نتایج جستجو

آیات شامل این کلمه مرض‌ (۲۴ بار) بيمارى. اعم از آنكه بدنى باشد يا معنوى. [شعراء:80]. [بقره:10]. مريض: بيمار. مرضى: بيماران. [نور:61]. [مزّمل:20]. وَ فِي

را مى جوشانند تا سفت شود و به هنگام بیمارى «جَرَب» به بدن شتر مى مالند و معتقد بودند با سوزشى که دارد مادّه بیمارى «جَرَب» را از بین مى برد. به هر حال

المثل مى گوئیم: اگر فلان غذاى ناباب را بخورى پشت سر آن بیمارى است، یعنى خوردن غذا علت آن بیمارى مى باشد، در اینجا نیز اعمال آنها عامل و سبب «عذاب مهین»

اللّه و رسوله) ۸ - امکان دارد که نوعى بیمارى معنوى، بر قلب انسان عارض شود. (و الذین فى قلوبهم مرض) مراد از «مرض» بیمارى جسمى و فیزیکى نیست و به قرینه مقام،

چنان که خدا فرمود: و هو سقیم». خدا: آثار اراده خدا ۱ یونس(ع): بیمارى یونس(ع) ۲، ۴; عوامل بیمارى یونس(ع) ۳; قصه یونس(ع) ۱، ۲، ۴; منشأ نجات یونس(ع) ۱; نجات یونس(ع)

انسان دست مى دهد اعم از این که جنبه بدنى داشته باشد مثل نقصان عضو و انواع بیمارى ها و یا جنبه روحى مثل جهل، سفاهت و جنون و یا جنبه هاى دیگر مانند از بین

المثل مى گوئیم: اگر فلان غذاى ناباب را بخورى پشت سر آن بیمارى است، یعنى خوردن غذا علت آن بیمارى مى باشد، در اینجا نیز اعمال آنها عامل و سبب «عذاب مهین»

منعکس مى کند. چرا که نه ترس فنا و زوال و مرگ دارند، و نه ترس هجوم دشمن، نه بیمارى و آفت و اندوه، و نه حتى ترس از ترس! و نعمتى برتر از این نیست که انسان از

«اجْتَرَحُوا» از مادّه «جرح» در اصل به معناى جراحت و اثرى است که بر اثر بیمارى و آسیب به بدن انسان مى رسد. و از آنجا که ارتکاب گناه گویى روح را مجروح مى

کلمه «معترّ» از مادّه «عَرّ» (بر وزن شرّ و بر وزن حُرّ) در اصل، به معناى بیمارى جَرَب است که عارض بر پوست بدن انسان مى شود. و کسى است که به سراغ تو مى آید

ندارد. (و فکهة ... و لاممنوعة) اصحاب یمین: اصحاب یمین در بهشت ۱، ۲ بهشت: بیمارى در بهشت ۲; تداوم وفور میوه هاى بهشت ۱; سیرى در بهشت ۲; ویژگیهاى بهشت ۲;

وضع بهترى تلاش مى کند. فى المثل بیمارى که انتظار بهبودى مى کشد، یا پدرى که در انتظار بازگشت فرزندش از سفر است، از بیمارى و فراق فرزند ناراحتند و براى وضع

۱۸ قلب: آثار بیمارى قلب ۳، ۵ ; آثار سلامتى قلب ۱۰ ; توطئه قلب بیمار ۲ ; سرزنش قلب بیمار ۱۸ ; قلب بیمار ۱، ۶، ۸، ۹، ۱۴، ۲۲ ; نشانه هاى بیمارى قلب ۱۵ ; نگرانى

بزرگ ترین بت آنان را...». ابراهیم(ع): اعتذار ابراهیم(ع) ۱; بت شکنى ابراهیم(ع) ۳; بیمارى ابراهیم(ع) ۳; توریه ابراهیم(ع) ۳; قبول اعتذار ابراهیم(ع) ۲; قصه ابراهیم(ع)

نگاه ابراهیم(ع) به ستارگان نگاه با چشم و حقیقى بود، مى توان گفت که اظهار بیمارى پس از این نگاه، حاکى است که ایشان به مرضى موسمى و فصلى گرفتار بود که با

سخنانت در دل همگان تأثیر کند. ۲ - بى اثر بودن قرآن در برخى از انسان ها، معلول بیمارى خود آنان است، نه ابهام و نارسایى پیام الهى. (إنّک على الحقّ المبین . إنّک

دنیوى انبیا ۶ انسانها: مشکلات دنیوى انسانها ۶ ایوب(ع): التجاى ایوب(ع) ۹; بیمارى ایوب(ع) ۲; دعاى ایوب(ع) ۱، ۳; شفاى ایوب(ع) ۳; عبرت از قصه ایوب(ع) ۱; فقر

المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض ... و من یتوکل على اللّه) «مرض» به معناى بیمارى است و مقصود از آن در اینجا به این دلیل که در مقابل نفاق قرار گرفته، تردید

نوع انحراف از حق و اضطراب در عقیده است، و نیز به همین جهت عرب ها به یک نوع بیمارى که به شتر دست مى دهد و سبب لرزش پاى او مى گردد، تا آنجا که مجبور است گام

نوع انحراف از حق و اضطراب در عقیده است، و نیز به همین جهت عرب ها به یک نوع بیمارى که به شتر دست مى دهد و سبب لرزش پاى او مى گردد، تا آنجا که مجبور است گام

ایوب(ع)، زن و فرزندان جدید دیگرى به او اعطا کرد. (و ءاتینه أهله ) ۶- رفع بیمارى، غم و گرفتارى ایوب(ع) و بازگشت خانواده اش به آن، رحمتى از جانب خدا بر او

۱۳ افساد: آثار افساد ۸; اجتناب از افساد ۷ بیماردلان: نقش بیماردلان ۱۱ بیمارى: بیمارى معنوى ۱۷ جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۱۰، ۱۱، ۱۲; عوامل ناهنجارى اجتماعى

