البقرة ١٦٥

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۳۰ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

بعضی از مردم، معبودهایی غیر از خداوند برای خود انتخاب می‌کنند؛ و آنها را همچون خدا دوست می‌دارند. امّا آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا، (از مشرکان نسبت به معبودهاشان،) شدیدتر است. و آنها که ستم کردند، (و معبودی غیر خدا برگزیدند،) هنگامی که عذاب (الهی) را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست؛ و خدا دارای مجازات شدید است؛ (نه معبودهای خیالی که از آنها می‌هراسند.)

و برخى از مردم همتايانى غير از خدا مى‌گيرند و آنها را چون خدا دوست مى‌دارند ولى آنها كه ايمان آورده‌اند خدا را بيش از هر چيزى دوست دارند. و اگر ظالمان آن گاه كه عذاب را ببينند، مى‌ديدند كه تمام قدرت يكسره به دست خداست و خدا سخت كيفر است، [از گناه خو
و برخى از مردم، در برابر خدا، همانندهايى [براى او] برمى‌گزينند، و آنها را چون دوستى خدا، دوست مى‌دارند؛ ولى كسانى كه ايمان آورده‌اند، به خدا محبت بيشترى دارند. كسانى كه [با برگزيدن بتها، به خود] ستم نموده‌اند اگر مى‌دانستند هنگامى كه عذاب را مشاهده كنند تمام نيرو[ها] از آنِ خداست، و خدا سخت‌كيفر است.
برخی از مردم (نادان) غیر خدا را همانند خدا گیرند و چنانکه خدا را بایست دوست داشت با آنها دوستی ورزند، لیکن آنها که اهل ایمانند کمال محبّت و دوستی را فقط به خدا مخصوص دارند. و اگر فرقه مشرکین ستمکار وقتی که عذاب خدا را مشاهده کنند ببینند که قدرت خاص خدا است و عذاب خدا بسیار سخت است (از شرک خود سخت پشیمان شوند).
و برخی از مردم به جای خدا معبودهایی انتخاب می کنند که آنها را آن گونه که سزاوار است خدا را دوست داشته باشند، دوست می دارند؛ ولی آنان که ایمان آورده اند، محبت و عشقشان به خدا بیشتر و قوی تر است. و اگر کسانی که [با انتخاب معبودهای باطل] ستم روا داشتند، هنگامی که عذاب را ببینند، بی تردید بفهمند که همه قدرت ویژه خداست [و معبودهای باطل، هیچ و پوچ اند] و خدا سخت کیفر است.
بعضى از مردم خدا را همتايانى اختيار مى‌كنند و آنها را چنان دوست مى‌دارند كه خدا را. ولى آنان كه ايمان آورده‌اند خدا را بيشتر دوست مى‌دارند. و آنگاه كه اين ستم پيشگان عذاب را ببينند دريابند كه همه قدرت از آن خداست. هر آينه خدا به سختى عقوبت مى‌كند.
کسانی از مردم هستند که همتایانی برای خداوند قائل می‌شوند و آنها را همچون خدا دوست می‌دارند، حال آنکه مؤمنان خداوند را دوست‌تر دارند، و اگر ستمکاران [ مشرکان‌] به هنگامی که عذاب [روز قیامت‌] را مشاهده کنند، بدانند که هر قدرتی از آن خداوند است و خداوند سخت کیفر است [پشیمان می‌شوند و به حقیقت پی می‌برند]
از مردمان كسانى هستند كه به جاى خدا همتايانى [به عبادت‌] مى‌گيرند و آنها را دوست مى‌دارند مانند دوستى خدا ولى كسانى كه ايمان آورده‌اند در دوستى خدا سخت‌ترند- خدا را بسى بيشتر از ايشان دوست مى‌دارند- و اگر كسانى كه ستم كردند آنگاه كه عذاب را ببينند مى‌ديدند كه همه نيرو و توانايى خداى راست و عذاب خدا سخت و سهمگين است [البتّه پشيمان و حسرت‌زده خواهند شد]
برخی از مردم هستند که غیر از خدا، خدا گونه‌هائی برمی‌گزینند و آنان را همچون خدا دوست می‌دارند، و کسانی که ایمان آورده‌اند خدا را سخت دوست می‌دارند (و بالاتر از هر چیز بدو عشق می‌ورزند). آنان که ستم می‌کنند اگر می‌شد عذابی را مشاهده نمایند که هنگام (رستاخیز) می‌بینند، (می‌فهمند که) قدرت و عظمت همه از آن خدا است و خدا دارای عذاب سختی است.
و برخی از مردمان، کسانی‌اند که بجز خدا شریکانی (در خدایی) برمی‌گزینند، (و) آنها را همچون دوستی با خدا دوست می‌دارند. و کسانی که ایمان آوردند، برای خدا (در دل‌هاشان) محبت بیشتری دارند. کسانی که (با برگزیدن بت‌ها، به خود) ستم نموده‌اند، کاش می‌دانستند چون عذاب را مشاهده کنند؛ تمام نیرو(ها) از آنِ خداست و اینکه همانا خدا سخت‌کیفر است.
و از مردمند گروهی که برگیرند جز خدا همتایانی دوستشان دارند مانند دوستی خدا و آنان که ایمان آوردند سخت‌ترند در دوستی خدا و اگر می‌دیدند آنانکه ستم ورزیدند گاهی که بینند عذاب را آنکه نیرو از آن خدا است همگی و آنکه خدا است سخت شکنجه‌


البقرة ١٦٤ آیه ١٦٥ البقرة ١٦٦
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣٥
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِن دُونِ اللهِ»: غیر از خدا. به جای خدا. «أَندَاداً»: جمع نِدّ، همتاها. همگونها. انبازها. «یُحِبُّونَهُمْ»: دوستشان می‌دارند. جمله حالیّه است برای ضمیر مستتر در فعل (یَتَّخِذُ) که به لفظ (مَنْ) برمی‌گردد. فعل (یَتَّخِذُ) با توجّه به لفظ (مَنْ) مفرد ذکر گشته است، و فعل (یُحِبُّونَهُمْ) با توجّه به معنی (مَنْ) جمع آورده شده است. «وَ لَوْ یَرَی الَّذِینَ ظَلَمُوا»: اگر کسانی که بر خویشتن ستم روا دیده‌اند می‌دیدند. اگر کسانی که بر خویشتن ستم روا دیده‌اند می‌دانستند. جواب (لَوْ) محذوف است که چنین است: لَوَقَعُوا مِنَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ فِیمَا لا یَکَادُ یُوصَفُ. «أَنَّ الْقُوَّةَ ِللهِ جَمِیعاً»: قدرت جملگی از آن خدا است. این جمله جانشین دو مفعول (یَری) است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - گروهى از مردم (مشرکان) با وجود نشانه هاى فراوان بر توحید، غیر خدا را همتا و همانند او مى پندارند. (لأیت لقوم یعقلون. و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً) «ندّ» (مفرد أنداد) به معناى همانند است.

۲ - غیر خدا را همتا و شریک خدا پنداشتن، نشانه اندیشه نکردن در آیات الهى است. (لأیت لقوم یعقلون. و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً)

۳ - خداوند حقیقتى است بى همتا و بى مانند (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً)

۴ - مشرکان به خدایان دروغین محبّت داشته و به آنها علاقه مند هستند. (یحبونهم)

۵ - مشرکان، علاوه بر محبّت به معبودان پندارى، به خداوند نیز علاقه مند هستند. (یحبونهم کحب اللّه) برداشت فوق بر این اساس است که «حب» به مفعول اضافه شود و فاعلش ضمیر محذوفى باشد که به «من الناس» برگردد; یعنى: کحبهم اللّه.

۶ - محبّت مشرکان به معبودان پندارى، همطراز محبّتشان به خداوند است. (یحبونهم کحب اللّه)

۷ - خداوند محبوبترین حقیقت هستى، در نزد مؤمنان موحد است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه) مقصود از «الذین ءامنوا» - به قرینه فراز قبل و نیز آیات گذشته - موحدانى هستند که تنها خداوند را عبادت مى کنند و هیچ کس و هیچ چیز را همانند او نمى دانند. «أشد» افعل تفضیل است و مفضل علیه آن ذکر نشده تا شامل هر چیز و هر کس بشود.

۸ - خداوند، شایسته ترین حقیقت براى بالاترین مرحله محبّت و دوست داشتن است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)

۹ - محبّت و دوست داشتن غیر خدا همطراز محبّت خدا، نشانه بى ایمانى است. (و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)

۱۰ - رابطه احساسات و عواطف با اعتقادات و باورها (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً یحبونهم ... و الذین ءامنوا أشد حباً للّه)

۱۱ - تمام قدرتها از آن خداوند است و هیچ کس و هیچ چیز غیر از او قدرتى ندارد. (أن القوة للّه جمیعاً)

۱۲ - عذاب خدا در قیامت عذابى شدید است. (و أن اللّه شدید العذاب)

۱۳ - مشرکان در قیامت به عذاب الهى گرفتار خواهند شد و آن را عذابى شدید خواهند یافت. (الذین ظلموا إذ یرون العذاب ... و أن اللّه شدید العذاب)

۱۴ - ظالمان از قدرت خداوند غافلند. (و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)

۱۵ - ستمگران در قیامت به عذابى شدید گرفتار خواهند شد. (و لو یرى الذین ظلموا ... و أن اللّه شدید العذاب)

۱۶ - مشرکان به هنگام مواجه شدن با عذاب الهى، به انحصار قدرت به خدا، پى خواهند برد. (و لو یرى الذین ظلموا إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً) «إذ یرون» مفعول براى «یرى» است و «أن القوة ...» با فعل مقدرى جواب شرط مى باشد; یعنى: «لو یرى ... لعلموا أن القوة للّه جمیعاً; اگر مشرکان امروز مى دیدند آن روزى را که با عذاب قیامت مواجه خواهند شد، همانا مى فهمیدند که تمام قدرتها از آن خداوند است.»

