ریشه برر
تکرار در قرآن: ۳۲(بار)
«بارّ» و «بَرّ» (بر وزن رَبّ) در اصل، به معناى وسعت و گستردگى است. و به همین جهت صحراهاى وسیع را «بَرّ» مى گویند، و از آنجا که افراد نیکوکار، اعمالشان نتائج گسترده اى در سطح جامعه دارد، این واژه بر آنها اطلاق مى شود، و «بِرّ» (به کسر ب) به معناى «نیکوکارى» است. بعضى گفته اند: فرق بین آن و «خیر» این است که: «بِرّ» به معناى «نیکى توأم با توجّه است» در حالى که «خیر» معناى اعمى دارد; و در سوره «انفطار» هم «عقاید نیک» را شامل مى شود و هم «نیّات خیر» و هم اعمال صالح را!
قاموس قرآن
اين مادّه در قرآن مجيد به سه معنى آمده و ريشه همه يكى است. 1- برّ (به فتح اول) خشكى: مثل [يونس:22]، او كسى است كه شما را در خشكى و دريا راه مىبرد. 2- برّ (به فتح اول) احسان كننده و نيكوكار مثل [طور:28]، حقّا كه اوست صاحب احسان وسيع و مهربان و مثل [مريم:32]، مرا به مادرم نيكوكار گردانيد و جبّار و شقى نگردانيده. 3- برّ (به كسر اول) نيكى. خوبى. مثل [بقره:44] آيا مردم را به نيكى دستور مىدهيد و خود را از ياد مىبريد؟ برّ به معنى اوّل، اسم و به معنى دوّم، صفت و به معنى سوّم مصدر است. راغب در مفردات مىگويد: برّ (به فتح اوّل) خشكى، از اين معنى توسّع به نظر آمده لذا، به توسّع در خير برّ (به كسر اول) گفته شده است. و خلاصه اين كه معناى اصلى كلمه خشكى است و چون خشكى توأم با وسعت است بدان سبب به نيكى وسيع برّ (به كسر اوّل) و به بسيار نيكى كننده برّ (به فتح اوّل) گفتهاند. ابرار: يعنى نيكوكاران [انفطار:13] بَرَرَة نيز به همان معنى است مثل [عبس:16].
ریشه‌های نزدیک مکانی
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| بِالْبِرِّ | ۲ |
| الْبِرَّ | ۴ |
| الْبِرُّ | ۱ |
| تَبَرُّوا | ۱ |
| الْأَبْرَارِ | ۲ |
| لِلْأَبْرَارِ | ۱ |
| الْبِرِّ | ۱ |
| الْبَرِّ | ۱۲ |
| بَرّاً | ۲ |
| الْبَرُّ | ۱ |
| تَبَرُّوهُمْ | ۱ |
| الْأَبْرَارَ | ۳ |
| بَرَرَةٍ | ۱ |
