نتایج جستجو

بصيغه‌ جمع‌ آورد! و بعضي‌ جواب‌ داده‌اند ‌که‌ بصيغه‌ جمع‌ آورد ‌تا‌ فقط ذوي‌ العقول‌ (ملائكه‌ و جن‌ و انس‌) ‌را‌ شامل‌ شود و ‌اينکه‌ جواب‌ ‌از‌ جهاتي‌ تمام‌

بكلمه من كه مخصوص بذوى العقول است تعبير شده گفته‌اند براى وجود ذوى العقول است در حيوانات كه بآن ملاحظه از باب تغليب بضمير جمع ذوى العقول در فمنهم من يمشى از

تا بالاخره فرصت از دستش مى‏رود. از حسين بن على صلوات اللّه عليهمه در تحف العقول نقل شده فرموده: استدراج از خداوند سبحان آن است كه نعمت بتده را فراوان كند

بصيغه‌ جمع‌ آورد! و بعضي‌ جواب‌ داده‌اند ‌که‌ بصيغه‌ جمع‌ آورد ‌تا‌ فقط ذوي‌ العقول‌ (ملائكه‌ و جن‌ و انس‌) ‌را‌ شامل‌ شود و ‌اينکه‌ جواب‌ ‌از‌ جهاتي‌ تمام‌

گروهى ايمان مى‌آورند. «آمَنَّا» «1». شعراء، 18. «2». تفسير اثنى‌عشرى، تحف‌العقول، ص 208. جلد 3 - صفحه 142 6- جلوى سوءاستفاده را بايد گرفت. براى اينكه فرعون

تَعْبُدُونَ» تعبير آورده كه وجود كلمه‌ «ما» در اين عبارت، به موجودات غير ذوى‌العقول اشاره دارد، «1» ثانياً، مخاطبين اين آيه، بت‌پرستان مكّه بودند كه بت‌هاى

أَمْرٍ حَكيم» است كه در ذيل آيه فوق آمده و به واسطه [قدر:4]. است در تحف العقول از حسن بن مسعود نقل شده كه گويد: به محضرامام على النقى «عليه السلام» مشرف

بكلمه من كه مخصوص بذوى العقول است تعبير شده گفته‌اند براى وجود ذوى العقول است در حيوانات كه بآن ملاحظه از باب تغليب بضمير جمع ذوى العقول در فمنهم من يمشى از

دليل‏هاست و مثل [آل عمران:13]، طبرسى و بيضاوى آن را: «ذوى البصائر و ذوقى العقول» گفته‏اند و مثل [حشر:2]، [ص:45] صاحبان نيروها در اطاعت حق و صاحبان بصيرت‏ها

تغليب، پس شامل ذوى العقول مانند عيسى و عزير و غير آن از اصنام مى‌باشد؛ يا مراد همان عيسى و عزير يا اصنام فقط و اجراى حكم ذوى العقول به سبب آن است كه مشركين

کتاب الله مجمع على تاویلها و سنة مجمع علیها لا اختلاف فیها، او قیاس تعرف العقول عدله و لا یسع خاصة الأمة و عامتها الشک فیه و الانکار له ... فمن اورد واحدة

فِي‌ الأَرض‌ِ تعبير ‌بما‌ ‌براي‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ شامل‌ ذوي‌ العقول‌ و ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ ‌باشد‌ ‌از‌ جمادات‌ و نباتات‌ و حيوانات‌ بلكه‌ اعم‌ّ ‌از‌ جميع‌

الفقيه‌، تهذيب‌ و استبصار. و كتب‌ اربعه متأخرين‌: وسائل‌، وافي‌، بحار و مرآت‌ العقول‌. و ساير كتب‌ اخبار. تنبيه‌: ‌اينکه‌ علماء اخبار تمام‌ هم‌ّ ‌آنها‌ ‌بر‌

‌که‌ ‌براي‌ ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ ‌است‌ آورده‌ و ‌من‌ استفهاميه‌ نياورده‌، ‌اينکه‌ ‌باشد‌ ‌که‌ اكثر معبودهاي‌ اهل‌ ضلال‌ ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ بوده‌اند و شايد وجهش‌

اميّه از اين جريان بسيار ناراحت بوده‏اند. حسن بن شعبه رحمه اللّه در تحف العقول ضمن گفتگوى هدف موسى بن جعفر «عليه السلام» با هارون عباسى نقل مى‏كند كه هارون

جوشيدن آب در نهايت جوشش كه از شدت حرارت امعاء و احشاء را پاره كند. «1» تحف العقول، (ج پنجم قم) ص 202. جلد 12 - صفحه 30 كفاية الموحدين- در حديثى حضرت باقر

و اطاعت ذاتى و طبعى خودمان و موجوداتمان و باين مناسبت از آن دو بجمع ذوى العقول تعبير شده و اين در واقع مثلى است براى قدرت و سلطنت الهيه بر آسمان و زمين

روايت) ص 652. جلد 12 - صفحه 223 داد. تحقيق: علامه مجلسى رحمه اللّه در مرات العقول فرمايد: اعمال قلوب از اول بروز تا ظهور عمل جوارح مراتبى است: 1- حديث نفس:

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

الأَرض‌ِ تعبير ‌به‌ «‌ما» دون‌ «‌من‌» ‌براي‌ شمول‌ ذوي‌ العقول‌ مثل‌ ملائكه‌ و جن‌ و انس‌ و ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ ‌از‌ كرات‌ جويّه‌ و حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌

خلق فرمايد آدم را به دو هزار سال‌ «1». 2- علامه مجلسى (رحمه اللّه) در مرآت العقول- روايت نموده از ابان بن ابى محمود: مردى از شيعه نوشت به حضرت على بن موسى

تحت تصرف و امر حضرت احديت مى‌باشند و يك انقياد فطرى است كه آن مخصوص بذوى العقول است و شايد اشاره به اين معنى باشد حديث معروف كه هر مولودى متولد ميشود بفطرت

آب‌ ضعيف‌ حقير بي‌ قيمت‌. خداوند ‌به‌ قدرت‌ كامله ‌خود‌ چه‌ تصرفات‌ محير العقول‌ ‌در‌ خلقت‌ انسان‌ و نگهباني‌ ‌او‌ و رشد ‌او‌ فرموده‌. اولا ‌آن‌ مأكولات‌

‌اينکه‌ بشر بدون‌ مدرك‌ و دليل‌ و برهان‌ و بينه‌ نيامده‌ ‌است‌ معجزات‌ محير العقول‌ ‌که‌ تمام‌ بشر ‌از‌ اتيان‌ ‌آن‌ عاجز هستند و فعل‌ الهيست‌ ‌که‌ بدست‌ ‌او‌

«أُولئِکَ»: آنها. این واژه گاهی برای غیر ذوی‌العقول نیز به کار می‌رود. یا این که اندامهای بدن به عنوان ذوی‌العقول مورد خطاب قرار گرفته‌اند. «کَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً»:

يَضُرُّهُم‌ وَ لا يَنفَعُهُم‌ تعبير ‌بما‌ فرمود ‌که‌ شامل‌ ذوي‌ العقول‌ و ‌غير‌ ذوي‌ العقول‌ ‌از‌ حيوانات‌ و نباتات‌ و جمادات‌ شود ‌از‌ عبادت‌ ملائكه‌ و جن‌

و صفات، لكن واحد را محال نيست. 5- واحد اطلاق بر ذوى العقول و غير آن نمايند لكن احد، خاصه ذوى العقول است. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ قُلْ هُوَ

دارند زيرا يك‌ جسمي‌ و جمادي‌ بيش‌ نيست‌ و مصنوع‌ ‌خود‌ بشر ‌است‌ اما ذوي‌ العقول‌ ‌آنها‌ مثل‌ ملائكه‌ و انبياء و ائمه‌ اين‌ها بيزاري‌ ميجويند ‌از‌ ‌آنها‌

