نتایج جستجو

عزم بر ترك لاحق و قضاء فوائت و اداء ديون و ردّ مظالم و تحصيل رضاى صاحبان حقوق و چشيدن مرارت عبادت بقدريكه چشيده از حلاوت معصيت است و بعد از توبه گفته‌اند

مقام سياست و شئون رياست كمك مالى از آنها قبول فرمايد تا موفّق باداء بعضى از حقوق آنحضرت شده باشند و او تأمّل فرمود تا آيه وجوب مودّت براى اداء اجر رسالت نازل

5‌-‌ عبادت‌ معاشرتي‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌با‌ خويشان‌ و ارحام‌ و همسايگان‌ و ذوي‌ حقوق‌ و ساير طبقات‌ مردم‌ مطابق‌ دستورات‌ و اوامر ديني‌ رفتار شود مطلب‌ پنجم‌:

معناي‌ تأذن‌ ‌يعني‌ اعلام‌ فرمود و ‌من‌ جمله‌ بذل‌ و احسان‌ و بخل‌ و منع‌ ‌از‌ حقوق‌ واجبه‌ و مستحبه‌ چنانچه‌ ميفرمايد مَثَل‌ُ الَّذِين‌َ يُنفِقُون‌َ أَموالَهُم‌

نفر همسايه‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ يك‌ مغازه‌ ‌ يا ‌ ‌در‌ يك‌ اداره‌ ‌با‌ يك‌ نحوه‌ حقوق‌ هستند لكن‌ ببين‌ تفاوت‌ ره‌ ‌از‌ كجا ‌است‌ ‌تا‌ بكجا ‌اينکه‌ اعلاء درجات‌

ايشان را بعد از موسى عليه السّلام مبعوث فرمود تا اقامه تورات و اجراى احكام و حقوق آن نمايند و حلال آن را حلال، و حرام آن را حرام دانند و مردمان را امر به آن

انداخته كار مى‏كند. و معلّم اگر براى تعليم شعر، نوشتن، و ياد دادن احكام و حقوق و امثال اينها اجرت بگيرد حتّى اگر شرط هم بكند حلال است، امّا فقط در مورد

خوردن‌ تنها ‌است‌ بلكه‌ مطلق‌ تصرّف‌ صدق‌ اكل‌ ميكند مثل‌ اكل‌ مال‌ يتيم‌ و حقوق‌ سادات‌ و فقراء و امام‌ و اموال‌ ناس‌ بدون‌ وجه‌ مشروع‌. الربوا رباء دو قسم‌

‌را‌ خارجه‌ ميفرستند ‌براي‌ تحصيل‌ يك‌ رتبه‌ و جاه‌ جلد 17 - صفحه 27 و يك‌ حقوق‌ كافي‌ وافي‌ و بي‌ دين‌ برميگرداند و اسم‌ ‌خود‌ ‌را‌ مؤمن‌ و شيعه‌ ميگذارند

«6». نحل، 125. «7». زمر، 18. «8». مؤمنون، 96. جلد 2 - صفحه 584 2- براى حفظ حقوق ايتام بايد بهترين طريقه‌ى بهره‌گيرى از اموال و دارايى او انتخاب شود. «بِالَّتِي

رقّى از آن امام عليه السّلام روايت كرده است كه فرمود: مردم همگى در ما زاد حقوق مغصوبه ما زندگى ميكنند، الا اينكه ما شيعه خود را از آن بحلّ كرديم.

اصلى برنامه هاى سالم سازى اجتماع مى باشد، اداى حقوق يكديگر، تقسيم عادلانه ارث ، حمايت از يتيمان و رعايت حقوق خانوادگى و مانند اينها همه از امورى است كه بدون

جلّ براى او تجويز شده است. امام هرگز شبى را روز نميكنددر حالى كه حقّى از حقوق خداى عزّ و جلّ را در گردن داشته باشد كه در باره آن از او سؤال كند.

