نتایج جستجو

«أَخْبَتُوا إِلَی رَبِّهِمْ»: در برابر خدای خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ). Tabber requires Javascript to function

آنها کودکی نوزاد را در آغوش او دیدند، دهانشان از تعجب باز ماند، بعضی که در قضاوت و داوری، عجول بودند گفتند: حیف از آن سابقه درخشان، با این آلودگی! و صد حیف

داشته باشند، توبه كنند و اگر قابل نبودند، در قيامت به حسابشان برسد. 1- زود قضاوت نكنيد و خداوند را غافل مپنداريد. «لا تَحْسَبَنَّ» 2- مهلت دادن به ستمگران،

پيمان‌شكنى و تمرّد آنان بود. «ما وَجَدْنا لِأَكْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ» 2- در قضاوت بايد انصاف داشت. «لِأَكْثَرِهِمْ»، نه همه‌ى آنها. 3- كارنامه‌ى تاريخ گذشتگان

«ع» مراد از «حكمت» و «فَصلُ الخطاب»، كه به داود «ع»، داده شده بود ماجرای قضاوت حضرت داود «ع»، و استغفار و انابۀ او آیا داستان مراجعه کنندگان به داود«ع»،

«ع» مراد از «حكمت» و «فَصلُ الخطاب»، كه به داود «ع»، داده شده بود ماجرای قضاوت حضرت داود «ع»، و استغفار و انابۀ او آیا داستان مراجعه کنندگان به داود«ع»،

كَالْأَعْمى‌ ... وَ الْبَصِيرِ 2- در تبليغ، با شيوه‌ى سؤال، وجدان افراد را به قضاوت بطلبيم. «هَلْ يَسْتَوِيانِ» مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمى‌ وَ الْأَصَمِّ

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

هرچند گروهى ناراحت شده و تهمت بزنند. «فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ» 2- قضاوت مردم معمولًا عجولانه وبراساس قرائن ظاهرى است، نه واقعيّات. «لَقَدْ جِئْتِ

چنین است: «خداوندا! تو از اسرار پنهان و آشکار آگاهی و تو در میان بندگانت قضاوت خواهی کرد» (زمر/ 46). 2- این دادگاه وجدان توصیه و رشوه و پارتی و پرونده سازی

به واسطه‌ى انبيا اتمام حجّت مى‌كند. «لِتُبَيِّنَ لَهُمُ» 4- قرآن هم كتاب قضاوت بين حقّ و باطل، هم وسيله‌ى ارشاد و هم وسيله دريافت رحمت الهى است. «لِتُبَيِّنَ‌،

اما قسطاس مستقیم مقصود امام است و او مظهر عدل در میان همه خلق مى باشد و قضاوت ائمه بر آن اساس است...». احکام ۱: ارزشگذارى: ملاک ارزشگذارى ۶، ۹ ارزشها ۸:

رفتن. چرا که غرور سر چشمه بیگانگی از خدا و خویشتن، ج2، ص639 و اشتباه در قضاوت، و گم کردن راه حق، و پیوستن به خط شیطان، و آلودگی به انواع گناهان است. برنامه

مخالف است. «ما يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى» 4- به ظاهر افراد نمى‌توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب‌تر است) الْأَعْمى‌ ... لَعَلَّهُ يَزَّكَّى‌

چه بسا آزمايش الهى است. انسان چون حكمت الهى و مصالح امور را نمى‌داند، زود قضاوت مى‌كند، مأيوس مى‌شود و كفر مى‌ورزد. 1- كاميابى‌هاى انسان تنها در حدّ چشيدن

هم نسبت به اعمال آنهاست و هم نسبت به جزای آنها، و این دو در حقیقت دو رکن قضاوت کامل و عادلانه است. تفسیر آیات ۱ - خداوند، داراى آگاهى کامل و دقیق به آینده

