هود ٤٠

حَتَّى‌ إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَ فَارَ التَّنُّورُ قُلْنَا احْمِلْ‌ فِيهَا مِنْ‌ کُلٍ‌ زَوْجَيْنِ‌ اثْنَيْنِ‌ وَ أَهْلَکَ‌ إِلاَّ مَنْ‌ سَبَقَ‌ عَلَيْهِ‌ الْقَوْلُ‌ وَ مَنْ‌ آمَنَ‌ وَ مَا آمَنَ‌ مَعَهُ‌ إِلاَّ قَلِيلٌ‌

ترجمه

(این وضع همچنان ادامه یافت) تا آن زمان که فرمان ما فرا رسید، و تنور جوشیدن گرفت؛ (به نوح) گفتیم: «از هر جفتی از حیوانات (از نر و ماده) یک زوج در آن (کشتی) حمل کن! همچنین خاندانت را (بر آن سوار کن) -مگر آنها که قبلاً وعده هلاک آنان داده شده [= همسر و یکی از فرزندانت‌]- و همچنین مؤمنان را!» اما جز عده کمی همراه او ایمان نیاوردند!

|تا آن‌گاه كه فرمان ما در رسيد و تنور جوشيدن گرفت، فرموديم: از هر جفتى [از حيوانات‌] دو تا و خاندان خود را- مگر كسى كه قبلا در باره‌ى او حكم صادر شده- و نيز كسانى را كه ايمان آورده‌اند در كشتى سوار كن و جز عدّه‌ى كمى با او ايمان نياوردند

تا آنگاه كه فرمان ما دررسيد و تنور فوران كرد، فرموديم: «در آن [كشتى‌] از هر حيوانى يك جفت، با كسانت -مگر كسى كه قبلا در باره او سخن رفته است- و كسانى كه ايمان آورده‌اند، حمل كن.» و با او جز [عدّه‌] اندكى ايمان نياورده بودند!

(نوح به ساختن کشتی و قوم به تمسخر پرداختند) تا وقتی که فرمان (قهر) ما فرا رسید و از تنور آتش آب بجوشید، در آن هنگام به نوح خطاب کردیم که از هر جفت حیوان دو فرد (نر و ماده) با جمیع خانواده‌ات-جز آن (پسرت کنعان و زنت) که وعده هلاکش در علم ازلی گذشته-و هر که ایمان آورده همه را در کشتی سوار کن (که از غرقاب برهند). و گرویدگان به نوح عده قلیلی بیش نبودند.

[رویاروییِ نوح و قومش هم چنان ادامه داشت] تا هنگامی که فرمان ما فرا رسید و تنور فوران کرد، گفتیم: از هر [نوع حیوانی] یک زوج دوتایی [یک نر و یک ماده] و نیز خاندانت و آنان را که ایمان آورده اند، در کشتی سوار کن مگر کسی که پیش تر فرمان غرق شدن را بر ضد او لازم کرده ایم. و جز اندکی همراه او ایمان نیاوردند.

چون فرمان ما فراز آمد و تنور جوشيد، گفتيم: از هر نر و ماده دو تا و نيز خاندان خود را در كشتى بنشان -مگر آن كس را كه حكم در باره‌اش از پيش صادر شده باشد- و نيز آنهايى را كه به تو ايمان آورده‌اند. و جز اندكى به او ايمان نياورده بودند.

تا به آنجا که فرمان ما در رسید و [آب از] تنور فوران کرد آنگاه گفتیم که در آن [کشتی‌] از هر جنس [جانوری‌] دو تا سوار کن و نیز خانواده‌ات را، مگر کسی که حکم [ما] از پیش درباره او مقرر شده است، و نیز کسانی را که ایمان آورده‌اند، و همراه او جز اندکی ایمان نیاورده بودند

تا آنگاه كه فرمان ما آمد و [آب از] آن تنور جوشيد- كه نشانه عذاب بود- گفتيم: از هر جنسى يك جفت- نر و ماده- و خاندان خود را- مگر آن كس- همسر و فرزندت- كه سخن بر [هلاكت‌] او از پيش رفته است- و هر كس را كه ايمان آورده در آن

(نوح به کار خود مشغول بود و کافران هم به تمسخر خود ادامه دادند) تا آن گاه که فرمان ما (مبنی بر هلاک کافران) در رسید و آب از زمین جوشیدن گرفت (و خشم ما به غایت رسید. به نوح) گفتیم: سوار کشتی کن از هر صنفی نر و ماده‌ای را، و خاندان خود را، مگر کسانی را که فرمان هلاک آنان قبلاً صادر شده است (که همسر و یکی از پسران تو است)، و کسانی را (در آن بنشان) که ایمان آورده‌اند. و جز افراد اندکی بدو ایمان نیاورده بودند.

تا هنگامی که فرمان ما در رسید و تنور (نار یا تنور نور یا تنور غضب الهی) فوران کرد، فرمودیم: «در آن کشتی از هر حیوانی (که نیاز به خشکی دارد) دو زوج، [:یک نر و یک ماده] با کسانت - مگر کسی که قبلاً درباره‌ی او سخن رفته است- و کسانی (از غیر کسانت) که ایمان آورده‌اند - برگیر.» و جز (عده‌ی) اندکی با او ایمان نیاوردند.

تا گاهی که بیامد امر ما و بجوشید تنور گفتیم بار کن در آن از هرکدام دو جفت را و خاندان خویش را مگر آنکه بر او پیشی گرفته است سخن و آنان را که ایمان آوردند و ایمان نیاورده بود با او جز اندکی‌

هود ٣٩	آیه ٤٠	هود ٤١
سوره : سوره هود نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حَتَّی»: غایت است برای (یَصْنَعُ) و کلام میان این دو واژه، حال ضمیر مستتر (هُوَ) در فعل مذکور است. «فَارَ»: فوران کرد. جوشیدن گرفت. «التَّنُّورُ»: سطح زمین (نگا: قمر / ). چشمه‌ساران. تنور پخت و پز نان. که جوشیدن آب از آن بیانگر دگرگونی و پیدایش حادثه‌ای نوظهور بود. «فَارَ التَّنُّورُ»: کنایه از آب زیاد و همچنین شدّت خشم خدا است. همان گونه که می‌گویند: (حَمیَ الْوَطیسُ): تنور گرم شد، که مراد گرمی معرکه و کارزار است. «اثْنَیْنِ»: دوتا. مراد نر و ماده است. مفعول (إِحْمِلْ) است. «سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ»: درباره او قبلاً سخن رفت که (إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ) است (نگا: هود / ). این فرمان شامل کافران به طور عام و شامل همسر نوح (واعِلَة) و پسرش (کَنْعان) به طور خاصّ است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَفَتَحْنَا أَبْوَابَ‌ السَّمَاءِ... (۰) وَ نُوحاً إِذْ نَادَى‌ مِنْ‌ قَبْلُ‌... (۱)

