نتایج جستجو

کافران، و نیکوکاران از بدکاران، و روز داوری مطلق حق در باره همگان. تفسیر آیات ۱ - قیامت، روز جداسازى میان خلایق و داورى میان حق و باطل است. (لیوم الفصل) «فصل»

مانند گشودن پیچیدگى اندوهها و غصه ها، و یا گشودن رازهاى علوم، و همچنین داورى کردن میان دو کس و گشودن مشکل نزاع و مخاصمه آنها. فتح‌ (۳۸ بار) وَ مِن اللّه قَرِيب

آنچه پیش از تو نازل گردیده ایمان آورنده‌اند (و با این همه) می‌خواهند داوریِ میان خود را سوی طاغوت ببرند، حال آنکه بی‌چون فرمان یافته‌اند که بدان کفر ورزند؟

مانند گشودن پیچیدگى اندوهها و غصه ها، و یا گشودن رازهاى علوم، و همچنین داورى کردن میان دو کس و گشودن مشکل نزاع و مخاصمه آنها. فتح‌ (۳۸ بار) گشودن. باز كردن

قیامت به تأخیر افتد] یقیناً میان آنان در آنچه اختلاف می کنند، داوری می شد [و نتیجه داوری نابودی آنان و انقراض نسلشان بود.] مردم جز يك امت نبودند، ميانشان

و به سپاس و ستایش پروردگار خود مشغولند. در میان (بندگان خدا داوری می‌شود) و دادگرانه و واقعی در میانشان داوری می‌گردد، (و از سوی همه‌ی هستی فریاد برآورده

خود (در روز قیامت) میانشان داوری خواهد کرد، و او بس چیره و توانا و آگاه و دانا است. به‌درستی پروردگارت به حکم خود میان آنان داوری قطعی می‌کند. و اوست همان

آن هم از روی رشک و رقابتی که در میان خود داشتند، بی‌گمان پروردگارت در روز قیامت در میان آنان در آنچه اختلاف داشتند، داوری خواهد کرد و ايشان را نشانه‌ها و

خداست، که میان آنان حکم می‌کند، پس آنان که ایمان آورده و نیکوکار شدند در بهشت پر نعمتند. آن روز، حاکمیّت و فرمانروایی ویژه خداست. میان آنان داوری می کند؛

در میان آنان داوری کن، یا (اگر صلاح دانستی) آنها را به حال خود واگذار! و اگر از آنان صرف‌نظر کنی، به تو هیچ زیانی نمی‌رسانند؛ و اگر میان آنها داوری کنی،

اگر فرمان قبلی خدا (در زمینه آزمایش و اتمام حجّت بر آنها) نبود، در میان آنان داوری می‌شد! و آنها (هنوز) در شکّ‌اند، شکّی آمیخته به بدگمانی! و همانا ما

چيست؟ و تو چه دانی روز داوری چیست؟ و چه دانى كه روز جدايى- يا داورى- چيست؟ تو چه می‌دانی روز داوری و جدائی چیست؟ و تو را چه فهماند روز جدایی چیست‌؟ و ندانستد

در روز داورى، قيامت است. بی‌گمان روز داوری، موعد همگی آنان است‌ همانا روز جدايى- جدايى ميان حق و باطل و مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار، يا روز داورى قيامت-

نگهبان و گواه بر [حقّانیّت همه] آنان است؛ پس میان آنان بر طبق آنچه خدا نازل کرده است داوری کن، و [به هنگام داوری] سرپیچی از حقّی که به سوی تو آمده از هواهای

قضاوت و داورى میان مردم توانا بود. (و لما بلغ أشدّه ءاتینه حکمًا و علمًا) برخى از مفسران ، «حکم» را به دانش معارف الهى ، احکام شریعت ، حکمت و قضاوت میان مردم

هم جدا می‌سازیم (و ایشان را مقابل معبودهایشان نگاه می‌داریم و در میان طرفین به داوری می‌پردازیم) و معبودهایشان می‌گویند: شما ما را نپرستیده‌اید (بلکه به

و آگاه است. و اگر (میان زن و شوهر اختلافی افتاد و) ترسیدید (که این کار باعث) جدائی میان آنان شود، داوری از خانواده‌ی شوهر، و داوری از خانواده‌ی همسر (انتخاب

(آتش) می‌باشیم. خدا بی‌گمان میان بندگان (خود) داوری کرده است.» گفتند آنان که کبر ورزیدند مائیم همگی در آن همانا خدا حکومت کرد میان بندگان‌ Those who were arrogant

است) میان من و اینان خودت داوری کن (و کافران و مشرکان را نابود فرما) و من و مؤمنانی را که با من هستند (از دست شکنجه و آزارشان) نجات بده. «پس میان من و

[درباره آیین مسلمانان] گفتند؛ پس خدا روز قیامت در میان آنان درباره آنچه با هم اختلاف می کردند، داوری می کند. با آنكه كتاب خدا را مى‌خوانند، يهودان گفتند

که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری طلبند؛ و سپس از داوری تو، در دل خود احساس ناراحتی نکنند؛ و کاملا تسلیم باشند. پس نه،

