روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۳۷

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، أَبْوَابُ الْقَضَايَا وَ الْأَحْكَام-بَابُ الْحِيَلِ فِي الْأَحْكَام

قال ابو جعفر ع :

وَ وُجِدَ عَلَى‏ عَهْدِ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ‏ رَجُلٌ مَذْبُوحٌ فِي خَرِبَةٍ وَ هُنَاكَ رَجُلٌ بِيَدِهِ سِكِّينٌ مُلَطَّخٌ بِالدَّمِ فَأُخِذَ لِيُؤْتَى بِهِ‏ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ فَأَقَرَّ أَنَّهُ قَتَلَهُ فَاسْتَقْبَلَهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُمْ خَلُّوا عَنْ هَذَا فَأَنَا قَاتِلُ صَاحِبِكُمْ فَأُخِذَ أَيْضاً وَ أُتِيَ بِهِ مَعَ صَاحِبِهِ‏ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ فَلَمَّا دَخَلُوا قَصُّوا عَلَيْهِ اَلْقِصَّةَ فَقَالَ لِلْأَوَّلِ مَا حَمَلَكَ عَلَى اَلْإِقْرَارِ قَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ‏ إِنِّي رَجُلٌ قَصَّابٌ وَ قَدْ كُنْتُ ذَبَحْتُ شَاةً بِجَنْبِ اَلْخَرِبَةِ فَأَعْجَلَنِي اَلْبَوْلُ فَدَخَلْتُ اَلْخَرِبَةَ وَ بِيَدِي سِكِّينٌ مُلَطَّخٌ بِالدَّمِ فَأَخَذَنِي هَؤُلاَءِ وَ قَالُوا أَنْتَ قَتَلْتَ صَاحِبَنَا فَقُلْتُ مَا يُغْنِي عَنِّي اَلْإِنْكَارُ شَيْئاً وَ هَاهُنَا رَجُلٌ مَذْبُوحٌ وَ أَنَا بِيَدِي سِكِّينٌ مُلَطَّخٌ بِالدَّمِ فَأَقْرَرْتُ لَهُمْ أَنِّي قَتَلْتُهُ فَقَالَ‏ عَلِيٌّ ع‏ لِلْآخَرِ مَا تَقُولُ أَنْتَ قَالَ أَنَا قَتَلْتُهُ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ‏ فَقَالَ‏ أَمِيرُ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ اِذْهَبُوا إِلَى‏ اَلْحَسَنِ‏ اِبْنِي لِيَحْكُمَ بَيْنَكُمْ فَذَهَبُوا إِلَيْهِ وَ قَصُّوا عَلَيْهِ اَلْقِصَّةَ فَقَالَ ع أَمَّا هَذَا فَإِنْ كَانَ قَدْ قَتَلَ رَجُلاً فَقَدْ أَحْيَا هَذَا وَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ وَ مَنْ أَحْيََاهََا فَكَأَنَّمََا أَحْيَا اَلنََّاسَ جَمِيعاً لَيْسَ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمَا شَيْ‏ءٌ وَ تُخْرَجُ اَلدِّيَةُ مِنْ بَيْتِ اَلْمَالِ لِوَرَثَةِ اَلْمَقْتُولِ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۲۹

امام باقر عليه السّلام فرمود: در زمان حكومت امير مؤمنان عليه السّلام جسد كشته‏اى را در خرابه‏اى يافتند در جايى كه مردى با كارد خونين بر بالين او بود وى را دستگير كردند تا نزد على عليه السّلام بياورند و مرد هم گفت: من كشته‏ام در اين هنگام شخص ديگرى از راه رسيد و گفت: اين مرد را رها كنيد، قاتل اين كشته منم، او را هم دستگير كردند و هر دو را نزد امير المؤمنين عليه السّلام آوردند، و تمام قصّه را بازگفتند، حضرت بمرد اوّلى گفت: چه چيز سبب شد كه تو اقرار بكشتن او كردى؟ گفت: يا على من مردى قصّابم، در كنار خرابه گوسفندى ذبح كردم و به خرابه رفتم تا براى قضاى حاجت بول كنم كه مصادف با اين قضيّه شدم و با در دست داشتن كارد خونين و وضع ظاهرم هيچ چاره‏اى نداشتم و فايده‏اى در انكار نمى‏ديدم. ناچار شدم بگويم كار من است (تا از آزار قبل از اثبات جنايت در امان باشم). حضرت رو به ديگرى كرده گفت: تو چه مى‏گوئى؟ جواب داد: من او را كشته‏ام، حضرت فرمود: داورى را نزد پسرم حسن ببريد تا او چه حكم كند، نزد حضرت مجتبى عليه السّلام‏ رفته، واقعه را بازگفتند. فرمود: مرد اوّل كه گناهى ندارد، امّا قاتل، چون همان طور كه يكى را كشته است ديگرى را هم از مرگ نجات داده و خداوند هم مى‏فرمايد: مَنْ أَحْياها فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً هر كس كسى را از مرگ نجات دهد مانند آنست كه همه مردم را نجات داده است، پس بر هيچ يك از اين دو چيزى نيست و از بيت المال ديه مقتول به أولياء وى پرداخت شود.