احزاب۴; یهود بنى نضیر در غزوه احزاب ۴; یهود غطفان در غزوه احزاب ۴ قلب: عوامل بیمارى قلب ۱۲; نقش قلب ۱۰ مدینه: هجوم دشمن به مدینه ۱، ۳، ۵، ۸، ۱۱، ۱۴، ۱۵ مرگ:

اطاعت از خدا ۹ انسان: عوامل انقیاد انسان ۸; فضایل انسان ۱۵، ۱۷ بیمارى: عوامل شفاى بیمارى ۱۶ تغذیه: تغذیه از شکوفه ۱، ۲; تغذیه از گل ۱; تغذیه از میوه ۱،

خدا، بى مهرى نسبت به اهل ایمان، احساس کوچکى در برابر کافران، از نشانه هاى بیمارى دل و ضعف ایمان (فترى الذین فى قلوبهم مرض ... اذلة على المؤمنین اعزة على

محدوده اختیارات بیمار ۲، ۳، ۴ بیماران: همسفرگى با بیماران ۱۹، ۳۸ بیمارى: آثار بیمارى ۱، ۲۰ پدر: خوردن از خانه پدر ۳، ۱۰ تعقل: در آیات خدا ۳۵; زمینه تعقل

أخر» ... ». مسافر و مریض ... در حال مسافرت و بیمارى باید روزه خود را افطار کنند; پس اگر در حال سفر ویا بیمارى روزه گرفتند بایستى قضاى آن روز را به جا آورند

(آیه 55)- «و همچون شتران مبتلا به بیماری عطش از آن می‌آشامید» (فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِیمِ). شتری که مبتلا به بیماری استسقا می‌شود آن قدر تشنه می‌گردد

امّتهايى كه پيش از تو بودند [پيامبرانى‌] فرستاديم، و آنان را به تنگى معيشت و بيمارى دچار ساختيم، تا به زارى و خاكسارى درآيند. -و همانا ما پیغمبرانی به سوی امتان

چنین مى شود: پیامبر(ص) اجازه دارد به خاطر بروز برخى از موانع (همچون جنگ، بیمارى، سفر و...) نماز شب را ترک کند. ۳ - اهمیت و جایگاه بلند شب زنده دارى، در

او كالبدى افكنديم، آنگاه [به خداى‌] باز گشت- توبه كرد-. ما سلیمان را دچار بیماری ساختیم و وی را همچون کالبدی (بی‌جان) بر تخت سلطنت انداختیم (تا به ابّهت

نوعی جنون مبتلاست! پس مدّتی درباره او صبر کنید (تا مرگش فرا رسد، یا از این بیماری رهایی یابد!)» |او نيست جز مردى كه جنون دارد، پس تا چندى در باره‌اش منتظر

برای خدا به اتمام برسانید! و اگر محصور شدید، (و مانعی مانند ترس از دشمن یا بیماری، اجازه نداد که پس از احرام‌بستن، وارد مکه شوید،) آنچه از قربانی فراهم شود

بيرون آيد. اين هم آيتى ديگر، و دستت را در بغلت کن، تا سپید و درخشان بدون هیچ بیماری [پیسی‌] بیرون آید که این نیز معجزه دیگری است‌ و دستت را به بغل خويش بَرْ

همچندشان را با ايشان، تا بخشايشى باشد از ما و يادكرد و پندى براى خردمندان. (بیماری و ناراحتی ایّوب را برطرف ساختیم و به جای) اولاد (و اموالی که از دست داده

خداوند تعالى مى فرماید «و نبلوکم بالشرّ والخیر فتنة» سلامتى و بى نیازى خیر و بیمارى و تنگدستى شرّ است». امتحانهاى: عمومیت امتحانهاى خدا ۲ امتحان: ابزار امتحان

چرا همدیگر را یاری نمی‌دهید (و در نجات هم نمی‌کوشید؟). «برایتان چیست [:چه بیماری است] (که) همدیگر را یاری نمی‌کنید؟!» چه شود شما را که همدیگر را یاری نکنید

مؤثّر نیفتاد] و گفتند: به پدران ما هم به طور طبیعی تهیدستی و سختی و رنج و بیماری رسید [و ربطی به رویارویی ما با پیامبران و خشم خدا نداشت]؛ پس به ناگاه آنان

می‌گردد و تکبّر و غرور می‌ورزد، و هنگامی که به بلا و گرفتاری و ناراحتی و بیماری دچار گردید، دعاهای عریض و طویلی سر می‌دهد (و به شکوه و گلایه می‌پردازد که

كَعَصْفٍ مَأْكُولٍ» در «ابابيل» راجع به نحوه متفرق شدن لشكريان ابرهه و شيوع بيمارى در ميان آنها توضيحى داده شده كه قابل دقت است. ال أَ لَم بِأَصْحَاب يَجْعَل

و صبرکنندگان را بشارت ده. البته شما را به اندكى ترس و گرسنگى و بينوايى و بيمارى و نقصان در محصول مى‌آزماييم. و شكيبايان را بشارت ده. و همواره شما را به

انتشار و پراکنده شدن در زمین] براى به دست آوردن دنیا نیست; بلکه براى عیادت بیمارى یا حضور بر جنازه اى و یا زیارت برادرى براى خداوند است...». احکام :۱ امیدوارى:

بلکه اینان درباره قرآن من در شک هستند، بلکه هنوز عذاب را نچشیده اند [تا از بیماری شک درآیند و به حقّانیّت آن اقرار کنند و زبان از گستاخی و جسارت ببندند.]

