَوْتى‌ «والحمد للّه ربّ العالمين» «1» «1». نگارش تفسير سوره قيامت در سفر حج سال 1383 ه. ش در مدينة النّبى به اتمام رسيد. جلد 10 - صفحه 320 سوره انسان‌

while the disbelievers have no master. ترتیل: ترجمه: «مَوْلی»: (نگا: انفال / ، حج / و ، دخان / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۷ - ۱۵ سوره محمد

آدم‌ ‌تا‌ خاتم‌ و ‌در‌ بيان‌ اعمال‌ صالحه‌ ‌از‌ نماز و روزه‌، زكاة، خمس‌، حج‌، امر بمعروف‌، نهي‌ ‌از‌ منكر و ‌در‌ باب‌ ولايت‌ و شئون‌ ‌آنها‌ و مقام‌ عصمت‌

‌که‌ ندادند و اينها ‌از‌ باب‌ مثال‌ ‌است‌ ‌بر‌ ترك‌ ‌هر‌ واجبي‌ صوم‌ خمس‌ حج‌ امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ الهي‌ عقوبت‌ ‌آن‌ ‌را‌ ميچشند و

‌که‌ ندادند و اينها ‌از‌ باب‌ مثال‌ ‌است‌ ‌بر‌ ترك‌ ‌هر‌ واجبي‌ صوم‌ خمس‌ حج‌ امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ الهي‌ عقوبت‌ ‌آن‌ ‌را‌ ميچشند و

‌که‌ ندادند و اينها ‌از‌ باب‌ مثال‌ ‌است‌ ‌بر‌ ترك‌ ‌هر‌ واجبي‌ صوم‌ خمس‌ حج‌ امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ الهي‌ عقوبت‌ ‌آن‌ ‌را‌ ميچشند و

غذاى بشر را تناول نمى‌نمائيم در اين حال زوجه و دختر خاله آنحضرت ساره بنت لا حج حاضر و ايستاده بود اين گفتگو را شنيد و خنديد از خوشحالى كه ميهمانهاى ايشان

حَدِيدٍ كُلَّما أَرادُوا أَن‌ يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها حج‌ ‌آيه‌ 12. وَ أَمَّا الَّذِين‌َ فَسَقُوا فَمَأواهُم‌ُ النّارُ كُلَّما أَرادُوا

زمان پیدایش حیات در شکم مادران تا زمان ممات و خداحافظی از این جهان (نگا: حجّ / روم / ). «یَبُثُّ»: پراکنده می‌دارد. «دآبَّةٍ»: جنبنده. «لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ»:

برابر پروردگارش است. «لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ» «والحمدللّه ربّ العالمين» «1». حج، 7. جلد 10 - صفحه 574 سوره قارعه‌ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ به

‌به‌ لسان‌ ‌ما زنديق‌ مي‌گوئيم‌: خدمت‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ ‌السلام‌ ‌در‌ موسم‌ حج‌ رسيد و ‌گفت‌: ‌اينکه‌ چه‌ عمليست‌ ‌شما‌ مسلمانان‌ مي‌كنيد! دور يك‌ خانه‌

انسان بوده است، «وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ» «5» و همچون انسان؛ «1». حج، 5. «2». انعام، 2. «3». حجر، 28. «4». الرّحمن، 14. «5». حجر، 27. جلد 9 - صفحه

انسان بوده است، «وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ» «5» و همچون انسان؛ «1». حج، 5. «2». انعام، 2. «3». حجر، 28. «4». الرّحمن، 14. «5». حجر، 27. جلد 9 - صفحه

بدان وارد می‌شوند. Tabber requires Javascript to function. آيات ۵۸ - ۶۶ سوره حج مژده به مهاجران فى سبيل الله كه كشته شدند يا به مرگ طبيعى درگذشتند معناى آيه :

‌که‌ مفاد اخبار ‌است‌ و اقسام‌ بسياري‌ دارد فرائض‌ يوميّه‌ صلاة طواف‌ عمره‌ و حج‌ّ و نساء صلاة آيات‌ صلواتي‌ ‌که‌ باجاره‌ ‌ يا ‌ وصيّت‌ واجب‌ مي‌شود صلوات‌

استمناء، آيه‌ى 7 را تلاوت فرمودند. «2» اهمّيت امانت در روايات‌ به نماز و روزه و حجّ مردم ننگريد، به صداقت و امانتدارى آنان بنگريد. «3» پيامبر اكرم صلى الله عليه

استمناء، آيه‌ى 7 را تلاوت فرمودند. «2» اهمّيت امانت در روايات‌ به نماز و روزه و حجّ مردم ننگريد، به صداقت و امانتدارى آنان بنگريد. «3» پيامبر اكرم صلى الله عليه

الشَّيطان‌ُ ثُم‌َّ يُحكِم‌ُ اللّه‌ُ آياتِه‌ِ وَ اللّه‌ُ عَلِيم‌ٌ حَكِيم‌ٌ) حج‌ آيه 51 امنيه‌ ‌به‌ معني‌ آمال‌ و آرزو ‌است‌ و آمال‌ و آرزوي‌ انبياء و رسل‌

an enlightening Scripture. ترتیل: ترجمه: «سَخَّرَ لَکُمْ ...»: (نگا: رعد / حجّ / ). «أَسْبَغَ»: فراوان و فراخ کرده است. اتمام بخشیده است و فراگیر نموده است

سوره كهف، سوره مريم، سوره طه، سوره انبياء. جلد نهم. مشتمل بر پنج سوره: سوره حج، سوره مومنون، سوره نور سوره فرقان، سوره شعراء. جلد دهم. مشتمل بر هشت سوره:

جمله) مقام [:جایگاه] ابراهیم‌- است و هر که بدان درآید در امان است و برای خدا، حجِّ آن خانه، بر (عهده‌ی) مردمان است‌؛ (البته بر) کسی که بتواند سوی آن راهی (درست

become humans spreading out. ترتیل: ترجمه: «خَلَقَکُم مِّن تُرَابٍ»: (نگا: حجّ / کهف / ). آفرینش انسان از خاک، ممکن است اشاره به آفرینش نخستین انسان، یعنی

چه‌ بسيار ‌از‌ عبادات‌ ‌است‌ مثل‌ نماز و اذكار و ادعيه‌ و اعمال‌ صالحه‌ مثل‌ حج‌ و زيارات‌ ائمه‌ اطهار ‌که‌ موجب‌ توسعه‌ رزق‌ ميشود و همچنين‌ اخلاق‌ فاضله‌

احكام‌ ربوي‌ و حكم‌ قتل‌ و زنا و افك‌ و ساير حدود الهي‌ ‌ يا ‌ حكم‌ خمس‌ و حج‌ و امثال‌ اينها و همچنين‌ شامل‌ ميشود كساني‌ ‌را‌ ‌که‌ تصرف‌ ميكنند ‌در‌ آيات‌

«بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ» «1». هود، 119. «2». حج، 76. «3». فرقان، 2. «4». جمعه، 1. «5». فرقان، 1. «6». كافى، ج 2، ص 16. جلد

(ع) نقل نموده كه مادر حضرت ابراهيم و مادر حضرت لوط دو خواهر بودند دختران لا حج و او نبىّ منذر بود و رسول نبود حقير عرض ميكنم شايد مقصود آن باشد كه شريعت

(ع) نقل نموده كه مادر حضرت ابراهيم و مادر حضرت لوط دو خواهر بودند دختران لا حج و او نبىّ منذر بود و رسول نبود حقير عرض ميكنم شايد مقصود آن باشد كه شريعت