انداخته كار مى‏كند. و معلّم اگر براى تعليم شعر، نوشتن، و ياد دادن احكام و حقوق و امثال اينها اجرت بگيرد حتّى اگر شرط هم بكند حلال است، امّا فقط در مورد

فاصله طبقاتى روز به روز بيشتر شد، و آنهايى كه از نظر مال و اولاد قويتر بودند حقوق ضعفاء را پايمال كردند و جباران ، زير دستان را به ضعف بيشتر كشانيده و طبق

الضيف ان تمشى معه فتخرجه من حريمك الى البر: «از تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه ۴۰۸ حقوق ميهمان آنست كه او را تا در خانه بدرقه كنى ». و تا آنجا كه به تكلف نيانجامد

الحَسَنات‌ِ يُذهِبن‌َ السَّيِّئات‌ِ هود ‌آيه‌ 116، و ‌از‌ جمله‌ قضاء فوائت‌ و اداء حقوق‌ و امثال‌ ‌آنها‌ ‌است‌. و رفع‌ موانع‌ ‌از‌ شمول‌ رحمت‌ و مغفرت‌ كنيد ‌از‌

الْمُوجَزَةِ الَّتِي لَمْ يُسْبَقْ إِلَيْهَا : مماطله و تأخير غنى در پرداختن دين يا حقوق فقير ظلم است.

او بوده متوجّه او مى‏شود؟ امام عليه السّلام در پاسخ نوشت: در صورتى كه موصى حقوق واجبى بر ذمّه داشته، و أداء آن را به او وصيّت كرده، و او آنها را اخراج ننموده

اگر امروز در اين شرائطى كه بر جامعه مسلمين حاكم است- ما شما را به اداى آن حقوق مكلّف سازيم، در باره شما انصاف نداده‏ايم. ______________________________

بدنيا آيد (و پدر و مادرش برده نباشند) او عربى است (و مانند ساير اعراب از حقوق مسلمانى برخوردار است) و هر كه پيمانى با مسلمانان دارد و بدان پاى بند باشد

5‌-‌ عبادت‌ معاشرتي‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌با‌ خويشان‌ و ارحام‌ و همسايگان‌ و ذوي‌ حقوق‌ و ساير طبقات‌ مردم‌ مطابق‌ دستورات‌ و اوامر ديني‌ رفتار شود مطلب‌ پنجم‌:

بخاطر ما از آنها درگذرد خداوند از ما بپذيرد، و آنچه ميان خود و مردم دارند (از حقوق و مظالم) ما از مردم (و صاحبان حق) بخواهيم كه حقوقشان را ببخشند و آنها نيز

استقبال می‌کرد و از طریق آیات قرآنی به آنها پاسخ می‌داد. سؤال کردن یکی از حقوق مردم در برابر رهبران است، سؤال کلید حل مشکلات است، سؤال دریچه علوم است، سؤال

امير باشد تا بيرون رود. حضرت صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرموده: از حقوق شخص كه بر اهل خانه وارد شود اينست كه هنگام ورود و خروجش كمى با او راه روند

دارد از او نام خودش و نام پدر و نام تيره و فاميلش را بپرسد، زيرا كه از جمله حقوق واجب و صدق و صفاى در دوستى اينست كه از او اينها را بپرسد، و گر نه اين شناسائى

و نوافل‌ مثل‌ صلاة بالاخص‌ صلاة ليل‌ وقت‌ آخر شب‌ و صبر ‌بر‌ صوم‌ و اداء حقوق‌ واجبه‌ ‌از‌ اخماس‌ و زكوات‌ و بذل‌ و احسان‌ ‌في‌ سبيل‌ اللّه‌ و ‌بر‌ تحصيل‌

‌از‌ ترك‌ صوم‌ قضاء و كفاره‌ ‌است‌ و ‌از‌ زكاة و خمس‌ رد كردن‌ ‌است‌ و ‌از‌ حقوق‌ ‌النّاس‌ اداء آنست‌ و ‌از‌ شرك‌ و كفر ايمان‌ آوردنست‌. ‌من‌ بعدها ضمير راجع‌

