المائدة ١٢

وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ‌ مِيثَاقَ‌ بَنِي‌ إِسْرَائِيلَ‌ وَ بَعَثْنَا مِنْهُمُ‌ اثْنَيْ‌ عَشَرَ نَقِيباً وَ قَالَ‌ اللَّهُ‌ إِنِّي‌ مَعَکُمْ‌ لَئِنْ‌ أَقَمْتُمُ‌ الصَّلاَةَ وَ آتَيْتُمُ‌ الزَّکَاةَ وَ آمَنْتُمْ‌ بِرُسُلِي‌ وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ‌ وَ أَقْرَضْتُمُ‌ اللَّهَ‌ قَرْضاً حَسَناً لَأُکَفِّرَنَ‌ عَنْکُمْ‌ سَيِّئَاتِکُمْ‌ وَ لَأُدْخِلَنَّکُمْ‌ جَنَّاتٍ‌ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ فَمَنْ‌ کَفَرَ بَعْدَ ذٰلِکَ‌ مِنْکُمْ‌ فَقَدْ ضَلَ‌ سَوَاءَ السَّبِيلِ‌

ترجمه

خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب [= سرپرست‌] برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید [= در راه او، به نیازمندان کمک کنید]، گناهان شما را می‌پوشانم [= می بخشم‌]؛ و شما را در باغهایی از بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می‌کنم. اما هر کس از شما بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است.

و همانا خدا از بنى اسرائيل پيمان گرفت و از آنها دوازده سرپرست برانگيختيم، و خدا فرمود: همانا من با شما هستم، اگر نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگان من ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و به خدا قرض الحسنه بدهيد، قطعا بدى‌هايتان را از شما مى‌پوشان

در حقيقت، خدا از فرزندان اسرائيل پيمان گرفت. و از آنان دوازده سركرده برانگيختيم. و خدا فرمود: «من با شما هستم.» اگر نماز برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و وام نيكويى به خدا بدهيد، قطعاً گناهانتان را از شما مى‌زدايم، و شما را به باغهايى كه از زير [درختان‌] آن نهرها روان است در مى‌آورم. پس هر كس از شما بعد از اين كفر ورزد، در حقيقت از راه راست گمراه شده است.

و همانا خدا از بنی اسرائیل عهد گرفت و از میان آنها دوازده نفر بزرگ برانگیختیم (که پیشوای هر سبطی باشند) و خدا بنی اسرائیل را گفت که من با شمایم هر گاه نماز به پا دارید و زکات بدهید و به فرستادگان من ایمان آورید و آنها را اعزاز و یاری کنید و خدا را قرض نیکو دهید، در این صورت گناهان شما بیامرزم و شما را در بهشتی داخل گردانم که زیر درختانش نهرها جاری است. پس هر کس از شما پس از عهد خدا کافر شد سخت از راه راست دور افتاده است.

خدا از بنی اسرائیل [بر لزوم اطاعت از آیینش و پیروی از موسی] پیمان گرفت، و از میان آنان دوازده سرپرست برانیگختیم [تا هر یک عهده دار امور قبیله ای از قبایل بنی اسرائیل باشد]، و خدا به آنان فرمود: یقیناً من با شمایم، اگر نماز را برپا دارید، و زکات بپردازید، و به پیامبرانم ایمان آورید، و آنان را تقویت و یاری کنید و به خدا وامی نیکو دهید، مسلماً گناهانتان را محو می کنم، و شما را در بهشت هایی که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است در می آورم؛ پس هر که از شما بعد از این کافر شود، یقیناً راه راست را گم کرده است.

خداوند از بنى اسرائيل پيمان گرفت و از ميان آنان دوازده نقيب برانگيختيم. و خدا گفت: اگر نماز بخوانيد و زكات بدهيد و به پيامبران من ايمان بياوريد و ياريشان كنيد و به خدا قرض‌الحسنه بدهيد، من با شمايم. بديهايتان را مى‌زدايم و شما را به بهشتهايى داخل مى‌كنم كه در آن نهرها روان باشد. و هر كس از شما كه از آن پس كافر شود راه راست را گم كرده است.