بسياري‌ ديگر ‌از‌ آيات‌. جلد 13 - صفحه 196 و اما الأخبار: ‌در‌ روايت‌ تحف‌ العقول‌: «‌ما ‌يکون‌ ‌منه‌ و ‌فيه‌ الفساد محضا و ‌لا‌ ‌يکون‌ ‌فيه‌ شي‌ء ‌من‌ وجوه‌

شده يا مراد انكسار و افتادگى اعناق است و چون جزء آنها است با آن معامله ذوى العقول در جمع شده و در چند روايت از ائمه اطهار عليهم السلام كلمه آيه بعلائم حتمى

ترجمه: «عَلَی»: در اینجا به معنی (عَنْ) است. «ما»: به معنی (مَنْ) و برای ذوی‌العقول است. «مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ»: مُلک یمین، کنیزان مراد است (نگا: نساء

فرعونيان‌ ‌اينکه‌ دو آية نيست‌ ‌که‌ عصا ‌باشد‌ و يد بيضاء بلكه‌ معجزات‌ محيّر العقول‌ ديگري‌ ‌هم‌ بتو عنايت‌ ميكنيم‌ ‌که‌ ‌بر‌ ‌آنها‌ غالب‌ شوي‌ و ‌آنها‌ هلاك‌

مشرکان است که معبودها و بتهای خود را متصرّف در امور می‌بینند و همچون ذوی‌العقول می‌پندارند. یا بر اثر تغلیب ذوی‌العقولی است از قبیل: فرشتگان، عیسی، عُزَیر

از جنس خدايانشان و غير آنها و ظاهر ما تعبدون بملاحظه لفظ ما كه در غير ذوى العقول استعمال ميشود و آنكه مقصود بخطاب كفّار مكّه‌اند كه بت‌پرست بودند و آنكه

از جنس خدايانشان و غير آنها و ظاهر ما تعبدون بملاحظه لفظ ما كه در غير ذوى العقول استعمال ميشود و آنكه مقصود بخطاب كفّار مكّه‌اند كه بت‌پرست بودند و آنكه

شده يا مراد انكسار و افتادگى اعناق است و چون جزء آنها است با آن معامله ذوى العقول در جمع شده و در چند روايت از ائمه اطهار عليهم السلام كلمه آيه بعلائم حتمى

شده يا مراد انكسار و افتادگى اعناق است و چون جزء آنها است با آن معامله ذوى العقول در جمع شده و در چند روايت از ائمه اطهار عليهم السلام كلمه آيه بعلائم حتمى

آگاهى برخوردارند. (کلّ له قنتون) جمع بسته شدن «قانتون» به «ون» - که براى ذوى العقول است - از نکته یاد شده حکایت مى کند. آسمان: تعدد آسمان ها ۲; مالک موجودات

است قطع نظر از ترتب معصيتى بر آن، و اخبار كثيره وارد شده از جمله روايت تحف العقول از حضرت صادق عليه السّلام فرمود: و اما وجه حرام از ولايت، ولايت والى جائر

علامه مجلسى (رحمه اللّه) در بيان جمع بين آيات و اخبار، شرح مفصلى در مرآت العقول‌ «2» عنوان و پنج چيز مذكوره آيه شريفه را وجوهى ذكر فرموده: 1- مراد دانستن

شده يا مراد انكسار و افتادگى اعناق است و چون جزء آنها است با آن معامله ذوى العقول در جمع شده و در چند روايت از ائمه اطهار عليهم السلام كلمه آيه بعلائم حتمى

تعبير باكثر چيست‌! (جواب‌) بعض‌ مفسرين‌ گفتند ‌براي‌ خروج‌ اطفال‌ و نواقص‌ العقول‌ و كساني‌ ‌که‌ دعوت‌ بآنها نرسيده‌ ‌است‌ لكن‌ ‌اينکه‌ جواب‌ تمام‌ نيست‌

از جمله معبرات كائنات الأرض، عالم نبات است كه مشتمل بر غرايب و عجائب محير العقول است بسبب آنچه در آن است از نظام محكم و اسرار و حكم. تفكرنما در كيفيت تقليب