اجابت كند، و وقتى مرد از او تشييع كند. امام صادق عليه السّلام فرمود: برخى از حقوق مسلمان بر برادرش اينست كه چون او را ديد سلامش كند و چون بيمار شود عيادتش

خدايا من آن حقوقى را كه از براى من بر او واجب ساخته بودى باو بخشيدم پس تو نيز حقوق خود را كه بر او واجب گردانيده بودى تا به جاى آورد اگر كوتاهى كرده است به

مى شوند، و بوسيله اين دو، راهها امن مى گردد، و كسب و كار مردم حلال مى شود، حقوق افراد تاءمين مى گردد، و در سايه آن زمينها آباد، و از دشمنان انتقام گرفته

لِيَبْلُوَنِي أَ أَشْكُرُ: تا بيازمايد مرا كه در مثل اين امور آيا شكر مى‌گزارم و به حقوق سپاسدارى او قيام مى‌نمايم به اين وجه كه آن را از فضل الهى دانم بدون حول و

بنابراين كسانى كه از حقوق ديگران آگاهند موظف اند به هنگام دعوت براى اداى شهادت آن را كتمان نكنند، بلكه بسيارى معتقدند در مورد حقوق مردم بدون دعوت نيز بايد

تنگدستى و صعوبت معيشتى كه متوجّه فقرا شود، از جهت خوددارى اغنيا از پرداخت حقوق ايشان است، نه از جهت مقدار زكات و نارسائى آن.

كنند» (و سئلوا ما انفقتم و ليسئلوا ما انفقوا). و اين مقتضاى عدالت و احترام به حقوق متقابل است . و در پايان آيه به عنوان تاءكيد بر آنچه گذشت مى فرمايد: «اينها

احتياط در دماء است، و براى آنست كه خون مرد مسلمانى تباه نشود، و مردم از مرز حقوق خودشان بجائى كه حقّى در آن ندارند گام فرا ننهند. و همچنين كودك و ديوانه اگر

يتيم، و عقوق والدين، نسبت بد و فحش بپاكدامنان، و فرار از ميدان جنگ، و انكار حقوق اهل بيت، امّا شرك بخداوند بزرگ، پس خداوند در باره ما نازل فرمود آنچه را كه

به شريح تذكر داد كه مبادا حكمى در قصاص يا حدّى از حدود مردم و يا حقّى از حقوق الهى به اجرا گذارى جز اينكه قبلا با من در ميان گذارى، و نيز زنهار كه با شكم

از چيزيكه خدا آنرا حق كرده باشد، مانند حقوق مالى ، و حقوق برادران ، حقوقيكه پدر و مادر بر فرزند دارد. و اين حقوق را هر چند خداوند قرار داده ، اما در عين

قابل‌ تدارك‌ ‌است‌ بايد تدارك‌ كند مانند نماز و روزه‌ و نحو اينها و ‌اگر‌ حقوق‌ ‌النّاس‌ ‌است‌ بصاحبانش‌ ردّ كند ‌در‌ صورتي‌ ‌که‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ميشناسد و

‌است‌: ظلم‌ بنفس‌ بارتكاب‌ معاصي‌، ظلم‌ بغير باذيت‌ و آزار مسلمين‌ و منع‌ حقوق‌ ‌آنها‌، ظلم‌ بدين‌ بشرك‌ و كفر بانبياء و اولياء و ‌اينکه‌ قسم‌ اشدّ اقسام‌

و عيال بسيارى دارم، و مالى ندارم يا مال كمى دارم، و كه را طاقت آن است كه حقوق تو را ادا كند و حال آن‏كه تو با باد (كه به كثرت سخاوت مشهور است)، معارضه

مِن‌َ الطَّيِّب‌ِ انفال‌ ‌آيه‌ 38 ‌في‌ اموالكم‌ بذهاب‌ اموالكم‌ چه‌ باداء حقوق‌ ماليه‌ ‌از‌ زكاة و خمس‌ و ساير مصارف‌ و چه‌ بدست‌ اعداء و غارت‌ كردن‌ ‌آنها‌

