نتایج جستجو

۵; دعوت محمّد(ص) ۲ مخالفان: برخورد منطقى با مخالفان ۱۳; روش برخورد با مخالفان ۱۳ مشرکان: مشرکان صدر اسلام ۹; مشرکان و دعوت محمّد(ص) ۴ نیاکان: آثار تبعیت

گمراهان ۳ محمد(ص): دلدارى به محمد(ص) ۷; محدوده مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۴; مسؤولیت محمد(ص) ۲ مشرکان: آثار حق ناپذیرى مشرکان ۷; اعراض از مشرکان ۱ مشرکان مکه: ترک

آينده و بنابراين مدلول آيه شريفه عام است و اختصاص ندارد بشهادت ناحق و بهتان و دروغ و عمل بگمان كه هر يك را گفته‌اند همانا گوش و چشم و دل و ساير اعضاء و جوارح

کافران در قیامت ۱، ۲; کافران و فروع دین ۶; کافران و نماز ۶ مشرکان: دعوت از مشرکان ۳; ذلت اخروى مشرکان ۱، ۲; عصیان مشرکان۳; مشرکان در قیامت ۱، ۲ نماز: ارکان

مكه به اين قرآن و هر كسى را كه برسد به او قرآن از عرب و عجم و اسود و احمر و جن و انس. و يا انذار مى‌كنم شما را اى جماعتى كه موجوديد و هر كه را برسد به

خدا ۱ شرک: پوچى شرک ۲ عرب: بتهاى عرب ۴ مشرکان: دعوت از مشرکان ۲ مشرکان مکه: بت پرستى مشرکان مکه ۱; سرزنش مشرکان مکه ۱

مجالسي‌ ‌که‌ ذكر ‌خدا‌ و دين‌ و احكام‌ و مواعظ و نصايح‌ ميشود اعراض‌ ميكنند و بد ميگويند و امّا ‌در‌ مجالس‌ كفر و ضلالت‌ و فسق‌ و فجور و ملهيات‌ ‌که‌ منعقد

پذيرفتند و تسليم شدند خوشا باحوال خودشان و اگر قبول نكردند و رو گردان شدند بگو من بتمام مردم از عرب و عجم و وضيع و شريف و سياه و سفيد و دوست و دشمن و خودى

سیئه ۸ محمد(ص): توصیه به محمد(ص) ۴; خوش اخلاقى محمد(ص) ۱; روش برخورد محمد(ص) ۲; صبر محمد(ص) ۴; مسؤولیت محمد(ص) ۱; معلم محمد(ص) ۲; مفتریان بر محمد(ص) ۵ مشرکان:

آنان به شدت سخت و دشوار شود، [و آن روز که جای هیچ تکلیف و عبادتی نیست به عنوان سرزنش و ملامت] به سجده کردن دعوت شوند، ولی در خود قدرت و استطاعت [سجده کردن]

گرفت و كشيد آنرا بسوى خود و عالم غيب بارتفاع آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و

عقیدتى: تفحص در مسائل عقیدتى ۱۱ مشرکان: پندار مشرکان ۲ مشرکان مکه: بینش مشرکان مکه ۱۳; تجاهل مشرکان مکه ۱۲; دعوت از مشرکان مکه ۸ مورخان: بینش مورخان مقارن

۲، ۸ محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۵; اهمیت نبوت محمد(ص) ۸; بشارتهاى محمد(ص) ۶; محمد(ص)در قرآن ۸; محمد(ص) و مشرکان ۵; محمد(ص) و موحدان ۶; مسؤولیت محمد(ص) ۵،

متقى ميباشند و اگر براى اغراض دنيوى خودشان از قبيل انتقام و خونخواهى و عناد و غنيمت و شهرت و امثال اينها اجابت نموده باشند و حاضر براى جهاد و دفاع شده باشند

رميدن و تنفّر نمودن و دورى كردن و فرار از حق و حقيقت براى تأنّف و تكبّر و سركشى و خودسرى در زمين و مكر نمودن آنهم مكر بد و بيجا و محلّ با خدا و پيغمبر

بپرستند، و ایمان و عبادت را برای او از هرگونه شرکی خالص کنند، و حق گرا باشند، و نماز را برپا دارند، و زکات بپردازند؛ و این است آیین استوار و ثابت. و آنان را

بود كه همه دعوت بتوحيد و منع از ستايش و پرستش بت مينمودند و آنها انبياء ما را تكذيب كردند و بكيفر آن در دنيا رسيدند و ما باينها ده يك آنها قوّه و توانائى

ابوطالب آمدند و از دست محمد زبان به شکایت گشودند و گفتند: محمد احلام ما را به سفاهت می‌خواند و به خدایان ما بد مى گوید. ابوطالب محمد را خواند و گفت: اینان

گرفت و كشيد آنرا بسوى خود و عالم غيب بارتفاع آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و

اکثریت مشرکان ۶، ۸; کفر مشرکان ۲; مشرکان و قرآن ۱; مشرکان و محمّد (ص) ۳، ۱۰; مشرکان و معجزه ۱۱; مشرکان و معجزه محمّد (ص) ۱; معجزه اقتراحى مشرکان ۲ معجزه:

هشدار به مؤمنان ۵ محمّد (ص): تبعیت محمّد (ص) از وحى ۱; فضایل محمّد (ص) ۲; محمّد (ص) و مشرکان ۹; مسؤولیت محمّد (ص) ۱، ۹ مشرکان: اعراض از مشرکان ۹; بى اعتنایى

رميدن و تنفّر نمودن و دورى كردن و فرار از حق و حقيقت براى تأنّف و تكبّر و سركشى و خودسرى در زمين و مكر نمودن آنهم مكر بد و بيجا و محلّ با خدا و پيغمبر

مستدلّانه و آگاهانه، و به گونه‌ی بس زیبا و گیرا و پیدا، و بر ما هدایت و ضلال و حساب و کتاب و سزا و جزا است.) بی‌گمان پروردگارت آگاه‌تر (از همگان) به حال کسانی

کیفر ۹، ۱۱، ۱۶ محمد(ص): اذیت محمد(ص) ۳; دلدارى به محمد(ص) ۳; روش برخورد با محمد(ص) ۱ مشرکان: اذیتهاى مشرکان صدراسلام ۳; روش برخورد مشرکان صدراسلام ۱; کیفر

مرض‌، غناء و فقر، حيات‌ و موت‌، ثواب‌ و عقاب‌ تماما بجا و بموقع‌ ‌است‌. تفسیر آیات ۱- دعوت پیامبر (ص) و اصول و مبانى و برنامه هاى آن متکى بر حجت و دلیل روشن

فرمايد و متوجّه بخدا و دين حقّ باشد و مستقيم و ثابت در ابلاغ آن و منحرف از هر طريقه و مسلك باطل و معبود و مسجود زائل و ملازم باشد با فطرت اصلى و خلقت پاك

عبودیت محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۲; کیفیت عبادت محمد(ص) ۱; کیفیت نماز محمد(ص)۱; نامهاى محمد(ص) ۸ مشرکان: ازدحام مشرکان ۴; شگفتى مشرکان ۵; مشرکان و عبادت

آن دارد و نظر و تأمل نمايد و به وعظ و زجر آن منتفع شود، نه اين جماعت مشركان كه مانند مردگانند در عدم استماع و انتفاع و عدم اجابت دعوت و عدم تأمل و تفكر در

بخواهند از مأكول و مشروب و ملبوس و منكوح و منظور و مسموع در ظلّ لطف الهى و مهمانخانه حضرت احديّت كه بساط قرب و منزلت است و اين مزيّت بزرگ ابدى و فضيلت عظيم سرمدى

ذلك و من لم تكن فيه فليتضرّع الى اللّه عزّ و جلّ و ليسئله ايّاها. قال قلت: جعلت فداك، و ما هنّ؟ قال: هنّ الورع و القناعة و الصّبر و الشّكر و الحلم و الحياء