«أَرْبَعَةً مِنْكُمْ» 3- گواهى بر زنا واجب نيست. «فَإِنْ شَهِدُوا» 4- در قضاوت به علم خود اكتفا نكنيم، گواهى لازم است. «فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ»

مردم در قيامت و حضور آنان در پيشگاه الهى به صورتى كه هيچ نقطه‌ى ابهامى براى قضاوت عادلانه باقى نگذارد، به خاطر امورى است: الف) هموار شدن زمين و حذف كوه‌ها

داشتن اينكه بعضى از مادران ايشان كنيز بوده اند و همين معنا سبب شده كه در قضاوت خود گمراه شوند و نتوانند رفتار پدر را حمل بر غريزه والدين نسبت به فرزندان

انحراف است. «وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ» «4» هواپرستى، مانع قضاوت عادلانه است. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى‌»

گفته شود. «يا أَبَتِ» 6- در نهى از منكر، با ايجاد سؤال، وجدان افراد را به قضاوت گيريم. «لِمَ تَعْبُدُ» 7- در نهى از منكر، از منكرهاى اعتقادى شروع كنيم. (متأسفانه

كَفى‌ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيباً» «5» نامه‌ى عملت را بخوان و خود قضاوت كن كه با تو چه برخورد شود. ز: اعضاى بدن. «يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ

به خاطر تفرقه و سستى و اطاعت نكردن خودتان از فرماندهى بوده است. 1- هنگام قضاوت، تلخى‌ها و شيرينى‌ها را با هم در نظر بگيريد. تنها شكست‌ جلد 1 - صفحه 644

پيدا مى‌شود. أَخْرَجْنا ... مِنَ الْأَرْضِ‌ 3. حرف مى‌زند، «تُكَلِّمُهُمْ» قضاوت مى‌كند و از آينده مردم خبر مى‌دهد. أَنَّ النَّاسَ كانُوا ... 4. حرف او همچون

تنگ نظرى يهود، سازگارتر است. «1». كافى، ج 1، ص 205. جلد 2 - صفحه 84 1- از قضاوت‌هاى نابجاى ديگران درباره‌ى دينتان نگران نباشيد. «أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ» 2-

شَيْ‌ءٍ» «6» 7. حكمت. «آتَيْناهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ» «7» 8. قضاوت. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ» «8» 9. نرم شدن آهن در دست او. «أَلَنَّا

اينكه افتراء بر خداست تجديد نظر نموده (و كلاه خود را قاضى نموده ) به حق قضاوت كنند، لذا در اين آيات هم كه باز براى عبرت دادن است متعرض مساءله بت پرستى

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

از بين برود: 1. گاهى امر و نهى ما امروز اثر نمى‌كند، ولى در تاريخ، فطرت و قضاوت ديگران اثر دارد. چنانكه امام حسين عليه السلام در راه امر به معروف و نهى از

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

آمد. 2- هر گاه مردم زكات نپردازند، چهار پايان به هلاكت مى‌رسند. 3- هرگاه قضاوت مسئولان قضايى، ظالمانه باشد، باران نخواهد باريد. 4- زمانى كه پيمان شكنى رواج

و خود را به او بچسباند ولى با وى نزدیکى و جماع نکند درباره چنین مردى چه قضاوت خواهى نمود؟ عمر بن الخطاب که در آن میان حضور داشت به ابوالیسر گفت: اگر این

الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ* «3» 4. در مورد كسانى كه طبق قانون الهى داورى و قضاوت نمى‌كنند: «وَ مَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ»

مگر على عليه السّلام. «1» بنابراين عاقل بصير را انصاف لازم است در حكومت و قضاوت. فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا: پس اگر نيابيد چيزى را كه صدقه دهيد، فَإِنَّ اللَّهَ

نيست كه پاسخ او، قضاوت و حكمى تقديرى بوده. چون اگر چنين نبود، جا داشت از طرف مقابل هم بخواهد تا دعواى خود را شرح دهد و بعدا بين آن دو، قضاوت كند. آرى، ممكن