تسبيح‌ تكويني‌ كردند چون‌ تشريعي‌ منوط بعقل‌ و شعور و معرفت‌ ‌است‌ و ذوي‌ العقول‌ منحصر بملائكه‌ و جن‌ و انس‌ ‌است‌ چنانچه‌ حكما ‌هم‌ همين‌ عقيده‌ ‌را‌ اتخاذ

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

كه در آن مدار مانند شناگر با اراده بسرعت حركت ميكنند لذا از آنها بجمع ذوى العقول تعبير فرموده چنانچه در سوره يوسف عليه السّلام هم و الشمس و القمر رأيتهم

از جنس خدايانشان و غير آنها و ظاهر ما تعبدون بملاحظه لفظ ما كه در غير ذوى العقول استعمال ميشود و آنكه مقصود بخطاب كفّار مكّه‌اند كه بت‌پرست بودند و آنكه

ما فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ ما فِي‌ الأَرض‌ِ نوع‌ مفسرين‌ گفتند تسبيح‌ ذوي‌ العقول‌ ملك‌ جن‌ انس‌ قولي‌ ‌است‌ و تسبيح‌ ‌غير‌ ‌آنها‌ تكويني‌ ‌است‌ ‌يعني‌ وجود

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

‌شده‌ بلكه‌ بعضي‌ ‌الي‌ الابد وَ مَن‌ نُعَمِّره‌ُ ‌من‌ ‌از‌ ‌براي‌ ذوي‌ العقول‌ ‌است‌ لكن‌ مراد انسان‌ ‌است‌. نُنَكِّسه‌ُ فِي‌ الخَلق‌ِ و بنظر ميآيد ‌که‌

پهنه آسمان نیز جنبندگان زنده موجود و فراوانند. «جَمْعِهِمْ»: گرد آوردن ذوی‌العقول، یعنی انسانها، برای حساب و کتاب قیامت. مراد گرد آوردن انسانها (نگا: نساء

يُؤْتُونَ، يُطِيعُونَ» (فعل مضارع رمز استمرار است) «1». حشر، 14. «2». تحف‌العقول، ص 237. جلد 3 - صفحه 464 8- كسانى‌كه ديگران را به كارهاى خوب دعوت مى‌كنند،

برهان. توحید صدوق، ص ۴۵۵، ح ۶، ب ۶۷; نورالثقلین، ج ۳، ص ۱۹۶، ح ۳۵۲. تحف العقول، ص ۴۸۴; بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۵- ، ح ۲.

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

كتاب‌ گنجايش‌ ذكر ‌آنها‌ ‌را‌ ندارد ‌هر‌ كس‌ طالب‌ ‌است‌ رجوع‌ بكتاب‌ مرآت‌ العقول‌ مجلد اول‌ نمايد صفحه‌ 15 ‌که‌ ‌در‌ حاشيه‌ متن‌ حديث‌ ‌را‌ ذكر فرموده‌ و

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

اشكال‌ و جواب‌ ‌هر‌ دو مخدوش‌ ‌است‌ و توضيح‌ كلام‌ اينكه‌ شهود منحصر بذوي‌ العقول‌ نيست‌ تمام‌ مخلوقات‌ نفس‌ وجود ‌آنها‌ شهادت‌ بوجود صانع‌ و وحدانيت‌ ‌او‌

آن منزه باشد. فرمود حضرت پيغمبر صلى اللّه عليه و آله انّ اللّه احتجب عن العقول كما احتجب عن الابصار. بدرستى كه ذات سبحانى محجوب است از عقول، چنانچه مستور

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ ما فِي‌ الأَرض‌ِ تعبير بمادون‌ ‌من‌ ‌براي‌ تعميم‌ ذوي‌ العقول‌ و ‌غير‌ ‌آنها‌ ‌است‌ مثل‌ شمس‌ قمر كواكب‌ عرش‌ كرسي‌ جمادات‌ نباتات‌ حيوانات‌

نظر ‌به‌ اينكه‌ مفسرين‌ عقل‌ و شعوري‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ قائل‌ نيستند فقط ذوي‌ العقول‌ ‌را‌ انس‌ و جن‌ و ملك‌ ميدانند، حمل‌ كردند ‌بر‌ امر تكويني‌ ‌که‌ ايجاد

چنانچه دأب بندگان مخلصين است: اين از فضل پروردگار من است، يعنى‌ «1» تحف العقول، چاپ مكتبة الصّدوق، ص 476 و 478- مجمع البيان، چ 1403 هجرى ج 4 ص 225 به نقل

سومین بار در روز فتح مکه به عنوان تذکر و یادآورى مسلمین نازل گردیده است. تحف العقول، ص ۲۷۱، فراز ۴۸; بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۲۰، ح ۲.

