الحج ٤٦
ترجمه
| الحج ٤٥ | آیه ٤٦ | الحج ٤٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آذَانٌ»: جمع أُذُن، گوشها. «تَعْمَی»: کور می‌گردد و نمی‌بیند. «الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ»: جار و مجرور (فِی الصُّدُورِ) جنبه تأکید را دارد. چرا که مکان قلبها سینه‌ها است. همان گونه که خواهیم گفت: رَأَیْتُهُ بِعَیْنِی. سَمِعْتُهُ بِأُذُنِی (نگا: انعام / و اسراء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
صُمٌ بُکْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ... (۱) أَ وَ لَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ... (۳) وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِيراً... (۴) وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ إِلاَّ... (۴) أَ فَلَمْ يَهْدِ لَهُمْ کَمْ... (۰)
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ... (۰) قَدْ جَاءَکُمْ بَصَائِرُ مِنْ... (۳) أَ وَ لَمْ يَهْدِ لَهُمْ کَمْ... (۱)
تفسیر
- آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج
- نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين
- توضيح آيات مربوط به جهاد و قتال : ((ان الله يدافع عن الذين آمنوا...(( و ((اذنللذين يقاتلون ...((
- حكمت تشريع حكم قتال و جهاد: ((و لولا دفع الله الناس ...((
- آيه : ((الذين ان مكنا هم فى الارض ...(( ناظر بر عموم مؤ منين است
- اذن قتال مختص به مهاجران صدر اسلام نيست
- دلدارى دادن به رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) و تهديد تكذيب كنندگان
- از سرگذشت امتهاى گذشته عبرت بگيريد!
- پاسخ به استهزاى مشركين درباره نزول عذاب ، با بيان اينكه زمان كم و زياد نزدخداوند يكسان است
- توضيح مفاد و معناى آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول ولا نبى الا اذا تمنى القى الشيطان فى امنيته ...((
- فرق بين معناى ((نبوت (( و ((رسالت ((
- القائات و وساوس شيطان وسيله امتحان است
- مقصود از اينكه روز قيامت عقيم (نازا) است
- بحث روايتى
- روايتى در ذيل (و ما ارسلنا من من قبلك من ولا نبى ...) كه با عصمت انبيا منافات دارد
نکات آیه
۱ - توبیخ و سرزنش کفرپیشگان و تکذیب کنندگان صدراسلام، به خاطر عبرت نگرفتن از سرنوشت اقوام هلاک شده پیشین و پند نیاموختن از آثار به جا مانده از شهرها وسرزمین هاى متروک و ویران شده آنها (فکأیّن من قریة أهلکنها ... أفلم یسیروا فى الأرض) استفهام در جمله «أ فلم یسیروا فى الأرض» استفهام توبیخى است و «سیر» (مصدر «یسیرون») به معناى سیاحت و گردش مى باشد. «ال» در «الأرض» عهد حضورى و «أرض» به معناى سرزمین است و ضمیر فاعل در «یسیرون» به مشرکان حق ستیز و تکذیب گر صدراسلام باز مى گردد.
۲ - سیاحت در زمین براى مشاهده شهرهاى ویران شده و مطالعه در سرنوشت و فرجام شوم ستمگران تاریخ، توصیه خداوند به گردنکشان و حق ستیزان (أفلم یسیروا فى الأرض فتکون لهم قلوب یعقلون بها)
۳ - مطالعه در سرگذشت جوامع بى دادگر و کفرپیشه تاریخ و مشاهده شهرها و سرزمین هاى ویران شده آنها (شهرهایى که با عذاب قهر الهى زیرورو شدند) بسترى مناسب براى عبرت گرفتن و زمینه اى کارساز براى بیدارى دل ها (أفلم یسیروا فى الأرض فتکون ...و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور)
۴ - تکذیب پیامبران الهى و مبارزه با آنان، نشانه پندناپذیرى و کوردلى است. (و إن یکذّبوک... فتکون لهم قلوب یعقلون ... القلوب التى فى الصدور)
۵ - کاخ هاى رفیع و مناطق مسکونى به جا مانده از اقوام هلاک شده در دسترس مردم عصر بعثت (فکأیّن من قریة أهلکنها ... أفلم یسیروا فى الأرض)
۶ - مشرکان تکذیب گر و حق ستیز عصر بعثت، مردمى پندناپذیر و کوردل (و إن یکذّبوک ... أفلم یسیروا فى الأرض ... القلوب التى فى الصدور)
۷ - قلب و گوش، ابزار شناخت و درک حقایق (فتکون لهم قلوب یعقلون بها أو أذان یسمعون بها)
۸ - کوردلى، موجب محرومیت از فهم حقایق و پندپذیرى (أفلم یسیروا ... فإنّها لاتعمى الأبصر و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور)
۹ - بینایى واقعى آدمى در داشتن ضمیرى آگاه و گوشى شنوا است. (فتکون لهم قلوب یعقلون بها أو أذان یسمعون بها ... فى الصدور)
۱۰ - سینه، جایگاه قلب آدمیان (فتکون لهم قلوب ... و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور)
۱۱ - کافران و تکذیب کنندگان پیامبران، نابینایان واقعى و محروم از بینایى دل (أفلم یسیروا فى الأرض ... و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور)
۱۲ - قلب، مرکز آگاهى، شنوایى و بینایى انسان (فانها لاتعمى الأبصر و لکن تعمى القلوب التى فى الصدور)
موضوعات مرتبط
- آثارباستانى: آثارباستانى در صدراسلام ۵; عبرت از آثارباستانى ۱; مطالعه آثارباستانى ۳
- اقوام پیشین: عبرت از فرجام اقوام پیشین ۱
- انبیا: تکذیب انبیا ۴; کوردلى مکذبان انبیا ۱۱
- بصیرت: زمینه بصیرت ۹
- بینایى: مرکز بینایى ۱۲
- تاریخ: عبرت از تاریخ ۱، ۲، ۳; مطالعه تاریخ ۳
- تنبه: زمینه تنبه ۳
- حقایق: عوامل محرومیت از درک حقایق ۸;مرکز درک حقاق ۷
- حق ستیزان: توصیه به حق ستیزان ۲
- خدا: توصیه هاى خدا ۲; سرزنشهاى خدا ۱
- سیاحت: توصیه به سیاحت ۲
- سینه: نقش سینه ۱۰
- شناخت: ابزار شناخت ۷
- شنوایى: مرکز شنوایى ۱۲; نقش شنوایى ۹
- طغیانگران: توصیه به طغیانگران ۲
- ظالمان: مطالعه سرنوشت ظالمان ۳; مطالعه فرجام ظالمان ۲
- عبرت: عوامل عبرت ۲، ۳; عوامل عبرت ناپذیرى ۸; نشانه هاى عبرت ناپذیرى ۴
- قلب: مکان قلب ۱۰; نقش قلب ۷، ۱۲
- کافران: سرزنش کافران صدراسلام ۱; عبرت ناپذیرى کافران صدراسلام ۱; کوردلى کافران ۱۱
- کوردلى: آثار کوردلى ۸; نشانه هاى کوردلى ۴
- گوش: نقش گوش ۷
- مشرکان: حق ستیزى مشرکان صدراسلام ۶; عبرت ناپذیرى مشرکان صدراسلام ۶; کوردلى مشرکان صدراسلام ۶