اختلاف و نزاعى كه ميان آنها است حَكَم و قاضى سازند و سپس در دل خود از آنچه قضاوت كنى و حكم بدهى حرجى و ضيقى و اعتراضى در نيابند و به خوبى تسليم باشند و بپذيرند»

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

مخلوقاتی همچون جن، و یا بتهای سنگی و چوبی را همتایان خدا می‌شمرید؟ این چه قضاوت زشت و دور از منطقی است؟! و در دنباله آیه برای تأکید می‌فرماید: «این چنین

در پاسخ نامه رسيد كه چون امام قائم قيام كند ميان مردم به علم خود قضاوت كند مانند قضاوت داود (ع) و گواه نطلبد و تو مى خواستى از علاج تب ربع بپرسى و فراموش

ليس لك به علم ). نه در عمل شخصى خود از غير علم پيروى كن ، و نه به هنگام قضاوت درباره ديگران ، نه شهادت به غير علم بده ، و نه به غير علم اعتقاد پيدا كن

احكام مربوط به نكاح بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به نكاح ) قضاوت اميرالمؤ منين (ع ) درباره فتواى ابن مسعود رواياتى در ذيل آيه (والمحصنات من

جعل‌ خليفه‌، اعطاء لوي‌، جعل‌ والي‌ و رئيس‌ ‌براي‌ قشون‌ جلد 6 - صفحه 464 قضاوت‌ و ‌غير‌ اينها ‌پس‌ توهم‌ نشود ‌که‌ اطاعت‌ ‌رسول‌ عين‌ اطاعت‌ ‌خدا‌ ‌است‌

هنگامى قطع خواهد شد كه داورى صحيحى بين آنها بشود، لذا اين تعبير به معنى قضاوت عادلانه آمده است . اين احتمال در تفسير اين جمله نيز وجود دارد كه خداوند منطق

رحمت را ذخيره كند تا روز قيامت براى آن كسى كه حاجت او ردّ شده تا در باره آن قضاوت كند، اگر خواهد آن را به خود برگرداند و اگر خواهد به ديگرى رساند، اى اسماعيل،

است) تا چون از آب بوگندو سير شده و مطالب بيهوده گنج كرده ميان مردم به مسند قضاوت قاطع نشسته، و تعهد كرده موضوعى كه بر ديگرى مشتبه است حل كند و اگر بر خلاف

عليه السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: زنهار، از داورى بين مردم بپرهيزيد زيرا قضاوت فقط كار پيشواى عالم بحكم و عادل در ميان مسلمين است مانند پيغمبرى، يا وصيّ

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

سوره يونس صريح در اينست كه خداى تعالى بزودى در بين امت اسلام و بين پيامبرش قضاوت خواهد كرد، و آنان را عذاب و مؤ منين ايشان را نجات مى دهد. اين سنت الهى است

گوسفند و گاو و شتر بسيار تلف شوند، سوم- هر گاه در جامعه‏اى حاكمان محاكم در قضاوت نسبت به دادخواهى‏ ستم كنند و رعايت حكم الهى نكنند باران از آسمان نبارد يا

است. «كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ» 19- خود را به جاى ديگران بگذاريد، بعد قضاوت كنيد. شما هم روزى چنين بوديد. «كَذلِكَ كُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ» 20- مغرور نشويد،

آوريد. «وَ الضُّحى‌ وَ اللَّيْلِ إِذا سَجى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ» 3- به قضاوت‌ها و پيش داورى‌ها و تحليل‌هاى نادرست، صريحاً جواب بدهيد. «ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ»

مى‏شود و زياد ميگردد، و در نهان از خدا بترسيد تا از خود انصاف دهيد (بحق قضاوت كنيد اگر چه بزيانتان باشد، و چنين نكند جز كسى كه در نهان از خدا بترسد) چند