بقره، 125. «6». اعراف، 31. «7». توبه، 107. «8». توبه، 17. «9». توبه، 18. «10». حج، 41. جلد 10 - صفحه 255 نشود، درباره خريد و فروش صحبتى نشود و از مطالب لغو

بقره، 125. «6». اعراف، 31. «7». توبه، 107. «8». توبه، 17. «9». توبه، 18. «10». حج، 41. جلد 10 - صفحه 255 نشود، درباره خريد و فروش صحبتى نشود و از مطالب لغو

هنگامی که حرکت می‌کند) در صورتی که همه را ناظر به ایام ذی الحجه و مراسم بزرگ حج بدانیم روشن است. در غیر این صورت اشاره به مجموعه‌ای از حوادث مهم عالم تکوین

تَعمَي‌ الأَبصارُ وَ لكِن‌ تَعمَي‌ القُلُوب‌ُ الَّتِي‌ فِي‌ الصُّدُورِ‌-‌ حج‌ّ آيه 45 و ‌اگر‌ بنور ايمان‌ چشم‌ قلب‌ روشن‌ و بينا شد تمام‌ حقايق‌ ‌را‌ درك‌

those who disbelieved—so how was My rejection? ترتیل: ترجمه: «نَکِیرِ»: (نگا: حجّ / ، سبأ / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۵ - ۲۶ سوره فاطر

حَدِيدٍ كُلَّما أَرادُوا أَن‌ يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها حج‌ ‌آيه‌ 12. وَ أَمَّا الَّذِين‌َ فَسَقُوا فَمَأواهُم‌ُ النّارُ كُلَّما أَرادُوا

كردند با تمام لوازم عشرت و نشاط و نخوت و غرور و چون بجحفه كه يكى از مواقيت حجّ است در سه منزلى مكه رسيدند قاصد ابو سفيان رسيد و آنها را از سلامتى كاروان

برابر پروردگارش است. «لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ» «والحمدللّه ربّ العالمين» «1». حج، 7. جلد 10 - صفحه 574 سوره قارعه‌ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ به

رسالت کرد، از این مسافرت ها بى نیاز شدند زیرا گروه گروه مردم براى اداى مناسک حج به مکه روى مى آوردند. ام هانى دختر ابوطالب گوید: رسول خدا صلى الله علیه و

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

صبر و مقاومتى كه داشتيد. در اين تعبير لطفى است، نمى‌گويد سلام بر شما به خاطر حج و روزه و يا خمس و زكات، زيرا انجام هر عملى نيازمند صبر و پايدارى است. 1- از

الذُّباب‌ُ شَيئاً لا يَستَنقِذُوه‌ُ مِنه‌ُ ضَعُف‌َ الطّالِب‌ُ وَ المَطلُوب‌ُ حج‌ ‌آيه‌ 73، و گذشت‌ ‌در‌ باب‌ توحيد افعالي‌ ‌که‌ اختصاص‌ باو دارد خلق‌ رزق‌،

لَهُم‌ آذان‌ٌ يَسمَعُون‌َ بِها) اعراف‌ آيه 194 (أَو آذان‌ٌ يَسمَعُون‌َ بِها) حج‌ آيه 45 ولي‌ ابصار مراد اعين‌ ‌است‌ ‌که‌ آلت‌ بينايي‌ ‌است‌ و مصدرش‌ ‌از‌

صَدُّوا عَنْ‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

سخن به میان آمده است. «عَلَقٍ»: جمع عَلَقَة، خون بسته و دَلَمه گونه (نگا: حجّ / مؤمنون / ، غافر / ، قیامه / ). Tabber requires Javascript to function. آيات

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ آيه 20 و 21 و ‌غير‌ اينها ‌از‌ آيات‌ ‌که‌ سر ‌تا‌ سر قرآن‌ انذار ميفرمايد

و بشارتهای فراوان در آیات مختلف است. «ظَلاّمٍ»: (نگا: آل‌عمران / انفال / ، حج / ، فصّلت / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۵ - ۳۸ سوره «ق»

است كه خداوند پيش رويشان گذاشته است. «سُبُلَ رَبِّكِ» «1». مؤمنون، 51. «2». حج، 28. «3». بقره، 172. «4». انعام، 141. جلد 4 - صفحه 548 4- حركت حيوانات در

آفريدگان. على بن ابراهيم قمى در سبب نزول آيه شريفه فرموده‌ «1» كه قريش و عرب وقتى حج مى‌نمودند تلبيه مى‌گفتند به تلبيه حضرت ابراهيم و انبياء عليهم السّلام: «لبّيك

است كه فرموده كسيكه حاضر باشد بايد روزه بگيرد پس نبايد مسافرت نمايد مگر در حج و عمره يا ماليكه خوف دارد تلف شود يا براى نجات مؤمنى كه ميترسد از هلاك او

سوره كهف، سوره مريم، سوره طه، سوره انبياء. جلد نهم. مشتمل بر پنج سوره: سوره حج، سوره مومنون، سوره نور سوره فرقان، سوره شعراء. جلد دهم. مشتمل بر هشت سوره:

الْمَوْتى‌ «والحمد للّه ربّ العالمين» «1» «1». نگارش تفسير سوره قيامت در سفر حج سال 1383 ه. ش در مدينة النّبى به اتمام رسيد. جلد 10 - صفحه 320 سوره انسان‌

عاكِفُون‌َ): عكوف‌ اقامه‌ و وقوف‌ ‌بر‌ شي‌ء ‌است‌ «سَواءً العاكِف‌ُ فِيه‌ِ وَ البادِ» حج‌ آيه 25. و ‌از‌ همين‌ باب‌ ‌است‌ مسأله اعتكاف‌ ‌در‌ مساجد. ] (آیه 52)- سپس

حقیقت. ژرف که مراد همه جانبه و سخت است. «فِی شِقَاقٍ بَعیدٍ»: (نگا: بقره / حجّ / ). Tabber requires Javascript to function. رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته

می‌خواند. الف زائدی در رسم‌الخطّ قرآنی دارد. «السَّعِیرِ»: آتش سوزان (نگا: حجّ / لقمان / ). «حِزْب»: هر کس از برنامه و هدف شیطان پیروی کند. يَا أَيُّهَا

الصّالِحات‌ِ ‌که‌ اقل‌ درجاتش‌ اتيان‌ بواجبات‌ شرعيه‌ صلوة و صوم‌ و زكاة و خمس‌ و حج‌ و جهاد و امر بمعروف‌ و نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ شرعيه‌ ‌که‌ ‌در‌ تركش‌

واجب‌ النفقه‌ و ارحام‌ اولاد و والدين‌ ‌با‌ فقر ‌آنها‌ و زكوات‌ و اخماس‌ و حج‌ و نذورات‌ و دستگيري‌ مضطرين‌ و حفظ نفوس‌ محترمه‌ و ‌غير‌ اينها، و مستحبه‌

است از بدترين انواع عذابهاى دردناك و اليم بجرّ نيز قرائت شده است و در سوره حج اين آيه گذشت و آنكه بعضى بجاى معاجزين معجّزين بتشديد قرائت نموده‌اند يعنى

است از بدترين انواع عذابهاى دردناك و اليم بجرّ نيز قرائت شده است و در سوره حج اين آيه گذشت و آنكه بعضى بجاى معاجزين معجّزين بتشديد قرائت نموده‌اند يعنى

