نتایج جستجو

خدا ۱ دین: تهدید مکذبان دین ۱; عذاب اخروى مکذبان دین ۱; کیفر مکذبان دین ۲; مکذبان دین در جهنم ۲; هلاکت اخروى مکذبان دین ۱ عذاب: تهدید به عذاب ۱; موجبات

خدا ۱ دین: تهدید مکذبان دین ۱; عذاب اخروى مکذبان دین ۱; کیفر مکذبان دین ۲; مکذبان دین در جهنم ۲; هلاکت اخروى مکذبان دین ۱ عذاب: تهدید به عذاب ۱; موجبات

خدا ۱ دین: تهدید مکذبان دین ۱; عذاب اخروى مکذبان دین ۱; کیفر مکذبان دین ۲; مکذبان دین در جهنم ۲; هلاکت اخروى مکذبان دین ۱ عذاب: تهدید به عذاب ۱; موجبات

خدا ۱ دین: تهدید مکذبان دین ۱; عذاب اخروى مکذبان دین ۱; کیفر مکذبان دین ۲; مکذبان دین در جهنم ۲; هلاکت اخروى مکذبان دین ۱ عذاب: تهدید به عذاب ۱; موجبات

خدا: تهدید مکذبان آیات خدا ۲; خواسته هاى مکذبان آیات خدا ۱، ۳; مکذبان آیات خدا در جهنم ۶ عذاب: تهدید به عذاب ۲; درخواست تعجیل در عذاب ۱; درخواست عذاب ۳;

مکذّبان تهدیدهاى خدا ۲ دین: نفى اکراه در دین ۶ عذاب: تحقق وعده عذاب ۳ ; تهدید به عذاب ۲ ; درخواست تحقق وعده عذاب ۴ قرآن: پیشگویى قرآن ۳ ; تکذیب قرآن ۱ ; حقّانیت

ترسناکى عذاب مکذبان انبیا ۳; تهدید مکذبان انبیا ۴; زمینه عذاب مکذبان انبیا ۲ خدا: تهدیدهاى خدا ۴; قانونمندى عذابهاى خدا ۲ عبرت: عوامل عبرت ۵ عذاب: تهدید به

آثار ذکر عذاب اخروى ۳ ربوبیت: کیفر ادعاى ربوبیت ۱، ۶ عذاب: آثار تهدید به عذاب دنیوى ۳; عذاب سخت ۲; عذاب سخت اخروى ۱; عذاب سخت دنیوى ۱; مراتب عذاب ۱، ۲; موجبات

خدا: وعیدهاى خدا ۴ شکست: وعده شکست دنیوى ۴ عذاب: آثار رؤیت عذاب ۲; تهدید به عذاب ۳; وعده عذاب اخروى۴ کافران: اتکاى کافران ۵; بى پناهى کافران ۲; تداوم توطئه

سوگند دروغ ۳ عذاب: تهدید به عذاب ذلت بار ۱; عذاب ذلت بار ۳ عیب جویى: آثار عیب جویى ۳ قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۲ کافران: پیشگویى شکست کافران ۲; تهدید کافران ۱

ایمان به خدا ۱; زمینه ایمان به خدا ۶ توکل: توکل بر خدا ۱، ۴، ۵; زمینه توکل بر خدا ۶ خدا: اختصاصات خدا ۲، ۵; تهدیدهاى خدا ۸; رحمانیت خدا ۶ عذاب: تهدید به عذاب

آفات شناخت ۱۰; عوامل مؤثر در شناخت ۹ عذاب: تهدید به عذاب ۴; عذاب دردناک ۱; عذاب سخت ۴; مراتب عذاب ۱، ۴; موجبات عذاب ۱ کافران: اتمام حجت بر کافران ۳; استکبار

تهدید به عذاب ۲; درخواست تعجیل در عذاب ۱; درخواست عذاب ۳; عذاب ناگهانى ۱۰، ۱۱; موجبات عذاب ۷; وقت عذاب ۸، ۹ کافران: تأخیر عذاب کافران ۹; حتمیت عذاب کافران

رهبران شرک ۵; مخالفت رهبران کفر ۵; منشأ مخالفت رهبران شرک ۴ عذاب: اهل عذاب ۱۰; تهدید به عذاب استیصال ۹ فطرت: عوامل تنبه فطرت ۷ قرآن: آثار شک در وحیانیت

مؤثر در سرنوشت ۹ عذاب: تهدید به عذاب ۱، ۲; عذاب دردناک ۱، ۲; مراتب عذاب ۱، ۲ عمل: آثار عمل ۹ مؤمنان: اهمیّت منافع مؤمنان ۴ مسلمانان: تهدید مسلمانان صدر اسلام

عبادت غیرخدا ۴ عذاب: تهدید به عذاب ۱ عمر: آثار اخروى عمر ۱۰; آثار تباهى عمر ۵، ۸; بهره مندى از عمر ۹; عوامل تباهى عمر ۴ فرجام: تهدید به فرجام شوم ۱ قیامت:

إلى عذاب عظیم) به احتمال اینکه مراد از عذاب قبل از آخرت، یکى عذاب دنیوى و دیگرى عذاب برزخ باشد، برداشت فوق به دست مى آید. ۱۳ - منافقان، مورد تهدید خداوند

زمینه طغیان ۴ عبرت: عوامل عبرت ۸ عذاب: تهدید به عذاب استیصال ۱۱; عذاب استیصال ۱; وسعت عذاب استیصال ۱۲; ویژگیهاى عذاب استیصال ۱۲ مشرکان: آثار تکبر مشرکان

خدا ۲ خود: ظلم به خود ۳، ۴، ۵ زیانکاران: ۱۴ شرک: آثار شرک ۵; ظلم شرک ۳ ظالمان: ۳، ۵ ظلم: موارد ظلم ۳ عذاب: تهدید به عذاب ۱۳; نجات از عذاب ۹ فرعونیان: ظلم

تهدید به عذاب ۴; عذاب ذلت بار ۴; مراتب عذاب ۴

تردید من تهدید [به عذاب] را پیش از این [از طریق وحی و پیامبران] به شما اعلام کرده بودم. مى‌گويد: نزد من مجادله مكنيد. من پيش از اين با شما سخن از عذاب گفته

صالح(ع) ۲۱ ; هشدار صالح(ع) ۲۲ عبادت: در تاریخ ۸ ; گرایش به عبادت ۸ عذاب: تهدید به عذاب ۲۲ ; مراتب عذاب ۲۲ قوم ثمود: انتظارات قوم ثمود ۱۸ ; تاریخ قوم ثمود ۲،

بنابراین فاصله زمانی شما با عذاب الهی شما را دچار این پندار نکند که تهدید به عذاب، تهدیدی طولانی و دروغ است.] از تو به شتاب عذاب مى‌طلبند و خدا هرگز وعده

در آخرین آیه این سوره تهدید به عذاب دنیا را با تهدید به عذاب آخرت تکمیل کرده، می‌گوید: «پس وای بر کسانی که کافر شدند از روزی که به آنها وعده داده می‌شود»

نفرین خداوند و سزاوار عذاب و هلاکت اند. (فویل للمصلّین) «ویل» - که در اصل به معناى عذاب و هلاکت است - کلمه اى است که براى تهدید به عذاب به کار مى رود. (لسان العرب)

«الذین ینفقون» عطف بر «الکافرین» باشد، ریاکاران به عذاب تهدید شده اند و تهدید به عذاب نشانه حرمت است. ۳- عذاب خوارکننده الهى، کیفر انفاق کنندگان ریاکار (و

بعثت را به کیفرى سخت و قریب الوقوع تهدید کرد. (و یقولون لو لا أنزل علیه ءایة من ربه ... فانتظروا) امر در «انتظروا» مى تواند براى تهدید (تهدید به عذاب) و به

هلاکت ظالمان ۷ عذاب: اهل عذاب ۱; موجبات عذاب استیصال ۲ محمد(ص): مهلت به مکذبان محمد(ص) ۵; هشدار به مکذبان محمد(ص) ۵ مشرکان: تأخیر عذاب مشرکان صدراسلام

