يونس ١٠
ترجمه
| يونس ٩ | آیه ١٠ | يونس ١١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«دَعْوَاهُمْ»: دعای ایشان در مناجات پروردگارشان. «آخِرُ دَعْوَاهُمْ»: پایان دعایشان. «أَنْ»: از حروف مشبّهة بالفعل و مخفّفه از مثقّله است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَهَا وَ... (۰) تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ... (۲) سَلاَمٌ قَوْلاً مِنْ رَبٍ رَحِيمٍ (۲) لاَ يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْواً وَ لاَ... (۰) إِلاَّ قِيلاً سَلاَماً سَلاَماً (۱) وَ أُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ... (۳) تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ... (۲)
السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ جَعَلَ... (۲) سَلاَمٌ عَلَيْکُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ... (۱) عَلَى عَبْدِهِ الْکِتَابَ وَ لَمْ... (۱) إِلاَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۱، سوره يونس
- كيفيت و مكان نزول سوره يونس و بيان غرض و آهنگ كلى اين سوره مباركه
- اشاره به استعمال كلمه ((آيه )) در مورد معانى ، اعيان واقوال
- بيان مراد از ((حكيم )) در: ((تلك الكتاب الحكيم ))
- وحى مشتمل است بر انذار همه مردم و تبشير مؤ منين . و بيان معناى : ((قدم صدق ))
- جواب خداى تعالى به ترديد و تعجب كفار ازنزول وحى و اينكه پيامبر (ص )
- معناى حق بودن معاد
- استدلال بر اثبات معاد، به سنت جاريه الهيه بر اضافه رحمت تا تماميت وكمال موجودات
- حجت دوم : اعمال فسط و عدل الهى ، با پاداش دادن به صالح و كيفر دادن صالح(ليجزى الذين آمنوا...)
- حقانيت خلقت الهى در آفرينش آفتاب و ماه
- معناى اختلاف ليل و نهار و حكمتهايى كه در آن وجود دارد
- انكار لقاء اللّه و فراموشى روز حساب و دلبستگى به زندگى دنيا و اساس انكار دينمى باشد
- مراد از هدايت مؤ منين به ايمانشان ، و اشاره به رابطه بين ايمان وعمل و آثار هر يك
- محبت خالص مؤ منين به خداى تعالى ، تسبيح او، و تحيت و درود آنان به يكديگر در جناتنعيم
- حمد و ستايش خداى تعالى فقط از بندگان مخلص خدا بر مى آيد
- بحث روايتى
- (رواياتى در مورد: ((قدم صدق عند ربهم ))، و تسبيح و حمد پروردگار توسطاهل بهشت )
- توضيحى درباره معناى تسبيح و حمد خداى تعالى و بيانى درباره انقطاع تمام سخناندر دنيا جز ذكر: ((الحمدلله ))
نکات آیه
۱ - نیایش مؤمنان با خدا در بهشت (فى جنت النعیم. دعویهم فیها سبحنک اللّهم)
۲ - بهشتیان، نیایش خود را با تسبیح و تنزیه خدا آغاز مى کنند. (فى جنت النعیم. دعویهم فیها سبحنک اللّهم) جمله «آخر دعواهم ... » قرینه است بر اینکه مراد از «دعواهم فیها سبحانک» «أول دعواهم ... » مى باشد ; یعنى، آغاز نیایش اهل بهشت تسبیح خدا و پایان بخش آن، حمد و ستایش اوست.
۳ - ذکر «سبحانک اللّهم» سر فصل نیایش مؤمنان با خدا در بهشت (جنت النعیم. دعویهم فیها سبحنک اللّهم)
۴ - خدا، کمال مطلق و منزه از هر عیب و نقص (دعویهم فیها سبحنک اللّهم)
۵ - بهره مندى مؤمنان از کمال معرفت و شناخت خداوند در بهشت (جنت النعیم. دعویهم فیها سبحنک اللّهم)
۶ - (سلام) کلمه تحیت و درود بهشتیان به هنگام دیدار یکدیگر است. (و تحیتهم فیها سلم)
۷ - بهره مندى از سلامتى مطلق، تحیت و عطیه خداوند به اهل بهشت (و تحیتهم فیها سلم) برداشت فوق بر این اساس است که ضمیر «هم» در «تحیتهم» مفعول و فاعل آن، ضمیر عاید به (اللّه) باشد ; یعنى، تحیت خدا به اهل بهشت، اعطاى سلامتى مطلق به آنان است.
