ابراهيم ٢٤

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۵۵ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه‌ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!

|آيا نديدى خدا چگونه مثل زده است؟ گفتار و اعتقاد پاكيزه مانند درختى پاك است كه ريشه‌اش استوار و شاخه‌اش در آسمان است
آيا نديدى خدا چگونه مَثَل زده: سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشه‌اش استوار و شاخه‌اش در آسمان است؟
(ای رسول) آیا ندیدی که چگونه خدا کلمه پاکیزه را به درخت پاک و زیبایی مثل زده که اصل ساقه آن برقرار باشد و شاخه آن به آسمان (رفعت و سعادت) بر شود؟
آیا ندانستی که خدا چگونه مثلی زده است؟ کلمه پاک [که اعتقاد واقعی به توحید است] مانند درخت پاک است، ریشه اش استوار و پابرجا و شاخه اش در آسمان است.
آيا نديده‌اى كه خدا چگونه مثل زد؟ سخن پاك چون درختى پاك است كه ريشه‌اش در زمين استوار و شاخه‌هايش در آسمان است.
آیا ندانسته‌ای که خداوند چگونه مثلی می‌زند که کلمه پاک [ایمان‌] همانند درختی پاک [و پرورده‌] است که ریشه‌اش [در زمین‌] استوار است و شاخه‌اش سر به آسمان دارد
آيا نديده‌اى كه خدا چگونه مَثَلى زده است؟ سخن پاكيزه- اعتقاد درست و ايمان راستين- را چون درخت پاكيزه [قرار داده است‌] كه ريشه آن [در زمين‌] استوار و شاخه آن در آسمان است- به آسمان سر برآورده است-
بنگر که خدا چگونه مثل می‌زند: سخن خوب به درخت خوبی می‌ماند که تنه‌ی آن (در زمین) استوار و شاخه‌هایش در فضا (پراکنده) باشد.
آیا ندیدی خدا چگونه مَثَلی زد: سخنی پاکیزه را مانند درختی پاکیزه، که ریشه‌اش استوار و شاخه‌اش در آسمان است‌؟
آیا ندیدی چگونه برزد است خدا مثَلی سخنی پاک مانند درختی است پاک بیخ و بنش برجا و شاخ و برگش در آسمان‌


ابراهيم ٢٣ آیه ٢٤ ابراهيم ٢٥
سوره : سوره ابراهيم
نزول : ١٢ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَلَمْ تَرَ»: مگر ننگریسته‌ای؟ مگر نمی‌دانی؟ در اینجا مراد امر است. یعنی: ای انسان! بنگر و بدان. «کَلِمَة»: سخن. پدیده. مراد ایمان، کلمه توحید، هر سخن نیک دیگری، و یا خود شخص مؤمن است. بدل اشتمال یا بدل کلّ از کلّ واژه (مَثَلاً) است. «أَصْلُ»: مراد از اصل، پائین تنه و ریشه‌های درخت است. «فَرْعُ»: شاخه. «السَّمَآءِ»: فضا. بالای سر.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱- خداوند، فراخوان مردم به مطالعه و تیزبینى در چگونگى مثالهایش براى دریافت حقایق (ألم تر کیف ضرب الله مثلاً)

۲- پیامبر(ص)، پیشتاز در درک معارف دینى و داراى نقش الگویى در آن (ألم تر کیف ضرب الله مثلاً کلمة طیّبة کشجرة طیّبة) استفهام «ألم تر» تقریرى است. یعنى تو مى بینى ... از اینکه خداوند، به جاى عموم مردم پیامبر(ص) را مورد خطاب قرار داده است مى تواند به این نکته اشاره داشته باشد که وقتى پیامبر(ص) در مثالهاى خداوند دقت مى کند، مردم باید آن حضرت را سرمشق خود قرار دهند.

۳- «کلمه طیبه» چونان درخت پاکى است که ریشه اى ثابت داشته و شاخ و برگش در بلنداى فضا باشد. (کلمة طیّبة کشجرة طیّبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء)

۴- اعتقادات حق چنان درختى ریشه دار، ثابت و استوار است. (کلمة طیّبة کشجرة طیّبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء) از معناهایى که مفسران، از صحابه و تابعان تاکنون، براى «شجره طیبه» ذکر کرده اند، عقیده به توحید و کلمه «لا إله إلاّ الله» است که عقیده حق مى باشد.

