التوبة ٧٠
ترجمه
| التوبة ٦٩ | آیه ٧٠ | التوبة ٧١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَوْم عَاد»: قوم هود است که به وسیله بادهای تند و وحشتزا نابود شدند (نگا: اعراف / و ). «قَوْم ثمود»: قَوْم صالح است که با زلزله‌های ویرانگر هلاک شدند (اعراف / و ). «أَصْحَابِ مَدْیَنَ»: قوم شعیب است که به وسیله آذرخش آسمان کشته شدند (نگا: اعراف / ). «الْمُؤْتَفِکات»: زیر و رو شده‌ها. مراد شهر و روستای قوم لوط است که با زلزله زیر و رو گردید (نگا: حجر / و ، انبیاء / ، نجم / ). از ماده (إِفْک) به معنی وارونه‌کردن چیزی و برگرداندن آن از راهی به راهی است (نگا: احقاف / ). دروغ را إِفْک می‌گویند، چون دروغ قلب حقائق است (نگا: نور / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷۴ - ۶۴، سوره توبه
- بيان اين دسته از آيات مربوط به منافقين و توطئه آنها براى قتل پيامبر (ص ) در راه تبوك
- نگرانى منافقين از جهت افشاء توطئه پليدشان توسط رسول الله (ص )
- اشكالاتي كه بر أيه : يحذر المنافقون ... ايراد شده و جواب أنها
- اشكال دوم در ارتباط با آيه (يحذر المنافقون ...) و پاسخ هايى كه به آن داده شده است
- جواب منافقين به سؤ ال از رفتار توطئه گرانه شان
- معناى كلمه (طائفة )
- مراد از ايمان منافقين در جمله : (( لقد كفرتم بعد ايمانكم ))
- اشكالى به آيه در مورد عفو بعضى منافقين و عذاب بعضى ديگر و پاسخ به آن
- اوصاف عمومى و جامع منافقين
- بيان حال عامه مؤ منين
- رضوان خدا، حقيقت رستگارى است و حتى در بهشت رضاى خدا نباشد بهشت هم عذاب خواهد بود
- مراد از جهاد با منافقين مقاومت و خشونت در برابر آنها است
- روايات مختلفى كه در ذيل آيه : (( يحذر المنافقون ... )) و شاءن نزول آن نقل شده اند
- كداميك از روايات با آيات مورد بحث تطبيق مى كند؟
- چند روايت در بيان مقصود از جمله : (( نسواالله فنسيهم ))
- رواياتى در مورد خشنودى و رضاى الهى در ذيل جمله : (( و رضوان من الله اكبر ))
نکات آیه
۱ - نکوهش خداوند از منافقان، به جهت عبرت نگرفتن از سرنوشت شوم کافران گذشته تاریخ (وعداللّه المنفقین ... ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم)
۲ - اطلاع مردم عصر پیامبر از سرنوشت قوم نوح، عاد، ثمود، ابراهیم، اصحاب مدین و شهرهاى زیر و رو شده پیشینیان (قوم لوط و ...) (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت) استفهام در «ألم یأتهم» براى توبیخ است. سرزنش منافقان و کافران به خاطر عبرت نگرفتن از سرنوشت پیشینیان، رساى به این حقیقت است که آنان از سرگذشت پیشینیان آگاهى داشتند.
۳ - تاریخ و سرگذشت اقوام هلاک شده، چون قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم، اصحاب مدین و قوم لوط، مایه عبرت آدمیان (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت)
۴ - لزوم بهره گیرى از سرگذشت و تاریخ امتها، در راهنمایى و هدایت انسانها (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت) از اینکه خداوند، براى هدایت انسانها، به بیان سرنوشت امتها پرداخته است، مطلب فوق به دست مى آید.
۵ - هلاکت امتهاى کفرپیشه گذشته تاریخ، از حوادث مهم و اخبار سازنده و پرفایده است. (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت) «نبأ» به معناى خبر مهم و بسیار سودمند است.