و خداوند از بنی‌اسرائیل پیمان گرفت و از میان آنان دوازده سالار برگماشتیم، و خداوند گفت من با شما هستم، اگر نماز برپا داشتید و زکات پرداختید و به پیامبران من ایمان آوردید و آنان را گرامی داشتید و در راه خدا وامی نیکو دادید، سیئات شما را می‌زدایم و شما را به بوستانهایی که جویباران از فرودست آن جاری است، درمی‌آورم، اما اگر پس از این، کسی از شما کفر ورزد، بی‌شک از راه راست گمراه شده است‌

و هر آينه خداوند از فرزندان يعقوب پيمان گرفت، و از ايشان دوازده مهتر و سرپرست برانگيختيم، و خداى گفت: من با شمايم اگر نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و به فرستادگانم ايمان آوريد و ايشان را يارى كنيد و بشكوه داريد و خداى را وامى نيكو دهيد- به نيازمندان كمك كنيد-، هر آينه بديهاى شما را از شما بزدايم و شما را به بهشت‌هايى درآورم كه از زير [درختان‌] آنها جويها روان است. پس هر كه از شما از اين پس كافر شود براستى راه راست را گم كرده است.

بیگمان خداوند از بنی‌اسرائیل پیمان گرفت و دوازده رهبر برای آنان تعیین کرد و بدیشان گفت: من با شمایم (و یاری و مددتان می‌نمایم) اگر نماز را بگزارید و زکات مال بدر کنید و به پیغمبرانم ایمان بیاورید وآنان را یاری کنید و (با انفاق دارائی در راه خیر، از جمله کمک به نیازمندان) به خدا قرض نیکوئی دهید. (با انجام همه‌ی اینها) از گناهان شما چشم‌پوشی می‌نمایم و شما را به باغهائی (از بهشت) وارد می‌گردانم که رودبارها از زیر (درختان) آنها جاری است. امّا کسی که از شما بعد از این کافر شود (و نقض عهد کند) راه راست را گم کرده است (و منحرف گشته است).

و خدا از فرزندان اسرائیل همواره پیمان گرفت و از آنان دوازده (سر کرده‌ی) پیگیر کارگشا (درباره‌ی آنان) برانگیختیم و خدا فرمود: «من حتماً با شما هستم، اگر نماز را بر پا بدارید و زکات را بدهید و به فرستادگانم ایمان بیاورید. و بر گرامی‌داشتشان یاریشان کنید و وام نیکویی به خدا دهید. بی‌گمان گناهانتان را از شما می‌زدایم و شما را همواره به‌راستی در باغ‌هایی که از زیر (درختان)شان نهرها روان است در می‌آورم. پس هر کس از شما بعد از این کافر شود، به‌راستی راه راست را گم کرده است.»

همانا برگرفت خدا پیمان بنی‌اسرائیل را و برانگیختیم از ایشان دوازده سردار و گفت خدا منم با شما اگر بپا داشتید نماز را و دادید زکوة را و ایمان آوردید به فرستادگان من و احترام گذاردید آنان را و وام دادید خدا را وامی نکو همانا بسترم از شما زشتیهای شما را و درآرم شما را باغهائی که جاری است زیر آنها جویها پس آنکس که کفر ورزد پس از این از شما هر آینه گم کرده است راه راست را

المائدة ١١	آیه ١٢	المائدة ١٣
سوره : سوره المائدة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«نَقِیباً»: سردار. رئیس. «اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیباً»: (نگا: بقره / و اعراف / . «إِنِّی مَعَکُمْ»: من با شمایم. مراد: من شما را کمک و یاری می‌کنم. «عَزَّرْتُمُوهُمْ»: اگر آنان را کمک کنید و گرامیشان دارید و از دشمنان و گرفتاریها به دورشان نمائید. «أَقْرَضْتُمُ اللهَ»: به خدا قرض دادید. مراد انفاق مال در راه خیرات و دستگیری از بینوایان است. «سَوَآءَ السَّبِیل»: راستای راه. راه راست. مراد راه نجات است. یادآوری: معنی آیه بدین صورت نیز می‌تواند باشد: خدا با شما است اگر نماز بخوانید و ...، در این صورت خداوند گناهان شما را می‌بخشاید، و ...

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

يَا بَنِي‌ إِسْرَائِيلَ‌ اذْکُرُوا... (۱)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- میثاق خداوند از بنى اسرائیل بر اطاعت کامل از فرامین او (و لقد اخذ اللّه میثق بنى اسرءیل) به مقتضاى ارتباط این آیه با آیه هفتم، معلوم مى شود که خداوند از بنى اسرائیل نیز بر اطاعت کامل پیمان گرفته بود.

۲- خداوند از میان بنى اسرائیل دوازده سرپرست بر آنان گماشت. (و بعثنا منهم اثنى عشر نقیباً) «نقیب» به کسى گفته مى شود که از سوى والى و حاکم، بر گروه و طائفه اى ریاست و سرپرستى مى کند.

