التوبة ١١٥

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۵۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

چنان نبود که خداوند قومی را، پس از آن که آنها را هدایت کرد (و ایمان آوردند) گمراه (و مجازات) کند؛ مگر آنکه اموری را که باید از آن بپرهیزند، برای آنان بیان نماید (و آنها مخالفت کنند)؛ زیرا خداوند به هر چیزی داناست!

و خدا چنين نيست كه قومى را پس از آن هدايت كرده گمراه كند [و بى‌راه گذارد] تا اين كه، آنچه را كه بايد [از آن‌] بپرهيزند بر آنها روشن سازد. بى‌ترديد خدا به هر چيزى داناست
و خدا بر آن نيست كه گروهى را پس از آنكه هدايتشان نمود بى‌راه بگذارد، مگر آنكه چيزى را كه بايد از آن پروا كنند برايشان بيان كرده باشد. آرى، خدا به هر چيزى داناست.
و خدا بعد از آنکه قومی را هدایت کرد دیگر گمراه نکند تا بر آنها آنچه را باید از آن بپرهیزند معین و روشن بیان کند، که خدا محققا به همه چیز داناست.
و خدا بر آن نیست که قومی را پس از آنکه هدایت کرد، گمراه سازد، مگر آنکه اموری را که باید از آن بپرهیزند برای آنان بیان کند [و آنان مخالفت ورزند]؛ مسلماً خدا به همه چیز داناست.
خدا قومى را كه هدايت كرده است گمراه نمى‌خواهد، تا برايشان روشن كند كه از چه چيز بايد بپرهيزند، كه خدا بر هر چيزى داناست.
و خداوند بر آن نیست که گروهی را پس از آنکه هدایتشان کرده است، بیراه بگذارد، مگر آنکه چیزی را که باید از آن پروا و پرهیز داشته باشند برای آنان روشن کرده باشد، که بی‌گمان خداوند به هر چیزی داناست‌
و خدا بر آن نيست كه مردمى را پس از آنكه راهشان نمود گمراه كند تا برايشان آنچه را كه بايد [از آن‌] بپرهيزند بيان كند، همانا خدا به هر چيزى داناست.
خداوند (به سبب عدالت و حکمتی که دارد) هیچ وقت قومی را که هدایت بخشیده است گمراه نمی‌سازد (و در برابر اشتباه و لغزش ناشی از اجتهادی که می‌کنند، به عقاب و عذابشان نمی‌گیرد) مگر زمانی که چیزهائی را که باید از آنها بپرهیزند روشن و آشکار (و بی‌شبهه و اشکال، توسّط پیغمبر) برای آنان بیان کند. بیگمان خداوند آگاه از هر چیزی است.
و خدا بر آن نبوده است که گروهی را پس از آنکه به راهشان آورد بی‌راهشان کند، تا آنکه چیزی را که باید از آن پروا کنند برایشان بیان کرده باشد (و به آن کفر ورزند). همواره، خدا به هر چیزی بسی داناست.
و نیست خدا که گمراه سازد قومی را پس از آنکه رهبریشان کرد تا بنمایدشان که از چه چیز پرهیز کنند همانا خداوند است به همه چیز دانا


التوبة ١١٤ آیه ١١٥ التوبة ١١٦
سوره : سوره التوبة
نزول : ٧ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لِیُضِلَّ»: گمراه سازد. حکم به گمراهی دهد. مراد این است که عقاب بعد از بیان احکام است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - به گمراهى کشاندن اهل هدایت، قبل از بیان راههاى تقواپیشگى، در شأن خداوند نیست. (و ما کان اللّه لیضل قوماً بعد إذ هدیهم حتى یبین لهم ما یتقون)

۲ - سنّت الهى، بر استمرار هدایت و ادامه فیض و نعمتهاى خویش بر جوامع انسانى قرار گرفته است. (ما کان اللّه لیضل قوماً بعد إذ هدیهم) واژه «قوماً» ممکن است اشاره به این مطلب باشد که سنّت یاد شده، مربوط به جامعه بشرى است.

۳ - کیفرهاى الهى، همواره پس از اتمام حجت است. (ما کان اللّه لیضل قوماً بعد إذ هدیهم حتى یبین لهم ما یتقون)

۴ - اضلال، از کیفرهاى الهى براى بى تقوایان (ما کان اللّه لیضل ... حتى یبین لهم ما یتقون)

۵ - مخالفت آگاهانه با رهنمودهاى الهى، زمینه سلب هدایت خداوند و گمراه شدن انسان (ما کان اللّه لیضل ... حتى یبین لهم ما یتقون)

۶ - صدور خلاف از انسان، قبل از دستیابى وى به شناخت رهنمودهاى الهى، مایه محکومیت او به گمراهى نیست. (ما کان اللّه لیضل ... حتى یبین لهم ما یتقون)

۷ - نگرانى برخى از مؤمنان، در رابطه با استغفار خویش براى بعضى از مشرکان در گذشته، پس از بیان حرمت آن از سوى خداوند (ما کان للنبى و الذین ءامنوا أن یستغفروا للمشرکین ... و ما کان اللّه لیضل قوماً بعد إذ هدیهم حتى یبین لهم ما یتقون) با توجّه به ارتباط این آیه با آیات قبل و نیز شأن نزول آن، استفاده مى شود که آیه شریفه در مورد رفع نگرانى کسانى است که قبل از علم به حرمت، براى مشرکان استغفار کرده بودند.