می‌گویید تنها از او یاری باید خواست. [پیامبر] گفت: پروردگارا! [میان ما و مشرکان] به حق داوری کن و پروردگار ما مهربان است و [مؤمنان] بر خلاف واقعیتی که [شما

داشتند، میان آنها داوری می‌کند! [تحريم‌هاى‌] شنبه فقط بر كسانى مقرر شد كه در باره‌ى [صيد] آن اختلاف كردند، و قطعا پروردگار تو روز رستاخيز ميان آنها در

می‌کنند. و از میان کسانی که آفریده ایم [یعنی جنّیان وآدمیان] گروهی [هستند که هم نوعان خود را] به حق هدایت می کنند و به درستی و راستی داوری می نمایند. از

تو می‌آیند، سوگند یاد می‌کنند که منظورِ (ما از بردنِ داوری نزد دیگران)، جز نیکی کردن و توافق (میان طرفین نزاع،) نبوده است؟! پس چرا وقتى به سبب كارهايى كه

بخاطر اینکه ما را به خداوند نزدیک کنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داوری می‌کند؛ خداوند آن کس را که دروغگو و کفران‌کننده است هرگز

تشویق نمی‌کردیم؟ (پس با شما شریک خواهیم بود!)» خداوند در روز رستاخیز، میان شما داوری می‌کند؛ و خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطی نداده است. همانان كه

پس در این صورت فرمانروائی و داوری از آن خداوند والا مقام و بزرگوار است (و هر گونه که خود بخواهد درباره‌ی شما حکم صادر و داوری خواهد کرد. هم اینک بتان و کسانی

خواهد بود که کافران، در صدد بوده اند که اجازه ندهند تا دین توحیدى، در میان مردم، رواج پیدا کند. ۷ - بدکاران، مجازات خواهند شد. (أم حسب الذین یعملون السیّئات

حاکم و داور میان خلق (یحکم بینکم) ۲۸ - خداوند، «علیم» (بسیار دانا) و «حکیم» (کاردان) است. (و اللّه علیم حکیم) ۲۹ - احکام و داورى هاى خداوند میان خلق، متکى

را به پایینترین مرحله ذلت می‌کشاند. تفسیر آیات ۱ - کفر و ایمان، مبناى داورى خدا میان انسان ها در قیامت (یحکم بینهم فالذین ءامنوا ... و الذین کفروا ... عذاب

خدا و رسول بازآیید، گروه منافق را بینی که مردم را از گرویدن به تو منع می‌کنند. چون به آنان گویند: [برای داوری و محاکمه] به سوی آنچه خدا نازل کرده، و به

بیشتر به خدا نزدیک گردانند نمی‌پرستیم، البته خدا میان آنان درباره‌ی آنچه که بر سر آن اختلاف دارند داوری می‌کند. به‌راستی خدا کسی را که دروغ‌پردازِ بسی ناسپاس

گوسفندان قوم، شب‌هنگام در آن همچنان پراکنده شدند - داوری می‌کردند؛ و ما شاهد داوری آنان بوده‌ایم. پس آن (داوری) را به سلیمان فهماندیم و به هر یک (از آن دو) حکم

برتری جویی) میان یکدیگر. و اگر سخنی (دایر بر تأخیر عذاب) از جانب پروردگارت تا زمانی معیّن، پیشی نگرفته بود، بی‌گمان (در دنیا) میانشان (عملاً) داوری می‌شد. و

ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة) ۶- پیامبران (ع) داراى حق حکومت و قضاوت در میان مردم هستند. (أولئک الذین ءاتینهم الکتب و الحکم و النبوة) از جمله معانى مذکور

داشتن فرزند خود نداشته است، بلکه آشکارا او را در بغل گرفته و به میان مردم آمد. ۳- مردم با دیدن مریم(س) همراه کودک خویش، بدون پرس و جو او را به زنا متهم

گردید. و به راستی پروردگارت روز رستاخیز میان آنان درباره‌ی چیزی که در مورد آن اختلاف می‌کرده‌اند به درستی داوری خواهد کرد. با فرزانگی و اندرز نیکو (مکلفان

گفته‌ی ایشان گفتند. پس خدا روز رستاخیز در آنچه با هم اختلاف می‌کرده‌اند، میان آنان داوری خواهد کرد. و کیست بیدادگرتر از آن کس که نگذاشته در مساجد خدا، نام خدا

می‌طلبند و همانان به (زندگی) آخرین کافرند. و میان آن دو (گروه) پرده‌ای است و بر فراز اعراف [:بلندی‌های میان بهشت و جهنم] رادمردانی هستند، که هر یک (از آن

بازگشت شما تنها سوی من است. پس در آنچه در(باره‌ی) آن اختلاف می‌کرده‌اید، میان شما داوری خواهم کرد.» «پس اما کسانی که کفر ورزیدند، در دنیا و آخرت به سختی عذابشان

را در آن نازل فرمود، و آفرينش شما و آسمانها و زمين و خبر پيش از شما و داورى ميان شما و خبر بعد از شما و موضوع بهشت و دوزخ و پايان كار شما در قرآن هست.

«الدِّینُ»: آئین. حکم و داوری. حساب. «الْقَیِّمُ»: راست و درست. استوار و پابرجا. «الدِّینُ الْقَیِّمُ»: آئین راستین و ابدی. داوری درست و سرمدی. حساب صحیح

المؤمنين عليه السلام فرمود: من در ميان بهشت و دوزخ مقسم خدايم، كسى جز طبق‏ تقسيم من به بهشت يا دوزخ نرود، من پيشواى مردم پس از خود و رساننده از جانب پيش

با جور تعبير آورده‏اند در نهايه ظلم و دورى از حق گفته است. [ص:22]. ميان ما به حق داورى كن و حكم به جور نكن و از حق دورى منما [كهف:14]. آن وقت قول باطل و

از زخم زبان مردم وجوم مختلف درباره لفظ ((كان (( در جمله : ((كيف نكلم من كان فى المهد صبيا(( سخن گفتن عيسى (عليه السلام ) در گهواره با مردم :((قال انى عبدالله

که به آنها سپرده شده و بر آن گواه بودند، داوری می‌نمودند. بنابر این، (بخاطر داوری بر طبق آیات الهی،) از مردم نهراسید! و از من بترسید! و آیات مرا به بهای

وحى و داورى خداوند، تابع داورى ها و دیدگاه هاى انسان ها نیست. (أم لکم أیمن ... إنّ لکم لما تحکمون) ۶ - داورى مشرکان درباره مسائل دینى، مخالف داورى خداوند

المرسلین) جدا بودن «وهب» و «جعل» و مقدم آمدن اعطاى حکمت، نشان دهنده تمایز میان آن دو و قرار داشتن «جعل رسالت» در طول اعطاى حکمت است. ۶ - دریافت حکمت الهى

and he is the liar. ترتیل: ترجمه: «شَهِدَ شَاهِدٌ»: گواهی، گواهی داد. داوری، داوری کرد. حاضری از حضّار گفت. «قَمِیص»: پیراهن. «قُبُلٍ»: جلو. قَالَ‌ مَا

شهادت) وقت تعيين شود. براى چه روزى، اجل تعيين شده؟ براى روز داورى. و تو چه دانى كه روز داورى چيست؟ «طمس» به معناى از بين رفتن و محو شدن است و شايد مراد

شهادت) وقت تعيين شود. براى چه روزى، اجل تعيين شده؟ براى روز داورى. و تو چه دانى كه روز داورى چيست؟ «طمس» به معناى از بين رفتن و محو شدن است و شايد مراد

داشته‌اند. و هر کس روی برتابد خدا - (هم) او- بی‌نیاز ستوده است. شاید خدا میان شما و میان کسانی از آنان که (ایشان را) دشمن داشتید، نوعی دوستی برقرار کند، و خدا

رفتار کنید، ما بر هیچ کس هیچ تکلیفی نمی‌کنیم مگر به اندازه توانش، و چون [به داوری یا شهادت‌] سخن گویید به عدالت عمل کنید ولو او [اصحاب دعوی‌] خویشاوند [شما]

برویانیم، و باغ‌هایی سردرهم پیچیده و انبوه را. همواره وعده‌گاه، روز جدایی و داوری بوده‌است. روزی که در صور [:بوق جان‌افزا] دمیده شود. پس در پی آن، گروه گروه

هدفش] نومید شد. پيروزى خواستند و هر جبار كينه‌توزى نوميد شد. و [یاری و] داوری خواستند و هر زورگوی ستیزه‌جویی ناکام شد و [پيامبران‌] گشايش و پيروزى خواستند،

حقیقت کلام جدا کننده (حق از باطل) است. بی تردید که این قرآن، سخنی جداکننده [میان حق و باطل] است كه اين كتاب، حق را از باطل جدا كند، که آن [قرآن‌] سخنی قاطع

(قرار داد) میان من و تو است، (که) هر یک از دو مدّت را به انجام رسانیدم، پس بر من هرگز تجاوزی نیست و خدا بر آنچه می‌گوییم وکیل است.» گفت این میان من و تو است

آن زمان که آفتاب بلند می‌گردد و همه جا را فرا می‌گیرد)! سوگند به روشنایی میان روز؛ سوگند به چاشتگاه (یا روز) By the morning light. ترتیل: ترجمه: «الضُّحَیا»:

بتان خود را بياورند. یا شرکایی دارند، پس اگر راست می‌گویند شریکانشان را به میان آورند يا مگر ايشان را انبازانى است- بتها و معبودانى جز خدا كه پشتيبان آنها

خواست عذاب واقع می‌گردد و اگر نخواست عذاب واقع نمی‌شود) و او بهترین (قاضی میان من و شما و) جدا کننده (ی حق از باطل) است. بگو: «من به‌راستی از جانب پروردگارم