۱۷ - کسانى که براى خداوند مثل و مانندى بپندارند، از ظالمانند. (و لو یرى الذین ظلموا) مقصود از «الذین ظلموا» مشرکان مى باشد. تعبیر کردن از مشرکان به «الذین ظلموا» براى رساندن این حقیقت است که شرک ورزى، ظلم و تعدّى به حق خداوند، (ضرورت یکتا دانستن او) مى باشد.

۱۸ - مشرکان، خدایان دروغین را داراى قدرت مى پندارند. (و لو یرى الذین ظلموا إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً) طرح مسأله قدرت خداوند و انحصار آن به او براى کسانى که غیر خدا را همتاى خدا مى پندارند، بیانگر این است که: مشرکان به توهّم برخوردارى معبودانشان از قدرت، آنها را همانند خداوند پنداشته و بر اساس آن به ایشان محبّت مىورزند.

۱۹ - پنداشتن قدرت در معبودان دروغین، عامل محبّت مشرکان به آنهاست. (یحبونهم کحب اللّه ... و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)

۲۰ - تأثیر جاذبه قدرت در جلب محبّت (یحبونهم کحب اللّه ... و لو یرى الذین ظلموا ... أن القوة للّه جمیعاً)

۲۱ - باور به قدرت خدا، ایجاد کننده محبّت او در دلهاست. (والذین ءامنوا أشد حباً للّه ... أن القوة للّه جمیعاً)

۲۲ - نشناختن قدرت خدا و پندار قدرت براى غیر او، از عوامل شرک است. (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً ... أن القوة للّه جمیعاً)

۲۳ - گروهى از انسانها (مشرکان) سران و بزرگان خویش را در قدرت، همتاى خدا مى پندارند و آنان را همطراز او دوست دارند. (و من الناس من یتخذ من دون اللّه أنداداً یحبونهم کحب اللّه) با توجّه به آیه بعد - که مشرکان را به سران شرک و پیروان آنان تقسیم مى کند - مى توان گفت: مراد از «من الناس» مشرکان پیرو مقصود از «أنداد» سران آنهاست. ارجاع ضمیر «هم» به «أنداد» این احتمال را تأیید مى کند; زیرا کاربرد این ضمیر براى انسانها و دارندگان عقل و شعور است.

۲۴ - قیامت، روز ظهور و بروز قدرت مطلق خدا و آگاهى همگان به نبود قدرت براى غیر اوست. (إذ یرون العذاب أن القوة للّه جمیعاً)

موضوعات مرتبط

  • اسماء و صفات: صفات جمال ۳
  • ایمان: آثار ایمان به قدرت خدا ۲۱; نشانه هاى بى ایمانى۹
  • تعقل: نشانه هاى عدم تعقل ۲
  • توحید: توحید ذاتى ۳
  • جهل: آثار جهل ۲۲; جهل به قدرت خدا ۲۲
  • خدا: اختصاصات خدا ۳، ۸، ۱۱، ۱۶; بى نظیرى خدا ۳; عذابهاى اخروى خدا ۱۲; قدرت اخروى خدا ۲۴; قدرت خدا ۱۱، ۱۶
  • دوستداران خدا: ۷
  • شرک: آثار شرک ۲; ظلم شرک ۱۷; عوامل شرک ۲۲
  • ظالمان: ۱۷ ظالمان و قدرت خدا ۱۴; عذاب اخروى ظالمان ۱۵; غفلت ظالمان ۱۴
  • عذاب: عذاب شدید ۱۲، ۱۳، ۱۵; مراتب عذاب ۱۲، ۱۳، ۱۵
  • عقیده: عقیده باطل ۱۸
  • علایق: علاقه به خدا ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۲۳; علاقه به رهبران قدرتمند ۲۳; علاقه به غیر خدا ۹، ۲۳; علاقه به معبودان باطل ۴، ۵، ۶; عوامل علاقه به خدا ۲۱; عوامل علاقه به معبودان باطل ۱۹
  • عواطف: عواطف و عقیده ۱۰
  • غفلت: غفلت از قدرت خدا ۱۴
  • قدرت: آثار قدرت ۱۹، ۲۰; قدرت غیر خدا ۲۴; منشأ قدرت ۱۱
  • قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۲۴
  • مؤمنان: علایق مؤمنان ۷; محبوب مؤمنان ۷
  • محبّت: عوامل محبّت ۲۰; مراتب محبّت ۸
  • مردم: مردم مشرک ۱، ۲۳
  • مشرکان: عذاب اخروى مشرکان ۱۳; عقیده مشرکان ۱، ۱۸، ۱۹، ۲۳; علایق مشرکان ۴، ۵، ۶; مشرکان و قدرت خدا ۱۶; مشرکان و معبودان باطل ۱۸، ۱۹; مواجهه مشرکان با عذاب ۱۶
  • معبودان باطل: قدرت معبودان باطل ۱۸

منابع

برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=البقرة_١٦٥&oldid=100401»