حكم‌ ملك‌ مصر و قضاوت‌ ‌او‌ ‌اينکه‌ نبوده‌ ‌که‌ سارق‌ ‌را‌ استرقاق‌ كند ‌ يا ‌ نگاه‌ دارند ‌براي‌ خدمت‌ ‌تا‌ مدتي‌ و ‌اينکه‌ حكم‌ و قضاوت‌ ‌در‌ طريقه‌ يعقوب‌

عذاب ، هر جا كه سخن از قضاوت به ميان آيد اين سوال به ذهن شنونده وارد مى شود كه آيا اين قضاوت به عدالت است يا حقكشى ؟ و آيا در اين قضاوت به آن كسى كه عليه او

17- تنصيف ارث. 18- تنصيف شهادت. 19- عدم تبرج (مكشفه شدن). 20- استشاره. 21- قضاوت. 22- تعليم كتابت. 23- نزول غرف. 24- تشييع جنايز. وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‌:

نفسانى همانا ايمان به خدايى است كه برگشت همه بندگان و حساب اعمال آنان و قضاوت در بين شان و پاداش مستوفاى كار نيك شان به دست اوست ، و وقتى مساءله وصيت ،

را نجات مى‌دهد كه با تعقّل رشد كند. «أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» 9- در قضاوت‌ها، نظر به اقلّيت و اكثريّت نداشته باشيم، چه بسا اقلّيت بر حقّ و اكثريّت

و حياري‌ نكرده‌ و ترك‌ نكرده‌. حَتّي‌ تَأتِيَهُم‌ُ البَيِّنَةُ ‌در‌ باب‌ قضاوت‌ ميفرمايند: (البينة ‌علي‌ المدعي‌ و اليمين‌ ‌علي‌ ‌من‌ أنكر) ‌هر‌ مدعي‌ ‌که‌

با نظريه است . در نتيجه معناى حكم ، قضاوت به حق در خوبى و يا بدى يك عمل ، و تطبيق عمل با آن قضاوت است و اين قضاوت به حق همان است كه به انبياء داده مى شود،

دادند) و از مكان دور دستى به جهان غيب پرتاب مى شدند (بى مطالعه در باره آن قضاوت مى كردند). ۵۴ - (سرانجام ) ميان آنها و آنچه مورد علاقه شان بود جدائى افكنده

خدايا! از تو است سپاس ابدى، توئى خوش آزمايشى و بزرگ ستايش و پر نعمت و عادل قضاوت و شايان عطا و نيك نعمت معبود هر كه در زمين است و معبود هر كه در آسمان است،

زيادتى و نقصى». 8- آنچه از اوست، چه دادن‌ها وگرفتن‌ها، همه خير است، گرچه در قضاوت‌هاى عجولانه‌ى ما فلسفه‌ى آن را ندانيم. «بِيَدِكَ الْخَيْرُ» 9- سرچشمه‌ى بدى‌ها

تعهد كرده بود كه شبها را به عبادت برخيزد، و روزها را روزه دارد، و هنگام قضاوت هرگز خشم نگيرد، و بر سر اين عهد و پيمان باقيماند اين لقب به او داده شد. و

هارون وحى مى كرد پرسيدم : بفرماييد ببينم آيا حكومت در بنى اسرائيل و منصب قضاوت و امر و نهى به هر دو واگذار بود؟ فرمود: موسى با پروردگارش مناجات مى كرد،

ء عجاب ). آرى گاه غرور و خودخواهى و مطلق نگرى و فساد محيط آنچنان بينش و قضاوت انسان را تغيير مى دهد كه از واقعيتهاى روشن تعجب مى كند در حالى كه به خرافات

را زنده مى كند آنهم به اذن او است ، همچنين هر منصبى اعم از رهبرى الهى و قضاوت و حكميت به كسى سپرده شده است تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۲۶۶ آنهم از ناحيه پروردگار

دارم : هنگامى كه خشم ترا فرا ميگيرد به ياد من باش !. و هنگامى كه ميان دو نفر قضاوت ميكنى بياد من باش !. و هنگامى كه با زن بيگانه اى تنها هستى و هيچكس در آنجا