سير مي‌كند، چنانچه‌ ميفرمايد: وَ الفُلك‌َ تَجرِي‌ فِي‌ البَحرِ بِأَمرِه‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 64. فَالمُقَسِّمات‌ِ أَمراً ملائكه‌ ‌که‌ بامر الهي‌ تقسيم‌ امور مي‌كنند

واجب‌ النفقه‌ و ارحام‌ اولاد و والدين‌ ‌با‌ فقر ‌آنها‌ و زكوات‌ و اخماس‌ و حج‌ و نذورات‌ و دستگيري‌ مضطرين‌ و حفظ نفوس‌ محترمه‌ و ‌غير‌ اينها، و مستحبه‌

ظهور محذوف است. Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۲۴ - ۱۷، سوره هود معناى

کَفَرُوا فِي‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

مَن‌ يُتَوَفّي‌ وَ مِنكُم‌ مَن‌ يُرَدُّ إِلي‌ أَرذَل‌ِ العُمُرِ ... الايه‌ حج‌ آيه 5 و ‌غير‌ ‌اينکه‌ ‌از‌ آيات‌. فَمِنكُم‌ كافِرٌ وَ مِنكُم‌ مُؤمِن‌ٌ كافر

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

کودکان در پیران پدیدار می‌گردد. به عبارت دیگر: پیران، کودکان می‌شوند (نگا: حجّ / روم / ). «الْخَلْقِ»: خلقت. آفرینش. مراد وضع جسمی و روحی است. يَا أَيُّهَا

خانم‌ها و اشباه‌ اينها ‌که‌ واي‌ بحال‌ ‌آنها‌ و ‌اگر‌ مصرف‌ صدقات‌ و خيرات‌ و حج‌ و زيارات‌ ‌شده‌ ‌اگر‌ ‌از‌ حرام‌ تحصيل‌ ‌شده‌ ‌که‌ تحصيل‌ و صرفش‌ ‌هر‌ دو

الْأَحْزَابُ‌ مِنْ‌... (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

السّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيب‌َ فِيها وَ أَن‌َّ اللّه‌َ يَبعَث‌ُ مَن‌ فِي‌ القُبُورِ) حج‌ آيه 7. (إِن‌َّ السّاعَةَ آتِيَةٌ أَكادُ أُخفِيها) طه‌ آيه 15. و تكذيب‌ ساعة

تَعمَي‌ الأَبصارُ وَ لكِن‌ تَعمَي‌ القُلُوب‌ُ الَّتِي‌ فِي‌ الصُّدُورِ سوره‌ حج‌ ‌آيه‌ 46 جلد 1 - صفحه 278 نقل‌ ميكند ‌که‌ فرمود ان‌ّ للعبد اربع‌ اعين‌ عينان‌

بهم نمی‌زند و دوباره جهان دنیا را برپای نمی‌دارد. «نَکِیرٍ»: انکار (نگا: حجّ / ). إِلَى‌ رَبِّکَ‌ يَوْمَئِذٍ... (۱) يَقُولُ‌ الْإِنْسَانُ‌ يَوْمَئِذٍ.

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

كارايى خود را از دست مى‌دهند. تنها چيزى‌ «1». جنّ، 14. «2». آل‌عمران، 83. «3». حج، 34. «4». انعام، 14. «5». بقره، 112. «6». نساء، 125. جلد 7 - صفحه 275 كه پايدار،

آیه را نازل فرمود. Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

اين آيه به منكران ولايت اميرمؤمنان على عليه السلام‌ «1» و كسانى كه در انجام حج، امروز و فردا مى‌كنند «2» تفسير شده است. حضرت على عليه السلام فرمود: مصداق

بِها‌-‌ ‌الي‌ ‌قوله‌‌-‌ وَ لكِن‌ تَعمَي‌ القُلُوب‌ُ الَّتِي‌ فِي‌ الصُّدُورِ‌-‌ حج‌ آيه 45‌-‌ و ‌از‌ امير المؤمنين‌ ‌است‌ فرمود «العقل‌ ‌ما ‌عبد‌ ‌به‌ الرحمن‌

ناخوشنودی و بد آمدنم از ایشان. مراد اثر ناخوشنودی است که کیفر و مجازات است (نگا: حجّ / ). أَ وَ لَمْ‌ يَهْدِ لِلَّذِينَ‌... (۰) أَ فَلَمْ‌ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْضِ‌

اتَّقُوا» (هم شيوه‌ى كسب، حلال‌ «1». بقره، 172. «2». طه، 81. «3». مؤمنون، 51. «4». حج، 28. «5». اعراف، 31. «6». انعام، 142. «7». تفسير اطيب‌البيان. جلد 2 - صفحه

خداترسى، در ظاهر و باطن، مهم‌ترين اثر روزه است. روزه، يگانه عبادت مخفى است. نماز، حج، جهاد، زكات و خمس را مردم مى‌بينند، امّا روزه ديدنى نيست. روزه، اراده انسان

غذاى بشر را تناول نمى‌نمائيم در اين حال زوجه و دختر خاله آنحضرت ساره بنت لا حج حاضر و ايستاده بود اين گفتگو را شنيد و خنديد از خوشحالى كه ميهمانهاى ايشان

the Enlightening Scripture. ترتیل: ترجمه: «وَ إِن یُکَذِّبُوکَ ...»: (نگا: حجّ / - ). «بِالْبَیِّنَاتِ وَ بِالزُّبُرِ وَ الْکِتابِ الْمُنِیرِ»: (نگا: آل‌عمران

يَوْمٍ مَعْلُومٍ» و سوره قمر، آيه 28 «نَبِّئْهُمْ‌ «1». تفسير نور الثقلين. «2». حج، 77. جلد 10 - صفحه 499 أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ»

يَوْمٍ مَعْلُومٍ» و سوره قمر، آيه 28 «نَبِّئْهُمْ‌ «1». تفسير نور الثقلين. «2». حج، 77. جلد 10 - صفحه 499 أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ»

كسانى است كه زكات مال‌ جلد 10 - صفحه 64 خود را نداده‌اند يا مستطيع بوده، ولى حج انجام نداده‌اند. «1» تقاضاى مهلت و بازگشت به دنيا پذيرفته نيست، نه در آستانه

باشد. در روايات، رها كردن خط ولايت اهلبيت عليه السلام يا ترك كردن فريضه‌ى حج، مصداق اعراض از ياد خدا شمرده شده است. «1» مراد از سختى و تنگى زندگى، نداشتن

الْبَلَدِ: بدين شهر. بيان- با آنكه مكّه معظّمه محل امن و مثاب خلق و ميقات حج و مكان بيت الحرام و محل حضرت ابراهيم و اسماعيل عليهما السّلام است، سوگند را

می‌شود. «أَلْفَ سَنَةٍ»: هزار سال. مراد از هزار و فروع آن کثرت است (نگا: حجّ / ). مفهوم آیه این است که خداوند این جهان را آفریده و آسمان و زمین را با تدبیر

suddenly, while they are unaware. ترتیل: ترجمه: «یَسْتَعْجِلُونَکَ»: (نگا: رعد / حجّ / ). «بَغْتَةً»: ناگهانی. غیرمنتظره (نگا: انعام / و و ، اعراف / و . وَ إِذْ

قرآنی، در پرتو رهنمودهای آسمانی است. مثل توضیح و بیان احکام نماز و زکات و حجّ، و غیره (نگا: المصحف‌المیسّر). أَمْ‌ يَقُولُونَ‌ افْتَرَاهُ‌ قُلْ‌... (۰)