خداوند ذكر فرموده‌ «بدرستي‌ ‌که‌ خداوند امر ميكند بعدل‌ و نيكوكاري‌ و دادن‌ حقوق‌ خويشاوندان‌ و نهي‌ ميكند ‌از‌ كارهاي‌ ناهنجار و زشت‌ و ستم‌، پند ميدهد ‌شما‌

ستمكش نباشد ستمگر كمتر پيدا مى شود و اگر مسلمانان آمادگى كافى براى دفاع از حقوق خود داشته باشند كسى نمى تواند به آنها ستم كند بايد پيش از آنكه به ظالم بگوييم

بِسَرِقَةٍ قَطَعَهُ فَهَذَا مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ وَ إِذَا أَقَرَّ عَلَى نَفْسِهِ أَنَّهُ شَرِبَ خَمْراً حَدَّهُ فَهَذَا مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ وَ إِذَا أَقَرَّ

‌براي‌ ديگران‌ ‌هم‌ امتحان‌ ‌است‌ مثلا فقر فقراء امتحان‌ اغنياء ‌است‌ ‌که‌ آيا حقوق‌ آنان‌ ‌را‌ ميدهند و بآنها ترحم‌ و احسان‌ مينمايند ‌ يا ‌ اينكه‌ توجهي‌ بآنها

فتنه كفر و نفاق‌ و رجوع‌ ‌از‌ اسلام‌ و ظلم‌ و تعدي‌ و ذهاب‌ حق‌ّ و تضييع‌ حقوق‌ و غصب‌ اموال‌ و خلافت‌ انداختيد. وَ تَرَبَّصتُم‌ انتظار مي‌كشيديد چه‌ موقع‌

فتنه كفر و نفاق‌ و رجوع‌ ‌از‌ اسلام‌ و ظلم‌ و تعدي‌ و ذهاب‌ حق‌ّ و تضييع‌ حقوق‌ و غصب‌ اموال‌ و خلافت‌ انداختيد. وَ تَرَبَّصتُم‌ انتظار مي‌كشيديد چه‌ موقع‌

حكمت و حكومت و... به آن است . انسان در وظائف مقرره در ميان موالى و عبيد و حقوق دائره در بين مردم به يك نوع از اين اتقان برمى خورد، و مى بيند كه موالى و

عاریت یا امانت به دست آنها سپرده شده این عقیده بطور مسلم انسان را از تجاوز به حقوق دیگران و استثمار و استعمار و احتکار و حرص و بخل و طمع باز می‌دارد. در ششمین

انفاق كردن در راه بندگان خدا، خوددارى مى كنند. گرچه در آيه ، نامى از زكات و حقوق واجب مالى برده نشده ، ولى در روايات اهلبيت عليهم السلام و همچنين در گفتار

اَلْمُسْلِمِينَ‏ فَأَمَّا مَا كَانَ مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّهُ يُضْرَبُ نِصْفَ اَلْحَدِّ قُلْتُ اَلَّذِي مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ مَا هُوَ قَالَ إِذَا

‌از‌ شرك‌ و كفر و عناد و عصبيت‌ و كبر ‌در‌ دين‌ ايمان‌ ‌است‌ و توبه‌ ‌از‌ حقوق‌ ‌النّاس‌ ردّ ‌آنها‌ ‌است‌ و توبه‌ ‌از‌ ترك‌ واجبات‌ اتيان‌ و تدارك‌ ‌آنها‌

أُمُّ اَلْوَلَدِ جِنَايَتُهَا فِي حُقُوقِ اَلنَّاسِ عَلَى سَيِّدِهَا وَ مَا كَانَ مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي اَلْحُدُودِ فَإِنَّ ذَلِكَ فِي

جا هواى نفس است نتيجه آن گمراهى است . حاكمى كه پيرو هواى نفس باشد منافع و حقوق مردم را فداى مطامع خويش مى كند، و به همين دليل حكومتش ناپايدار و مواجه با