الصادقين، جلد 2، صفحه 433. «2» مدرك ياد شده‌ تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 354 العقول و غير مستقر الرشد، يعنى: و مدهيد به سفيهان و كم عقلان، أَمْوالَكُمُ الَّتِي

۳; علم کافران صدر اسلام ۶; نابودى ثروت کافران ۳ تفسیر ابن ابى حاتم. تحف العقول، ص ۴۷۴; تفسیربرهان، ج ۴، ص ۳۶۱- ، ح ۳. تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۸۲; تفسیربرهان،

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

بمقام بلند آن دست كسى نميرسد جز بهدايت الهى و اينكه ضمير هم را كه مخصوص بذوى العقول است به بتها ارجاع فرموده بلحاظ آنستكه نسبت عداوت را كه مناسب با عقلاء است

از جنس خدايانشان و غير آنها و ظاهر ما تعبدون بملاحظه لفظ ما كه در غير ذوى العقول استعمال ميشود و آنكه مقصود بخطاب كفّار مكّه‌اند كه بت‌پرست بودند و آنكه

45 و بحار ج 5، ص 303 روايت 14 بنقل از توحيد صدوق ص 364 و خصال. و نيز تحف العقول، ص 35 و ص 50. «4» وسائل الشيعة، ج 18، ص 336 روايت 4 به نقل از حضرت رسول

بودند و از ذكر خدا باستظهار آنها غافل شده بودند كه آن صنايع و اختراعات محيّر العقول خودشان بود وسيله نيست و نابود شدنشان گرديد و ما مسلمانان با ديدن اين معجزات

مردم تذكر و تدبر را و بر اينكه عقل حجت باطنى است براى آنان، زيرا غير ذوى العقول را ممكن نيست تدبر و اعتبار، پس سزاوار آن كه عاقل لبيب از متابعت عقل غافل

معصوم از خطا و از مسائل مهمه ايمان و يكى از امور مشكله ماوراء الطبيعه و محير العقول بشر مى‌باشد، زيرا از پيغمبران سلف چيزى در اين قسمت نرسيده الّا قرآن كه معرفى

طمع‌ها سبب لغزش خردها مى‌شود، حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: «اكثر مصارع العقول تحت بروق المطامع» «3» بيشتر لغزشگاه خرد، زرق و برق طمع‌ها مى‌باشد. حقيقت

آنكه ايمان، قابل زياده و نقصان باشد. علامه مجلسى رضوان اللّه عليه در «مرآت العقول» شرح مفصلى عنوان نموده است. از جمله: فخر رازى گفته: اگر ايمان عبارت از تصديق

زمینى ۶ موجودات: اقسام موجودات ۱۴; موجودات باشعور ۱۵; موجودات برتر ۱۴ تحف العقول، ص ۴۷۰، رساله امام هادى(ع); بحارالأنوار، ج ۵، ص ۷۷، ح ۱. تفسیرعیاشى، ج ۲،

پيغمبر ‌است‌ ولي‌ مقصود تمام‌ افراد بشر بلكه‌ جن‌ و انس‌ بلكه‌ تمام‌ ذوي‌ العقول‌ هستند ‌که‌ درك‌ ميكنند و استفهام‌ تقريريست‌. أَن‌َّ اللّه‌َ يُولِج‌ُ اللَّيل‌َ

منهج الصادقين، ج 7 ص 240. «3» كتاب الخصال، ج 1، ص 9، روايت 30 و نيز در تحف العقول ص 26 و بحار الانوار ج 77، ص 141 روايت 11 بنقل از حضرت رسول صلّى اللّه عليه

