سبإ ٣١

وَ قَالَ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا لَنْ‌ نُؤْمِنَ‌ بِهٰذَا الْقُرْآنِ‌ وَ لاَ بِالَّذِي‌ بَيْنَ‌ يَدَيْهِ‌ وَ لَوْ تَرَى‌ إِذِ الظَّالِمُونَ‌ مَوْقُوفُونَ‌ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ يَرْجِعُ‌ بَعْضُهُمْ‌ إِلَى‌ بَعْضٍ‌ الْقَوْلَ‌ يَقُولُ‌ الَّذِينَ‌ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِينَ‌ اسْتَکْبَرُوا لَوْ لاَ أَنْتُمْ‌ لَکُنَّا مُؤْمِنِينَ‌

ترجمه

کافران گفتند: «ما هرگز به این قرآن و کتابهای دیگری که پیش از آن بوده ایمان نخواهیم آورد!» اگر ببینی هنگامی که این ستمگران در پیشگاه پروردگارشان (برای حساب و جزا) نگه داشته شده‌اند در حالی که هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می‌اندازد (از وضع آنها تعجّب می‌کنی)! مستضعفان به مستکبران می‌گویند: «اگر شما نبودید ما مؤمن بودیم!»

|و كسانى كه كافر شدند گفتند: نه به اين قرآن و نه به آن [كتاب‌هايى‌] كه پيش از آن است هرگز ايمان نخواهيم آورد. و اى كاش اين ظالمان را هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان بازداشت شده‌اند ببينى كه [چگونه‌] سخن را به يكديگر برمى‌گردانند [و جدل مى‌كنند و] ضعي

و كسانى كه كافر شدند گفتند: «نه به اين قرآن و نه به آن [توراتى‌] كه پيش از آن است هرگز ايمان نخواهيم آورد.» و اى كاش بيدادگران را هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان بازداشت شده‌اند مى‌ديدى [كه چگونه‌] برخى از آنان با برخى [ديگر جدل و] گفتگو مى‌كنند؛ كسانى كه زيردست بودند به كسانى كه [رياست و] برترى داشتند، مى‌گويند: «اگر شما نبوديد قطعاً ما مؤمن بوديم.»

و کافران مشرک گفتند: ما هرگز به این قرآن و به کتابهایی که پیش از این فرستاده‌اند (از تورات و انجیل و زبور و غیره) ایمان نخواهیم آورد. (وای بر آنها) و اگر روزی که آن ستمکاران را در پیشگاه خدا باز داشته‌اند مشاهده کنی در حالی که با یکدیگر به خصومت و گفتگو برخاسته و ضعیفان تابع به رؤسای گردنکش خطاب کنند که اگر اغوای شما نبود ما البته ایمان می‌آوردیم!

و کافران گفتند: ما به این قرآن و کتاب هایی که پیش از آن بوده است، هرگز ایمان نمی آوریم. و اگر ستمکاران را زمانی که در پیشگاه پروردگارشان [برای محاکمه] بازداشت شده اند، ببینی در حالی که هر کدام گناه و بدبختی خود را بر عهده دیگری می اندازد [امر عجیبی می بینی] مستضعفان به مستکبران می گویند: اگر شما سر راه ما نبودید یقیناً ما مؤمن بودیم.

و كافران گفتند: ما نه به اين قرآن ايمان مى‌آوريم و نه به كتابهاى پيش از آن. اگر ببينى، آن روز كه ستمكاران را به پيشگاه پروردگارشان نگه دارند، هر كس گناه خود به گردن ديگرى اندازد. زبون‌شدگان به قدرتمندان گويند: اگر شما نبوديد، ما ايمان آورده بوديم.

و کافران گویند هرگز به این قرآن، و به آنچه پیش از آن بود، ایمان نمی‌آوریم، و اگر ستمکاران [مشرک‌] را بنگری که نزد پروردگارشان بازداشته شوند، بعضی با بعضی دیگر بگو مگو کنند مستضعفان به مستکبران گویند اگر شما نبودید بی‌شک، ما مؤمن بودیم‌

و كسانى كه كافر شدند گفتند: هرگز به اين قرآن ايمان نياوريم و نه به آن [كتاب‌] كه پيش از آن بوده و اگر ببينى آنگاه كه آن ستمكاران- كافران- نزد خداوندشان [براى حسابرسى‌] بازداشته شوند! برخى‌شان سخن را به برخى ديگر برمى‌گردانند، آنها كه ناتوان و زبون گرفته شده‌اند- زيردستان- به آنان كه گردنكشى كردند- رهبران و پيشوايان قدرتمند خود-، گويند: اگر شما نبوديد، هر آينه ما مؤمن بوديم.

کافران می‌گویند: ما هرگز به این قرآن و دیگر کتابهای پیش از آن ایمان نخواهیم آورد. اگر برایت ممکن بود که ببینی (حال چنین ستمگرانی را) در آن زمان که ستمگران در پیشگاه پروردگارشان (برای حساب و کتاب) نگاه داشته شده‌اند (از کارشان در شگفت می‌ماندی. چرا که) همه با یکدیگر در گفتگویند و هر یکی گناه را به گردن دیگری می‌اندازد. مستضعفان و زیردستان، به مستکبران و بالادستان می‌گویند: اگر شما نبودید (و ما را گمراه نمی‌کردید) ما ایمان می‌آوردیم (و اکنون رستگار می‌شدیم).

و کسانی که کافر شدند گفتند: «نه به این قرآن و نه به آن کتاب‌هایی که روبه‌روی آن است هرگز ایمان نخواهیم آورد.» و ای کاش بیدادگران را هنگامی که در پیشگاه پروردگارشان بازداشت می‌باشند می‌دیدی (که چگونه) برخی از آنان با برخی سخن رد و بدل می‌کنند؛ کسانی که مستضعف و زیردست بودند به کسانی‌که مستکبر و زبردست بودند، می‌گویند: «اگر شما نبودید بی‌گمان ما (از) مؤمنان بودیم.»

و گفتند آنان که کفر ورزیدند هرگز ایمان نیاریم بدین قرآن و نه بدانچه پیش روی آن است و کاش می‌دیدی گاهی که ستمگران بازداشت شدگانند نزد پروردگار خویش برگردانند برخی از ایشان به برخی گفتار را گویند آنان که ناتوان شمرده شدند بدانان که برتری جستند اگر نبودید شما هرآینه می‌بودیم ما مؤمنان‌

سبإ ٣٠	آیه ٣١	سبإ ٣٢
سوره : سوره سبإ نزول : ١١ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَ لَوْ تَری ...»: (نگا: انعام / و و ، انفال / ، سجده / ). «یَرْجِعُ»: ردّ می‌کنند. بازگشت می‌دهند. مراد لومه و سرزنش و گناه را به گردن یکدیگر انداختن است. این فعل از افعال ذو وجهین است و در اینجا متعدّی است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ‌ اتُّبِعُوا... (۱) وَ بَرَزُوا لِلَّهِ‌ جَمِيعاً فَقَالَ‌... (۵) وَ أَقْبَلَ‌ بَعْضُهُمْ‌ عَلَى‌ بَعْضٍ‌... (۲)

وَ کَذٰلِکَ‌ جَعَلْنَا فِي‌ کُلِ‌... (۱) وَ قَالَتْ‌ أُولاَهُمْ‌ لِأُخْرَاهُمْ‌... (۳)

تفسیر

• آيات ۳۱ - ۵۴، سوره سباء
• گفتگو و مخاصمه ضعفاى با بزرگانشان ، در قيامت ، كه گمراهى خود را متوجهبزرگان خود كرده بزرگانشان نيز خود را تبرئه مى كنند.
• دروغگويى و پنهانكارى كفار در قيامت كه روز كشف اسرار است ، از باب ظهور ملكاترذيله و عادات بد نفسانى است
• وجه اينكه مترقين گفتند ما عذاب نمى شويم
• جواب به آنان با بيان اينكه كثرت مال و اولاد بدون ايمان وعمل صالح مانع از عذاب نيست
• سؤ ال خداوند از ملائكه (آهولاء اياكم كانوايعبدون ) و بيزارى جستن ملائكه از عبادتمشركين
• مقصود از اينكه مشركين به جن ايمان داشته آنها را عبادت مى كرده اند
• اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله
• وصف حال مشركين در ساعت مرگ كه از سلطه خدا مفرى نداشته ، ايمان دير هنگامشان سودىبه حالشان نمى رساند
• بحث روايتى
• رواياتى درباره انفاق و صدقه دادن
• رواياتى در باره اينكه آيات ((و لوترى اذ فزعوا)) ناظر بر فرو رفتن لشكرسفيانى در زمين (در زمان ظهور حضرت مهدى ((عج )) ) مى باشد

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - کافران مکه اعلام کردند که به هیچ رو به قرآن و کتاب هاى پیشینِ آسمانى ایمان نمى آورند. (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان و لا بالذى بین یدیه)

۲ - وجود اطلاعاتى در کتاب هاى آسمانى پیشین درباره پیامبراسلام (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان و لا بالذى بین یدیه) احتمال دارد غرض کافران از اعلام عدم ایمان به کتاب هاى پیشین، به خاطر وجود اطلاعاتى درباره پیامبراسلام باشد.

۳ - پیامبر(ص)، به تعالیم کتاب هاى آسمانى پیشین (تورات و انجیل) آگاهى داشته است. (و لا بالذى بین یدیه) تعبیر از کتاب هاى پیشین آسمانى به «الذى بین یدیه» حکایت از آگاهى پیامبراسلام(ص) از آنها داشته است.

۴ - مشرکان، مردمانى کفرپیشه اند. (قل أرونى الذین ألحقتم به شرکاء ... و قال الذین کفروا) مراد از «الذین کفروا» - چنان که مفسران نیز اذعان کرده اند - مشرکانى اند که در آیات پیش از آنان سخن گفته شده است.

۵ - مؤمنان، باید به کتاب هاى آسمانى پیشین، همچون قرآن، ایمان بیاورند. (لن نؤمن بهذا القرءان و لا بالذى بین یدیه) از این که کافران به صراحت و قاطعیت اعلام کرده اند که به قرآن، تورات و انجیل ایمان نمى آورند، استفاده مى شود که ایمان به کتاب هاى پیشین نیز لازم است.

۶ - مبادى ایمان، امرى اختیارى است. (لن نؤمن) از این که مشرکان ادعا کرده اند «ما هرگز ایمان نمى آوریم»، به دست مى آید که ایمان آوردن در اختیار خود انسان است.

۷ - مشرکان، در قیامت خطاهاى خود را به یکدیگر نسبت خواهند داد. (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم یرجع بعضهم إلى بعض القول)

۸ - مشرکان، مردمانى ظالم اند. (و قال الذین کفروا لن نؤمن ... و لو ترى إذ الظلمون)

۹ - مؤاخذه شدن مشرکان در پیشگاه خداوند در قیامت (و قال الذین کفروا ... و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم)

۱۰ - مؤاخذه شدن ظالمان در پیشگاه پروردگار در قیامت (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم یرجع بعضهم إلى بعض القول)

۱۱ - ظلم، درپى دارنده مؤاخذه در قیامت (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم) وضع اسم ظاهر «الظالمون» به جاى ضمیر، مى تواند بیانگر این نکته باشد که ظلم باعث مؤاخذه شدن است.

۱۲ - کافران به قرآن، مردمانى ظالم اند. (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان ... و لو ترى إذ الظلمون)

۱۳ - کافران به قرآن، در قیامت مورد مؤاخذه قرار خواهند گرفت. (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان ... و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم یرجع بعضهم إلى بعض القول)

۱۴ - وضعیت کافران به قرآن در قیامت، رقّت بار و شگفت آور است. (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان ... و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم) جواب «لو» محذوف است و عبارت مى تواند چیزى همانند و لو ترى ... لرأیت أمراً عجباً باشد.

۱۵ - ربوبیت الهى، مقتضى مؤاخذه کافرانِ به قرآن (و قال الذین کفروا لن نؤمن بهذا القرءان ... و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم)

۱۶ - اعتراض مستضعفان به مستکبران در قیامت، به این که آنان مانع ایمانشان گردیدند. (یقول الذین استضعفوا للذین استکبروا لولا أنتم لکنّا مؤمنین)

۱۷ - مستکبران، عاملى براى انحراف مردم از دین الهى و مانع ایمان آنان، از دیدگاه مستضعفان (یقول الذین استضعفوا للذین استکبروا لولا أنتم لکنّا مؤمنین)

۱۸ - مستضعفان تابع نیز، در صورت انتخاب عقیده کفرآلود، همچون مستکبران مؤاخذه خواهند شد. (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم ... یقول الذین استضعفوا للذین استکبروا)

۱۹ - مستضعفان و مستکبران کافر، هر دو ظالم اند. (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم ... یقول الذین استضعفوا للذین استکبروا) خداوند، پس از آن که مشرکان را مردمانى ظالم معرفى کرد به بیان تفضیلى مشاجره آنان پرداخت. این نشان مى دهد که مشرکان ظالم به دو گروه مستضعف و مستکبر تقسیم مى شوند.

۲۰ - دارندگان روحیه استکبارى، جمعى از مردم را تضعیف کرده و تابع خود مى کنند. (یقول الذین استضعفوا للذین استکبروا لولا أنتم لکنّا مؤمنین)

۲۱ - امکان گفتوگو و مذاکره مردم در صحنه قیامت (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم یرجع بعضهم إلى بعض القول یقول الذین استضعفوا)

۲۲ - ایمان، عامل نجات در قیامت است. (و لو ترى إذ الظلمون موقوفون عند ربّهم ... لولا أنتم لکنّا مؤمنین)

موضوعات مرتبط

• استضعاف: عوامل استضعاف ۲۰
• استکبار: آثار استکبار ۲۰
• انسان: اختیار انسان ۶
• ایمان: آثار ایمان ۲۲; اختیار در ایمان ۶; اهمیت ایمان به کتب آسمانى ۵; ایمان به قرآن ۱، ۵; ایمان به کتب آسمانى ۱
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۵
• خطا: انتساب خطا به دیگران ۷
• ظالمان :۸، ۱۲، ۱۹ ظالمان ۸، ۱۲، ۱۹ در قیامت ۱۰; ظالمان ۸، ۱۲، ۱۹ در محضر خدا ۱۰; مؤاخذه اخروى ظالمان ۸، ۱۲، ۱۹ ۱۰
• ظلم: آثار اخروى ظلم ۱۱
• قرآن: ذلت اخروى مکذبان قرآن ۱۴; ظلم مکذبان قرآن ۱۲; مکذبان قرآن در قیامت ۱۳; مؤاخذه اخروى مکذبان قرآن ۱۳، ۱۵
• قیامت: گفتگو در قیامت ۲۱; ویژگیهاى قیامت ۲۱
• کافران: ذلت اخروى کافران ۱۴; شگفتى حالات کافران در قیامت ۱۴; ظلم کافران ۱۹; کافران در قیامت ۱۳; مؤاخذه اخروى کافران ۱۳، ۱۵
• کافران مکه: لجاجت کافران مکه ۱
• کتب آسمانى: تعالیم کتب آسمانى ۲
• کیفر: موجبات کیفر اخروى ۱۱
• گمراهى: زمینه گمراهى ۲۰
• مؤمنان: تکلیف مؤمنان ۵
• محمد(ص): علم محمد(ص) ۳; فضایل محمد(ص) ۳; محمد(ص) در کتب آسمانى ۲; محمد(ص) و انجیل ۳; محمد(ص) و تورات ۳; محمد(ص) و کتب آسمانى ۳
• مستضعفان: اعتراض مستضعفان ۱۶; بینش مستضعفان ۱۷; ظلم مستضعفان ۱۹; عوامل گمراهى مستضعفان ۱۷; مستضعفان در قیامت ۱۶; مؤاخذه اخروى مستضعفان ۱۸; موانع ایمان مستضعفان ۱۶، ۱۷
• مستکبران: اعتراض به مستکبران ۱۶; پیروى از مستکبران ۲۰; ظلم مستکبران ۱۹; گمراهگرى مستکبران ۱۷; مؤاخذه اخروى مستکبران ۱۸; مستکبران در قیامت ۱۶; نقش مستکبران ۱۶
• مشرکان: خطاى مشرکان ۷; ظلم مشرکان ۸; کفر مشرکان ۴; مشرکان در قیامت ۷، ۹; مؤاخذه اخروى مشرکان ۹
• نجات: عوامل نجات اخروى ۲۲