ترجمه : ۲۸ - ما تو را جز براى همه مردم نفرستاديم تا (آنها را به پاداشهاى الهى ) بشارت دهى و (از عذاب او) بترسانى ، ولى اكثر مردم نميدانند. ۲۹ - مى گويند: اگر

به سرنوشت مردم و امنیت جامعه (فتبیّنوا أن تصیبوا قومًا بجهلة) تعلیل «أن تصیبوا قوماً»، مى رساند که نفس ارتباط داشتن یک موضوع با سرنوشت مردم و امنیت اجتماعى

یکدیگر) برابر نیستند. بدی را بدان‌گونه که بهتر است دفع کن‌؛ آن‌گاه کسی که میان تو و میان او دشمنی است، گویی دوستی بس (خون)گرم (و هم جوش) است. و این (خصلت) را

محدوديّت ماست. «إِلَّا بِالْحَقِّ» 3- فرد حكيم در كار خود منتظر قضاوت و داورى مردم نيست. «إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ» 4- علم

برگرداننده. دارای باران. تمام تفسیرهائی را که در دسترس بود بررسی کردم. در میان وجوه مختلف، تنها دو معنی برای «رجع» مقبول به نظر رسید: باران، و برگرداندن

السّلام نقل‌ جلد 5 صفحه 402 نموده كه مراد از يتيم فرد بى مثل در ميان مخلوق است كه خداوند مردم را در پناه او جاى داده و مراد از ضالّ گمشده از قومى است كه معرفت

گفتارش هيچ اسمى از همسر عزيز به ميان نياورد، و هيچ بدگويى از او نكرد، تنها منظورش اين بود كه ميان او و همسر عزيز بحق داورى شود، و اگر به داستان زنانى كه

معلوم مى شود که خداوند در صحنه قیامت، پیش از پاداش دهى و به کیفررسانى، میان انسانها داورى خواهد کرد. ۲- مؤمنان به کتابهاى آسمانى ، در قیامت به پاداش کامل کردار

مؤمنان است. «لَقَوْلٌ فَصْلٌ» به جاى «لقول فاصل» يعنى قرآن، سراسر فصل است و ميان حق و باطل فاصله مى‌اندازد. نظير اينكه مى‌گوييم: فلانى شكر است، يعنى يك پارچه

نظام مجازات الهى - بیانگر مطالب یاد شده است. ۳ - خداوند، مرجع نهایى داورى و قضاوت میان انسان ها در قیامت (و أنّ إلى ربّک المنتهى) در صورتى که آیه شریفه،

در موقع وصیّت دو نفر دادگر از میان خودتان، یا اگر در سفر بودید و بلای مرگ دامنگیرتان شد (و به مسلمانان دسترسی نبود) از میان دیگران به گواهی گرفته شوند. اگر

صدوق در امالى، در مورد اين‌كه رضايت همه مردم كسب نمى‌شود و زبان مردم قابل كنترل نيست، مى‌فرمايد: بعضى از مردم حتّى به رسول اكرم صلى الله عليه و آله نسبت

امام صادق عليه السلام فرمودند: نماز و روزه‌ى مردم شما را نفريبد، زيرا گاهى همه‌ى آنها از روى عادت است. مردم را با راستگويى و اداى امانت امتحان كنيد و بشناسيد»

آنجا که بعضی از مردم عادت دارند همیشه از اموال بی‌ارزش و آنچه تقریبا از مصرف افتاده و قابل استفاده خودشان نیست انفاق کنند این جمله صریحا مردم را از این کار

283 بيست‌ و دو صفحه‌. ] (آیه 76)- در آیات گذشته سخن از «مبدء» و «معاد» در میان بود در اینجا با طرح مسأله «نبوت» و حقانیت قرآن، این بحث را تکمیل می‌کند.

شود كه هيچ كارى از دستشان بر نمى‌آيد در روز كه در شدّت و سختى مانند آنستكه مردم در ورطه هولناكى افتاده‌اند كه بايد براى خلاص از آن دامن بكمر زد يا جامه بالا

اختلاف شد، و اگر از جانب پروردگارت کلمه‌ای پیشی نگرفته بود، بی‌گمان میان آنان داوری شده بود. و همواره آنان درباره‌ی آن بی‌چون در شکّی (با) مستند(ی باطل)

است. «أَحْکَمُ الْحَاکِمِینَ»: آگاه‌ترین و دادگرترین و استوارترین کسانی که داوری و دادگری و فرمانروائی از ایشان انتظار می‌رود (نگا: مائده / ، اعراف / ). Tabber

آنها فراموش نموده‌اند و خدا بر هر چيز شاهد و گواه است. اين آيه به بعثت همه مردم در قيامت، به صورت دسته‌جمعى اشاره مى‌كند كه نمونه آن را در جاى ديگر چنين

حق بر آنان بيرون آريم براى آنها جنبنده‌اى از زمين كه سخن گويد با آنها آنكه مردم بودند كه بآيتهاى ما يقين پيدا نميكردند تفسير خداوند متعال در مقام اثبات اعجاز

يا اعراض مردم نشانه‌ى حقّانيّت يا بطلان امرى نيست. «هُوَ نَبَأٌ عَظِيمٌ أَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ» جلد 8 - صفحه 125 11- در تبليغ و هدايت مردم از روش‌هاى