۳- سرپرست و رهبر هر جامعه، باید از میان خود آنان گزینش شود. (و بعثنا منهم اثنى عشر نقیباً)

۴- وعده الهى به بنى اسرائیل بر نصرت آنان (اخذ اللّه میثق بنى اسرءیل ... و قال اللّه انى معکم) در برداشت فوق مخاطب در «معکم»، بنى اسرائیل گرفته شده است، نه خصوص نقباى آنها.

۵- آگاهى خداوند به تمامى اعمال و رفتار انسانها (قال اللّه انى معکم)

۶- تهدید خداوند به بنى اسرائیل در مورد شکستن پیمان الهى و ترغیب آنان به وفادارى و تعهد (لقد اخذ اللّه میثق بنى اسرءیل ... و قال اللّه انى معکم) بنابر اینکه معیت در آیه مورد بحث، کنایه از علم و قدرت باشد. یعنى خداوند به شما و اعمالتان کاملا آگاه است ; اگر به میثاق پایبند بودید به شما پاداش مى دهد واگر تخلف کردید مجازات مى شوید و در هر حال مقهور خداوند هستید.

۷- نماز، زکات، ایمان به همه انبیا و حمایت از آنان و انفاق، از تکالیف بنى اسرائیل (لئن اقمتم الصلوة و ءاتیتم الزکوة ... و عزرتموهم و اقرضتم اللّه)

۸- پیمان الهى از بنى اسرائیل بر اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به پیامبران و انفاق در راه خدا (و لقد اخذ اللّه میثق بنى اسرءیل ... و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً) به نظر مى رسد از جمله موارد میثاق و پیمان الهى با بنى اسرائیل، مسائلى است که جمله «لئن اقمتم ...» آن را بیان مى کند.

۹- اهمیت ویژه اقامه نماز، پرداخت زکات و انفاق، از میان تکالیف الهى (لئن اقمتم الصلوة و ءاتیتم الزکوة ... و اقرضتم) بى تردید تکالیف بنى اسرائیل منحصر به آنچه ذکر شده نیست. بنابراین تصریح به آنها و نیز کافر خواندن ترک کنندگان آن تکالیف، دلیل اهمیت ویژه آنهاست.

۱۰- نصرت و یارى خدا به بنى اسرائیل، مشروط به اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به پیامبران و انفاق در راه خدا (انى معکم لئن اقمتم الصلوة ... و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً) در برداشت فوق جمله «انى معکم» به منزله جواب شرط و قسم در «لئن اقمتم» گرفته شده است. یعنى در واقع، جمله «لئن اقمتم»، داراى دو جزء است: یکى «انى معکم» و دیگرى «لاکفرن ...».

۱۱- امدادهاى خاص خداوند به بندگان، مشروط به وفادارى آنان نسبت به پیمانهاى اوست.* (لقد اخذ اللّه میثق بنى اسرءیل ... و قال اللّه انى معکم) عطف جمله «قال اللّه» بر «لقد اخذ اللّه»، مى رساند که امداد خاص خداوند در صورت تعهد به پیمان اوست.

۱۲- لزوم ایمان و احترام به رسولان الهى و جنگ و مبارزه در راه یارى آنان (ءامنتم برسلى و عزرتموهم) «عزّر» از ماده «عَزر» به معناى یارى کردن کسى و جنگیدن براى اوست. (لسان العرب).

۱۳- ایمان به پیامبرانى که بعد از موسى (ع) مبعوث خواهند شد، از مواد پیمان نامه خداوند با بنى اسرائیل (لئن اقمتم الصلوة و ءاتیتم الزکوة و ءامنتم برسلى) تأخیر ذکرى ایمان به پیامبران و یارى آنان از الزام به اقامه نماز و زکات، بیانگر این معناست که مراد از رسل، پیامبرانى هستند که پس از موسى (ع) مبعوث مى شوند. زیرا در واقع، ایمان به آنها و یارى ایشان پس از این است که وجوب نماز و زکات به وسیله موسى (ع) به آنها ابلاغ شده است.

۱۴- تعدد انبیا در میان بنى اسرائیل* (ءامنتم برسلى)

۱۵- جایگاه والاى پیامبران در پیشگاه خداوند (عزرتموهم)

۱۶- انفاق، باید در راه خدا باشد. (لئن ... و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً)

۱۷- قرض به خدا (انفاق)، باید قرضى نیکو باشد. (و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً) بنابر اینکه «قرضاً» مفعول مطلق باشد. در این صورت «حسناً» بیانگر چگونگى پرداخت انفاق است، یعنى انفاق را به نحو نیک پرداخت کنید. مثلا منّت نگذارید و ریا نکنید و ... .

