الكهف ٣٩

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۵:۰۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

چرا هنگامی که وارد باغت شدی، نگفتی این نعمتی است که خدا خواسته است؟! قوّت (و نیرویی) جز از ناحیه خدا نیست! و اگر می‌بینی من از نظر مال و فرزند از تو کمترم (مطلب مهمّی نیست)!

|و چرا وقتى داخل باغت شدى نگفتى: هر چه خدا خواهد [همان شود] و هيچ نيرويى جز به تأييد خدا نيست؟ اگر مرا به مال و فرزند كمتر از خود مى‌بينى
و چون داخل باغت شدى، چرا نگفتى: ماشاء الله، نيرويى جز به [قدرت‌] خدا نيست. اگر مرا از حيث مال و فرزند كمتر از خود مى‌بينى،
و تو چرا وقتی به باغ خود درآمدی نگفتی که همه چیز به خواست خداست و جز قدرت خدا قوه‌ای نیست؟ اگر تو مرا از خود به مال و فرزند کمتر دانی (به خود مغرور مشو که).
و چرا وقتی به باغ خود، وارد شدی، نگفتی: آنچه خدا بخواهد [صورت می پذیرد] و هیچ نیرویی جز به وسیله خدا نیست؛ اگر مرا از جهت ثروت و فرزند کمتر از خودت می بینی.
چرا آنگاه كه به باغ خود درآمدى نگفتى: هر چه خداوند خواهد، و هيچ نيرويى جز نيروى خدا نيست؟ اگر مى‌بينى كه دارايى و فرزند من كمتر از تو است،
و چرا چون وارد باغت شدی، نگفتی "ما شاء الله لا قوة الا بالله"، اگر مرا کم‌مال‌تر و کم‌زاد و رودتر می‌بینی،
و چرا آنگاه كه به بوستانت در آمدى نگفتى: هر چه خداى خواهد [همان شود]، هيچ نيرويى نيست مگر به خداى؟ اگر مرا به مال و فرزند كمتر از خود مى‌بينى،
کاش! وقتی که وارد باغ می‌شدی (و این همه نعمت و مرحمت، و آثار قدرت و عظمت را می‌دیدی) می‌گفتی: ماشاءَاللهُ! (این نعمت از فضل و لطف خدا است، و آنچه خدا بخواهد شدنی است!) هیچ قوّت و قدرتی جز از ناحیه‌ی خدا نیست (و اگر مدد و توفیق او نباشد، توانائی عبادت و پرستش را نخواهیم داشت. ای رفیق ناسپاس) اگر می‌بینی که از نظر اموال و اولاد از تو کمترم، (امّا ...).
و چون داخل باغت شدی، چرا نگفتی: «(تنها) آنچه خدا خواسته (شدنی است). هرگز نیرویی جز به (وسیله‌ی) خدا نیست. اگر مرا از حیث مال و فرزند کمتر از خود می‌بینی،»
و چرا گاهی که در باغ خویش درآمدی نگفتی چه خواسته است خدا نیست نیروئی جز با خدا اگر مرا بینی کمترم از تو درخواسته و فرزند


الكهف ٣٨ آیه ٣٩ الكهف ٤٠
سوره : سوره الكهف
نزول : ١٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَا شَآءَ اللهُ»: این جمله محذوفی دارد و تقدیر چنین است: هذا مَا شَآءَ اللهُ، یعنی: این چیزی است که خدا خواسته است. یا این که: مَا شَآءَ اللهُ کائِنٌ، یعنی: هرچه خدا بخواهد، همان می‌شود.


تفسیر

نکات آیه

۱- بى توجهى رفاه مند مغرور به نقش اساسى مشیّت خدا در امور، مورد سرزنش مرد مؤمن قرار گرفت. (و لولا ... قلت ما شاء اللّه)

۲-برخورداران نعمت، باید به مبدأ یگانه نعمت آفرین، توجه داشته باشند و از دل بستگى به نعمت ها و غفلت از یاد خدا، پرهیز کنند. (و لولا إذ دخلت جنّتک قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه)

۳- خداوند، هر چه بخواهد، وجود خواهد یافت. (ما شاء اللّه) «ما» در «ما شاء اللّه» موصول و مبتدا است و خبر آن «کائن» یا چیزى نظیر آن است. معناى جمله، چنین است: «آنچه را خدا خواسته است خواهد شد.».