وَ فَجَّرْنَا الْأَرْضَ‌ عُيُوناً... (۱) وَ حَمَلْنَاهُ‌ عَلَى‌ ذَاتِ‌... (۱) تَجْرِي‌ بِأَعْيُنِنَا جَزَاءً لِمَنْ‌... (۰) قَالَ‌ يَا نُوحُ‌ إِنَّهُ‌ لَيْسَ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۴۹ - ۳۶، سوره هود
• قطع اميد از ايمان آوردن قوم نوح (ع )
• مراد از خطاب خداوند به نوح (ع ): كشتى را پيش چشمان ما و به وحى ما بساز و...
• مسخره كردن قوم نوح (ع )، كشتى ساختن او را و جواب آن حضرت به آنان
• معناى جمله : ((و فار التنور)) و اقوال مختلفى كه در معناى تنور و فوران آن گفته اند
• معناى جمله : ((بسم اللّه مجريها و مرسيها)) و احتمالاتى كه درباره مفردات اين جمله ومعناى آن ذكر شده است
• گفتگوى نوح (ع ) كه از كفر درونى پسرش اطلاع نداشت ، با او
• اتمام عذاب ، و امر تكوينى خداى تعالى به سكون و آرامش زمين و آسمان (يا ارض ابلعىماءك و...)
• نكات ادبى و بلاغت شگفتى كه در آيه : ((وقيل يا ارض ابلعى ماءك و يا سماء اقلعى ...)) ديده مى شود
• دلسوزى نوح (ع ) براى پسرش در قالب استفسار از خداى تعالى و ادبى كه آنحضرت در سخن گفتن درباره پسرش ، در برابر احكم الحاكمين به كار برده است
• مراد از اينكه پسر نوح (ع ) از اهل آن حضرت نبوده است (انه ليس من اهلك )
• چند قول ديگر پيرامون مراد از جمله : ((انه عمل غير صالح ))
• منظور از اينكه پسر نوح (ع )، عملى غير صالح است (انهعمل غير صالح )
• نمونه هايى از نهى از عملى كه واقع نشده است
• بيان اينكه اين كلام نوح (ع ) كه به خدا عرض كرد: ((و الا تغفر لى و ترحمنى اكن منالخاسرين )) اظهار شكر است
• خطاب و امر به هبوط به نوح (ع ) و همراهانش ، دومين امر به هبوط به بشر، بعد از امربه هبوط آدم (ع ) بوده است
• مراد از جمله : ((و على امم ممن معك )) در خطاب خداوند به نوح (ع )
• بحث روايتى (رواياتى در مورد داستان نوح و قوم او، درذيل آيات شريفه گذشته )
• داستان حضرت نوح (ع ) از زبان مبارك امام صادق (ع )
• روايتى در ارتباط با فوران تنور از امير المؤ منين (ع )
• دو روايت از امام باقر (عليه السلام ) درباره حضرت نوح (ع ) و شريعت او
• رواياتى درباره پسر نوح (ع ) و تفسير اينكه به نوح (ع ) فرمود: او ازاهل تو نيست و عمل غير صالح است
• ۱ - اجمالى از اصل داستان
• ۲ - داستان نوح (عليه السلام ) در قرآن انحراف تدريجى بشر از فطرت انسانى وپيدايش اختلاف طبقاتى بعد از حضرت آدم (ع ) و بعثت و رسالت حضرت نوح (ع
• دين و شريعت نوح (ع )
• زحمات طاقت فرسايى كه آن حضرت در كار دعوتمتحمل شد
• مدت زيستن نوح (ع ) در ميان قوم خود
• كشتى ساختن آن حضرت
• نزول عذاب و آمدن طوفان
• پايان ماجرا و پياده شدن نوح و همراهانش از كشتى
• داستان پسر غرق شده نوح (ع )
• ۳- خصايص نوح (ع ): اولين پيامبر اولوالعزم ، پدر دومنسل حاضر بشر و...
• ۴- داستان آن حضرت در تورات فعلى
• موارد مخالفت و تفاوت داستان نوح (ع ) در تورات با آنچه در قرآن آمده است
• ۵- داستان طوفان نوح (ع ) در تواريخ و اسطوره هاى سايرملل
• ۶- آيا نبوت نوح (ع ) جهانى و براى همه بشر بوده است ؟
• شرحى در مورد نبوت و بعثت انبياء و جواب به بعضاهل سنت كه منكر عموميت رسالت نوح (ع ) هستند
• انسان در مسير كمالى خود (به طبع ثانوى ) ناچار از حيات اجتماعى و تعاونى است
• ضرورت وجود قانون در حيات اجتماعى بشر
• علاوه بر بهره مندى او از عقل و تفكر، هدايت تشريعى انسان از راه وحى و نبوت ، براىرسيدن به كمال و سعادت ضرورى و لازم است
• عمل نكردن بشر به تعاليم وحى ، نمى توانددليل بر لغو بودن ارسال رسل و انزال كتب باشد
• شريعت نوح (ع ) كه نخستين شريعت الهى بوده ، لزوما جهانى و همگانى بوده است
• آيا طوفان نوح همه كره زمين را دربرگرفت ؟ سخن صاحب المنار در اين باره
• بيان نادرستى سخن صاحب المنار و اشاره به اينكه آيات قرآنى ظاهر در اين است كهطوفان نوح همه زمين را فرا گرفته بوده است
• ۱- زمين هاى رسوبى
• ۲- عامل پيدايش قشرها و طبقات زمين ، همان طبقات رسوبى بوده اند
• ۳- توسعه و گسترش درياها به علت سرازير شدن سيلابها به طرف آنها
• ۴- در عهد طوفان چه عواملى باعث زياد شدن آبها و شدتعمل آنها شدند؟
• ۵- نتيجه بحث و انطباق مباحث گذشته از زمين شناسى با وقوع طوفان نوح
• ۸- عمر طولانى نوح (ع )
• ۹- كوه جودى كجا است ؟
• و چرا حيوانات هم دچار طوفان شده اند؟
• ۱- گرايش و اطمينان انسان به حس و تمايل او به تشبيه وتمثيل غير محسوس به محسوس
• ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى
• در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف و ناتوانى آنهااست
• ۳ - وثنيت از كجا سرچشمه گرفته و به چه صورت آغاز شد؟
• ۴- چرا براى ارباب انواع و خدايان ديگر مجسمه ساختند ولى براى خداى تعالى مجسمهنساختند؟
• ۵- وثنيت صائبه
• ۶- وثنيت برهميه
• ۷- وثنيت بودايى ، شخصيت و تعاليم بودا
• ۸- وثنيت عرب
• ۹- دفاع اسلام از توحيد و مبارزه اش با وثنيت
• ۱۰- بناى سيره رسول خدا (ص ) بر توحيد و نفى شركاء
• ۱- تناسخ در نظر وثنى مذهبان
• ۲ - سرايت شرك در عبادت از وثنى ها به ساير اديان
• ۳- اسلام گرايش به وثنيت و شرك را چگونه اصلاح كرد؟
• ۴- پاسخ به يك شبهه در مورد توسل به معصومين و اولياءاللّه (عليهم السلام ) و اظهارمحبت به ايشان
• فرق بين شرك و استشفاع