السّلام نقل‌ جلد 5 صفحه 402 نموده كه مراد از يتيم فرد بى مثل در ميان مخلوق است كه خداوند مردم را در پناه او جاى داده و مراد از ضالّ گمشده از قومى است كه معرفت

466 ترجمه‌ اى داود همانا ما قرار داديم تو را جانشين در زمين پس حكم كن ميان مردم بحق و پيروى مكن خواهش نفس را پس گمراه كند تو را از راه خدا همانا آنها كه

لقضى بينهم اشاره به اين دارد كه اختلاف مردم در كتاب محل تلاقى دو قضاى رانده شده است ، كه يكى اقتضاء دارد ميان مردم در آنچه اختلاف مى كنند، حكم كند (و طرفداران

حق بر آنان بيرون آريم براى آنها جنبنده‌اى از زمين كه سخن گويد با آنها آنكه مردم بودند كه بآيتهاى ما يقين پيدا نميكردند تفسير خداوند متعال در مقام اثبات اعجاز

السّلام در تفسير استكبار در اين آيات نقل شده كه مراد ترك اطاعت از كسى است كه مردم مأمور باطاعت او شدند و برترى جستن بر كسى است كه دستور رسيده است بمتابعت او

کمالات و اوصاف ناشى از ماده گِل و روح الهى او بوده است. ۸ - ابلیس، در مقایسه میان شخصیت خود و آدم(ع)، روح الهى موجود در آفرینش آدم را نادیده گرفت. (فإذا سوّیته

پاكان در معرض تهمت قرار گرفته‌اند: در ميان زنان، پاكدامن‌تر از مريم نبود، امّا او را متّهم به ناپاكى كردند، در ميان مردان نيز كسى به پاكى يوسف يافت نمى‌شد،

السّلام نقل‌ جلد 5 صفحه 402 نموده كه مراد از يتيم فرد بى مثل در ميان مخلوق است كه خداوند مردم را در پناه او جاى داده و مراد از ضالّ گمشده از قومى است كه معرفت

قوم تبّع (أهم خیر أم قوم تبّع) از این که قرآن، قبلاً سخنى از قوم «تبّع» به میان نیاورده و در این جا به ذکر نام آن براى عبرت آموزى مشرکان مکه اکتفا کرده است،

هرگاه سخن (و وعده‌ى عذاب الهى) بر مردم حتمى شود، جنبنده‌اى را براى آنان از زمين بيرون آوريم تا با مردم سخن گويد، كه همانا مردم آيات ما را باور نمى‌كردند. اين

پس از بیان آن همه نعمتهای بزرگ و الطاف خفیّ پروردگار، وجدان انسانها را به داوری می‌طلبد و می‌گوید: «آیا کسی که می‌آفریند همچون کسی است که نمی‌آفریند، آیا

السّلام نقل‌ جلد 5 صفحه 402 نموده كه مراد از يتيم فرد بى مثل در ميان مخلوق است كه خداوند مردم را در پناه او جاى داده و مراد از ضالّ گمشده از قومى است كه معرفت

آمده كه وقتى مردم در روى زمين زاد و ولد را شروع كردند و دخترانى برايشان پيدا شد، پسران خدا - كه منظور پيغمبران هستند - ديدند دختران مردم زيبايند، لاجرم

حق بر آنان بيرون آريم براى آنها جنبنده‌اى از زمين كه سخن گويد با آنها آنكه مردم بودند كه بآيتهاى ما يقين پيدا نميكردند تفسير خداوند متعال در مقام اثبات اعجاز

مثل تكّبر و خدمت به مردم، آفتى دارد مثل منت گذاشتن، قرائت قرآن نيز ممكن است آفاتى از قبيل خودنمايى، كسب درآمد، رقابت‌هاى منفى، فريب مردم، فهم غلط، تفسير به

بقیه موجودات امکانیه همه متکی و وابسته به او هستند که اگر یکدم این ارتباط از میان برداشته شود همه فانی و معدوم می‌شوند. «پایان سوره فصّلت» ج4، ص325 سوره شوری

آورد و جمعى از مردم منكر آن شوند و آن حضرت گردنشانرا ميزند و اگر نبود گفتار و وعده الهى بانظار و مهلت آنها تا روز قيامت حكم فرموده بود ميان اهل حقّ و باطل

کافران ۷; سرور کافران ۹; نشانه هاى زیانکارى کافران ۹ کفر: آثار کفر ۳ مردم: زیانکارترین مردم ۱ ولایت: قبول ولایت غیرخدا ۱۰ تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.