پيغمبر است يا امام و حضرت نوح اطاعت نمود و اسم اكبر و ميراث علم و آثار نبوت را بسام سپرد و حام و يافث بى‌بهره شدند براى آنكه قابل نبودند و حضرت نوح آنها را

مثل‌ خير و شر حسن‌ و قبح‌ نفع‌ و ضرر سعادت‌ و شقاوت‌ موحد و مشرك‌ مؤمن‌ و كافر عادل‌ و فاسق‌ مطيع‌ و عاصي‌ بهشت‌ و جهنم‌ نعمت‌ و بلاهدايت‌ و ضلالت‌ ثواب‌

آنها نادانند و متوجّه باين جهات نيستند و قدر نعمت را نميدانند و شكر منعم را بجا نمى‌آورند و چه بسيار از اهل بلاد كه در ناز و نعمت و غرور و نخوت اعاشه نمودند

خدا ۴ محمد(ص): التجاى محمد(ص) ۳; گلایه محمد(ص) ۱; محمد(ص) و حق ناپذیران ۱; مشکلات رسالت محمد(ص) ۳; موضعگیرى علیه محمد(ص) ۴; یأس محمد(ص) ۲ مشرکان: زمینه

شخصیت محمد(ص) ۵; شرک ستیزى محمد(ص) ۵; مبارزه با محمد(ص) ۹; نقش محمد(ص) ۱۱ مشرکان: ارزشگذارى مشرکان ۶; بهانه جویى مشرکان ۴; بینش مشرکان ۵، ۱۳، ۱۴; تحجر

الوهيت باشد و آن غير خداى به حق را ثابت نيست، و ذات مبدء معيد خالق رازق يكه و يكتاست در خلاقيت و رزاقيت و قادريت، و شريك و نظير و مثل و مانند نداشته و نخواهد

گرفت و كشيد آنرا بسوى خود و عالم غيب بارتفاع آفتاب در وسط روز و غروب آن در شب بگرفتن و كشيدنى آسان و ملايم و بتدريج و تبع حركت غير تا باين بسط و قبض و

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

قرآن۱۱ محمد(ص): افترا به محمد(ص) ۲; انذارهاى محمد(ص) ۸; تربیت محمد(ص) ۷; تهمت دروغگویى به محمد(ص) ۳; رسالت محمد(ص) ۱۵; فضایل محمد(ص) ۷; مسؤولیت محمد(ص) ۸

عقیده ۵ محمد(ص): رسالت محمد(ص) ۱ مسلمانان: بى منطقى تساوى مسلمانان و گناهکاران ۲ مشرکان: بى منطقى عقیده مشرکان ۴; پرسش از عقیده مشرکان ۱; عجز مشرکان ۳

در آيات خدا و مراد از: ((اللّه اسرع مكرا)) معناى ((دعا)) و فرق آن با ((ندا))و بيان مراد از دعا و دعوت خداى تعالى و دعا و دعوتبندگان دعا و عبادت در حقيقت

آسمانهاست از آفتاب و ماه و ستارگان و ابر و باد و باران و غير آن، وَ ما فِي الْأَرْضِ‌: و آنچه در زمين است از كوهها و درياها و جمادات و نباتات و حيوانات كه از

انبياء و شرك‌ بخدا و بقاء ‌بر‌ كفر و حمل‌ معجزات‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌بر‌ سحر و ظلم‌ و اذيت‌ بآنها و ارتكاب‌ معاصي‌ و طغيان‌ و سركشي‌ و كبر و عجب‌ و عناد و عصبيت‌

جویى مشرکان صدر اسلام ۲، ۷، ۸ ; پرسش مشرکان صدر اسلام ۸ ; تهدید مشرکان صدر اسلام ۹ ; روش برخورد مشرکان صدر اسلام ۱ ; مشرکان صدر اسلام و قرآن ۱ ; مشرکان صدر

در آيات خدا و مراد از: ((اللّه اسرع مكرا)) معناى ((دعا)) و فرق آن با ((ندا))و بيان مراد از دعا و دعوت خداى تعالى و دعا و دعوتبندگان دعا و عبادت در حقيقت

نشويد به بدى و رسانيدن اذيت و الم و زدن و رنج و ترساندن و نحرويى كردن و زخم و امثال آن. فَيَأْخُذَكُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ‌: پس به سبب اضرار و ايلام و ايذاء او،

مکذّبان محمّد (ص) ۴ ; هشدار به محمّد (ص) ۲ مشرکان: تکذیب مشرکان ۵ ; مشرکان و اخبار خدا ۵ وحى: انذار مکذّبان وحى ۱، ۱۳ ; جرم تکذیب وحى ۱۰ ; روش برخورد با

اوست و بشر طلبكار آن نبوده تا با گرفتنآن نوميد شده ، كفران بورزد انسان تنگ نظر و كوته بين است ، در شدت و بلا، نوميد و كفور و در نعمت و رفاه ،سرمست و بالنده

مسیحیان و حقانیت محمّد(ص) ۹ مشرکان: ادعاهاى مشرکان ۶، ۸; بهانه جویى مشرکان ۱۲; جهل مشرکان ۴، ۱۹; خداشناسى مشرکان صدر اسلام ۱۰; خواسته هاى مشرکان ۱، ۲، ۳،

مکه ۳ محمد(ص): استهزاى محمد(ص) ۱، ۲; تحقیر محمد(ص) ۵; شرک ستیزى محمد(ص) ۴; مبارزه با محمد(ص) ۳; مبارزه محمد(ص) ۴; مهمترین رسالت محمد(ص) ۴ مشرکان مکه: استهزاهاى

شده است و در خصال و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه آن معجزات عصا و يد بيضاء و طوفان و بحر و حجر و جراد و قمّل و ضفادع و دم است و اينها در

آثار نبوت محمد(ص) ۶; تبلیغ محمد(ص) ۳; نقش محمد(ص) ۳ مشرکان: تکلیف مشرکان ۵; عوامل تحقق خواسته هاى مشرکان ۶

بدعتگذاران مشرکان ۳ ; بیخمنطقى مشرکان ۵ ; بیخمنطقى مشرکان صدر اسلام ۳ ; پیروى از رسوم مشرکان ۱۳ ; شرک ربوبى مشرکان ۱۴ ; عقیده مشرکان ۱۴ ; هواپرستى مشرکان ۷ معاد:

قرآن ۶; هدایتگرى قرآن ۵ محمد(ص): رسالت محمد(ص) ۱، ۲، ۸; مقامات محمد(ص) ۱; نقش محمد(ص) ۳، ۸; هدایتگرى محمد(ص) ۲، ۳ مشرکان: دشمنى مشرکان صدر اسلام ۱۲; عوامل

مسلمانان ۴، ۵ مشرکان: بى منطقى ادعاى مشرکان ۳; بى منطقى ادعاى مشرکان صدراسلام ۴; عجز مشرکان ۳; عجز مشرکان صدراسلام ۴; عقیده مشرکان ۱; عقیده مشرکان صدراسلام

بینش کافران ۱ محمد(ص): بشر بودن محمد(ص) ۱; خاستگاه محمد(ص) ۱; عوامل مخالفت با محمد(ص) ۳، ۵; منشأ مخالفت با محمد(ص) ۴ مشرکان: بینش مشرکان ۱ نبوت: شگفتى

پذيرفتند و تسليم شدند خوشا باحوال خودشان و اگر قبول نكردند و رو گردان شدند بگو من بتمام مردم از عرب و عجم و وضيع و شريف و سياه و سفيد و دوست و دشمن و خودى

ابراهيم‌ و لوط و شعيب‌ و موسي‌ و عيسي‌ كردند. فَكَذَّبُوا رُسُلِي‌ تكذيب‌ نوح‌ و هود و صالح‌ و ابراهيم‌ و لوط و شعيب‌ و موسي‌ و عيسي‌ كردند. فَكَيف‌َ كان‌َ