۶ - منافقان، در معرض نزول عذاب الهى و مبتلا شدن به سرنوشت قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم و اصحاب مدین (وعد اللّه المنفقین ... ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و أصحب مدین)
۷ - هلاکت امتهاى کفرپیشه گذشته تاریخ، نمودى از قدرت خدا بر کیفر دنیوى منافقان و کافران هر عصر (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت)
۸ - واژگون شدن بسیارى از شهرهاى آباد با نزول عذاب الهى (و المؤتفکت) «ائتفاک» به معناى انقلاب و زیر و رو شدن است. بنابراین مقصود از «مؤتفکات» به قرینه مقام، شهرهایى است که با عذاب و قهر الهى زیر و رو شده اند.
۹ - کیفر دنیوى و اخروى کافران و منافقان، از سنّت هاى ثابت الهى (أولئک حبطت أعملهم فى الدنیا و الأخرة ... ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت)
۱۰ - مسؤولیت آور بودن علم و آگاهى (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت) برداشت فوق با توجّه به این است که توبیخ منافقان و کافران از آن رو صورت گرفته که آنان پس از آگاهى به فرجام شوم کفر، بازهم راه خطا را پیموده اند.
۱۱ - جمعیت بیشتر، امکانات برتر و قدرت فزونتر قوم نوح، عاد، ثمود، قوم ابراهیم و اصحاب مدین در مقایسه با منافقان عصر پیامبر (ص) (کالذین من قبلکم کانوا أشد منکم قوة ... ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم قوم نوح ... و أصحب مدین)
۱۲ - هلاکت اقوام کافر پیشین، پس از اتمام حجت رسولان الهى بر آنان بود. (ألم یأتهم نبأ الذین من قبلهم ... أتتهم رسلهم بالبیّنت)
۱۳ - کفرورزى امتهاى هلاک شده پیشین، با وجود ارائه دلایل روشن به آنان توسط رسولان الهى (أتتهم رسلهم بالبیّنت)
۱۴ - ادیان الهى و پیام رسولان خدا، متکى بر برهان و دلایل روشن است. (أتتهم رسلهم بالبیّنت)
۱۵ - لزوم بهره گیرى از بیان روشن و مطالب قابل فهم، در هدایت و تربیت انسانها (أتتهم رسلهم بالبیّنت)
۱۶ - هلاکت اقوام کافر، بازتاب عملکرد خود آنان است نه ظلمى از ناحیه خداوند بر آنها. (فما کان اللّه لیظلمهم و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)
۱۷ - کیفر انسانها، قبل از تبیین حق و باطل براى آنان، ظلم و دور از ساحت قدس خداست. (أتتهم رسلهم بالبیّنت فما کان اللّه لیظلمهم) نفى ظلم از خدا و متفرع شدن آن بر وجود بینات، بیانگر این نکته است که: درصورت ارائه نشدن دلایل روشن، به هلاکت رساندن انسانها ظلم مى باشد.
۱۸ - کفرورزى و انکار دلایل روشن انبیا، ظلم انسان به خویش و پیامد آن دامنگیر خود اوست. (أتتهم رسلهم بالبیّنت فما کان اللّه لیظلمهم و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)
۱۹ - اختیار انسان و نقش خود وى در رقم زدن سرنوشت خویش (فما کان اللّه لیظلمهم و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)
۲۰ - ظلم در نظام کیفرى خداوند راه ندارد. (فما کان اللّه لیظلمهم)
۲۱ - نزول عذاب بر امتهاى کافر پیشین، پس از اصرار و مداومت آنان بر ظلم و حق ناپذیرى (و لکن کانوا أنفسهم یظلمون) فعل «کانوا» به همراه «یظلمون» افاده استمرار مى کند.