• آيه ۴۰-۴۳
• آيه و ترجمه
• تفسير :
• نكته ها :
• ۱ - آيا طوفان نوح (عليه السلام ) عالمگير بود؟
• ۲ - آيا بعد از نزول عذاب توبه ممكن است ؟
• ۳ - درسهاى تربيتى در طوفان نوح

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- ساخت کشتى نوح و درگیریهاى لفظى او و کفرپیشگان تا فرا رسیدن طوفان ، همچنان ادامه داشت. (یصنع الفلک و کلما مرّ علیه ... حتّى إذا جاء أمرنا) «حتى» بیانگر غایت گزارشها و حقایق مطرح شده در آیه قبل (ساختن کشتى و تمسخر کافران و پاسخ گویى حضرت نوح) مى باشد; یعنى ، اینها ادامه داشت تا زمانى که ... .

۲- حادثه طوفان نوح ، حادثه اى بس بزرگ و برخاسته از فرمان خداوند بود. (حتّى إذا جاء أمرنا) مراد از «أمر» عذاب است و اضافه آن به «نا» براى بیان عظمت عذاب (طوفان) مى باشد و آوردن «أمر» به جاى «عذاب» مى رساند که آن عذاب به فرمان خدابوده است.

۳- خداوند ، زمان بارگیرى کشتى نوح و سوار شدن بر آن را تعیین کرد. (حتّى إذا جاء أمرنا و فار التّنّور قلنا احمل فیها)

۴- جوشش شدید آب از تنورى خاص، پس از فرمان الهى به نزول عذاب بر قوم نوح (حتّى إذا جاء أمرنا و فار التّنّور) «تّنّور» - که در فارسى بدون تشدید تلفظ مى شود - جایى است که در آن نان پخته مى شود. فوران (مصدر فار) به معناى بیرون آمدن و جوشش کردن است. اسناد جوشش به تنور همانند «جرى المیزاب» حاکى از فوران شدید آب است. «ال» در «التّنّور» عهد ذهنى است و از آن تنورى خاص اراده شده است.