رذایل مسیحیان ۷; شرارت مسیحیان ۷ مشرکان: ترک زکات مشرکان ۵; رذایل مشرکان ۷; شرارت مشرکان ۷; فرجام مشرکان ۲; کفر مشرکان ۳، ۴، ۵ موجودات: بدترین موجودات ۷

رحمت و مغفرت الهيّه خواهند شد و روزى آنها بخوبى و خوشى با عزت و احترام و فضيلت تمام بايشان خواهد رسيد و كسانيكه سعى و كوشش نمودند از روى تعصّب و عناد براى

۳; کافران و فصاحت قرآن ۹ محمد(ص): افشاى توطئه علیه محمد(ص) ۱; اقرار مخالفان محمد(ص) ۵; تلاش مخالفان محمد(ص) ۶; تهمت تعلم به محمد(ص) ۲، ۳ مشرکان: افشاى توطئه

است و چون مرور و عبور نمايند و اتّفاقا بمعصيت يا امر قبيح و بيهوده‌ئى بر خورند بكمال متانت و بزرگوارى از آن صرف نظر و چشم‌پوشى كنند و داخل و واقف و خائض

مايه آزمايش فقير براى معلوم شدن مقام شكر و صبرشان و همچنين است حال سالم و مريض و عالم و جاهل و شاه و رعيت و پيغمبر و امّت كه آيا صبر ميكنند هر يك از آنها بر

در آيات خدا و مراد از: ((اللّه اسرع مكرا)) معناى ((دعا)) و فرق آن با ((ندا))و بيان مراد از دعا و دعوت خداى تعالى و دعا و دعوتبندگان دعا و عبادت در حقيقت

آسمانی، و بینش و نگرش عقلانی می‌شناسند. Tabber requires Javascript to function. آيات ۲۰ - ۱۹، سوره انعام انذار و تخويف ، در دعوت نبوت مؤ ثرتر از تبشير و تطميع

ما برداشته است و نيز زنا و ربا و خوردن گوشت مرده و خون و گوشت خوك را بر ما حرام نموده است و ما را به عدل و داد و احسان و نيكوئى به يكديگر و دستگيرى از بينوايان

مفتري‌ مجنون‌ ساحر و ‌از‌ انكار نبوت‌ و رسالت‌ تو و انكار بعث‌ و نشور و تكذيب‌ قرآن‌ و مكرها و حيله‌ها، ‌ما داناتريم‌ بخفاياي‌ قلوب‌ ‌آنها‌ و اسرار ‌آنها‌.

فرعونیان ۴ کافران: منشأ مهلت به کافران صدراسلام ۵ محمد(ص): حامى محمد(ص) ۱; دشمنان محمد(ص) ۱ مشرکان: دشمنى مشرکان ۱

نميسازد، زيرا فرق‌ ‌بين‌ ظالم‌ و مظلوم‌ و مطيع‌ و عاصي‌ و عادل‌ و فاسق‌ و صالح‌ و طالح‌ و مؤمن‌ و كافر و حق‌ و باطل‌ و صدق‌ و كذب‌ و هكذا گذارده‌ نميشود وَ لكِن‌َّ

کافران صدراسلام ۳ محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۴; بشر بودن محمد(ص) ۳، ۵; تهمت جادوگرى به محمد(ص) ۶، ۷; تهمت دروغگویى به محمد(ص) ۶، ۷; رسالت محمد(ص) ۴; مردمى بودن

نميرود آنچه‌ ميگويد و آنچه‌ ميكند حق‌ ‌است‌ و صدق‌ ‌است‌ و عين‌ صلاح‌ و رشد ‌است‌ ‌از‌ روي‌ سفاهت‌ و جهالت‌ و بي‌ شعوري‌ و بي‌ادراكي‌ نيست‌ و ‌بر‌ خلاف‌ حق‌

پدران آنها را نمى‌شناسيد و نميدانيد كيست پس آنان برادران دينى و دوست و يا معين و ناصر و رفيق و خويش و قوم و آقا و بنده و همسايه و هم سوگند شمايند ميتوانيد

العقول‌ و ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ ‌از‌ حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌ شود ‌از‌ عبادت‌ ملائكه‌ و جن‌ و انس‌ و گاو و گوساله‌ و اشجار و شمس‌ و ستاره‌ها و آتش‌ و اصنام‌

ايمان توجه و عنايت كند، و خدا آمرزنده و مهربان است [آرى، چنين است‌] تا خدا مردان و زنان منافق، و مردان و زنان مشرك را عذاب كند و توبه مردان و زنان با ايمان

نبوت پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله، و مبارزه با دشمنانی که او را مجنون می‌خواندند، و دعوت به صبر و استقامت، و انذار و تهدید مخالفان به عذاب الهی، دور

بجميع‌ ملكات‌ حسنه‌ و عالم‌ بجميع‌ ‌ما يحتاج‌ اليه‌ الامة و الرعية معصوم‌ ‌از‌ جميع‌ معاصي‌ و خطاء و اشتباه‌ و سهو و نسيان‌ ‌باشد‌ و ‌اينکه‌ امور باطنيه‌

استفهام به داعى تنبيه و تقرير است، يعنى اگر من داراى برهان و حجّت و بيّنه و نصرت باشم از خداى خود و مرا روزى حلال و پاكيزه يا علم و معرفت يا نبوت مرحمت نموده

عقل و وجدان هر ذى شعورى حاكم‌ست به آنكه شكر و سپاسدارى منعم واجب است و كفران و ناسپاسى و حق‌ناشناسى، مذموم و در نزد عرف و عقل و شرع قبيح مى‌باشد؛ و لذا

سفيان‌ و اتباعش‌ باشند و ساير كفار مثل‌ مشركين‌ طائف‌ و يهود و ساير اعداء اسلام‌ و حال‌ آنكه‌ ‌اينکه‌ خبر كذب‌ محض‌ بوده‌ و همچه‌ اجتماعي‌ نبوده‌ و فقط ‌براي‌

صحراى محشر است و گفته‌اند اين در كلام عرب كنايه از شدّت امر و سختى آنست و در اخبار اينمعنى تأييد شده و از هول و هراس ميخواهند بزمين بيفتند و سجده كنند ولى

ماهها ظلم و ستم (به جنگ و خونریزی) در حق خود و یکدیگر مکنید و متفقا همه با مشرکان قتال و کارزار کنید چنانکه مشرکان نیز همه متّفقا با شما به جنگ و خصومت برمی‌خیزند

بخواهند از مأكول و مشروب و ملبوس و منكوح و منظور و مسموع در ظلّ لطف الهى و مهمانخانه حضرت احديّت كه بساط قرب و منزلت است و اين مزيّت بزرگ ابدى و فضيلت عظيم سرمدى

حجّت و تكميل لطف و رحمت ولى انسان وقتى مشمول رحمت و نعمت الهى گشت مسرور و مغمور در آن ميگردد و از ياد خدا طبعا غافل ميشود و اگر بلا و محنت و ضرر و زحمت

المُكَذِّبِين‌َ تكذيب‌ انبياء و مخالفت‌ ‌او‌ امر الهي‌ و ارتكاب‌ معاصي‌ و شرك‌ و كفر و ضلالت‌ و ظلم‌ عاقبت‌ سويي‌ دارد چنانچه‌ ايمان‌ و اطاعت‌ و ارشاد عاقبت‌ خيري‌

نزديك شد قيامت و شكافته شد ماه‌ و اگر ببينند نشانه‌اى از قدرت و معجزيرا روى ميگردانند و ميگويند جادوئى است پى در پى و بادوام‌ و تكذيب كردند و پيروى نمودند

در غفلتند و بفكر آن نيستند لذا هر چه ميكنند براى تحصيل دنيا است و در تشخيص منافع و مضارّ آن با عقل و هوش و ذكاوت و فراست و جدّى و فعّالند و در امور اخروى

زراعت حبوبات و غيره را كه ميخورند از آن شتر و گاو و گوسفند آنها از كاه و برگش و خودشان از حبّه و ميوه‌اش آيا نمى‌بينند اين قدرت و رحمت و كرم را تا استدلال

از شنيدن و ديدن آيات و حجج سبحانى، شنوائى و بينائى قلب است به تأمل و تعقل و ترتب آثار نافعه بر آن، و اين منكرين و معاندين به سوء اختيار، هشيارى و آگاهى قلب

الاقتضاء نازل فرمود و متّصل نمود دعوت را به حجّت و امر و نهى را بوعد و وعيد و موعظه و نصيحت را بموجبات تنبّه و عبرت براى تذكّر و اعتبار آنان و با اينهمه مراعات

ميپرستم و دوست دارم و او هم مرا و پيروان مرا دوست دارد حال ملاحظه كنيد بچه بيان لطيف ظريفى دعوت فرموده كه هم تهديد است و هم تحبيب و هم تصريح است و هم تلويح

کتابهای یزدان و راهنمائی خرد و فطرت و ندای وجدان به دور داشته‌اند و) به بتان و شیطان ایمان می‌آورند (و به دنبال اوهام و خرافات راه می‌افتند و به پرستش معبودهای

خود در دعوت همراه برد جواب به يك اشكال ديگر بر اينكه همراهى بارسول خدا (ص ) در مباهله ، فضيلت و منقبت است تبليغ و دعوت ، عين نبوت و بعثت نيست و لازمه شركت

وقتى بيچاره و درمانده و مضطر و از همه جا رانده شد قهرا متوسل بيك مبدء غيبى ميشود و ميبينيم رفع گرفتارى و دفع همّ و غم و كشف كر به از او ميشود و بدى حالش مبدل

توحيد و نبوّت و امامت و معاد بديده انصاف نظر و تأمّل و تدبّر نمودند و ببراهين عقليّه و شواهد نقليّه و حجج قطعيّه ايمان آوردند بخدا و پيغمبر و امام و كتاب

بتدريج سوره سوره و آيه آيه بر آنحضرت نازل فرمود در موقع لزوم و حاجت بر طبق مصلحت و اقتضاء وقت و حال و مقام تا بتدريج و تأنّى و تأمّل و آرامى تلاوت فرمايد

وقتى بيچاره و درمانده و مضطر و از همه جا رانده شد قهرا متوسل بيك مبدء غيبى ميشود و ميبينيم رفع گرفتارى و دفع همّ و غم و كشف كر به از او ميشود و بدى حالش مبدل

آخرت ۸ محمد(ص): اذیت محمد(ص) ۴; امداد به محمد(ص) ۱۰; تلاوت قرآن محمد(ص) ۱، ۲، ۳، ۴; حجاب بین محمد(ص) و کافران ۱، ۱۱; مسؤولیت محمد(ص) ۲، ۳; وحى به محمد(ص) ۱۰

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

زمینه تبلیغ و دعوت به سوی خدا و در زمینه عفو و گذشت و شکیبایی کارگر نیفتاد باز نباید مأیوس و دلسرد شد، و یا بی‌تابی و جزع نمود، بلکه باید با حوصله و خونسردی

بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش

ايمان و قوت و كمال آن و فوائد تجارت و مزيد شوكت و عظمت آنها در انظار جلد 1 صفحه 536 كفار و هيچ آسيب و صدمه هم در آن سفر بر آنها وارد نشد و خدا و پيغمبر

توحيد و نبوّت و امامت و معاد و دلائل آنها و مواعظ و نصايح و قصص و حكايات و بشارت و انذار و بيان هر حقّ و حقيقتى و بتدريج نازل شده است بر پيغمبر اكرم و آنحضرت

سماوى را كه پاك است از باطل و دروغ و دست ناپاك بآن نميرسد و در آن كتب مطالبى مكتوب شده كه راست و درست و عدل و قويم و مستقيم است و چون خداوند پيغمبر آخر الزمان

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

يا زمين و منافع وجوديّه آن دو مكرّر ذكر شده و مشهود و مسلّم است و دو كوكب درخشان در روز و شب كه آفتاب و ماه است نيز دو آيه و دليل بزرگ بر توحيد و عظمت خداوند

بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش

شما نهرها را و مسخّر فرمود براى شما آفتاب و ماه را دو گردش كننده مستمرّ و مسخّر فرمود براى شما شب و روز را و داد بشما از هر چه خواستيد از او و اگر بشماريد

نموده‌اند و مشركين عرب پنداشته‌اند و خلق فرمود هر موجوديرا و تعيين نمود اندازه و قدر قابليت او را براى خلعت هستى از حدود و آجال و صفات و خواص و آثار و ساير

تبليغ است نه اجبار در ايمان، و مائيم كه حفيظ افعال و رقيب احوال و كفيل ارزاق ايشانيم، و حاسب اعمال و مجزى آنان. جمع ميان حفيظ و و كيل جهت اختلاف معنى است،

است و در جلد 4 صفحه 118 اينجا براى آنكه اين مقدار از قصّه آنحضرت متواتر و مشهور بوده و اين خود آيت و دليل مستقلّى است بر قدرت و قهر و غلبه خداوند و اولياء

همانا با همّ و غمّ و رنج و سختى و بار گران شادى و مسرّت و فتح و ظفر و سهولت امر است و نبايد مأيوس از رحمت خدا شد در دنيا علاوه بر آنكه با مشقّت و صعوبت انجام

اولاد و برادر و خواهر با يكديگر و ساير ارحام و ديگر سببى كه بمصاهرت و ازدواج حاصل ميگردد مانند زن و شوهر و داماد و عروس و برادر زن و شوهر و خواهر زن و شوهر

كسانى هستند كه راه ميروند بر زمين بتواضع و فروتنى و ملايمت و آرامى و بحال طبيعى و عادى نه با نخوت و تكبّر و گردن كشى و تبختر چنانچه در مجمع از امام صادق عليه

كردند و (با) كسانى (است) كه آنان نيكوكارند. دعوت از طريق حكمت و موعظه و جدال نيكو كار بسيار دشوارى است، زيرا گروهى لجاجت كرده و دعوت را نمى‌پذيرند و گروهى

ايمان‌ و انذار ‌از‌ شرك‌ و كفر و معاصي‌ مي‌كردند و نوعا كساني‌ ‌که‌ ‌به‌ اين‌ها ايمان‌ مي‌آوردند فقراء و ضعفاء بودند. و اما متمولين‌ و متمكنين‌ و خوش‌ گذران‌ها

اوّلى و دوّمى و تبرّى يكى از آن دو از ديگرى و حكم خداوند باشتراك آن دو و اتباعشان در عذاب براى ظلم بآل محمد صلى اللّه عليه و اله تطبيق شده است و در آيه

اللّه عليه و آله تا حضرت آدم عليه السّلام همه ايشان مؤمن و موحد بوده‌اند نه كافر و مشرك. و حديث مشهور خاصه و عامه كه حضرت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود:

مجيد، و حضرت پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله هم فرمود: الصدّيقون ثلثة: حبيب نجّار و هو مؤمن ال يس، و حزبيل و هو مؤمن ال فرعون، و على بن أبي طالب و هو مؤمن

بحرمت‌ اكل‌ حيوانات‌ و ساير محرمات‌ اكل‌ مثل‌ ميتة و دم‌ و لحم‌ خنزير و ‌ما اكل‌ السبع‌ و منخنقة و موقوذة و متردية و نطيحة و امثال‌ اينها. و ممكن‌ ‌است‌ بگوئيم‌

‌است‌ و ‌از‌ همين‌ قبيل‌ ‌است‌ مشعر الحرام‌ و تمام‌ مقامات‌ حج‌ و اماكن‌ مشرفه‌ و مجالس‌ موعظه‌ و بيان‌ احكام‌ و فضائل‌ خاندان‌ پيغمبر و مساجد و اعياد

معاصي‌ و جلوگيري‌ ‌از‌ هواهاي‌ نفساني‌ و ‌از‌ خطورات‌ و وساوس‌ شيطاني‌ و ‌از‌ ظلم‌ و تعدي‌ بديگران‌ و ‌از‌ كشف‌ و ساز و آواز و تجاهر بفسق‌ و فجور و رفتن‌

عليه و آله و سلّم فرموده جعلت لى الارض مسجدا و طهورا و نفرموده مساجدا و اين نيست جز اعراض از اخبار ائمه اطهار و تبعيّت از اقوال مردود بى‌اعتبار و گفته‌اند

مهيّا و آماده فرموده و از هر موجودى دو صنف از يك نوع يا دو نوع از يك جنس خلق فرموده مانند نور و ظلمت و روز و شب و آفتاب و ماه و جن و انس و نر و ماده و سرد

طول حيات و تأخير توبه و يا عدم بعث و نشر و عقاب و دخول بهشت و ارتكاب ذنوب به رجاء رحمت و غفران و غيره براى عدم تدارك و تعطيل در اعمال صالحه و افعال حسنه.

مفسرين از خاصه و عامه و اصحاب مانند ابن مسعود. و ابن عباس و حذيفه يمانى و انس بن مالك و جبير بن معطم و عبد اللّه عمر «1» نقل نموده‌اند كه ابو جهل و يهودى ديگر

نموده كه صمد آنست كه جوف ندارد و بزرگى باو منتهى شده و نميخورد و نميآشامد و نميخوابد و دائم و لم يزل و لا يزال بوده و خواهد بود و خود فرموده كه صمد سيّد مطاع

دى و چهارمى بهمن و پنجمى اسفندار و ششمى فروردين و هفتمى ارديبهشت و هشتمى خرداد و نهمى مرداد و دهمى تير و يازدهمى مهر و دوازدهمى شهريور بود و بزرگترين آن

پیشینیان (دادگر و مؤمن ملّتهای گذشته) را جایگزین (طاغیان و یاغیان ستمگر) قبل از خود (در ادوار و اعصار دور و دراز تاریخ) کرده است (و حکومت و قدرت را بدانان

فرمود از تغيير و تبديل و زياده و نقصان و كيد اهل شرك و ابطال و اندراس و هر آفت و خللى تا معجزه باقيه و حجّت بالغه الهيّه باشد بر خلق و كسى نتواند دستبردى

ميپرستم و دوست دارم و او هم مرا و پيروان مرا دوست دارد حال ملاحظه كنيد بچه بيان لطيف ظريفى دعوت فرموده كه هم تهديد است و هم تحبيب و هم تصريح است و هم تلويح

عبارت از ايمان و اطاعت و تأخر را عبارت از كفر و معصيت دانسته و گفته‌اند مؤمن و مطيع مقدّم است در عقول و درجات و كافر و عاصى مؤخر است در آنها و هر نفسى گرو

خدايي‌ كند و بانگ‌ انا ربكم‌ الاعلي‌ بزند و كبر و نخوت‌ و عجب‌ ‌او‌ بجايي‌ برسد ‌که‌ تكذيب‌ انبياء كند طغيان‌ و سركشي‌ و فسق‌ و فجور و ظلم‌ و تعدي‌ و تفرعن‌

خارج و رصد بمعناى نگهبان است و بر واحد و جمع اطلاق ميشود و علم خداوند احاطه دارد بعلم انبياء و غير هم و عدد تمام افراد موجودات حتى قطرات باران و ريگهاى

لطف و رحمتش مقتضى است كه خير و شر بندگان خود را بيان فرمايد و وظائف انفرادى و اجتماعى آنها را تعيين كند و اين ممكن نيست مگر بوسيله پيغمبر و كتاب و معجزه

بقيام بوظائف دينى و اطاعت از ولى و صاحب اختيارشان و جهاد با دشمنان يارى فرمايد ايشان را بغلبه و عزّت و نام نيك و سعادت در دنيا و آخرت و ثابت قدم فرمايد آنها

خداوند كامل، مقبول و ذخيره يوم المسؤول گردد اللّهم وفّقنا لا تمامه بمحمّد و آله و الحمد للّه رب العالمين و صلّى اللّه على محمد و آله الطاهرين و لعنة الله على

عصبيت‌ و كبر و نخوت‌ و حب‌ دنيا و مال‌ و رياست‌ و جاه‌ و طالب‌ حق‌ هستند و فرمايشات‌ قرآن‌ ‌را‌ ميپذيرند و قبول‌ ميكنند اينها ‌را‌ انذار ميكند ‌از‌ شرك‌ و كفر

بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش

ما نشو و نما كرد و ما او را ملقب بامين نموديم براى امانت و صداقت و صلاح و سكون او و در اكرام او كوتاهى نكرديم تا به اين جا رسيد كه ادّعاء نبوّت و اطلاع

سبب تأمل و تفكر در آن و شك نمايد در آن و اقتراح غير آن نمايد، پس هر آينه طريق حق و راه راست را از دست داده و در وادى گمراهى و كوردلى افتاده، و البته چنين

فرزنددارى خدا ۲، ۴ محمد(ص): توحید محمد(ص) ۶; رسالت محمد(ص) ۱; واقع بینى محمد(ص) ۶ مشرکان: خداشناسى مشرکان مقارن بعثت ۳، ۷; عقیده مشرکان مقارن بعثت ۳، ۷;

عين فصاحت و بلاغت و ملاحت و حلاوت دلربا و جانگداز و سوزناك و رعب آور و تسخير كننده دلها بود كه هم ميترسيدند و هم لذت ميبردند و هم متحير مى‌شدند و هم تعجب

شمول‌ كليه ممكنات‌ و مخلوقات‌ ‌از‌ ملائكه‌ و جن‌ّ و انس‌ و كواكب‌ و شمس‌ و قمر و انواع‌ حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌ ‌که‌ شرح‌ ‌آنها‌ و معناي‌ تسبيح‌ گذشت‌

بزرگترين حوادث و از اهم احكام تشريعى بود فائده و اثر تغيير قبله و اعتراض يهود و مشركين ، و پاسخ آنها در جمله ((لله المشرق و المغرب )) چرا شمال و جنوب ذكر نشده

آنكه بمكر و حيله و جدال و مراء استكبار و استنكاف از قبول حق نمودند چنانچه ظاهر است و بعضى رسالاته بصيغه جمع قرائت نموده‌اند و مفاد آن تفاوتى ندارد و اللّه

بدون خلل و فتور و تفاوت و قصور براستى و درستى و بر طبق حكمت و مصلحت و تاريك فرمود شب آنرا و ظاهر ساخت روز روشن آنرا و زمين را بعد از آن منبسط فرمود و مهد آسايش

عالم امكان و عقل كلّ را مسحور و ساحر و كاهن و شاعر و ديوانه خوانند و باينها تشبيه نمايند و براى او اين مثلها را بزنند پس گمراه شوند از دين حقّ و نتوانند راهى

ابو البشرند و مصوّر فرمود آنها را بصورت زيبا و قامت رعنا و زبان گويا و گوش شنوا و عقل و علم و حكمت و سلطنت بر حيوانات و نباتات و جمادات و ساير كرامات كه

۳ کافران ۲، ۳، ۴: مشرکان: اکثریت مشرکان صدراسلام ۳; کفر مشرکان صدراسلام ۲، ۳; کفران مشرکان ۱; کفران مشرکان صدراسلام ۲، ۳; لجاجت مشرکان ۱ تفسیر ابن ابى‌حاتم

تاریخ قوم نوح ۳، ۵; مخالفت قوم نوح ۳ محمد(ص): تهمت دروغگویى به محمد(ص) ۱; مکذبان محمد(ص) ۱ مشرکان: تهمتهاى مشرکان صدراسلام ۱ نوح(ع): اقوام پس از نوح(ع)

بتدريج سوره سوره و آيه آيه بر آنحضرت نازل فرمود در موقع لزوم و حاجت بر طبق مصلحت و اقتضاء وقت و حال و مقام تا بتدريج و تأنّى و تأمّل و آرامى تلاوت فرمايد

تکلیف محمد(ص) ۱; عبادت محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۲، ۳; محمد(ص) و شرک ۳; مهمترین دعوت محمد(ص) ۴

تهمت جادوگرى به محمد(ص) ۲، ۷; دعوتهاى محمد(ص) ۵، ۸; رسالت محمد(ص) ۵; دلایل حقانیت محمد(ص) ۸; مکذبان محمد(ص) ۷; نام دین محمد(ص) ۶ مردم: ظالمترین مردم ۳،

مؤمنان: تکلیف مؤمنان ۵ محمد(ص): علم محمد(ص) ۳; فضایل محمد(ص) ۳; محمد(ص) در کتب آسمانى ۲; محمد(ص) و انجیل ۳; محمد(ص) و تورات ۳; محمد(ص) و کتب آسمانى ۳ مستضعفان:

جمعه و مشهود بروز قيامت و شاهد بروز عرفه و مشهود بروز قيامت و شاهد بروز جمعه و مشهود بروز عرفه و شاهد به پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و مشهود بامير

نيستند و ذكر كفار ‌از‌ باب‌ مصداق‌ ‌است‌ و الا احدي‌ نيست‌ و ‌لو‌ اسم‌ كافر ‌بر‌ ‌او‌ نباشد مثل‌ اهل‌ ضلالت‌ و فساق‌ و فجار و معاند و مخالف‌ و ناصب‌ و شاك‌

انبيايي‌ فرستاد و بآنها دستوراتي‌ نازل‌ فرمود غاية الامر ‌در‌ حق‌ آدم‌ و شيث‌ و نوح‌ و ابراهيم‌ تعبير بصحف‌ ميكند صحف‌ آدم‌ و شيث‌ و نوح‌ و ابراهيم‌ و ‌در‌ حق‌

معنا که احبار و راهبان علیه قرآن و اسلام سخنان نادرست مى گفتند و یهود و نصارا از آنان تبعیت کورکورانه و اطاعت محض داشتند. ۴ - اطاعت محض و تبعیت کورکورانه

پذيرفتند و تسليم شدند خوشا باحوال خودشان و اگر قبول نكردند و رو گردان شدند بگو من بتمام مردم از عرب و عجم و وضيع و شريف و سياه و سفيد و دوست و دشمن و خودى

اعم) از زنان و پسران و اموال فراوان، از زر و سیم و اسب‌های نشان‌دار و دام‌ها و کشتزار(ان)، برای مردمان آراسته شده‌؛ (لیکن) این‌ها بهره و سرمایه‌ی زندگی

غيره نوشت و آنها را به اسلام دعوت كرد و به يمن و بحرين و جاهاى ديگر نماينده فرستاد و تبليغ دين كرد و با در نظر گرفتن اينكه بايدبايهودو نصارى جنگيد تا جزيه

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

مربوط به دعوت مستمر و پی‌گیر او به سوی توحید، و کیفیت، و عناصر این دعوت است. با توجه به این که این سوره در مکّه نازل شده، و پیامبر و مسلمانان اندک آن زمان

از حقّ و حدّ و قصد است و نيز ظلم بنفس و ظلم بغير است و در حرم قبحش بيشتر و گناهش زيادتر خواهد بود چه رسد بشرك و انكار ولايت كه كفر واقعى است و خداوند در

است: حجت ظاهره و حجت باطنه. اما حجت ظاهرى، پيغمبران و انبياء و ائمه‌اند. و اما باطنه، پس عقول است كه خداى تعالى در بشر مقرر و تميز خير و شر را به آن دهند

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

) را تسلاى خاطر داده ، و وى را به صبر و ثبات و گذشت از آنان سفارش مى كند و نفس شريفش را خوشحال و مردم را بشارت و انذار ميدهد. و اين سوره به طورى كه از

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

خداوند واجب و قديم و تفصيلى است و علم مخلوق ممكن و حادث و اجمالى است و آن علت است و اينها معلول البته احاطه و سبق و شرف علت بر معلول واضح است و در مصباح الشريعه

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

حقيقيه و علم و قدرت و كلمات بى‌نهايت و انتظام امور عالم دليل است بر آنكه خدا حق و ثابت و مستحق پرستش و ستايش است و غير او هر چه باشد باطل و زائل و ناقابل

مستقيم و طريق حق و سعادت ابدى كه آن دعوت به توحيد و نهى از شرك و بت پرستى است، و لكن شياطين مردم را بر كفر و شرك و بت‌پرستى و گمراهى مى‌خوانند و ايشان را

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

الكبائر ‌من‌ امتي‌» و ‌در‌ زيارت‌ ائمه‌ دار د «شفعاء يوم القيمة» و شفاعت‌ خاصه‌ قرآن‌ و انبياء و مؤمنين‌ و علماء و امثال‌ اينها و بالجمله‌ ‌در‌ باب‌ شفاعت‌

از شدّت ترس و ناچار پشت بلشكر نموده منهزم و متفرق شدند پس خداوند نازل فرمود از خزانه رحمت خود اطمينان و آرامش و سكينه و وقار و قوّت قلب و ثبات قدم را بر

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

عظمت و هيبت او- بيمناكند. خداوند اعمال گذشته و حال و آینده‌ی ایشان را می‌داند (و از دنیا و آخرت و از وجود و پیش از وجود و بعد از وجودشان آگاه است) و آنان

منحرف ساختن از دین و آئین «موسى» بر اثر تهدید و ارعاب و شکنجه بوده و یا به معناى هر گونه تولید ناراحتى و درد سر، اعم از دینى و غیر دینى. و منظور از آن در سوره

كه قسم دروغ و راست زياد ميخورد و در انظار خوار و حقير شده و عيّاب و غيّاب و طعّان يعنى عيب‌جو جلد 5 صفحه 249 و غيبت كن و طعنه زن بمردم است و كارش دو بهم

قلب‌هاي‌ ‌ما بسته‌ ‌شده‌ و دلهاي‌ ‌ما ‌در‌ غلاف‌ و پوشش‌ ‌است‌ و آيات‌ قرآن‌ و مواعظ و نصايح‌ پيغمبر صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ ‌را‌ نمي‌فهميم‌ بنا

آشاميدند و از آن سير شدند و ابو لهب چون اين امر عجيب را ديد گفت محمد جادو كرد و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم چيزى نفرمود و همه برخاستند و رفتند و روز

دى و چهارمى بهمن و پنجمى اسفندار و ششمى فروردين و هفتمى ارديبهشت و هشتمى خرداد و نهمى مرداد و دهمى تير و يازدهمى مهر و دوازدهمى شهريور بود و بزرگترين آن

معقول و بفتح كجى محسوس است بلكه راست و درست‌ جلد 3 صفحه 404 و معتدل و مستقيم و مستوى و قائم بحقّ و قيّم بعدل و دائم بدوام ازلى و ابدى است و باطل و مبطلى

صحّت و امنيت و عزّت و عظمت و رفاهيت باشد ولى ثواب آخرتشان بهتر و برتر و بالاتر از دنيا و ما فيها است و بنابراين از كلمه خيرا ببعد كلام اهل تقوى است و محتمل

ميپرستم و دوست دارم و او هم مرا و پيروان مرا دوست دارد حال ملاحظه كنيد بچه بيان لطيف ظريفى دعوت فرموده كه هم تهديد است و هم تحبيب و هم تصريح است و هم تلويح

فرمود از تغيير و تبديل و زياده و نقصان و كيد اهل شرك و ابطال و اندراس و هر آفت و خللى تا معجزه باقيه و حجّت بالغه الهيّه باشد بر خلق و كسى نتواند دستبردى

آنان و ترتّب جزا و پاداش از ثواب و عقاب و بهشت و جهنم و متعلقات آن. وَ عَمِلَ صالِحاً: و بجا آورند كارهاى شايسته و پسنديده خدا و رسول را، از طاعات و عبادات

مشارق زمين و مغاربش و گفته‌اند معلمين خط انبياء بوده‌اند بتعليم الهى و تعليم فرمود بانسان چيزى را كه نميدانست از علوم و معارف و هدايات و دلالات و ظاهرا مقصود

ياوه و بى‌پايه درباره دين و رهبران دينى، انسان را در باتلاق گناه‌فرومى‌برد و او را گرفتار و مشغول مى‌سازد. «يَخُوضُوا وَ يَلْعَبُوا» 8- وظيفه دعوت و ارشاد،

آيه 1 و 2، و بيايد ‌در‌ دوره ظهور و رجعت‌ ‌که‌ زمين‌ ‌از‌ لوث‌ كفر و شرك‌ و ضلالت‌ و فسق‌ و فجور و طغيان‌ و ظلم‌ پاك‌ شود و ايمان‌ و تقوي‌ و عدل‌ و داد جايگير

شده‌اند سعيد و شقى و ظاهرا ميمنه بمعناى يمن و سعادت و مشئمه بمعناى شومى و شقاوت است ولى چون عرب بدست راست فال نيك ميزند و بدست چپ فال بد ميمنه و مشئمه بمعناى

شده‌اند سعيد و شقى و ظاهرا ميمنه بمعناى يمن و سعادت و مشئمه بمعناى شومى و شقاوت است ولى چون عرب بدست راست فال نيك ميزند و بدست چپ فال بد ميمنه و مشئمه بمعناى

حقايق و معارف حقيقى است، ساخت. و اين قسم حس و خيال، حس و خيال حق است، و حق هم مؤيّد آن است، و اعتماد به آن، شعر و خيالبافى و يا باطل شمرده نمى شود. و اين

جاه و جلال و ثروت و مال و خدم و حشم و اولاد و احفاد و اعوان و انصار يگانه عالميان گرديد و نام نامى و اسم گراميش بقدرى بخوبى شهرت كرد كه تمام قبائل و فرق

جمع «فراش» به زمين و مركب و تشك و فرش و تخت گفته شده و «مَرْفُوعَةٍ» به معناى نفيس و گرانبها مى‌باشد، چنانكه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: در بهشت

هر چيزيكه مراد و مقصود او بود وسيله و سبب پيشرفتى از علم و قدرت و شوكت و سطوت و عزّت و ثروت و آلت و جلد 3 صفحه 449 اسباب كار از هر باب و قمّى ره از امير

قرائت شده است و بعضى گفته‌اند خار و خاشاك جمع آورى ميكرد و مى‌بست و حمل مينمود و در شب سر راه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم منتشر و پراكنده ميكرد كه پاى

مکه و قرآن ۲; کافران مکه و محمد(ص) ۱، ۳; کافران مکه و نبوت بشر ۵; کافران مکه و وحى ۴ محمد(ص): استهزاى محمد(ص) ۱; تهمت جنون به محمد(ص) ۳; وحى به محمد(ص)

سعادت‌ ‌است‌ و بزبان‌ امروز بد شانسي‌ و بدبختي‌ مقابل‌ خوش‌شانسي‌ و خوشبختي‌ ‌است‌، و تمام‌ كفار و مشركين‌ و معاندين‌ و مخالفين‌ ‌در‌ خسران‌ و زيانكاري‌ ‌به‌

نادرستشان) شرکت جوی، و آنان را (به نبودن حساب و کتاب و بهشت و دوزخ، یا به شفاعت خدایان و بتان و بزرگواری خاندان و غیره) وعده بده (و بفریب)، و وعده‌ی شیطان به

قرائت شده است و بعضى گفته‌اند خار و خاشاك جمع آورى ميكرد و مى‌بست و حمل مينمود و در شب سر راه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم منتشر و پراكنده ميكرد كه پاى

محقق‌ اسلام‌ ‌است‌ و ذكر شريف‌ صلوات‌ ‌بر‌ ‌محمّد‌ و آل‌ ‌او‌ (ص‌)، و سلام‌ ‌به‌ پيغمبر و ملائكه‌ و عباد صالحين‌ و ركوع‌ و سجود و قيام‌ و قعود بالاخص‌ ‌اگر‌

محقق‌ اسلام‌ ‌است‌ و ذكر شريف‌ صلوات‌ ‌بر‌ ‌محمّد‌ و آل‌ ‌او‌ (ص‌)، و سلام‌ ‌به‌ پيغمبر و ملائكه‌ و عباد صالحين‌ و ركوع‌ و سجود و قيام‌ و قعود بالاخص‌ ‌اگر‌

در غفلتند و بفكر آن نيستند لذا هر چه ميكنند براى تحصيل دنيا است و در تشخيص منافع و مضارّ آن با عقل و هوش و ذكاوت و فراست و جدّى و فعّالند و در امور اخروى

مشارق زمين و مغاربش و گفته‌اند معلمين خط انبياء بوده‌اند بتعليم الهى و تعليم فرمود بانسان چيزى را كه نميدانست از علوم و معارف و هدايات و دلالات و ظاهرا مقصود

باين نسبت‌هاى دروغ و انكار معجزات ميخواهند نور خدا را كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امام عليه السّلام و قرآن و دين اسلام و مذهب جعفرى است بدهانهاشان

نازل شد و اين آيه را آورد و أبو لبابة فهميد كه خيانت بخدا و پيغمبر (ص) نموده و پشيمان شد و خود را بستون مسجد بست و قسم باد كرد كه چيزى نخورد و نياشامد

مسلمان و مردان و زنان باایمان و مردان و زنان خاضع و مردان و زنان راستین و مردان و زنان شکیبا و مردان و زنان خاشع و مردان و زنان صدقه‌دهنده(ی مال و جانشان)

مشارق زمين و مغاربش و گفته‌اند معلمين خط انبياء بوده‌اند بتعليم الهى و تعليم فرمود بانسان چيزى را كه نميدانست از علوم و معارف و هدايات و دلالات و ظاهرا مقصود

فرمود از تغيير و تبديل و زياده و نقصان و كيد اهل شرك و ابطال و اندراس و هر آفت و خللى تا معجزه باقيه و حجّت بالغه الهيّه باشد بر خلق و كسى نتواند دستبردى

مشارق زمين و مغاربش و گفته‌اند معلمين خط انبياء بوده‌اند بتعليم الهى و تعليم فرمود بانسان چيزى را كه نميدانست از علوم و معارف و هدايات و دلالات و ظاهرا مقصود

روايت شده. و در مجمع البيان است كه على (عليه السلام) و ابن عباس و على بن الحسين (عليهما السلام) و زيد بن على و جعفر بن محمد (عليهما السلام) و ابن ابى مليكه

مشارق زمين و مغاربش و گفته‌اند معلمين خط انبياء بوده‌اند بتعليم الهى و تعليم فرمود بانسان چيزى را كه نميدانست از علوم و معارف و هدايات و دلالات و ظاهرا مقصود

پرست مانند يهود و نصارى و مجوس بدلخواه خودشان امر مشتركى را تجزيه و تقسيم و پاره پاره و متفرّق نمودند و هر دسته‌ئى براى خودشان ملّت و طريقه و كيشى اختيار كردند

توحيد و نبوّت و امامت و معاد بديده انصاف نظر و تأمّل و تدبّر نمودند و ببراهين عقليّه و شواهد نقليّه و حجج قطعيّه ايمان آوردند بخدا و پيغمبر و امام و كتاب

پرست مانند يهود و نصارى و مجوس بدلخواه خودشان امر مشتركى را تجزيه و تقسيم و پاره پاره و متفرّق نمودند و هر دسته‌ئى براى خودشان ملّت و طريقه و كيشى اختيار كردند

‌از‌ ادعيه‌ و ‌غير‌ اينها، و ‌در‌ معاصي‌ و ساير قبايح‌ عقليّه‌ مثل‌ زنا و لواط و غنا و ساز و آواز و ساير لهويّات‌، و همچنين‌ ‌در‌ باب‌ معاملات‌ و غيرها، فقط

ياوه و بى‌پايه درباره دين و رهبران دينى، انسان را در باتلاق گناه‌فرومى‌برد و او را گرفتار و مشغول مى‌سازد. «يَخُوضُوا وَ يَلْعَبُوا» 8- وظيفه دعوت و ارشاد،

طغيان‌ و سركشي‌ سرپيچي‌ و زياده‌روي‌ ‌در‌ كفر و ظلم‌ و فساد و معاصي‌ ‌است‌ و منشأ ‌آن‌ كبر و نخوت‌ و بزرگ‌ منشي‌ و حب‌ جاه‌ و رياست‌ و مال‌ و منال‌ و رتبه‌

بصورت نزنيد و روى نخراشيد و موى نكنيد و گريبان پاره ننمائيد و جامه سياه نكنيد و شيون ننمائيد پس بيعت نمودند با پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بهمين

‌باشد‌ و چه‌ اسباب‌ تشريعي‌ ‌از‌ ارسال‌ رسل‌ و انزال‌ كتب‌ و جعل‌ احكام‌ و بيان‌ مواعظ و نصايح‌ و نصب‌ خلفاء و ائمه‌ و جعل‌ علماء و مبينين‌ احكام‌ و اعطاء

آيه 1 و 2، و بيايد ‌در‌ دوره ظهور و رجعت‌ ‌که‌ زمين‌ ‌از‌ لوث‌ كفر و شرك‌ و ضلالت‌ و فسق‌ و فجور و طغيان‌ و ظلم‌ پاك‌ شود و ايمان‌ و تقوي‌ و عدل‌ و داد جايگير

پرست مانند يهود و نصارى و مجوس بدلخواه خودشان امر مشتركى را تجزيه و تقسيم و پاره پاره و متفرّق نمودند و هر دسته‌ئى براى خودشان ملّت و طريقه و كيشى اختيار كردند

پرست مانند يهود و نصارى و مجوس بدلخواه خودشان امر مشتركى را تجزيه و تقسيم و پاره پاره و متفرّق نمودند و هر دسته‌ئى براى خودشان ملّت و طريقه و كيشى اختيار كردند

ميميرد و زنده ميشود و باز ميسوزد و ميميرد و زنده ميشود و در عذاب است و زندگانى و آسايش و روحى كه روح و راحت و خير و بركتى در آن باشد ندارد و نفعى از آن زندگى

آيات: هشتاد و پنج به عدد كوفى و شامى، و هشتاد و چهار حجازى، و هشتاد و دو بصرى. عدد كلمات: هزار و دويست كلمه. عدد حروف: چهار هزار و نهصد و شصت. ثواب تلاوت:

نبوت حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امامت آل مطهر آن سرور؛ و مراد ذلت، محرومى دشمنان ايشان از اين منزلت. 4- مراد اعزاز و تعظيم حضرت محمد و آل محمد

روی مردمان است و آنچه را که در پشت سر آنان است (و مطّلع بر گذشته و حال و آینده، و آگاه بر بود و نبود جهان است و اصلاً همه‌ی زمانها و مکانها در پیشگاه علم

آورده و هجرت كردند و با اموال و جان‌هايشان در راه خدا جهاد كردند، و آنان كه (مجاهدان و مهاجران را) پناه داده و يارى كردند، آنان دوستدار و حامى و هم‌پيمان

اللّه عليه و آله و سلّم تفسير استطاعت فرمود به زاد و راحله. و از ائمه هدى عليهم السّلام مروى است كه استطاعت زاد و راحله و نفقه واجب النفقه و رجوع به كفايت،

و يا از هوى و هوس خود و يا ديگران پيروى مى‌كنند. «2» انسان در اين سوره، عشق و علاقه و تولّاى خود را به انبيا و شهدا و صالحان و راه آنان، اظهار و ابراز

خواهد به غرض و لازمۀ دعوت رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» اشاره كند. البته غرض و لازمه اى كه مشركان از دعوت آن جناب فهميده اند، و آن، اين است كه:

وسط و حالت اعتدال را از دست ندهند، و از انحراف به سوى افراط و تفريط بپرهيزند. و جملۀ «و يقيموا الصلوة و يؤتوا الزكوة»، از باب ذكر خاص بعد از عام، و يا ذكر

سلب نعمت است ولى در واقع و در مورد خود خير است ، يا براى بيدار باش و يا تعليم و تربيت و برطرف ساختن غرور و طغيان و خود خواهى و يا به خاطر مصالح ديگر است

افتاده و ناتوان و بيمار و يتيم و دردمند، آزمونى هستند براى اقويا و افراد سالم و تندرست ، و به عكس ‍ افراد تندرست و قوى ، آزمونى هستند براى افراد ضعيف و ناتوان

در اصل وحى و ذكر من شك و ترديد دارند (بل هم فى شك من ذكرى ). ايراد به شخص محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) بهانه اى بيش نيست و اين شك و ترديد آنها در

پرداختند، و آنها را صريحا اهل جهنم و عذاب و شقى و گمراه مى خواندند، و خود را اهل نجات ، و اين سبب ميشد كه مخالفان يك حالت منفى در برابر دعوت پيامبر (صلى

هم در برابر تكذيبها و آزارها و حملات دشمنان لجوج و سرسخت روح صبر و استقامت را از دست مده ، و بدان طبق همين سنت امدادهاى الهى و الطاف بيكران پروردگار به سراغ

امت، يعنى بر ايمان و كفر و عمل صالح و طالح آن ها است. و مسأله شهادت رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، در قرآن كريم مكرر آمده، و قبلا بحث مفصل پيرامون

شريعت مسيح و محمد «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» را قبول نكند، و نصارا، شريعت عيسى را بپذيرد و در مقابل شريعت محمدى «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» سر فرود

دعوت و كنت ثم امينا «مرا بمكتب خود دعوت كردى و خوب مى دانم كه هدفت تنها پند دادن و بيدار ساختن من بوده است ، تو در دعوت خود امين و درستكارى » و لقد علمت

(۳۴). پس شما مسلمانان سست نشويد، و مشركان را به صلح و صفا دعوت مكنيد، در حالى كه شما پيروز و دست بالائيد و خدا با شما است و هرگز پاداش اعمالتان را كم نمى

نصرت و غلبه است. و در حقيقت، وعده اى است به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، كه به زودى، نصرت و غلبه اش مى دهد، و تهديدى است عليه مشركان، و مخصوصا

تمام عزت و شوكت و افتخار و قدرتشان با همان رود عظيم نيل و شاخه هاى بزرگ و فراوانش ‍ بود كه فرعون از ميان تمام منابع قدرتش روى آن تكيه كرد، و گفت اليس لى

است كه كمتر شخص متوجه آن ميشود و اسباب زحمت خويش و نفرت خلق و بى‌مهرى دوستان و ايذاء عيال و اولاد و خويشان و غضب خدا و رسول و ائمه اطهار است برعكس سخا كه

شدت ضعف و ذلت بود، و همواره به مؤ منين اهانت مى شد، و در تنور فتنه ها و گرفتاريها مى سوختند، در آن روز رسول خدا (صلى الله اليه و آله و سلم ) و جامعه اسلامى

به همه آنان خوانده و فرموده : «ان الذين يكفرون باللّه و رسله و يريدون ان يفرقوا بين اللّه و رسله و يقولون نؤ من ببعض و نكفر ببعض و يريدون ان يتخذوا بين

گفتند: آيا محمد و اصحابش انتظار دارند داخل حرم شوند، با اين كه قريش با ايشان در داخل شهرشان نبرد كرده و به قتلشان رساندند؟ و ما يقين داريم كه محمد و اصحابش،

پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) نازل شد و گفت : يا محمد ان الله يامرك ان تعفوا عمن ظلمك و تعطى من حرمك و تصل من قطعك : اى محمد! خداوند به تو دستور مى

هم چون سلمان و ابى ذر و صهيب و خباب و بلال به خاطر نداشتن مال و ثروت كمترين نقصى ندارند، و ثروتمندان بى مغز و كور دل و خود خواه و متكبر به خاطر ثروتشان