«فإنّ لک فى الحیاة...» نفرین موسى(ع) در حق سامرى باشد; یعنى، آن که سامرى به بیمارى روحى و یا جسمى خاصى مبتلا گردد، که از مردم بگریزد و مردم نیز از او گریز

باغ‌هایی (با درختان سردر هم) قرار دهد و برایتان نهرها نهد.» «شما را چه (بیماری) است که هیچ امیدی به وقار و شکوهی برای خدا ندارید؟» «و حال آنکه (خدا) شما

زيتون، بلغم را برطرف مى‌سازد، رنگ صورت را صفا داده اعصاب را تقويت نموده، بيمارى و درد و ضعف را از بين مى‌برد و آتش خشم را فرو مى‌نشاند. «2» مراد از «ثُمَّ

بوده‌اند كه به انواع بيمارى‌هاى اجتماعى و اخلاقى مبتلا بوده‌اند و حتّى امروز با آن همه پيشرفت‌هاى مهمى كه در زندگى بشر شده است، هنوز آن بيمارى‌ها به قوّت خود

ها و اموال و ديگر متعلّقات مادى معصومان «ع» استجاب دعاى ايّوب «ع»، پس از بیماری ها و گرفتاری ها وجه اين كه ابراهيم و اسحاق و يعقوب «ع» را، به داشتن «دست»

مَسْؤُلاً «15» ترجمه‌ و ياد كنيد وقتى را كه گفتند منافقان و آنانكه در دلهاشان بيمارى است وعده ندادند ما را خدا و پيغمبرش مگر براى فريب‌ و هنگامى را كه گفتند

مسکیناً» روایت شده که فرمود: [مراد، عدم استطاعت بر صوم]، ناشى از مرض یا بیمارى تشنگى است». احکام :۱، ۳، ۴، ۵ ایمان: ایمان به اسلام ۷; ایمان به خدا ۶; ایمان

مَسْؤُلاً «15» ترجمه‌ و ياد كنيد وقتى را كه گفتند منافقان و آنانكه در دلهاشان بيمارى است وعده ندادند ما را خدا و پيغمبرش مگر براى فريب‌ و هنگامى را كه گفتند

إذا نصحوا للّه و رسوله) برداشت فوق بدان دلیل است که جهاد در موارد ضعف، بیمارى و تهیدستى ساقط مى شود ولى «نصح» (خیرخواهى) ساقط نمى شود. ۱۱ - خیرخواهان

رفته‌اند. درگذشته‌اند. «الْبَأْسَآءُ»: فقر. جنگ. شدّت و سختی. «الضَّرَّآءُ»: بیماری. تنگدستی. ضرر و زیان. «زُلْزِلُوا»: به تکان افتاده‌اند. پریشان و آشفته گشته‌اند

مى‌كنند اين ثروت هميشگى است و آنها را براى هميشه در دنيا نگه مى‌دارد و ديگر بيمارى و مرگ به سراغ آنها نمى‌آيد. قرآن اين ديدگاه را مذمّت كرده و مى‌فرمايد: اين

گرفتار شدند و به سختی متزلزل گشتند. و چون منافقان و کسانی که در دل‌هایشان بیماری است می‌گویند: «خدا و فرستاده‌اش وعده‌ای جز فریب به ما ندادند.» و چون گروهی

کرده بود؟ از روایات اسلامی برمی‌آید که: هنگامی که یعقوب گوشت شتر می‌خورد بیماری عرق النساء «1» بر او شدت می‌گرفت و لذا تصمیم گرفت که از خوردن آن برای همیشه

زيتون، بلغم را برطرف مى‌سازد، رنگ صورت را صفا داده اعصاب را تقويت نموده، بيمارى و درد و ضعف را از بين مى‌برد و آتش خشم را فرو مى‌نشاند. «2» مراد از «ثُمَّ

هر غذايى را بخورد: يكى آنجا كه بيمار درمان گشته و سالم است و ديگر آنجا كه بيمارى فرد لاعلاج و بدون درمان است و پزشك از بهبود او مأيوس شده است. در قرآن نيز

مى‌دانستند، نگاهى به ستارگان كرد و چنين وانمود كرد كه اوضاع كواكب، نوعى بيمارى را در صورت خروج او از شهر نشان مى‌دهد. لذا مردم نيز قانع شده و از اصرار

مى‌دانستند، نگاهى به ستارگان كرد و چنين وانمود كرد كه اوضاع كواكب، نوعى بيمارى را در صورت خروج او از شهر نشان مى‌دهد. لذا مردم نيز قانع شده و از اصرار

كدو بر بدن او رويانديم (تا شفا يافت). پاسخ: پرتاب به بيابان همراه با درمان بيمارى، لطف است، ولى پرتاب با توبيخ مذمّت ابدى قهر است. 1- انبيا از مردم پاداش

هر غذايى را بخورد: يكى آنجا كه بيمار درمان گشته و سالم است و ديگر آنجا كه بيمارى فرد لاعلاج و بدون درمان است و پزشك از بهبود او مأيوس شده است. در قرآن نيز

بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُنَ). آری! گناه و آلودگی همچون بیماری خوره به جان انسان می‌افتد، و روح ایمان را می‌خورد و از بین می‌برد، و کار

خوبی. لطف و مرحمت. نعمت و ثروت. «سَیِّئَةٍ»: بلا و بدی. زیان و ضرر و فقر و بیماری (نگا: زاد المسیر). «کَفُورٌ»: بسیار ناسپاس و ناشکر (نگا: هود / . بسیار کافر

علیکم میلة واحدة) ۲۱- معافیت مسلمانان از حمل سلاح، به هنگام نماز خوف در صورت بیمارى و یا در آزار بودن به واسطه بارش باران (و لاجناح علیکم ان کان بکم اذىً من

زيتون، بلغم را برطرف مى‌سازد، رنگ صورت را صفا داده اعصاب را تقويت نموده، بيمارى و درد و ضعف را از بين مى‌برد و آتش خشم را فرو مى‌نشاند. «2» مراد از «ثُمَّ

كدو بر بدن او رويانديم (تا شفا يافت). پاسخ: پرتاب به بيابان همراه با درمان بيمارى، لطف است، ولى پرتاب با توبيخ مذمّت ابدى قهر است. 1- انبيا از مردم پاداش

يكى از رموز موفقيّت پيشوايان دينى، صبر آنان بر مشكلات شخصى، جنگ ها، فقرها، بيمارى‌ها، داغ ديدن‌ها و امثال آن بوده است. و صبر و پايدارى، قناعت و بردبارى و

است، آنان در چشمه‌اى خود را مى‌شويند و از چشمه ديگر مى‌نوشند و پس از آن هيچ بيمارى و نارحتى در بدن آنها رخ نمى‌دهد و اين است معناى‌ «سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً

است، آنان در چشمه‌اى خود را مى‌شويند و از چشمه ديگر مى‌نوشند و پس از آن هيچ بيمارى و نارحتى در بدن آنها رخ نمى‌دهد و اين است معناى‌ «سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً

ها و اموال و ديگر متعلّقات مادى معصومان «ع» استجاب دعاى ايّوب «ع»، پس از بیماری ها و گرفتاری ها وجه اين كه ابراهيم و اسحاق و يعقوب «ع» را، به داشتن «دست»

خدا آمرزنده مهربان‌ هر آينه اگر باز نايستند منافقان و آنها كه در دلهاشان بيمارى است و منتشر كنندگان اخبار دروغ وحشت انگيز در مدينه هر آينه بر انگيزانيم

خدا آمرزنده مهربان‌ هر آينه اگر باز نايستند منافقان و آنها كه در دلهاشان بيمارى است و منتشر كنندگان اخبار دروغ وحشت انگيز در مدينه هر آينه بر انگيزانيم

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

و نعمت را از ما نميداند اميد برگشتن آن را از دست مى دهد (۹) و اگر بعد از بيمارى كه به وى رسيده ، شفا و عافيتى به او بچشانيم ميگويد دردهاى بدى از من دور

يكى از رموز موفقيّت پيشوايان دينى، صبر آنان بر مشكلات شخصى، جنگ ها، فقرها، بيمارى‌ها، داغ ديدن‌ها و امثال آن بوده است. و صبر و پايدارى، قناعت و بردبارى و

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

فَاذْكُرُوا اللَّهَ» 2- نماز و ياد خدا در هر حال لازم است، در جبهه‌ى جنگ يا بستر بيمارى. «قِياماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‌ جُنُوبِكُمْ» 3- نماز خوف، يك استثناست. پس

از خدا بیمناکم.‌» و خدا سخت‌کیفر است. چون منافقان و کسانی که در دل‌هایشان بیماری بود می‌گویند: «این مؤمنان را دینشان فریفته است.‌» و هر کس بر خدا توکل کند

فردا خودت فقير خواهى شد، بهتر است اموالت را ذخيره كنى تا به هنگام پيرى و بيمارى و ...، خرج نمايى. اينها القائات و وعده‌هاى شيطانى است. نياز ما در فرداى

سوره اعراف، مشابه اين آيه وآيه‌ى قبل تكرار شده وكلمه‌ى «رجز» به معناى عذاب، بيمارى طاعون و حالت اضطراب بكار رفته است. سنّت خداوند، نزول رحمت است و به همين

دلهاي‌ ‌شما‌ 1‌-‌ نهج‌ البلاغة جزء دوم‌ خطبه‌ 193 جلد 1 - صفحه 254 و درمان‌ بيماري‌ بدنهاي‌ ‌شما‌ و شايسته‌ شدن‌ تباهي‌ سينه‌هاي‌ ‌شما‌ و پاك‌ شدن‌ چركي‌ نفسهاي‌

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

لباس براى يتيمان، محبت است. «فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلا تَقْهَرْ» 23- اگر بيمارى و فقر و سختى براى انسان رخ دهد، ياد ساير نعمت‌ها براى او مرهمى است. «وَ

اراده خداى تعالى. بيان: مراد آنست كه هر مصيبتى كه از خدا به بنده رسد، از بيمارى و سختى و قحطى و موت اهل و ولد و تلف مال و غير آن، چون علم الهى به همه‌ جلد

الضَّرَّاءِ در حالت آسانى و سختى، يا در توانگرى و تنگدستى، يا در سلامتى و بيمارى، يا در گرانى و ارزانى. مراد آنكه در تمام احوال انفاق نمايند، آنچه مقدور

مالك و كليددار باشد، و مستقيما و مستقلا هر فقيرى را كه خواست غنى كند، و هر بيمارى را كه خواست شفا دهد، و هر مرده اى را كه خواست زنده كند، و در آسمان و زمين

فرمايد: وَ إِذا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ: و چون برسد آدميان را سختى از فقر و بيمارى و بلا يا مطلق شدت و حوادث وقايع كه درمانند و مضطر شوند، دَعَوْا رَبَّهُمْ

انسان و فضیلت و برتری او بر مخلوقات دیگر. 11- تأثیر قرآن برای درمان هرگونه بیماری اخلاقی و اجتماعی. 12- اعجاز قرآن و عدم توانایی مقابله با آن. 13- وسوسه‌های

يعقوب، و يعقوب آن را تعويذ يوسف نموده بود، بوى بهشتى از آن هويدا، بر هيچ بيمارى و مبتلا و ممتحنى نرسد مگر آنكه شفا يابد. «1» تفسير ابو الفتوح ج 6 ص 435

ديگرى تسليت دهند او را در عزا، و يكى افتاده به انواع بلاها گرفتار، و ديگر بيمارى است كه مى‌روند به عيادت او، و ديگرى به نفس خود جان مى‌دهد، و ديگر طالب دنيا

کند گذاشت و آن را روی امواج نهاد. در اخبار آمده: فرعون دختری داشت که از بیماری شدیدی رنج می‌برد، دست به دامن اطبا زد نتیجه‌ای نگرفت، به کاهنان متوسل شد

يكى از رموز موفقيّت پيشوايان دينى، صبر آنان بر مشكلات شخصى، جنگ ها، فقرها، بيمارى‌ها، داغ ديدن‌ها و امثال آن بوده است. و صبر و پايدارى، قناعت و بردبارى و