۴- تمام نیروها، وابسته به خداوند است. (لاقوّة إلاّ باللّه) جمله «لاقوّة إلاّ باللّه» به دلیل «لا»ى نفى جنس و حرف «إلاّ» افاده حصر مى کند; یعنى، هیچ توان و قدرتى، جز به نیروى خداوند، نمى تواند عرضه وجود کند.

۵- پیدایش و کارایى مظاهر طبیعت، متّکى به مشیّت و نیروى الهى است. (و لولا إذ دخلت جنّتک قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه)

۶- هستى، تحت مشیّت و مدیریت و نیروى خداوند یگانه است. (ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه)

۷- قدرت و نیروى مطلق خدا، پشتوانه حاکمیّت خواست او بر هستى است . (ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه) بیان «لاقوّة...» به منزله تعلیل است; یعنى، چون نیرویى در هستى وجود ندارد جز وابسته به خدا، پس جز مشیّت اش اراده اى حاکم بر هستى نیست.

۸- بر زبان راندن باورهاى توحیدى و اکتفا نکردن به عقیده قلبى، لازم است.* (لولا ... قلت ما شاء اللّه لا قوّة إلاّ باللّه)

۹- توجه به مشیّت نافذ و نیروى قاهرِ خداوند، بازدارنده آدمى از مغرور شدن به اموال دنیا و ابدى پنداشتن آن است. (و لولا إذ دخلت جنّتک قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه)

۱۰- گفتن «ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه» به هنگام مشاهده نعمت ها، کارى شایسته و لازم است. (و لولا إذ دخلت جنّتک قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه)

۱۱- خودباختگى و خودکم بینى، به خاطر کمى مال و فرزند، در مرد مؤمن راه نیافت. (إن ترن أنا أقلّ منک مالاً و ولدًا) جمله «فعسى ربّى...» - در آیه بعد - جواب شرط و حاکى از امیدوارى مرد مؤمن به عنایت خداوند است.

۱۲- توجه به جریان امور بر وفق مشیّت و قدرت خداوند، مانع از تفاخر به مال و فرزند و تحقیر دیگران است. (و لولا إذ دخلت جنّتک قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه إن ترن أنا أقلّ منک مالاً و ولدًا)

۱۳- مؤمنان، متّکى به مشیّت و نیروى الهى اند، نه مال و فرزند. (لولا ... قلت ما شاء اللّه لاقوّة إلاّ باللّه إن ترن أنا أقلّ منک مالاً و ولدًا)

موضوعات مرتبط

  • آفرینش: منشأ تدبیر آفرینش ۶
  • اقرار: اهمیت اقرار به توحید ۸
  • امکانات مادى: جاودانگى امکانات مادى ۹
  • باغدار متکبر: توکل همنشین باغدار متکبر ۱۳; سرزنش باغدار متکبر ۱; سرزنشهاى همنشین باغدار متکبر ۱; شخصیت همنشین باغدار متکبر ۱۱; غفلت باغدار متکبر ۱; فقر همنشین باغدار متکبر ۱۱; قصه باغدار متکبر ۱، ۱۳
  • تفاخر: موانع تفاخر ۱۲
  • تکبر: موانع تکبر ۹
  • توحید: توحید افعالى ۴; توحید ربوبى ۶
  • توکل: توکل بر قدرت خدا ۱۳; توکل بر مشیت خدا ۱۳
  • جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۴، ۶; جهان بینى و ایدئولوژى ۳
  • خدا: آثار قدرت خدا ۵، ۶، ۷; آثار مشیت خدا ۵، ۶; حاکمیت مشیت خدا ۷; مشیت خدا ۳
  • دنیاطلبى: اجتناب از دنیاطلبى ۲; موانع دنیاطلبى ۹
  • ذکر: آثار ذکر حاکمیت خدا ۱۲; آثار ذکر قدرت خدا ۹; آثار ذکر مشیت خدا ۹; آداب ذکر نعمت ۱۰; اهمیت ذکر منعم ۲; ذکر ماشاءالله ۱۰
  • طبیعت: خلقت طبیعت ۵
  • غفلت: اجتناب از غفلت ۲; غفلت از مشیت خدا ۱
  • قدرت: منشأ قدرت ۴
  • متوکلان ۱۳:
  • موجودات: خلقت موجودات ۳
  • نعمت: مسؤولیت مشمولان نعمت ۲

منابع