مطلوبات و فوائد روحى و جسدى و دنيائى و آخرتى. نهم- آنكه يك نماز بهتر است از بيست حج، و هر حجى بهتر است از «1» بحار الانوار، جلد 82، ص 218 حديث 26، از امام باقر

فِي السِّلْمِ كَافَّةً» در چند آيه قبل‌ «3» درباره اجتماع بزرگ سياسى عبادى حج فرمود: در آنجا فسق و جدال نباشد. پس مى‌توان جامعه‌اى بدون فسق وجدال تشكيل

الْمَوْتى‌ «والحمد للّه ربّ العالمين» «1» «1». نگارش تفسير سوره قيامت در سفر حج سال 1383 ه. ش در مدينة النّبى به اتمام رسيد. جلد 10 - صفحه 320 سوره انسان‌

اعرابى جلف يكبار استماع نمود متعظ شد. پس من اعرابى را نديدم تا زمانى كه به حج رفتم. روزى در طواف بودم از پشت سر كسى مرا صدا نمود، نگاه كردم همان اعرابى

عبادت خدا را بگيرد چون خلق عيال خدايند چنانچه اين ايّام متعارف شده كه ميگويند حجّ نكنيد بفقرا بدهيد و نماز و روزه براى ميّت نگيريد جلد 5 صفحه 72 خيرات كنيد

بقره، 125. «6». اعراف، 31. «7». توبه، 107. «8». توبه، 17. «9». توبه، 18. «10». حج، 41. جلد 10 - صفحه 255 نشود، درباره خريد و فروش صحبتى نشود و از مطالب لغو

عليه و آله و سلّم نقل نموده كه رهبانيّت امّت من هجرت و جهاد و نماز و روزه و حج و عمره است و بايد حمل بر بيان مصداق شود چون اصل رهبانيّت ترس زياد از خدا است

يُدْرِکْکُمُ‌... (۱) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

آيه‌ى‌ «إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ» به فقرا كمك مى‌كند وبه حج مى‌رود؟ حضرت فرمود: «انّ الخطيئة لا تكفر الخطيئة» گناه را نمى‌توان با گناه

.»: مراد از جدال و کشمکش درباره قرآن، جدال و نزاع باطل است (نگا: کهف / ، حجّ / نه مباحثه و مناظره‌ای که برای روشنگری معانی و حل مشکلات کتاب الهی میان اهل

غذاى بشر را تناول نمى‌نمائيم در اين حال زوجه و دختر خاله آنحضرت ساره بنت لا حج حاضر و ايستاده بود اين گفتگو را شنيد و خنديد از خوشحالى كه ميهمانهاى ايشان

كردند با تمام لوازم عشرت و نشاط و نخوت و غرور و چون بجحفه كه يكى از مواقيت حجّ است در سه منزلى مكه رسيدند قاصد ابو سفيان رسيد و آنها را از سلامتى كاروان

‌از‌ معاصي‌ كبار ‌است‌ جلد 8 - صفحه 220 مثل‌ ترك‌ صلوة و صوم‌ و زكاة و خمس‌ و حج‌ و امر بمعروف‌ و نهي‌ ‌از‌ منكر و ساير واجبات‌ ‌که‌ ‌از‌ ‌آن‌ جمله‌ جهاد ‌است‌

مراد از اصلاح در آيه، انصاف مردم نسبت به يكديگر است. «3» «1». لقمان، 14. «2». حج، 41. «3». تفسير مجمع البيان‌ جلد 4 - صفحه 133 پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

‌في‌ سبيل‌ اللّه‌ ‌باشد‌ و قربة ‌الي‌ اللّه‌ بجا آورده‌ شود مثل‌ صرف‌ ‌در‌ حج‌ّ بيت‌ اللّه‌ و زيارت‌ مشاهد مشرّفه‌ و صرف‌ ‌در‌ تحصيل‌ علم‌ و صله ارحام‌

قانون بخاطر هوس، پشيمانى و ضعف و سردرگمى نيست، بلكه بر اساس مصلحت است). «1». حج، 52. «2». اعراف، 201. «3». ناس، 5. «4». زخرف، 36. جلد 4 - صفحه 581 گاهى پزشك

يَوْمٍ مَعْلُومٍ» و سوره قمر، آيه 28 «نَبِّئْهُمْ‌ «1». تفسير نور الثقلين. «2». حج، 77. جلد 10 - صفحه 499 أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ»

عبادات است. فرشتگان به اهل بهشت سلام مى‌كنند، امّا نه به خاطر عبادت و نماز و حج و زكات آنان، بلكه به خاطر مقاومت و پايدارى آنها؛ «سلام‌ «1». بحار، ج 71، ص

‌از‌ علماء ‌در‌ زمان‌ شريف‌ حسين‌ ‌که‌ سلطان‌ حجاز ‌بود‌ ‌براي‌ تشرف‌ ‌به‌ حج‌ دو نيابت‌ برداشت‌ ‌که‌ يكي‌ ‌را‌ ‌در‌ ‌اينکه‌ سال‌ بجا آورد و ديگري‌ ‌را‌

و ‌اگر‌ قابليت‌ عفو دارد عفو ميفرمايد إِن‌َّ اللّه‌َ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ‌-‌ حج‌ آيه 59‌-‌ وَ إِن‌َّ اللّه‌َ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ‌-‌ مجادله‌ آيه 3‌-‌ إِنَّه‌ُ

است (نگا: کهف / ، یس / ، زخرف / ). «شَهِیدٌ»: (نگا: آل‌عمران / ، انعام / ، حج / ). Tabber requires Javascript to function. آيات ۱ - ۶، سوره مجادله سنت جاهلى

‌خدا‌ ‌است‌ چنانچه‌ مفاد ‌آيه‌ شريفه‌ 1‌-‌ سوره‌ عنكبوت‌ ‌آيه‌ 69 2‌-‌ سوره‌ حج‌ ‌آيه‌ 45 [.....] 3‌-‌ سوره‌ بقره‌ ‌آيه‌ 17 جلد 1 - صفحه 256 ما أَصابَكُم‌

باطل و بى‌پايه است و بر آنهاست خشم الهى و برايشان عذاب سختى است. «محاجه» از «حج» به معناى قصد است و به آن نوع گفتگويى گفته مى‌شود كه قصد گوينده اثبات يا ابطال

ترجمه: «تَقُومَ»: پابرجا و استوار می‌گردد. «بِأَمْرِهِ»: به فرمان او (نگا: حجّ / ). با ساخت و کارکرد او. «دَعَاکُمْ»: شما را فرا خواند. مراد فرا خواندن با

الْفاسِقِينَ» بقره، 26. «5». «أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ» حج، 4. «6». «وَ إِنْ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّالِّينَ» بقره، 198. «7»

راه او و كلمه‌ى اخلاص و اقامه‌ى نماز و پرداخت زكات و روزه گرفتن ماه رمضان و حج و عمره و صله‌ى رحم و انفاق‌هاى پنهانى و آشكار و كارهاى نيك است». «2» اهل بيت

مالهائى كه مقرر فرموده خدا براى شما، سبب قوام معيشت و رابطه انتظام امور دين، مثل حج و جهاد و زكات و صدقات و نفقات و ضيافات و تمهيد قواعد خيرات و قوانين ميراث

comprehends everything. ترتیل: ترجمه: «مِرْیَةٍ»: شکّ وتردید (نگا: هود / و حجّ / ، سجده / ) Tabber requires Javascript to function. رواياتى در ذيل برخى آيات