و اطاعت ذاتى و طبعى خودمان و موجوداتمان و باين مناسبت از آن دو بجمع ذوى العقول تعبير شده و اين در واقع مثلى است براى قدرت و سلطنت الهيه بر آسمان و زمين

نوع‌ افراد بشر معتقد هستند ‌حتي‌ حكماء جلد 6 - صفحه 347 قديم‌ ‌که‌ ذوي‌ العقول‌ و الشعور منحصر بجن‌ّ و انس‌ و ملك‌ ‌است‌ لذا بعث‌ غراب‌ و ارسال‌ هدهد و

شَيئاً اشاره‌ بشرك‌ افعالي‌ ‌است‌ و لذا تعبير بشيئي‌ فرموده‌ ‌که‌ شامل‌ ذوي‌ العقول‌ و ‌غير‌ ‌آنها‌ شود ‌يعني‌ مؤثّر و موجد و خالق‌ ‌را‌ جز ‌خدا‌ ندانيم‌ نه‌

إِلاَّ الْقَوْمُ الْكافِرُونَ (87) «1» بحار الانوار ج 22 ص 157، و مثل آن تحف العقول ص 36 طبع اسلاميه. «2» بحار الانوار ج 12 ص 244، و تفسير عياشى ج 2 ص 189.

بصيغه‌ جمع‌ آورد! و بعضي‌ جواب‌ داده‌اند ‌که‌ بصيغه‌ جمع‌ آورد ‌تا‌ فقط ذوي‌ العقول‌ (ملائكه‌ و جن‌ و انس‌) ‌را‌ شامل‌ شود و ‌اينکه‌ جواب‌ ‌از‌ جهاتي‌ تمام‌

شما و رحمتش هر آينه پيروى ميكرديد شيطان را مگر كمى. تفسير گفته‌اند ضعفاء العقول از مسلمين وقتى خبر فتح يكى از عساكر اسلام را ميشنيدند يا پيغمبر (ص) وعده

و بيست و يك هزار و دويست و پنجاه (321250) حرف مى‏باشد... در وافى و مرآة العقول از تفسير سيد حيدر آملى عدد سور و آيات و كلمات و حروف و فتحه‏ها و ضمه‏ها

قرآن‌ مجيد ‌که‌ اعظم‌ معجزات‌ ‌است‌ لكن‌ ممكن‌ ‌است‌ بعض‌ جهّال‌ و ضعفاء العقول‌ و عوام‌ بخصوص‌ نساء درك‌ نكنند و راه‌ عذري‌ ‌بر‌ ‌خود‌ درست‌ كنند ‌که‌

۲، ص ۱۲۱، ح ۲۱. تفسیر قمى، ج ۱، ص ۲۵۴ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۱۱۹، ح ۱۳. تحف العقول، ص ۳۲۹ ; بحارالانوار، ج ۹۳، ص ۲۰۵- ، ح ۱. کافى، ج ۱، ص ۵۳۹، ح ۳ ; نورالثقلین،

وَ مَا رَأَيْتُ ضَعِيفَاتِ اَلدِّينِ نَاقِصَاتِ اَلْعُقُولِ أَسْلَبَ لِذِي لُبٍّ مِنْكُنَ‏

وَ مَا رَأَيْتُ ضَعِيفَاتِ اَلدِّينِ وَ نَاقِصَاتِ اَلْعُقُولِ أَسْلَبَ لِذِي لُبٍ‏ مِنْكُنَّ

فِي‌ السَّماوات‌ِ وَ ما فِي‌ الأَرض‌ِ تعبير بمادون‌ ‌من‌ ‌براي‌ تعميم‌ ذوي‌ العقول‌ و ‌غير‌ ‌آنها‌ ‌است‌ مثل‌ شمس‌ قمر كواكب‌ عرش‌ كرسي‌ جمادات‌ نباتات‌ حيوانات‌