چنان بود كه خود را از بيمارى زكام جلوگيرى نمى‏فرمود (و براى رفع آن دارو بكار نمى‏برد) و ميفرمود: هيچ كس نيست جز آنكه رگى از بيمارى خوره دارد، و چون زكام

متخلّف از جنگ، هم به معناى مخالف و هم به كسى گفته مى‌شود كه به خاطر پيرى، بيمارى و عجز، توان جبهه رفتن را ندارد. هر كس صادقانه توبه كند، پذيرفته مى‌شود،

غريق دريا، گمشده صحرا و يا بيمار نااميد از سلامتى. شيخ داود يمانى به عيادت بيمارى رفته بود، بيمار گفت: اى شيخ دعا كن‌ جلد 10 - صفحه 69 براى شفاى من. گفت:

بروز آورد مگر آنكه وصيت او زير سرش باشد و نيز از آنحضرت مروى است كه هيچ بيمارى نباشد كه بمرگ نزديك شود مگر آنكه حق تعالى عقل و سمع و بصر باو دهد براى وصيت

بيمار موجب برگشتن بيمارى است. برخى از اصحاب ما از امام صادق عليه السّلام روايت مى‏كنند كه فرمود: راه رفتن براى بيمار موجب عودت بيمارى است. همانا پدرم عليه

دلهاى آنها يكنوع بيمارى است ، و خداوند هم بر بيمارى آنها مى افزايد»! همانگونه كه در جلد اول ذيل آيه مزبور گفتيم ، نفاق در حقيقت بيمارى و انحراف است ، انسان

جز آنكه در او دو رگ قرار دارد؛ رگى در سر است كه بيمارى خوره را تحريك ميكند، و رگى در تن است كه بيمارى پيسى و برص را تحريك كند، و چون آن رگى كه در سر است

سقم‏ (به من شفا بخش اى كسى كه تنها شفا از تو است، شفائى كه بيمارى نگذارد، شفاء از هر درد و بيمارى). حسين خراسانى نانوا گويد: از دردى كه داشتم بحضرت صادق عليه

الْكافِرُونَ»* در روايات، تلاوت اين آيه، براى اداى دين و رفع وسوسه و برطرف شدن فقر و بيمارى، مؤثّر شمرده شده است. نفى فرزند از خداوند، در مقابل يهود و مسيحيّت است،

وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ» «5» مرا سرزنش نكنيد، بلكه خود را سرزنش كنيد. 1- بيمارى نفاق، مرد و زن نمى‌شناسد. «الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ» 2- كسانى كه

شيطان ، و رنج و محنت و بيمارى ، منافات با مقام صبر و شكيبائى ندارد، آن هم بعد از هفت سال يا به روايتى هيجده سال با درد و بيمارى و فقر و نادارى ساختن و

از هر گونه بيمارى اخلاقى و اعتقادى را شامل مى شود. قرآن مجيد درباره منافقان مى گويد: فى قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا در دلهاى آنها يك نوع بيمارى است و خداوند

او مهر ورزم تا آنكه هر گناهى كرده‏ است، از او استيفاء كنم و عوض دهم يا با بيمارى در تنش و يا تنگى در روزيش و يا با ترس و هراسى كه در دنيا دچارش شود و اگر

فرار خود عذرها و بهانه‌ها می‌تراشند. یکی بیمار شده، دیگری فرزندش در بستر بیماری افتاده، سومی خانواده‌اش گرفتار وضع حمل است، چهارمی چشمش دید کافی ندارد،

بنويسيد كه بعد از آن هرگز گمراه نشويد! در ميان حاضران خليفه‌ى دوّم گفت: بيمارى پيامبر شديد شده و سخنانش بى‌ارزش است، شما قرآن داريد و نيازى به نوشتن نيست

از آن خبرى از او نشد. گويد: همين سيف بن ليث براى من باز گفت كه: من يك پسر بيمارى از خود در مصر به جا گزاردم، وقتى بيرون آمدم و پسر بزرگترى از او كه وصى و

كرده از پرستش و عبادت، بيننده بدانها نگرد و گويد: بيمارانند و آن مردم را بيمارى نيست يا گويند: ديوانه‏اند؟ محققاً هراس بزرگى از ياد دوزخ و آنچه در آن است

متتابعة لغير علة كتب منافقا» «6» و در روايت ديگرى مى‌خوانيم هر كس به غير از بيمارى و عذر موجه ديگرى سه جمعه در نماز جمعه حضور نيابد، خداوند بر قلب او مُهر

پزشكان معالج باو دستور پرهيز ميدهند، فرمود: ولى ما خاندان جز از خرما (در حال بيمارى) پرهيز نميكنيم، و بوسيله سيب و آن سرد مداوا ميكنيم، عرضكردم: از خرما چرا

رسول خدا (ص) فرمود: زكام لشكرى است از لشكرهاى خداى عز و جل كه آن را بسوى بيمارى و درد ميفرستد تا آن را از بين برد و زائل سازد. هشام بن سالم از امام صادق

الله ع قال : از امام صادق (ع): رگى نلرزد و پائى برنخورد و سرى درد نگيرد و بيمارى نيايد جز براى گناهى، و اين است مقصود از گفتار خدا عز و جل (۳۰ سوره شورى):

پاداش بنده آزاد كردن بتعداد آن تراشه‏ها و ريزه‏ها بنويسد، و بهيچ بيمارى جز آن بيمارى كه مقدّر است در آن از دنيا برود مبتلا نميشود.