يَهْدِ قَلْبَهُ‌ ... «1». شورى، 30. «2». انعام، 42. «3». اعراف، 58. «4». حج، 39. «5». بقره، 156. جلد 10 - صفحه 83 1- مصيبت‌ها در مدار اذن الهى است، نه

‌ يا ‌ ‌از‌ تنزيل‌ و غش‌ و تقلب‌ مالي‌ بهم‌ زده‌ و ‌براي‌ مصالحي‌ يك‌ سفر حج‌ رفته‌ و معلوم‌ نيست‌ چه‌ غلطي‌ كرده‌ خير الحاج‌ و المعتمرين‌ بگويند، ‌ يا

بقره، 125. «6». اعراف، 31. «7». توبه، 107. «8». توبه، 17. «9». توبه، 18. «10». حج، 41. جلد 10 - صفحه 255 نشود، درباره خريد و فروش صحبتى نشود و از مطالب لغو

تُخفُون‌َ مِن‌َ الكِتاب‌ِ ‌از‌ احكامي‌ ‌که‌ انبياء آوردند ‌از‌ نماز، زكاة، حج‌، صوم‌، جهاد و ‌غير‌ اينها و ‌از‌ بشاراتي‌ ‌که‌ بآمدن‌ پيغمبر اسلام‌ بلكه‌

واجب‌ النفقه‌ و ارحام‌ اولاد و والدين‌ ‌با‌ فقر ‌آنها‌ و زكوات‌ و اخماس‌ و حج‌ و نذورات‌ و دستگيري‌ مضطرين‌ و حفظ نفوس‌ محترمه‌ و ‌غير‌ اينها، و مستحبه‌

بلي‌ ‌اگر‌ تدارك‌ دارد بايد تدارك‌ نمود مثل‌ نماز و روزه‌ و خمس‌ و زكاة و حج‌ و اداء ديون‌ و استرضاء ذوي‌ الحقوق‌ و نحو ‌آنها‌ مگر اينكه‌ تمكن‌ نداشته‌

غالب است در حكم خود، داناست به حكمت آنچه حكم فرمايد. آورده‌اند: مردى عجمى به حج مى‌رفت. در كجاوه قرآن مى‌خواند. چون به اين آيه رسد خواند: «جَزاءً بِما كَسَبا

‌که‌ يكي‌ ‌از‌ فروع‌ دين‌ ‌است‌ صلاة زكاة خمس‌ امر بمعروف‌ نهي‌ ‌از‌ منكر حج‌ جهاد تولي‌ و تبري‌ ده‌ فرع‌ و شرط جهاد حضور نبي‌ و امام‌ و نواب‌ خاص‌ ‌آنها‌

و کلبى گفته اند. Tabber requires Javascript to function. آيات ۱۷ - ۲۴ سوره حج مراد از ((الذين آمنوا((،((الذين هادوا((، ((نصارى ((،((صابئين ((،((مجوس ((

زكاة و اخماس‌ و كفارات‌ و حقوق‌ و اعلاء كلمه‌ اسلام‌ و ترويج‌ دين‌ و مصارف‌ حج‌ و زيارات‌ و صدقات‌ جاريه‌ و بناء مساجد و مدارس‌ و درمانگاه‌ و ‌غير‌ اينها

«9». بقره، 217. «10». توبه، 33. «11». فتح، 28. «12». صف، 9. «13». روم، 6؛ حج، 47. «14». تفاسير مجمع‌البيان، كنزالدقائق و برهان. جلد 9 - صفحه 614 باقى نمى‌ماند

درجه‌اي‌ ‌براي‌ ‌او‌ افزوده‌ شود و وقتي‌ ‌از‌ انجام‌ حاجتش‌ فارغ‌ شود اجر حج‌ كننده‌ و عمره‌ كننده‌ ‌براي‌ ‌او‌ نوشته‌ شود) و نيز فرمود 2» «ان‌ّ المؤمن‌

كه حجّ تمتّع بجا مى‏آورد) و حاج مفرد براى حج (يعنى حاجّى كه حجّ افراد انجام ميدهد) و حاجى كه هدى (يعنى قربانى) بسوى كعبه ميراند (يعنى حاجّى كه حجّ قران

..»: (نگا: بقره / . «السَّعِیرِ»: آتش زبانه‌کش و فروزان (نگا: نساء / و ، حجّ / . وَ إِذَا قِيلَ‌ لَهُمْ‌ تَعَالَوْا... (۲) وَ إِذَا قِيلَ‌ لَهُمُ‌ اتَّبِعُوا

مي‌گويند: ‌ما اعتقاد بتوحيد و نبوت‌ و معاد داشتيم‌ و نماز و روزه‌ و زكاة و حج‌ بجا ميآورديم‌ ‌براي‌ چه‌ اوّل‌ حكم‌ ‌در‌ حق‌ ‌ما فرمودي‌ قبل‌ ‌از‌ مشركين‌

نماز واجب‌ ‌را‌ نكن‌ ‌ يا ‌ امر ‌به‌ ترك‌ ساير واجبات‌ مثل‌ صوم‌، زكاة، خمس‌، حج‌، ‌ يا ‌ امر بفعل‌ معاصي‌ مثل‌ ساز، آواز، شرب‌ و ‌غير‌ اينها نبايد اطاعت‌

يُقِيما حُدُودَ اللَّهِ» 3- مسلمانان بدانند كه حدود الهى، تنها در نماز، زكاة، حج و جهاد نيست، مراعات مسائل خانوادگى نيز از حدود الهى است. «تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ»

الذُّباب‌ُ شَيئاً لا‌-‌ يَستَنقِذُوه‌ُ مِنه‌ُ ضَعُف‌َ الطّالِب‌ُ وَ المَطلُوب‌ُ (حج‌ آيه 72). أَم‌ لَهُم‌ شِرك‌ٌ فِي‌ السَّماوات‌ِ آيا ميتوانند يك‌ قطره‌ باران‌

نعمان بن حارث قهرى پيش آمد و گفت ما را از طرف خدا مأمور باداء شهادتين و جهاد و حج و نماز و روزه و زكوة نمودى و قبول كرديم و راضى نشدى تا اين پسر را بصاحب اختيارى

ظالِمَةٌ فَهِي‌َ خاوِيَةٌ عَلي‌ عُرُوشِها وَ بِئرٍ مُعَطَّلَةٍ وَ قَصرٍ مَشِيدٍ (حج‌ ‌آيه‌ 44) و ‌در‌ مورد ثمود ميفرمايد فَتِلك‌َ بُيُوتُهُم‌ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا

«مُلْکُ»: سلطنت. سرزمین. «شَهِیدٌ»: حاضر. گواه (نگا: آل‌عمران / ، مائده / حجّ / ). رَبَّکُمُ‌ الَّذِي‌ خَلَقَکُمْ‌ مِنْ‌... (۰) هُوَ اللَّهُ‌ الَّذِي‌ لاَ

«حَصِیراً»: مکان تنگ فراگیر. زندان سختی که نتوان از آن خارج شد (نگا: کهف / ، حجّ / ). إِنْ‌ تَسْتَفْتِحُوا فَقَدْ جَاءَکُمُ‌... (۲) Tabber requires Javascript

ندهيد، خداوند حتّى به حساب انبيا مى‌رسد. «إِنِّي بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ» «1». حج، 28. «2». اعراف، 31. «3». تفسير درّالمنثور. «4». بحار، ج 11، ص 58. «5». تفسير