تقسيم آن در ميان آنها در پرتو آيات بعد روشن گردد. تفسير : گام ديگرى براى حفظ حقوق زن تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۳۱۰ اين آيه در حقيقت گام ديگرى براى مبارزه با

يك نظر ارث زنان دو برابر مردان مى باشد! و اين بخاطر حمايتى است كه اسلام از حقوق زن كرده است . توضيح اينكه اسلام وظايفى بر عهده مردان گذارده كه با توجه به

حقّى (چون قانون جنگل) [نه‏] براى بيابان‏نشينى تنها، و لذا اگر شخص با حقّ و حقوق آشنا شد و دين را كاملا دانست و شناخت حقّ ندارد با مردم جاهل و بى‏فرهنگ و

علوم‌ واجبه‌ ‌ يا ‌ مانع‌ ‌از‌ اتيان‌ وظائف‌ ديني‌ ‌ يا ‌ كوتاهي‌ ‌در‌ اداء حقوق‌ ‌ يا ‌ ترك‌ شكر واجب‌ شود و اينها منافي‌ ‌با‌ تقوي‌ و ايمان‌ و عمل‌ صالح‌

بيش از آن اندازه است كه قابل احصا و شماره باشد، و اين دليل بر عمق و وسعت حقوق پدران و مادران مى باشد. د - قرآن حتى كمترين بى احترامى را در برابر پدر و

صفت سوم پرهيزكاران آنكه: و از آنچه روزى داديم ايشان را انفاق مى‌كنند، يعنى حقوق واجبه آن را به مستحقان مى‌رسانند. نزد بعضى زكات و نزد جمعى صدقه و نزد بعضى

ديگرى از امام صادق (عليه السلام ) مى خوانيم كه فرمود: للدابة على صاحبها ستة حقوق لا يحملها فوق طاقتها، و لا يتخذ ظهرها مجلسا يتحدث عليها، و يبدء بعلفها اذا

آخَرُ يَدْخُلُ اَلْبُيُوتُ اَلْأَعْلَى وَ اَلْمَسْكَنُ اَلْأَعْلَى فِي حُقُوقِ هَذِهِ اَلْحُجْرَةِ وَ اَلْمَسْكَنِ اَلْأَسْفَلِ اَلَّذِي اِشْتَرَاهُ أَمْ

ميكند، مساله حفظ حقوق و اموال مردم و به طور كلى اجراى عدالت اجتماعى است ، آيات فوق گوشهاى از دستورات مربوط به اين قسمت است ، نخست براى اينكه حقوق ورثه در اموال

نیست که از آنچه به آنان داده‌اید، چیزی بازستانید، مگر آنکه طرفین بترسند که حقوق خدا را (در استمرار زناشویی) به‌پا ندارند. پس اگر بیم دارید که آن دو، حدود

يك سو مزاحم كامجوئى و هوسرانى خود ميديدند، و از سوى ديگر مدافع حقوق محرومانى كه با غصب حقوق آنها به اين زندگى پر زرق و برق رسيده بودند، و از سوى سوم آنها

اَلْحُدُودِ اَلَّتِي لِلَّهِ دُونَ اَلْإِمَامِ فَأَمَّا مَا كَانَ مِنْ حُقُوقِ اَلنَّاسِ فِي حَدٍّ فَلاَ بَأْسَ أَنْ يُعْفَى عَنْهُ دُونَ اَلْإِمَامِ‏

حُقُوقِهِ وَ فَوْقَهُ بَيْتٌ آخَرُ هَلْ يَدْخُلُ اَلْبَيْتُ اَلْأَعْلَى فِي حُقُوقِ اَلْبَيْتِ اَلْأَسْفَلِ أَمْ لاَ فَوَقَّعَ ع لَيْسَ لَهُ إِلاَّ مَا اِشْتَرَاهُ

اَلْحَلْقِ وَ اَلذَّبْحِ وَ اَلزِّيَارَةِ وَ إِذَا اِجْتَمَعَتْ عَلَيْكَ حُقُوقٌ أَجْزَأَهَا عَنْكَ غُسْلٌ وَاحِدٌ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ كَذَلِكَ اَلْمَرْأَةُ

