البقرة ٢٥

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۲۵ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

به کسانی که ایمان آورده، و کارهای شایسته انجام داده‌اند، بشارت ده که باغهایی از بهشت برای آنهاست که نهرها از زیر درختانش جاریست. هر زمان که میوه‌ای از آن، به آنان داده شود، می‌گویند: «این همان است که قبلا به ما روزی داده شده بود. (ولی اینها چقدر از آنها بهتر و عالیتر است.)» و میوه‌هایی که برای آنها آورده می‌شود، همه (از نظر خوبی و زیبایی) یکسانند. و برای آنان همسرانی پاک و پاکیزه است، و جاودانه در آن خواهند بود.

و كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند نويد ده كه برايشان باغ‌هايى است كه از پاى درختانش نهرها جارى است، هر بار كه ميوه‌اى از آن روزيشان گردد، گويند: اين همان است كه قبلا روزيمان شده و براى آنان همانند آن آورده شود و آن جا آنها را همسران
و كسانى را كه ايمان آورده‌اند و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، مژده ده كه ايشان را باغهايى خواهد بود كه از زير [درختان‌] آنها جويها روان است. هر گاه ميوه‌اى از آن روزىِ ايشان شود، مى‌گويند: «اين همان است كه پيش از اين [نيز ]روزىِ ما بوده.» و مانند آن [نعمتها] به ايشان داده شود؛ و در آنجا همسرانى پاكيزه خواهند داشت؛ و در آنجا جاودانه بمانند.
و مژده ده کسانی را که ایمان آوردند و نیکوکاری پیشه کردند که جایگاه آنان باغهایی است که نهرها در آن جاری است، و چون از میوه‌های گوناگون آن بهره‌مند شوند گویند: این مانند همان میوه‌هایی است که پیش از این در دنیا ما را نصیب بود، و از نعمتهایی مانند یکدیگر بر آنان آورند، و آنها را در آن جایگاههای خوش، جفتهایی پاک و پاکیزه است و در آن بهشت، جاوید خواهند زیست.
و کسانی را که ایمان آورده اند و کارهای شایسته [چون عبادت حق و خدمت به خلق] انجام داده اند، مژده ده که بهشت هایی ویژه آنان است که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است؛ هرگاه از آن بهشت ها میوه ای آماده به آنان دهند، گویند: این همان است که از پیشْ روزیِ ما نمودند، و از میوه های گوناگون که [در طعم و گوارایی و زیبایی] شبیهِ هم است، نزد آنان آورند؛ در آنجا برای ایشان همسرانی پاکیزه [از هر آلودگی] است؛ و در آن بهشت ها جاودانه اند.
به آنان كه ايمان آورده‌اند، و كارهاى شايسته كرده‌اند، بشارت ده كه برايشان بهشتهايى است كه در آن نهرها جارى است. و هرگاه كه از ميوه‌هاى آن برخوردار شوند گويند: پيش از اين، در دنيا، از چنين ميوه‌هايى برخوردار شده بوديم، كه اين ميوه‌ها شبيه به يكديگرند. و نيز در آنجا همسرانى پاكيزه دارند و در آنجا جاودانه باشند.
و به کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند، نوید بده که ایشان را بوستانهایی است که در فرودست آن جویباران جاری است، هر گاه از میوه‌های آن روزی یابند، گویند این همان است که پیشترها از آن بهره‌مند بودیم، و به ایشان همانند آن داده شود، و در آنجا جفتهای پاکیزه دارند، و هم در آنجا جاویدانند
و كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيك و شايسته كرده‌اند مژده ده كه ايشان را بهشتهاست كه از زير آنها جويها روان است، هر گاه ميوه‌اى از آنها روزى آنان شود گويند: اين همان است كه پيش از اين- در دنيا- روزى ما شده بود، و آن ميوه‌هاى همانند بديشان دهند، و در آنجا همسرانى پاك و پاكيزه دارند، و در آنجا جاودانه‌اند.
مژده بده به کسانی که ایمان آورده‌اند و کردار نیکو انجام داده‌اند، این که ایشان را است باغهای (بهشتی) که در زیر درختان آن رودها روان است. هرگاه بعضی از میوه‌های آنها بدیشان عطاء شود، گویند: پیشتر این نصیبمان گشته بود، و همسان آن را آورده‌اند. (چه چنین میوه‌هائی در جنس و شکل یکی بوده، ولی طعم و مزه‌ی جداگانه‌ای دارند). و در آنجا همسران پاک و بی‌عیبی داشته و در آنجا جاویدان خواهند ماند.
و کسانی را که ایمان آوردند و کارهای شایسته‌(ی ایمان) کردند، مژده ده که ایشان را بی‌گمان باغ‌هایی است که از زیر (درختانِ سر در هم)شان نهرهایی روان است. هرگاه ثمره‌ای از آن روزیشان شود، گویند: «این همان است که پیش از این (نیز) به ما روزی داده شد.‌» و آنجا رزقی همانند به آنان (از هم اکنون) داده شد، و در آنجا برایشان [:مردان و زنان] همسرانی پاکیزه است، و اینان در آن جاودانه‌اند.
و مژده ده آنان را که ایمان آوردند و کردار شایسته کردند که ایشان را است باغهائی که روان است از زیر آنها نهرها هرگاه روزیمند شوند از آن میوه‌ای گویند این است همانکه روزیمند بودیم از پیش و آورده‌شدندش همانند و ایشان را است در آن زنانی پاک‌شده و ایشانند در آن جاودانان‌