- الاسلامیه) - جلد ۴ بخش : - عنوان : حدیث امام جعفر صادق (ع) درباره حجّ موضوعات : حج

دارد و آن پسر نميداند كه پدرش حجّ بجاى آورده است يا نه. امام فرمود: آن پسر از جانب او حجّ بجاى مى‏آورد، پس اگر پدرش حجّ كرده بود حجه‏اى مستحبّ براى پدر

گفتم:قربانت، من همسايه‏اى دارم بسيار نماز مى‏خواند و بسيار صدقه مى دهد و بسيار هم به حج مى‏رود و بد هم نيست، گويد: فرمود: اى اسحق، خردش چون است؟ گويد: گفتم: قربانت،

السّلام حجّ بجاى آورد، جبرئيل بر او نازل شد، پس موسى عليه السّلام او را گفت: اى جبرئيل بهره كسى كه اين بيت را بدون نيّتى صادق و نفقه‏اى پاكيزه حجّ كند چيست؟

فرمود: كسى كه حجّة الاسلام- يعنى حجّ واجب- را بجا آورد، گرهى از آتش دوزخ را از گردن خويش گشوده است، و كسى كه دو بار حجّ كند، تا پايان عمر و هنگام وفات همچنان

ميانشان نيست، زيرا حجّ متضمّن نماز هست، در صورتى كه نماز متضمّن حجّ نيست، پس حجّ به اين اعتبار افضل از نماز است، و يك نماز واجب از بيست حجّ مجرّد از نماز افضل

دستور حج به همه مردم داده ، مى گويد: ((و براى خدا بر مردم است كه آهنگ خانه (او) كنند آنها كه توانائى رفتن به سوى آن دارند)) (و لله على الناس حج البيت من

فرستاد. پس جبرئیل به او گفت: ...خداوند مرا به سوى تو فرستاده است تا مناسک [حج] را به تو بیاموزم تا به وسیله مناسک، خدا توبه تو را بپذیرد ... پس آدم(ع) آن

جدا و رها شوند بيش از سه روز، پس اين اسم از اسماء مخصوصه است مانند صلاة و حج و صوم و غير آن. مِنْ بَعْدِ ما ظُلِمُوا: بعد از آنكه ظلم كردند ايشان را مشركين

تَدعُون‌َ مِن‌ دُون‌ِ اللّه‌ِ لَن‌ يَخلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجتَمَعُوا لَه‌ُ حج‌ ‌آيه‌ 72، و خطبه‌ منسوبه‌ بامير المؤمنين‌ [ع‌] (انا خالق‌ السموات‌ و الارض‌)

لَهُمْ‌ کَمْ‌... (۱) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

است از بدترين انواع عذابهاى دردناك و اليم بجرّ نيز قرائت شده است و در سوره حج اين آيه گذشت و آنكه بعضى بجاى معاجزين معجّزين بتشديد قرائت نموده‌اند يعنى

بر همه‌ى اعمال ماست. «إِنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ شَهِيدٌ» «1» «1». حج، 17. جلد 4 - صفحه 38 ب: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله. «فَكَيْفَ إِذا جِئْنا

الْأَعْلَى‌ (۰) Tabber requires Javascript to function. آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين توضيح آيات مربوط به جهاد

نكنند و ‌از‌ خانه‌ بيرون‌ نروند مگر ‌براي‌ اداء حقي‌ ‌ يا ‌ غسل‌ واجبي‌ ‌ يا ‌ حج‌ّ واجب‌ ‌ يا ‌ اخذ احكام‌ واجبه‌ و امثال‌ اينها، آنهم‌ ‌در‌ شب‌ بروند. و اما

وعده‌ ‌ما ‌در‌ سال‌ آينده‌ ‌در‌ بدر صغري‌ و حضرت‌ ‌هم‌ قبول‌ فرمود چون‌ موسم‌ حج‌ شد ابو سفيان‌ عده‌اي‌ مهيا كرد و ‌از‌ مكه‌ خارج‌ شدند و ‌تا‌ سويق‌ آمدند

الْحَج : و وجه تسميه «حجّ اكبر» آنست كه اين حج در سالى انجام شد كه مسلمين و مشركين در آن سال حجّ بجاى آوردند، و پس از آن مشركين حجّ نگذاشته‏اند.

آورده و حجّه الوداع را انجام نداد، مگر آنكه پيش از آن حجّ كرد. (يعنى مفهوم وداع آنست كه قبلا حج بجاى آورده باشد.)

مگر آنكه پيش از حجّ آغاز شود، و جايز نيست كه قبل از انجام‏ آن حجّ آغاز گردد، مگر آنكه شخص متمتّع شب عرفه را درك كند، كه در اين صورت حجّ را آغاز ميكند، و

بار حجّ بجاى آورد، خداوند هرگز او را عذاب نخواهد كرد، و كسى كه ده بار بحجّ رود خداوند هرگز حساب او را نكشد، يعنى مداقّه نكند و كسى كه بيست نوبت حجّ كند،

اصحابش از امام رضا (ع) كه آن حضرت در سالى كه هارون به قصد حج رفته بود از مدينه براى انجام حج بيرون شد و چون به كوهى رسيد كه در سمت چپ راه است نسبت به كسى

«2». بقره، 163. «3». انبياء، 87. «4». نحل، 2. «5». فرقان، 43. «6». حج، 73. «7». حج، 31. «8». كنزالعمّال، ح 35541. «9». ثواب الاعمال، ص 20. جلد 1 - صفحه

كرده و خود حجّ بجاى نياورده امام فرمود: بنا بر اين از جانب او حجّ بگزار، زيرا كه آن حجّه هم براى تو است، و هم براى او. گفتم مادرم درگذشته و حجّ بجاى نياورده

گرما و سرما به او اصابت كرده است، و اگر انجام دهنده حجّ صروره باشد آن حجّ ايشان را كفايت نميكند، و حجّ براى كسى است كه آن را برگزار كرده است.

مرديست كه باو پولى داده‏اند تا با آن حج گزارد؟ آيا از همه پول زمانى كه بدست او آمد بايد خمس بدهد يا از آنچه بعد از گزاردن حج زياد مى‏آيد؟ حضرت نوشت: خمس بر او

مانند آن تا برسد به ده حجّ و مانند آن و مانند آن تا برسد به هفتاد حجّ. امام باقر عليه السلام فرمود: بخدا سوگند كه گزاردن يك حج نزد من از اينكه يك بنده

مؤمن نزد مؤمن، محبوب‏تر است از آزاد كردن ده بنده و از ده حجّ، گويد: گفتم: از ده بنده و ده حج؟ گويد: در پاسخ فرمود: اى نصر، اگر او را اطعام نكنيد بميرد

اسْتَطَعْتُمْ»: مادام که می‌توانید. تا آنجا که در توان دارید (نگا: بقره / حجّ / ). «خَیْراً»: مال و دارائی (نگا: بقره / . در این صورت مفعول (أَنفِقُوا)

تَدعُون‌َ مِن‌ دُون‌ِ اللّه‌ِ لَن‌ يَخلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجتَمَعُوا لَه‌ُ حج‌ ‌آيه‌ 72، و خطبه‌ منسوبه‌ بامير المؤمنين‌ [ع‌] (انا خالق‌ السموات‌ و الارض‌)

نازل شده است. آیات آغاز این سوره که پیرامون وضع باقیمانده مشرکان بود در مراسم حج به وسیله امیر مؤمنان علی علیه السّلام به مردم ابلاغ شد. 3- محتوای سوره: قسمت

«بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ» «1». هود، 119. «2». حج، 76. «3». فرقان، 2. «4». جمعه، 1. «5». فرقان، 1. «6». كافى، ج 2، ص 16. جلد

بر اثر هول و هراس آخرت، کسی به فکر کسی نیست، و هرکسی خود را می‌کوشد (نگا: حجّ / معارج / ، عبس / - ). وَ کَذٰلِکَ‌ أَوْحَيْنَا إِلَيْکَ‌... (۳) إِنَ‌ فِي‌

جامعه نرم نپوشم تا بدانم كه اهل بهشتم يا جهنم. عبرت: منصور عمار گويد: سالى به حج مى‌رفتم. در كوفه شبى در كوچه‌ها گردش مى‌نمودم، آوازى از خانه‌اى شنيدم. مى‌گفت:

اكراؤك‌ ‌هذا‌ الرجل‌) عرض‌ كرد ‌من‌ كرايه‌ ندادم‌ برود ظلم‌ كند بلكه‌ ‌براي‌ حج‌ ‌بود‌ حضرت‌ فرمود آيا دوست‌ داري‌ زنده‌ ‌باشد‌ ‌تا‌ برگردد و اجرت‌ كرايه‌

سوره كهف، سوره مريم، سوره طه، سوره انبياء. جلد نهم. مشتمل بر پنج سوره: سوره حج، سوره مومنون، سوره نور سوره فرقان، سوره شعراء. جلد دهم. مشتمل بر هشت سوره:

امت من روزه، و رهبانيت ايشان، به جهاد؛ خدا را بپرستيد و به او شرك نياوريد و حج و عمره كنيد. نماز، اقامه و زكات، اتيان، و روزه رمضان كنيد، مستقيم شويد براى

يَوْمٍ مَعْلُومٍ» و سوره قمر، آيه 28 «نَبِّئْهُمْ‌ «1». تفسير نور الثقلين. «2». حج، 77. جلد 10 - صفحه 499 أَنَّ الْماءَ قِسْمَةٌ بَيْنَهُمْ كُلُّ شِرْبٍ مُحْتَضَرٌ»

الدَّوَاب‌ُّ وَ كَثِيرٌ مِن‌َ النّاس‌ِ وَ كَثِيرٌ حَق‌َّ عَلَيه‌ِ العَذاب‌ُ (حج‌ ‌آيه‌ 18) تفسيرش‌ گذشت‌. (وَ أُوتِينا مِن‌ كُل‌ِّ شَي‌ءٍ) ‌هر‌ چه‌ طلب‌ كرديم‌

فرمان او را عمل مى‌كنند. «لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ‌ «1». صافّات، 164. «2». حج، 75. «3». فاطر، 2. «4». تكوير، 21. «5». بقره، 285. «6». نساء، 136. «7». مدّثر،

يَخرُجُوا مِنها مِن‌ غَم‌ٍّ أُعِيدُوا فِيها وَ ذُوقُوا عَذاب‌َ الحَرِيق‌ِ حج‌ ‌آيه‌ 19 ‌الي‌ 22. اعاذنا اللّه‌ منها بجاه‌ ‌محمّد‌ و آله‌. ] (آیه 10)- شکنجه

(مَا خَلْفَهُمْ) را مربوط به امور دنیوی دانست (نگا: بقره / طه / انبیاء / ، حجّ / ). جمله (مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ) ممکن است اشاره به احاطه

كه شما را به سحر فريب دهد. چنين نقل شده كه وليد بن مغيره، قريش را در موسم حج جمع كرد و گفت: جماعت عرب بر شما وارد مى‌شوند در باب حضرت محمد صلّى اللّه عليه

الاسلام او را از محل ما تركش انجام ميدهند، و ولىّ او حجّ نذريش را بنيابت از او بجا مى‏آورد، و در حقيقت اين حجّ نذرى بمانند دينى بر ذمّه او است.

از خدا خواهد تا حاجتش بر آيد، خداى عز و جل براى او در برابر آن چون مزد يك حجّ و يك عمره پذيرفته شده را بنويسد و روزه دو ماه از ماههاى حرام و اعتكاف دو ماه

بر حجّ مقدّم نمى‏دارد، مگر اينكه سرتراشيدگان منى را همى نگرد كه پيش از انجام كار و برآورده شدن حاجت او از حجّ بازگشته‏اند (مراد از حجّ در اينجا حجّ واجب

عليه السّلام سؤال كردم كه: آيا حجّ شتردار تمام است، يا ناقص است؟ امام فرمود: تمام است- يعنى ذمّه او را برى‏ء ميسازد- گفتم: حجّ اجير- يعنى كسى كه خود را براى

اگر صروره بوده ميبايد حجّ را از اصل مال او انجام دهند، زيرا كه آن دينى است كه او بر ذمّه داشته، ولى اگر حجّ بجاى آورده است، نفقه حجّ از ثلث مال او برداشت

ماه رمضان عمره بجا آورد، و پس از آن در موسم حجّ حاضر شود، سؤال كرد كه: آيا بايد حجّ افراد بجا آورد، يا حجّ تمتّع انجام دهد. كدام يك از آن دو افضل است؟

الاسلام بر او واجب است؟ امام فرمود: او با انجام حجّ فريضه خداى عزّ و جلّ را برگزار كرده است. ولى اعاده حجّ در نظر من خوشايندتر است.

اين تمناى او انجام شد. سفر حج در حقيقت يك هجرت بزرگ است ، يك سفر الهى است ، يك ميدان گسترده خودسازى و جهاد اكبر است . مراسم حج در واقع عبادتى را نشان مى

جل براى او يك حجّ و يك عمره نويسد. و فرمود: هر كه براى حاجت برادر مسلمانش سعى و كوشش كند تا خدا آن را بدست او روا سازد، خداى عز و جل يك حج و يك عمره و اعتكاف

كرده است، كه فرمود: اگر مردى كه حجّ بر ذمّه دارد، مرد تنگدستى را بحجّ بفرستد، هر گاه بعدها آن تنگدست توانگر شود، بايد حجّ بجا آورد، و همچنين شخص ناصب- يعنى

استفاده در سفر حجّ بگيرد، بمانند كسى است كه اسبى را براى محافظت از مرزهاى وطن اسلامى و جهاد در راه خداى عزّ و جلّ بسته باشد. و مى‏گويند: «حجّ فلان اى افلج»

آزاد كنند، و حجّ بجا آورند، و صدقه بپردازند، ولى من چون در آن مال بنگريستم آن را براى انجام اين امور رسا نيافتم، امام فرمود: وصيّت را به حجّ آغاز كن، زيرا

داشتم: شخص به حجّ و عمره احرام مى‏بندد، و ابتداء عمره را انجام مى‏دهد، آيا وى با اينكه حجّ را اول نام برده بعد عمره را و در عمل بعكس رفتار كرده، حجّ تمتّع بجاى

پذيرفته شود ولى از آنها پذيرفته نشود، آيا خوشنود نيستيد كه شما حج بجا آريد و آنها نيز حج بجا آرند و خداى جل ذكره از شما را قبول كند ولى از آنها را نپذيرد،

كنم چيزى بجا نميماند، در اين صورت آن را نفقه حجّ سازم يا ميان وامخواهان توزيع كنم؟ فرمود: آن را نفقه حجّ ساز، و خدا را بخوان تا وام تو را از طرف تو بپردازد،

از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد، كه آيا زنى كه قصد سفر حجّ دارد، و محرمى با او نيست، حجّ براى او شايسته است؟ امام فرمود: آرى. در صورتى كه ايمن باشد

معاوية بن عمّار در باره كسى كه به نيابت از ديگرى حجّ كند، از امام صادق عليه السّلام سؤال كرد كه آيا اين حجّ نيابى او را از حجّة الاسلام بى‏نياز ميكند؟ امام

در باره مردى كه بنيابت از پدرش حجّ بجا مى‏آورد، سؤال كردم كه آيا او حجّ تمتّع قصد ميكند؟ فرمود: آرى، متعه از آن او و حجّ از آن پدر او است.