۷ - علم فراگیر خداوند و شکست ناپذیرى او، پشتوانه تهدید کفار به عذاب شدید (انّ الّذین کفروا لهم عذاب شدید و اللّه عزیز ... انّ اللّه لا یخفى علیه شىء)

ننهادند تا به عذاب خداوند گرفتار گشتند قرآن مجيد در سوره اعراف آيه 163 به بعد وضع آنها را چنين نقل مى‏كند: بپرس از يهود از شهريكه در كنار دريا و مشرف به آن بود

۴ ایمان: اهمیت ایمان به آخرت ۲ بشارت: نقش بشارت ۵ خدا: عذابهاى خدا ۱ دین: اصول دین ۲ عذاب: عذاب دردناک ۱; مراتب عذاب ۱; موجبات عذاب ۱ قرآن: هدایتگرى قرآن

کانوا به یستهزءون ... و إنّ ربّک لهو العزیز الرحیم) تأکید بر شکست ناپذیرى و رحمت خدا، پس از تهدید کافران به عذاب اخروى (فسیأتیهم أنباؤا ما کانوا به یستهزءون)

زمینه شرک ۱۲ عذاب: امداد به اهل عذاب ۷; اهل عذاب ۴، ۵، ۱۰; بى یاورى اهل عذاب ۷ کافران: افتراهاى کافران ۲; رذایل کافران ۲; عجز کافران ۱; عذاب دنیوى کافران

تكرار شده و در پايان هر چند آيه، اين هشدار به چشم مى‌خورد. كلمه‌ «وَيْلٌ» در مقام هشدار و تهديد به عذاب و هلاكت به كار مى‌رود و بر اساس روايات، نام وادى خاصّى

مده». ۲ - التجا به پروردگار، از آداب دعا و آموزه اى الهى به پیامبر(ص) (قل ربّ إمّا ترینّى ما یوعدون) ۳ - تهدید مشرکان عصر بعثت به عذاب دنیوى از سوى خداوند

و دعوت به صبر و استقامت، و انذار و تهدید مخالفان به عذاب الهی، دور می‌زند. روی هم رفته مباحث این سوره را می‌توان در هفت بخش خلاصه کرد: 1- نخست به ذکر قسمتی

خداوند به آنچه مى‌كنند، بيناست. «فتنة» در آيه، يا به معناى آزمون و يا به معناى عذاب است. بنى‌اسرائيل مى‌پنداشتند آزمايش‌ها يا قهر و عذاب الهى، مربوط به دوران

تكرار شده و در پايان هر چند آيه، اين هشدار به چشم مى‌خورد. كلمه‌ «وَيْلٌ» در مقام هشدار و تهديد به عذاب و هلاكت به كار مى‌رود و بر اساس روايات، نام وادى خاصّى

رَبِّهِمْ). و به این نیز قناعت نکردند بلکه به سراغ صالح آمدند و صریحا به او «گفتند: ای صالح! اگر تو فرستاده خدا هستی هر چه زودتر عذاب الهی را به سراغ ما بفرست»

یصنعون»، اشاره به گرفتاریهایى است که آنان به خاطر کینه و دشمنى با یکدیگر براى خویش به وجود مى آورند. ۱۹- مسیحیان پیمان شکن، مورد تهدید خداوند به عذاب و کیفر اعمال

است، شاید هم نزدیک و بسیار هم نزدیک باشد. این عذاب و مجازاتی که در اینجا به آن تهدید شده‌اند ممکن است عذاب قیامت و یا مجازات دنیا و یا هر دو باشد، در صورت

را به آنان وعده مى‌دهيم به تو نشان دهيم. خداوند در اين آيه پيامبرش را دلدارى داده است كه قدرت دارد گمراهان و كافران را عذاب كند امّا به دلايلى عذاب آنان

«ثاقب» به معناى سوراخ كردن است، گويا اين ستاره با نور خود تاريكى شب را سوراخ مى‌كند. «صلب» به معناى محكم و مراد از آن، ستون فقرات پشت است و «ترائب» به استخوان‌هاى

همنشینى با ظالمان ۵; زمینه عذاب همنشینان ظالمان ۵; عذاب ظالمان ۴ ظلم: آثار اجتماعى ظلم ۷ عذاب: اهل عذاب ۴; همنشینى با اهل عذاب ۶ فساد: آثار اجتماعى فساد

است با آنكه قبلا به پيغمبر فرموده بود تا تو در ميان آنهائى من عذاب نازل نميكنم براى آنكه بدانند آنحضرت عازم به خروج از ميان آنها است و عذاب منجز خواهد شد

است با آنكه قبلا به پيغمبر فرموده بود تا تو در ميان آنهائى من عذاب نازل نميكنم براى آنكه بدانند آنحضرت عازم به خروج از ميان آنها است و عذاب منجز خواهد شد

مهلت ده و اندك زمانى آنان را به خود واگذار. «رجع» به معناى باران است، شايد به خاطر رجوع بخار آب به زمين به صورت باران. «صدع» به معناى شكافته شدن زمين براى

مهلت ده و اندك زمانى آنان را به خود واگذار. «رجع» به معناى باران است، شايد به خاطر رجوع بخار آب به زمين به صورت باران. «صدع» به معناى شكافته شدن زمين براى

مهلت ده و اندك زمانى آنان را به خود واگذار. «رجع» به معناى باران است، شايد به خاطر رجوع بخار آب به زمين به صورت باران. «صدع» به معناى شكافته شدن زمين براى

انسانها ۳ حق: عذاب حق ناپذیران ۲; کیفر حق ناپذیران ۲; هشدار به حق ناپذیران ۲ خدا: اختصاصات خدا ۳; علم غیب خدا ۱، ۳، ۶ عذاب: علم به وقت عذاب ۴ علم غیب: آثار

«ثاقب» به معناى سوراخ كردن است، گويا اين ستاره با نور خود تاريكى شب را سوراخ مى‌كند. «صلب» به معناى محكم و مراد از آن، ستون فقرات پشت است و «ترائب» به استخوان‌هاى

است با آنكه قبلا به پيغمبر فرموده بود تا تو در ميان آنهائى من عذاب نازل نميكنم براى آنكه بدانند آنحضرت عازم به خروج از ميان آنها است و عذاب منجز خواهد شد

را از ايشان به حلم خود. يا بازدار مردم را از معاصى به امر نمودن به طاعات. يا دفع كن شر مشرك را به كلمه توحيد. يا محو ساز منكر را به امر به معروف. نَحْنُ

بایات اللّه) ۱۲ - عذاب الهى داراى مراتب و درجات* (عذاب شدید) ۱۳ - تهدید شدن اهل کتاب (یهود و نصارا) به عذاب سخت الهى، در صورت کفر به آیات خداوند، قرآن،

فرعونیان: تهدید به فرجام فرعونیان ۷ قرآن: تهدید مکذبان قرآن ۷ قوم ثمود: تهدید به فرجام قوم ثمود ۷ کافران: آثار تکذیبگرى کافران ۵; احاطه بر کافران ۱; تهدید کافران

زحمت آمدن به پیش شما را هم به خود نمی‌دهند) و در خانه نشسته‌اند و (در اظهار ایمان) به خدا و پیغمبرش دروغ گفته‌اند. به افراد کفرپیشه‌ی آنان عذاب بسیار دردناکی

خدا ۶; محرومان از عفو خدا ۶ عذاب: اهل عذاب ۳; زمینه عذاب ۵ علم: زمینه علم ۲ کافران: تهدید کافران ۱; حتمیت عذاب کافران ۳; عذاب کافران لجوج ۳; محرومیت کافران

خدا ۳ عذاب: انذار از عذاب ۱; موجبات عذاب ۲ عقیده: آثار عقیده ۲، ۴ عمل: آثار عمل ۲، ۴ فرجام: بشارت حسن فرجام ۳; عوامل حسن فرجام ۴ کافران: تهدید به کافران

ظالمان: عذاب ظالمان ۲، ۴; کیفر ظالمان ۲ ظلم: آثار ظلم ۳ عذاب: ابزار عذاب ۱; انذار از عذاب دنیوى ۵; اهل عذاب ۲; عذاب استیصال ۱، ۲; عذاب با باران ۱; عذاب با سجّیل

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

قوم عاد ۱، ۲، ۷; تهدید به فرجام قوم عاد ۷; سختى کیفر قوم عاد ۱; علم به هلاکت قوم عاد ۲; فرجام قوم عاد ۲ کافران: تهدید کافران ۸; تهدید کافران مقارن بعثت

و لنسکننّکم الأرض من بعدهم) ۳- تهدید شدن کافران ظالم به مرگ از سوى خداوند، در پى تهدید شدن انبیاى الهى از سوى آنان به اخراج از سرزمین مسکونى خویش (و قال

كثرت لشگر و وسعت ملك و سلطنت، به آبش غرق كرديم؛ هنوز به قعر دريا نرسيده، او را به آتش وارد ساختيم. بيان: تخصيص فرعون به ذكر به جهت آنست كه پيشواى اهل ضلالت

شرک ۸ عذاب: عذاب دردناک ۱۳، ۱۴ ; عذاب با شکست ۱۴ ; مراتب عذاب ۱۳، ۱۴ عرفات: وقوف در عرفات ۱۶ عید قربان: ۱۵ کافران: تهدید کافران صدر اسلام ۱۳ ; عذاب کافران

مى شدند. ۳ - تهدید تکذیب گران روز جزا، به محرومیت از موهبت هاى بهشتى (کلوا و تمتّعوا قلیلاً) امر در «کلوا و تمتّعوا» در معناى تهدید و انذار به کار رفته است

آمرزشهاى خدا ۱۱; دعوت به خدا ۲ دین: قبول دعوت مبلغان دین ۴ عذاب: عذاب دردناک ۱۱; مراتب عذاب ۱۱; نجات از عذاب ۱۱ عقیده: آثار عقیده به خدا ۱۰ گناه: آثار گناه

انسان! تو به سوى پروردگارت تلاش بسيارى دارى و سرانجام به لقاى او خواهى رسيد. پس هر كس كارنامه‌اش به دست راستش داده شود، به زودى و به آسانى به حساب او رسيدگى

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

تو به عشر آنچه به آن گذشتگان دادیم (از ثروت و جاه) نرسیدند، پس آنها که رسولان مرا تکذیب کردند چگونه به عذاب من گرفتار شدند (اینان هم مانند آنان به کیفر

که علمای اهل کتاب به خوبی از آن آگاهی داشتند. در پایان آیه به عنوان یک هشدار و تهدید می‌فرماید: «و کسانی که به باطل ایمان آوردند و به اللّه کافر شدند زیانکاران

شده‌اند ملاقات نمايند. پس آنها را به کفر و ضلالت خود بگذار که به بازیچه دنیا دل بازند تا با روزی که وعده عذاب آنهاست رو به رو شوند. پس آنان را واگذار تا [در

جهنم ۸; آثار ذکر عذاب اخروى ۸ زیانکاران: کیفر اخروى زیانکاران ۵ شرک: آثار شومى شرک ۷ عذاب: آتش عذاب ۵; ابزار عذاب اخروى ۵; عوامل نجات از عذاب ۱۱ عصیان: موانع

و فراخواندن مردم به تعقل در آن و نیز طرح نابودى بسیارى از اقوام گذشته به خاطر ظلمشان، مخالفان اسلام و قرآن را به عذاب و نابودى تهدید کرد و این مى رساند

. فکفروا به) ۳ - مشرکانِ مخالف قرآن در صدراسلام، به کیفر و عذاب الهى تهدید شدند. (فکفروا به فسوف یعلمون) جمله «فسوف یعلمون» جمله اى است تهدید آمیز علیه

کنی]؛ پس به وسیله قرآن کسانی را که از تهدید من می ترسند، بیم ده. ما به آنچه مى‌گويند داناتريم و تو به آنها زور نمى‌گويى. پس هر كه را از وعده عذاب من مى‌ترسد

ميفرمايد اين عذاب و امثال آن عذاب دنيوى خدا است در مقابل تخلّف از اوامر او و عذاب آخرت بمراتب شديدتر است اگر بدانند شدّت و حدّت آنرا و آنكه عذاب دنيا در برابر

۵،۶ عذاب: انذار از عذاب دنیوى ۱; اهل عذاب ۱ قرآن: کافران به قرآن ۱ قیامت: کافران به قیامت ۱ کافران: استهزاهاى کافران ۴، ۹; بینش کافران ۴; تأخیر عذاب کافران

براى تهدید مشرکان لجوج به عذاب، بیان شده است و این عذاب هم مى تواند در دنیا باشد (مانند شکست سخت آنان به دست مسلمانان در جنگ بدر) و هم مى تواند عذاب اخروى

(فستبصر) آیه شریفه، بشارت و تهدید است; بشارت پیروزى پیامبراسلام (فستبصر) و تهدید کافران به شکست و نابودى (و یبصرون). ۲ - تهدید خداوند به شکست کافران، در جنگ با

خدا ۶ عذاب: انذار از عذاب دنیوى ۱; نزول عذاب پس از محمد(ص) ۳ کافران: اتمام حجت بر کافران ۱۳; حسابرسى از کافران ۱۳; حسابرسى دنیوى کافران ۱۱; عذاب دنیوى

براى نزول عذاب، با جمله شرطى «إن کنت من الصادقین» نشان دهنده وعده عذاب از جانب لوط(ع)، به آنها است. گفتنى است وعده عذاب از سوى پیامبرى به قومى، به خاطر اعمال

مؤمن ۹; ظلم به زنان مؤمن صدراسلام ۱۱ عذاب: اهل عذاب ۱، ۲; عذاب سخت ۲، ۱۶; عذاب شدید ۳; مراتب عذاب ۲، ۱۶; مراتب عذاب اخروى ۳; موجبات ازدیاد عذاب ۱۹; موجبات

477 «ابرام» به معناى تابيدن و محكم كردن و در اينجا به معناى تصميم جدّى بر توطئه عليه پيامبر صلى الله عليه و آله و نپذيرفتن آيين اوست. 1- عذاب الهى بعد از

های ما و تحقّق عذاب های دنیایی و آخرتی] به آنان می رسد. پس تكذيبش كردند. زودا كه خبر آن چيزهايى كه مسخره‌اش مى‌كردند به ايشان برسد. به راستی که آن را دروغ

آنان را به کسانی بدهیم که از آنها بهترند؛ و ما هرگز مغلوب نخواهیم شد! |بر اين كه به جاى آنها بهتر از ايشان را بياوريم و ما عقب نمى‌افتيم كه به جاى آنان

علاقه به برادر ۱ ; آثار علاقه به پدر ۱ ; آثار علاقه به خدا ۶ ; آثار علاقه به شغل ۱ ; آثار علاقه به فرزند ۱ ; آثار علاقه به محمّد (ص) ۶ ; آثار علاقه به مسکن

۷ گرایشها: زمینه گرایش به دین ۴ مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۷ محرومان: حق پذیرى محرومان ۴ محمد(ص): بشارت به محمد(ص) ۷ مشرکان: تهدید مشرکان ۷ معجزه: فلسفه معجزه

«فتنه» ممکن است به معناى «رنج و عذاب» باشد، و ممکن است به معناى «آزمایش»، همان گونه که در غالب موارد در قرآن به این معنا آمده است، اشاره به این که: آنها هنگامى

لنخرجنّکم من أرضنا أو لتعودنّ فى ملّتنا) ۲- تهدید و توسل به زور، از ابزار کفار به هنگام درماندگى از پاسخ گویى به براهین منطقى انبیا    جاءتهم رسلهم بالبیّنت

رسول به جنگ برخیزند و در زمین به فساد کوشند جز این نباشد که آن‌ها را به قتل رسانده، یا به دار کشند و یا دست و پایشان به خلاف یکدیگر بِبُرند و یا به نفی