در داشتن اينگونه امور باشد - آنطور كه در سابق گفتيم - با فهم عوام الناس ‍ قضاوت كرده و چنين كسى خالى از غلو نيست ، هر چند كه بگويد اين اصالت و استقلال را

و به حكميت او راضى شوند كه او را حاكم شماها مقرر ساختم و اگر طبق حكم ما قضاوت كند و از او نپذيرد (يعنى كسى كه حكم بر ضرر او است) همانا حكم ما را سبك شمرده

درآورده ، تا چه رسد به اينكه چهل روز بر جاى او بنشيند و ميان مردم حكومت و قضاوت كند. به هر حال قرآن در آيه بعد مساءله توبه سليمان را كه در آخرين جمله آيه

در ولايت عهد در آيم به شرط آن كه نه امرى كنم و نه نهى، نه فتوى دهم و نه قضاوت كنم، نه منصب دهم و نه عزل كنم و نه در آنچه جريان دارد تغييرى بدهم و بايد

كامل ) ندارند، مواسات و برابرى با برادر دينى در مال ، و اداى حق مردم با قضاوت عادلانه نسبت به خود و ديگران ، و خدا را در هر حال ياد كردن ، منظور سبحان

گويند علم و فهم اين روايات را بايد به صاحبان آنها واگذاريم و از هر گونه قضاوت پيرامون آنها خوددارى كنيم . در اينصورت ما مى مانيم و متن آياتى كه در قرآن

خواهد آمد بخشى از آن فضائل است ، و نيز صوت و آهنگ بسيار زيبا، و قدرت بر قضاوت عادلانه كه در سوره «ص » به آن اشاره شده بخشى ديگر از اين فضل الهى محسوب ميشود

تازه سه درهم نيز غرامت مى ستاندند، و در شهر قاضى داشتند كه او هم همين طور قضاوت مى كرد، و حق را به اهل شهر مى داد(( بعضى ديگر گفته اند: ((مراد از ((قطع سبيل

خيانت دوخته و دستش به خون بى گناهان آلوده است خلافت روى زمين دهد، و مقام قضاوت را به طور مطلق به او بسپارد؟! تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۲۶۲ اين آيه از پنج

گردد، و حتى اگر كسى كه ديگرى را متهم مى سازد نتواند ادعاى خود را در محكمه قضاوت اسلامى به ثبوت برساند خود مجازات شديد (چهار پنجم حد زنا) خواهد داشت ، تا

آخرت . در آيه بعد براى اينكه بطلان سخنان آنها روشنتر شود، و نيز اصول صحيح قضاوت و داورى رعايت گردد، از آنها دعوت مى كند كه اگر شهود معتبرى دارند، كه خداوند

هست ، مقايسه مى نماييم تا خواننده ، خود با ديد انصاف ، در آن دو نگريسته و قضاوت كند. قرآن مجيد در عين حال در آن مقدار از علم نافع كه بحث در آن واجب بوده

كار ميرود، ممكن است به خاطر توجه دادن به اين حقيقت باشد كه در اين سير و قضاوت خود عجله نكنند، بلكه هنگامى كه آثار گذشتگان را مشاهده كردند، با حوصله و دقت

سوره انبياء: و كنا لحكمهم شاهدين (ما گواه حكم آنها بوديم ). آيه مربوط به قضاوت داود و سليمان است ، و قرآن درباره اين دو نفر ضمير جمع (هم ) بكار برده است

نـبـايـد در مـورد رويـدادهاى ناخوشايند كه در زندگيمان پيدا مى شود عجولانه قضاوت كنيم ، چه بسيارند حوادثى كه ما آنرا ناخوش داريم اما بعدا معلوم مى شود كه

فرموده بود، و دوباره سخن از قضاى بين مردم راندن، تكرارى است بى جهت. ليكن ظاهر قضاوت در مابين يك جماعت، اين است كه به نفع بعضى، و به ضرر بعضى داورى شود. چون در

