البقرة ١٠٧
ترجمه
| البقرة ١٠٦ | آیه ١٠٧ | البقرة ١٠٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مُلْکُ»: مملکت. حکومت. «مِن دُونِ اللهِ»: غیر از خدا. بجز خدا. «وَلِیٍّ»: سرور. سرپرست. یاور. «نَصِیرٍ»: مددکار. یاری‌دهنده. کمک‌کننده.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۰۶ و ۱۰۷ بقره
- معنى ((نسخ )) و مراد از ((نسخ آيه ))
- مفهوم ((آيت )) و اقسام آيات الهى
- اشاره به دو اعتراض بر مساءله نسخ
- استنباط پاسخ آنها از آيه كريمه
- پنج نكته پيرامون نسخ
- آيات منسوخه نوعا لحنى دارند كه مى فهمانند بزودى نسخ خواهند شد
- فراموشاندن (انساء) آيه اى از آيات خدا شامل رسول خدا نمى شود
- وجه استثنا در (الا ماشاء اللّه ) بمعنى اثبات فراموشى در مواردى كه خدا بخواهد نيست
- بحث روايتى (شامل رواياتى درباره وقوع نسخ در مواردى از كلام اللّه )
نکات آیه
۱ - سلطنت و حکومت بر آسمانها و زمین (جهان هستى) تنها در اختیار خداوند است. (ألم تعلم أن اللّه له ملک السموت و الأرض) تقدیم خبر (له) بر مبتدا (ملک السماوات ...) دلالت بر حصر دارد.
۲ - انحصار حاکمیت خداوند بر تمام هستى، حقیقتى روشن براى همگان (ألم تعلم أن اللّه له ملک السموت و الأرض) استفهام تقریرى در «ألم تعلم ...» گویاى برداشت فوق است. براى توضیح بیشتر به برداشت شماره ۱۳ از آیه قبل مراجعه شود.
۳ - جهان آفرینش، داراى آسمانهاى متعدد (أن اللّه له ملک السموت)
۴ - سرپرستى انسانها و تدبیر امورشان، تنها به دست خدا و در اختیار اوست. (و ما لکم من دون اللّه من ولى و لانصیر)
۵ - انسانها، جز خداوند یاورى ندارند. (و ما لکم من دون اللّه من ولى و لانصیر)
۶ - ادیان الهى و احکام دین، داراى ارتباطى تنگاتنگ با هستى و جهان آفرینش (نأت بخیر منها أو مثلها ... ألم تعلم أن اللّه له ملک السموت و الأرض) جمله «ألم تعلم أن اللّه ...» به منزله دلیلى براى امکان نسخ و تشریع دین جدید است. استدلال به حاکمیت خدا بر هستى - براى امکان نسخ و تشریع دین جدید - بیانگر ارتباط عمیق دین و قوانین دینى با هستى و قوانین آن است.
۷ - توجّه به قدرت همه جانبه خداوند و انحصار حاکمیت او بر هستى زایل کننده هر شبهه اى درباره نسخ ادیان و احکام دین است. (ما ننسخ من ءایة أو ننسها ... ألم تعلم أن اللّه على کل شىء قدیر. ألم تعلم أن اللّه له ملک السموت و الأرض) استفهام تقریرى در دو جمله «ألم تعلم أن اللّه على ...» و «ألم تعلم أن اللّه له ...» بیانگر این است که: مخاطبان (انسانها) در ارتباط با نسخ دین و جایگزینى آن شبهه هایى داشته یا براى آنان رخ خواهد داد. خداوند، براى یافتن پاسخ شبهات، آنان رابه توجّه در قدرت همه جانبه و حاکمیت مطلق خویش، سفارش کرده است.
۸ - توجّه به قدرت مطلق خداوند و حاکمیتش بر جهان آفرینش، موجب باور به توان خداوند بر جایگزینى دینى بهتر یا همانند دین منسوخ (نأت بخیر منها أو مثلها ألم تعلم أن اللّه على کل شىء قدیر. ألم تعلم أن اللّه له ملک السموت و الأرض)
۹ - نسخ ادیان و جایگزینى دینى دیگر از سوى خدا، در جهت تدبیر امور انسانها و به منظور یارى آنهاست. (ما ننسخ من ءایة ... و ما لکم من دون اللّه من ولى و لانصیر) برداشت فوق مقتضاى ارتباط بین جمله «ما ننسخ من ءایة ...» با جمله «و ما لکم ...» است.
۱۰ - مالکیت و حاکمیت انحصارى خدا بر هستى، مقتضى نبود هیچ سرپرست و یاورى براى بندگان جز او (له ملک السموت و الأرض و ما لکم من دون اللّه من ولى و لانصیر)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ۳; حاکم آسمان ها ۱
- آفرینش: حاکم آفرینش ۱، ۲، ۸
- احکام: نسخ احکام ۷
- ادیان: جایگزینى ادیان منسوخ ۸، ۹; فلسفه نسخ ادیان ۹; نسخ ادیان ۷
- امور: منشأ تدبیر امور ۴
- انسان: تدبیر امور انسان ها ۴، ۹; خداشناسى انسان ها ۲; نصرت به انسان ها ۹; ولى انسان ۴، ۱۰; یاور انسان ها ۵، ۱۰
- ایمان: ایمان به قدرت خدا ۸; متعلق ایمان ۸
- تشریع: تشریع و تکوین ۶
- خدا: اختصاصات خدا ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۱۰; حاکمیت خدا ۱، ۱۰; مالکیت خدا ۱۰; نصرت خدا ۵، ۹; ولایت خدا ۴، ۱۰
- دین: نظام تعالیم دین ۶
- ذکر: ذکر حاکمیت خدا ۷، ۸; ذکر قدرت خدا ۷، ۸
- زمین: حاکم زمین ۱
- نسخ: رد شبهات نسخ ۷