او بر ميگردد. مترجم گويد: «منظور از انقطاع حيض بيمارى است كه موجب توقّف كلّى حيض در زنان گردد كه اين بيمارى با استفاده از خواصّ حنّا بستن بسر بهبود يافته

قوم او را كه همان اهل مدين باشند مى سرايد، اهل مدين بتها را مى پرستيدند و بيمارى كم فروشى در بين آنان شايع و فسادهاى ديگر نيز در ميان ايشان رايج شده بود

قرواش جمّال [شتردار] مى‏گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم كه شترانى‏به بيمارى گرى مبتلا شده‏اند و من آنها را از ترس آنكه به حيوانات ديگر سرايت نكند از

يا نافرمانان آن حضرت را ديده‏ايد). سپس فرمود: همانا رسول خدا (ص) در همان بيمارى كه بدان از اين جهان رفت فرمود: خليل (و يار با وفاى) مرا نزدم بخوانيد، آن

يحيي بن معمر العطار عن بشير الدهان عن ابي عبد الله ع قال : رسول خدا (ص) در بيمارىِ مرگ خود كه در آن وفات كرد، فرمود: دوستم را براى من حاضر كنيد، آن دو زن به

بن يسار قال : از فضيل بن يسار، گويد: خدمت امام صادق (ع) رسيدم در يك حال بيمارى آن حضرت كه از بس او را لاغر كرده بود، جز سر او چيزى به جا نگذاشته بود، پس

ساخت، و هنگامى كه از حمام خارج شدى آب سرد بر پاهايت بريز كه اين كار درد و بيمارى را از بدن تو بيرون ميكشد و هنگامى كه جامه‏ات را ميپوشى اين دعا را بخوان:

صفوان از مرازم، در باره مردى روايت كرده است كه چيزى از مال خود را در حال بيمارى ببخشد، و امام عليه السّلام فرمود: در صورتى كه آن را جدا كند عملش جايز است،

بن مسلم قال : محمد بن مسلم گويد: من به امام صادق (ع) گفتم: اصلحك الله خبر بيمارى شما به ما رسيد و نگران شديم، كاش به ما اعلام مى‏كردى يا مى‏آموختى كه امام

شد: اى رسول خدا همانا فلان شخص را جنابت پديد آمده بود (محتلم شده بود) و بيمارى آبله داشت، ديگران او را غسل‏ دادند و مريض جانسپرد، آن حضرت فرمود: كسانى

باران، ويرانى خانه، رسوايى و خوارى، كوتاهى عمر، زلزله، فقر و نادارى، اندوه و بيمارى، تسلط اشرار، كه براى هر يك از اين آثار، آيات و رواياتى وارد شده است. راههاى

ننشيند تا به مسجد بازگردد، و مى‏بايد تا براى كارى جز تشييع جنازه‏اى يا عيادت بيمارى از مسجد بيرون نرود، و ننشيند تا بازگردد و فرمود: و اعتكاف زن بر همين گونه

امام صادق عليه السّلام روايت كرده است، كه فرمود: اگر شخص توانگرى باشد، كه بيمارى يا امرى ميان او و حجّ حائل شده باشد، خداى عزّ و جلّ او را در كار حجّ معذور

يقول : حلبى گويد: شنيدم از امام صادق عليه السّلام كه ميفرمود: پرهيز براى هيچ بيمارى پس از گذشتن هفت روز ديگر سودى ندارد. حلبى مى‏گويد: از امام صادق عليه السّلام

اگر وامى او را از اين سفر مانع شده تو قرض او را از طرف او اداء فرما، و اگر بيمارى او را بازداشته پس تو خود او را شفا ببخش، و اگر مرگ سدّ راه او شده پس او

گفت: از امام صادق عليه السّلام سؤال كردم كه علّت چيست كه مرد چون در وقت بيمارى، و به قصد زيان رساندن، زنش را طلاق گويد زن از او ارث ميبرد، ولى او از زن

السّلام فرمود: گرفتن و كوتاه كردن شارب از جمعه تا جمعه ديگر موجب ايمنى از بيمارى جذام است.

هر گاه نگران بودى كه نتوانى آخر شب از خواب برخيزى و بنماز شب قيام كنى، يا بيمارى داشتى، يا سرما مانع شود در اين صورت در سفر نماز شب را (كه هشت ركعت است)

فرمود: روزى رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بر مردى از انصار كه بدنش از بيمارى باد آورده و متورّم شده بود وارد شد، آن‏ شخص به پيامبر عرض كرد: اى رسول خدا

ابا عبد الله ع : حلبى از امام صادق عليه السلام در باره شخص بيمار سؤال كرد: بيمارى كه بيهوش بود، آيا نمازهايش را كه در حالت اغماء كرده يا از او فوت شده قضاء

السلام فرمود كه: «از براى خود از نفس خود بگير، بگير از آن در تندرستى پيش از بيمارى، و در توانايى پيش از ناتوانى، و در زندگى پيش از مردن».

دينى نيست ، پزشكان هم اكيدا توصيه مى كنند كه هرگز نسخه بيمارى را به بيمار ديگر ندهيد، هر چند بيمارى آنها از نظر شما شبيه باشند، فلسفه آن روشن است ، زيرا

كن براى دردى كه دارد شفاء. امام صادق عليه السّلام فرمود: (براى رفع درد و بيمارى بگويد:) «يا منزل الشفاء و مذهب الداء انزل على ما بى من داء شفاء» محمد بن

السّلام روايت كرده كه آن حضرت فرمود: كوتاه كردن ناخنها در روز جمعه شخص را از بيمارى جذام و ديوانگى و پيسى و كورى در امان ميدارد و اگر چندان نبود كه احتياج بگرفتن

رعايت اعتدال در غذا نيست مخصوصا در عصر و زمان ما كه بيماريهاى گوناگونى مانند بيمارى قند، چربى خون ، تصلب شرائين ، نارسائيهاى كبد و انواع سكته ها، فراوان شده

يا حالت بيمارى شديد گرفتار شوند، در حالى كه اگر درست بينديشيم انسان در همه حال ، و در همه جا، شديدا آسيب پذير است ، دريا و صحرا، سلامت و بيمارى ، پرتگاه