شایسته شنیدن است که در آنها حسنى وجود داشته باشد. در این صورت مى توان از میان آنها، احسن و بهترین را برگزید و از آن پیروى کرد. ۳ - استماع سخنان و برگزیدن

بر آنها از دور و نزديك، سلام مى‌دهند مى‌شنوند و پاسخ مى‌دهند و حتّى اعمال مردم بر آنان عرضه مى‌شود. «1» 3. ما خود شاهد هزاران نمونه از توسلاتى هستيم كه

و مديريّت سالم آن است كه مردمش با ايمان، رهبرش آسمانى، فرمان‌برى و اطاعت مردم قوى، منحرفانش پشيمان و اهل استغفار و رهبرش پذيرا و مهربان باشد. چنانكه دعاى

طلب معجزه آنان براى ثبوت دين اسلام و ظاهر گشت بدست پيغمبر خاتم معجزاتيكه مردم ديدند و قبول نمودند آنرا ديگر اين احتجاج آنها وجهى ندارد چون نبوت هر پيغمبرى

كسانى هستند كه مناسب حال بتان بدروغ و فريب از جانب آنها با مردم سخن ميگفتند كه موجب اضلال مردم ميشدند حقير عرض ميكنم اين معنى انسب معانى بمعنى لغوى و اطلاقات

خدا و پيامبرش بيايند تا در ميان آنان تفسير نمونه جلد ۱۴ صفحه ۵۱۳ داورى كند گروهى از آنها رويگردان مى شوند. ۴۹ - ولى اگر (داورى به نفع آنها بوده باشد و) حق

الْمُبِينُ(۵۴) ترجمه : ۵۱ - مؤ منان هنگامى كه به سوى خدا و رسولش دعوت شوند تا ميان آنان داورى كند تفسير نمونه جلد ۱۴ صفحه ۵۲۱ سخنشان تنها اين است كه مى گويند شنيديم

راجع بحضرت قائم عليه السلام پرسيدم كه چون قيام كند، چگونه داورى كند و دادگسترى او در ميان مردم در كجاست؟ و ميخواستم راجع بمعالجه تب ربع (كه يك روز ميگيرد

لذا از روى حق و عدالت در ميان مردم داورى كن و از هوا و هوس پيروى منما. اين تعبير نشان مى دهد كه لغزش داود در طرز قضاوت و داورى بوده است . به اين ترتيب در

است، به عموم مردم كه از سياق استفاده مى شود، بر مى گردد، هرچند كه كلمۀ «ناس»، قبلا ذكر نشده باشد. و «قضاى بين مردم»، عبارت است از: داورى بين آنان در آنچه

راست مى گويد، و اگر داورى كند عدالت را مى جويد، او در ميان توده هاى مردم ناآگاه همچون انسان زنده اى در ميان مردگان است ، او در ميان پنج نور در حركت است

على «عليه السلام» روايت كرده كه در حديثى فرمود: و مردم، آن روز صفات و منزل هايى دارند: بعضى از مردم مشغول حساب پس دادن هستند، و به حسابشان آسان مى رسند

عليه و آله و سلّم ) ما اموال خود را به ديگران مى بخشيم تا اسم و رسمى در ميان مردم پيدا كنيم آيا پاداشى داريم ؟ فرمود نه . مجددا عرض كرد: گاهى هم براى اجر

باطنة فاما الظاهرة فالرسل و الانبياء و الائمة و اما الباطنة فالعقول خداوند بر مردم دو حجت دارد، حجت آشكار و حجت پنهان ، حجت آشكار، رسولان و انبياء و امامانند،

بياورد، و هنگامى كه فرمان خداوند (براى مجازات آنها) صادر شود در ميان آنها به حق داورى خواهد شد، و در آن هنگام اهل باطل زيان خواهند كرد. تفسير نمونه ، جلد:

و زمين توئى ، و آگاه از اسرار نهان و آشكار هستى ! تو در ميان بندگانت در آنچه اختلاف داشتند داورى مى كنى . ۴۷ - اگر ستمكاران تمام آنچه را روى زمين است مالك

مكه - انجام مى داد، تا مردم گمان نكنند همين كه به جائى رسيدند باد كبر و تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۱۲۴ غرور در دماغ بيفكنند و از مردم كوچه و بازار و مستضعفان

همسرى خود برگزيد، و اين قضيه در اينجا خاتمه يافت ، ولى گفتگوهاى ديگرى در ميان مردم پديد آمد كه قرآن با بعضى از آيات مورد بحث تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه ۳۱۸ آنها

السّلام روايت مى‏كند كه فرمود: زنهار، از داورى بين مردم بپرهيزيد زيرا قضاوت فقط كار پيشواى عالم بحكم و عادل در ميان مسلمين است مانند پيغمبرى، يا وصيّ آن پيغمبر

همه زمينه ها باشد، تا مردم بتوانند از او در همه برنامه ها الهام گيرند، اگر فرشته اى نازل مى شد مسلما اين هدفها تامين نمى گشت ، مردم مى گفتند: اگر او سخن

بِالْعَدْلِ (يعنى: خداوند شما را امر مى‏كند كه امانتهاى مردم را بصاحبانش بازگردانيد و اگر ميان مردم داورى مى‏كنيد بعدل حكومت نمائيد). (نساء: ۵۷) حضرت فرمود:

بگويد پدرم !) و جلوتر از او راه نرود، و قبل از او ننشيند، و كارى نكند كه مردم به پدرش ‍ بدگوئى كند)) (نگويند خدا پدرت را نيامرزد كه چنين كردى !). ۲ - تحقيقى

اين معنى بسيار بعيد به نظر مى رسد، چرا كه ارتباطى ميان سن و گفتن چنين سخن پرمحتوائى نيست ، ارتباط ميان عقل و خرد و چنين سخنانى است . تعبير به «لو لا تسبحون

را هم مى دانيم كه اختلاف مردم در عقايد و اعمالشان، اختلافى است تشريعى كه جز احكام تشريعى، چيز ديگرى نيست كه اين اختلاف را از ميان بردارد. و اصلا اگر اختلاف

دو روز باقيمانده كه مربوط به خلقت موجوداتى است كه ميان زمين و آسمان قرار دارند (ما بينهما) سخنى به ميان نيامده است . به هر حال تفسير اول از جهاتى مناسبتر

بينهم بالقسط - همينكه رسولشان به سوى آنان آمد و رسالت خود را ابلاغ نمود، مردم در تكذيب او و تصديقش دو دسته شدند، پس خداى تعالى به عدالت بين آن دو حكم كرد»

سوره هود آمده است ذلك يوم مجموع له الناس و ذلك يوم مشهود «آن روزى است كه همه مردم در آن جمع مى شوند، و روزى است كه همه آنرا مشاهده مى كنند»! و در آيه ۵۰ سوره

انبياء آمده ، و در ميان اهل عرفان به ذكر يونسيه معروف است : فنادى فى الظلمات ان لا اله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين : او در ميان ظلمتهاى متراكم فرياد

و حقيقت توحيد است . حتى مشركان و بت پرستان در چنين لحظاتى سخنى از بتها به ميان نمى آورند تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۲۳۲ و همه را به دست فراموشى مى سپرند. در

- اى داود ما تو را خليفه (و نماينده خود) در زمين قرار داديم ، در ميان مردم به حق داورى كن ، و از هواى نفس پيروى منما كه تو را از راه خدا منحرف مى سازد،

پس او با پاره تن خود همبستر گشته، اينان را چه شده است؟ خداوند خود ميان ما و آنان داورى كند، آنگاه فرمود: خداوند تبارك و تعالى چون آدم را از گل بسرشت و فرشتگان

علينا). ممكن است با مغالطه و سفسطه مردم را بفريبند، و ممكن است بر اين عمل زشت و ننگين خود پرده بيفكنند و خود را از انظار مردم مستور دارند، اما هرگز نمى توانند

اينست كه : اى محمد! داستان و خبر عظيم نوح را براى مردم تلاوت كن كه چگونه تك و تنها و از طرف خويش با مردم دنيا - كه فرستاده ما به سوى آنان بود - سخن گفت و

فرمود: چنين گفت: «خدا را در ميان شما عهدى است كه بسوى شما از پيش فرستاده (يعنى قرآن) و بقيّه‏اى جانشين رسولش كه بر شما مردم گمارده است (يعنى عترت) كتاب

ولى «شحيح » هم نسبت به آنچه در دست مردم است بخل مى ورزد و هم آنچه خود در اختيار دارد، تا آنجا كه هر چه را در دست مردم ببيند آرزو مى كند آنرا به چنگ آورد،

خوانيم : فاحكم بين الناس بالحق و لا تتبع الهوى فيضلك عن سبيل الله : در ميان مردم به حق داورى كن و پيرو هوى مباش كه تو را از راه خدا گمراه مى كند (ص آيه ۲۶ ).

پس معلوم می شود: ارادۀ مردم، تابع ارادۀ خداست، نه بعكس. چون مى فرمايد: اگر او اراده مى كرد كه تمامى مردم ايمان بياورند، مردم نيز اراده ايمان مى كردند،

(۹۸) و اگر خدا بخواهد تمام كسانى كه روى زمينند ايمان مى آورند، تو نمى توانى مردم را در فشار قرار دهى تا ايمان بياورند (۹۹) و هيچ شخصى جز به اذن خدا ايمان

همچون ديدن خدا با چشم ، و يا ساختن بت مى كردند. در واقع قرآن مى خواهد به مردم هشدار دهد كه اگر شما دنبال چنين تقاضاى نامعقول برويد، بر سرتان همان خواهد

اموال مردم و به طور كلى اجراى عدالت اجتماعى است ، آيات فوق گوشهاى از دستورات مربوط به اين قسمت است ، نخست براى اينكه حقوق ورثه در اموال ميت از ميان نرود

بندگان مخلص در تعقيب آيات در بحث گذشته كه مقايسه اى ميان مشركان مغرور و مؤ منان مطيع فرمان خدا و نيز ميان عالمان و جاهلان شده بود در آيات مورد بحث خطوط اصلى

كذلك نفصل الايات و لعلهم يرجعون ). توضيح و داورى درباره عالم ذر همان گونه كه ديديم آيات فوق سخن از پيمانى به ميان مى آورد كه به طور سربسته از فرزندان آدم

