هود ٢٣
ترجمه
| هود ٢٢ | آیه ٢٣ | هود ٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَخْبَتُوا إِلَی رَبِّهِمْ»: در برابر خدای خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ).
تفسیر
- آيات ۲۴ - ۱۷، سوره هود
- معناى ((بينه )) و موارد اطلاق و استعمال آن
- بينه در آيه : ((افمن كان على بينه من ربه ...)) به معناى بصيرت الهى است و جملهمذكور منطبق بر رسول خدا (ص ) است
- معناى شاهد در: ((و يتلوه شاهد منه )) و اثر شهادت در اعتماد به مورد شهادت و ايمان بهآن
- اشاره به انطباق ((شاهد منه )) در آيه شريفه با امير المؤ منين (ع ) و وجوه ديگرى كهمفسرين درباره مراد از شاهد گفته اند
- قرآن چيز نوظهورى نيست و پيش از آن ، كتاب موسى (ع )نازل شده ، كتابى كه امام و رحمت بود
- خطاب به مشركين : اين شما هستيد كه به خدا افتراء مى بنديد
- توضيح : مراد از اينكه در قيامت مشركين بر پروردگارشان عرضه مى شوند
- تمامى منحرفين از راه حق ، ستمكار و مفترى بر خدايند
- مشركين و كفار با كفر خود و جز خدا را ولى گرفتن ، از قدرت و سلطه خداى تعالى وولايت او خارج نگشته اند و عذابشان دو برابر مى شود
- توضيحى درباره اينكه كفار آيات خدا را نمى بينند و انذارها و تبشيرها را نمى شنوند
- وجوه ديگرى كه مفسرين در معناى جمله : ((و ما كانوا يستطيعون السمع و ما كانوايبصرون )) گفته اند
- معناى خسران نفس و ضلال گم شدن متريات و مراد از اينكه كفار در آخرت ((اخسرون ))هستند
- معناى ((اجابت ))و مراد از اخبات مؤ منينى بسوى خدا
- وصف (واجتنبوا ربهم ) به طايفه خاصى از مؤ منين اشاره دارد.
- بحث روايتى
- روايات متعددى درباره انطباق جمله : ((افمن كان على بينه من ربه و يتلوه شاهد منه ))بر رسول خدا (ص ) و امير المؤ منين (عليه السلام )
- رد سخن مغرضانه صاحب المنار
- روايتى درباره معناى : ((واخبتوا الى ربهم )) ۲۹۲
نکات آیه
۱- بهشت از آنِ مؤمنانى است که اعمال صالح انجام دهند و در برابر خدا خاضع و فروتن باشند. (إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة) إخبات (مصدر أخبتوا) به معناى خضوع و خشوع و نیز به معناى اطمینان است. برداشت فوق ، براساس معناى اول مى باشد. گفتنى است که در این صورت «إلى» به معناى لام است; یعنى: «أخبتوا لربهم; در برابر خدا خاضع هستند».
۲- اطمینان به ربوبیت خدا و زدودن دل از تردید درباره آن ، از شرایط ورود به بهشت است. (إن الذین ... أخبتوا إلى ربهم أُولئک أصحب الجنة) برداشت فوق ، بر این مبناست که «إخبات» به معناى اطمینان باشد. بنابراین «أخبتوا إلى ربهم»; یعنى ، به ربوبیت خدا اطمینان دارند.
۳- توجه به ربوبیت خدا ، گرایش دهنده آدمى به خضوع و خشوع در برابر او (و أخبتوا إلى ربهم)
۴- اعمال صالح بدون ایمان و اطمینان به ربوبیت خدا ، کارساز نیست. (إن الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و أخبتوا إلى ربهم أُولئک أصحب الجنة)
۵- نیل به بهشت ، تنها دستاورد شایسته و بدون زیان در برابر سرمایه عمر و جان آدمى است. (أُولئک الذین خسروا أنفسهم ... إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة) عنوان کردن بهشت ، به عنوان پاداش مؤمنان در مقابل زیانکارشمردن کفرپیشگان ، اشاره به برداشت فوق دارد.
۶- مؤمنان داراى اعمال شایسته ، تنها انسانهایى که سرمایه عمر خویش را تباه نساخته و از زیان کارى در دنیا و آخرت مصونند. (أُولئک الذین خسروا أنفسهم ... إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة)
۷- بهشت، جایگاهى همیشگى و زوال ناپذیر (هم فیها خلدون)
۸- بهشتیان ، براى همیشه در بهشت ماندگار خواهند بود. (أُولئک أصحب الجنة هم فیها خلدون)
۹- انسان ، موجودى با استعدادِ همیشه ماندن و فنا نپذیرفتن (هم فیها خلدون)
روایات و احادیث
۱۰- «عن أبى عبدالله(ع) ... قال: أتدرون ما التسلیم؟ ... هو والله الإخبات قول الله عزوجل: «الذین آمنوا و عملوا الصالحات و أخبتوا إلى ربّهم»;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: آیا مى دانید تسلیم چیست؟ ... به خدا سوگند! تسلیم همان إخبات است و آن سخن خداست که فرمود: ... و أخبتوا إلى ربّهم».
موضوعات مرتبط
- إخبات: مراد از إخبات ۱۰
- انسان: استعدادهاى انسان ۹; انسان و حیات جاودان ۹; اهمیت عمر انسان ۵; محصول عمر انسان ۵
- ایمان: آثار ایمان به ربوبیت خدا ۲; اهمیت ایمان ۴; ایمان به ربوبیت خدا ۴
- بهشت: اهمیت بهشت ۵; جاودانگى بهشت ۷; جاودانگى در بهشت ۸; موجبات بهشت ۱، ۲; ورود به بهشت ۵
- بهشتیان: جاودانگى بهشتیان ۸
- تسلیم: حقیقت تسلیم ۱۰
- حیات: امکان حیات جاودان ۹
- خشوع: زمینه خشوع ۳
- خضوع: آثار خضوع ۱; زمینه خضوع ۳
- ذکر: آثار ذکر ربوبیت خدا ۳
- زیان: مصونیت از زیان اخروى ۶; مصونیت از زیان دنیوى ۶
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۱; عمل صالح بى ایمان ۴
- مؤمنان: فضایل مؤمنان صالح ۶; مصونیت مؤمنان صالح ۶; مؤمنان و زیانکارى ۶
منابع
- ↑ کافى ، ج ۱ ، ص ۳۹۱ ، ح ۳; نورالثقلین ، ج ۲- ، ص ۳۴۷ ، ح ۵۳.