مَا رَأَيْتُ مِنْ ضَعِيفَاتِ اَلدِّينِ وَ نَاقِصَاتِ اَلْعُقُولِ أَسْلَبَ لِذِي لُبٍّ مِنْكُنَّ

فِي الْأَرْضِ فَساداً وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ (64) «1» تحف العقول، صفحه 237، باب ما روى عن السّبط الشّهيد عليه السّلام. «2» تفسير كشاف، جلد

۲۶۵- ، ح ۵۸. کافى، ج ۲، ص ۲۶۷، ح ۳; نورالثقلین، ج ۵، ص ۲۶۹- ، ح ۶۱. تحف العقول، ص ۴۰۵; بحارالأنوار، ج ۱۰، ص ۲۴۳- ، ح ۲.

است . و اگر به لفظ «من :كسى كه تعبير شده »، با اينكه اين كلمه تنها بر ذوى العقول ( بشر) اطلاق مى شود از باب تغليب است ( چون بردگان نيز مراد بوده اند). بعيد

فطرته ، و يذكروهم منسى نعمته ، و يحتجوا عليهم بالتبليغ ، و يثيروا لهم دفائن العقول : «خداوند رسولان خويش را به سوى آنها مبعوث كرد، و انبياى خويش را به سوى

سراسر آن برقرار كرده، به طورى كه تك تك نظام هاى جزئى آن، دهشت آور و محيّر العقول است، و يك نمونۀ آن نظام هاى موجود، در خصوص عالَم انسانى است، نمى تواند مثل

فترة ، و لا عندهم غفلة ، و لا فيهم معصية ... لا يغشاهم نوم العيون و لا سهوا العقول ، و لا فترة الابدان ، لم يسكنوا الاصلاب و لم تضمهم الارحام : «در آنها نه

چه انسان و چه جن ، و چه ملك . و اگر مراد از آن تمامى مخلوقات باشد چه ذوى العقول و چه آنان كه عقل ندارند، آن وقت مراد از سينه ها باطن ها خواهد بود، ولى اين

معنى «إهدنا الصراط المستقيم» و پاسخ ضمنى به شبهه تحصيل حاصل و در كتاب «تحف العقول»، از امام صادق عليه السلام روايتى آمده، كه در ضمن آن فرمود: هر كس معتقد

آمده است انما يداق الله العباد فى الحساب يوم القيامة على قدر ما آتاهم من العقول فى الدنيا: خداوند در روز قيامت در حساب بندگان به اندازه عقلى كه به آنها

آرى ، از ناحيه خدا ماءمور باين تكريم و احترام از آدم شدند. و در كتاب تحف العقول آمده : كه سجده ملائكه براى آدم (شرك نبود)، بلكه اطاعت خدا، و محبتى بود كه

خدا را شناخت . امير مؤ منان على (عليه السلام ) در يكجا مى فرمايد: لم يطلع العقول على تحديد صفته ، و لم يحجبها عن واجب معرفته ، فهو الذى تشهد له اعلام الوجود،

تا وقتى كه انسانى تامّ الخلقه مى شود، و داراى صفاتى عجيب و افعالى محيّر العقول مى گردد. پس ‍ انسان، انسانى تمام و كامل نمى شود، مگر به تدبير مستمر و پى

يـذكـروهـم مـنـسـى نـعـمـتـه و يـحـتجوا اليهم بالتبليغ و يثيروا لهم دفائن العـقـول : هـدف از بـعـثـت پـيامبران آن بوده كه انسانها را وادار به وفا كردن به

گفتن كسانى كه در آسمانها و زمين هستند بگيريم و ظاهر كلمه «من » را در ذوى - العقول حفظ كنيم ، «تسبيح » در اينجا به معنى اول خواهد بود كه يك تسبيح آگاهانه و

المنتظرون‌ لظهوره‌ افضل‌ اهل‌ كل‌ّ زمان‌ لان‌ّ اللّه‌ ‌تعالي‌ اعطاهم‌ ‌من‌ العقول‌ و الافهام‌ و المعرفة ‌ما صارت‌ ‌به‌ الغيبة عندهم‌ بمنزلة المشاهدة و جعلهم‌