بگذرد نوعى بيمارى خواهد بود تا آنجا كه گاه به سر حد جنون مى رسد كه از آن تعبير به جنون جنسى مى كنند و امروز دانشمندان انواع و اقسامى از اين بيمارى روانى را

) خداوند همواره غفور و رحيم است . ۶۰ - اگر منافقين و آنها كه در دلهايشان بيمارى است ، و (همچنين ) آنها كه اخبار دروغ تفسير نمونه جلد ۱۷ صفحه ۴۲۶ و شايعات

به خاطر نياز و احتياج بلكه به شكل بيمار گونه اى همچون يك سگ هار كه بر اثر بيمارى هارى حالت عطش كاذب به او دست مى دهد و در هيچ حال سيراب نمى شود اين همان

شرك و بت پرستى ، زيرا از نظر اسلام بت پرستى دين و آيين نيست بلكه انحراف ، بيمارى و خرافه است و هرگز نبايد اجازه داد جمعى در يك مسير صددرصد غلط و خرافى پيش

فرموده: «من مريضم»، و منظورش اين بوده كه او، به زودى دچار بيمارى مى شود. چون آدمى در طول عمر، بدون بيمارى نمى شود، همچنان كه باز، از همان جناب حكايت كرده كه گفت:

سـازد، ايـنـهـا دوسـتـان حـال ثـروت ، تـنگدستى ، پيرى و جوانى ، تندرستى و بيمارى ، و عزت و ذلتند، حتى رابطه هاى مودتشان بعد از مرگ نيز تداوم دارد. تفسير

دانيم صرع و جنون از بيمارى هاى روانى هستند و غالبا عوامل شناخته شده اى دارند. پاسخ : جمعى معتقد هستند كه تعبير مس شيطان كنايه از بيمارى روانى و جنون است و

نامه‏اى سر بسته و وصيتى آشكارا بدو سپرد و در اين حال على بن الحسين (ع) دچار يك بيمارى سختى بود كه به حالِ خود نبود و فاطمه آن نامه و كتاب را به على بن الحسين

كنند، اما نمی دانند. (۹) در دل هاشان مرضى است، پس خدا به كيفر نفاقشان آن بيمارى را زيادتر كرد، و ايشان به خاطر دروغ ها كه می گويند، عذابى دردناك دارند.

درآورد. ضمن يكى از لشكركشيها وارد مكه شد، و قصد داشت كعبه را ويران كند، بيمارى شديدى به او دست داد كه اطباء از درمان او عاجز شدند. در ميان ملازمان او جمعى

جمله : ۱ - در «سفينة البحار» از كتاب «نصائح » چنين نقل شده : «هنگامى كه بيمارى هارون الرشيد در خراسان شديد شد دستور داد طبيبى از طوس حاضر كنند، و سپس سفارش

ساختى و در آن مى دميدى و به فرمان من پرندهاى مى شد و كور مادرزاد و مبتلا به بيمارى پيسى را به فرمان من شفا ميدادى ، و مردگان را (نيز) به فرمان من زنده ميكردى

خود را در راه قربانگاه بزمين بكشد. كفايت نميكند (چون اين عيوب ظاهرى علامت بيمارى حيوان است و بهمين‏ ملاحظه بهاى آن كمتر است). و چون مراسم قربانى را برگزار

كند. و اين، بدان جهت است كه دل هايشان درباره مسأله معاد و لقاى خدا، دچار بيمارى شك و ريب است. و بدين جهت است كه نمى توانند بفهمند خداى تعالى، شهيد بر هر

بـه خـاطـر نـاشـكـرى امـوال ديـگـرى را نـابـود كـنـد و سـلامـت را مبدل به بيمارى . نـظير اين مثالها فراوان است ، و مجموعا نشان مى دهد كه جهان آفرينش مخصوصا

ولى ما مى‏گوئيم: در هر دو حال افطار مى‏كند، و بنا بر اين اگر در سفر يا بيمارى روزه بگيرد بايد قضاى آن را بجا آورد، زيرا خداى عزّ و جلّ مى‏گويد: پس هر

بعد از اين تفسير قابل توجه به نظر مى رسد اين است كه : خداوند سليمان را با بيمارى شديدى مورد آزمايش قرار داد، آنچنان كه همچون جسدى بى روح بر تختش افتاد، و

(كشف ضردر مورد بر طرف ساختن غم و اندوه و بيمارى و ناراحتى نيز اطلاق مى شود به خاطر آنست كه گوئى غم و اندوه و بيمارى همچون پرده اى بر چهره جان و تن انسان مى

منظور بيدارى و تربيت با مشكلات و حوادث سخت : با فقر و خشكسالى و قحطى با بيمارى و درد و رنج و باساء و ضراء مواجه ساختيم شايد متوجه شوند و به سوى خدا باز

در بعضى از روايات اسلامى آمده است كه مدت چهل سال قبل از ظهور طوفان يكنوع بيمارى به زنان قوم نوح دست داد كه ديگر از آنان بچه اى متولد نشد و اين در واقع مقدمه

اول صفحه ۶۳۹) آمده است . اين درست به آن مى ماند كه طبيب حاذقى را بر بالين بيمارى حاضر كنيم ، مى گوئيم اسباب نجات تو فراهم شد، و هر گاه دارو را براى او آماده

ولى همين كه سوره اى محكم نازل شد و در آن دستور قتال آمد، آن هايى كه در دل بيمارى دارند، آن چنان به تو نگاه مى كنند و خيره مى شوند، كه محتضرِ دم مرگ به اطرافيان

ناتوانى و ناتوانيت پس از نيرومندى، بيماريت بعد تندرستى و تندرستيت پس از بيمارى، خرسنديت بعد از خشم و خشمت پس از خرسندى، و اندوهت بعد از شادى و شاديت پس

«شفه » بر لب نيز بهمين مناسبت باشد، و همچنين استعمال اين كلمه در بهبودى از بيمارى نيز بخاطر آن است كه انسان در كناره «سلامت و تندرستى » قرار مى گيرد. در اينكه