۵- استفاده از تشبیه به محسوس براى عینى و قابل فهم کردن تعالیم، از روشهاى تعلیمى قرآن کریم (ضرب الله مثلاً کلمة طیّبة کشجرة طیّبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء)

روایات و احادیث

۶- «جابرالجعفى قال: سألت أباجعفرمحمد بن على الباقر(ع) عن قول الله عزّوجلّ: «کشجرة طیبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء...» قال: أمّا الشجرة فرسول الله(ص) و فرعها على(ع) و غصن الشجرة فاطمة بنت رسول الله(ص) و ثمرها أولادها(ع) و ورقها شیعتنا...;[۱] جابر جعفى گوید: از امام صادق(ع) در باره سخن خدا «کشجرة طیبة...» سؤال کردم، آن حضرت فرمود: اما مراد از درخت، رسول خدا(ص) مى باشد و شاخه هاى اصلى آن، على(ع) است و شاخه هاى فرعى آن، فاطمه(س) دختر رسول خدا(ص) مى باشد و میوه هاى آن، فرزندان او و برگهاى آن درخت، شیعیان ما مى باشند».

۷- «عمرو بن حریث قال: سألت أباعبدالله(ع) عن قول الله: «کشجرة طیبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء» قال: فقال: رسول الله(ص) أصلها و أمیرالمؤمنین(ع) فرعها و الأئمة من ذریتهما أغصانها و علم الأئمة ثمرتها و شیعتهم المؤمنون ورقها...;[۲] عمرو بن حریث گوید: از امام صادق(ع) در باره سخن خدا «کشجرة طیبة أصلها...» سؤال کردم پس [آن حضرت] فرمود: رسول خدا(ص) ریشه آن درخت و أمیرالمؤمنین(ع) شاخه آن و ائمه(ع) از نسل آن دو، شاخه هاى فرعى آن و علم ائمه(ع) میوه هاى آن درخت مى باشد و شیعیان مؤمن آنان برگهاى آن درختند...».

۸- «عن أبى جعفر و أبى عبدالله علیهما السلام فى قول الله: «ضرب الله مثلاً کلمة طیبة کشجرة طیبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء» قال: یعنى النبى(ص) و الأئمة من بعده هم الأصل الثابت و الفرع الولایة لمن دخل فیها;[۳] از امام باقر و امام صادق - علیهما السلام - روایت شده است که در باره سخن خدا «ضرب الله مثلاً کلمة طیبة کشجرة طیبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء» فرمودند: یعنى، پیامبر(ص) و ائمه(ع) بعد از او، ریشه هاى ثابت [آن درخت] و شاخه هاى آن، ولایت است براى کسى که [با پذیرش آن] تحت ولایت داخل شود.»

۹- «عن النبى(ص) [فى قوله تعالى: «کلمة طیبة کشجرة طیبة ...»]: إن هذه الشجرة الطیبة هى النخلة;[۴] از رسول خدا(ص) درباره سخن خدا «کلمة طیبة کشجرة طیبة ...» روایت شده است که فرمود: همانا [مراد از] درخت پاکیزه، درخت خرماست».

موضوعات مرتبط

  • ائمه(ع): مقامات ائمه(ع) ۶، ۷
  • امام على(ع): مقامات امام على(ع) ۶، ۷
  • تشبیهات قرآن:
  • تشبیه معقول به محسوس ۵:
  • تعلیم: روش تعلیم ۵
  • خدا: دعوتهاى خدا ۱
  • دین: اهمیت فهم دین ۲
  • شجره طیبه: مراد از شجره طیبه ۶، ۷، ۸، ۹
  • شیعیان: مقامات شیعیان ۶، ۷
  • عقیده: استوارى عقیده حق ۴
  • فاطمه(ع): مقامات فاطمه(ع) ۶
  • قرآن: تشبیهات قرآن ۵; روش تعالیم قرآن ۵; فهم مثالهاى قرآن ۱; مثالهاى قرآن ۳، ۴
  • مثالهاى قرآن: تمثیل به شجره طیبه ۳; تمثیل به درخت ریشه دار ۴; مثل عقیده حق ۴; مثل کلمه طیبه ۳
  • محمد(ص): ادراک محمد(ص) ۲; الگوگیرى از محمد(ص) ۲; پیشگامى محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۲; مقامات محمد(ص) ۶، ۷
  • نخل ۹:
  • ولایت: اهمیت ولایت ۸
  • هوشیارى: دعوت به هوشیارى ۱

منابع

  1. معانى الأخبار، ص ۴۰۰، ح ۶۱; نورالثقلین، ج ۲، ص ۵۳۶، ح ۵۸.
  2. کافى، ج ۱، ص ۴۲۸، ح ۸۰; نورالثقلین، ج ۲، ص ۵۳۵- ، ح ۵۳.
  3. تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۲۲۴، ح ۱۰; بحارالأنوار، ح ۲۴، ص ۱۴۱ ، ح ۸.
  4. مجمع البیان، ج ۶، ص ۴۸۰; نورالثقلین، ج ۲- ، ص ۵۳۶، ح ۵۹.