الفتح ٧
ترجمه
الفتح ٦ | آیه ٧ | الفتح ٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«وَ ِللهِ جُنُودُ ...»: (نگا: آیه .
تفسیر
- آيات ۱ - ۷، سوره فتح
- اشاره به مضامين سوره مباركه فتح و انطباق آن با ماجراى صلح حديبيه
- توضيح و توجيه اينكه مقصود از فتح مبين در آيه : ((انا فتحنا لك فتحا مبينا)) صلح حديبيه است
- صلح حديبيه مؤ ثرترين عامل براى فتح مكه در قرن هشتم هجرى بود
- توجيه بعضى از مفسرين براى فرار از عدم ارتباط فتح مذكور با آمرزش گناهان
- شرح مقصود از غفران ذنب متقدم و متاءخر پيامبر (ص ) در آيه : ((يغفر لك اللّه تقدم منذنبك و ما تاءخر...)) و ارتباط آن با فتح مبين
- وجود متعددى كه در بيان معنى و مفاد آيه فوق گفته شده است
- اشكال سوم : آمرزش گناهان بطور مطلق لازمه اش جايز بودن ارتكاب گناهان غيرقابل آمرزش همچون شرك به خدا است
- نظريه سيد مرتضى در توجيه غفران نبوت پيامبران
- مراد و مقصود از ((نصر عزيز)) در آيه ((ينصرك الله نصرا عزيزا))
- مراد از ((سيكينت )) و انزال آن بر قلوب مؤ منين
- سخن بعضى كه گفته اند مراد از ((انزل )) اسكان و قرار دادن است و رد سخن آنان
- (بيان اينكه ايمان علم و عمل - با هم - است و شدت و ضعف ايمان ناشى از شدت و ضعف علمو عمل است )
- سخن كسانى كه گفته اند: ايمان شدت و ضعف نمى پذيرد وعمل ربطى به ايمان ندارد و بيان ضعف و بى پايگى اين سخن
- بيان ضعف و بى پايگى اين سخن
- سخن بعضى از مفسرين درباره زيادت ايمان در آيه ((ليزدادوا ايمانا مع ايمانهم ))
- معناى اينكه فرمود: جنود آسمانها و زمين از آن خدا است
- روايتى پيرامون ماجراى صلح حديبيه و نزول آيات : ((انا فتحنا لك فتحا مبينا...))
- روايتى از ابن عباس در شر واقعه صلح حديبيه
- روايتى ديگر درباره جريان صلح حديبيه
- مضمون عهدنامه صلح حديبيه
- كاتب رسول خدا در معاهده صلح حديبيه على بن ابى طالب عليه السلام بود
- روايتى به نقل از تفسير ((الدرا المنثور)) در بيان شاءننزول سوره فتح
- دو روايت در بيان معناى آيه : ((ليغفر لك اللّه ما تقدم من ذنبك و ما تاءخر...))
- روايتى در باره مراد از ((سيكينت )) و روايتى درباره اينكه ايمانعمل است و شدت و ضعف و زيادت و نقصان دارد
نکات آیه
۱ - نیروها و قواى آسمان ها و زمین، ملک خداوند و در خدمت تحقق اراده او (و للّه جنود السموت و الأرض ) «لام» در «للّه» مفید اختصاص و ملکیت است و مى رساند که نیروهاى هستى، مسخّر خدا و در خدمت تحقق اهداف اویند; چه این که اطلاق «جند» بر قواى هستى ممکن است، به همین جهت صورت گرفته باشد; زیرا در این واژه، هدف دارى و قرار داشتن تحت فرماندهى واحد نهفته است.
۲ - تحقق اراده الهى بر انجام دادن امور جهان، از طریق علل و وسایط (و للّه جنود السموت و الأرض ) تعبیر «للّه جنود» مى رساند که قوانین و قواى نهفته در طبیعت مسخّر خدا بوده و در جهت اراده الهى به کار گرفته مى شوند. اصولاً طرح جنود از آن جهت است که در تحقق اراده الهى نقش دارند.
۳ - حاکمیت خداوند بر قواى هستى، نشانگر قدرت او بر پاداش مؤمنان و کیفر منافقان و مشرکان (لیدخل المؤمنین و المؤمنت جنّ-ت ... و یعذّب المنفقین ... و المشرکین ... و للّه جنود السموت و الأرض ) از ارتباط این آیه با آیات پیشین - که درباره پاداش مؤمنان و کیفر منافقان و مشرکان بود - مطلب بالا استفاده مى شود.
۴ - خداوند، داراى عزّت (قدرت شکست ناپذیر) و حکمت (کاردانى) ازلى است. (و کان اللّه عزیزًا حکیمًا)
۵ - شکل گیرى و پیدایش قوانین و قواى هستى، در پرتو عزّت و حکمت ازلى خداوند * (و للّه جنود السموت و الأرض و کان اللّه عزیزًا حکیمًا) از ارتباط دو بخش آیه (و للّه جنود...) با (و کان اللّه...)، مى توان به مطلب بالا ره یافت.
۶ - عزت و شکست ناپذیرى خداوند، آمیخته با حکمت و کاردانى او (و کان اللّه عزیزًا حکیمًا)
۷ - حاکمیت خداوند بر هستى، حاکمیت مطلق و بدون معارض (و للّه جنود السموت و الأرض ) تقدیم خبر (للّه) بر مبتدا (جنود...) افاده حصر مى کند.
۸ - حاکمیت مطلق خداوند بر قواى هستى، نویدى به مؤمنان و هشدارى به منافقان و مشرکان (و للّه جنود السموت و الأرض ) یادآورى قدرت، پس از وعده و وعید، بیانگر مطلب یاد شده است.
موضوعات مرتبط
- آسمان: مالک نیروهاى آسمان ۱
- آفرینش: حاکم نیروهاى آفرینش ۳، ۸; منشأ نیروهاى آفرینش ۵
- اسماء و صفات: حکیم ۴; عزیز ۴
- خدا: آثار حکمت خدا ۵; آثار عزت خدا ۵; حاکمیت خدا ۳، ۸; حکمت خدا ۶; مالکیت خدا ۱; مجارى اراده خدا ۱، ۲; نشانه هاى قدرت خدا ۳; وسعت حاکمیت خدا ۷; ویژگیهاى عزت خدا ۶
- زمین: مالک نیروهاى زمین ۱
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۲
- مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۸; حتمیت پاداش مؤمنان ۳
- مشرکان: حتمیت کیفر مشرکان ۳; هشدار به مشرکان ۸
- منافقان: حتمیت کیفر منافقان ۳; هشدار به منافقان ۸