هود ١٠٩
ترجمه
هود ١٠٨ | آیه ١٠٩ | هود ١١٠ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مِرْیَة»: شکّ و تردید. «مِمَّا»: از چیزهائی که. درباره پرستشی که. (ما) میتواند مصدریّه بوده، و یا موصوله باشد و مضاف حذف شده باشد؛ یعنی درباره پرستشگران بتان. «غَیْرَ مَنقُوصٍ»: بی کم و کاست. به تمام و کمال. (غَیْرَ) حال مؤکّده (نصیب) است.
تفسیر
- آيات ۱۱۹ - ۱۰۹، سوره هود
- بت پرستى پايه و مبنائى جز تقليد از نياكان ندارد
- دلالت آيه بر تاءخير عذاب اختلاف كنندگان در دين تا روز قيامت
- اشاره به اينكه شك و ترديد يهوديان در اصالت و صحت تورات موجه بوده است
- معنا و موارد استعمال واژه هاى : ((قيام ))، ((اقامه )) و ((استقامت ))
- معناى جمله : ((فاستقم كما امرت ))
- معناى ((ركون )) كه در آيه : ((و لاتركنوا الى الّذين ظلموا...)) از آن نهى شده است
- منظور از ((الّذين ظلموا)) كه از اعتماد و تمايل به آنان نهى گرديده است
- سخن صاحب المنار درباره مراد از: ((الّذين ظلموا)) و نقاط ضعف آن سخن
- آيه شريفه : ((و لاتركنوا...)) متضمن نهى ازتمايل به همه ستمكاران است
- چه مواردى مشمول نهى آيه شريفه نمى باشد؟
- ركون به اهل ظلم اخص از ولايت كفار است و مراد از آن اعتماد و مماشات در امر دين و حيات دينى است نه مطلق ركون و اعتماد
- سخن ديگرى از صاحب المنار و اشكال وارد بر آن
- اشاره به فرق بين ميل به ظالمين و مصاديق مباشرت در ظلم
- امر به نماز و صبر كه مهمترين عبادات و اخلاقيات هستند
- معناى ((اختلاف )) و مشتقات ديگر ماده ((خلف ))
- دو نوع اختلاف و مذمت يك نوع آن در قرآن كريم
- جمله : ((لايزالون مختلفين )) راجع به اختلاف در دين است
- مذمت اختلاف ، از جهت لوازم آن يعنى تفرق و اعراض از حق است
- رحمت الهى غايت خلقت انسان مى باشد (و لذلك خلقهم )
- وجوهى كه در معناى دو آيه ((و لو شاء ربك ...)) و ((الّا من رحم ربك ...)) گفته شدهاست
- بحث روايتى
- چند روايت در ذيل جمله : ((فاستقم كما امرت ...)) و ((لاتركنوا الى الذين ظلموا))
- رواياتى در فضيلت نماز و اينكه نماز كفاره گناهان است (ان الحسنات يذهبن السّيّئات ).
- اميدوار كننده ترين آيات كتاب خدا
- دو روايت از امام صادق (ع ) در ذيل (ان الحسنات يذهبن السيئات ...)
- چند روايت در ذيل جمله : ((لايزالوان مختلفين الّا من رحم ربك و لذلك خلقهم ))
نکات آیه
۱- شرک و رزى و پرستش غیر خدا ، کردارى باطل و بى اساس است. (فلاتک فى مریة مما یعبد هؤلاء) روا نبودن شک و تردید درباره معبودهاى اهل شرک - که مفاد جمله «فلاتک فى مریة...» است - تصریح ندارد که در چه جنبه و یا جنبه هایى تردید نباید کرد; قرینه هاى کلامى بیانگر آن جهات است. اگر «کما» در آیه شریفه براى تعلیل باشد، مى رساند که روا نبودن شک و تردید، ناشى از این است که مشرکان براى پرستش بتها، هیچ دلیلى جز تقلید از پدرانشان ندارند و جایى براى شک و تردید در بطلان آن نیست.
۲- مشرکان براى عقاید شرک آمیز خویش ، هیچ دلیل و حجتى ندارند. (ما یعبدون إلاّ کما یعبد ءاباؤُهم من قبل)
۳- خدایان ساختگى اهل شرک ، فاقد هر گونه توان و نیرو براى دفاع از پرستشگران خویش (فلاتک فى مریة مما یعبد هؤلاء) تفریع جمله «لاتک ...» بر داستانهاى اقوام گذشته، گویاى این نکته است که: حال که داستان مشرکان گذشته را شنیدى، این حقیقت براى تو روشن شد که خدایان اهل شرک نتوانستند پرستشگران خویش را از مهلکه ها نجات دهند; پس در این نکته شک و تردیدى به دل راه نده که خدایان اهل شرک در زمان تو نیز نمى توانند کارى براى پرستشگران خویش انجام دهند.
۴- مطالعه در تاریخ اقوام مشرک و توجه به فرجام شوم آنان ، راهى براى پى بردن به بطلان شرک و نبود توان و نیرو در معبودهاى ساختگى است. (فلاتک فى مریة مما یعبد هؤلاء)
۵- معبودهاى اهل شرک ، ارمغانى جز خسارت و تباهى براى پرستشگران خویش ندارند. (فلاتک فى مریة مما یعبد هؤلاء ما یعبدون إلاّ کما یعبد ءاباؤُهم) چنان چه «کما» در آیه شریفه براى تشبیه باشد، جمله «فلاتک ...» به ضمیمه «إنا لموفُّوهم ...» مى رساند که: روا نبودن شک و تردید به این جهت است که همان طور که معبودهاى مشرکان پیشین، دستاوردى جز خسارت و تباهى براى پرستش کنندگان خود نداشتند (و ما زادوهم غیر تتبیب، آیه ۱۰۱) معبودهاى اهل شرک در زمان تو نیز این چنینند.
۶- پدران و پیشینیان مشرکان عصر بعثت نیز مشرک و پرستشگر معبودهاى دروغین بودند. (ما یعبدون إلاّ کما یعبد ءاباؤُهم من قبل)
۷- تقلید از گذشتگان و پیروى از سنت پیشینیان ، وادار کننده مشرکان عصر بعثت به پرستش معبودهاى دروغین (ما یعبدون إلاّ کما یعبد ءاباؤُهم من قبل) در برداشت فوق «کما» براى تعلیل گرفته شده است. بنابراین مفاد «ما یعبدون ...» چنین مى شود: تنها دلیل گرایش مشرکان به بت پرستى ، این است که پدرانشان بت پرست بودند.
۸- خداوند ، سزا و کیفر مشرکان را بى هیچ کم و کاستى به آنان خواهد رساند. (و إنا لموفُّوهم نصیبهم غیر منقوص)
موضوعات مرتبط
- انگیزش: عوامل انگیزش ۷
- تقلید: آثار تقلید کورکورانه ۷; تقلید از نیاکان ۷
- خدا: کیفرهاى خدا ۸
- ذکر: ذکر فرجام مشرکان ۴
- شرک: بطلان شرک عبادى ۱; بى منطقى شرک ۲; دلایل بطلان شرک ۴; زمینه شرک عبادى ۷
- شناخت: روش شناخت ۴
- مشرکان: تباهى مشرکان ۵; زیانکارى مشرکان ۵; شرک عبادى مشرکان صدر اسلام ۷; عقیده نیاکان مشرکان صدراسلام ۶; کیفر مشرکان ۸; مطالعه تاریخ مشرکان ۴
- معبودان باطل: اضرار معبودان باطل ۵; دلایل عجز معبودان باطل ۴; عجز معبودان باطل ۳
- نظام جزایى: ۸