لِلدَّابَّةِ عَلَى صَاحِبِهَا سِتَّةُ حُقُوقٍ لاَ يُحَمِّلُهَا فَوْقَ طَاقَتِهَا وَ لاَ يَتَّخِذُ ظَهْرَهَا مَجَالِسَ يَتَحَدَّثُ عَلَيْهَا وَ يَبْدَأُ

مصارف شخصى مصرف مى كند، بلكه چون رئيس حكومت اسلامى ، و مخصوصا مدافع و حافظ حقوق نيازمندان است قسمت عمده را در مورد آنها صرف مى كند. در اين آيه به طور كلى

فَلاَ دِيَةَ لَهُ عَلَيْنَا وَ مَنْ ضَرَبْنَاهُ حَدّاً فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ حُقُوقِ اَلنَّاسِ فَمَاتَ فَإِنَّ دِيَتَهُ عَلَيْنَا

خاسته است ، البته در چنين روزگارى سوگند بلكه هر قانون ديگرى هر چه هم در حفظ حقوق مردم از سوگند قوى تر باشد در مجتمعات امروز كوچكترين اثرى ندارد، براى اينكه

فَلاَ دِيَةَ لَهُ عَلَيْنَا وَ مَنْ ضَرَبْنَاهُ حَدّاً فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ حُقُوقِ اَلنَّاسِ فَمَاتَ فَإِنَّ دِيَتَهُ عَلَيْنَا

فَقَالَ إِنَّمَا يُتْرَكُ فِي حَقِّ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَمَّا فِي حُقُوقِ اَلنَّاسِ فَيُقْتَصُّ مِنْهُ فِي اَلْأَرْبَعِ جَمِيعاً

اَلْمُؤْمِنِ دَابَّةٌ يَرْكَبُهَا فِي حَوَائِجِهِ وَ يَقْضِي عَلَيْهَا حُقُوقَ إِخْوَانِهِ

اَلْيُسْرَى قَالَ فَقَالَ إِنَّمَا كَانَ يَفْعَلُ ذَلِكَ فِيمَا يَجِبُ مِنْ حُقُوقِ اَللَّهِ فَأَمَّا يَا حَبِيبُ‏ حُقُوقُ‏ اَلْمُسْلِمِينَ‏ فَإِنَّهُ يُؤْخَذُ

امام و جان خود از سلاطين ستمگر ترس داريد، حق امام (چون منصب امامت و خمس) و حقوق خود را (مانند زكاة و خراج) در دست ستمگران مى‏بينيد كه از شما باز مى‏گيرند

عَزَّ وَ جَلَّ حَكَمَ فِي اَلدِّمَاءِ مَا لَمْ يَحْكُمْ فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ حُقُوقِ اَلنَّاسِ لِتَعْظِيمِهِ اَلدِّمَاءَ لَوْ أَنَّ رَجُلاً اِدَّعَى عَلَى رَجُلٍ

يَا شُرَيْحُ‏ اُنْظُرْ إِلَى أَهْلِ اَلْمَعْكِ وَ اَلْمَطْلِ وَ دَافِعِ حُقُوقِ اَلنَّاسِ‏ مِنْ أَهْلِ اَلْمَقْدُرَةِ وَ اَلْيَسَارِ مِمَّنْ‏ يُدْلِي بِأَمْوَالِ‏

كه اگر عده حق مرد باشد بايد بتوان آن را اسقاط نمود درست نيست ، زيرا در فقه حقوق زيادى داريم كه قابل اسقاط نيست ، مانند حقى كه بازماندگان ميت در اموال او

گذشته از قوم يهود بعمل آمد، قرآن در اين آيه براى رعايت عدالت و احترام به حقوق افراد شايسته ، و اعلام اين حقيقت كه همه آنها را نمى توان با يك چشم نگاه كرد

گمراه و دستخوش عواطف شد ديگرى متذكرش سازد» و ما در جزء چهارم اين كتاب آنجا كه حقوق زن در اسلام را بيان مى داشتيم مطالبى كه براى اين بحث نافع باشد گذرانديم ،