۵- جوشش آب از تنور ، علامت و سرآغازى براى حادثه طوفان نوح بود. (حتّى إذا جاء أمرنا و فار التّنّور قلنا احمل)

۶- بردن انواع حیوانات به کشتى و نجات دادن آنها از غرق شدن ، از وظایف نوح(ع) پس از پیدایش نشانه طوفان (فوران آب از تنور) (قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین)

۷- نوح(ع) ، موظف بود از هر نوع حیوان تنها یک جفت (نر و ماده) را به کشتى سوار کند. (قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین) مضاف الیه «کل» کلمه اى همانند «حیوان» است; یعنى: من کل حیوان .... کلمه «اثنین» تأکید براى زوجین است و اشاره به این معنا دارد که از هر حیوان ، بیشتر از یک جفت نباید به کشتى برده شود.

۸- لزوم حفظ حیوانات از خطر انقراض و نابودى (قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین) تصریح به این معنا که نوح(ع) مى بایست از هر حیوان یک جفت (نر و ماده) با خود به همراه برد ، ظاهراً هدفى جز این ندارد که نسل آن حیوان باقى بماند و نابود نشود.

۹- کشتى نوح ، سفینه اى فوق العاده بزرگ و عظیم (قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین) ظرفیت کشتى براى حمل یک جفت از هر حیوان ، حکایت از بزرگى و عظمت فوق العاده آن دارد.

۱۰- طوفان عصر نوح ، طوفانى گسترده و عالمگیر بود. (قلنا احمل فیها من کل زوجین اثنین) چنانچه طوفان عصر نوح، منطقه خاصى را فرا مى گرفت ضرورتى نداشت که هر نوع حیوانى در کشتى حمل شود تا از نابودى و انقراض نجات یابد; زیرا بسیارى از حیوانات در اکثر مناطق زمین یافت مى شوند. بنابراین طوفان نوح حداقل بخش بسیار عظیمى از قاره آسیا را فرا گرفته بود.

۱۱- نوح(ع) از ناحیه خداوند به نجات خانواده خویش و سوار کردن آنان به کشتى موظف شد. (قلنا احمل فیها ... أهلک) کلمه «أهل» در «أهلک» عطف بر «زوجین» و در حقیقت مفعول براى «احمل» است.

۱۲- برخى از افراد خانواده نوح (همسر و فرزندش) در زمره کافران و تکذیب کنندگان رسالت او بودند.* (و أهلک إلاّ من سبق علیه القول) «ال» در «القول» عهد ذکرى و یا ذهنى است و اشاره به جمله «لاتخاطبنى فى الذین ظلموا إنهم مغرقون/۳۷» دارد. بنابراین «إلاّ من ...»; یعنى، مگر آن کس که از پیش به خاطر کفر و ظلمش، حکم غرق شدن را براى او مقدر ساخته ایم. مفسران برآنند که مراد از «من سبق» همسرنوح به نام «واعله» و فرزندش به نام «یام» و یا «کنعان» است.

۱۳- خداوند ، نوح(ع) را از سوار کردن کفرپیشگان خانواده اش بر کشتى نجات ، منع کرد. (احمل فیها ... أهلک إلاّ من سبق علیه القول)

۱۴- تقدیر الهى بر غرق شدن و هلاک گشتن برخى از افراد خانواده نوح (و أهلک إلاّ من سبق علیه القول)

۱۵- روابط خانوادگى (نسبى یا سببى) با پیامبران ، تأثیرى در نجات آنان از عذابهاى الهى ندارد. (و أهلک إلاّ من سبق علیه القول)

۱۶- لزوم پرهیز از ملاحظه نسب و حسب انسانها در اجراى کیفرها و مجازاتهاى مطرح شده در دین (و أهلک إلاّ من سبق علیه القول) بیان این بخش از داستان نوح(ع) (احمل فیها... أهلک إلاّ من سبق علیه القول) رساننده این پیام است که: نباید به خاطر خویشى خطاکاران حتى با افراد برجسته اى چون پیامبران ، از کیفر آنان چشم پوشید.