۱۸- قرض به خدا (انفاق)، باید از چیزهاى نیک باشد. (و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً) «قرض» وامى است که به دیگرى پرداخت مى شود. (لسان العرب). بر اساس این معنى، «قرضاً» مفعول به است و «حسناً» توصیف چیزى خواهد بود که مورد انفاق قرار مى گیرد.

۱۹- انفاق در راه خدا، قرض دادن به اوست. (و اقرضتم اللّه قرضاً حسناً)

۲۰- اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به پیامبران و یارى آنان و انفاق در راه خدا، موجب تکفیر (نادیده گرفتن) قطعى گناهان و دخول حتمى در بهشت (لئن اقمتم ... لاکفرن عنکم سیاتکم و لادخلنکم جنت)

۲۱- تکفیر (نادیده گرفتن) گناهان بنى اسرائیل و دخول آنان به بهشت در گرو اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به پیامبران و یارى آنان و انفاق در راه خدا (لئن اقمتم الصلوة ... و لادخلنکم جنت)

۲۲- ایمان و انجام اعمال نیک، موجب تکفیر (نادیده گرفتن) گناهان از جانب خداوند* (لئن اقمتم الصلوة ... لاکفرن عنکم سیاتکم)

۲۳- تکفیر (نادیده گرفتن) گناهان و دخول در بهشت، پرتویى از نصرت الهى به بندگان خویش (و قال اللّه انى معکم لئن اقمتم الصلوة ... لاکفرن عنکم سیاتکم و لادخلنکم جنت) بنابر اینکه «لاکفرن» تفسیر «انى معکم» باشد.

۲۴- توجه به پاداش عمل، محرک آدمى بر انجام آن (لئن اقمتم الصلوة ... لاکفرن عنکم سیاتکم و لادخلنکم جنت)

۲۵- ورود به بهشت در گرو پاک بودن از گناهان است. (لاکفرن عنکم سیاتکم و لادخلنکم جنت)

۲۶- خداوند، قطعاً به وعده هاى خویش وفا مى کند. (لئن اقمتم الصلوة ... لاکفرن عنکم سیاتکم و لادخلنکم جنت) لام و نون تأکید در «لاکفرن» و «لادخلنکم» و قسم نهفته در جمله «لئن اقمتم الصلوة»، بیانگر قطعیت وعده هاى الهى است.

۲۷- بهشت، داراى نهرهاى جارى و باغهاى متعدد (جنت تجرى من تحتها الانهر)

۲۸- عمل کنندگان به میثاق و فرمانهاى الهى; هر یک بهره مند از بهشتى خاص هستند. (لقد اخذ اللّه میثق ... لئن اقمتم الصلوة ... لادخلنکم جنت) بهره گیرى عمل کنندگان به فرمانهاى الهى از بهشتهاى متعدد (جنت)، مى تواند به این صورت باشد که هر کس به بهشت مخصوص خویش راه مى یابد.

۲۹- کفر، پس از میثاق خداوند و بیان احکام از جانب او، انحراف از راه میانه است. (و لقد اخذ اللّه میثق ... فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضل سواء السبیل) در برداشت فوق «ذلک» اشاره به جمله «لقد اخذ اللّه» و «قال اللّه ... لئن اقمتم الصلوة ...»، گرفته شده است.

۳۰- کفر (شکستن پیمان خدا، ترک نماز و ...) پس از دریافت وعده بهشت و آمرزش گناهان، ضلالت و انحراف است. (لاکفرن عنکم سیاتکم ... فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضل سواء السبیل) بنابر اینکه مشارالیه «ذلک»، جمله «لاکفرن ... و لادخلنکم» باشد.

۳۱- انکار هر یک از رسولان الهى و ترک یارى آنان، بر پا نداشتن نماز، نپرداختن زکات و خوددارى از انفاق، کفر و ضلالت است. (لئن اقمتم الصلوة ... فمن کفر)

۳۲- شکستن پیمانهاى الهى، کفر و گمراهى است. (و لقد اخذ اللّه میثق ... فمن کفر بعد ذلک منکم فقد ضل)

۳۳- اقامه نماز، پرداخت زکات، ایمان به پیامبران و نصرت آنان، انفاق در راه خدا و وفادارى به پیمانهاى او، راه میانه است. (لئن اقمتم الصلوة ... سواء السبیل)

۳۴- لزوم حفظ اعتدال در امور و پرهیز از افراط و تفریط (سواء السبیل) تعبیر به «سواء السبیل» که به معنى راه میانه و معتدل است، بیانگر این است که اعتدال و میانه روى، مطلوب خداوند است.

موضوعات مرتبط

• آمرزش: وعده آمرزش ۳۰
• احکام: تبیین احکام ۲۹
• ادیان: زکات در ادیان ۸ ; نماز در ادیان ۸
• ارزش: ملاک ارزش ۱۶
• اعتدال: اهمیت اعتدال ۳۴
• افراط: اجتناب از افراط ۳۴
• امداد: وعده امداد ۴
• انبیا: احترام به انبیا ۱۲ ; ترک حمایت از انبیا ۳۱ ; تکذیب انبیا ۳۱ ; حمایت از انبیا ۲۰، ۲۱، ۳۳ ; دفاع از انبیا ۷، ۱۲ ; مقامات انبیا ۱۵
• انحراف: موارد انحراف ۲۹
• انسان: عمل انسان ۵
• انفاق: آثار انفاق ۲۰، ۲۱ ; انفاق از دوست داشتنیها ۱۸ ; انفاق در راه خدا ۸، ۱۰، ۱۶، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۳۳ ; اهمیّت انفاق ۹ ; ترک انفاق ۳۱ ; شرایط انفاق ۱۶، ۱۷، ۱۸
• انگیزش: عوامل انگیزش ۲۴
• ایمان: آثار ایمان ۲۱، ۲۲ ; ایمان به انبیا ۷، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۲۰، ۲۱، ۳۳ ; متعلق ایمان ۷، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۲۰، ۲۱، ۳۳
• بنى اسرائیل: امداد به بنى اسرائیل ۴، ۱۰ ; انبیاى بنى اسرائیل ۱۴ ; انفاق در بنى اسرائیل ۷ ; برگزیدگان بنى اسرائیل ۲ ; تکفیر گناه بنى اسرائیل ۲۱ ; تکلیف بنى اسرائیل ۷ ; زکات در بنى اسرائیل ۷ ; عهد با بنى اسرائیل ۱، ۸، ۱۳ ; عهدشکنى بنى اسرائیل ۶ ; نماز در بنى اسرائیل ۷ ; هشدار به بنى اسرائیل ۶
• بهشت: باغهاى بهشت ۲۷ ; موجبات بهشت ۲۰، ۲۱، ۲۵، ۲۸ ; نعمتهاى بهشت ۲۷ ; نهرهاى بهشت ۲۷ ; ورود به بهشت ۲۳ ; وعده بهشت ۳۰
• تفریط: اجتناب از تفریط ۳۴
• تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۲۴
• خدا: اطاعت از خدا ۱ ; افعال خدا ۲ ; امداد خدا ۴، ۲۳ ; پاداش اطاعت از خدا ۲۸ ; حتمیت وعده خدا ۲۶ ; شرایط امداد خدا ۱۰، ۱۱ ; علم خدا ۵ ; عهد خدا ۱، ۸، ۱۱، ۱۳، ۲۹ ; وعده خدا ۴ ; هشدار خدا ۶
• ذکر: آثار ذکر ۲۴
• رهبرى: گزینش رهبرى ۳
• زکات: آثار زکات ۲۰، ۲۱ ; اداى زکات ۸، ۳۳ ; اهمیّت اداى زکات ۹، ۱۰ ; ترک زکات ۳۱
• صراط مستقیم:۳۳
• عدد دوازده:۲
• عمل: پاداش عمل ۲۴
• عهد: اهمیّت وفاى به عهد ۱۱ ; پاداش وفاى به عهد ۲۸ ; وفاى به عهد ۶، ۳۳
• عهدشکنى: آثار عهدشکنى ۳۰، ۳۲
• قرض: آداب قرض ۱۷، ۱۸ ; قرض به خدا ۱۷، ۱۸، ۱۹
• کفر: آثار کفر ۲۹، ۳۰ ; موارد کفر ۳۱، ۳۲
• گمراهى: موارد گمراهى ۳۰، ۳۱، ۳۲
• گناه: پاکى از گناه ۲۵ ; تکفیر گناه ۲۳ ; موجبات تکفیر گناه ۲۰، ۲۲
• مبارزه: در راه خدا ۱۲
• مقربان:۱۵
• نماز: آثار ترک نماز ۳۰ ; آثار نماز ۲۰، ۲۱ ; اقامه نماز ۸، ۲۳ ; اهمیّت اقامه نماز ۹، ۱۰ ; ترک اقامه نماز ۳۱
• نیکى: آثار نیکى ۲۲
• وعده: وفاى به وعده ۲۶