موانع شنوایى جهنمیان ۴ شنوایى: اهمیت شنوایى ۵ عذاب: مراتب عذاب ۲، ۴ مشرکان: آثار شدت عذاب مشرکان ۴; عذاب اخروى مشرکان ۲; فریاد مشرکان ۱; کرى مشرکان ۳;

«كَلَّا» يا به معناى نفى گذشته است يعنى اين گونه نيست كه انسان به ياد گذشته خود باشد كه خداوند او را آفريد و به او آموخت، پس بنده او باشد، بلكه به جاى بندگى

یلوط لتکوننّ من المخرجین) از تهدید حضرت لوط(ع) به وسیله قوم خود، نیرومندى آنان در مقایسه با او استفاده مى شود. اخراج: تهدید به اخراج ۱ تبعید: تاریخ تبعید

کفر به دین ۱۲ ; دین و عدالت ۵ شناخت: موانع شناخت ۱۰ عدالت: ۵ عذاب: موجبات عذاب ۱۴ عصیان: عوامل عصیان ۹ علما: ۷، ۱۰ اختلاف علما ۸، ۱۱ کافران: تهدید کافران

هلاك‌ شدند و ‌از‌ ‌بين‌ رفتند. ] (آیه 9)- سپس به عنوان تهدید و هشداری به منکران سر سخت و لجوج چنین می‌گوید: ما به پیامبرانمان وعده داده بودیم که آنها را از

کافران: تضعیف حاکمیت کافران ۱، ۸; تهدید کافران ۴; کافران و وعده هاى خدا ۲; هلاکت کافران ۸ محمد(ص): تهدید مکذبان محمد(ص) ۴; وعده به محمد(ص) ۲ مسلمانان: گسترش حاکمیت

نيامدندى به جهنم، زيرا خدا شأنش آنست كه عذاب كننده باشد نه عذاب شده. وَ كُلٌّ فِيها خالِدُونَ‌: و همه بتان و بت‌پرستان در جهنم جاويد هستند كه به هيچ وجه

شعیب(ع): تهمت دروغگویى به شعیب(ع) ۲; مکذبان شعیب(ع) ۲; نبوت شعیب(ع) ۱ عبرت: عوامل عبرت۴ ۹ عذاب: اهل عذاب ۵، ۱۰; عذاب سخت ۷; مراتب عذاب ۷ فرعونیان: تاریخ فرعونیان

سخن او ارعاب و تهدید است و حتى در خطاب به او هم کمترین عطوفتى نظیر «یابنىّ» در پاسخ «یاأبت» به کار نبرد. ۶- آزر با تهدید ابراهیم(ع) به سنگسار کردن و نیز

ساختند ولی) باز رجوع همه به سوی ما خواهد بود. ولی [آنان] آیینشان را در میان خود قطعه قطعه کردند [و نسبت به دین گروه گروه شدند و به شدت با هم اختلاف پیدا کردند]؛

گرفتند، مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ؛ به غير از خداى به حق اوليائى كه به زعم خود معبودانند، ما نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونا: به اعتقاد باطل گويند ما پرستش نمى‌كنيم

درافتد بهتر است یا آن کس که ایمن (از عذاب) به محشر وارد شود؟ باری، امروز به اختیار خود هر چه می‌خواهید بکنید که خدا به تمام اعمال شما بیناست. مسلماً کسانی

خدا ۶ عذاب: اقسام عذاب ۲; عوامل رفع عذاب ۵ کافران: تغییر فرجام کافران ۵; توبه کافران ۵; عذاب اخروى کافران ۳; عذاب دنیوى کافران ۱، ۲، ۳، ۶; نزدیکى عذاب کافران

شما را مجازات عادلانه خواهد کرد. تفسیر آیات ۱ - تهدید الهى نسبت به کسانى که پس از اتمام حجّت، اقدام به تفرقه در جامعه اسلامى مى کنند. (یا ایها الذین امنوا

باشد اهلش را به عذاب، برنمى‌گردند در رجعت‌ «2». پس اين آيه از اعظم دلالات است در رجعت، زيرا هيچكس از اهل اسلام منكر نيست كه مردم برمى‌گردند به قيامت، چه آنها

مستیزید حال آنکه به‌راستی از پیش به شما هشدار این وعده‌ی عذاب را داده بودم.» «پیش من (این) گفتمان دگرگون نمی‌گردد و من (نسبت) به بندگانم زیاد بیدادگر نیستم.»

است، به زودی آیات خود را به شما می‌نمایانیم، از من به شتاب مخواهید آدمى از شتاب آفريده شده زودا كه نشانه‌هاى خويش- عذاب- را به شما بنمايم، پس [عذاب را]

الرُّجْعى‌ «8» بعد از آن به طريق التفات، خطاب به انسان فرمايد از روى تهديد و غايت طغيان: إِنَّ إِلى‌ رَبِّكَ‌: به درستى كه به سوى پروردگار تو است‌ الرُّجْعى‌:

نیست؟] يا به پرهيزگارى فرمان دهد؟ یا امر به پرهیزگاری کند [بر حق است‌] يا به پرهيزگارى فرمان دهد [حال آن كافر چه خواهد بود]؟ یا این که (دیگران را به جای بازداشتن

معنى آنكه اگر تو بسط يد كنى به من بر سبيل ظلم و ابتدا كنى تا مرا به قتل رسانى، من بسط يد نكنم به تو بر وجه ظلم و ابتدا؛ به جهت خوف الهى كه فرموده «ما انا

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

انحصار معرفت به خدا در فكر واستدلال ، خودجهل به خدا و شرك خفى به او است در علم به هر چيزى نخست علم به آفريدگار آنحاصل مى شود و محال است كه خداى تعالى شناخته

خدا۵; علم خدا به کافران ۱; علم خدا به گمراهان ۱; علم خدا به مؤمنان ۲; علم خدا به مهتدین ۲; وسعت علم خدا ۱، ۲، ۳ دین: اهداف دین ۴ کافران: تهدید کافران ۵; شقاوتمندى

و حكمت در دخول بتان در جهنم، زيادتى عذاب مشركين است، زيرا به آنها آتش افروخته شود و سوزش آنها زياد گردد. و نيز به جهت توبيخ ايشان، چه هر گاه معبودان خود

كسى به ميهمانى رفت، ميزبان از او به خوبى پذيرائى نكرد و بلكه پذيرائى بدى از وى به عمل آورد. شخص ميهمان بر ضد ميزبان زبان به سخن گشود و از اين جهت به وى

اشاره به این که ما به تمام وعده‌هایی که به مؤمنان در این جهان داده‌ایم وفا خواهیم کرد که یکی از آنها دور شدن از آتش دوزخ است. تفسیر آیات ۱- خداوند، به کسانى

مشروط است به عمل نمودن به مضامين آن، زيرا به قرائت فقط بدون توجه به معانى آن و عمل به فرمايشات آن، اين گونه ثواب و آثار داشتن باعث اغراء به جهل است، و

را؛ و عطا داده شدند در زمان دراز و ترسانيده شدند به عذاب دردناك و وعده داده شدند به نعمتهاى بزرگ، و آنها به شغل دنيا از آن نعمتها باز ماندند، حذر كنيد اى

منافقين در جمله : (( لقد كفرتم بعد ايمانكم )) اشكالى به آيه در مورد عفو بعضى منافقين و عذاب بعضى ديگر و پاسخ به آن اوصاف عمومى و جامع منافقين بيان حال عامه مؤ

احترازى باشد. ۸- همگونى عذاب رباخواران با عذاب کافران (لا تاکلوا الرّبوآ ... و اتّقوا النّار الّتى اعدّت للکافرین) ۹- رستگارى و عذاب، دو فرجام متفاوت براى

آزاری به آن نرسانید، که عذاب روزی بزرگ شما را فرا خواهد گرفت!» و به آن گزندى نرسانيد كه عذاب روزى هولناك شما را فرا گيرد و به آن گزندى مرسانيد كه عذاب روزى

فرعونيان را به عذاب تهديد كرد، «لا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ كَذِباً فَيُسْحِتَكُمْ بِعَذابٍ» در اين آيه فرعون مى‌گويد: به زودى مى‌دانيد كه عذاب چه كسى سخت‌تر