البقرة ٢٤ آیه ٢٥ البقرة ٢٦
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣٩
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«جَنَّاتٍ»: جمع جَنَّة، باغها، مراد بهشت است. «مِن قَبْلُ»: پیش‌تر، در دنیا، یا در بهشت. «مُتَشَابِهاً»: همانند و همگون در خوبی و مزه و زیبائی. حال ضمیر (هِ) است. «أَزْوَاجٌ»: همسران. «مُطَهَّرَةٌ»: پاکیزه از عیوب زنان دنیا، از قبیل حیض و نِفاس. «خَالِدُونَ»: جاویدانان. سرمدیان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - بشارت اهل ایمان به بهشت با توصیف و بیان نعمتهاى آن از وظایف تبلیغى پیامبر (ص) (و بشر الذین ءامنوا ... و هم فیها خلدون) «أنّ لهم ...» به تقدیر حرف «باء»، متعلق به «بشّر» است; یعنى: «بشّر الذین آمنوا بأنّ لهم ...»

۲ - تهدید و ترغیب از روشهاى قرآن، براى هدایت انسانها (فاتقوا النار ... و بشر الذین ءامنوا)

۳ - بهشت و نعمتهاى آن، پاداش کسانى است که به قرآن و پیامبر(ص) ایمان آورده و اعمال صالح انجام دهند. (و بشر الذین ءامنوا ... أن لهم جنت تجرى من تحت الأنهر) متعلق «آمنوا» به دلیل آیات قبل، قرآن و پیامبر(ص) است.

۴ - ایمان بدون عمل صالح و عمل صالح بدون ایمان، آدمى را به بهشت رهنمون نخواهد شد. (و بشر الذین ءامنوا و عملوا الصلحت أن لهم جنت) عطف «عملوا ...» بر «آمنوا» - بدون تکرار «الذین» - ظهور در این دارد که: دستیابى به بهشت در گرو جمع شدن هر دو وصف (ایمان و عمل) است.

۵ - بهشت داراى بوستانهاى فراوان است. (أن لهم جنّت) برداشت فوق با توجّه به جمع بودن کلمه «جنات»، استفاده شده است.

۶ - بهشت داراى نهرهاى متعدد و همواره جارى (تجرى من تحتها الأنهر) تعدد نهرها از جمع بودن کلمه «الأنهار» استفاده مى شود و فعل مضارع (تجرى) حکایت از جریان مداوم و مستمر نهرها دارد. گفتنى است که ضمیر در «تحتها» به «جنات» بر مى گردد و مراد از آن مى تواند، درختان و ساختمانهاى بهشت باشد.

۷ - بهشت داراى درختانى انبوه و میوه دار (أن لهم جنّت ... کلما رزقوا منها من ثمرة) «ثمرة» به میوه درختان گفته مى شود. بهشت و بستان را از آن جهت جنت مى گویند که پوشیده از درختان انبوه است.

۸ - میوه درختان بهشت از روزیهاى بهشتیان (کلما رزقوا منها من ثمرة رزقاً) «رزقاً» به معناى روزى است و مفعول دوم براى «رزقوا» مى باشد. ضمیر در «منها» به «جنات» بر مى گردد و «من ثمرة» به منزله بیان براى «منها» است.

۹ - روزى اهل بهشت، نتیجه و تجسم عقاید صحیح و اعمال صالحشان است. (کلما رزقوا منها من ثمرة رزقاً قالوا هذا الذى رزقنا من قبل) برداشت فوق بر این اساس است که: مراد از «من قبل» دنیا باشد. بر این مبنا، جمله «هذا الذى ...» دلالت مى کند که روزیهاى بهشت همان است که در دنیا به اهل ایمان داده شده بود. در توجیه این معنا (عینیت روزى بهشت با روزى دنیا) مى توان گفت، مقصود آن است که: نعمتهاى بهشت تجسم همان اعمال و عقاید اهل ایمان در دنیاست. روشن است که بر این مبنا، مراد از «الذى رزقنا» ایمان و عمل صالح است.

۱۰ - میوه ها و روزیهاى بهشت به نوعى، همسان و مشابه یکدیگرند. (کلما رزقوا منها من ثمرة رزقاً ... وأتوا به متشبها) ضمیر در «به» به «رزقاً» بر مى گردد و «متشابهاً» به معناى همسان است و حال براى این ضمیر مى باشد; یعنى، و روزیهاى بهشتى را به حضور مؤمنان مى آورند در حالى که همسان یکدیگرند. گفتنى است که برداشت فوق مبتنى بر این است که جمله «أتوا به ...» مستأنفه بیانیه باشد.

۱۱ - هرگاه میوه اى از درختان بهشت چیده شود، میوه اى همانند آن بر آن درختان نمایان مى شود. (کلما رزقوا منها من ثمرة رزقاً قالوا ... وأتوا به متشبها) برداشت فوق مبتنى بر این است که: جمله «أتوا به ...» عطف بر «قالوا ...» باشد که در نتیجه «أتوا به ....» جواب شرط (کلما رزقوا ...) خواهد بود.

۱۲ - بهشتیان در بهره گیرى از میوه ها و روزى هاى بهشت، کمترین رنج و محنت را نخواهند برد. (کلما رزقوا منها ... وأتوا به متشبها) مجهول آوردن کلمه «رزقوا» و «أتوا» اشاره به این دارد که: خدمتکارانى در بهشت روزیها و میوه ها را در اختیار بهشتیان قرار مى دهند.

۱۳ - بهشتیان در بهشت، همسرانى پاک و مطهر خواهند داشت. (و لهم فیها ازوج مطهرة)

۱۴ - بهشت جایگاهى است زوال ناپذیر و بهشتیان در آن جاودان خواهند بود. (و هم فیها خلدون)

۱۵ - بهشت داراى بعد مکانى و زمانى* (أن لهم جنت تجرى من تحتها الأنهر کلما رزقوا منها) «کلما» به معناى هرگاه، بر وجود بعد زمانى دلالت دارد و کلمه «تحتها» از بعد مکانى حکایت مى کند.

روایات و احادیث

۱۶ - سلیم گوید: «قلت [لعلىّ بن ابى طالب (ع) ]: ... فمن لقى اللّه عارفاً بامامه مطیعاً له من اهل الجنة هو؟ قال: نعم إذا لقى اللّه و هو مؤمن من الذین قال اللّه عز و جل: «الذین آمنوا و عملوا الصالحات» ...;[۱] به على (ع) عرض کردم آیا کسى که خدا را ملاقات بکند در حالى که امام خود را شناخته و او را اطاعت کرده باشد، اهل بهشت است؟ فرمود: آرى، هر کس خدا را ملاقات کند در حالى که مؤمن باشد جزو کسانى است که خداوند فرموده: «ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند ...».

۱۷ - «سئل الصادق (ع) عن قول اللّه عز و جل «لهم فیها أزواج مطهرة» قال: الأزواج المطهرة اللاتى لایحضن و لایحدثن;[۲] از امام صادق (ع) درباره سخن خداى عز و جل که مى فرماید: «براى مؤمنان در بهشت همسران پاکیزه هست» سؤال شد فرمود: یعنى همسران بهشتى آلوده به حیض و حدث نمى شوند».

موضوعات مرتبط

  • امامت: اهمیّت امامت ۱۶
  • ایمان: ایمان بى عمل صالح ۴; پاداش ایمان به قرآن ۳; پاداش ایمان به محمّد(ص) ۳
  • بهشت: ابعاد بهشت ۱۵; استفاده از میوه هاى بهشت ۱۲; استفاده از نعمتهاى بهشت ۱۲; باغهاى بهشت ۵; بشارت بهشت ۱; بُعد زمانى بهشت ۱۵; بُعد مکانى بهشت ۱۵; پاکى همسران بهشتى ۱۳; جاودانگى بهشت ۱۴; درختان بهشت ۷; طهارت همسران بهشتى ۱۳، ۱۷; موجبات بهشت ۳، ۴; میوه هاى بهشت ۷، ۸; نعمتهاى بهشت ۱، ۳، ۵، ۶، ۷، ۱۳; نهرهاى بهشت ۶; ویژگیهاى میوه هاى بهشت ۱۰، ۱۱; ویژگیهاى نعمتهاى بهشت ۱۰; همانندى میوه هاى بهشت ۱۰، ۱۱; همانند نعمتهاى بهشت ۱۰
  • بهشتیان: ۳، ۱۶ جاودانگى بهشتیان ۱۴; روزى بهشتیان ۸، ۹
  • رهبرى: اهمیّت رهبرى ۱۶
  • عقیده: تجسم عقیده ۹
  • عمل صالح: آثار عمل صالح ۹; پاداش عمل صالح ۳; تجسم عمل صالح ۹; عمل صالح بى ایمان ۴
  • مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۱; پاداش مؤمنان ۳; مؤمنان عامل ۱۶
  • محمّد(ص): تبلیغ محمّد(ص) ۱; مسؤولیت محمّد(ص) ۱
  • هدایت: انذار در هدایت ۲; تشویق در هدایت ۲; روش هدایت ۲

منابع

  1. سلیم بن قیس هلالى، اسرار آل محمّد، ص ۵۵- ; بحار الأنوار، ج ۲۸، ص ۱۶، ح ۲۲.
  2. من لایحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۰، ح ۴; الدر المنثور، ج ۱، ص ۹۷.