مى شناسد هرگز گرفتار انحراف به خاطر نيازها و حب و بغضها نمى گردد. در مقام قضاوت و داورى نيز عادلانه ترين داوريها، داورى خدا و پيامبر و امام معصوم است ، و

و اسناد اين روايات نيز چنانكه ديديم قابل گفتگو است ، بهتر اين است كه از قضاوت درباره اين روايات خوددارى كنيم و علم آن را به اهلش ‍ بسپاريم . تفسير نمونه

حكومت وقت (منصور عباسى ) را مجاز مى دانست و به همين دليل او حاضر نشد منصب قضاوت را در حكومت خلفاى بنى عباس بپذيرد. نويسنده المنار سپس اضافه مى كند كه ائمه

، و بر اساس معيارهائى كه در همين آيات از قرآن دريافته ايم ، درباره آنها قضاوت و داورى مى كنيم ، پيوند خود را با آنها كه بر سر عهد و پيمان خود باقى ماندند

تُجْزَوْنَ إِلّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ»: يعنى: در آن روز، در بينشان، به عدل قضاوت مى شود و به حق، حكم مى شود و در نتيجه، به هيچ كس، به هيچ وجه، ستم نمى شود

لَضالُّونَ»: يعنى وقتى مجرمان، مؤمنان و ابرار را مى بينند، به عنوان شهادت و يا قضاوت به يكديگر مى گويند: اينها، گمراهان اند. البته احتمال دوّمى - كه قضاء و داورى

زاويه ديد همسر دوم بايد مطالعه شود و با توجه به مصلحت مجموع ، در اين باره قضاوت كنيم . و اگر راه دوم را انتخاب كنيم بايد فحشاء را به رسميت بشناسيم و تازه

اسلامى ما به راه انداخته اند مشاهده مى كنيم باشد كه تاريخ آينده در اين زمينه قضاوت كند. مساله رعايت عدالت حتى در مورد قاتل در آن حد و پايه است كه در وصاياى

واژه به كار رفته ، به خاطر همين است ، چرا كه علاوه بر جداسازى در ميان آنها قضاوت و داورى كه يكى از معانى فتح است نيز انجام ميگيرد و هر كدام را به آنچه استحقاق

آسمانى - و با نداشتن بهره اى از علم ، خرافاتى به هم بافته حق ندارد چنين قضاوت كند. از اين آيه ضمنا اين نكته استفاده ميشود كه انسان تنها به نيروى عقل خويش

باشد زيرا در نماز عصر، اجتماع بيشترى شركت مى كردند و به علاوه وقت داورى و قضاوت در ميان مسلمين بيشتر آن موقع بود. و رابعا انتخاب وقت نماز براى شهادت به خاطر

است ، ولى رويهم رفته نمى توان به طور قطع در اين زمينه با توجه به خود آيه قضاوت كرد. «نكر» به معنى زشت و منكر است ، و بازتاب آن قويتر از كلمه «امر» كه در

فانما يعرف الرجل باشكاله و اقرانه و ينسب الى اصحابه و اخدانه : درباره كسى قضاوت نكنيد تا به دوستانش نظر بيفكنيد چرا كه انسان بوسيله دوستان و ياران و رفقايش

ابراز داشته ، كه از نظر اهميت موضوع فشرده آن را در اينجا مى آوريم . البته قضاوت درباره صحت و سقم آن نيازمند بررسى فراوانى است كه شايد بر عهده آيندگان باشد

دادگاه عدل او در جهان ديگر، و مالكيت خداوند نسبت به همه آسمان و زمين و حق قضاوت و داورى او اشاره مى كند. نكته ها: ۱ - جمله الم تر آيا نديدى به گفته بسيارى

شواهد و مدارك زنده كه جاى گفتگو نيست و هر كس اين نامه عمل را بنگرد مى تواند قضاوت و داورى كند، هر چند شخص «مجرم » باشد، چرا كه اين نامه عمل چنانكه خواهد آمد،