و گو با کافران و تهدید شدن از سوى آنان و اعلام تهدید خداوند، از خداوند طلب پیروزى براى خویش کردند و این نشانگر این است که آنان امیدى به هدایت اقوام خویش

وعده‌هاى خدا ۶ ; شرایط تحقق وعده‌هاى خدا ۲ عذاب: حقّانیت وعده عذاب ۴ ; زمینه نزول عذاب ۳ ; قانونمندى عذاب ۳ ; وعده عذاب ۳ مشرکان مکه:۴ طبرسی، مجمع البيان في

مى‌كند و به سوى او بازگردانيده مى شويد. هر که را (از اهل گناه) بخواهد (به عدل) عذاب می‌کند و هر که را بخواهد (به لطف و رحمت) می‌بخشد و شما را به سوی او باز

بیّنت و للکفرین عذاب مهین) ۱۱ - کافران، مستوجب عذاب اخروى اند. (و للکفرین عذاب مهین) ۱۲ - عذاب اخروى، عذابى خوارکننده است. (و للکفرین عذاب مهین) انبیا: ذلت

تكاليف ائمه به فرمان الهيه در سلوك با جائرين براى حفظ دين و متدينين: زمانى به مجاهده و مدافعه، و گاهى به مداهنه و مصالحه، و وقتى به تقيه، و زمانى به غيبت؛ و

«الأمر» نظر به رسالت پیامبراکرم(ص) داشته باشد. در این صورت اختلاف بنى اسرائیل نیز مربوط به همین مسأله مى شود. ۱۳ - تهدید یهود از سوى خداوند، به خاطر اختلاف هاى

منشأ افترا به آیات خدا ۴; منشأ افترا به دین ۴ خدا: تهدیدهاى خدا ۱; نفرین خدا ۱ دروغ: گناه دروغ ۳ دروغگویان: نفرین به دروغگویان ۱ کفر: کفر به آیات خدا ۲

ناپذیران ۱; هدایت ناپذیرى حق ناپذیران ۲ عذاب: اهل عذاب ۴; عذاب دردناک ۴; مراتب عذاب ۴; موجبات عذاب ۴ کافران: عذاب کافران لجوج ۴; کیفر کافران لجوج ۴; محرومیت

گناه سبب عذاب و قهر الهى است. «طَعامُ الْأَثِيمِ» 3- عذاب قيامت هم جسمى است و هم روحى. (عذاب جسمى موادّ جوشان و عذاب روحى، شنيدن تحقير و تمسخر به اينكه شما

- هشدار خداوند به مخالفان و حرمت شکنان کعبه و تهدید آنان به کیفرى نظیر نابودى اصحاب فیل (ألم تر کیف فعل ربّک بأصحب الفیل) ۱۰ - توجّه به ماجراى اصحاب فیل،

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

یاد شده با توجه به این نکته است که پیامبر(ص) هموار ه از سوى دشمنان به دروغگو یا ساحر بودن متهم مى شد. بنابراین اعلام به این که تنها به من وحى مى شود، مى تواند

آنچه به جا مى‌آوريد، بلكه عالم است به تمام افعال شما، و به سبب آن به عذاب اليم و عقاب عظيم معاقب خواهد نمود. اين فرمايش تهديد و تخويف بزرگى است به جهت قساوت

أَصْحابِهِمْ‌: بهره‌اى از عذاب مانند بهره ياران ايشان. مراد آنكه به ايشان خواهد رسيد آنچه به امم سالفه مكذبه رسيد از عقاب و عذاب، زيرا در تكذيب و عناد نصيبى

معرضان از دعوت خدا ۶ دین: وضوح دعوت مبلغان دین ۷ عذاب: اهل عذاب ۴ عصیانگران: بى یاورى عصیانگران ۴; عذاب عصیانگران ۴ کفر: اختیار در کفر ۲

طرد شیطان ۱۶; عذاب شیطان ۱۶; فرجام شیطان ۱۱ عبادت: آثار ترک عبادت خدا ۱۴ عذاب: اهل عذاب ۶، ۱۲، ۱۶; منشأ عذاب ۵; موجبات عذاب ۳; نجات از عذاب ۲ گناهان کبیره

کیفر اخروى ظالمان ۸; کیفر ظالمان ۵; مهلت به ظالمان ۵ ظلم: فرجام شوم ظلم ۱; موانع ظلم ۴ عذاب: اهل عذاب ۸; عذاب شدید ۸ عقیده: عقیده باطل ۲ قیامت: اهوال قیامت

من لدنه) «بأس»، به معناى عذاب و سختى است و به قرینه «یبشّر المؤمنین...» - در فراز بعد - مراد، عذابى است که کافران و گنه کاران به آن تهدید شده اند. ۴- بیم

دیگر روی سخن را به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله کرده، به عنوان تهدید ظالمان و بدکاران می‌فرماید: «گمان مبر که خداوند وعده‌ای را که به پیامبران داده مخالفت

۳، ۴; تشبیه به برگ خورده شده ۴; تشبیه به خاشاک ۳; تشبیه به کاه خورده شده ۳ خدا: آثار قدرت خدا ۵; افعال خدا ۱ ، ۲; عجز دشمنان خدا ۵ عذاب: عذاب سخت ۷; مراتب

تکذیب کردند تا وعده عذاب من بر آنان حتم و واجب گردید. و اصحاب ایکه و قوم تُبّع همگی پیامبران را تکذیب کردند، پس تهدیدم [به نزول عذاب] بر آنان محقق و ثابت

خود: ظلم به خود ۸، ۹، ۱۰ دین: دشمنان دین در تاریخ ۵; هماهنگی دشمنان دین ۵ سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۲ ظالمان ۸: عذاب: زمینه عذاب ۱۱; منشأ عذاب ۳، ۱۱;

نعمت که به آنها دادیم باز به راه کفر و کفران روند. باری (این دو روزه دنیا) به کامرانی بپردازید که به زودی خواهید دانست. تا به نعمت هایی که به آنان عطا

أنت فیهم) با توجه به اینکه در آیه بعد کافران مکه به عذاب الهى تهدید شدند، معلوم مى شود هر کدام از این دو آیه ناظر به مصداق خاصى از عذاب الهى است. و چون آیه

صالح(ع) ۵; هلاکت شتر صالح(ع) ۲، ۴، ۷ عذاب: زمینه عذاب ۱۲; زمینه عذاب استیصال ۱۱ عمل: آثار اجتماعى عمل ۳; آثار رضایت به عمل دیگران ۳ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى

من بیاورد! |حتما او را به عذابى سخت عذاب مى‌كنم يا سرش را مى‌برم، مگر آن كه دليل روشنى براى من بياورد قطعاً او را به عذابى سخت عذاب مى‌كنم يا سرش را مى‌برم

از عبادت ۸، ۹ عبودیت: ترک عبودیت ۱۳ ; تشویق به عبودیت ۱۷ ; نشانه هاى عبودیت ۷ عذاب: مراتب عذاب ۸ ; موجبات عذاب ۸ عصیان: ۷۵۲. کیفر اخروى عصیان ۸ عمل: آثار

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

مى شده اند نفرين لوط قومش را و به استجابت رسيدن آن مقصود ابراهيم (ع ) از (ان فيها لوطا...) خطاب به ملائكه عذاب اشاره به امتحان و ابتلاء قوم مدين ، عاد

آیه شریفه در مقام تهدید به کافران و مشرکان حق ناپذیر است. بنابراین یادآورى آگاهى مطلق خداوند به رفتار نهان و آشکار انسان ها در شرایط تهدید، مى تواند بیانگر

انسان از فطرت ، فساد و افساد در زمين بالمآل عذاب و هلاك است تكذيب و نافرمانى قوم ثمود و گرفتار شدن به عذاب الهى تفسیر آیات أَ تُتْرَكُونَ فِي ما هاهُنا

تعدى به او دراز نكنيد. خود را داخل در آنها نمود در ورود عذاب به سبب اظهار آنكه او جديت دارد در آنچه ايشان را به آن نصيحت مى‌كند. چون اين نصيحت را به سمع

