روایت:الکافی جلد ۱ ش ۲۹
آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْعَقْلِ وَ الْجَهْل
بعض اصحابنا رفعه عن مفضل بن عمر عن ابي عبد الله ع قال :
| الکافی جلد ۱ ش ۲۸ | حدیث | الکافی جلد ۱ ش ۳۰ | |||||||||||||
| |||||||||||||||
ترجمه
کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۷۳
امام ششم (ع) فرمود: اى مفضل، هر كه تعقل نكند رستگار نشود و تعقل بىدانش ميسور نگردد، هر كه بفهمد بزودى نجيب و بزرگوار گردد و هر كه بردبار باشد پيروز شود، دانش سپر ناگواريها و راستى مايه عزت است و نادانى خوارى است، فهم بزرگى است و جود كامروائى، خوش خلقى دوستى آرد و هر كه به دوران خود دانا باشد اشتباه فراوان نكند، بدبينى هم يك نوع دور انديشى است، نعمت و جود عالم ميانجى ميان مردم است و حكمت، تنها نادان است كه در اين ميان بدبخت است، خدا دوست كسى است كه او را شناخته و دشمن آنكه در باره درك ذات او خود را به رنج انداخته، خردمند پر گذشت است و نادان پر غرور، اگر خواهى گرامى باشى نرمش كن و اگر خواهى زبون گردى درشتى نما، پاك طينت، دل نرم است و بد اصل سخت دل، هر كه تقصير كند به پرتگاه افتد و هر كه از عاقبت ترسد ندانسته گام برندارد، هر كه ندانسته به كارى هجوم كند بينى خود را بريده، هر كه نداند، فهم مطلب نتواند، و هر كه نفهمد سالم نباشد و هر كه سالم نباشد گرامى نبود و هر كه گرامى و محترم نبود خرد شود و هر كه خرد شود شايسته ملامت باشد و هر كه چنين باشد سزاوار پشيمانى است.
مصطفوى, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۳۱
امام صادق عليه السلام فرمود اى مفضل كسى كه تعقل نكند رستگار نگردد و تعقل نكند كسى كه نداند، كسى كه بفهمد نجيب مىشود، كسى كه صبر كند پيروز شود، دانش سپر بدبختى است و راستى عزت است و نادانى ذلت، فهميدن بزرگوارى و سخاوت كاميابى و خوش خلقى دوستى آورنده است، كسى كه باوضاع زمانش آگاه باشد اشتباهات بر او هجوم نيارد، دورانديشى همان بدبينى است واسطه بين انسان و رسيدن بحقيقت نعمت وجود عالم است و نادان در اين ميان بدبخت است، خدا دوست كسى است كه او را شناخت و دشمن آنكه خود سرانه خويش را در زحمت شناسائيش انداخت خردمند عيبپوش است و نادان فريبنده اگر خواهى بزرگوار شوى ملايم باش و اگر خواهى خوار شوى درشتى كن. شريف طينت نرم دل است بد اصل سخت دل كسى كه كوتاهى كند بپرتگاه افتد و كسى كه از عاقبت بيم كند از نسنجيده كارى سالم ماند، كسى كه ندانسته و ناگاه بكارى در آيد بينى خود را بريده است (خود را بنهايت خوارى و مذلت انداخته است). هر كه نداند نفهمد و هر كه نفهمد سالم نماند و آنكه سالم نماند عزيز نگردد و هر كه عزيز نگردد خرد شود و آنكه خرد شود سرزنش شود و هر كس چنين باشد سزاوار است كه پشيمان شود.
محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۱۲۷
بعضى از اصحاب ما روايت كردهاند و آن را مرفوع ساختهاند، از مفضّل بن عمر، از امام جعفر صادق عليه السلام كه آن حضرت فرمود كه: «اى مفضل، رستگارى نمىيابد آنكه عقل ندارد و آنكه علم ندارد، عاقل نمىشود و فكر نمىكند. و زود باشد آنكه مىفهمد برگزيده و بزرگوار گردد، و آنكه حلم ورزد و بردبارى نمايد فيروزى يابد. و علم و دانش، سپر است از براى آنچه ناشايسته باشد، و راستگويى عزت است، و جهل خوارى است، و فهم بزرگوارى است، و بخشش موجب فيروزى يافتن و آسان شدن كار و روا شدن حاجت است، و خوش خلقى باعث جلب دوستى مردمان است، و آنكه بر روزگار خويش عالم و داناست، آشفتگىها ناگهان بر او وارد نشود. هوشيارى و دورانديشى، موجب بدگمانى مىشود و واسطه در ميان مرد و حكمت، نعمت عالم است (و آن، لذتى است كه در حل مشكلات مىيابد). و جاهل، در ميان اين دو، محروم است (حاصل معنى، آنكه عالم، به نعمت خود لذت مىبرد و جاهل، بهره از آن ندارد). خدا، دوست آن است كه او را بشناسد، و دشمن آن است كه معرفت او را بر خود ببندد، و عاقل، آمرزگار است (كه از بدىها مىگذرد). و جاهل، غدار و مكار و خيانت كار. و اگر خواهى كه مردم تو را گرامى دارند، نرمى پيشه خويش گردان و اگر خواسته باشى كه تو را خوارى رسانند، درشتى كن. و آنكه اصلش گران مايه باشد، دلش نرم خواهد بود، و آنكه سرشت و بنيادش درشت باشد، جگرش سخت مىباشد، و آنكه پيش دستى كند، در ورطه هلاكت گرفتار شود (كه بيرون آمدنش از آن دشوار باشد). و آنكه از عاقبت و آخر چيزى ترسد، از فرورفتن در آنچه نمىداند درنگ كند و از جا به در نرود، و آنكه ناگاه بر امرى وارد شود، بىآنكه علم و دانشى داشته باشد، بينى خويش را ببرّد (كه بسيار خوار و بى مقدار شود)، و آنكه دانا نباشد، در نيابد، و آنكه در نيابد، سالم نماند، و آنكه سالم نماند، او را گرامى ندارند، و آنكه او را گرامى ندارند، بر او ستم كنند، و شكست بر او وارد آيد و آنكه او را شكست دهند، ملامتش بيش از آن است كه مذكور شد، و آنكه چنين باشد، سزاوارتر است از همه كس به آنكه پشيمان شود».
شرح
آیات مرتبط (بر اساس موضوع)
شرایط پرس‌وجو زیر به علت محدودیت‌های ویکی در اندازه پرس‌وجو یا عمق نتوانست در نظر گرفته شود: [[رده:آیات قرآن]] [[رده:خواری]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:ذلت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:عزت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سرزنش]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:عیب]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:نیرنگ]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:مکر]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:اخلاق]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:بخشندگی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:سخاوت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:دوراندیشی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:راستی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:صداقت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:صبر]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:پشیمانی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:دوست]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:دانش و دانایی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:علم]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:خرد]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:عقل]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:شناخت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:نادانی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:جهل]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:بدبختی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:شقاوت]] .
احادیث مرتبط (بر اساس موضوع)
شرایط پرس‌وجو زیر به علت محدودیت‌های ویکی در اندازه پرس‌وجو یا عمق نتوانست در نظر گرفته شود: [[رده:روایت]] [[رده:خواری]] OR [[رده:روایت]] [[رده:ذلت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:عزت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:سرزنش]] OR [[رده:روایت]] [[رده:عیب]] OR [[رده:روایت]] [[رده:نیرنگ]] OR [[رده:روایت]] [[رده:مکر]] OR [[رده:روایت]] [[رده:اخلاق]] OR [[رده:روایت]] [[رده:بخشندگی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:سخاوت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:دوراندیشی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:راستی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:صداقت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:صبر]] OR [[رده:روایت]] [[رده:پشیمانی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:دوست]] OR [[رده:روایت]] [[رده:دانش و دانایی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:علم]] OR [[رده:روایت]] [[رده:خرد]] OR [[رده:روایت]] [[رده:عقل]] OR [[رده:روایت]] [[رده:شناخت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:نادانی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:جهل]] OR [[رده:روایت]] [[رده:بدبختی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:شقاوت]] .