حمله دسته جمعى بكنيد، فرعون از يكسو مردم را مى شورانيد و از سوى ديگر با وعده هاى جميل دلگرم مى كرد و به مردم كه مى پرسيدند: ((ائن لنا لا جرا ان كنا نحن

‍ اعبدوا ربّكم» الخ، خطاب را متوجه هر سه كرد، و همۀ مردم را به سوى پرستش خود دعوت نمود، قهرا مردم در مقابل اين دعوت، به دو قسم تقسيم شدند: پذيرنده و نپذيرنده

انما اهلك الناس العجلة و لو ان الناس تثبتوا لم يهلك احد: «مردم را عجله هلاك مى كند، اگر مردم با تاءمل كارها را انجام مى دادند كسى هلاك نمى شد». در حديث

خدمات انسانى را تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۲۲۵ جبران مى كنند در كتابها و در ميان مردم شايع است كه همه آنها را نمى توان افسانه دانست . و مسلم است آنها را به آسانى

و جمعيتى به خود نمى گيرد، بلكه داورى او بر اساس ‍ برنامه هاى آنهاست ، و لذا سهم اقليتهاى باايمان و درستكارى را كه در ميان يك اكثريت گمراه هستند فراموش نمى

باشند، و نه احدى از مردم . با اينكه دعوت دينى با معارف حقه خود، بطلان اين اباطيل را روشن كرده ، از يكسو به عوام مردم اعلام داشته : در ميان دو اعتقاد باطل تشبيه

سخن گفتن با مردم ، و خود او تصريح مى فرمايد كه مساءله عظيم تر از آن توهم ها و خيالاتى است كه به ذهن مردم مى رسد، و چيزى است كه حوصله مردم گنجايش آن را

عظيمى است كه بايد شكرگزارى شود، و شكر آن، عدالت در بين مردم است. و يا به اين جهت است كه حكومت در بين مردم، چه به حق و چه به ناحق، از آثار خلافت و سلطنت است،

(پس چگونه چنين نسبت ناروائى به او مى دهند؟) او فقط بيم دهنده آشكارى است (كه مردم را متوجه مسئوليتهايشان مى سازد) ۱۸۵ - آيا آنها در حكومت و نظام آسمانها و

حمل بر اين كنند كه مردم را مسخره كرده ، محمل ديگرى براى گاوكشى نيافتند، چون هر چه فكر كردند، هيچ رابطه اى ميان درخواست خود، يعنى داورى در مسئله آن كشته ،

وقتى از مردم كالايى مى گيرند، حق خود را به تمام و كمال دريافت مى كنند؛ ولى وقتى مى خواهند كالايى به مردم بدهند، به كيل يا وزن ناقص مى دهند، و مردم را به

پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) را به خاطر انعطافى كه در برابر سخنان مردم نشان مى داد به خوشباورى و ساده دلى متهم مى ساختند: ((و منهم الذين يؤ ذون

«صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» وارد مدينه شده بود و مردم مدينه، در آن روز از حيث ترازودارى، بدترين مردم بودند، و در نتيجۀ آمدن اين سوره، ترازوداريشان خوب

بدانيد داورى مخصوص او است و او سريعترين حسابگران است . تفسير: اسرار غيب ! در آيات گذشته سخن از علم و قدرت خدا و وسعت دايره حكم و فرمان او در ميان بود، در

احكامشان تدبّر كن، و بيش از ساير مردم اوامر خود را بكار بند، و افزون از ساير مردم از ارتكاب آنچه نهى كرده‏اى خوددارى كن و مردم را بكار پسنديده بفرماى تا خود

نهى كرد، اجتناب كنيد)؛ و آيه: «لتحكم بين النّاس بما أريك اللّه »: (تا در ميان مردم به آنچه خدا نشانت داده، حكم كنى)؛ و آياتى ديگر به پيامبر اسلام حوالت داده،

آله و سلّم ) مسئول ايمان مردم نيست ، اصولا ايمان از طريق اجبار به دست نمى آيد، و او تنها موظف است كه در ابلاغ فرمان الهى به مردم لحظه اى كوتاهى و سستى نكند،

بدان جهت كه پيغمبرند، بين مردم و بين پروردگارشان واسطه مى شوند، احكام الهى را بوسيله وحى مى گيرند، و در مردم تبليغ مى كنند، و مردم را بسوى پروردگارشان هدايت

گرامياش آن را بر مردم بخواند و به آنان ابلاغ كند، هم از يك سو خطابش متوجه شخص رسول است و هم از سوى ديگر خطاب با وساطت رسول متوجه عموم مردم است . ترجمه تفسير

بتوانند بر روى آن زندگى كنند، و ما در اين كوهها راههايى فراخ قرار داديم ، تا مردم به سوى مقاصد خود راه يابند و بتوانند به اوطان خود بروند. و اين آيه دلالت

يا قرشى را بر غير آنان برترى ندهم. پس در حقيقت، دعوت متوجه به عموم مردم است و مردم همگى در برابر آن مساوی اند. پس جمله «آمَنتُ بِمَا أنزَلَ اللّهُ مِن