النور ١٤
ترجمه
| النور ١٣ | آیه ١٤ | النور ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَفَضْتُمْ فِیهِ»: در آن خوض کردید و غوطه‌ور شدید. بدان پرداختید و در آن فرو رفتید (نگا: یونس / ). از مصدر افاضه و از ماده (فیض).
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۶، سوره نور
- بيان آيات مربوط به داستان افك
- شناخته و رسوا شدن عناصر فاسد، براى مجتمع صالح و اسلامى خير است (لا تحسبو هشرّا لكم ...)
- توبيخ كسانى كه وقتى اتهام دروغ (افك ) را شنيدند آن را رد و تكذيب نكردند و بدون تحقيق و علم آن را شايع ساختند.
- اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز پاك و تزكيه نمى شد
- كسانى كه زنان مؤ منه محصنه را متهم به زنا مى كنند در دنيا و آخرت لعنت شده و عذابى عظيم دارند.
- معناى اينكه در آخرت مى دانند كه خدا حق مبين است
- روايتى مفصل از ((الدر المنثور)) درباره نزول آيات مربوط افك درباره عائشه
- موارد اشكال در اين روايت و روايات ديگرى كه از طرق عامه در اين باره نازل شده است .
- رواياتى از طرق شيعه كه بنابر آنها داستان افك درباه ماريه قبطيه ، و تهمت زننده عائشه بوده .
- اشكالاتى كه بر اين روايت نيز وارد است
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به افك ، قذف و آيه : ((الزانى لا يتكح ...))
نکات آیه
۱ - امت اسلامى، در دو عرصه دنیا و آخرت، از فضل و رحمت خداوند برخورداراند. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته فى الدنیا و الأخرة)
۲ - مسلمانان صدراسلام، به خاطر بى مبالاتى و خوش باورى در توطئه «افک»، در معرض گرفتار شدن به عذابى سخت از سوى خدا قرار داشتند. (و لولا فضل اللّه علیکم ... لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم)
۳ - فضل و رحمت الهى و افشاى چهره توطئه گران «افک» از سوى خدا، مسلمانان صدراسلام را از خطر عذابى بزرگ نجات بخشید. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته ... لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم)
۴ - هتک حرمت پیامبر(ص)، در پى دارنده عذابى بزرگ (لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که موضوع آیه شریفه، ماجراى «افک» است و با حرمت پیامبر(ص) ارتباط دارد که ناخواسته از سوى مسلمانان، در معرض هتک حرمت قرار گرفته بود.
۵ - دست اندرکاران اصلى توطئه «افک» علیه پیامبر(ص) و خاندان آن حضرت، از فضل و رحمت خداوند محروم شدند. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته ... لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم) خداوند در آیه ۱۱، به شایعه سازان اصلى وعده عذاب بزرگ (و الذى تولّى کبره منهم له عذاب عظیم) مى دهد. واژه «افاضه» نیز به معناى سخن گفتن بسیار در باره موضوعى و انتشار آن است و این، کار توده مردم بود نه منافقان که سازنده اصلى تهمت و شایعه بودند. بنابراین فضل و رحمت خدا، شامل کسانى است که کارگزار اصلى تهمت نبودند; بلکه بر اثر جهل و غفلت سخنى در این زمینه به میان آوردند در آیه بعد نیز خداوند، جهل و ناآگاهى آنان را یادآور شده، مى فرماید: «و تقولون بأفواهکم ما لیس لکم به علم».
۶ - ترویج کنندگان شایعات و تهمت پردازى هاى ناروا - جدا از فضل و رحمت خداوند - مستحق عذاب الهى اند. (و لولا فضل اللّه علیکم و رحمته ... لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم)
۷ - خداوند، دستگیر امت اسلامى در مواقع بروز خطر (و لولا فضل اللّه علیکم ... لمسّکم فى ما أفضتم فیه عذاب عظیم)
۸ - توطئه «افک» چنان تأثیر عمیقى داشت که مسلمانان را به خود مشغول کرده و تنها موضوع سخن هر مجلس و محفل گشته بود. (لمسّکم فى ما أفضتم فیه) مطلب یاد شده از به کارگیرى واژه «افاضه» - که به معناى سخن گفتن بسیار درباره موضوعى و انتشار آن است - استفاده مى شود. گفتنى است که خطاب در «مسّکم» و «أفضتم» به عموم مسلمانان است و این نشان مى دهد که شایعه «افک»، در میان همه مسلمانان مدینه پیچیده بود و آنان را به خود مشغول کرده بود.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲، ۸
- خدا: آثار افشاگریهاى خدا ۳; آثار رحمت خدا ۳; آثار فضل خدا ۳; رحمت اخروى خدا ۱; نجات بخشى خدا ۷
- رحمت: محرومان از رحمت ۵، ۶; مشمولان رحمت ۱
- شایعه سازان: عذاب شایعه سازان ۶; محرومیت شایعه سازان ۶
- عذاب: اهل عذاب ۶; عذاب بزرگ ۳، ۴; مراتب عذاب ۳، ۴; نجات از عذاب ۳
- فضل خدا: محرومان از فضل خدا ۵، ۶; مشمولان فضل خدا ۱
- قصه افک: افشاى توطئه گران قصه افک ۳; شیوع قصه افک ۸; محرومیت توطئه گران قصه افک ۵
- محمد(ص): کیفر هتک آبروى محمد(ص) ۴; محرومیت توطئه گران علیه محمد(ص) ۵
- مسلمانان: بى تفاوتى مسلمانان صدراسلام ۲; تأثیرپذیرى مسلمانان صدراسلام ۸; خطر عذاب مسلمانان صدراسلام ۲; خوش باورى مسلمانان صدراسلام ۲; فضایل مسلمانان ۱; نجات مسلمانان ۷; نجات مسلمانان صدراسلام ۳