۱۷- نوح(ع) موظف به سوارکردن مؤمنان بر کشتى و نجات دادن آنان از طوفان (قلنا احمل فیها ... من ءامن)

۱۸- تنها تعداد بسیار اندکى از قوم نوح ، به یکتایى خداوند ایمان آوردند و رسالت نوح را پذیرفتند. (و ما ءامن معه إلاّ قلیل) کلمه «قلیل» دلالت بر اندک بودن تعداد مؤمنان دارد و قرآن آن را با قیدى همانند «منهم» نیاورد تا به این نکته اشاره کند که: تعداد مؤمنان فى نفسه اندک بودند نه در قیاس با کفرپیشگان و لذا در برداشت با کلمه بسیار، بر قلّت مؤمنان تأکید شد(اقتباس از المیزان).

روایات و احادیث

۱۹- «عن أبى عبدالله(ع) قال: لما أراد الله عزوجل هلاک قوم نوح عقم أرحام النساء أربعین سنة فلم یولد فیهم مولود فلما فرغ نوح من اتخاذ السفینة أمره الله أن ینادى بالسریانیة لایبقى بهیمة و لا حیوان إلاّ حضر [إلى أن قال ]فصاحت إمرأته لما فار التّنّور فجاء نوح إلى التّنّور فوضع علیها طیناً و ختمه حتى أدخل جمیع الحیوان السفینة ثم جاء إلى التّنّور ففضّ الخاتم و رفع الطین ...; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: آن گاه که خداوند عزوجل اراده کرد قوم نوح را هلاک کند، به مدت چهل سال زنان را عقیم کرد; در نتیجه فرزندى در میان آنان به دنیا نیامد. پس هنگامى که نوح از ساختن کشتى فارغ شد خداوند به وى امر کرد که با زبان سریانى ندا کند که: هیچ چهارپا و حیوانى باقى نماند مگر آنکه حاضر شوند... هنگامى که تنور فوران کرد، زنِ نوح فریادى کشید. پس نوح به طرف تنور آمد و بر تنور گِل زد و او را مهر کرد تا حیوانات را به داخل کشتى برد سپس به طرف تنور آمد و مهر را شکست و گِل را برداشت...».

۲۰- «عن أبى جعفر(ع) قال [فى وصف مسجد الکوفة]:... و منه فار التّنّور ...; از امام باقر(ع) روایت شده است که [در وصف مسجد کوفه] فرمود: ... از مسجد کوفه تنور فوران کرد ...».

۲۱- «عن أبى عبدالله(ع) قال: جائت إمرءة نوح إلیه و هو یعمل السفینة فقالت له: إن التّنّور قد خرج منه ماء فقام إلیه مسرعاً حتى جعل الطبق علیه فختمه بخاتمه فقام الماء، فلما فرغ نوح من السفینة جاء إلى خاتمه ففضّه و کشف الطبق ففار الماء; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: همسر نوح درحالى که شوهرش مشغول ساختن کشتى بود، به نزد او آمد و گفت: تنور آب درآورده. نوح باسرعت بر سر تنور رفت و سرپوشى بر روى آن گذاشت و با مُهر خود آن را ممهور کرد. پس آب ایستاد. هنگامى که از ساختن کشتى فارغ شد مهر خود را شکست و سرپوش را کنار زد; پس آب فوران کرد».

۲۲- «عن أبى عبدالله(ع) قال: حمل نوح(ع) فى السفینة الأزواج الثمانیة التى قال الله عزوجل: «ثمانیة أزواج من الضأن اثنین و من المعز اثنین و من الإبل اثنین و من البقر اثنین» فکان من الضأن اثنین زوج داجنة یربّیها الناس و الزوج الأخر الضأن التى تکون فى الجبال الوحشیّة ... و من المعز اثنین زوج داجنة ... والزوج الأخر الظبى التى تکون فى المفاوز و من الإبل اثنین البخاتى والعراب و من البقر اثنین زوج داجنة للناس و الزوج الآخر البقر الوحشیة; از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: نوح هشت زوجى را که خدا فرموده «ثمانیة أزواج من الضأن اثنین ...» در کشتى قرار داد: از میش دو جفت یک جفت اهلى که مردم تربیت مى کنند و جفت دیگر وحشى که در کوههاست ... و از بز دو جفت: یکى اهلى ... و دیگرى آهو که در بیابانهاست و از شتر دو جفت: یکى بخاتى (شتر خراسانى که از شتر عربى و شتر فالج به وجود آید) و دیگرى عربى و از گاو دو جفت: یکى اهلى و دیگرى وحشى».