انتقام مى‌گيريم و آنان را به كيفر مى‌رسانيم. كفّار به عنوان استهزا مى‌پرسند: روز پيروزى شما مؤمنان و انتقام از ما چه روزى است؟ خداوند به اين عمل و سخن آنان نيز

۱۷; مفارقت روح ۱۷ سعادت: نشانه هاى سعادت ۲ عذاب: ابزار عذاب دنیوى ۸، ۹، ۱۵; عذاب با ثروت ۹; عذاب با فرزند ۹; عذاب با نعمت ۹ فرجام: اهمیّت فرجام نیک ۱۶ فرزند:

کوتاه این باغهای پر طراوت، و درختان سر به فلک کشیده، و زراعت به ثمر نشسته را در هم کوبید و ویران کرد و عذاب الهی به فرمان خدا از هر سو محصولات آن مرد را

۶، ۷ عذاب: مکان عذاب اخروى ۱۳ عصیان عذاب از محمد(ص) ۴ فرجام: فرجام شوم ۱۴ مؤمنان: تحیت مؤمنان ۷; تکلیف مؤمنان ۷ محمد(ص): اهانت به محمد(ص) ۵; تحیت به محمد(ص)

۷; امداد به حق ۲; هشدار به حق ستیزان ۶ خدا: سنتهاى خدا ۲ سنتهاى خدا: سنت امداد ۲ شناخت: منابع شناخت ۳ عبرت: عوامل عبرت ۱، ۳ عذاب: زمینه عذاب ۷ فرعونیان:

رحمت خویش به روى فتنه گران مجازات شده (و لیتبّروا ما علوًّا تتبیرًا . عسى ربّکم أن یرحمکم) ۷- تهدید شدن بنى اسرائیل به کیفر مجدد در صورت بازگشت به فتنه گرى،

آيات ۹۶ - ۸۱، سوره توبه ادامه آيات مربوط به كسانى كه از رفتن به جنگ سرباز زدند و نكوهش و تهديد آنان به عذاب آخرت نهى از نمازگزاردن بر جنازه منافقين و

مِنْ هذا: به تحقيق بوديم ما در دنيا در بى‌خبرى از اين روز و از اين حال، و به سبب مشغولى به حطام دنيوى تفكر ننموديم تا به براهين عقليه علم به وقوع آن حاصل

چون ايشان را به سبب اصرار در كفر مستأصل ساختيم و به عذاب اليم گرفتار گردانيديم، پس قريش به مراتب از آنها ضعيفتر و كمترند به طريق اولى، عذاب نمائيم. گزارش

است از عذاب ما. مراد آنست كه ايشان طمع آن نداشته باشند كه عذاب الهى را از خود دفع كنند و خداى را عاجز سازند از آنكه آنها را عذاب فرمايد، لكن به جهت غفلت

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

درهاى آن مى‌باشد. «طفيف» و قليل به يك معناست و «تطفيف» به معناى كاستن و كم گذاشتن است و ريشه آن از «طف» به معناى كنار است. به فروشنده‌اى كه از كنار اجناس مى‌زند،

موجب قرب پروردگار مى‌باشد. يا به سببى از اسباب، موت و دار و كشتن تو ما را انفع و اسرع است به رسيدن به ثواب جاودانى و تقرب به حضرت سبحانى؛ پس چون حق تعالى

جارى شده به اين وجه كه هر كه تكذيب انبياء و كتابهاى آسمانى نمايد و به قصد ابطال آن مكرى كند، عذاب بر او نازل شود و نقمت سبحانى او را فرا گيرد به جهت جزاى

پاداش و عذاب‌هاى آنچنانى، اين گونه قرآن را هشدار دهنده فرستاديم. كلمه‌ى «عربى» از نظر لغت به معناى روشن است و احتمال دارد كه به معناى منسوب به زبان عربى

شبهات منکران معاد و نیز خطاب به پیامبر(ص) با جمله «هل أتاک...» - بیانگر این است که مراد از توصیف داستان مزبور به عبرت، تهدید منکران معاد و مخالفان پیامبر(ص)

مکانتکم إنا عملون) «اعملوا» امرى است که به داعى تهدید و هشدار ایراد شده است و «مکانة» به معناى توان و قدرت و نیز به معناى مکان و جهت آمده است. بر اساس معناى

«مَعْشَرَ» به معناى گروه، از ريشه‌ى «عشر» به معناى عدد ده است. كلمه‌ى «عشيرة» به معناى بستگان نيز از اين ريشه است. در قرآن، كلمه‌ «مَعْشَرَ» سه بار به كار رفته

عبادت خدا ۱ عذاب: عذاب دردناک ۱۵; مراتب عذاب ۱، ۱۵; موجبات عذاب اخرو ۱، ۱۵ کعبه: فضیلت کعبه ۴; قداست کعبه ۴ کفر: آثار کفر به خدا ۱; گناه کفر به خدا ۱ گناهان

عاقبت شرك و كفر و مخالفت خود را وقتى كه عذاب بر ايشان نازل شود در دنيا به روز بد رو در به آتش جهنم. اين آيه منسوخ است به آية السيف. جلد 11 - صفحه 506 فهرست

- ایمان به علم و قدرت الهى، عامل احیاى وجدان مذهبى (قل ان تخفوا ... و یعلم ما فى السموات ... و اللّه على کل شىء قدیر) ۱۳ - تهدید خداوند نسبت به کسانى که

درود باد. اینک هر دو به جانب فرعون رفته و بگویید که ما دو رسول پروردگار توایم، پس بنی اسرائیل را با ما فرست و (بیش از این) عذاب به آنها نکن، که همانا ما

تحريفى رخ نداده است پاسخ به دو دليل ديگر قائلين به تحريف : استبعاد عقلى عدم تحريف و روايتى دربارهمصحف على عليه السلام خطاب به قائلين به تحريف : مقصود شما از

يقين و به صدق بدرگاه او رو آوردند، لَهُمُ الْبُشْرى‌: مر ايشان راست مژده ثواب، و آن يا در زمان حيات به لسان پيغمبر يا بعد از ممات به خطاب الهى به مغفرت

باطل و شرك به راستى، يعنى به عدل كه مقتضى استعجال عذاب و تشديد عقابشان است، زيرا آنها مستوجب شده‌اند نه به فضل كه مستلزم محابات است. اين دعا به امر حق تعالى

فرموده‌ و بيان‌ ‌شده‌. ] (آیه 41)- می‌دانیم برنامه قرآن آمیختن انذار به بشارت، و تهدید به تشویق است، و همچنین ذکر سرنوشت مؤمنان در برابر سرنوشت، مجرمان تا

83)- سپس به عنوان بی‌اعتنائی و تهدید این لجوجان که خود نوعی دیگر از روش بحث با این قماش افراد است می‌افزاید: «اکنون (که چنین است) آنها را به حال خود واگذار

ممنوعیت تعرض به مشرکان ۳ ; مهلت به مشرکان صدر اسلام ۱، ۳، ۴، ۱۰ ; هشدار به مشرکان ۷، ۹ مشرکان مکّه: ماههاى مهلت به مشرکان مکّه ۱۴ ; مدت مهلت به مشرکان مکّه

موجودات، به حال خود باقى است بيان مقصود از «نزديکى خداوند به انسان»، با عبارتى ساده و روان علم خدا به انسان، از طريق فرشتگان كاتب اعمال فرشتگان موكّل، به طور

هدایت الهی نشد سرنوشتش دوزخ و عذاب شدید الهی است. تفسیر آیات ۱ - ایمان نیاوردن به پیامبران و یارى نکردن آنان، فسق است. (لتؤمننّ به و لتنصرنّه ... فمن تولّى

2- بحثهائی پیرامون «معاد» و عذاب دوزخ، و گفتگوهای مأموران عذاب با دوزخیان، و مانند آن. 3- انذار و تهدید کافران و ظالمان به انواع عذابهای دنیا و آخرت. فضیلت