استفاده مى‏شود كه قبلا كه بقصد حجّ با احرام وارد مكّه مى‏شده‏اند طواف و سعى بجاى آورده، ولى محلّ نمى‏شده‏اند تا پس از انجام مناسك حجّ و اين واقعه پيش از كوچ بعرفات

‌است‌ ‌ يا ‌ تضييع‌ صلوة ‌که‌ بدون‌ ايمان‌ ‌از‌ دنيا ميرود ‌ يا ‌ ترك‌ زكاة و حج‌ و امر بمعروف‌ و نهي‌ ‌از‌ منكر و اعراض‌ ‌از‌ علماء و ‌غير‌ اينها مگر اينكه‌

خلوص‌ ‌در‌ ‌آنها‌ معتبر ‌است‌ و بدون‌ ‌آن‌ فاسد ‌است‌ مثل‌ نماز و روزه‌ و حج‌ و خمس‌ و زكاة و ساير عبادات‌ و ‌اينکه‌ قسم‌ ‌اگر‌ مورد نهي‌ واقع‌ ‌شده‌ مثل‌

جهل‌ بحكم‌ ‌است‌ مثل‌ عامه‌ ‌که‌ طواف‌ نساء ندارند و بسياري‌ ‌از‌ حاج‌ ‌که‌ حج‌ ‌آنها‌ باطل‌ ‌است‌ و بسياري‌ ‌از‌ عقود ازدواج‌ ‌که‌ باطل‌ ‌باشد‌ و ‌غير‌

‌شما‌ ‌را‌ منع‌ ميكنند ‌از‌ اتيان‌ بواجبات‌ الهي‌ ‌از‌ نماز و زكاة و خمس‌ و حج‌ و هجرت‌ ‌براي‌ تحصيل‌ علم‌ دين‌ و ساير واجبات‌ و اعمال‌ صالحه‌ ‌ يا ‌ ‌شما‌

واجبه‌، نه‌ بأساء ‌است‌ و نه‌ ضرّاء 1‌-‌ سوره‌ عنكبوت‌ ‌آيه‌ 2 2‌-‌ سوره‌ حج‌ ‌آيه‌ 9 جلد 2 - صفحه 408 وَ زُلزِلُوا حَتّي‌ يَقُول‌َ الرَّسُول‌ُ وَ الَّذِين‌َ

نزد مؤمنين‌ اظهار ايمان‌ ميكند و بظاهر ايمان‌ عمل‌ ميكند مثل‌ نماز و روزه‌ و حج‌ و امثال‌ اينها و نزد كفار اظهار كفر ميكند و ‌آنها‌ ‌را‌ خبر ميكنند ‌از‌ مقاصد

است. «2» ج) پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در سال آخر عمر شريف خود در سفر حج فرمودند: كسانى كه خبرهاى دروغى از من نقل مى‌كنند، زيادند و در آينده زيادتر

السّاعَةَ آتِيَةٌ لا رَيب‌َ فِيها وَ أَن‌َّ اللّه‌َ يَبعَث‌ُ مَن‌ فِي‌ القُبُورِ حج‌ ‌آيه‌ 7 بغتة ‌يعني‌ ناگاه‌ اشاره‌ ‌به‌ اينكه‌ انتظار ‌او‌ ‌را‌ نداشتند و

السّلام در باره معنى قول خداى عزّ و جلّ كه گفت: «وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا سؤال كردند، پس امام عليه السّلام

عَبْداً حَجَّ عَشْرَ حِجَجٍ كَانَ عَلَيْهِ حَجَّةُ اَلْإِسْلاَمِ أَيْضاً إِذَا اِسْتَطَاعَ إِلَى ذَلِكَ سَبِيلاً وَ لَوْ أَنَّ غُلاَماً حَجَّ عَشْرَ سِنِينَ

خداى تعالى برابر با هزار حجّ است، راوى گفت: به امام ابو جعفر- يعنى پسر آن سرور- گفتم: هزار حجّ؟! فرمود: آرى بخدا و هزار هزار حج براى‏ كسى كه با معرفت بحقش

كسى كه حج تمتّع انجام ميدهد سؤال كردم، كه چون او پيرى فرتوت، يا زنى باشد كه از حائض شدن بيم كند، آيا جايز است كه پيش از آمدن‏ بمنى در انجام طواف حج تعجيل

نميكنند. و همچنين دو حجّ براى عدّه‏اى از موالى شما وصيّت كرده است. پس امام عليه السّلام در جواب نوشت: ان شاء اللَّه تعالى بجاى سه حجّ دو حجّ قرار ميدهند.

لا يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج : و يك طواف قبل از حجّ بهتر از هفتاد طواف بعد از حجّ است.

برايش بالا برد و چون از حاجت او فارغ شود، خدا عز و جل براى او مزد كسى كه حجّ و عمره كرده بنويسد. امام باقر عليه السّلام فرمود: هر كس در راه حاجت برادر

قال : از امام باقر (ع): اسلام بر پنج پايه استوار است: نماز و زكاة و روزه و حج و ولايت، و براى هيچ چيز آنچنان فرياد نشد كه براى ولايت در روز غدير. امام باقر

دستش را در ايّام تشريق از گناه بازدارد خداوند عزّ و جلّ ثوابى برابر ثواب حجّ سال بعد را در نامه عمل او مى‏نويسد.

كِتَابُ الْحَج و في خبر اخر قال : و در خبر ديگر آمده است كه فرمود: اصحاب اراك حجّ ندارند، و ايشان كسانى هستند كه زير اراك وقوف ميكنند.

امام عليه السّلام در باره مردى كه مالى بمردى داد تا بنيابت او حجّ بجاى آورد، و او براى خودش حجّ بجاى آورد، فرمود: آن حجّه متعلّق بصاحب مالست. و باكى نيست كه

يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج و روي : و روايت شده است كه هر كس سه بار حجّ كند، هرگز گرفتار فقر نخواهد شد.

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج : و كسى كه بقصد كسب رضاى خدا حجّ بجاى آورد، و هدفش خود نمائى و حسن شهرت نباشد البتّه خدا او را مى‏آمرزد.

كَيْفَ يَصْنَعُ قَالَ يَبْعَثُ بِهَدْيٍ إِنْ كَانَ تَرَكَهُ فِي حَجٍّ يَبْعَثُ بِهِ فِي حَجٍّ وَ إِنْ كَانَ تَرَكَهُ فِي عُمْرَةٍ يَبْعَثُ بِهِ فِي عُمْرَةٍ

يحضره الفقيه، جلد ۲، كِتَابُ الْحَج : و هر شترى را كه سه سال بر فراز جهازش حجّ كنند از شتران بهشت قرار گيرد.

گويد: از امام صادق (ع) شنيدم مى فرمود: مردم امام خود را نيابند، امام در موسم حج حاضر باشد و مردم را ببيند و مردم او را نبينند- مقصود اين است كه به عنوان امامت