البقرة ١٩٣
ترجمه
| البقرة ١٩٢ | آیه ١٩٣ | البقرة ١٩٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فِتْنَةٌ»: کفر و شرک. «عُدْوَان»: تعدّی و تجاوز. «فَلاعُدْوَانَ إِلاّ عَلَی الظَّالِمِینَ»: این جمله، علّت جزاء محذوف است و در جای آن قرار گرفته است، و تقدیر چنین است: فَإِنِ انتَهَوْا وَ أَسْلَمُوا فَلا تَعْتَدُوا عَلَیْهِمْ، لِأَنَّ الْعُدْوَانَ عَلَی الظَّالِمِینَ، وَ الْمُنتَهُونَ لَیْسُوا بِالظَّالِمِینَ ...
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا... (۱) وَ قَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَکُونَ... (۶) فَإِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ کَفَرُوا... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۹۵ - ۱۹۰ ، سوره بقره
- سياق آيات در ارتباط با فرمان جهاد و قتال با مشركين مكه است
- اشاره به جنبه دفاعى قتال در اسلام
- معناى ((فتنه )) در قرآن
- لزوم دعوت قبل از قتال
- نسخ نشدن آيه شريفه ((قاتلوهم حتى لاتكون )) با آيه ۲۹ توبه
- تجاوز ابتدائى مذموم و ممنوع ، و تجاوز در برابر تجاوز، پسنديده و مشروع
- معناى احسان در برابر ظالم
- معرفى جهادى كه قرآن بدان فرمان داده
- گفتارى پيرامون جهادى كه در قرآن بدان فرمان داده شده است
- دسته هاى مختلف آيات قرآنى راجع به جهاد و قتال و مراتب و مراحل آن
- اسلام و دين توحيد فطرى است و مجاهده در راه دفاع از اين دين نيز فطرى است
- حكم قرآن درباره قتال با شرك هاى در لفافه و نمونه هايى چند از آيات قرآنى درباره آن
- پاسخ بگفته غلط: اسلام دين شمشير و اجبار است
- پاسخ به اشكال مسلمان شدن برخى از روى ترس و تحميل قانون به اقليت ها
- مسئله قتال و سيره انبياء الهى در ارتباط با آن
- بحث اجتماعى (در بيان اينكه هر قتال و مبارزه اى جنبه دفاعى دارد)
- انسان و جايگاه او از نظر دفاعى در بين حيوانات
- بحث روايتى در ذيل آيات قتال
- رواياتى در ذيل آيه : وقاتلوهم حتى لا تكون فتنه
- رواياتى در ذيل آيه : الشهر الحرام بالشهر الحرام ، و مسئله قتال در ماههاى حرام
- رواياتى در ذيل آيه : و لا تلقوا بايديكم الى التهلكه
نکات آیه
۱ - نبرد با کافران، تا برطرف شدن فتنه هاى آنان، وظیفه اى ضرورى بر عهده مسلمانان (و قتلوهم حتى لاتکون فتنة)
۲ - لزوم مبارزه با فتنه و فتنه انگیزان (و قتلوهم حتى لاتکون فتنة)
۳ - نبرد با کافران، تا حاکمیت یافتن دین خدا در پهنه گیتى، فرمان خداوند به اهل ایمان (و قتلوهم حتى لاتکون فتنة و یکون الدین للّه)
۴ - هدف از تشریع جهاد و مبارزه در اسلام، گسترش و جهانى شدن دین الهى و بر طرف شدن فتنه است. (و قتلوهم حتى لاتکون فتنة و یکون الدین للّه)
۵ - لزوم ترک جنگ با کافران، در صورت دست برداشتن آنان از فتنه انگیزى و ایجاد مزاحمت براى گسترش دین خدا (فإن انتهوا فلا عدون إلا على الظلمین) متعلق «إنتهوا ...» - به قرینه فرازهاى پیش - فتنه انگیزى و بازدارى از حاکمیت یافتن دین الهى است. جواب شرط (فإن انتهوا) محذوف است وجمله «فلاعدوان...» جانشین آن مى باشد; یعنى، پس اگر از فتنه انگیزى دست کشیدند و مانع گسترش و حاکمیت دین خدا نشدند، آنان را نکشید; زیرا تعدّى تنها بر ستمکاران رواست.
۶ - در صورتى که کفرپیشگان محارب یا فتنه انگیز از کفرورزى دست بکشند، نباید با آنان نبرد کرد. (فإن انتهوا فلا عدون إلا على الظلمین) برداشت فوق بر اساس این احتمال است که متعلق «انتهوا» کفرورزى باشد.
۷ - کافران محارب، فتنه انگیزان و بازدارندگان از گسترش و حاکمیت دین الهى، ظالم هستند. (فلا عدون إلا على الظلمین)
۸ - تنها باید با ظالمان (کافران محارب و فتنه انگیزان و مانعان از گسترش و حاکمیت دین) مبارزه کرد. (فلا عدون إلا على الظلمین)
۹ - متجاوزان از مقررات جنگ، باید مجازات شوند. * (فلا عدون إلا على الظلمین)
روایات و احادیث
۱۰ - «و قاتلوهم حتى لاتکون فتنة» أى شرک ... و هو المروى عن الصادق(ع)[۱] از امام صادق(ع) درباره آیه «و قاتلوهم حتى لاتکون فتنة» روایت شده که مراد از «فتنة» شرک است ... ».
موضوعات مرتبط
- احکام: ۱، ۵، ۶، ۹ فلسفه احکام ۴
- اسلام: جهان شمولى اسلام ۴
- اضطرار: آثار اضطرار ۱۵
- افساد: ریشه کنى افساد ۱، ۴
- جرایم: مبارزه با جرایم ۲
- جنگ: جرم تخلّف از قوانین جنگ ۹; مجازات تخلّف از قوانین جنگ ۹
- جهاد: احکام جهاد ۱، ۵، ۶; اهمیّت جهاد ۱; تخلف از احکام جهاد ۹; ترک جهاد با کافران ۵، ۶; جهاد با کافران ۱، ۳; شرایط ترک جهاد ۶; فلسفه جهاد ۳، ۴; محدوده جهاد ۳
- خدا: اوامر خدا ۳
- دین: حاکمیت دین ۳; عوامل گسترش دین ۴; گسترش دین ۵; مانعان از حاکمیت دین ۸; ممانعت از حاکمیت دین ۷
- شرک: مبارزه با شرک ۱۰
- ظالمان: ۷
- فتنه: مبارزه با فتنه ۲
- فساد: مبارزه با فساد ۲
- کافران: اعراض کافران از افساد ۵، ۶; اعراض کافران از کفر ۶; افساد کافران ۱; ظلم کافران محارب ۷; مبارزه با کافران محارب ۸
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۳
- متجاوزان: کیفر متجاوزان ۹
- مجرمان: مبارزه با مجرمان ۲
- مسلمانان: مسؤولیت مسلمانان ۱
- مفسدان: ظلم مفسدان ۷; مبارزه با مفسدان ۲، ۸
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۱۳; تفسیر برهان، ج ۱- ، ص ۱۹۱، ح ۱.