۸ - حمد و ستایش خدا، پایان بخش نیایش مؤمنان در بهشت (و ءاخر دعویهم أن الحمد للّه رب العلمین)
۹ - ذکر «الحمد للّه رب العالمین» حسن ختام نیایش اهل بهشت است. (و ءاخر دعویهم أن الحمد للّه رب العلمین)
۱۰ - تنها خداوند، سزاوار هر گونه حمد و ستایش است. (أن الحمد للّه)
۱۱ - جهان آخرت، داراى عالمهاى متعدد (رب العلمین) با توجّه به اینکه ظرف سخن، جهان آخرت است و «رب العالمین» ظهور در فعلیت تعدد عوالم دارد، برداشت فوق استفاده شده است.
۱۲ - خدا، پروردگار بى همتاى همه هستى است. (أن الحمد للّه رب العلمین)
۱۳ - خدا، سرچشمه و مبدأ همه نیکیهاست. (أن الحمد للّه رب العلمین) «حمد» ستایش در برابر نیکیهاى اختیارى است. «ال» در «الحمد» براى جنس و مفید استغراق است ; یعنى، تمام ستایشها از آن خداست و مفهوم آن این است که: تمام نیکیها از آن خدا بوده و خدا مبدأ و سرچشمه همه آنهاست.
روایات و احادیث
۱۴ - از امام باقر (ع) روایت شده است: « ... و إذا اراد المؤمن شیئاً او اشتهى انما دعواه فیها إذا أراد، أن یقول: «سبحانک اللّهم» فاذا قالها تبادرت إلیه الخدم بما اشتهى من غیر ان یکون طلبه منهم أو أمر به و ذلک قول اللّه عز و جل: «دعواهم فیها سبحانک اللّهم و تحیتهم فیها سلام» یعنى الخدام قال: «و آخر دعواهم أن الحمد للّه رب العالمین» یعنى بذالک عند ما یقضون من لذاتهم من الجماع و الطعام و الشراب یحمدون اللّه عز و جل عند فراغتهم ... ;[۱] ... هر گاه مؤمن [در بهشت] چیزى را اراده کرد یا بدان میل پیدا کرد، دعا [و گفتار] او در آن جا این است که مى گوید: «سبحانک اللّهم». پس وقتى این ذکر را گفت، خادمان آنچه را او خواسته برایش حاضر مى کنند بدون اینکه آن را طلبیده یا دستور داده باشد و این است معناى قول خدا «دعواهم فیها سبحانک اللهم». [و اینکه خدا مى فرماید] «تحیتهم فیها سلام»; یعنى، تحیت مؤمنان در بهشت، سلام خادمان بهشتى است. امام فرمود: «و آخر دعواهم أن الحمد لله رب العالمین»; یعنى، مؤمنان هنگامى که از لذت آمیزش و خوردنیها و آشامیدنیها، بهره مند شدند، با گفتن «الحمدللّه رب العالمین» خداى عزوجل را حمد مى گویند ... .
۱۵ - از امیر المؤمنین (ع) روایت شده است: «ان اطیب شىء فى الجنة و ألذّه حب اللّه و الحب فى اللّه و الحمد للّه قال اللّه عزوجل: «و آخر دعواهم ان الحمدللّه رب العالمین» ... ;[۲] دلپذیرترین و لذت بخش ترین چیز در بهشت، دوستى خدا و دوستى در راه خدا و «حمد» براى خداست. خداى عزوجل فرمود: آخرین دعا [و گفتار ]مؤمنان در بهشت «الحمدللّه رب العالمین» است» ... .
موضوعات مرتبط
- آخرت: عوالم آخرت ۱۱
- آفرینش: مربى آفرینش ۱۲
- اذکار: ذکر الحمد للّه رب العالمین ۹; ذکر سبحانک اللّهم ۳
- اسماء و صفات: صفات جلال ۴; صفات جمال ۴
- بهشت: بهترین لذایذ بهشت ۱۵
- بهشتیان: آغاز دعاى بهشتیان ۲، ۳; اذکار بهشتیان ۲، ۳، ۹، ۱۴، ۱۵; بهشتیان و تسبیح خدا ۲; پایان دعاى بهشتیان ۸، ۹; حمد بهشتیان ۱۵; خواسته هاى بهشتیان ۱۴; دعاى بهشتیان ۱، ۳، ۸، ۱۴; سلام بهشتیان ۶; سلامتى بهشتیان ۷; عطایاى خدا به بهشتیان ۷
- توحید: توحید ربوبى ۱۲
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۰، ۱۲، ۱۳
- حمد: حمد خدا ۱۰
- خدا: اختصاصات خدا ۱۰، ۱۲; بىنظیرى خدا ۱۲; تنزیه خدا ۴; خدا و نقص ۴; کمال خدا ۴; نقش خدا ۱۳
- مؤمنان: اذکار مؤمنان ۳; تکامل مؤمنان در بهشت ۵; خداشناسى مؤمنان در بهشت ۵; دعاى مؤمنان ۱، ۳، ۸; مؤمنان در بهشت ۱۴; مؤمنان و حمد خدا ۸
- نیکى: منشأ نیکى ۱۳