۲۳- «عن أبى عبدالله(ع): لماأراد الله عزوجل هلاک قوم نوح... کان الذین آمنوا به من جمیع الدنیا ثمانین رجلاً فقال الله عزوجل:«... و ما آمن معه إلاّ قلیل»...; از امام صادق(ع) روایت شده است: هنگامى که خداى عزوجل اراده کرد قوم نوح را هلاک کند ... کسانى که به او ایمان آورده بودند در همه دنیا هشتاد مرد بودند. پس خداوند عزوجل فرمود: ... و ما آمن معه إلاّ قلیل ...».

۲۴- «عن أبى عبد الله(ع): ... و کانت لنوح إبنة رکبت معه فى السفینة ...; از امام صادق (ع) روایت شده است: نوح دخترى داشت که با آن حضرت سوار کشتى شد».

موضوعات مرتبط

• آب: فوران آب از تنور ۴، ۵
• اعداد: عدد هشت ۲۲; عدد هشتاد ۲۳
• انبیا: خویشاوندى با انبیا ۱۵
• حیوانات: اهمیت محافظت از حیوانات ۸; بقاى نسل حیوانات ۸; زوجیت حیوانات۷
• خدا: اوامر خدا ۲، ۳، ۴; مقدرات خدا ۱۴; نواهى خدا ۱۳
• خویشاوندى: خویشاوندى و کیفر ۱۶; خویشاوندى و مجازات ۱۶
• دین: تعالیم دین ۱۶
• عذاب: عوامل نجات از عذاب ۱۵
• قوم نوح: عذاب قوم نوح ۴، ۱۹; کمى موحدان قوم نوح ۱۸; مجادله با قوم نوح ۱; نجات مؤمنان قوم نوح ۱۷
• کافران: ۱۲
• کیفر: عدالت در کیفر ۱۶
• مجازات: عدالت در مجازات ۱۶
• مسجد کوفه: ۲۰
• نظام جزایى: ۱۶
• نوح(ع): تنور قصه نوح(ع) ۴، ۵، ۲۰، ۲۱; حیوانات در کشتى نوح(ع) ۶، ۷، ۲۲; خانواده نوح(ع) در کشتى ۱۱; دختر نوح(ع) ۲۴; زمان بارگیرى کشتى نوح(ع) ۳; طوفان نوح(ع) ۱۹; عظمت طوفان نوح(ع) ۲;عظمت کشتى نوح(ع) ۹; عمومیت طوفان نوح(ع) ۱۰; غرق پسر نوح(ع) ۱۴; غرق همسر نوح(ع) ۱۴; قصه نوح(ع) ۱، ۳، ۷، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۷، ۱۹، ۲۱، ۲۲، ۲۴; کفر پسر نوح(ع) ۱۲; کفر همسرنوح(ع) ۱۲; کمى پیروان نوح(ع) ۱۸; کمى مؤمنان به نوح(ع) ۱۸، ۲۳; مجادله نوح(ع) ۱; مسؤولیت نوح(ع) ۶، ۷، ۱۱، ۱۷; مکذبان نوح(ع) ۱۲; نجات خانواده نوح(ع) ۱۱، ۱۳; نشانه هاى طوفان نوح(ع) ۵،۶; نوح(ع) و حیوانات ۶; نوح(ع) و قوم نوح ۱; نوح(ع) و نجات کافران ۱۳; نهى به نوح(ع) ۱۳; ویژگیهاى طوفان نوح(ع) ۲، ۱۰; ویژگیهاى کشتى نوح(ع) ۹; هلاکت پسر نوح(ع) ۱۴; هلاکت همسر نوح(ع) ۱۴;همسر نوح و نوح(ع) ۲۱