موجودات، به حال خود باقى است بيان مقصود از «نزديکى خداوند به انسان»، با عبارتى ساده و روان علم خدا به انسان، از طريق فرشتگان كاتب اعمال فرشتگان موكّل، به طور

«كَلَّا» يا به معناى نفى گذشته است يعنى اين گونه نيست كه انسان به ياد گذشته خود باشد كه خداوند او را آفريد و به او آموخت، پس بنده او باشد، بلكه به جاى بندگى

نشان دهند، و آنانی که به آخرت کفر می‌ورزیدند (و به جهان دیگر ایمان نداشتند). «کسانی که (مردمان را) از راه خدا باز می‌دارند و آن را به کژی می‌خواهند و آنان،

«كَلَّا» يا به معناى نفى گذشته است يعنى اين گونه نيست كه انسان به ياد گذشته خود باشد كه خداوند او را آفريد و به او آموخت، پس بنده او باشد، بلكه به جاى بندگى

رحمت گرديده شويد و از عذاب برهيد، يعنى حق تعالى بر شما رحم فرمايد و شما را از آتش جهنم نجات مرحمت فرمايد. تبصره: اتباع وعيد به وعد، به جهت ترهيب از مخالفت

خدا: عذاب خدا ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۴ روزه: روزه کفّاره ۱۰، ۱۴، ۲۹، ۳۹، ۴۰، ۴۲، ۴۳ صدقه: صدقه کفّاره ۱۰، ۲۹، ۴۰ عبادت: اخلاص در عبادت ۲ عذاب: موجبات عذاب ۲۱، ۲۴

است مراد از امر به جهاد با منافقان، به پيامبر اكرم «ص» بحث روایی: (رواياتى پیرامون آيات نخست سوره تحريم) شأن نزول آيه تحريم، به نقل عُمَر بن خطّاب رواياتى

خداست، تا انسان براى دستيابى به عزّت و قدرت و سياست به ديگران دل نبندد. يكى از بهترين نمونه‌هاى مكر خداوند، مهلت دادن به منحرفان است، بنحوى كه آنها گمان

انحصار معرفت به خدا در فكر واستدلال ، خودجهل به خدا و شرك خفى به او است در علم به هر چيزى نخست علم به آفريدگار آنحاصل مى شود و محال است كه خداى تعالى شناخته

دادیم. و به راستی به موسی کتاب دادیم، و برادرش هارون را همراه او دستیار و کمک قرار دادیم. به موسى كتاب داديم و برادرش هارون را مددكارش ساختيم. و به راستی

خارج، و به بدر، و مسلمانان را به نظر آنها تقليل تا دلير شده، اقدام به محاربه، حمله آوردند، بناگاه مغلوب، و مقتول مسلمانان گشتند. يا اسناد مكر به حضرت سبحان

موانع فهم دین ۱، ۲ شناخت: ابزار شناخت ۳; موانع شناخت ۴ عذاب: اهل عذاب ۷; عذاب بزرگ ۷; مراتب عذاب ۷ قرآن: آثار تکذیب قرآن ۱، ۲; ختم قلب مکذبان قرآن ۱، ۲،

مى‌كرد، مبادا به زمين رسد و عذاب از آسمان نازل شود. ديگرى سنگى بر دندان آن حضرت زد، بعضى شمشير بر آن حضرت وارد كردند كه هفتاد ضرب شمشير به آن سرور وارد

وسيله به سوى پروردگارشان هستند وجوه ديگرى كه در معناى جمله : ((يبتغون الى ربهم الوسيلة ايهم اقرب (( گفته اند سنت الهى در اقوام گذشته : دعوت به حق ، به سعادت

كه تو بر حق آشكارائى، يعنى به يقين راه تو راست و كار تو درست، و محقّ اولى و احقّ است به توكل از مبطل، و حقيق است به وثوق به خدا جلد 10 - صفحه 81 و حفظ

تكرار مضمون، تنها به اين منظور بوده. بعضى ديگر احتمال داده اند: «منظور از جمله قبلى، تهديد به عذاب دنيا، و از جمله مورد بحث، تهديد به عذاب آخرت باشد». و اين

آیه نازل شد و سخت این شایعه پراکنان را تهدید کرد. تفسیر: به دنبال دستوری که در آیه پیش به زنان با ایمان داده شد به بعد دیگر این مسأله یعنی فعالیتهای موذیانه

جامعه به وجود مى‌آوردند) و هرگز براى سنّت خداوند تغييرى نخواهى يافت. «ثُقِفُوا» از «ثقافة» به معناى دست يافتن و چيره شدنِ دقيق و ماهرانه است، لذا به علم

گرفته و جدّا به قتل رساند. [این چند گروه به علت اعمال ناهنجارشان] طردشدگان [از رحمت خدای] اند، هرجا که یافت شوند باید دستگیر شوند، و به سختی به قتل برسند

زندگى قرين به سعادت آخرت را خاص خود مى داند راست مى گويد يا دروغ ؟ يهود نسبت به هر ملت ديگرى نسبت به زندگى دنيا مريض تر است ((بصير)) يعنى عالم به ديدنى ها

انتقاد از اين‌كه اگر خودتان ايمان نمى‌آوريد و به آيات الهى كفر مى‌ورزيد، به چه دليل مانع رفتن ديگران به راه خدا مى‌شويد؟! «لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ

قرآن با شدت هر چه تمامتر مردم را به جهاد دعوت می‌کند، گاهی به زبان تشویق، و گاهی به زبان ملامت و سرزنش، و گاهی به زبان تهدید، با آنها سخن می‌گوید و از هر دری

سرآمد معیّنی به حرکت خود ادامه می‌دهند؛ آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است! آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد. شب را به روز مى‌پيچد و روز را به شب مى‌پيچد،

نون تأكيد آخر آن به صورت تنوين نگاشته شده است. اين كلمه از ريشه «نسفع» به معناى گرفتن، به شدت كشيدن و سيلى به صورت زدن است. «ناصية» به معناى موى جلوى پيشانى

صبر: مراد از صبر بر آتش ۱۰، ۱۱ عذاب: اهل عذاب ۵، ۶، ۹; مراتب عذاب ۹; موجبات عذاب ۵، ۶، ۹، ۱۰، ۱۱ عقیده: عقیده باطل ۴ علما: عذاب علماى بى عمل ۶; علماى بى عمل

وعد. طبرسى فرموده: ميعاد به معنى وعده است چنانكه ميقات به معنى وقت. در كتب لغت مواعده و وقت نيز گفته‏اند. [رعد:31]. خداوند به وعده‏اش تخلف نمى‏كند. وَ

وعد. طبرسى فرموده: ميعاد به معنى وعده است چنانكه ميقات به معنى وقت. در كتب لغت مواعده و وقت نيز گفته‏اند. [رعد:31]. خداوند به وعده‏اش تخلف نمى‏كند. وَ

اكثراً در تهديد آيد و گ‏اهى در وعده نيكو مثل [ضحى:5]. ولى با مراجعه به قرآن خواهيم ديد و در عدّه‏اى نيكو هم بسيار آمده گرچه اكثراً در تهديد به كار رفته

نخست اينكه : عبادت همه جا به معنى پرستش نيست ، گاه نيز به معنى اطاعت و تعظيم و احترام مى آيد، و در اينجا به همين معنى است ، زيرا به فرض محال كه خدا فرزندى

اينجا براى تهديد است نه تبعيد و نقل شده كه بعد از نزول اين تهديد كفّار مكه گفتند چه زمان است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند

[مرسلات:8]. مراد رفتن نور ستارگان است به قرينه [تكوير:2]. راجع به آيه [يس:66]. در «سبق» صحبت شد. * [نساء:47]. در اين آيه به اهل كتاب در صورت عدم ايمان يكى از

حكم به غير حق نمايند. آيه شامل حال كسانى است كه از روى انكار و استحلال حكم به غير حق كنند. و به مذهب اهل حق، اگر مسلمانى به انكار و استحلال حكم به غير

خدا ۶; عذاب توطئه گران علیه آیات خدا ۳، ۴; کفر توطئه گران علیه آیات خدا ۲; کیفر توطئه گران علیه آیات خدا ۱ خدا: خدا و عجز ۷ عذاب: عذاب پلید ۴; عذاب دردناک