مخالطه با يتيم را تجويز مى كند كه مخالطه برادرانه باشد، مخالطه دو برادر كه در حقوق اجتماعى بين مردم برابرند آنچه از مالش برداشته مى شود، مانند و برابر همان

جنايتكارى باز بدارد، ترجمه تفسير الميزان جلد ۱ صفحه : ۶۶۴ آنها چه مى فهمند حقوق انسانى چيست ؟. براى اينگونه مردم ، زندان جاى راحت ترى است ، حتى وجدانشان

اخير سوره «قصص » آورديم «قارون » حيله گر براى اينكه تسليم قانون زكات نشود، و حقوق مستمندان را نپردازد، توطئه اى چيد كه زن بدكاره اى در ميان جمعيت برخيزد و

سزاوارتر به محبتند، چون مردانى قوى هستند كه تدبير امور خانه يعقوب و دفاع از حقوق او به دست ايشان است ، اما پدرشان از راه حكمت منحرف شده دو تا بچه خردسال را

سخن محسوب مى شود. تفسير نمونه جلد ۱۴ صفحه ۳۷۳ مى دانيم معمولا براى اثبات حقوق و جرمها در اسلام دو شاهد عادل كافى است حتى در مساءله قتل نفس با وجود دو شاهد

از اين بعض، گناهانى است كه تنها جنبۀ حق اللّه داشته باشد، و اما آنچه جنبۀ حقوق الناس دارد، بخشوده نمى شود، و توبه بردار نيست. ولى اين تفسير، صحيح نيست.

رعايت نمى نمايند. و اين، خود باعث تباهى اجتماع انسانى است كه اساس آن بر تعادل حقوق متقابل است؛ و اگر اين تعادل از بين برود و فاسد شود، همه چيز فاسد مى شود.

مـردم ، و در حـادثـه سـوم مـسائل حقوقى ، يا به تعبير ديگر برخورد منطقى با حقوق مردم ، بنابراين تعجب ندارد كه آنقدر ناراحت شود كه پيمان مؤ كد خويش را با

اسلام باز گرديم و وضع زنان را در آن جامعه بررسى كنيم كه چگونه از ابتدائيترين حقوق انسانى محروم بودند، و حتى گاهى حق حيات براى آنها قائل نمى شدند و پس از تولد

از پشت سر اين است كه آنها را به گردآورى اموال و تجمع ثروت و بخل از پرداخت حقوق واجب به خاطر فرزندان و وارثان دعوت مى كند، و منظور از طرف راست اين است كه

خود را كه در واقع قدرت ناچيزى بيش نبود دليلى بر ظلم و ستم و عدم اعتناء به حقوق ديگران ميگرفت ، ولى خداوند حكيم و خبير با آن قدرت قاهره منزه تر از آن است

اين آيه از قرآن آمده است و مـفهوم آن اين است كه پذيرش اين گونه توبه ها از حقوق بندگان مى باشد در حالى كـه پـذيـرش تـوبـه هـاى دور دسـت از طـرف خـداونـد

و يا نسبت وضعى و اعتبارى باشد مانند نسبتى كه ميان او و همسر و مال و جاه و حقوق او هست ، اين ملك را به اذن خدا مالك شده ، و اين نسبت ها به وسيله خدا ميان

آخرين حكم در آخرين آيه مورد بحث در رابطه با عدالت در پيمانه و وزن و رعايت حقوق مردم و مبارزه با كم فروشى است مى فرمايد: «هنگامى كه با پيمانه چيزى را مى

تنهائى ضايعات بزرگى دارد از جمله : ۱ - تكيه بر غير علم سرچشمه پايمال شدن حقوق افراد و يا دادن حق به غير مستحق است . ۲ - پيروى از غير علم ، آبروى افراد

كه همه مسلمين نسبت به يكديگر دارند، ولى از آيات فوق ، و رواياتى كه درباره حقوق فرزند و مانند آن در منابع اسلامى وارد شده ، به خوبى استفاده مى شود كه انسان