۸ - استغفار براى مشرکان، قبل از بیان حرمت آن از سوى خداوند، گناهى براى مؤمنان به شمار نمى رود. (ما کان للنبى و الذین ءامنوا ... و ما کان اللّه لیضل قوماً ... حتى یبین لهم ما یتقون) با توجّه به شأن نزول این آیه که برخى از مؤمنان نسبت به مشرکان استغفار نموده بودند، برداشت فوق استفاده مى گردد.

۹ - نقش عمل خود انسان، در محرومیت از فیض و هدایت الهى (ما کان اللّه لیضل قوماً ... حتى یبین لهم ما یتقون) از اینکه خداوند هیچ کس را قبل از بیان حکم، در گمراهى رها نمى سازد، استفاده مى شود که اگر حکمى بیان شد و انسان، على رغم معرفت و شناخت، از گناه پرهیز نکرد، خداوند وى را در گمراهى رها خواهد کرد.

۱۰ - علم گسترده و همه جانبه الهى به همه حقایق هستى (إن اللّه بکل شىء علیم)

۱۱ - احکام و قوانین خداوند، نشأت یافته از علم گسترده او به مصالح و مفاسد و حقایق هستى (حتى یبین لهم ما یتقون إن اللّه بکل شىء علیم) جمله «إن اللّه بکل ...» در مقام تعلیل و بیانگر علت تبیین احکام از سوى خداوند باشد.

روایات و احادیث

۱۲ - از امام رضا (ع) روایت شده که فرمود: «ان الامام الفرض علیه و الواجب من اللّه إذا خاف الفوت على نفسه أن یحتج فى الامام من بعده بحجة معروفة مبینة ان اللّه تبارک و تعالى یقول فى کتابه: «و ما کان لیضل قوماً بعد إذ هدیهم حتى یبین لهم ما یتقون ...» ;[۱] ... تکلیف واجب امام از طرف خدا این است که: هرگاه خوف فوت براى او پیش آید، با دلیل روشن و شناخته شده درباره امام بعد از خود، حجت را بر مردم تمام کند; زیرا خداى تبارک و تعالى در کتاب خود مى فرماید: چنین نبوده که خداوند، قومى را پس از آنکه هدایت کرد، گمراه کند مگر آن که چیزى را که باید از آن بپرهیزند، براى آنان بیان نماید ... ».

۱۳ - عبد الأعلى گوید: قلت لأبى عبداللّه (ع): «... و سئلته عن قوله تعالى «و ما کان اللّه لیضل قوماً بعد إذ هدیهم حتى یبین لهم ما یتقون» قال: حتى یعرفهم ما یرضیه و ما یسخطه ;[۲] به امام صادق (ع) گفتم: ... و درباره قول خداى تعالى: « ... حتى یبین لهم ما یتقون» سؤال کردم، فرمود: مراد این است تا اینکه به آنها بشناساند آنچه که او را خشنود مى کند و آنچه او را به غضب در مى آورد».

موضوعات مرتبط

  • احکام: منشأ تشریع احکام ۱۱
  • اسماء و صفات: علیم ۱۰
  • تقوا: کیفر بىتقوایان ۴; گمراهى بىتقوایان ۴
  • جامعه: سنّتهاى حاکم بر جامعه ۲
  • جاهلان: گناه جاهلان قاصر ۶
  • خدا: آثار علم خدا ۱۱; آثار مخالفت با اوامر خدا ۵; اضلال خدا ۱، ۴، ۱۳;رضایت خدا ۱۳; سنّتهاى خدا ۲، ۱۲; شؤون خدا ۱; عوامل محرومیت از فیض خدا ۹; عوامل محرومیت از هدایتهاى خدا ۹; غضب خدا ۱۳; فضل خدا ۲; کیفرهاى خدا ۴; نعمتهاى خدا ۲; ویژگیهاى علم خدا ۱۰; ویژگیهاى کیفرهاى خدا ۳
  • سنّتهاى خدا: سنّت هدایت ۲
  • عمل: آثار عمل ۹
  • قانون: منشأ تشریع قانون الهى ۱۱
  • کیفر: کیفر و اتمام حجت ۳
  • گمراهان: ۴، ۶
  • گمراهى: زمینه گمراهى ۵
  • مؤمنان: مؤمنان و استغفار براى مشرکان ۷، ۸; مؤمنان و مشرکان ۷; نگرانى مؤمنان صدر اسلام ۷
  • مهتدین: اضلال مهتدین ۱، ۱۲; هدایت مهتدین ۱۲
  • هدایت: زمینه هدایت ناپذیرى ۵

منابع

  1. ↑ قرب الاسناد، ص ۳۷۷، ح ۱۳۳۱; نورالثقلین، ج ۲، ص ۲۷۷، ح ۳۸۳.
  2. ↑ کافى، ج ۱، ص ۱۶۳، ح ۵; تفسیر برهان، ج ۲، ص ۱۶۸- ، ح ۲.
برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=التوبة_١١٥&oldid=107357»