اخروى مکذبان قیامت ۲; حتمیت عذاب مکذبان قیامت ۱; ظهور حقایق در قیامت ۳; عجز مکذبان قیامت ۱; عذاب اخروى مکذبان قیامت ۲; عذاب روحى مکذبان قیامت ۲

مدّت يا شدّت عذاب پس نبايد تعجيل در چنين عذاب طولانى يا شديدى داشته باشند ولى اينمعنى خلاف ظاهر است چون نظر بآثار و آيات سابقه مراد از عذاب دنيوى است و

تعالى، تهديد به عذاب را تعبير فرموده به «مژدۀ به عذاب» و اين، از باب تهكّم و استهزاء است. و چون در ابتداى جمله، حرف «فاء» آمده، مى فهماند اين تهديد، نتيجۀ

نون تأكيد آخر آن به صورت تنوين نگاشته شده است. اين كلمه از ريشه «نسفع» به معناى گرفتن، به شدت كشيدن و سيلى به صورت زدن است. «ناصية» به معناى موى جلوى پيشانى

اينجا براى تهديد است نه تبعيد و نقل شده كه بعد از نزول اين تهديد كفّار مكه گفتند چه زمان است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند

درهاى آن مى‌باشد. «طفيف» و قليل به يك معناست و «تطفيف» به معناى كاستن و كم گذاشتن است و ريشه آن از «طف» به معناى كنار است. به فروشنده‌اى كه از كنار اجناس مى‌زند،

که نظر به عذاب دنیوى دارد - مى رساند که مراد از «وعد» وعده الهى به مجازات آنان است. ۲ - ناباورى کافران نسبت به کیفر الهى، على رغم یادآورى آنان به فرجام

عقبى سخت است به مرتبه‌اى كه نيست آن قصاص جراحت كردن به كاردها و نه به زدن تازيانه‌ها، لكن عذاب و نكال آن در غايت سختى و نهايت دشوارى خواهد بود به حيثيتى كه

مظاهر ربوبیت خدا ۲ دلیل: تبعیت از دلیل ۵ عذاب: درخواست تسریع در عذاب ۷; منشأ نزول عذاب ۱۳; نزول عذاب ۸; وعده عذاب ۷ قرآن: اعجاز قرآن ۳; تکذیب قرآن ۶; گواهى

حقیت دود آتش جهنم ۱; شعله آتش جهنم ۱; صفات دود آتش جهنم ۱ عذاب: ویژگیهاى عذاب اخروى ۲ مکذبان: عذاب اخروى مکذبان ۲

شنونده را به تعجب واداشتن. و كلمه «جَعل»، به معناى گرداندن و قرار دادن است، و - به طورى كه گفته اند - «تصيير»، به حسب قول و اعتقاد و ادعا است، نه به حسب واقع،

در پاسى از شب خود با خانواده‏ات به جز زنت كه عذاب او را خواهد گرفت از اينجا برويد و كسى به پشت سر نگاه نكند هنگام صبح عذاب اينها را فرا خواهد گرفت لوط و

خطیئه ۱۰ سیئه: مراد از سیئه ۱۰; موارد سیئه ۸ عذاب: اهل عذاب ۱، ۴; موجبات عذاب ۱، ۳، ۴، ۶، ۸ کفر: کیفر کفر به محمّد (ص) ۶ گناه: آثار اصرار بر گناه ۵; آثار

و از آن رخ برتابد. به راستی به ما وحی شده است که عذاب بر کسی نازل می‌شود که تکذیب پیشه کند و روی بگرداند همانا به ما وحى شده كه عذاب بر آن كسى است كه [حق

پوشيده باشد. يا مراد چيزى است كه به دنبال باشد. حاصل آنكه عذاب برزخ و جهنم بعد از مرگ آنها خواهد بود. ديگر از عقبات عذاب آنها: وَ يُسْقى‌ مِنْ ماءٍ صَدِيدٍ:

که او دیگر هیچ گونه امیدى به گرویدن قومش به خود نداشته است. ۴ - شِکوه نوح(ع) به درگاه خدا از ستم قوم خویش، پس از اتمام حجت و به بن بست رسیدن همه راه هاى

درهاى آن مى‌باشد. «طفيف» و قليل به يك معناست و «تطفيف» به معناى كاستن و كم گذاشتن است و ريشه آن از «طف» به معناى كنار است. به فروشنده‌اى كه از كنار اجناس مى‌زند،

مى‌كنيم (و به مجسّمه‌هايى بى‌روح مبدّل مى‌سازيم،) به گونه‌اى كه نه بتوانند به راه خود ادامه دهند و نه بر گردند. اگر اين دو را ادامه آيات قبل در مورد عذاب كفّار

نماند: نراد در آنچه گفته شد متعدى شدن به مفعول دوم است و «به» به مفعول اوّل هميشه به نفسه متعدى مى‏شود. سؤال به معنى خواسته است (قاموس) [طه:36]. فرمود:

ظالمان: شدت عذاب ظالمان ۳; ظالمان در جهنّم ۱، ۲، ۵، ۷; فرجام اخروى ظالمان ۹; فرجام شوم ظالمان ۹ عذاب: مراتب عذاب ۳ کافران: شدت عذاب کافران ۳; عذاب کافران ظالم

رَبِّكُما تُكَذِّبانِ (36) فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما: پس به كدام نعمتهاى پروردگار خود كه اخبار شماست به عذاب جهنم تا از معاصى و شرك اجتناب كنيد، يا انتقام كشيدن

آمدند و به عنوان میهمانانی بر او وارد شدند، و قوم بی‌شرم به گمان این که آنها جوانانی زیبا روی از جنس بشرند به سراغ آنها آمدند، اما به زودی به اشتباه خود

درهاى آن مى‌باشد. «طفيف» و قليل به يك معناست و «تطفيف» به معناى كاستن و كم گذاشتن است و ريشه آن از «طف» به معناى كنار است. به فروشنده‌اى كه از كنار اجناس مى‌زند،

مهمانان ابراهیم(ع) ۱ خدا: حاکمیت اراده خدا ۴; مجریان اراده خدا ۳ عذاب: ابزار عذاب ۲; عذاب با سجیل ۲ عوامل طبیعى: تسخیر عوامل طبیعى ۴ قوم لوط: بارش سجیل بر

را نصیحت کن»، به معناى اعراض از عقوبت و خطاى آنان است، نه به معناى دورى از آنان. ۹- پیامبر (ص)، موظّف به موعظه منافقانى که از مراجعه به طاغوت اظهار ندامت

أصحاب الأخدود» تهديد شكنجه كنندگان مؤمنين و مؤمنات به عذاب جهنّم و عذاب حريق توضيح شديد بودن بطش پروردگار به اين كه او مبدء و معيد است اشاره به چند صفت از

كشيده شود و آنها را به جهنم كشد. و چون عذاب جهنم مشاهده شود، فَلا تَنْتَصِرانِ‌: پس نصرت نتوانيد كرد يكديگر را در منع عقاب و دفع عذاب از هم. سَنَفْرُغُ لَكُمْ

موصول و فعل آیه به شکل مفرد، با توجّه به لفظ جند است. «مِن دُونِ الرَّحْمنِ»: سوای خداوند مهربان. در برابر خداوند مهربان. با توجّه به معنی اخیر، مفهوم

اينجا براى تهديد است نه تبعيد و نقل شده كه بعد از نزول اين تهديد كفّار مكه گفتند چه زمان است اين عذاب و مغلوبيّت پس نازل شد كه آيا در عذاب ما تعجيل ميكنند

آب داغ و سوزان به همراه عذاب دردناك در برابر پشت پا زدنشان به حق و حقيقت (لهم شراب من حميم و عذاب اليم بما كانوا يكفرون ). آنها از درون به وسيله آب سوزان

اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقابِ «4» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ‌: اين عذاب، از ترس و جلاى وطن و عذاب آخرت كه متوجه آنها شد، به سبب آنست كه ايشان، شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ‌: