روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۴ ش ۳۸۶

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، كِتَابُ الدِّيَات

روي الحسين بن خالد عن ابي الحسن موسي ع قال :

دِيَةُ اَلْجَنِينِ إِذَا ضُرِبَتْ أُمُّهُ فَسَقَطَ مِنْ بَطْنِهَا قَبْلَ أَنْ تُنْشَأَ فِيهِ اَلرُّوحُ مِائَةُ دِينَارٍ وَ هِيَ لِوَرَثَتِهِ وَ دِيَةُ اَلْمَيِّتِ إِذَا قُطِعَ رَأْسُهُ وَ شُقَّ بَطْنُهُ فَلَيْسَتْ هِيَ لِوَرَثَتِهِ إِنَّمَا هِيَ لَهُ دُونَ اَلْوَرَثَةِ فَقُلْتُ وَ مَا اَلْفَرْقُ بَيْنَهُمَا فَقَالَ إِنَّ اَلْجَنِينَ أَمْرٌ مُسْتَقْبِلٌ يُرْجَى نَفْعُهُ وَ إِنَّ هَذَا قَدْ مَضَى وَ ذَهَبَتْ مَنْفَعَتُهُ فَلَمَّا مُثِّلَ بِهِ بَعْدَ وَفَاتِهِ صَارَتْ دِيَةُ اَلْمُثْلَةِ لَهُ لاَ لِغَيْرِهِ يُحَجُّ بِهَا عَنْهُ أَوْ يُفْعَلُ بِهَا أَبْوَابُ اَلْبِرِّ مِنْ صَدَقَةٍ وَ غَيْرِ ذَلِكَ‏ قُلْتُ فَإِنَّهُ دَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ لِيَحْفِرَ لَهُ بِئْراً يُغَسِّلُهُ فِيهَا فَسَدِرَ اَلرَّجُلُ فِيمَا يَحْفِرُ بَيْنَ يَدَيْهِ‏ فَمَالَتْ مِسْحَاتُهُ فِي يَدِهِ فَأَصَابَتْ بَطْنَهُ فَشَقَّتْهُ فَمَا عَلَيْهِ فَقَالَ إِنْ كَانَ هَكَذَا فَهُوَ خَطَأٌ وَ إِنَّمَا عَلَيْهِ اَلْكَفَّارَةُ عِتْقُ رَقَبَةٍ أَوْ صِيَامُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ أَوْ صَدَقَةٌ عَلَى سِتِّينَ مِسْكِيناً مُدٌّ لِكُلِّ مِسْكِينٍ بِمُدِّ اَلنَّبِيِّ ص‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۵ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۵۵۲

حسين بن خالد گويد: امام هفتم موسى بن جعفر عليهما السّلام فرمود: ديه جنين هنگامى كه مادرش را بزنند و آن از رحم مادر سقط شود، پيش از آنكه روح در او دميده شود يك صد دينار است، و آن بورثه آن طفل سقط شده ميرسد، و ديه ميّت هر گاه سرش را از بدن جدا سازند و شكمش را بشكافند، آن بورثه ميّت نمى‏رسد و آن مخصوص خود ميّت است نه ورثه او، راوى گفت: عرضكردم: فرق ما بين اين دو چيست؟ امام فرمود: جنين امرى است آينده و مورد اميد بهره است، ولى ميّت گذشته و بهره‏اش نيز رفته، و چون پس از مردن او اعضايش را ببرند ديه آن از آن خود او خواهد گشت نه ديگرى، براى او با آن حجّ بجاى آرند، يا كارهاى خير ديگر از قبيل صدقه و امثال آن، عرضكردم: اگر كسى براى حفر چاله‏اى كه ميّت را در آن بشويد بر او وارد شد، و هنگام حفر سرش گيج رفت و خود در آن گودال افتاد و بيل در دست او بچرخيد و بر ميّت خورد و شكمش را دريد، چه چيز بر او باشد؟ امام فرمود: اگر چنين گردد پس اين جنايت از روى عمد نبوده و خطاست و جز اين نيست كه بر او آزاد كردن يك بنده كفّاره است، يا روزه گرفتن دو ماه پى در پى، يا دادن صدقه به شصت مسكين بهر كدام يك مدّ به مدّ رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله.