الشورى ١٦
ترجمه
| الشورى ١٥ | آیه ١٦ | الشورى ١٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یُحَآجُّونَ فِی اللهِ»: درباره دین خدا به ستیز می‌پردازند و استدلالهای بی‌اصل و اساسی بیان می‌دارند. «لَهُ»: مرجع ضمیر (هُ) می‌تواند (الله) یا پیغمبر و یا دین باشد (نگا: آلوسی). «حُجَّتهُمْ»: دلیل و برهانشان. ستیز و جدالشان. «دَاحِضَةٌ»: باطل و زائل (نگا: کهف / ، غافر / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۳ - ۱۶ سوره شورى
- معناى آيه : ((شرع لكم من الدين ما وصى به نوحا...)) و نكاتى راجع به انبياىاولواالعزم عليه السلام و جامعيت اسلام ، كه از اين آيه استفاده مى شود
- نكاتى كه از اين آيه شريفه استفاده مى شود
- مقصود از اقامه دين و تفرقه نكردن در آن با توجه به اينكه بعضى شرايع احكامىمخصوص به خود داشته اند.
- حكم آيه مطلق است و مخصوص احكام مشترك بين همه شرايع نيست
- معناى اجتباء و مرجع ضمير در سه كلمه اليه
- توضيح معناى آيه : ((و ما تفرقوا الا من بعد ما جائهم العلم بغيا بينهم ....))
- طرح يك سؤ ال و پاسخ آن
- بيان آيه : ((و قل آمنت بما انزل الله من كتاب ...))
- عمل هر چه باشد از كننده اش تجاوز نمى كند
- مقصود از جمع در لا الله يجمع بيننا
- مقصود از اينكه فرمود: بعد از آنكه دين خدا استجابت شد حجت منكران خداباطل است
- (دو روايت درباره شان نزول آيه : ((و الذين يحاجون فى الله ....))
نکات آیه
۱ - اصرار مشرکان عصر بعثت، بر شرک و مباحثات انکارآمیز آنان درباره توحید (و الذین یحاجّون فى اللّه)
۲ - توحید ربوبى، باور فطرى تمامى انسان ها (من بعد ما استجیب له) بنابراین احتمال که اجابت کننده (استجیب له) فطرت انسان باشد، برداشت بالا استفاده مى شود.
۳ - شرک، اندیشه اى بى بنیاد و فاقد هرگونه اعتبار در پیشگاه خداوند (و الذین یحاجّون ... حجّتهم داحضة عند ربّهم)
۴ - باورهاى ناسازگار با فطرت آدمى، متزلزل و ناپایدار است. (من بعد ما استجیب له حجّتهم داحضة عند ربّهم) «دحض» (مصدر «داحضة») به معناى لغزیدن و متزلزل بودن است و «داحضة» کنایه از بطلان و ناپایدارى مى باشد.
۵ - ضرورت پایدارى بر باورها و نداشتن تزلزل بى دلیل (من بعد ما استجیب له)
۶ - انکار دین خدا و معارف آن، فاقد دلیل منطقى و بنیاد علمى است. (و الذین یحاجّون فى اللّه ... حجّتهم داحضة) بنابراین که مراد از «فى اللّه» دین خدا باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۷ - توحید ربوبى، میثاق تمامى انسان ها با خدا * (و الذین یحاجّون فى اللّه من بعد ما استجیب له) «ما» در «ما استجیب له» موصول حرفى است که با مابعد خود به تأویل مصدر مى رود. ضمیر «له» به «اللّه» باز مى گردد; یعنى، «من بعد استجابتهم اللّه». این قید مى تواند به میثاق بنى آدم با خدا در عالم ذر اشاره داشته باشد; یعنى، مشرکان پس از آن که خود در پیشگاه خدا به ربوبیت بى همتاى او اعتراف کرده اند، هر دلیلى بر رد ربوبیت او بیاورند، در پیشگاه او پوچ و بى اعتبار است.
۸ - معارف دین، داراى ریشه در فطرت و سرشت انسان (فى اللّه من بعد ما استجیب له) برداشت یاد شده بدین احتمال است که مراد از «فى اللّه» دین خدا و اجابت کننده فطرت انسان باشد.
۹ - تلاش برخى از اهل کتاب، در ایجاد تزلزل اعتقادى در بین مسلمانان (و الذین یحاجّون فى اللّه) بنابراین که مراد از «الذین...» اهل کتاب و مقصود از «فى اللّه» دین خدا (اسلام) باشد، به دست مى آید که برخى از اهل کتاب با ایجاد شبهه در باور مسلمانان، سعى در متزلزل ساختن اعتقاد آنان داشتند.
۱۰ - اختلاف اهل کتاب با مسلمانان، درباره خدا و صفات او * (و الذین یحاجّون فى اللّه) بنابراین که مراد از «الذین» اهل کتاب و «فى اللّه» خداوند و صفات او باشد، مى توان مطلب بالا را استفاده کرد.
۱۱ - کوشش تردیدافکنان در باورهاى توحیدى مردمان، کوششى نافرجام (و الذین یحاجّون فى اللّه ... حجّتهم داحضة عند ربّهم)
۱۲ - مشرکان و مجادله گران حق ستیز گرفتار غضب و عذاب سخت الهى (و الذین یحاجّون فى اللّه ... علیهم غضب و لهم عذاب شدید)
۱۳ - تلاش در جهت ایجاد تردید در باورهاى دینى مسلمانان، موجب خشم و عذاب الهى است. (و الذین یحاجّون فى اللّه ... علیهم غضب و لهم عذاب شدید)
موضوعات مرتبط
- انسان: فطریات انسان ۲، ۸
- اهل کتاب: اختلاف اهل کتاب با مسلمانان ۱۰; اخلالگرى اهل کتاب ۹
- توحید: اهمیت توحید ربوبى ۷; تکذیب توحید ۱; فطریت توحید ربوبى ۲; نافرجامى شبهه افکنى در توحید ۱۱
- حق: عذاب حق ستیزان ۱۲; مغضوبیت حق ستیزان ۱۲
- خدا: اختلاف درباره خدا ۱۰; اختلاف در صفات خدا ۱۰; عهد خدا با انسانها ۷; عوامل غضب خدا ۱۳
- دین: آثار شبهه افکنى در دین ۱۳; بى منطقى تکذیب دین ۶; فطریت دین ۸
- شرک: بى ارزشى شرک ۳; بى منطقى شرک ۳
- عذاب: اهل عذاب ۱۲; عذاب شدید ۱۲; مراتب عذاب ۱۲; موجبات عذاب ۱۳
- عقیده: اهمیت استقامت در عقیده ۵; زمینه سستى عقیده ۹; عوامل سستى عقیده ۴
- فطرت: نقش فطرت ۴
- مجادله گران: عذاب مجادله گران ۱۲; مغضوبیت مجادله گران ۱۲
- مسلمانان: آثار شبهه افکنى در مسلمانان ۱۳
- مشرکان: عذاب مشرکان ۱۲; لجاجت مشرکان صدراسلام ۱; مجادله گرى مشرکان صدراسلام ۱; مغضوبیت مشرکان ۱۲
- مغضوبان خدا: ۱۲