۲۲ - اصرار بر ظلم و گناه، عامل نزول عذاب الهى (و لکن کانوا أنفسهم یظلمون)
موضوعات مرتبط
- ابتلا: ابتلاى به عذاب دنیوى ۶
- اتمام حجت: ۱۲، ۱۷
- ادیان: برهان در ادیان ۱۴; ویژگیهاى ادیان ۱۴
- اقوام: حق ناپذیرى اقوام کافر ۲۱; ظلم اقوام کافر ۲۱; عبرت از فرجام اقوام ۴; عذاب اقوام پیشین ۲۱; عذاب اقوام کافر ۲۱; عوامل هلاکت اقوام ۱۶; فرجام اقوام پیشین ۲; کافران اقوام پیشین ۱۳; هلاکت اقوام پیشین ۷; هلاکت اقوام کافر ۵، ۷، ۱۲، ۱۶
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۱۸; بینات انبیا ۱۳; تکذیب بینات انبیا ۱۸; ظلم تکذیب انبیا ۱۸; ویژگیهاى تعالیم انبیا ۱۴
- انسان: اختیار انسان ۱۹; سرنوشت انسان ۱۹
- اهل مدین: امکانات مادى اهل مدین ۱۱; عبرت از اهل مدین ۳; فرجام اهل مدین ۲، ۶; کثرت جمعیت اهل مدین ۱۱
- باطل: اهمیّت تبیین باطل ۱۷
- تاریخ: اهمیّت عبرت از تاریخ ۴; عبرت از تاریخ ۱، ۳، ۵; فواید نقل تاریخ ۵
- تربیت: روش تربیت ۱۵
- تکلیف: شرایط تکلیف ۱۰
- حق: آثار حق ناپذیرى ۲۱; اهمیّت تبیین حق ۱۷
- خدا: تنزیه خدا ۱۷; خدا و ظلم ۱۶، ۱۷، ۲۰; سرزنشهاى خدا ۱; سنّتهاى خدا ۹; عذابهاى خدا ۶، ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۷; نشانه هاى کیفرهاى خدا ۷; ویژگیهاى کیفرهاى خدا ۲۰
- خود: ظلم به خود ۱۸
- سرنوشت: عوامل مؤثر در سرنوشت ۱۹
- شهرها: ویرانى شهرها ۸
- ظلم: آثار اصرار بر ظلم ۲۱، ۲۲
- عبرت: عوامل عبرت ۳، ۴
- عذاب: موجبات عذاب دنیوى ۲۱، ۲۲
- علم: آثار علم ۱۰
- عمل: آثار عمل ۱۶
- قوم ابراهیم: امکانات مادى قوم ابراهیم ۱۱; عبرت از قوم ابراهیم ۳; فرجام قوم ابراهیم ۲، ۶; کثرت جمعیت قوم ابراهیم ۱۱
- قوم ثمود: امکانات مادى قوم ثمود ۱۱; عبرت از قوم ثمود ۳; فرجام قوم ثمود ۲، ۶; کثرت جمعیت قوم ثمود ۱۱
- قوم عاد: امکانات مادى قوم عاد ۱۱; عبرت از قوم عاد ۳; فرجام قوم عاد ۲، ۶; کثرت جمعیت قوم عاد ۱۱
- قوم لوط: عبرت از قوم لوط ۳; فرجام قوم لوط ۲
- قوم نوح: امکانات مادى قوم نوح ۱۱; عبرت از قوم نوح ۳; فرجامقوم نوح ۲، ۶; کثرت جمعیت قوم نوح ۱۱
- کافران: فرجام کافران ۱; کیفر اخروى کافران ۹; کیفر دنیوى کافران ۷، ۹
- کفر: آثار کفر ۱۸; ظلم کفر ۱۸
- کیفر: ظلم کیفر بىبیان ۱۷; نظام کیفرى ۱۲، ۱۷، ۲۰
- گناه: آثار اصرار بر گناه ۲۲
- مردم: آگاهى مردم صدر اسلام ۲
- مسؤولیت: منشأ مسؤولیت ۱۰
- منافقان: امکانات مادى منافقان صدر اسلام ۱۱; تعداد منافقان صدر اسلام ۱۱; سرزنش منافقان ۱; عذاب منافقان ۶; فرجام منافقان ۶; کیفر اخروى منافقان ۹; کیفر دنیوى منافقان ۷، ۹; هشدار به منافقان ۶
- هدایت: روش هدایت ۱۵; عوامل هدایت ۴