كه در ويرانه مى خواند از گوشه اى بلند مى شود، و شخصى ماجراجو يا مبتلا به بيمارى روانى و يا كج سليقه اى پرچم مخالفت با يكى از برنامه هاى اسلامى بلند مى كند

آله و سلّم ) از شر ساحران به خدا پناه مى برد، درست مثل اينكه افراد سالم از بيمارى سرطان به خدا پناه مى برند هر چند هرگز مبتلا به آن نشده باشند. در آخرين آيه

بحيره (شتر ماده اى كه گوشش شكافته شده ) و سائبه (شتر ماده اى كه به جهت شفاى بيمارى آزاد گذاشته شده است ) و وصيله (گوسفند مخصوص ) را بر خود حرام كرده بودند

زكات بدهد و كسانيند كه به عهد خود وقتى عهدى مى بندند وفا مى كنند و از فقر و بيمارى و جنگ ، خويشتن دارند اينان هستند كه راست گفتند و همينهايند كه تقوى دارند

شفاء است براى هر كس كه داراى ايمان باشد، و او را به سوى حق هدايت مى كند. و بيماری هاى درونى را، از قبيل شك و ريب ، شفا مى دهد. و در عين حال، براى كسانى كه

را برطرف مى سازد، رنگ صورت را صفا و طراوت مى بخشد، اعصاب را تقويت كرده ، بيمارى و درد و ضعف را از ميان مى برد و آتش خشم را فرو مى نشاند. اين بحث را با حديثى

رذائل شمرده اند. فضائل را اثر سلامتى قلب و استقامت آن دانسته ، و رذائل را بيمارى آن و رذالت را درد و مرض شمرده اند، و لذا ميگويند: من سينه ام را مثلا با

هيجان را بر خود حمل كند؟ مگر همه پزشكان روانى نمى گويند هيجان مستمر عامل بيمارى است ؟ تفسير نمونه جلد ۱۴ صفحه ۴۴۴ مخصوصا توجه به اين نكته كه غريزه جنسى

به خوردن خاك و يا اشياء ديگرى از اين قبيل پيدا مى كنند، اما به مجرد اينكه بيمارى بر طرف شود آن اشتهاى كاذب ساقط مى گردد، آرى بهشتيان هرگز تمايل به چنان اعمالى

مى‏شود، كسى كه از حقّ تجاوز كند راه فلاح بر او تنگ مى‏آيد. بسا مبتلا به بيمارى مزمن كه جان بدر برد، و تندرستى كه از پا درآيد. شخصى همه شب بر سر بيمار گريست

اين كه ساير بدبخت ها، در زندگى دنياى خود بدبخت اند؛ يا در بدن خود مبتلا به بيمارى و يا نقص عضو اند، و يا مالشان از بين مى رود، و يا به داغ فرزند خود مبتلا

مخصوصا امروز هم در جوامع انسانى نمونه هاى بسيار دارد، و مى توان آن را يكنوع بيمارى خطرناك شمرد. داستان «اصحاب الجنة » و صاحبان باغستان كه در آيات فوق آمده

بر مى آيد: تفسير نمونه ، جلد ۳، صفحه ۱۷ هنگامى كه يعقوب گوشت شتر مى خورد بيمارى عرق النسا بر او شدت مى گرفت . و لذا تصميم گرفت كه از خوردن آن براى هميشه

او نمی داند آنچه كه می گويد، اما وحى آسمانى نيست، بلكه هذيان هایى است كه بيمارى جنون در او پديد آورده. همچنان كه در جاى ديگر، از ايشان حكايت می كند كه گفتند:

سلامت به سر مى برند. اينگونه اختلافها ثروت و فقر، علم و جهل ، و سلامت و بيمارى ، غالبا زائيده استعمار و استثمار و اشكال مختلف بردگى و ظلمهاى آشكار و پنهان

بيماريهائى است ، كه يا همه بدن و يا عضوى از آن را تهديد مى كند، اگر بتواند آن بيمارى را ريشه كن مى كند، و اگر نتوانست عاجز ماند بدن و يا آن عضو را رها مى كند،

مريضا» شامل مريض نامبرده نمى شود، و كلمه (عطاش ) كه در روايت آمده به معناى بيمارى عطش است . (كه ظاهرا همان مرض قند باشد). «مترجم » باز در همان تفسير از سعيد

خرما وجود دارد از سالمترين قندها است كه حتى در بسيارى از موارد، مبتلايان به بيمارى قند نيز مى توانند از آن استفاده كنند. همين دانشمندان مى گويند: در خرما ۱۳

‍ ميكند، چرا كه نه ترس فنا و زوال و مرگ دارند، و نه ترس هجوم دشمن ، و نه بيمارى و آفت و اندوه ، و نه حتى ترس از ترس ! و نعمتى برتر از اين نيست كه انسان

برابر خود بسازد، همچنانكه نمى تواند در مرگ و حيات و جوانى و پيرى و سلامت و بيمارى و امور بسيارى ديگر دخل و تصرفى بكند. پس ، روشن گرديد كه چنين افرادى نه مالكند

مقايسه كند، و در نظر بگيرد: كه اين زندگى آميخته اى از مرگ و حيات ، و سلامتى و بيمارى ، و فقر و توانگرى ، و راحت و تعب ، و وجدان و فقدان است ، و نيز در نظر بگيرد:

و حال آنكه ايشان شاد مى‏شوند به نزول آن. و امّا آنان كه در دل‏هاى ايشان بيمارى شك و نفاق است، پس اين سوره پليدى ايشان را افزود، در حالى كه آن پليدى منضمّ

و اضطراب و ترسى كه از نزول آفات و روى آوردن ناملايمات و فرا رسيدن مرگ و بيمارى دارد، و صرفنظر از اضطرابى كه از شر حسودان و كيد دشمنان دارد، پس او على الدوام