آن را عصر جاهليت قرن بيستم نام نهاده اند در بعضى از كشورها كه دم از تمدن و حقوق بشر مى زنند اين عمل به شدت ادامه دارد، و حتى در مملكت ما، در عصر طاغوت نيز

قاطع اسلام با مساءله ظهار بيانگر اين واقعيت است كه اسلام هرگز اجازه نمى دهد حقوق زن به وسيله مردان خودكامه با استفاده از رسوم و عادات ظالمانه مورد تجاوز قرار

گمان اينكه ممكن است روزيش فراهم نشود در وادى گناه و ظلم و ستم و تجاوز به حقوق ديگران گام بگذارد و حريصانه به غصب حق مستضعفان پردازد. البته نمى توان انكار

مذموم نيست ، مهم آن است كه نيازمندان را هم در اموال خود سهيم كنيد، نه تنها حقوق واجب الهى را بپردازد بلكه از انفاقهاى مستحب نيز خوددارى نكند. مخصوصا در مورد

چنين باشيم . بارالها! ما را توفيقى مرحمت كن كه هميشه پشتيبان محرومان و حافظ حقوق يتيمان باشيم . آمين يا رب العالمين

مى شود كه به خاطر آنها بايد فداكارى و از خودگذشتگى نشان داد، و از بعضى از حقوق حقه خود چشم پوشيد، به خصوص اينكه هميشه افتخارات بزرگ مسئوليتهاى سنگينى نيز

مى شود، و ضررهائى كه به اجتماع مى زند مؤ اخذه نموده ، مثلا از قاتل تمامى حقوق اجتماعى كه به خاطر مرگ مقتول فوت شده ، مطالبه كند، و يا اگر سنت زشتى در اجتماع

نسبت به او خيانت كند و غير از آنچه تشخيص مى دهد به او اظهار نمايد. در رساله حقوق كه از امام سجاد على بن الحسين (عليهماالسلام ) نقل شده ، مى فرمايد: تفسير

جنبه فردى دارد (مانند شرب خمر) و «عدوان » ناظر به امورى است كه موجب تعدى بر حقوق ديگران است ، و اما «معصية الرسول » مربوط به فرمانهائى است كه شخص پيامبر (صلى

تو دريغ نداشتند محبت آنها را جبران نما. و از آنجا كه گاهى در رابطه با حفظ حقوق پدر و مادر و احترام آنها و تواضعى تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۷۷ كه بر فرزند

5‌-‌ عبادت‌ معاشرتي‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌با‌ خويشان‌ و ارحام‌ و همسايگان‌ و ذوي‌ حقوق‌ و ساير طبقات‌ مردم‌ مطابق‌ دستورات‌ و اوامر ديني‌ رفتار شود مطلب‌ پنجم‌:

تكاثر (كه بين دنياپرستان هست ) نبوده باشد و آنگاه از آنچه به دست آورده اند حقوق واجبى كه به گردنشان هست بپردازند، اينها هستند آن كسانى كه خدا در آنچه كسب

گذارده ، مى گويد: تفسير نمونه جلد ۶ صفحه ۱۵۶ و هر گونه ستم و تجاوز به ناحق به حقوق ديگران (و البغى بغير الحق ) بغى به معنى كوشش و تلاش براى بدست آوردن چيزى

امانت به دست آنها سپرده شده اين عقيده به طور مسلم ، انسان را از تجاوز به حقوق ديگران و استثمار و استعمار و احتكار و حرص و بخل و طمع باز مى دارد. تفسير

شود كه انسان حق هر كس را بپردازد، و نقطه مقابلش ، آن است كه ظلم و ستم كند و حقوق افراد را از آنها دريغ دارد ولى قسط مفهومش آن است كه حق كسى را به ديگرى ندهد،

قبيح، و بد راهى است زنا (چه آن موجب قطع نسل است، و سبب فتنه و نزاع و قطع حقوق پدران بر فرزندان). و مكشيد آن تنى را كه خداى- تعالى- كشتن آن را حرام گردانيده؛